Angelika Warakomska kl. I „ tlt ”

1. Angelika Warakomska kl. I „tlt”

2. Terminem sztuka starożytnegoRzymuokreśla się zazwyczaj sztukę tworzoną w Rzymie – mieście nad Tybrem oraz całym państwie złożonym z wielu prowincji i nie wykazującą żadnych ścisłych związków kulturowych z sztuką rodzimą konkretnego rejonu pozostającego pod panowaniem imperium, powstałą w okresie od VI w. p.n.e. do końca IV w., czyli momentu podziału cesarstwa na wschodnie i zachodnie.

3. Dzieje sztuki rzymskiej podzielić można na 3 okresy: • okres królestwa od poł. VIII w. do końca VI w. p.n.e. • okres republiki od 510 r. do 31 r. p.n.e. • okres cesarstwa od 31 r. p.n.e. do 476 r. n.e.

4. W swych początkach sztuka rzymska była silnie związana ze sztuką Wielkiej Grecji i zhellenizowaną sztuką późnoetruską. Od Etrusków Rzymianie przejęli: • typ świątyni toskańskej – na wysokim podmurowaniu, • typ domu mieszkalnego z atrium, • umiejętność konstruowania łuków, • typ portretu werystycznego – w rzeźbie.

5. W kulturze architektonicznej Rzymianie początkowo czerpią od Etrusków konstrukcje i prosta formę, później - począwszy od III w. p.n.e. – coraz wyraźniej dochodzą do głosu wpływy greckie na formę rzymską, która w okresie cesarstwa – prawie całkowicie im ulega. Profile rzymskie naśladują je za pomocą cyrkla. Braki wyczucia usiłuje artysta rzymski pokryć bogatą ornamentyką. Szczególnie w budowlach cezarów nie pozostawia się wolnej powierzchni postumentów, fryzów, gzymsów a nawet słupów i pilastrów

6. Forma w architekturze daje się ująć w 4 porządki – powstałe na bazie porządków greckich:

7. Porządek rzymsko-dorycki Od greckiego pierwowzoru różni go pojawienie się bazy, na której wznosi się kolumna. Baza składa się z graniastej płyty i pierścieniowego wałka. Głowica różni się suchym, geometrycznym profilem, od subtelnie wyprofilowanej linii głowicy greckiej.

8. Porządek rzymsko-joński Nie ma on zasadniczych zmian w formie. Jednak wzbogacony został przez wprowadzenie głowicy przekątniowej, o wolutach schodzących się we wszystkich czterech narożnikach. Pozwala ona na swobodne użytkowanie jej zarówno w ciągłej kolumnadzie, jak i w narożniku.

9. Porządek rzymsko-koryncki Jest on jedynie bogatszą odmianą greckiego. Należy tu zaznaczyć, że porządek koryncki – rzadki w Grecji, w Rzymie jest porządkiem najczęściej spotykanym, szczególnie w budowlach reprezentacyjnych.

10. Porządek kompozytowy (ułożony) – zwany też porządkiem rzymskim. Posiada on głowicę, w której na korynckich liściach akantu spoczywa bardzo bogata, masywna głowica jońska typu przekątniowego.

11. Świątynie rzymskie Wczesne świątynie, wzorowane na etruskich, charakteryzowało ustawienie ich na wysokim podmurowaniu oraz wnętrze podzielone na 3 równoległe, wąskie pomieszczenia – dla 3 bóstw. Schody do świątyni – wiodły tylko od frontu, a czoło jej stanowiła potrójna kolumnada.

12. Wielkim dorobkiem architektury rzymskiej są budowle użyteczności publicznej. Wspaniały rozkwit urbanistyki przypada na okres republiki. Powstają liczne bazyliki, termy, hale targowe, biblioteki, amfiteatry, teatry, cyrki.

13. W plastyce rzymskiej najbardziej charakterystyczną kategorią był portret – jako rzeźba. Na jego rozwój, oprócz wzorów etruskich i hellenistycznych – miał także wpływ rzymski obyczaj – zdejmowania z twarzy zmarłego maski woskowej.

14. Malarstwo rzymskie jest znane przede wszystkim z malowideł ściennych, stanowiących często kopie obrazów wielkich mistrzów greckich. Na oryginalną tematykę rzymską składały się przedstawienia krajobrazowe i rodzajowe, portret oraz naturalistyczne wyobrażenia zwierząt i roślin. Najlepiej zachowane malarstwo pompejańskie – zdobiące ściany bogatych domostw

15. KONIEC