ÝÌÈÉÍ ÝÌ×ÈËÃÝ Ý ÍÈÉ ÕÎÐÎÎ

1. ÝÌÈÉÍ ÝÌ×ÈËÃÝÝÍÈÉ ÕÎÐÎÎ ÝÌß-íû Ý.Ý.Õ.Õ-èéí ìýðãýæèëòýí ×. Àìàðæàðãàë

2. Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé õîðîî - ßàãààä õýðýãòýé âý ?

3. Õºãæèæ áóé îðíóóäàä • ÇØÝ- èéí æàãñààëò / ¿íèéí õóâüä áîëîìæèéí / • Ýð¿¿ë ìýíäèéí òºñâèéí 20-40%-èéã ýìèéí òºñºâ ýçýëäýã • Æèë èðýõ á¿ð ýìèéí ¿íý ºñºæ áàéíà • Ýäèéí çàñãèéí íººö áàãàòàé îðíóóäàä ºâ÷òºíä øààðäàãäàæ áóé ýìèéã á¿ðýí õàíãàõàä õ¿íäðýëòýé áàéäãèéí õàæóóãààð ýìèéí ¿ð àøèãã¿é, çîõèñã¿é õýðýãëýý áàéñààð áàéäàã

4. Ýìèéí ¿ð àøèãã¿é õýðýãëýý • Ýì÷èëãýý îíîøëîãîîíä õýðýãëýõ ýìýý áóðóó ñîíãîõ • Õàíãàí íèéë¿¿ëýëò ýäèéí çàñãèéí ¿ð àøèãã¿é ÿâàãäàõ • Æîð áè÷èëò ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàõã¿é áàéõ • Ýìèéí ò¿ãýýëò ìóó áàéõ, ºâ÷òºí ýìèéí õýðýãëýýíèé òàëààð îéëãîëòã¿é áàéõ • ªâ÷òºí ýì÷èéí çºâëºãººã äàãàæ ìºðäºõã¿é áàéõ

5. Ýìèéí ¿ð àøèãã¿é õýðýãëýýíèé ¿ð äàãàâàð • Ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í ñàéíã¿é áàéõ • Ýìèéí ãàæ íºëºº èëðýõ • Ýìèéí õàðèëöàí ¿éë÷ëýëýýñ ¿¿äýí óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ áîëîõóéö ñºðºã íºëºº èëðýõ • Àíòèáèîòèêèéí äàñàë ¿¿ñýõ • Äýýðõè ç¿éë¿¿äýýñ ¿¿äýí ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýýíä õ¿íäðýë ó÷ðàõ /ýäèéí çàñãèéí/

6. Ýìíýëýãò ýìèéí ýì÷èëãýýã çîõèöóóëàõ õîðîîíû ãîë çîðèëò: ªâ÷òºíèéã ÷àíàðòàé, ¿íèéí õóâüä áîëîìæèéí ýìýýð õàíãàõ áîäëîãûã ýìíýëýã äýýð áàðüæ, ýäèéí çàñãèéí ¿ð àøèãòàé ýìèéí çºâ çîõèñòîé õýðýãëýýã áèé áîëãîõ.

7. Çîðèëò Ãîë çîðèëãûíõîî õ¿ðýýíä äàðààõ çîðèëòóóäûã òàâüæ àæèëëàäàã: • ýì÷èëãýý îíîøèëãîîíû óäèðäàìæ, çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí æàãñààëò, çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí ëàâëàãààã ¿íäýñëýí ýìèéí ¿íèéí ñèñòåìèéã áèé áîëãîõ • ýì÷èëãýýíèé ºíäºð ¿ð ä¿íòýé, àþóëã¿é, ¿íèéí õóâüä áîëîìæèéí, ÷àíàðûí áàòàëãààòàé ýìèéã ýì÷èëãýýíä õýðýãëýõ • äîòîîäûí õÿíàëò, ¿íýëãýýã ¿íäýñëýí ýìèéí àþóëã¿é áàéäàëä àíõààðàõ, ýìèéí áóðóó õýðýãëýý áà ãàæ íºëºº á¿ðòãýí ìýäýýëýõ òîãòîëöîîã áèé áîëãîõ • ýìèéí çîõèñòîé õýðýãëýýã æîð áè÷èã÷, ýì áàðèã÷ áà èðãýäýä òºëºâø¿¿ëýõ

8. Ýìíýëýãò ýìèéí ýì÷èëãýýã çîõèöóóëàõ õîðîîíû ¿¿ðýã • ýìèéí ìåíåæìåíòòýé õîëáîîòîé á¿õ ë àñóóäàëä îðîëöîõ • ýìèéí áîäëîãûã ñàéæðóóëàõ, õýðýãæ¿¿ëýõ • ÇØÝ-èéí æàãñààëòàä îðîõ ýìèéã ñîíãîõ, ¿íýëýõ • çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí ýìãýãèéí ãàðûí àâëàãûí õýðýãæèëòèéã ìºðä¿¿ëýõ, ñàéæðóóëàõ • ýìèéí òàëààðõè àñóóäàëä îðîëöîõ, øèéäâýðëýõ • ýìèéí õýðýãëýýã çîõèöóóëàõ, çîõèñòîé áîëãîõ • ýìèéí ãàæ íºëººã á¿ðòãýõ, ìýäýýëýõ, ýìèéí õýðýãëýýíä ãàðñàí äóòàãäëûã öàã õóãàöààíä íü øèéäâýðëýõ • ýìèéí òàëààð ãàð÷ áàéãàà øèíý ìýäýýëýë, áîäëîãî áîëîí áóñàä ìýäýýëëèéã ò¿ãýýõ

9. Ýìíýëýãò ýìèéí ýì÷èëãýýã çîõèöóóëàõ õîðîîíû ¿¿ðýã • ýìèéí àñóóäëàëä îðîëöäîã ìýðãýæèëòýíèé ¿¿ðãèéã òîäîðõîé áîëãîõ • äýýðõè ìýðãýæèëòí¿¿äèéí íýãäñýí àæëûí òºëºâëºãºº, ¿éë àæèëëàãàà, ¿ð ä¿í ãàðàõ • ýìíýëãèéí ýìèéí òºñºâ, òºëºâëºëò, çàðöóóëàëò äýýð íýãäñýí òàéëàí ãàðàõ, ýìèéí ¿ð àøèãòàé àæèëëàõ • ýìíýëãèéí áóñàä ìýðãýæèëòýí, àæèë÷èä òóñ õîðîîòîéãîî íýãäñýí òºëºâëºãººòýé õàìòðàí àæèëëàõ • ýìíýëãèéí ýì÷èëãýý, ¿éë÷èëãýýã ÷àíàðòàé, ¿ð ºãººæòýé áîëãîõîä íýãäñýí æóðàì, ñòðàòåãè, ¿éë àæèëëãààòàé áîëîõ • ýìíýëãèéí ýìèéí ýì÷èëãýýã çîõèöóóëàõ õîðîîíû ¿¿ðýã ðîëü, ¿éë àæèëëàãàà ýìíýëãèéí ¿éë àæèëëàãààòàé õýðõýí óÿëäàõ òàëààð àíõíààñàà òºëºâëºãººòýé àæèëëàõ

10. Õîðîîíû ã¿éöýòãýõ ãîë ¿éë àæèëëàãàà • Ýìíýëãèéí çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí æàãñààëòûã øèíý÷ëýõ • çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí æàãñààëòûí õ¿ðýýíä ýìíýëãèéí ýì÷èëãýý, îíîøèëãîîíû óäèðäàìæèéã áîëîâñðóóëàõ • çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí æàãñààëòàíä îðîîã¿é ýìèéí õýðýãëýýíä õÿíàëò òàâüæ àæèëëàõ • ¿íý ºíäºð, õîâîð õýðýãëýãääýã, àþóëã¿é áàéäàë íü á¿ðýí áàòëàãäààã¿é ýìèéã (àíòèáèîòèêèéí ãóðàâ äóãààð ¿åýýñ äýýø óëàìæëàë, õàâäðûí ýì ã.ì) õÿíàëòòàé õýðýãëýõýä àíõààðàõ • òóñãàé æîðîîð ýñâýë äààòãàëûí æîðîîð îëãîäîã ýìýíä õÿíàëòòàé áàéõ • ýìèéí åðºíõèé íýðøèë, õàðèëöàí ¿éë÷ëýëèéã àíõààð÷ àæèëëàõ • ýìèéí òàëààðõè ìýäýýëýë, ìýäëýã îëãîõ ñóðãàëòûã ýð÷èìæ¿¿ëýõ

11. Ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòíèé ìýäëýãèéã äýýøë¿¿ëýõ ñóðãàëòûí õºòºëáºð áîëîâñðóóëàõ, • ìýäýýëýë ºãºõ òîãòîëöîî áèé áîëãîõ, • ýì÷èëãýý îíîøèëãîîíû óäèðäàìæèéí õýðýãæèëò ýìèéí æîð áè÷èëò áà ýìèéí õýðýãëýýã áóóðóóëàõ çýðýã äýýð àíõààð÷ àæèëëàíà. • Ýìíýëýãò ãàð÷ áàéãàà ýìèéí ãàæ íºëººã á¿ðòãýí ìýäýýëýõ òîãòîëöîîã áèé áîëãîõ • Ýìíýëãèéí ýìèéí õàíãàìæ, õ¿ðòýýìæ, õýðýãëýý, ñîíãîëò, õÿíàëò äýýð àíõààð÷ àæèëëàõ

12. Õîðîî íü ÿìàð á¿òýö á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áàéæ áîëîõ âý? • ýìíýëç¿éí ïðàêòèêèéí ìýðãýæèëòýí • êëèíèê ýì ñóäëàà÷/êëèíèê ýìç¿é÷ • åðºíõèé ñóâèëàã÷ • ýìèéí ñàíãèéí ýðõëýã÷ • ýìíýëãèéí äàðãà, ýñâýë îðëîã÷ • ñàíõ¿¿ãèéí àëáàíû ìýðãýæèëòýí/ åðºíõèé íÿ-áî • êëèíèêèéí ìèêðîáèîëîãèéí ìýðãýæèòýí/ ëàáîðàòîðèéí ìýðãýæèëòýí • ä¿í á¿ðòãýëèéí ìýðãýæèëòýí Ýäãýýðýýñ ãàäíà ýìèéí ìýäýýëëèéí ìýðãýæèëòýí, ÷àíàðûí ìåíåæåð, èðãýäèéí òºëººëºã÷ îðîëöîæ áîëíî.

13. Õîðîî íü ÿìàð á¿òýö á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áàéæ áîëîõ âý? Õîðîî íü äîîðîî ñàëáàð êîìèññóóäòàéáàéæ áîëíî • àíòèáèîòèêèéí õýðýãëýý, • ýìèéí ãàæ íºëºº, • ýìèéí ýì÷èëãýýã çîõèöóóëàõ

14. Õîðîî íü äàðààõ ¿éë àæèëëàãààã òîãòìîëæóóëíà: • Á¿ðýí á¿ðýëäýõ¿¿íýýðýý õóðàëäàæ áàéõ (ñàðä, óëèðàëä). • Õóðàë íü òîãòìîë áàéõ áà øààðäëàãàòàé ¿åä çàðëàí õóðàëäóóëæ áîëíî, õóðàëä àñóóäàëòàé õîëáîîòîé ýìíýëãèéí àæèëòíààñ îðóóëæ áàéõ. • õîðîîíû ¿éë àæèëëàãàà íü àøãèéí áóñ, îðëîãîã¿é ó÷èð ýìíýëãèéí çàõèðãààíààñ ¿éë àæèëëàãàà ñàéí ÿâóóëñàí ¿åä óðàìøóóëæ áàéõ • ãèø¿¿äèéã õóðàëä çîðèóëæ áè÷èã õýðãèéí áîëîí áóñàä õàíãàìæèíä õàìðóóëíà • ãàðãàñàí çºâëºìæèéã á¿õ íèéòýýðýý ìºðäºõ, ìýäýýëýë, ñóðãàëò ÿâóóëàõàä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ • õîðîîíîîñ ãàðãàæ áàéãàà ãàðûí àâëàãà, áîäëîãî áîëîí áóñàä øèéäâýðèéã áàòàëãààæóóëæ áàðèìòæóóëíà. • áóñàä êîìèññ áîëîí ýìíýëãèéí íýãæ¿¿äòýéãýý íÿãò õàìòðàí àæèëëàíà

15. Ýìíýëãèéí ýìèéí æàãñààëòàä ýìèéã ñîíãîõäîî äàðààõ øàëãóóðûã áàðèìòëàíà: • ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í ñàéòàé, àþóëã¿é ãýäýã íü ýìíýëç¿éä íîòëîãäñîí • ñîíãîãäñîí ýì íü ÷àíàðûí áàòàëãààòàé, áèî õ¿ðýõ¿é íü ñóäëàãäñàí, òîäîðõîé õàäãàëàõ íºõöºë äààõ ÷àäâàðòàé áàéíà • õî¸ð áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø èæèë ¿éë÷èëãýýòýé ýìíýýñ ñîíãîõäîî ýìèéí ýì÷èëãýýíèé èäýâõ, àþóëã¿é áàéäàë, ÷àíàðûí áàòàëãàà, ¿íý áîëîí õàíãàãäàõ áîëîìæèéã íü õàðãàëçàí ¿çíý. • õýðýâ ñîíãîõ ýìèéí ýì÷èëãýýíèé çàðäàë íºãºº ñîíãîõ ýìòýé èæèë áàéâàë õî¸ð ýìèéí àëü áîëîõ áîëîìæèéí ¿íýòýéã ñîíãîíî • ýìèéí êèíåòèêýýñ õàìààð÷ ýìèéã ìºí ñîíãîæ áîëíî • ýìèéí íàéðëàãààñ õàìààð÷ ýìèéã ñîíãîæ áîëíî, àëü áîëîõ äàí íàéðëàãàòàé ýìèéã ñîíãîíî, ýñâýë õàâñàðñàí ýì íü äàí íàéðëàãàòàé ýìíýýñ èë¿¿ ãýäýã íü áàòëàãäñàí ¿åä õýðýãëýíý • ýìèéã îëîí óëñûí íýðøëýýð íü àíãèëæ ñîíãîíî

16. Ýìíýëãèéí ýì÷èëãýý îíîøèëãîîíû óäèðäàìæèä ýìèéã ñîíãîõäîî • ºâ÷òºíèé ýì÷èëãýýíä íýí øààðäëàãàòàé áàéõ • ýìèéí ¿éëäýë òºñòýé áàéäëààð íü ýñâýë òóí õýìæýýã äàâõàðäóóëàí õýðýãëýõã¿é áàéõ • ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í, àþóëã¿é áàéäàë, ÷àíàð áà ¿íèéã õàðãàëçñàí áàéíà • ïðàêòèêò íîòëîãäñîí ýìèéí òàëààðõè ìýäýýëëèéã àøèãëàíà • ¿íäýñíèé ÇØÝ-èéí æàãñààëò, ýì÷èëãýý îíîøèëãîîíû óäèðäàìæèéã ìºðäºíº • øèíý ýìèéã õýðýãöýýíèé äàãóó îðóóëàõ áà ýìèéí ¿éëäâýð, ýìèéí êîìïàíèàñ õàìààðàëã¿é áàéíà • øèíý ýì íü ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í, àþóëã¿é áàéäàë, ÷àíàð áà ¿íèéí õóâüä áîëîìæèéí áàéõ áà ºâ÷òºíèé õýðýãëýõ õ¿ñëèéã õàðãàëçàí õýðýãëýõã¿é • ýìèéí õýðýãëýýã ýðãýí õÿíàõ áîëîìæòîé áàéëãàíà, àñóóëãààð æèë á¿ð ýì÷, çºâëºõ íàðààñ ýìèéí òàëààð àñóóëãà àâ÷ õóðëààð õýëýëöýí ýìýíä ººð÷ëºëò îðóóëæ áîëíî.

17. Ýìíýëãèéí ýìèéí ýì÷èëãýý îíîøèëãîîíû óäèðäàìæèíä øèíý ýìèéã ñîíãîõ øàëãóóð: • ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í ñàéòàé, ¿éëäýë òºñòýé ýìòýé õàðüöóóëæ áîëîõîîð • àþóëã¿é • õýðýãëýõýä ¿íý íü áîëîìæèéí • ÷àíàðòàé

18. Øèíý ýìèéí ìýäýýëëèéã äàðààõ ýõ ñóðâàëæààñ àâíà: • õóâèéí ñîíèí, ñýòã¿¿ë çýðýã ýõ ìàòåðèàëààñ • ýõ ìàòåðèàëûã íîìûí ñàí çýðýã õî¸ðäîã÷ õýëáýð áîëãîñîí áàéäëààñ • ìýðãýæëèéí äàãóó ãàð÷ áàéãàà íîì, òîâõèìîë • ýìèéí ¿éëäâýð, õàíãàí íèéë¿¿ëýõ áîëîí áóñàä ýìèéí ñàëáàðààñ ãàðãàæ áàéãàà ìýäýýëýë, àíõààðóóëãà, ñóäàëãààíààñ • èíòåðíåò

20. Ýìèéí ãàæ íºëºº

21. Òîäîðõîéëîëò ADVERSE DRUG REACTION • Ýìèéã ýì÷èëãýý, îíîøëîãîîíä åðäèéí òóíãààð õýðýãëýæ áàéõ ¿åä õ¿ñýí õ¿ëýýãýýã¿é, õîðòîé ¿éëäýë èëðýõèéã

22. Òîäîðõîéëîëò Pharmacovigilance ãýæ ýìèéí ãàæ íºëººòýé õîëáîãäîëòîé óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, èëð¿¿ëýõ, ñóäëàõ ¿éë àæèëëãààã ÿâóóëäàã øèíæëýõ óõààí þì. WHO, 2002

23. Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé õîðîî • Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàéäûí 2005 îíû 3 ñàðûí 31-íû ºäðèéí 71 òîîò òóøààë • Íèéñëýëèéí êëèíèêèéí ýìíýëýã, íàðèéí ìýðãýæëèéí òºâ, àéìàã ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò • Ýìíýëãèéí ÷àíàðûí àëáàíû íýã á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã

24. Ýìèéí ãàæ íºëºº • Ýìèéí ãàæ íºëººã á¿ðòãýí ìýäýýëýõ æóðàì – ÝÌÑ-ûí 2006 îíû 6 ñàðûí 183 òîîò òóøààë • Ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí, èðãýä ìýäýýëýõ õóóäàñ • Ýì ñóäëàëûí ñàëáàð êîìèññîîð õýëýëö¿¿ëýí áàòàëãààæóóëàõ

25. Terima Kasih Thank You