Cách thức tổ chức cho HS chủ động học tập Ngữ văn Nâng cao THPT

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÀO CAI TRƯỜNG THPT CHUYÊN TỈNH LÀO CAI ---------------- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2013 - 2014 Đề tài: CÁCH THỨC TỔ CHỨC CHO HỌC SINH CHỦĐỘNG HỌC TẬP TRONG CÁC GIỜ ÔN TẬP VỀVĂN HỌC CỦA CHƯƠNG TRÌNH NGỮVĂN NÂNG CAO THPT Họ và tên giáo viên: BÙI THỊPHƯƠNG THÚY Chức vụ: Giáo viên Tổ chuyên môn: NgữVăn 1 https://tiemnail.com.vn/

2. Lào Cai, ngày 10 tháng 4 năm 2014 Tên đề tài: Cách thức tổ chức cho học sinh chủđộng học tập trong các giờ ôn tập vềvăn học của chương trình Ngữvăn Nâng cao THPT. Người viết: Bùi ThịPhương Thúy Đơn vị: Trường THPT chuyên Lào Cai MỤC LỤC Nội dung……………………………………………………..Trang Phần 1: Đặt vấn đề…………………………………………… 3 Phần 2: Giải quyết vấn đề…………………………………… 3 I. Cơ sở lí luận: Mục đích, yêu cầu, tầm quan trọng của một giờ Ôn tập vềvăn học trong chương trình Ngữvăn …………… 3 II. Thực trạng ……………………………………… 4 III. Biện pháp tiến hành : Cách thức tổ chức cho học sinh chủ động học tập trong giờ ôn tập vềvăn học …………………… 5 IV. Hiệu quả của SKKN …………………………….. 10 Phần 3: Kết luận …………………………………………… 11 Danh mục TLTK ……………………………………………. 12 2 https://tiemnail.com.vn/

3. Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ Giảng dạy một bài ôn tập là công việc quen thuộc của mỗi giáo viên. Trong mọi môn học, mọi cấp học, mọi chương trình sách giáo khoa thì bài ôn tập là bài học quan trọng trước khi kết thúc một phần kiến thức, một học kì hay một năm học. Việc thiết kế một bài giảng ôn tập không phải quá khókhăn phức tạp so với các dạng bài khác, bởi các đơn vị kiến thức tương đối rõ ràng, nội dung là kiến thức củng cố, hầu như không có kiến thức mới… Tuy nhiên, để cóđược một giờ ôn tập thực sự hiệu quả, thành công thì không phải khi nào giáo viên cũng có thểđạt được. Chương trình Ngữvăn Nâng cao chủ yếu dành cho đối tượng học sinh được học tập, nghiên cứu sâu hơn, rộng hơn so với chương trình Cơ bản. Vì thế, việc dạy chương trình Nâng cao sao cho thật hiệu quả là yêu cầu tất yếu đặt ra với giáo viên dạy bộ môn Ngữvăn. Trong chương trình Ngữvăn Nâng cao, một khối lớp (10, 11, 12) có hai bài ôn tập vềvăn học. Một bài cuối học kì một và một bài trước khi kết thúc chương trình của học kì 2, với thời lượng của mỗi bài là 1 tiết (lớp 10, 11) hoặc 2 tiết (lớp 12). Nội dung của hai bài ôn tập trên thâu tóm toàn bộ nội dung văn học được học trong một học kì, vì vậy, việc thiết kế dạy hai bài ôn tập trên sao cho có hiệu quả là việc làm rất quan trọng, có liên quan trực tiếp đến việc nắm bắt kiến thức của học sinh, đến kết quả học tập thể hiện trong các bài thi học kì, thi tốt nghiệp vàđại học. Dạy học Văn không chỉ là dạy kiến thức vềvăn bản, ngôn ngữ… mà quan trọng là hình thành trong học sinh cách tư duy, ứng xửnhân văn; giáo dục để các em hoàn thiện kĩnăng sống, trở nên chủđộng, năng động, ham hiểu biết, cóý thức vươn lên. Nhiệm vụ này phụ thuộc nhiều vào việc tổ chức dạy học cho học sinh. Với phạm vi một đề tài nghiên cứu KH sư phạm ứng dụng, người viết đề xuất một số kinh nghiệm đãáp dụng trong việc tổ chức các giờ ôn tập vềvăn học môn Ngữvăn chương trình Nâng cao theo cách thức tổ chức hướng dẫn cho học sinh chủđộng ôn tập, củng cố và nâng cao kiến thức. Phần II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận: Tầm quan trọng, mục đích yêu cầu của một giờ Ôn tập vềvăn học trong chương trình Ngữvăn Nâng cao THPT. 1. Đối với chương trình môn Ngữvăn THPT hiện hành, lượng kiến thức được lựa chọn giảng dạy của phân môn Văn học tương đối phong phú và 3 https://tiemnail.com.vn/

4. toàn diện, được kết cấu theo trình tự hợp lí và khoa học. Song chính vì tính chất phong phú của kiến thức đòi hỏi người học phải có khảnăng khái quát, tổng hợp, quy nạp kiến thức để nắm được mạch kiến thức trong cả hệ thống các bài học. Để giúp học sinh hình thành và thực hiện tốt kĩ năng này, giáo viên cần biết phát huy triệt để vai trò của bài văn học sử (các bài khái quát) vàđặc biệt là các bài ôn tập. Tổ chức tốt các giờ ôn tập vềvăn học giúp học sinh nhớ lại và biết cách hệ thống kiến thức, hình thành kĩnăng vận dụng kiến thức đã học vào học tập và cuộc sống, giúp cho kiến thức văn học của học sinh không chỉ chắc chắn mà còn rộng và sâu sắc, điều này sẽ góp phần đáng kể nâng cao chất lượng các bài kiểm tra, thi cử của các em. 2. Giờ ôn tập Văn học giúp học sinh nắm được một cách hệ thống các kiến thức vềVăn học Việt Nam, Văn học nước ngoài, Lí luận văn học; biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo những kiến thức trên vào thực tiễn học tập vàđời sống; giúp học sinh cónăng lực phân tích văn học theo từng cấp độ: sự kiện, tác giả, tác phẩm, hình tượng, ngôn ngữvăn học… Giờ ôn tập văn học thành công là một giờ học tạo được hứng thú cho học sinh, để học sinh chủđộng, tích cực tự ôn tập hệ thống hóa và nâng cao kiến thức. II. Thực trạng 1. Đặc điểm nội dung kiến thức của bài Ôn tập văn học trong chương trình Ngữvăn Nâng cao THPT Đặc điểm chung: Phần Nội dung bài học hệ thống toàn bộ kiến thức văn học đãđược học trong một kì thông qua mục Câu hỏi hướng dẫn ôn tập hoặc Nội dung ôn tập. Đó là một lượng kiến thức kháđồ sộ, ví dụnhư ở bài ôn tập văn học lớp 12 Nâng cao học kì 1 gồm hơn 30 bài được học trong 64 tiết học. Bài ôn tập chia phần nội dung ôn tập thành các đơn vị kiến thức cơ bản: Văn học Việt Nam, Văn học nước ngoài, Văn bản nhật dụng và Lí luận văn học. Từđó, nhóm thành các vấn đề từ khái quát đến cụ thể. Phần Phương pháp ôn tập yêu cầu đọc kĩ các bài học và các phần Tri thức đọc - hiểu, làm đềcương giải đáp các câu hỏi ôn tập, đến lớp thảo luận dưới sựhướng dẫn của giáo viên. 2. Thực trạng giảng dạy các bài Ôn tập vềvăn học trong chương trình Ngữ văn Nâng cao THPT hiện nay Thực tế những vấn đề, câu hỏi màSGK nêu ra đểhướng dẫn học sinh ôn tập kháđầy đủ, mang tính trọng tâm vàtương đối hệ thống. Vì thế, cách làm hiện nay của đa số giáo viên dạy ngữvăn Nâng cao là giúp học sinh giải quyết các vấn đềđãđược nêu ra đó bằng cách thuyết giảng hoặc phát vấn. Thực chất, khai thác nội dung SGK là việc làm cần thiết, song vấn đềchưa hợp líởđậy là : 4 https://tiemnail.com.vn/

5. - Với thời lượng 1 đến 2 tiết học cho một bài ôn tập, nếu giáo viên giảng lại hay hướng dẫn học sinh giải quyết tuần tự các vấn đềđược nêu ra trong bài học thì chắc chắn sẽkhông đủ thời gian. - Việc học sinh chuẩn bị bài theo cách trả lời các câu hỏi (soạn đềcương) như mục Phương pháp ôn tập trong bài học yêu cầu là việc làm quá sức. Bởi các câu hỏi dài, phức tạp ( một câu hỏi có thểtương đương một câu 5 điểm trong đề thi tuyển sinh đại học mà bài ôn tập đưa ra gần 20 câu hỏi - bài ôn tập vềvăn học lớp 12 NC học kì 1), học sinh sẽ không thể hoàn thành trong khoảng thời gian như soạn bài thường lệ. - Học sinh sẽ cảm thấy giờ học khô khan, khó tiếp thu, nhàm chán, nặng nề, dẫn đến hạn chế hiệu quả của việc ôn tập. Với chủtrương đổi mới phương pháp dạy học môn Ngữvăn, chú trọng việc phát huy tính chủđộng, tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập bộmôn, khơi gợi vànuôi dưỡng niềm say mê, hứng thú của học sinh đối với giờ học môn Văn, tôi cho rằng việc thay đổi cách thức tổ chức giờ ôn tập vềvăn học so với cách làm truyền thống như đãđặt vấn đềởtrên đây là việc làm cần thiết để học sinh khắc sâu được kiến thức trọng tâm, hệ thống hóa kiến thức, nâng cao kết quả ôn tập. III. Biện pháp tiến hành : Cách thức tổ chức cho học sinh chủđộng học tập trong giờ ôn tập vềvăn học của chương trình Ngữvăn Nâng cao THPT. Với quan điểm giờ ôn tập là giờ làm việc của học sinh, cần phát huy tối đa tính chủđộng và trí tuệ của học sinh, vì thế, giờ học này giáo viên là người có vai tròhướng dẫn, tổ chức, giúp học sinh giải quyết các vấn đề kiến thức phức tạp… Để làm được điều đó, đòi hỏi thầy cô giáo phải chuẩn bị kĩlưỡng kế hoạch lên lớp, lường trước các tình huống có thể nảy sinh trong quá trình ôn tập của học sinh để giờ học diễn ra đúng dự kiến. Tinh thần chủđạo: tổ chức cho học sinh hoạt động theo nhóm. Các nhóm luân phiên giữ vai tròđiều khiển, tổ chức ôn tập cho các nhóm khác trong tập thể lớp. 1. Chuẩn bị - Giáo viên: + Chuẩn bị trong quá trình dạy học: trong quá trình dạy học, sau mỗi bài văn học cần yêu cầu học sinh học bài theo câu hỏi và nội dung hướng dẫ ôn tập trong bài ôn tập cuối kì. Việc làm này rất thiết thực vìđã giúp học sinh định hướng rõ nội dung trọng tâm cần nắm bắt của bài học, cũng là tiền đề quan trọng để giáo viên có thể dạy tốt bài ôn tập và học sinh có thể ôn tập tốt sau này. + Chuẩn bịtrước khi lên lớp: bài soạn, phiếu học tập, bảng trình chiếu Power point… - Học sinh: nội dung thảo luận được phân công, vở soạn, vở ghi. 5 https://tiemnail.com.vn/

6. 2. Cách thức tiến hành Như trên đãđề cập, do lượng kiến thức lớn, trong thời lượng một hai tiết học giáo viên không thểhướng dẫn học sinh trả lời lần lượt các câu hỏi, giải quyết thấu đáo các vấn đề. Đó cũng không phải là việc làm cần thiết vì nội dung kiến thức là những gì học sinh đã học qua, không phải kiến thức mới. Bởi thế, người viết cho rằng hiệu quả ôn tập sẽđược thể hiện ở việc học sinh nhớ lại được kiến thức cũ, vận dụng vào học ngữvăn và cuộc sống, phản ứng linh hoạt và nhạy bén, biết cách tổ chức cho tập thể làm việc… đó là những kĩnăng thực dụng và rất cần thiết. 2.1 Tổ chức cho học sinh trả lời câu hỏi ôn tập Theo hình thức bốc thăm trả lời. Tất cả học sinh cần tự rà soát lại kiến thức, ghi các ý chính (sơ lược) trong vở soạn. Giáo viên giao cho học sinh chuẩn bị nội dung trả lời câu hỏi theo phân công nhóm 2, 3, hoặc 4 học sinh/ một câu hỏi tùy theo sĩ số lớp học vàđộ phức tạp của câu hỏi. ( Để tiện chuẩn bị, giáo viên có thểhướng dẫn học sinh đánh số thứ tự các câu hỏi trong SGK từ1 đến hết, giáo viên chỉ cần ghi trên thăm các số tương ứng.) Cho học sinh đại diện bốc thăm và trả lời câu hỏi. Yêu cầu nhóm học sinh được giao nhiệm vụ chuẩn bị câu hỏi đó nhận xét, bổsung… Phần này giáo viên có thể kết luận vấn đề, đánh giá, cho điểm cả hai nhóm. Nên tổ chức giải quyết 3- 4 vấn đề mang tính trọng tâm trong chương trình. Yêu cầu học sinh trình bày thật trọng tâm, ngắn gọn, rõý. Ví dụ: Câu hỏi 2 trong bài ôn tập vềvăn học 12 NC kì 1: Nêu tên, miêu tả và giải thích nguyên nhân ba đặc điểm cơ bản của VHVN 1945 - 1975. Yêu cầu trả lời: - Ba đặc điểm cơ bản: + Văn học phục vụ cách mạng, cổ vũ chiến đấu (1) + Nền VH hướng vềđại chúng (2) + Nền VH chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn (3) - Miêu tả: + (1): VH là vũ khí phục vụ trực tiếp các chặng đường cách mạng + (2): Đại chúng làđối tượng thể hiện và là công chúng của VH, là nguồn cung cấp lực lượng sáng tác cho VH. + (3): Tầm vóc thời đại vàcon người lớn lao kì vĩ; niềm lạc quan vượt trên mọi gian khổhướng đến ngày mai toàn thắng… Cách làm này gần với cách làm truyền thống nhất, song điểm khác biệt căn bản là giáo viên không cần thuyết giảng hay hướng dẫn cụ thể mà 6 https://tiemnail.com.vn/

7. học sinh tự chủđộng hỏi - trả lời và nhận xét nhau dựa trên kết quả ôn lại kiến thức của bản thân. 2.2 Tổ chức cho học sinh thể hiện năng khiếu Tổ chức hoạt động cá nhân Giáo viên cần gợi ýtrước cho học sinh chuẩn bị thể hiện năng khiếu. Không nhất thiết mọi thành viên trong lớp đều phải tham gia phần này. Có những học sinh thể hiện năng khiếu tốt, các học sinh khác không thể hiện năng khiếu thì cũng có thể ôn lại kiến thức, cảm thụvăn chương… với vai trò là khán giả, thính giảhay độc giả. Ví dụ, với lớp 12, các năng khiếu mà giáo viên có thể gợi ý cho cho học sinh thể hiện: - Ngâm một bài, một đoạn thơ mà anh (chị) yêu thích trong số các bài thơ đã học. (Tây Tiến, Việt Bắc, Đất nước, Sóng, Đàn ghi- ta của Lor ca…) - Đọc diễn cảm một đoạn văn xuôi hay (ví dụ trong tùy bút Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân; bút kíAi đãđặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường…) - Thể hiện lại hình tượng văn học: dòng sông Đà, sông Hương, chiến khu Việt Bắc, Chiếc thuyền ngoài xa… trong cảm nhận riêng dưới hình thức một bức tranh. - Diễn một đoạn kịch ngắn trong vở Hồn Trương Ba da Hàng thịt. Ở phần này giáo viên cần linh hoạt trong cách tổ chức và cần đảm bảo tính chất lượng, nếu không sẽ dẫn đến phản tác dụng, gây phản cảm cho học sinh. Giáo viên cần để tâm tìm hiểu trước học sinh trong lớp đó nổi trội những năng khiếu gì, từđóđưa ra những gợi ý và yêu cầu phù hợp, có chọn lọc. Phần này nếu tổ chức khéo sẽ rất hấp dẫn, gây hứng thúđối với giờ học vàkhơi gợi niềm yêu thích văn chương cho học sinh. Tuy nhiên cần khống chế chặt chẽ về mặt thời gian, không biến tiết ôn tập thành giờ học ngoại khóa. 2.3 Tổ chức cho học sinh chơi đố vui hoặc chơi ô chữ Hiệu quả của cách tổ chức này là vừa giúp cho học sinh ôn lại, biết cách vận dụng kiến thức đã học vừa đặc biệt thu hút sự chúý của học sinh vào bài học. Cách tiến hành như sau: - Giao nhiệm vụtrước khi tiến hành dạy học: + Giáo viên chia lớp thành các nhóm 4 + Giao cho mỗi nhóm thiết kế các câu đố vui hoặc một khung ô chữ với chủđề thuộc các nội dung ôn tập, như ở lớp 12: Thơ 1945 - 1975, Văn xuôi 1945 - 1975, Văn xuôi sau 1975, Văn học nước ngoài, Lí luận VH… 7 https://tiemnail.com.vn/

8. Yêu cầu học sinh đánh máy, chuẩn bị trong USB, (hoặc kẻ ra giấy Tô- ki A0), giữ bí mật câu đố hoặc khung chữ nhóm mình thiết kế. - Tiến hành dạy học: + Lần lượt gọi đại diện của một số nhóm lên bảng, sử dụng máy chiếu (hoặc bảng phụ) tổ chức cho các nhóm trong cả lớp giải câu đố hoặc giải ô chữ của nhóm mình. + Giáo viên có thểcăn cứ vào chất lượng của câu đố, ô chữ và khảnăng điều dẫn của người tổ chức đểcho điểm (cả nhóm hoặc cá nhân). Ví dụ: ôn tập phần nội dung Văn học nước ngoài của bài ôn tập vềvăn học học kì 2 lớp 12, học sinh có thể thiết kế ô chữnhư sau: Cho Bảng ô chữ: S Ô P H Â N C O N N G ƯƠ I T A N G B Ă N G T R Ô I X Ô C Ô L Ô P V Ô C A M C A K I Ê M A Q C H I N H T R U Y Ê N N Ô B E N P H A P T R ƯƠ N G Sử dụng các câu hỏi gợi ý: (1)- 14 ô chữ: Tên một tác phẩm đề cập đến bi kịch, những nỗi đau của con người sau chiến tranh cùng tình yêu thương và nghị lực sống của họ? (2)- 12 ô chữ: Nguyên lí sáng tác của Hê - Minh - Uê? (3)- 7 ô chữ: Tên một nhân vật trong một truyện ngắn đã học, với cuộc đời vốn là một người lao động bình thường bị xoáy vào cơn bão táp của lịch sử? (4)- 5 ô chữ: Câu chuyện của những người trong quán trà cho thấy thái độ của học như thế nào trước cái chết của Hạ Du? (5)- 6 ô chữ: Hình tượng biểu trưng cho vẻđẹp và sức mạnh kì vĩ của đại dương trong Ông già và biển cả? (6)- 13 ô chữ: Tên một tác phẩm nổi tiếng của Lỗ Tấn (7)- 5 ô chữ: Ông già và biển cả là tác phẩm cóý nghĩa quyết định để Hê - Minh - Uê đạt giải thưởng này? (8)- 10 ô chữ: Nhân vật Lão Hoa Thuyên trong truyện Thuốc của Lỗ Tấn đãđến đâu để lấy thuốc về chữa bệnh cho con? Ô hàng dọc - 8 ô chữ: Nhàvăn Xô viết đã dũng cảm, táo bạo nhìn thẳng vào sự thật khắc nghiệt của chiến tranh vàđề cập số phận con người sau chiến tranh? 8 https://tiemnail.com.vn/

9. cập đến nhiều vấn đề kiến thức vàkhơi gợi được hứng thú của nhiều học sinh. Trong quá trình học sinh chuẩn bịđể biên soạn câu đố hay thiết lập phông chữ học sinh cóđiều kiện ôn lại và vận dụng rất nhiều những kiến thức đã học. Tuy nhiên cách làm này đòi hỏi sự công phu và cần tương đối nhiều thời gian để chuẩn bị. Cách làm tổ chức cho học sinh chơi đố vui hoặc chơi ô chữ thích hợp cho việc giúp học sinh ôn tập nội dung Văn học Việt Nam vàVăn học nước ngoài. 2.4 Thi giảng Dạy học là một khoa học, song văn chương lại là một nghệ thuật. Nếu chỉáp dụng những cách làm như đã nêu ở trên thì giờvăn học sẽ hầu như không có khác biệt gì so với giờ học của các môn khoa học xã hội khác (như giở sử, địa, giáo dục công dân…), vì thế, việc thể hiện chất văn, khơi gợi cảm xúc văn chương là một việc làm không thể thiếu trong một giờ ôn tập ngữvăn để nâng cao hiệu quả ôn tập cho học sinh. Việc tổ chức thi giảng có thể tiến hành trong khoảng thời gian 15 - 25 phút. Vàở khâu này nếu chỉ do giáo viên đảm nhiệm sẽ không thực sự hiệu quả bởi dễ dẫn đến tình trạng học sinh có cảm giác giáo viên độc diễn, áp đặt cảm nhận của cá nhân. Vì thế, giáo viên nên giao cho học sinh tự làm, giáo viên quan sát, góp ý, điều chỉnh và chốt vấn đề. Cách làm: - Giao nhiệm vụtrước khi tiến hành dạy học: + Giáo viên lựa chọn các vấn đề trọng tâm của các bài học trong phần nội dung ôn tập. Ví dụ: Mâu thuẫn cơ bản của vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt qua đoạn trích được học, đặc sắc riêng của các bài thơ trong chương trình Ngữvăn 12 Nâng cao tập 1; Sáng tạo tình huống trong Vợ nhặt (Kim Lân) và Chiếc thuyến ngoài xa (Nguyễn Minh Châu), đổi mới trong quan niệm về hiện thực vàcon người trong văn xuôi sau 1975 qua Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu) và Một người Hà Nội (Nguyễn Khải) trong chương trình Ngữvăn 12 Nâng cao tập 2… + Chia lớp thành các nhóm 4, chúý dựa trên phân loại học sinh để chia nhóm cho phù hợp, đảm bảo trong một nhóm có các học sinh thuộc trình độ khác nhau: cóđối tượng học sinh khá, giỏi, có học sinh trung bình hay nhận thức chưa tốt. Giao mỗi nhóm đảm nhiệm việc chuẩn bị soạn giảng và yêu cầu cửđại diện thi giảng trên lớp. - Tiến hành dạy học: + Yêu cầu đại diện của một số nhóm lên giảng, khuyến khích sử dụng ngôn ngữ nói và kết hợp trình bày bảng. Ưu điểm của cách làm này là không tốn nhiều thời gian trên lớp, đề 9 https://tiemnail.com.vn/

10. + GV nhận xét, góp ý, cho điểm cá nhân. Thực chất việc giảng đối với học sinh là trình bày lại kiến thức cho người khác nghe, hiểu và cảm nhận được một cách thấm thía. Vì thế không phải học sinh nào cũng có thể làm tốt. Do vậy, đối với phần này giáo viên cũng không nên đặt ra yêu cầu quá cao, và nên cóđịnh hướng trong khâu chuẩn bị của học sinh, khuyến khích sau mỗi phần giảng của các em. Trong hoạt động này giáo viên cần quan tâm sát sao đến khâu chuẩn bị của học sinh. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị tốt giúp cho giáo viên có thể hạn chế việc giảng lại, sửa lại sau mỗi kiến thức học sinh đã trình bày, học sinh giảng xong coi như đãđịnh hướng giải quyết xong một vấn đề nội dung bài học cho cả lớp học. Trên đây là những cách làm mà bản thân tôi đãáp dụng trong thực tiễn giảng dạy của năm học này. Theo quan điểm của tôi, giáo viên không nhất thiết phải sử dụng đủ bốn cách tiến hành trên trong một giờ ôn tập mà nên linh hoạt, căn cứ vào nội dung cụ thể của từng phần kiến thức để lựa chọn cách tổ chức cho học sinh làm việc hiệu quả nhất. Đây là cách làm hoàn toàn mới so với cách dạy học bài ôn tập truyền thống. Học sinh được chủđộng và giữ vai trò trung tâm trong hầu hết các khâu, được phát huy cao tính tích cực trong giờ học. IV. Hiệu quả của SKKN Khi áp dụng sáng kiến Tổ chức cho học sinh chủđộng làm việc trong các giờ ôn tập vềvăn học trong chương trình Ngữvăn 12 Nâng cao THPT, tôi đãthu được những kết quả khả quan: 1. Nâng cao hứng thú của học sinh đối với môn học Qua khảo sát bằng phiếu điều tra, kết quả màtôi thu được qua khảo sát về thái độ của học sinh đối với cách học mới ở một số lớp học nâng cao môn Ngữvăn: Lớp khảo sát Sĩ số Học sinh ủng hộ (sốlượng, tỉ lệ) 12 Văn 28 37 (100%) 12 Anh 37 28 (100%) 11 Trung 20 20 (100%) 10 Anh 35 35( 100%) - Học sinh rất hào hứng trong các tiết ôn tập , chuẩn bị bài rất kỹlưỡng , hợp tác tốt với nhau và với giáo viên. - Tổ chức cho học sinh chủđộng làm việc kích thích được niềm say mê học tập đối với bộ môn Ngữvăn, trí thông minh , đặc biệt là phát huy năng khiếu sẵn có của học sinh . Học sinh không ủng hộ (sốlượng, tỉ lệ) 0 0 0 0 10 https://tiemnail.com.vn/

11. 2. Nâng cao hiệu quả ôn tập của học sinh: Đơn vịtrường tôi có 03 lớp 12 học chương trình ngữvăn Nâng Cao là lớp 12 chuyên Văn, chuyên Anh và chuyên Trung. Tôi áp dụng cách dạy mới này ở hai lớp 12 Văn và12 Anh. Sau đó tiến hành khảo sát ở cả 3 lớp với cùng một câu hỏi thu hoạch sau bài ôn tập vềvăn học cuối học kì 1 để kiểm chứng và so sánh, kết quảthu được: Lớp Số bài 28 37 20 Giỏi 15 (54%) 18 (49%) 7 (35%) Khá 12 (43%) 17 (46%) 10 (50%) TB 1(3%) 2 (5%) 3 (15%) Yếu 0 0 0 12 Văn 12 Anh 12 Trung Việc phải chuẩn bị bài kĩlưỡng cùng với hoạt động hiệu quả trên lớp, kết quả ôn tập của các em có sự cải thiện rõ rệt. 3. Giúp học sinh rèn luyện kĩnăng sống Giúp học sinh cócơ hội tốt để rèn luyện các kĩnăng sống cần thiết: kĩ năng làm việc theo nhóm, làm việc độc lập, kĩnăng thuyết trình, kĩnăng điều dẫn tổ chức, kĩnăng phản biện… Tôi đãáp dụng sáng kiến trên trong thực tiễn giảng dạy vàđưa ra trao đổi trong sinh hoạt chuyên môn. Sáng kiến của tôi được đồng nghiệp áp dụng vàđánh giá cao. Phần III. KẾT LUẬN Thực tế giáo dục đã chứng minh, cách dạy tiên tiến nhất, tích cực nhất làhướng dẫn cho học sinh chủđộng tiếp cận và khám phá kiến thức. Đó cũng là nhiệm vụđổi mới đặt ra cho nền giáo dục nước nhà hiện này. Việc làm này không dễ dàng, song nếu quyết tâm vàđồng bộở tất cả các môn học của chương trình giáo dục, các bài học của một môn học thì chúng ta sẽ tiến gần đến thành công trong đổi mới phương pháp. Từquan điểm đó, với phạm vi của một chuyên đề nghiên cứu hẹp, người viết đề xuất một cách làm đổi mới trong việc dạy học một kiểu bài học cụ thể. Từđó có thể góp phần nâng cao kết quả học tập môn Ngữvăn cho học sinh. Việc áp dụng chuyên đề này đòi hỏi người giáo viên dạy văn phải có tâm với công việc, vì thời gian trên lớp giáo viên có thể không phải làm việc quá nhiều, song cần rất tập trung và linh hoạt, quá trình đưa ra các yêu cầu vàhướng dẫn học sinh chuẩn bị ôn tập đòi hỏi rất công phu, cần có sựđầu tư về thời gian, công sức. Trước thực tế ngày càng ít học sinh thích học văn và cóđam mê thực sự với môn ngữvăn, cách tổ chức dạy học trong một giờ ôn tập về văn học như trên là một việc làm thiết thực, hiệu quảđể thu hút vàkhơi gợi, kích thích say mê với văn học của học sinh, cũng là cách làm phù hợp với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học môn ngữvăn trong trường THPT nói riêng, đổi mới giáo dục nói chung. 11 https://tiemnail.com.vn/

12. ………………. Hết …………………………. Danh mục Tài liệu tham khảo 1.Phương pháp dạy học Ngữvăn THPT những vấn đề cập nhật - Nguyễn Thanh Hùng (Cb) NXB ĐHSP - 2007 2.Những bài giảng tác gia của VHVN hiện đại - Nguyễn Đăng Mạnh NXB ĐHSP - 2005 3.Một sốphương pháp dạy học tích cực - Ebook.edu.vn 4.Kĩ thuật thiết kếphương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa - PGS, TS Đặng Thành Hưng - Tạp chí GD số102(chuyên đề) quý IV - 2004 5.Vấn đềđổi mới phương pháp dạy học Ngữvăn - Trần Đình Sử - Trang cá nhân ( trandinhsu.wordpress.com) 6.Phương pháp và công nghệ dạy học trong môi trường sư phạm tương tác - PhóĐức Hòa NXB ĐHSP 2011 7.Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách giáo khoa - Trần Bá Hoành NXB ĐHSP 2010 12 https://tiemnail.com.vn/

13. 13 https://tiemnail.com.vn/