1 / 25

Dạy học theo chủ đề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ở trường THCS

Du1ea1y mu00f4n Mu0129 thuu1eadt u1edf tru01b0u1eddng trung hu1ecdc cu01a1 su1edf khu00f4ng phu1ea3i u0111u1ec3 u0111u00e0o tu1ea1o cu00e1c em HS tru1edf thu00e0nh hou1ea1 su0129 hay nhu1eefng ngu01b0u1eddi chuyu00ean su00e2u vu1ec1 lu0129nh vu1ef1c mu0129 thuu1eadt mu00e0 du1ea1y Mu0129 thuu1eadt u1edf u0111u00e2y lu00e0 nhu1eb1m giu00fap cu00e1c em thu1ea5y u0111u01b0u1ee3c, cu1ea3m nhu1eadn u0111u01b0u1ee3c cu00e1i u0111u1eb9p. Cu00e1i u0111u1eb9p trong mu1ed7i u0111u1ed3 vu1eadt, trong cu00e1c cu00f4ng tru00ecnh kiu1ebfn tru00fac, trong cu00e1c tu00e1c phu1ea9m nghu1ec7 thuu1eadt, trong thiu00ean nhiu00ean, cu1ea3nh vu1eadt, con ngu01b0u1eddi, cu00e1i u0111u1eb9p cu1ee7a lu00e0ng quu00ea, thu00f4n bu1ea3n, cu1ee7a quu00ea hu01b0u01a1ng u0111u1ea5t nu01b0u1edbc, tu1eeb u0111u00f3 cu00e1c em thu00eam yu00eau quu00ea hu01b0u01a1ng u0111u1ea5t nu01b0u1edbc, tu1ef1 hu00e0o vu1ec1 lu1ecbch su1eed, hiu1ec3u u0111u01b0u1ee3c giu00e1 tru1ecb cuu1ed9c su1ed1ng, nu00e9t u0111u1eb9p u0111u1ea1o u0111u1ee9c cu1ee7a con ngu01b0u1eddi...

Download Presentation

Dạy học theo chủ đề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ở trường THCS

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS Phụ lục Phụ lục ............................................................................................................... 1 A. PHẦN MỞĐẦU .......................................................................................... 1 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: ........................................................................... 1 2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI .................................................. 1 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .................................................................. 2 4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................... 2 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................. 2 B. PHẦN NỘI DUNG ....................................................................................... 2 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ ........................................................... 2 2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. .................................... 3 a. Thuận lợi, khó khăn:.............................................................................. 3 b. Thành công, hạn chế: ............................................................................ 3 c. Các nguyên nhân, yếu tốtác động: ....................................................... 4 3. NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC CỦA GIẢI PHÁP .................................. 4 a. Mục tiêu của giải pháp .......................................................................... 4 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. .......................................... 4 C. MINH HỌA DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG TIẾT THƯỜNG THỨC MĨ THUẬT. ........................................................................ 8 Tiết 19: Thường thức mỹ thuật TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM ............ 8 I.MỤC TIÊU ............................................................................................. 8 II. Chuẩn bị. ............................................................................................... 9 III. Tiến trình dạy học. .............................................................................. 9 1. Ổn định. ............................................................................................. 9 2. Bài cũ. ................................................................................................ 9 3. Bài mới. ............................................................................................. 9 IV. CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỌC SINH ........................................................................................................ 20 1. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. ....................................... 20 2. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quảứng dụng. ............................................................................. 21 D. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ ....................................................................... 22 1. KẾT LUẬN. ............................................................................................ 22 2. KIẾN NGHỊ. ........................................................................................... 22 https://giaoan.org/

  2. https://giaoan.org/

  3. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS A. PHẦN MỞĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: - Trong khi giảng dạy môn Mĩ thuật ởtrường THCS tôi thấy việc giảng dạy theo kiểu truyền thống không thể phát huy hết tính tích cực chủđộng của Học sinh đồng thời kiến thức truyền đạt cho các em còn nghèo nàn, chưa được phong phú. - Hiện nay yêu cầu đặt ra nên dạy học theo chủđề tích hợp kiến thức liên môn, với mục tiêu dạy học phát triển năng lực học sinh, đổi mới phương pháp dạy học, đòi hỏi phải tăng cường hoạt động của học sinh như vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Khi giải quyết một vấn đề trong thực tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội, yêu cầu học sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp, liên quan đến nhiều môn học. Vì vậy, dạy học cần phải tăng cường theo hướng tích hợp, liên môn. - Sau khi tiếp xúc với chương trình đổi mới phương pháp dạy học, và dạy học theo chủđề tích hợp kiến thức liên môn tôi thấy đây là phương pháp dạy học tích cực hiện nay. Phương pháp này có nhiều chuyển biến tích cực trong một tiết dạy nếu ta áp dụng nó. Thứ nhất phát huy được tính tích cực của Học sinh, thứ hai tiết học sẽ phong phú về nội dung, Học sinh hiểu được bài học một cách sâu sắc, đồng thời có thêm hiểu biết vềcác lĩnh vực có liên quan khác. - Chính vì thấy được tính tích cực của phương pháp dạy học và trải qua các học kì thực nghiệm với kết quả khảquan nên tôi đã chọn đề tài này : Dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS. 2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI - Dạy môn Mĩ thuật ởtrường trung học cơ sở không phải đểđào tạo các em HS trở thành hoạsĩ hay những người chuyên sâu vềlĩnh vực mĩ thuật mà dạy Mĩ thuật ởđây là nhằm giúp các em thấy được, cảm nhận được cái đẹp. Cái đẹp trong mỗi đồ vật, trong các công trình kiến trúc, trong các tác phẩm nghệ thuật, trong thiên nhiên, cảnh vật, con người, cái đẹp của làng quê, thôn bản, của quê hương đất nước, từđó các em thêm yêu quê hương đất nước, tự hào về lịch sử, hiểu được giá trị cuộc sống, nét đẹp đạo đức của con người... - Mĩ thuật là nghệ thuật của thị giác, nghệ thuật nhìn cái đẹp nên dạy học mĩ thuật là tổ chức và thực hiện các hoạt động giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết về giáo dục thẩm mĩ, rèn luyện kĩ năng đểứng dụng sự hiểu biết thẩm mĩ vào cuộc sống. - Với mục tiêu chung và chương trình cụ thể, dạy học mĩ thuật ở THCS không chỉ là vẽ mà lấy hoạt động mĩ thuật để nâng cao hiểu biết cho học sinh giúp các em có thêm kiến thức, kỹnăng trong cuộc sống. Tùy vào từng phân môn mà lồng ghép các nội dung khác nhau có liên qua để tiết học phong phú về nội dung và sinh động hơn. https://giaoan.org/

  4. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS - Tiết dạy tích hợp phải thể hiện được sự liên quan kết nối giữa các môn học đồng thời Học sinh phải phát huy được tính tích cực, chủđộng trong lĩnh hội kiến thức. Đấy mới là mục tiêu nhiêm vụcơ bản nhất. 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Chương trình mĩ thuật THCS. Phương pháp giảng dạy mĩ thuật theo chủđề tích hợp kiến thức liên môn, đổi mới phương pháp dạy học. 4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI Học sinh các khối lớp 6,7,8,9 trường THCS Phan Bội Châu, ĐăkNia, Gia Nghĩa, ĐăkNông 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu tài liệu, các môn học liên quan. - Phương pháp khảo sát thực tiễn và ứng dụng thực tế - Phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin... B. PHẦN NỘI DUNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ - Dạy học tích hợp là một nội dung quan trọng của quá trình đổi mới phương pháp dạy học trong thời gian gần đây. Bên cạnh việc học môn Mĩ thuật học sinh còn có thêm hiểu biết vềcác lĩnh khác, các môn học khác được lồng ghép trong bài dạy của giáo viên như văn hóa xã hội, khoa học, lịch sử, âm nhạc, giáo dục, văn học, địa lí...từđó nâng cao hiểu biết cho học sinh giúp các em có thêm kiến thức, kĩ năng trong quá trình hoàn thiện nhân cách Đức – Trí - Thể - Mĩ. - Trước đây dạy học không có tích hợp nên nội dung trong một tiết dạy còn ít, nghèo nàn và chưa được sâu rộng. Còn hiện nay nếu áp dụng phương pháp dạy học tích hợp học sinh có hiểu biết sâu sắc hơn về các khái niệm, và cũng có thể mở rộng giáo dục các em vềtình yêu quê hương đất nước, có ý thức bảo vệmôi trường , thực hiện tốt an toàn giao thông... - Dạy học tích hợpcó nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục pháp luật, giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, hải đảo và bảo vệ môi trường, an toàn giao thông ... - Còn dạy học liên môn là phải xác định nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học trong một tiết dạy, nhưng phải tránh tình trạng Học sinh phải học nhiều lần một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau với những kiến thức liên môn nhưng có một môn học chiếm ưu thế thì có thể bố trí dạy trong chương trình của môn đó và chỉ có thể nhắc lước qua ở môn có liên quan https://giaoan.org/

  5. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS 2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. a. Thuận lợi, khó khăn: * Đối với giáo viên: - BGH và nhà trường luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện về mọi mặt cho môn học. - Trường có phòng học được trang bịđầy đủ máy chiếu tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dạy học tích hợp, liên môn. - Phân phối chương trình thì phù hợp, lôgic, có sự trợ giúp cho nhau giữa bài này với bài khác trong phân môn. * Đối với học sinh: - HS thích học mĩ thuật hơn các môn học khác trong chương trình bởi không có nhiều áp lực. - Nhiều em có ý thức đối với môn học, chuẩn bịđầy đủđồ dùng. * Khó khăn: - Đa số Học sinh thích học các phân môn thực hành như: Vẽ tranh, vẽ theo mẫu, vẽtrang trí còn phân môn thường thức mĩ thuật các em không thích lắm vì không được tự do sáng tạo đồng thời lượng kiến thức trong một tiết học lại nhiều. - Một số học sinh chưa thực sự nghiêm túc với môn học, còn dành thời gian nhiều cho các môn học khác. - Đa số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình, đầu tư chưa đầy đủđồdùng cho con em để học các phân môn. b. Thành công, hạn chế: - Thành công: + Môn mĩ thuật đã được đưa vào trong chương trình học bắt buộc đã lâu, từ học sinh tiểu học cũng đã được tiếp cận với môn mĩ thuật nên có nhiều thành công khi giảng dạy các phân môn. + Trong những năm gần đây phương pháp dạy học đã được đổi mới nhiều nên học sinh không còn lạ lẫm với những phương phương dạy học mà thầy cô đưa ra đã tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dạy học. + Hiện nay công nghệ thông tin phát triển mạnh tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho GV tìm tòi tài liệu như tranh ảnh, phim tư liệu... để bài dạy phong phú, gây được hứng thú cho HS khi tiếp cận môn học. - Hạn chế: + Hiện nay môn Mỹ thuật trong nhà trường phổ thông chỉ dạy một tiết trên tuần đó là phần thời gian quá ít không đủ cho các em tìm tòi tiếp thu và phát huy được khảnăng vẽ sáng tạo của mình và lượng kiến thức để truyền đạt cho các em chưa được sâu rộng + Nhiều GV chưa thuần thục trong việc sử dụng công nghệ thông tin nên cũng còn nhiều khó khăn trong tìm kiếm tài liệu cũng như ứng dụng vào trong bài giảng. https://giaoan.org/

  6. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS c. Các nguyên nhân, yếu tố tác động: - Một sốgiáo viên chưa chú trọng dạy Mĩ thuật vì môn học này chưa được xem trọng. Một số phụhuynh chưa thật sựquan tâm đến môn học còn cho là môn phụ, không cần thiết dẫn đến khâu chuẩn bịđồ dùng học tập cho con em chưađược chu đáo. - Khảnăng sử dụng công nghệ thông tin còn hạn chế. - Dụng cụ, trang thiết bị, mẫu vẽ dùng cho phân môn còn quá ít. - Cách đánh giá xếp loại Đạt và Chưa Đạt (Đ-CĐ) khiến HS còn chủ quan chưa tích cực trong làm bài… Những nguyên nhân trên đã ảnh hưởng không tốt đến chất lượng giờMĩ thuật, không kích thích được hứng thú học tập của học sinh. Chính vì vậy mà ởcác năm học trước tỉ lệChưa Đạt trong môn Mĩ Thuật còn cao. 3. NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC CỦA GIẢI PHÁP a. Mục tiêu của giải pháp - Giúp học sinh hiểu rõ hơn, nắm chắc kiến thức hơn về môn học. - Tạo cho học sinh khảnăng liên hệ thực tế, biết liên kết kiến thức trong các môn học. - Tạo cho học sinh tính kiên trì, khảnăng làm việc theo nhóm, khảnăng tư duy và tựlĩnh hội tri thức. - Giúp giáo viên thực hiện tốt bài giảng của các phân môn và tiết học đạt hiệu quảcao hơn. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Thông qua các giờ học mỹ thuật, học sinh hiểu biết sâu sắc hơn về các khái niệm, từđó giáo dục cho các em về tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước có ý thức bảo vệ những giá trị tốt đẹp như: môi trường, văn hóa, các di tích lịch sử….Qua các hoạt động dạy học các em được thực hành, được khám phá từđó mà việc lĩnh hội cũng trở nên sâu sắc hơn. Vậy làm thếnào để toán học, khoa học, văn học, lịch sử, địa lí, âm nhạc, giáo dục ….được tích hợp vào bộ môn Mỹ Thuật? Trong quá trình dạy học ở tất cảcác phân môn chúng ta đều có thể tích hợp liên môn. •Âm Nhạc trong môn Mĩ Thuật Trong các bài thường thức mĩ thuật khi giới thiệu về những nền văn hóa Việt Nam Giáo viên có thể lựa chọn những bài hát gắn liền với văn hóa đó để giới thiệu với Học sinh bằng cách lồng ghép video vào giáo án để Học sinh vừa nghe nhạc vừa xem hình ảnh. Hoặc trong các bài vẽ tranh phong cảnh cũng có thể cho Học sinh nghe, xem một đoạn nhạc với hình ảnh đẹp quê hương ở các vùng miền đểHS liên tưởng và cảm nhận... Trong lúc Học sinh thực hành vẽ nếu có điều kiện Giáo viên nên mở nhạc nhỏđể Học sinh hứng thú và sáng tạo hơn. Đểlàm được điều này yêu cầu người Giáo viên phải có https://giaoan.org/

  7. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS kiến thức về tin học để có thể tìm kiếm, tải các đoạn video và sử dụng các phần mềm để cắt phim, lồng phim vào giáo án. •Sinh học trong môn Mĩ thuật Trong chương trình có những bài kí họa, tạo họa tiết trang trí như khi vẽ chiếc lá không phải là chúng ta giúp học sinh phân tích cấu tạo của nó mà phải giúp các em nắm được đặc điểm cấu trúc, hình dáng để vẽcho đúng bên cạnh đó có thể giới thiệu cho Học sinh những họa sĩ nổi tiếng về vẽ tranh phong cảnh… •Văn học trong môn Mĩ thuật Văn học liên quan nhiều đến Mĩ thuật như giới thiệu văn hóa vùng Tây nguyên trong bài “Sơ lược vềmĩ thuật các dân tộc ít người” Giáo viên nên giới thiệu về các tác phẩm sửthi, trường ca, các câu thơ, dân ca của dân tộc Ê đê…Những câu chuyện cổ tích là nguồn đề tài tuyệt vời đểchúng ta đưa vào các bài vẽ tranh: minh họa truyện cổtích, trình bày bìa sách… Một đoạn thơ vềquê hương tươi đẹp sẽ góp phần khơi dạy sáng tạo trong bài vẽ tranh phong cảnh…Hoặc những bài thường thức mĩ thuật về Tranh dân gian Việt Nam có thểđọc cho HS nghe những đoạn thơ nổi bật trong bài Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm nói về các dòng tranh dân gian và truyền thống nghề làm tranh của vùng quê hương kinh bắc… https://giaoan.org/

  8. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS •Văn hóatrong môn Mĩ thuật Lịch sử, văn hóa, mĩ thuật là những môn học luôn đi liền với nhau gắn bó mật thiết với nhau, mặc dù chúng ta không có bộmôn văn hóa nhưng sự hiện diện của nó thì khá rõ ràng và được lồng ghép trong các môn học đặc biệt là mỹ thuật. Đó là những chủđềliên quan đến ngày tết cổ truyền, đến các lễ hội của dân tộc về truyền thống tôn sư trọng đạo của ngày nhà giáo Việt Nam, văn hóa các dân tộc ít người. Nền văn hóa của các dân tộc thể hiện rất rõ trong các tác phẩm mĩ thuật như các công trình kiến trúc Chăm, Văn hóa nghìn năm Thăng Long – Hà Nội trong Kinh thành Thăng Long, Văn hóa các dân tộc ít người như tượng nhà mồTây Nguyên… muốn tiết dạy thành công, Học sinh hứng thú khám phá thì Giáo viên phải là người dẫn dắt, khơi gợi để các em tựlĩnh hội kiến thức rồi sau đó giới thiệu đến các em những nội dung mới mẻliên quan đến bài học mà không có trong sách giáo khoa. •Lịch sử với Mĩ Thuật Lịch sử Việt Nam luôn hiện diện trong các bài thường thức mĩ thuật từ thời kì cổđại đến thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn trong phần “ sơ lược về bối cảnh lịch sử”…và không chỉ giới hạn ởđó các nền văn hóa và lịch sử nghệ thuật https://giaoan.org/

  9. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS trên thế giới cũng là một nguồn tài liệu lớn cho các bài học mỹ thuật .Chẳng hạn như lịch sử Trung Quốc, văn hóa Nhật Bản, Ấn độtrong bài “ Sơ lược Mĩ thuật Châu Á”, lịch sử phát triển của thế giới qua các thời kì…trước khi đi vào tìm hiểu các nền văn hóa, các tác phẩm mĩ thuật thì Giáo viên phải giới thiệu sơ lược cho Học sinh về bối cảnh lịch sử, tình hình của đất nước vào giai đoạn bấy giờ. Ví dụtrong bài “sơ lược vềMĩ thuật Việt Nam từ cuối XIX đến năm 1954” trong chương trình Mĩ Thuật lớp 7 trước tiên Giáo viên phải khái quát về tình hình xã hội Việt Nam giai đoạn đấy để khi giới thiệu các tác phẩm thì Học sinh mới hiểu được nội dung ý nghĩa sự ra đời của tác phẩm… •ĐịalýtrongmônMĩthuật Địa lý luôn có trong bài thường thức mĩ thuật như vịtrí địa lý của các công trình kiến trúc, các nền văn hóa như trong bài “sơ lược vềmĩ thuật các dân tộc ít người”. Giáo viên phải giới thiệu bản đồ Việt Nam và chỉ ra vị trí sinh sống của đồng bào các dân tộc ít người, hoặc vị trí các công trình kiến trúc ví dụ tìm hiểu về các dòng tranh dân gian Giáo viên phải giới thiệu về vị trí địa lí của các dòng tranh và có thể sử dụng bản đồđể minh họa trực quan hơn…bên cạnh đó Học sinh có thể vận dụng kiến thức mĩ thuật để vẽ bản đồ. •Toánhọctrongmônmĩthuật Toán học và mỹ thuật là hai môn học không thể tách rời, toán học được kết nối với mỹ thuật thông qua hình dạng, đường nét, sựđối xứng và các mẫu. Sự hiện diện của toán học thể hiện rõ ở các bài vẽ trang trí hình vuông, hình tròn, đường diềm và các bài vẽ theo mẫu…và nó chạy xuyên suốt trong tất cả các bài học, những ý tưởng về các hình dạng toán học luôn hiệu quả vì sựđơn https://giaoan.org/

  10. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS giản của nó. Trong các bài vẽ theo mẫu Giáo viên dựa vào kiến thức toán học để phân tích cấu trúc, hình dạng của mẫu vẽ ví dụnhư “mẫu có dạng hình trụ và hình cầu, mẫu có dạng hình hộp và hình cầu”… •GiáodụccôngdântrongmônMĩthuật. Giáo dục là môn học mà người giáo viên ở tất cả các môn học chứ không riêng gì môn Mĩ thuật cần phải lồng ghép vào bài dạy để giáo dục đạo đức, và rèn luyện kĩ năng sống cho Học sinh như bài vẽtranh “ Đềtài lao động; Tranh cổđộng; An toàn giao thông…”. Ở những bài thường thức mĩ thuật về văn hóa Việt Nam thì việc lồng ghép giáo dục về giữ gìn và bảo tồn văn hóa là vô cùng quan trọng góp phần hình thành ý thức tốt ở các em. Trong các cuộc thi vẽ tranh vềmôi trường, về biển đảo người Giáo viên phải hướng dẫn Học sinh tìm nội dung đề tài qua cuộc sống thực tế hiện tại. C. MINH HỌA DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG TIẾT THƯỜNG THỨC MĨ THUẬT. Tiết 19: Thường thức mỹ thuật TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM I.MỤC TIÊU 1.Mục tiêu chuẩn KTKN *Kiến thức: https://giaoan.org/

  11. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS - Học sinh hiểu nguồn gốc, ý nghĩa và vai trò của tranh dân gian trong đời sống xã hội Việt Nam. - Học sinh hiểu giá trị nghệ thuật và tính sáng tạo thông qua nội dung và hình thức thể hiện của tranh dân gian. *Kỹnăng: - Nhận biết được nội dung, ý nghĩa của các bức tranh dân gian. - Phân biệt được các dòng tranh dân gian. - Hình thành các kĩ năng sống. *Thái độ: - Yêu quý, trân trọng và có ý thức giữ gìn, phát huy nền nghệ thuật truyền thống của dân tộc. 2. Mục tiêu phát triển năng lực: -Năng lực giải quyết vấn đề, thu thập và xử lí thông tin -Năng lực chung : hoạt động tập thể, NL nhận xét, đánh giá, -Năng lực chuyên biệt : cảm thụ thẩm mỹ, quan sát, giao tiếp nghệ thuật, II. Chuẩn bị. 1.Đồ dùng dạy học: Giáo viên: - Tranh dân gian Đông Hồ, Hàng Trống - Tranh ảnh, video, tư liệu về tranh dân gian Học sinh: - Sưu tầm một số bức tranh dân gian - Đọc trước bài ở nhà. 2. Phương pháp dạy học: - Trực quan, vấn đáp, Thuyết trình, kết hợp với minh hoạ. Thảo luận... III. Tiến trình dạy học. 1.Ổn định. -Kiểm tra sĩ số HS 2.Bài cũ. -Kiểm tra sự chuẩn bị của HS ở nhà 3.Bài mới. NL hình thành Hoạt động của học sinh Nội dung bài học Hoạt động của giáo viên Giới thiệu bài: Cho HS xem một số bức tranh và yêu cầu HS chỉra đâu là tranh dân gian, từđó dẫn dắt vào bài. Hoạt động 1. Tìm hiểu vài nét về tranh dân I. Vài nét về https://giaoan.org/

  12. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS gian -PP : Trực quan, Thuyết trình, vấn đáp. -Thời lượng : 7 phút GV nhắc lại chương trình lớp 4 (Mỹ thuật lớp 4: Tiết 19- Xem tranh dân gian) đã giới thiệu sơ qua về tranh dân gian. ? Em biết gì về tranh dân gian. GV vào bài chú ý các điểm sau: +Tranh dân gian có từlâu đời, được bày bán trong dịp tết, Vì thế, tranh dân gian còn được gọi là “tranh Tết’’. GV ? Bạn nào còn nhớđoạn văn sau: « Từ ngày còn ít tuổi, tôi đã thích những tranh lợn, gà, chuột, ếch, tranh cây dừa, tranh tố nữ của làng Hồ. Mỗi lần tết đến, đứng trước những cái chiếu bày bán tranh làng Hồ giải trên các lề phố…họ đã đem vào cuộc sống một cái nhìn thuần phác, càng ngắm càng thấy đậm đà, lành mạnh, hóm hỉnh tươi vui. ».Đấy là đoạn văn rất hay mà các em đã học ở môn tập đọc lớp 5 nói về tranh Dân gian…(Tuần 27 : tập đọc : Tranh làng Hồ) Chính vì vậy mà từxưa ông ta cha đã đúc kết nên những câu ca dao nói về việc sử dụng tranh trong ngày tết đó là truyền thống tốt đẹp của dân tộc như : -Tết về nhớ bánh chưng xanh, Nhớ tràng pháo chuột, nhớ tranh lợn gà. -Dù ai buôn bán trăm nghề Nhớđến tháng chạp thì về buôn tranh ( Giáo dục Kĩ năng sống cho HS, truyền thống văn hóa dân tộc) +Tranh dân gian xuất phát từđời sống tinh thần và phục vụ nhu cầu thẫm mĩ của người dân đồng thời thể hiện niềm mơ ước, nguyện vọng của nhân dân lao động. + Tranh dân gian do một tập thể nghệ nhân dựa trên cơ sở một cá nhân có tài trong cộng đồng nào đó sáng tạo ra đầu tiên, sau đó tập thể bắt chước và phát triển đến chỗ hoàn chỉnh. Trải qua mấy trăm năm tồn tại và phát triển tranh dân gian đã trở thành dòng nghệ thuật riêng biệt và quý giá được mọi người yêu thích, trân trọng. GV cho HS chơi trò chơi nhanh mắt, đoán hình tranh dân gian. +Tranh dân gian lưu hành rộng rãi trong nhân dân, được đông đảo nhân dân ưa thích. +Một số vùng chuyên sản xuất tranh dân gian như : Đông Hồ ( Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), Kim Hoàng (Hà Tây). Làng Sình (Huế), một số vùng miền núi phía Bắc… +Tranh dân gian được in bằng ván gỗ hoặc kết hợp giữa nét khắc gỗ và tô màu bằng tay. Nội dung tranh lấy từ cuộc sống sinh hoạt hằng ngày… HS đọc bài trong sgk HS trả lời câu hỏi và ghi nhớ HS suy nghĩ trả lời NL xử lí thông tin NL quan sát NL cảm thụ thẫm mĩ HS xem tranh và trả lời https://giaoan.org/

  13. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS điền đúng tên tác phẩm và nêu đúng thể lọai tranh. ? Ởnước ta có những vùng nào sản xuất tranh dân gian? + Trên đất nước ta tranh dân gian được làm ra ở nhiều nơi và mang phong cách thị hiếu thẫm mĩ ở từng vùng sản xuất. Có hai dòng tranh lớn là Đông Hồ và Hàng Trống ngoài ra còn có một số vùng khác. Cho HS xem một số tranh của từng vùng và giới thiệu: *Kim Hoàng thuộc làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây cũ, nay là Hà Nội, tranh cũng có mục đích và nội dung giống tranh Đông Hồ và Hàng Trống. *Làng sình ở cốđô Huế. Làng Sình hay còn gọi là làng Lại Ân thuộc xã Phú Mậu - huyện Phú Vang, cách thành phố Huế khoảng 9km về phía Đông.là một nơi chuyên sản xuất tranh với mục đích cúng lễ, phục vụtín ngưỡng, tranh cúng xong thì được mang đi đốt cho nên đến nay còn lại chủ yếu là các bản khắc gỗ *Một số vùng miền núi phía Bắc thì tranh dân gian chủ yếu là do những người thầy cúng vẽ mục đích phục vụtín ngưỡng. Ở vùng miền núi phía Bắc khi ốm đau người ta thường mời những người thầy về cúng, sau khi cúng thì thầy cúng sẽ vẽ cho gia chủ một bức tranh treo trong nhà nhằm trừ ma quỷ, cầu may mắn phúc lành. ? Đề tài của tranh dân gian là gì ? GV: Tranh dân gian có hai nội dung chính là tranh tết và tranh thờ chia ra làm những đềtài như: Tranh chúc tụng, tranh thờ, tranh sinh hoạt, tranh phong cảnh, tranh truyện, tranh lịch sử, tranh châm biếm đảkích, tranh lao động sản xuất. GV ghi bảng. Chuyển ý : Trong những dòng tranh dân gian thì có tranh Đông Hồ và Hàng Trống là hai dòng tranh có sốlượng lớn, tồn tại lâu đời được nhiều người biết đến để hiểu hơn về hai dòng tranh này chúng ta cùng tìm hiểu phần II : Hai dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống. Hoạt động 2. Tìm hiểu vềhai dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống. HS trả lời câu hỏi và ghi nhớ HS quan sát, lắng nghe HS trả lời HS ghi bài https://giaoan.org/

  14. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS PP : Trực quan, Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận, giải quyết vấn đề, trình bày. -Thời lượng : 16 phút * Tranh Đông Hồ. PP : Trực quan, Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận, giải quyết vấn đề, trình bày. -Thời lượng 8 phút ? Tranh Đông Hồđược sản xuất ởđâu ? GV dựa trên hình ảnh làng Đông Hồđể giải thích, giới thiệu. - Về vịtrí địa lí của làng Đông Hồ : Ở tiết 2 môn địa lí lớp 6 các em đã được học bài bản đồ và cách vẽ bản đồ cho nên bây giờ nhìn lên bản đồ này các em sẽ dễ dàng nhận ra vị trí của làng Đông Hồ: Làng Đông Hồ thuộc xã Song Hồ huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội 30km vềhướng Đông. Làng Đông Hồ nằm ven sông Đuống là một làng nghề truyền thống, được xem là cái nôi của dòng tranh dân gian, đây là ngôi làng nhỏ với hơn 200 hộ dân sinh sống bằng nghề làm tranh và làm hàng m ã.(Địa lí 4- tiết 13,14 : Hoạt động sản xuất của người dân ởđồng bằng Bắc bộ) - GV mở rộng- Về lịch sửra đời : Tranh Đông Hồ xuất hiện vào khoảng thế kỉXVI đến những năm 1940 là khoảng thời gian cực thịnh của tranh Đông Hồ với 17 dòng họđều tham gia làm tranh, qua những năm chiến tranh khốc liệt nghề làm tranh bịgián đoạn đến khi hòa bình lặp lại thì nghề làm tranh mới được khôi phục nhiều tổ hợp tác xã được hình thành đây là thời điểm tranh Đông Hồđược xuất khẩu sang các nước xã hội chủnghĩa và có mặt ởcác nước trên thế giới như Nhật, Pháp, Đức, Mĩ… - GV mở rộng-Vềvăn học : Ởtrong nước tranh Đông Hồđược nhiều người biết đến, tranh không chỉ xuất hiện trong đời sống hằng ngày mà còn xuất hiện sinh động trong các tác phẩm Văn học như bài thơ Bên kia sông Đuống của nhà thơ Hoàng Cầm : Bên kia sông Đuống Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp II. Hai dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống 1. Tranh Đông Hồ -Tranh Đông Hồ thuộc xã Song Hồ huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh. -Tác giả là những người nông dân. -Tranh được sản xuất hàng loạt bằng những khuôn ván gỗ, in trên giấy dó quét màu điệp. - Nguyên liệu làm tranh lấy hoàn toàn từ tự nhiên, có gam màu trầm, ấm. -Đối tượng phục vụ là những người nông dân. - Đường nét to khỏe, dứt khoát, mang vẻđẹp mộc mạc, giản dị. HS đọc bài trong sgk. HS trả lời HS quan sát, lắng nghe NL xử lí thông tin NL quan sát NL cảm thụ thẫm mĩ NL Hoạt động tập thể NL phân tích https://giaoan.org/

  15. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS Hay Mẹcon đàn lợn âm dương Chia lìa đôi ngả Đám cưới chuột tưng bừng rộn rã Bây giờ tan tác vềđâu ? Hoặc thơ của Tú Xương về ngày tết: Đì đoẹt ngoài sân tràng pháo chuột Loẹt lòe trên vách bức tranh gà Cho HS quan sát vài bức tranh Đông Hồ. ? Tác giả của tranh Đông Hồ là ai ? GV : Tác giả là những nghệsĩ nông dân làm tranh trong những lúc nông nhàn. ? Tranh Đông Hồđược sản xuấtnhư thế nào ? GV : đưa ra một số hình minh họa các bước làm tranh Đông Hồđể giới thiệu kĩ thuật làm tranh – Tranh được sản xuất hàng loạt bằng những khuôn ván gỗ, khắc và in trên giấy dó quét màu điệp. Mỗi màu là một bản in nên có nhiều người trong gia đình hay dòng họ cùng tham gia làm tranh. GV giới thiệu tranh Gà Mái và đặt câu hỏi đơn giản để HS trả lời. ? Bức tranh Gà Mái có bao nhiêu màu, các mảng màu được ngăn cách như thế nào ? GV : ở bức tranh Gà Mái tất cảcác màu đều được in bằng các bản gỗ khác nhau(mỗi màu một bản), sau cùng in nét viền hình bằng màu đen. GV kết luận: Đểcó được một bức tranh ra đời, các nghệ nhân phải thể hiện nhiều công đoạn khác nhau từ khắc hình trên ván gỗ, làm giấy, in và tô màu từng bước một theo một quy trình rất công phu. ? Chất liệuđể làm tranh dân gian được lấy từ đâu ? GV : cho HS xem một số hình ảnh chuẩn bị nguyên liệu để làm tranh và giới thiệu – Tranh Đông Hồđược in trên giấy dó quét mà điệp. (Dó là một loại cây có thân mềm được lấy về làm giấy. Màu điệp là màu được tạo thành từ việc nghiền nhỏ vỏcon sò, con điệp kết hợp với hồ. Giấy dó sau khi quét màu điệp được mang đi phơi khô rồi sau đó mới dùng đểin tranh và đây chính là một sáng tạo trong nghệ thuật của các nghệ nhân xưa). Màu sắc được tạo thành từ các nguyên Học sinh quan sát và trả lời Học sinh quan sát và trả lời theo hiểu cá nhân: Học sinh trả lời câu hỏi HS quan sát HS lắng nghe https://giaoan.org/

  16. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS liệu từ tựnhiên như: màu đen lấy từ than lá tre, màu xanh lấy từ lá cây, màu vàng lấy từ hoa hòe, hoa huệ, màu đỏ lấy từ sỏi đỏ tán mịn, màu trắng lấy từ vỏ sò tán nhỏ… ? Tranh Đông Hồ có đường nétnhư thế nào ? GV : chỉ vào hình minh họa hướng dẫn HS tìm hiểu –Tranh Đông Hồ là loại tranh in hoàn toàn ( in màu sau đó in nét) nên đường nét đơn giản, dứt khoát, khỏe khoắn, bao giờnét đen cũng được in sau cùng đểđịnh hình các mảng. ?Đối tượng phục vụcủa tranh Đông Hồ là ai ? GV : Tranh Đông Hồ làm ra chủ yếu để phục vụ cho tầng lớp nông dân, nên mang một vẻđẹp mộc mạc, giản dịnhư tâm hồn những người làm ra nó. GV kết luận và ghi nội dung : Tranh Đông Hồ thuộc xã Song Hồ huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh. Tác giả là những người nông dân. Tranh được sản xuất hàng loạt bằng những khuôn ván gỗ, in trên giấy dó quét màu điệp. Nguyên liệu làm tranh lấy hoàn toàn từ tự nhiên, có gam màu trầm, ấm. Đối tượng phục vụ là những người nông dân. Đường nét to khỏe, dứt khoát, mang vẻđẹp mộc mạc, giản dị •Tranh Hàng Trống. PP : Trực quan, Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận, giải quyết vấn đề, trình bày. -Thời lượng 8 phút ? Vì sao gọi là tranh Hàng Trống ? GV : Cho HS xem hình ảnh phố Hàng Trống và giới thiệu vịtrí địa lí : Ở lớp 4 ( Địa lí lớp 4 : Tiết 15- Thủđô Hà nội) các em đã được thầy cô giới thiệu và xem bản đồ Hà Nội nên các em có thể nhận ra vị trí phố Hàng Trống trên bản đồ. Phố Hàng Trống thuộc quận Hoàn Kiếm-Hà nội, có chiều dài 0,5km nằm gần các con phố Hàng Hòm, Hàng Bông, Hàng Gai, Hàng Hành. Đây là con phố buôn bán rất sầm uất. Về lịch sử hình thành: Gọi là Hàng Trống vì trước đây những người dân làm trống ởHưng Yên đến định cư, làm và buôn bán trống. Nơi đây có nhiều ngành thủ công truyền thống như nghề làm lọng, nghềthêu nhưng nổi tiếng nhất là HS trả lời HS trả lời HS ghi bài HS đọc sgk và trả lời HS quan sát, lắng nghe 2. Tranh Hàng Trống -Tranh Hàng Trống thuộc phố Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. -Tác giả của tranh Hàng Trống là những nghệ nhân. -Tranh Hàng Trống chỉ cần bản khắc gỗmàu đen làm đường NL xử lí thông tin NL quan sát NL cảm thụ thẫm HS trả lời https://giaoan.org/

  17. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS nghề làm tranh. ? Tác giả của tranh Hàng Trống là ai ? GV giới thiệu hình ảnh nghệ nhân tranh Hàng Trống . ? Tranh Hàng Trống được sản xuấtnhư thế nào ? GV : Cho HS xem một số hình ảnh làm tranh Hàng Trống và giới thiệu – Không giống như tranh Đông Hồ các nghệ nhân Hàng Trống chỉ dùng bản khắc đểin màu đen làm đường viền cho các hình sau đó trực tiếp dùng bút lông để tô màu bằng tay theo kiểu cản màu hay vờn màu ( một nữa bút lông chấm màu còn một nữa chấm nước để vờn màu theo đậm nhạt). ? Chất liệu làm tranh lấy từđâu ? GV dựa vào tranh và giới thiệu : Chất liệu làm tranh có sẵn trên thịtrường. Màu là phẩm nhuộm nhân tạo nên màu sắc trong tranh Hàng Trống tươi sáng, rực rỡhơn các dòng tranh khác. ? Đối tượng phục vụ của tranh Hàng Trống là ai ? GV : Tranh làm ra để phục vụ cho tầng lớp trung lưu và thị dân ( trí thức, giàu có am hiểu nghệ thuật) nên đường nét được trau chuốt mềm mại, mảnh mai tinh tế, mang vẻđẹp trang trọng, quý phái. GV ghi nội dung : Tranh Hàng Trống thuộc phố Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tác giả của tranh Hàng Trống là những nghệ nhân. Tranh Hàng Trống chỉ cần bản khắc gỗmàu đen làm đường viền sau đấy các nghệ nhân trực tiếp tô màu bằng tay. Nguyên liệu làm tranh có sẵn trên thịtrường. Đối tượng phục vụ là tầng lớp trung lưu và dân thành thị. Đường nét trong tranh mảnh mai tinh tế, màu sắc tươi sáng mang vẻđẹp trang trọng quý phái. GV chuyển ý: Tranh dân gian xuất phát từ nhu cầu đời sống tinh thần phong phú của người dân lao động nên đềtài trong tranh cũng được rút ra từ cuộc sống. Hoạt động 3 : Tìm hiểu đề tài của Tranh dân gian. PP : Trực quan, Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận, giải quyết vấn đề, trình bày. HS quan sát và lắng nghe. viền sau đấy các nghệ nhân trực tiếp tô màu bằng tay. -Nguyên liệu làm tranh có sẵn trên thị trường. -Đối tượng phục vụ là tầng lớp trung lưu và dân thành thị. - Đường nét trong tranh mảnh mai tinh tế, màu sắc tươi sáng mang vẻđẹp trang trọng quý phái. * Đề tài của Tranh dân gian. -Tranh chúc tụng, -Tranh thờ, -Tranh sinh hoạt, -Tranh phong cảnh, -Tranh truyện, -Tranh lịch sử, -Tranh châm biếm đả kích, mĩ NL Hoạt động tập thể NL phân tích HS trả lời HS quan sát, lắng nghe HS trả lời HS trả lời và lắng nghe HS ghi bài HS ghi bài https://giaoan.org/

  18. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS -Thời lượng 8 phút GV nhắc lại cho HS 8 đề tài trong tranh dân gian : Tranh chúc tụng, tranh thờ, tranh sinh hoạt, tranh phong cảnh, tranh truyện, tranh lịch sử, tranh châm biếm đảkích, tranh lao động sản xuất. GV ghi nội dung Cho HS xem 1 số bức tranh và yêu cầu HS thảo luận cá nhân (theo cặp gần nhau) sau đó đọc đúng tên của những bức tranh (vì các em đã học tranh dân gian ở lớp 4) và chỉ ra từng đề tài của mỗi bức tranh bằng cách đặt câu hỏi . VD : * Đề tài sinh hoạt. Bức tranh Hứng dừa, chăn trâu thổi sáo, đấu vật ? Tranh thuộc đề tài nào ? ? Nó thể hiện nội dung gì ? GV phân tích nội dung của từng bức tranh rồi kết luận vềđề tài sinh hoạt xã hội : Đấy là những cảnh sinh hoạt đời thường bình dịnhưng rất đỗi nên thơ, trữ tình của người nông dân xưa. *Đề tài Châm biếm đả kích :Bức tranh Đám cưới chuột, thầy đồcóc, đánh ghen. ? Tranh thuộc đề tài nào ? ? Nó thể hiện nội dung gì ? GV : Đám cưới chuột phê phán tệ nạn tham nhũng, ức hiếp dân lành, Thầy đồ cóc phê phán 1 thầy đồ dốt nát nhưng hách dịch, còn bức tranh Đánh ghen lại phê phán chếđộđa thê ( Trong tranh hình ảnh cô vợ cả dữ tợn đang cầm kéo xông vào cô vợ trẻ còn cô vợ trẻthì đang được chồng bảo vệ, người chồng can ngăn bằng những câu nói được ghi trên tựa đề «thôi thôi nuốt giận làm lành, chi điều sinh sự nhục mình nhục ta ». Những bức tranh thuộc đềtài này đã tái hiện lịch sử dân tộc những năm 30 (Lịch sử lớp 5 tiết 4 : Xã hội Việt Nam từ cuối thế kỉXIX đến đầu thế kỉ XX)với những tệ nạn tham ô, hách dịch, áp bức dân lành… GV mở rộng: điều này không chỉ thể hiện trong các tác phẩm tranh mà còn thể hiện trong các tác phẩm văn học hiện đại nổi tiếng như một chị Dậu cơ cực sống cuộc đời bán chó, bán con tủi nhục bị bức ép đến đường cùng trong tác phẩm HS quan sát Đọc tên các bức tranh HS trả lời câu hỏi. -Tranh lao động sản xuất. NL xử lí thông tin NL quan sát NL cảm thụ thẫm mĩ NL phân tích HS quan sát HS trả lời. HS quan sát, lắng nghe, và liên tưởng https://giaoan.org/

  19. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS Tắt Đèn của Ngô Tất Tố hay một Xuân tóc đỏ lố lăng, đạo đức giả, lối sống văn minh rởm, phong trào Âu hóa ở Việt Nam thời bấy giờ trong tác phẩm SốĐỏ của Vũ Trọng Phụng cũng như số phận của 1 Lão Hạc, 1 Chí phèo của nhà văn Nam Cao, những nhân vật này các em sẽđược gặp trong các tiết học văn ở lớp 8, lớp 9 và sẽ hiểu hơn về lịch nước ta giai đoạn này trong những tiết học lịch sử, và nếu có điều kiện các em hãy tìm đọc các tác phẩm rất hay này để thấy được tình hình xã hội Việt Nam thời bấy giờ. GV tiếp tục cho HS tìm hiểu những đề tài khác. Kết hợp phân tích một số bức tranh tiêu biểu. *Đề tài Chúc tụng : Các bức tranh Gà Đại Cát, Vinh hoa phú quý… ( Giáo dục Kĩ năng sống cho HS, truyền thống văn hóa dân tộc) Tết là khoảng thời gian sum họp gia đình mọi người quây quần bên nhau thể hiện tình cảm gắn kết, yêu thương. Năm mới người Việt Nam có truyền thống du xuân, thăm hỏi chúc nhau những điều tốt đẹp họ tặng nhau những bức tranh thể hiện sự giàu sang, thịnh vượng, sức khỏe, may mắn *Đề tài Lịch sử :Bà triệu, Ngô Quyền…Ở chương trình lịch sử lớp 6 (tiết 1 : Sơ lược về môn lịch sử) chúng ta đã biết làm sao đểlưu giữ và dựng lại lịch sửthì trong lĩnh vực nghệ thuật như các bức tranh dân gian này cũng đã tái hiện lại lịch sử hào hùng của dân tộc. Trong môn Kể chuyện lớp 5 ( Kể chuyện tiết 20) chúng ta có thể hình dung và tái hiện lại Lịch sử hào hùng của dân tộc gắn liền với tên tuổi của những vị anh hùng, sự hi sinh cho tương lai của đất nước, cuộc đấu tranh của nhân dân, những hình ảnh ấy được thể hiện một cách sống động trong các bức tranh dân gian : Bà Triệu, Hai bà Trưng… Thời kì của các em là thời kì hòa bình không phải chịu đau thương mất mát sự tàn phá của chiến tranh vì vậy các em cần phải biết trân trọng giữ gìn, phát huy những truyền thống tốt đẹp mà cha ông ta đã gây dựng. (Giáo dục truyền thống yêu nước) HS quan sát, lắng nghe https://giaoan.org/

  20. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS *Đề tài Tranh Truyện : Thánh Gióng, Thạch sanh…là những câu chuyện cổ tích mà ai cũng đã từng được nghe ông bà, cha mẹ kể lại. Tuổi thơ của chúng ta luôn đắm chìm trong lời kể của những câu chuyện cổ tích. Trong chương trình NgữVăn 6, ( Văn bản : Thánh gióng tiết 5) các em cũng được tìm hiểu về câu chuyện Thánh gióng, một chàng gióng to lớn, oai phong mặc áo giáp sắt ra trận cũng được tái hiện sinh động trong tranh dân gian. *Đềtài Lao động : Canh Nông, vụ cấy ….Đời sống của người nông dân luôn gắn với hình ảnh con trâu, cái cày, con lợn con gà và những hình ảnh ấy trởnên sinh động dưới bàn tay của người nghệ nhân. *Đề tài Phong cảnh : tác phẩm Tứ quý, Cá chép trông trăng…thể hiện vẻđẹp sinh động của cảnh vật. *Đề tài Tôn giáo ( Tranh thờ) : Ngũ Hổ, Phật bà quan âm, Bà chúa thượng ngàn…thể hiện phong tục truyền thống, tín ngưỡng, thờ cúng của dân tộc thường là các hình ảnh về thần linh, người có công hay các con vật mang tính chất mạnh mẽ, linh thiêng. Tranh dùng để thờcúng xua đuổi tà ma, cầu mong sự may mắn phúc lành sẽđến với gia đình. Đấy cũng chính là nét văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc Việt Nam, chúng ta sẽ gặp nội dung này trong bài 16- giáo dục công dân lớp 7 : Quyền tựdo tín ngưỡng. GV cho HS chơi trò chơi đoán tranh để hiểu rõ đề tài của tranh ( GV đưa tên đề tài HS tìm tranh phù hợp) GV nhận xét và cho HS xem tranh GV chuyển ý : Qua những phần vừa tìm hiểu chúng ta biết được nội dung của tranh dân gian vô cùng phong phú, tranh có vẻđẹp khác biệt tất cả tạo nên giá trị nghệ thuật của tranh dân gian, vậy tranh dân gian có những giá trị nghệ thuật gì chúng ta cùng tìm hiểu phần III. Hoạt động 4. Tìm hiểu giá trị nghệ thuật của tranh dân gian. III/ Giá trị nghệ thuật https://giaoan.org/

  21. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS -PP : Trực quan, Thuyết trình, vấn đáp. -Thời lượng : 5 phút GV : Yêu cầu HS đọc và tìm hiểu thông tin trong sgk ? Hãy rút ra những giá trị nghệ thuật của tranh dân gian ? GV giới thiệu: Tranh dân gian đã chứng tỏ sự thống nhất hoàn chỉnh trong nếp nghĩ và lao động có truyền thống của dân tộc, mang bản sắc dân tộc đậm đà. Tranh hồn nhiên trực cảm, tạo ra vẻđẹp hài hoà giữa ý tứ và bố cục, nét vẽ và màu sắc. Hình tượng trong tranh có tính khái quát cao, bố cục tranh theo lối ước lệ, thuận mắt. Chữvà thơ trên tranh giúp bố cục thêm ổn định… GV cho HS xem một số bức tranh, giải thích về chữở trong tranh GV : Trong các tiết học Đạo đức ( Đạo đức lớp 5- Tiết 9 bài 9 : Em yêu quê hương) Tập đọc ( Tập đọc 5- Bài 27 :Tranh làng hồ) Giáo dục công dân các em cũng đã được nghe nói nhiều về bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa vậy theo các em chúng ta cần phải làm gì để bảo tồn những dòng tranh dân gian này ? GV nhận xét và kết luận : Nhà nước đã đưa ra những chính sách để bảo tồn như công nhận dòng tranh dân gian Đông Hồ là di sản văn hóa quốc gia, thành lập trung tâm lưu giữ, giao lưu, học tập tại làng Đông Hồ. Bản thân chúng ta nếu treo những bức tranh dân gian trong gia đình không chỉ góp phần bảo tồn dòng tranh này mà còn làm cho ngôi nhà chúng ta trởnên đẹp hơn, sinh động hơn. Ngoài ra có thể tổ chức đi tham quan làng tranh, gặp gỡgiao lưu, học hỏi các nghệ nhân làm tranh dân gian… (Tích hợp kĩ năng sống cho HS) GV tổng kết nội dung bài bằng cách cho HS xem sơ đồtư duy. Hoạt động 5. Đánh giá kết quả học tập. -PP : Hoạt động nhóm, Thực hành, Thuyết trình, vấn đáp. -Thời lượng : 7 phút * GV : Yêu cầu HS chia làm 4 nhóm thảo luận rút của tranh -Hình tượng trong tranh có tính khái quát cao. -Bố cục tranh theo lối ước lệ, thuận mắt. Chữvà thơ trên tranh giúp bố cục thêm ổn định… -Tranh thể hiện ước mơ nguyện vọng của người dân và phục vụ nhu cầu thẫm mĩ của từng vùng HS thực hiện HS đọc và tìm hiểu thông tin trong sgk HS xem sgk trả lời HS lắng nghe và ghi bài HS thảo luận Đại diện nhóm trình bày HS lên bảng thực hiện NL xử lí thông tin NL quan sát NL cảm thụ thẫm mĩ NL xử lí thông tin https://giaoan.org/

  22. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS ra nội dung –So sánh hai dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống trong vòng 5 phút ( Liên môn GDCD 6- tiết 12, 13 : Tích cực tự giác trong hoạt động tập thể) GV : yêu cầu HS trình bày GV nhận xét, kết luận, tuyên dương sự tiếp thu của HS Gọi một HS lên bảng so sánh trực tiếp ở hai bức tranh (GV gợi ý giúp đỡ nếu HS gặp khó khăn) * GV kết nối: Để kết thúc bài học các em hãy cùng xem một đoạn clip để hiểu rõ hơn về tranh dân gian GV chiếu clip (2 phút) HDVN. 1 phút + Tìm xem thêm một số tranh dân gian. + Chuẩn bị bài học sau : Giới thiệu một số tranh dân gian Việt Nam. HS theo dõi NL quan sát NL Hoạt động tập thể NL thuyết trình IV. CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỌC SINH Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cấp cao Câu hỏi: So sánh hai dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống Nhận biết được đặc điểm của hai dòng tranh Hiểu được nội dung, ý nghĩa và cách làm tranh So sánh được hai dòng tranh So sánh được 2 dòng tranh trực tiếp trên 2 tác phẩm 1. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. - Kiến thức trong một tiết học không chỉ giúp Học sinh hiểu nội dung của bài mà bên cạnh đó có thể giúp Học sinh nắm bắt được tình hình thực tế, ứng dụng vào cuộc sống hằng ngày và biết liên kết kiến thức giữa các môn học có liên quan. - Có khảnăng làm việc theo nhóm. - Hs có ý thức tự giác tìm hiểu bài trước khi đến lớp. => Tất cả các yếu tốđó liên kết với nhau tạo nên sự phát triển toàn diện. HS không chỉ học tốt một môn học mà có thể vận dụng kiến thức của môn này để hỗ trợ cho môn học khác có liên quan, đồng thời hình thành ý thức tự giác học tập, tìm hiểu và tựlĩnh hội kiến thức một cách tích cực nhất. https://giaoan.org/

  23. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS 2. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng. Qua một số học kì ứng dụng dạy học theo chủđề tích hợp, sử dụng kiến thức liên môn tôi thấy kết quảđạt được khảquan hơn so với các tiết dạy trước đây, giờ học sôi nổi hơn, Học sinh hứng thú hơn và kết quả của bài thực hành cũng như kiến thức học sinh nắm được qua các bài thường thức mĩ thuật tốt hơn nhiều. Cuối năm tỉ lệ Học sinh Đạt cao hơn các năm trước. Kết quả cụ thểnhư sau: Năm học 2015 – 2016 (Chưa ứng dụng dạy học tích hợp) Khối lớp Tổng số Đạt Chưa Đạt Khối 6 82 HS 79 HS 03 HS Khối 7 95 HS 93 HS 02 HS Khối 8 80 HS 77 HS 03 HS Khối 9 120 HS 120 HS 0 HS Năm học 2016 – 2017 (Ứng dụng dạy học tích hợp) Khối lớp Tổng số Đạt Chưa Đạt Khối 6 110 HS 109 HS 01 HS Khối 7 82 HS 82 HS 0 HS Khối 8 95 HS 93 HS 2 HS Khối 9 81 HS 81 HS 0 HS HK I - Năm học 2017 – 2018 (Ứng dụng dạy tích hợp) Khối lớp Tổng số HS Đạt Chưa Đạt Khối 6 128 HS 126 HS 02 HS Khối 7 110 HS 110 HS 0 HS https://giaoan.org/

  24. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS Khối 8 81 HS 80 HS 01 HS Khối 9 95 HS 95 HS 0 HS Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu ởđây là nếu áp dụng phương pháp dạy học mới này người giáo viên sẽđầu tư hơn cho bài dạy, tăng khả năng học hỏi, nâng cao trình độ của mình và tiết dạy sẽđạt chất lượng hơn góp phần đổi mới phương pháp dạy hoc. Còn đối với Học sinh các em sẽ nắm bài tốt hơn, tích cực chủđộng hơn trong học tập cũng như lĩnh hội kiến thức... D. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 1. KẾT LUẬN. Đề tài này chủ yếu nêu lên vấn đề cốt lõi là làm sao để liên kết các môn học với nhau một cách logic làm cho nội dung của bài dạy phong phú hơn tăng khảnăng tiếp thu bài của Học sinh mang lại không khí thỏa mái trong học tập đồng thời góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo phương châm: HS rèn luyện, phát huy sự năng động, sáng tạo giữ vai trò chủ động còn GV là người hướng dẫn, định hướng. Và kết quả của phương pháp dạy học mới này là giúp học sinh hiểu rõ bài học hơn, nắm vững kiến thức chủđộng tự giác trong học tập theo phương pháp “Học sinh tích cực”. Qua đó sẽ tạo cho học sinh những kĩ năng, kĩ xảo để thực hiện bài vẽ, tìm hiểu các bài thường thức mĩ thuật và khảnăng vận dụng kiến thức vào các môn học khác cũng như áp dụng vào thực tiễn. Tạo cho học sinh tính kiên trì, khảnăng làm việc độc lập, làm việc theo nhóm, sáng tạo trong học tập. Khi áp dụng phương pháp này vào trong công tác giảng dạy tôi thấy đa số học sinh đã nắm chắc kiến thức của bài, thực hiện được tốt yêu cầu của môn học, lớp học sôi nổi, học sinh hào hứng, sốlượng Học sinh Chưa Đạt giảm đi rõ rệt hạn chếđược tỉ lệ Học sinh yếu vào cuối năm học. 2. KIẾN NGHỊ. - Đề xuất với Sở GD & ĐT trang bị thêm tài liệu vềphương pháp dạy học tích hợp đến các trường. - Nên điều chỉnh, thay đổi cách thức xếp loại đánh giá học sinh từĐạt và Chưa Đạt sang mức điểm như các môn học khác để Học sinh có động lực phấn đấu hơn trong học tập. - Với những sáng kiến, kinh nghiệm hay, theo tôi nên phổ biến để cho các giáo viên được học tập và vận dụng. Có như thế tay nghề và vốn kiến thức của giáo viên sẽ dần được nâng lên. https://giaoan.org/

  25. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ởtrường THCS Trên đây là kinh nghiệm Dạy học theo chủđề tích hợp trong môn Mĩ Thuật ở trường THCS của tôi, rất mong nhận được sựđóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn. ĐăkNia, Ngày tháng năm Người viết sáng kiến Nông Thị Kim Luyến TÀI LIỆU THAM KHẢO -Tài liệu về các khái niệm phương pháp dạy học tích hợp, liên môn trên mạng Internet. -Các phương pháp soạn giáo án theo hướng tích hợp, liên môn. https://giaoan.org/

More Related