Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tổng quan văn học Việt Nam

1. Kính chào quý thầy cô và các em! www.themegallery.com

2. Tròchơi “Tiếpsức” • Bốnđộilầnlượtviếttêntácphẩmtrongvòng 4 phút • Độiviếtđượcnhiềuhơnlàđộichiếnthắng Đội 1 Đội 2 Đội 3 Đội 4 • Kểtêncáctácphẩm • vănhọcdângian? • Kểtêncáctácphẩm • vănhọcviết?

3. TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM

4. Nội dung bàihọc • CácbộphậnhợpthànhcủavănhọcViệt Nam • QuátrìnhpháttriểncủavănhọcviếtViệt Nam • Con ngườiViệt Nam qua vănhọc

5. VĂN HỌC VIỆT NAM VĂN HỌC DÂN GIAN VĂN HỌC VIẾT I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VĂN HỌC HIỆN ĐẠI

6. Nhiệmvụ 1 – gợinhớ Cácvănbảnsauthuộcbộphậnvănhọcnào? (vănhọcdângian, vănhọcviết)

7. VĂN HỌC DÂN GIAN VĂN HỌC DÂN GIAN VĂN HỌC VIẾT

8. VĂN HỌC DÂN GIAN VĂN HỌC VIẾT

9. VĂN HỌC DÂN GIAN VĂN HỌC VIẾT VĂN HỌC VIẾT

10. VĂN HỌC DÂN GIAN VĂN HỌC VIẾT VĂN HỌC VIẾT

11. Nhiệmvụ 2 – nghiêncứu • Cácđộichơitìmhiểukiếnthứcvềvănhọcdângianvàvănhọcviết, hoànthiệnbảngkiếnthứctheocácgợi ý sau: • Đội 1: Tìmhiểuvềthờigianrađờivàkháiniệm? • Đội 2: Tìmhiểuvềlựclượngsángtácvàchữviết? • Đội 3: Tìmhiểuvềđặctrưng? • Đội 4: Tìmhiểuvềhệthốngthểloại?

12. - Ra đờitừrấtsớm. - Thếkỉ X. • - Làsángtáctậpthểcủanhândânlaođộngđượctruyềnmiệngtừđờinày sang đờikhác, thểhiệntiếngnóitìnhcảmchungcủacộngđồng. - Làsángtáccủatríthức, đượcghilạibằng chữ viết, mang dấu ấn của tác giả. I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM - Nhândânlaođộng. - Cánhân tri thức. - Khôngcóchữviết - Hán, Nôm, Quốcngữ.

13. Tínhtậpthể, truyềnmiệng, dịbản. • Thựchànhtrongsinhhoạtcộngđồng. • Lưutruyềnbằngchữviết • Tínhcáthể, mangdấuấncánhânsángtạo. • Truyệncổdângian: sửthi, truyềnthuyết, cổtích, ngụngôn, truyệncười… • Trữtìnhdângian:cadao… • Sânkhâudângian: chèo, tuồng, cảilương… • -VH chữHán: vănxuôi(truyện, ký, tiểuthuyếtchươnghồi), thơ(thơĐườngluật, từkhúc…), Vănbiềnngẫu(phú, cáo, văntế) • VH chữNôm: thơ(thơNômĐườngluật, truyệnthơ, ngâmkhúc,…), vănbiềnngẫu. • VH chữQuốcngữ: tựsự(tiểuthuyết, truyệnngắn, ký), trữtình(thơtrữtình, trườngca), kịch(kịchnói, kịchthơ)… I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

14. * Mốiquanhệgiữa VHDG và VHV: - Vănhọcdângianvàvănhọcviếtcómốiquanhệmậtthiết, tươnghỗ, cùngnhaupháttriển. Vănhọcdângian Vănhọcviết I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

15. * Vídụ: - Vănhọcdângian Vănhọcviết: “Thân em cúc mọc bờ rào, Kẻ qua ngắt nhụy, người vào bẻ bông” (Ca dao) “Khi sao phong gấm rủ là Giờ sao tan tác như hoa giữa đường...” (Truyện Kiều - Nguyễn Du) I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

16. Vănhọcviết Vănhọcdângian: Hỡicôtátnướcbênđàng Sao cômúcánhtrăngvàngđổđi. • Theo các nhà nghiên cứu, câu ca dao trên thực chất là hai câu thơ của tác giả Bàng Bá Lân. Do mang đầy đủ những đặc điểm, tính chất của ca dao nên đã được nhân dân tiếp nhận và đi vào đời sống với tư cách của ca dao. I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

17. II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIẾT VIỆT NAM Vănhọctừđầu TK XX Cáchmạng thángTám 1945 Vănhọctừ TK X  hết XIX VănhọctừCáchmạngthángTám 1945  hếttk XX QuátrìnhpháttriểncủavănhọcviếtViệt Nam chia thànhmấythờikỳ? Vănhọctrungđại (SảnphẩmcủavănhóaphươngĐông) Vănhọchiệnđại (SảnphẩmcủasựkếthợpgiữavănhóaphươngĐôngtruyềnthốngvàvănhóaphươngTây)

18. Nhiệmvụ 3 – chuyênsâu Cácvănbảnsauthuộcvănhọctrungđại hay vănhọchiệnđại?

19. VĂN HỌC HIỆN ĐẠI VĂN HỌC TRUNG ĐẠI

20. VĂN HỌC HIỆN ĐẠI VĂN HỌC TRUNG ĐẠI

21. VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VĂN HỌC HIỆN ĐẠI

22. Nhiệmvụ 4 – so sánh • Cácđộichơitìmhiểukiếnthứcvềvănhọctrungđạivàvănhọchiệnđại, hoànthiệnbảng so sánhkiếnthứctheocácgợi ý sau: • Đội 1: Tìmhiểuvềbốicảnhlịchsử? • Đội 2: Tìmhiểuvềvăntựvàlựclượngsángtác? • Đội 3: Tìmhiểuvềnội dung? • Đội 4: Tìmhiểuvềthipháp?

23. Bốicảnhlịchsử - XãhộiphongkiếnchịuảnhhưởngcủavănhóaphươngĐông • - ThựcdânPhápxâmlượcnướcta giaolưuvănhóavớicácnướcphươngTây. • CáchmạngthángTámthànhcông, đấtnướcgiànhđộclập • Côngcuộcđổimới 1986 Table Văntự ChữHán, chữNôm ChữQuốcngữ Lựclượngsángtác Tríthức, nhàNho, tầnglớpquýtộc Độingũtácgiảchuyênnghiệp, lấyviệcviếtvănlàmnghề. Nội dung • Chủnghĩayêunướcvàvănhọcgắnliềnvớicôngcuộcgiảiphóngdântộc • Phảnánhcôngcuộcxâydựngchủnghĩaxãhội, sựnghiệp CNH – HĐH đấtnước • Phảnánh con ngườitoàndiện. Cảmhứngyêunước, nhânđạovàhiệnthực Tính phi ngã, ướclệ, tượngtrưng, tínhsùngcổ. Thipháp Tảthực, chi tiết, đềcaotínhsángtạo, tínhbảnngã

24. III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC

25. LÀM VIỆC NHÓM Cácmốiquanhệnàyđượcthểhiệnnhưthếnào? Lấyvídụ minh họa? Đội 1 Đội 2 Đội 3 Đội 4 Con ngườiViệt Nam trongquanhệquốcgia, dântộc Con ngườiViệt Nam trongthếgiớitựnhiên Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội Con người Việt Nam và ý thức bản thân

26. 1. Con ngườiViệt Nam trongthếgiớitựnhiên • Vănhọcdângian: • Tưduyhuyềnthoại, kểvềquátrìnhnhậnthức, cảitạochinhphụctựnhiên, xâydựngcuộcsống, tíchlũyhiểubiếtthiênnhiên. • Con ngườivàthiênnhiênthânthiết. • Thơcatrungđại: Thiênnhiêngắnlýtưởng, đạođức, thẩmmỹ. • Vănhọchiệnđại: hìnhtượngthiênnhiênthểhiện qua tìnhyêuđấtnước, cuộcsống, lứađôi. III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC

27. III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC 2. Quanhệquốcgiadântộc Con ngườiViệt Nam đãhìnhthànhhệthốngtưtưởngyêunước: • Trongvănhọcdângian: yêulàngxóm, cămghétxâmlược… ThánhGióng… • Trongvănhọctrungđại: Ý thứcquốcgiadântộc, truyềnthốngvănhiếnlâuđời:Namquốcsơnhà, Bìnhngôđạicáo… • Trongvănhọchiệnđại(đặcbiệtlàvănhọccáchmạng): đấutranhgiaicấpvàlýtưởngchủnghĩaxãhội: Tuyênngônđộclập… • Chủnghĩayêunuớclànội dung tiêubiểu, giátrịquantrọngcủavănhọcViệt Nam.

28. 3. Quanhệxãhội • Lòngnhânđạo, tìnhyêuthương con ngườilàtiềnđềquantrọngchosựhìnhthànhchủnghĩahiệnthựcvàchủnghĩanhânđạotrongvănhọc. + Vídụ : BìnhNgôđạicáo (NguyễnTrãi), TruyệnKiều (Nguyễn Du) • Tốcáo, phêpháncácthếlựcchuyênquyềnvàbàytỏsựthôngcảmvớinhữngngườidânbịápbức. • Mơướcvềmộtxãhộicôngbằng, tốtđẹp. • Nhậnthức, phêphán, cảitạoxãhội. • Xâydựngxãhộitốtđẹp. • Cảmhứngxãhộisâuđậmlàtiềnđềhìnhthànhchủnghĩahiệnthựcvànhânđạo. III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC

29. 4. Ý thứccánhân • Hìnhthànhmôhìnhứngxửvàmẫungườilýtưởngliênquanđếncộngđồng: + Con ngườixãhội (hysinh, cốnghiến). + Hoặc con ngườicánhân (hướngnội, nhấnmạnhquyềncánhân, hạnhphúctìnhyêu, ý nghĩacuộcsốngtrầnthế) • Xuhướngchung: Xâydựngđạolýlàmngườivớinhữngphẩmchấttốtđẹp. VíDụ: Truyềnthuyết “ SơnTinh – ThủyTinh”, Cadaovềtìnhyêuquêhươngđấtnước, ThơNguyễnTrãi, HồChí Minh… III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC

30. IV. TỔNG KẾT Ghinhớ: SGK

31. V. LUYỆN TẬP Câu 1: Văn học Việt Nam gồm mấy bộ phận chính? a. 5       b. 4c. 3          d. 2

32. V. LUYỆN TẬP Câu 2:Vănhọcdângianlà do: a. Ngườibìnhdânsángtácvàphổbiếnbằnghìnhthứcvănbản. b. Ngườibìnhdânsángtácvàphổbiếntheolốitruyềnmiệng. c. Ngườitríthứcsángtácvàphổbiếntheolốitruyềnmiệng. d. Ngườitríthứcsángtácvàphổbiếnbằnghìnhthứcchữviết.

33. V. LUYỆN TẬP Câu 3: Văn học viết Việt Nam ra đời từ khoảng: a. Thế kỉ X.         b. Thế kỉ XI.        c. Thế kỉ XIX.          d. Thế kỉ XX

34. V. LUYỆN TẬP Câu 4: Văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX bị chi phối bởi: a. Quan điểm thẩm mĩ chung của hệ thống thi pháp trung đại và chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo, Lão giáo, Phật giáo. b. Quan điểm thẩm mĩ chung của hệ thống thi pháp trung đại và chịu ảnh hưởng của tư tưởng văn hóa Trung Quốc. c. Quan điểm thẩm mĩ chung của hệ thống thi pháp trung đại, chịu ảnh hưởng của tư tưởng văn hóa Phương Tây. d. Quan điểm thẩm mĩ chung của hệ thống thi pháp trung đại và chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo.

35. V. LUYỆN TẬP Câu 5: Trong những tác phẩm sau tác phẩm nào không phải của Văn học Việt Nam? a. Đại Cáo Bình Ngô b. Truyện Kiều c. Tam quốc diễn nghĩa d. Cung oán ngâm khúc

36. VI. CỦNG CỐ • EmhãysơđồhóaquátrìnhpháttriểncủavănhọcviếtViệt Nam?

37. THANKS! Chúc các con một ngày học tập vui vẻ, hạnh phúc, hiệu quả!