Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Văn bản: Tự tình

1. Tự Tình Hồ Xuân Hương

2. Tìmnhữngcâu ca dao, thànhngữhoặcnhữngtácphẩmthơvănđãhọcnóivềthânphậncủangườiphụnữtrongxãhộixưa? - Chùm ca dao than thânmởđầubằng “Thânem”: • Thânemnhưtấmlụađào • Phấtphơgiữachợbiếtvàotay ai. • Thànhngữ: Hồngnhanbạcmệnh; Hồngnhanđatruân. • Bánh trôinước – HồXuânHương • Chuyệnngười con gái Nam Xương – NguyễnDữ • TruyệnKiều – Nguyễn Du

3. BỐ CỤC BÀI II III I 1) Hai câuđề: 1) Nội dung 1) Tácgiả 2) Hai câuthực: 2) Nghệthuật 2) Bàithơ 3) Hai câuluận: 4) Hai câukết: I. Tìmhiểuchung • II. Đọc – hiểu: III. Tổng kết

4. I ) Tìmhiểuchung 1. Tácgiả a) Cuộcđời:Hồ Xuân Hương (?-?) - Quê: Nghệ An, là thiêntàikìnữnhưngcuộcđờigặp nhiềubấthạnh. - Thơ HXH làthơcủaphụnữviếtvềphụnữ, tràophúngmàtrữtình, đậmchấtdângiantừđềtài,cảmhứngngôntừvàhìnhtượng.

5. I ) Tìmhiểuchung b. Sựnghiệpsángtác Sáng táccảchữHánvàchữNôm - Các tập thơ: Lưu hương kí, Hương đình cổ nguyệt thi tập,… - Phongcáchthơvừathanhvừatục. → Đượcmệnhdanhlà “ bàchúathơNôm”.

6. Cái quạt Một lỗ xâu xâu mấy cũng vừa,Duyên này tác hợp tự ngàn xưa.Chành ra ba góc da còn thiếu,Khép lại đôi bên thịt vẫn thừa Mát mặt anh hùng khi tắt gió,Che đầu quân tử lúc sa mưa.Nâng niu ướm hỏi người trong trướng,Phì phạch trong lòng đã sướng chưa. Vịnh nằm ngủ Mùa hè hây hẩy gió nồm đông,Tiên nữ nằm chơi quá giấc nồng.Lược trúc chải cài trên mái tóc,Yếm đào trễ xuống dưới nương long. Ðôi gò Bồng Đảo sương còn ngậm,Một lạch Đào Nguyên suối chửa thông.Quân tử dùng dằng đi chẳng dứt,Ði thì cũng dở ở sao xong.

7. I ) Tìmhiểuchung 2.Bài thơ “Tựtình” (II): a) Xuấtxứ • Bàithơthư 2 trongchùm 3 bài. b)Thểloại • ThơNômđườngluật, viếttheothểthấtngônbátcú. c) Nhanđề • “Tựtình”: bàytỏtâmtrạng, cảmxúc, tìnhcảmcủangườiviết . • Cảmnhậnchung: Bàithơthểhiệnsựcảmthứcvềthờigianvàtâmtrạngbuồntủi, phẫn uấttrướcduyênphậnéo le vàkhátvọngsống , khátvọnghạnhphúccủanhàthơ.

8. Chòm thơ Tự tình (Hồ Xuân Hương) Tự tình I Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom,Oán hận trông ra khắp mọi chòm.Mõ thảm không khua mà cũng cốc,Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om.Trước nghe những tiếng thêm rầu rỉ,Sau giận vì duyên để mõm mòm.Tài tử văn nhân ai đó tá?Thân này đâu đã chịu già tom! Tự Tình III Chiếc bánh buồn vì phận nổi nênh,Giữa dòng ngao ngán nỗi lêng đênh.Lưng khoang tình nghĩa dường lai láng,Nửa mạn phong ba luống bập bềnh.Cầm lái mặc ai lăm đỗ bến,Giong lèo thây kẻ rắp xuôi ghềnh.Ấy ai thăm ván cam lòng vậy,Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh. Tự tình IIĐêm khuya văng vẳng trống canh dồn,Trơ cái hồng nhan với nước non.Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn,Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám.Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,Mảnh tình san sẻ tí con con!

9. “Đêmkhuyavăngvẳngtrốngcanhdồn, Trơcáihồngnhanvớinước non” II) Đọc – Hiểu: trốngcanhdồn: Thờigian: đêmkhuya Âmthanh: • Hai câuđề: dồn dập, thúcgiục, nhanh, gấp + Yên tĩnh + Gợi nỗi buồn cô đơn + Từláy “văngvẳng”: âmthanhtừxavọnglại trốngcanhdồn, văngvẳng Đêmkhuya Gợikhônggianvắngvẻvớibướcđidồndậpcủathờigian → Tâmtrạngcôđơn, rối bời

10. “Đêmkhuyavăngvẳngtrốngcanhdồn, Trơcáihồngnhanvớinước non” Độngtừ: “Trơ” II) Đọc – Hiểu: • Hai câuđề: + Sựtrơtrọi, lẻbóng, côđơn +Trơ lì-->sự từng trải cuộc đời, xã hội rộng lớn • cái Trơ • hồngnhan • vớinước non chỉ ngườiphụnữtàisắc ”Trơcáihồngnhan” lànỗiđaucủa HXH- sựtủihổ, bẽbàngkhiduyêntìnhkhông đến, duyênphậnkhông thành.

11. “Đêmkhuyavăngvẳngtrốngcanhdồn, Trơcáihồngnhanvớinước non” • Hai câuđề: II) Đọc – Hiểu: • cái • vớinước non • hồngnhan Trơ >< Cái nhỏ bé ,thân phận người phụ nữ. bên cạnh cái rộng lớn, mênh mông của cuộc đời. => Hai câuđềđãtạcvàokhônggian, thờigianhìnhtượngmộtngườiđànbàtrầmuất, đangđốidiệnvớichínhmình.

12. Chénrượuhươngđưa say lạitỉnh, Vầngtrăngbóngxếkhuyếtchưatròn. II) Đọc – Hiểu: • 2. Hai câuthực: “ say lạitỉnh” -> vòngquẩnquanh Người say lại tỉnh >< trăng khuyết vẫnkhuyết “Trăngkhuyết”: chưa tròn • Uống rượu mong giải sầu nhưng không được, Say lại tỉnh. tỉnh càng buồn hơn. • Tuổi xuân đã đi qua nhưng tình duyên vẫn chưa trọn vẹn • Hai câuđốithanhnghịch ý , bởi con người muốn thay đổi mà hoàn cảnh cứ ỳ ra vô cùng cô đơn, buồn và tuyệt vọng. • Nỗixótxa, cay đắngchoduyênphậndở dang, lỡlàngcủamộtngườiphụnữtàihoa, ý thứcsâusắcvềtìnhcảnhcủabảnthân.

13. Xiênngangmặtđất, rêutừngđám, Đâmtoạcchânmây, đámấyhòn. II) Đọc – Hiểu: • 3. Hai câuluận: Xiênngangmặtđất, rêutừngđám, Đâmtoạcchânmây, đámấyhòn. rêu xiên, đâm đá Cácđộngtừmạnhkếthợpvớiphụngữ “ngang, toạc” + Biệnphápđảongữ :thể hiệnsự bướng bỉnh, ngang ngạnh, phản kháng. rắnchắcnhưnggiờđâydườngnhưnócứnghơn, nhọnhơnđểđâmtoạcchânmây. Nhỏbé, hènmọn, mềm yếu ->không chịukhuấtphục, • Mượnsứcsốngmãnhliệtcủathiênnhiênthểhiệnbảnlĩnh, phảnkhángvươnlênkhôngcam chịu.

14. Ngánnỗixuânđixuânlạilại, Mảnhtìnhsansẻtí con con . II) Đọc – Hiểu: • 4. Hai câukết: ngánngánngẫm,chántrường, làsựmệtmỏi,buôngxuôitrướcthânphận, cuộcđời Xuân: mùaxuân –tuầnhoàn-vôhạn Xuân: tuổixuân con người – hữuhạn Lại lại:sựtrởlạiđồngnghĩavớisự ra đicủatuổixuâncon người Ngánnỗixuânđixuânlạilại, Mảnhtìnhsansẻtí con con . Mùaxuâncủatrờiđấtthìtuầnhoàn, vĩnhcửu; mùaxuâncủađờingười ra đikhôngtrởlại - sựtrởlạicủamùaxuânđồngnghĩavớisự ra đicủatuổixuân

15. II) Đọc – Hiểu: Ngánnỗixuânđixuânlạilại, Mảnhtìnhsansẻtí con con . • 4. Hai câukết: - “Mảnhtình – sansẻ - tí – con con” - Mảnh: nhỏ bé -> san sẻ -> vụn vặt (con con) Thủpháptăngtiếnlàmchonghịchcảnhcàngéo le hơn, tộinghiệphơn • Mảnhtìnhcàngbéthìnỗiđaucàngtăngvàđọnglạilàdưvịxótxa, cay đắng vềthânphậncủangườiphụnữtrongxhxưavớiphậnhẩm, duyênôi.

16. 1.Nội dung: Tâmtrạngcôđơn ,buồntủi, mỉamaiphẫnuấttrướcduyênphậnéo le ngangtrái, khátvọngsống, khátvọnghạnhphúccủanhàthơ. III) Tổng kết 2. Nghệthật: - Từngữ, hìnhảnhgiảndị,nhưnggiàusứcbiểucảm ,táobạo, in đậmcátinhsángtạocủanữsĩ. - Biện pháp đảo ngữ, tăng tiến, đối, sử dụng từ láy.

17. thank you