Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản: Đồng chí

1. GÓC CHIA SẺ Theo em, nhưthếnàolàmột ngườibạntốt?

2. ĐỒNG CHÍ -CHÍNH HỮU-

3. I. Tìmhiểuchung

5. CHÍNH HỮU (1926- 2007) • TênthậtlàTrầnĐìnhĐắc, quê ở HàTĩnh. - Năm 1946, ônggianhậpTrungđoànThủđôvàhoạtđộngtrongquânđộisuốthaicuộckhángchiếnchốngPhápvàchốngMỹ.

6. Ôngbắtđầulàmthơnăm 1947, thơônghầunhưchỉviếtvềngườilínhvàchiếntranh. - ÔngđượcnhànướctraotặnggiảithưởngHồChí Minh vềvănhọcnghệthuậtnăm 2000.

7. TÁC PHẨM CỦA CHÍNH HỮU

8. ĐỒNG CHÍ Quê hương anh nước mặn, đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đáAnh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhau.Súng bên súng, đầu sát bên đầuĐêm rét chung chăn thành đôi tri kỷĐồng chí!Ruộng nương anh gửi bạn thân càyGian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra lính.Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi. Áo anh rách vaiQuần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giáChân không giàyThương nhau tay nắm lấy bàn tay!Đêm nay rừng hoang sương muốiĐứng cạnh bên nhau chờ giặc tớiĐầu súng trăng treo. 2-1948

10. Sángtáccuốinăm 1948 (thờikìđầucuộckhángchiếnchốngPháp), in trongtập “Đầusúngtrăngtreo” HOÀN CẢNH SÁNG TÁC

11. ChínhHữutâmsự: “Tôibịốm, sốtrétáctínhnhưngkhôngcóthuốc men gìcả. Đơnvịvẫnhànhquânvàđểlạimộtdồngchíchănsóctôi. Khôngcóđồngchíđó, cólẽtôiđãbỏmạng. Sựâncầncủađồngchíđókhiếntôinhớnhữnglầnđauốmđượcmẹ, đượcchịchămsóc. Đấylànhữnggợi ý đầutiêncủabàithơĐồngchí”

12. Phươngthứcbiểuđạt Đềtài, chủđề Ngợi ca tình đồng chí, đồng đội thắm thiết, sâu nặng của những người lính cách mạng dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu. Tựsự Biểucảm Miêutả

13. Nhậnđịnhvềtácphẩm Nhàthơđãđịnhnghĩamộtkháiniệmrấtmới “Đồngchí”, bằngthơvớinhữngcụmtừdândãquenthuốc: nướcmặnđồngchua, đấtcàylênsỏiđá, áoánhráchvai, vàimảnhvá; miệng cườibuốtgiá … đểbộclộmộtthứtìnhcảmmớitrongxãhộiđãvàđangliênkết, gắnbócộngđồnglạithànhsứcmạnh. Đólàtìnhcảmcủanhững ngườinghèokhổđếnvớinhauvìmộtmụcđíchvàchungmộtmụcđích: tìnhgiaicấp, tìnhcủanhững ngườinôngdânmặcáolính. (Theo TạpchíPhêbìnhvănhọc, tháng 3 năm 2004)

14. Nhậnđịnhvềtácphẩm Ôngkhôngphảilàngườithườngxuyêncómặtvàgâytiếngvanglớntrongquátrìnhpháttriểnthơ ca cáchmạng, nhưngngay ở thờikìđầucủacuộckhángchiếnchốngPháp, ôngđãcó 1 dấumốcquantrọngvớibàiĐồngchí, khiếnnhiềuđồngnghiệp, đồngchíphảingỡngàng. Thậmchíthơôngcòncắmnhữngmốc son, mangtínhchấtđịnhvị, địnhhướngchocảdànhợp ca thơ ca cáchmạngxétcảvềnội dung tưtưởnglẫnphongcáchsángtác. (Theo vanvn.net)

15. BỐ CỤC

16. II. Đọchiểuvănbản

17. 1. Cơ sở của tình đồng chí

18. Quêhươnganhnướcmặn, đồngchuaLàngtôinghèođấtcàylênsỏiđá.Anh vớitôiđôingườixalạTựphươngtrờichẳnghẹnquennhau,Súngbênsúng, đầusátbênđầu,Đêmrétchungchănthànhđôi tri kỉ.Đồngchí !

20. Quêhươnganhnướcmặn, đồngchuaLàngtôinghèođấtcàylênsỏiđá.  Thànhngữsóngđôi  Nhữngngườilínhnôngdân ra đitừnhữngmiềnquênghèokhó  Tươngđồngvềcảnhngộxuấtthân

21. Anh vớitôiđôingườixalạ Tựphươngtrờichẳnghẹnquennhau, Súngbênsúng, đầusátbênđầu, Đêmrétchungchănthànhđôi tri kỷ. Ngônngữbìnhdị, mộcmạc  Chung lýtưởng  Sẵnsàng chia sẻkhókhăngiankhổ.

22. Cơsởtìnhđồngchí:

23. Câuđặcbiệt “Đồngchí!” Chủđềcủabàithơ Khẳngđịnhtìnhđồngchí, đồngđộigiữahaingườilính Nhịpcầunốiđoạn 1 vàđoạn 2

24. Tiếntrìnhhìnhthành Xalạ Chung lí tưởng Tri kỉ Đồngchí Thôngcảm, chia sẻcùngnhauchiếnđấulànguồncộicủatìnhđồngchíkeosơn Nghệthuật Cấutrúc song hành Thànhngữ Biệnpháphoándụ

25. 2. Nhữngbiểuhiệncủa tình đồng chí

26. Ruộngnươnganhgửibạnthâncày Giannhàkhôngmặckệgió lung lay Giếngnướcgốcđanhớngườiralính. Tôivớianhbiếttừngcơnớnlạnh Sốt run ngườiquầngtrắngướtmồhôi. Áoanhráchvai Quầntôicóvàimảnhvá Miệngcườibuốtgiá Chânkhônggiày Thươngnhautaynắmlấybàntay.

28. RuộngnươnganhgửibạnthâncàyGian nhàkhôngmặckệgió lung layGiếngnướcgốcđanhớngười ra lính.

29. Anh vớitôibiếttừngcơnớnlạnh Sốt run ngườivầngtránướtmồhôi Áoanhráchvai Quầntôicóvàimảnhvá Miệngcườibuốtgiá Chânkhônggiày Thươngnhautaynắmlấybàntay.

30. Nhữngbiểuhiệncủa tình đồng chí Đồng cam cộngkhổ Yêuthươnggắnbó Thấuhiểu • Hoàncảnh • Sốtrétrừng • Tay nắmlấybàntay • Nỗilòng • Thiếuthốn • Thiênnhiênkhắcnghiệt  Tìnhcảmchânthành, sâusắc, nângđỡngườilínhtrênmọinẻođường

31. TâyTiếnđoànbinhkhôngmọctóc Quânxanhmàuládữoaihùng (Quang Dũng) • Giọtgiọtmồhôirơi Trênmáanhvàngnghệ (TốHữu)

32. Biểuhiệncủatìnhđồngchí

33. 3. Bứctranhđẹpvề ngườilính

34. Đêm nay rừnghoangsươngmuối Đứngcạnhbênnhauchờgiặctới Đầusúngtrăngtreo

36. Ý nghĩabiểu tượng:  Hìnhảnh “đầusúngtrăngtreo” làhìnhảnhmangtínhlãngmạnvàhiệnthực, thểhiệntâmhồn “thisĩ” củanhữngngườichiếnsĩ.

37. III. Tổngkết

38. Nội dung: Nghệthuật: - Ngônngữbìnhdị, thấmđượmchấtdângian, thểhiệntìnhcảmchânthành. Bàithơ ca ngợitìnhcảmđồngchícaođẹpgiữanhữngngườichiếnsĩtrongthờikìđầukhángchiếnchốngthựcdânPhápgiankhổ. - Kếthợpbútpháptảthựcvớilãngmạntạohìnhảnhthơđẹp, mang ý nghĩabiểutượng.

39. Nêutácdụngcủamộtsốbiệppháptutừsau:

40. Vùngđấtvenbiểnnhiễmphènkhólàmăn • Sựtươngđồngvềcảnhngộxuấtthânnghèokhóxuấtthânnghèokhó • Làmchocâuđốixứnghơn, gâyấntượngvềhoàncảnhxuấtthân • Cảmgiácnhữngngườilínhluônsátvainhau, gắnbóvớinhau - Hoándụchonhữngngườilínhđứngcạnhnhau; nhấnmạnhhọcócùng ý chíquyếttâm, cùnglítưởngchiếnđấu • Tạonétnhấnnhư 1 điểmchốt • Mộtlờipháthiện, khẳngđịnh • Bảnlềgắnkết - Nhấnmạnhhìnhảnhruộngnươnggiannhà. Đâylà 2 hìnhảnhrấtquantrọngđốivới con người ở vùngquê, rấtcầnbàntaycủangười con traitronggiađìnhđểlàmtrụcột. - Hìnhảnhquenthuộc, gắnbómậtthiếtvùngquê VN  Gợivềquêhương, hậuphươngcủangườilính

41. Ca ngợivẻđẹpcủangườilínhcụHồthờichốngPháp mạn

42. Cơ sở hình thành ĐỒNG CHÍ - 3 câu đầu: Cảm thông những tâm sự thầm kín về hậu phương, quê hương. + Hình ảnh quen thuộc làng quê gác lại tất cả. + “gian nhà không” + “mặc kệ” + Nhân hóa + hoán dụ “giếng nước gốc đa nhớ” - 2 câu đầu: đối, thành ngữ  chung cảnh ngộ xuất thân. - 4 câu tiếp: “ + anh” + “tôi” + “xa lạ” + “đôi” + “chẳng hẹn”  chung lí tưởng. +Hình ảnh tượng trưng, hoán dụ, điệp, hai vế sóng đôi  chung mục đích chiến đấu. + “chung chăn” + “tri kỉ” chung khó khăn, thiếu thốn. - Câu cuối: + Kết cấu + Lời khẳng định + Bản lề + Tiếng gọi Biểu hiện & sức mạnh - 7 câu cuối: Chia sẻ gian lao, thiếu thốn trong đời người lính + Thiếu thốn thuốc men: sốt rét rừng. + Thiếu thốn vật chất: tả thực + liệt kê, đối . + Lạc quan, coi thường thử thách “miệng cười” + Đoàn kết, gắn bó “nắm tay” • ChínhHữu – TrầnĐìnhĐắc (Nhàthơcáchmạng, phongcáchthơgiảndị) • 1948 – chiếndịchViệtBắc • In trong “Đầusúngtrăngtreo” • Thơtự do. • Chủđề: Tìnhđồngchíđồngđộithắmthiết / HìnhảnhgiảndịcủaanhbộđộicụHồ. Biểu tượng, bức tượng đài • - Không gian • - Thời gian • - Hoàn cảnh chiến đấu • - Hình ảnh người lính chủ động • - Hình ảnh “đầu súng trăng treo”: giải thích hình ảnh, nhịp 2/2, phân tích sự hòa hợp sung & trăng

44. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Sưutầm/ Tựsángtáctranh, thơtheochủđềngườilínhthờikỳkhángchiến . Sưutầm/ Tựsángtáctranh, thơtheochủđềngườilínhthờikỳkhángchiến . Sưutầm/ Tựsángtáctranh, thơtheochủđềngườilínhthờikỳkhángchiến .

45. PHIẾU HỌC TẬP: KẾT NỐI SAU KHI HỌC ĐỒNG CHÍ ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. …………………………………….

46. Thank you!