Một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh ở trường tiểu học Hòa Sơn B

1. CHƯƠNG I ĐẶT VẤN ĐỀ Bác Hồ đã từng nói “Có tài mà không có đức là người vô dụng còn có đứcmà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Thật vậy, ngoài việc học tập thì việc rèn luyện đạo đức của mỗi người học sinh là vô cùng quan trọng. Nói đến đức người ta có thể dễ dàng hiểu đó là những kỹ năng sống sao cho có ích cho bản thân, gia đình và xã hội. Kỹ năng sống là điều hết sức quan trọng với tất cả mọi người, chứ không riêng gì học sinh. Tuy nhiên, học sinh là đối tượng thường được nói đến đầu tiên trong việc giáo dục kỹ năng sống, bởi trên thực tế cho thấy hiện nay kỹ năng sống của các em học sinh đang là vấn đề rất đáng quan tâm. Hiện tượng học sinh nói trống không,nói tục, chửi bậy vẫn diễn ra trong nhà trường, gia đình và ngoài xã hội.Học sinhchỉ chào thầy cô giáo dạy mình hoặc không chào cũng đang xảy ra ngày một nhiều hoặc nhiều em thiếu kỹ năng làm việc nhà, kỹ năng tự phục vụ; thiếu tự tin trong giao tiếp.... Trong thực tế hiện nay việc rèn kĩ năng sống chocác em ở trường tiểu họccòn thấp và nhiều hạn chế.Nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa thực sự đáp ứng nhu cầu thực tế, chương trình còn đơn điệu, cứng nhắc. Việc định hướng nội dung, hình thức về hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa có sự sáng tạo, chưa có biện pháp cụ thể, chưa có năng lực để tổ chức hoạt động ngoài giờ, còn khá nhiều giáo viên thường dành thời gian của Hoạt động ngoài giờ lên lớp để ôn luyện kiến thức, kĩ năng, giải quyết các phần việc về lĩnh vực dạy học. Nhiều trường ít chú ý đầu tư thời gian cho hoạt động goài giờ lên lớp bởi việc này thường mất nhiều thời gian, nếu tổ chức không tốt sẽ không mang lại lợi ích gì mà còn ảnh hưởng chất lượng hoạt động dạy vàhọc trên lớp, tốn kém kinh phí; có quan điểm còn cho đây là họat động vui chơi nên không quan trọng, không cần thiết. Thế nên cơ hội để đưa việc giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh vào các hoạt động ngoài giờ là rất ít. https://bienphap.net/

2. Việc rèn kĩ năng sống cho học sinh chưa có nét chuyển biến, nguyên do chính là trong tư tưởng giáo viên, phụ huynh chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức nên việc rèn kĩ năng sống cho học sinh còn chiếu lệ. Giáo viên chú trọng đến việc rèn đọc tốt, làm tính tốt cho học sinh mà ít chú ý đến việc rèn kỹ năng sống cho các em trong nhà trường. Vì vậy việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là điều hết sức cần thiết cho tương lai các em và cần được bắt đầu rèn luyện từ nhỏ, từ những việc làm đơn giản nhất như: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các hoạt động giao lưu văn nghệ, thể thao, các trò chơi dân gian, múa hát dân ca, các hoạt động ngoại khoá khác phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường và địa phươngnhằm hướng dẫn học sinh biết tự quản, biết chủ động tự tổ chức, điều khiển các hoạt động tập thể và hoạtđộng giáo dục ngoài giờ lên lớp có hiệu quả. Do phần lớn thời gian các em ở trường học, nơi hàng ngày diễn ra cuộc sống thực của trẻ, thế nên bắt buộc trẻ phải được rèn luyện từ trong nhà trường sau đó mới đến gia đìnhvà xã hội. Việcrèn luyện kỹ năng sống cho trẻ như thế nào cho hiệu quả, thu hút được trẻ và các bậc phụ huynh luôn là vấn đề trăn trở của các nhà trường, của những người làm công tác giáo dục và của toàn xã hội hiện nay. Qua nhiều năm dạy học và làm công tác quản lýtrực tiếp chỉ đạo hoạt động chuyên môn và các phong trào thi đua, các hoạt động ngoại khóa của trường tiểu học Hòa Sơn B. Tôiđã rút ramột vài biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinhtiểu học qua sáng kiến kinh nghiệm:“Một sốbiện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh ở trường tiểu họcHòa Sơn B” https://bienphap.net/

3. CHƯƠNG II NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận Thực hiện chỉ thị số 1537/CT-BGDĐT, ngày 5/5/2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng cường và nâng cao hiệu quả một số hoạt động, giáo dục cho học sinh; Thông tư số 04/2014/TT-BGDĐT, ngày 28/02/2014 ban hành quy định về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống và hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa. Chính vì thế trong những năm gần đây trường Tiểu học Hòa Sơn B đã chú ý đến việc tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, bên cạnh giáo dục lòng yêu nước và truyền thống văn hóa dân tộc. Tập trung rèn luyện cho học sinh ý thức kỷ luật, tác phong nhanh nhẹn, gọn gàng, ngăn nắp, giáo dục kỹ năng tự phục vụ, thói quen vệ sinh tốt, kỹ năng tự bảo vệ an toàn bản thân, mạnh dạn trong giao tiếp, thân thiện với bạn bè, lễ phép với người lớn… Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh được thể hiện qua các cách thức hoạt động như: - Tích hợp vào nội dung các bài học ở các môn học trên lớp. - Thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Có thể khẳng định: Kỹ năng sống là một việc làm quan trọng, giúp các em học sinh tự tin khi bước vào cuộc sống tương lai. Dạy trẻ kĩ năng sống là điều rất cần thiết đặc biệt đối với trẻ ở bậc tiểu học, khi bắt đầu đi học cũng là lúc trẻ bắt đầu tiếp xúc với xã hội, rất cần hoàn thiện và phát triển các kĩ năng sống cho riêng mình. Chính những kĩ năng sống mà các em tiếp nhận được những năm đầu tiên đi học sẽ theo các em suốt cả cuộc sống sau này. Nếu ngay từ bậc tiểu học các em đã có được những kĩ năng tốt, cuộc sống sau này sẽ rộng mở với các em hơn. Nếu ngược lại sau này các em sẽ rất khó khăn để sửa chữa những kĩ năng không tốt và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Việc dạy kỹ năng sống cho học sinh giúp các em biết làm chủ bản thân và biết cách ứng phó trước những tình huống khó khăn trong cuộc sống hàng ngày; Rèn cách sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội; Mở ra cơ hội, https://bienphap.net/

4. hướng suy nghĩ tích cực và tự tin, tự quyết định và lựa chọn những hành vi đúng đắn. Việc giáo dục kỹ năng sống góp phần giải quyết tình trạng trẻ thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy cấp, không biết cách tự bảo vệ bản thân trước nguy hiểm, thậm chí không biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ... Bên cạnh đó, các bài học về kỹ năng sống sẽ giúp trẻ hình thành những kĩ năng tâm lý - xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống. Đó là những kỹ năng chúng ta phải biết để có được sự điều chỉnh, ứng xử phù hợp với những thay đổi diễn ra hằng ngày, hàng giờ. Qua học tập và rèn luyện các kỹ năng sống các em sẽ cảm nhận, thấu hiểu và trân trọng những giá trị căn bản của cuộc sống. - Kỹ năng sống là gì? Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp ứng các nhu cầu cụ thể trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người. giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực tại hay nói ngắn gọn Kỹ năng sống đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kỹ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong não bộ của con người. Kỹ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người. Ở tiểu học, đối với các lớp đầu cấp, kỹ năng cơ bản được xem trọng, còn các lớp cuối cấp nâng dần cho các em về kỹ năng nâng cao. Theo đó, chúng ta cần tập trung rèn luyện cho các em 2 nhóm kỹ năng sống sau đây: + Nhóm kỹ năng giao tiếp - hòa nhập cuộc sống. + Nhóm kỹ năng trong học tập, lao động - vui chơi giải trí. Như vậy, kỹ năng sống bao gồm một loạt các kỹ năng cụ thể, cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của con người. Bản chất của kỹ năng sống là kỹ năng tự quản lý bản thân và kỹ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả... Nói cách khác, kỹ năng sống là khả https://bienphap.net/

5. năng làm chủ bản thân của mỗi con người, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó trước các tình huống của cuộc sống. - Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là gì ? Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động giáo dục được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần thực thi quá trình đào tạo học sinh, đáp ứng nhu cầu đa dạng của đời sống xã hội. Hoạt động này do nhà trường quản lý, tiến hành ngoài giờ dạy học trên lớp (theo chương trình, kế hoạch dạy học). Nó được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội, được diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè khép kín quá trình giáo dục, làm cho quá trình đó có thể được thực hiện mọi nơi, mọi lúc. Vì thế Giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được đánh giá là hoạt động giáo dục quan trọng ở nhà trường phổ thông, nó được quy định trong chương trình chính khóa của các trường tiểu học và là yêu cầu bắt buộc cho mọi đối tượng học sinh, mỗi học sinh cần tham gia tối thiểu 4 tiết/ tháng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Hoạt động ngoài giờ lên lớp có nội dung tự chọn sao cho phù hợp với học sinh, với nhà trường, với địa phương có nghĩa là tùy điều kiện của giáo viên, điều kiện cơ sở vật chất nhà trường hay đặc điểm văn hóa của địa phương mà nhà trường có thể lựa chọn những hoạt động phù hợp và hoạt động này có ý nghĩa hỗ trợ cho giáo dục nội khóa, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo của học sinh. Nội dung của giáo dục ngoài giờ lên lớp rất phong phú và đa dạng thể hiện qua các hoạt động xã hội, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan, lao động, nghiên cứu khoa học…. Giáo dục ngoài giờ lên lớp chủ yếu thể hiện thông qua 3 hình thức cơ bản sau: + Tiết chào cờ đầu tuần; + Sinh hoạt 15 phút đầu giờ; + Sinh hoạt tập thể. https://bienphap.net/

6. Dạy học tích hợp trong các môn học; hoạt động giáo dục theo chủ điểm, tham quan, du lịch… nhờ đó các kiến thức tiếp thu ở trên lớp có cơ hội được bổ sung, áp dụng, mở rộng thêm trên thực tế, đồng thời có tác dụng nâng cao hứng thú học tập cho học sinh. Do đặc thù của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nên trong quá trình thực hiện chương trình, có thể vận dụng một cách linh hoạt các nội dung và hình thức hoạt động theo vùng miền và đối tượng học sinh, với điều kiện, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương. Với tính chất linh hoạt đặc trưng của hoạt động này nó sẽ là cơ hội để các nhà trường bổ sung các hoạt động nhằm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh một cách chủ động và sáng tạo. Lãnh đạo nhà trường có vai trò, trách nhiệm như thế nào trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để rèn kỹ năng sống cho học sinh? - Là người xác định mục tiêu, hướng đi cho các hoạt động giáo dục để đảm bảo đúng yêu cầu cấp học. - Là người đề ra kế hoạch tổ chức các hoạt động cho phù hợp với điều kiện cụ thể, đáp ứng nhiệm vụ giáo dục trọng tâm của năm học và nhiệm vụ chính trị của địa phương. - Là người tổ chức chỉ đạo thực hiện các hoạt động. - Là người chủ động trong việc tạo ra cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động. - Là người chịu trách nhiệm chủ đạo trong việc đánh giá rút kinh nghiệm, điềuchỉnh các hoạt động sau này. II. Thực trạngkỹ năng sống của học sinh trường tiểu học Hòa Sơn B Với tình hình hiện nay nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa thực sự đáp ứng nhu cầu thực tế, chương trình ngoài giờ lên lớpcòn đơn điệu, cứng nhắc. Vẫn còn Cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên chưa thực sự quan tâm hoặc quan tâm chưa đúng mức đến hoạt động ngoài giờ lên lớp, gần như cho rằng đó là nhiệm vụ, là hoạt động của giáo viên là Tổng phụ trách Đội. Việc định hướng nội dung, hình thức về hoạt động ngoài giờ lên lớp ở một số trường chưa có sự sáng tạo, lãnh đạo chưa có biện pháp cụ thể, chưa có năng lực để tổ chức hoạt động ngoài giờ, còn khá nhiều giáo viên thường https://bienphap.net/

7. dành thời gian của Hoạt động ngoài giờ lên lớp để ôn kiến thức, kĩ năng, giải quyết các phần việc về lĩnh vực dạy học. Nhiều trường ít chú ý đầu tư thời gian cho hoạt động ngoài giờ lên lớp bởi cho rằng việc làm này mất nhiều thời gian, nếu tổ chức không tốt không những không mang lại lợi ích gì mà còn ảnh hưởng chất lượng hoạt động dạy và học trên lớp, tốn kém kinh phí mà không có nguồn tài chính hỗ trợ; có quan điểm còn cho đây là hoạt động vui chơi nên không quan trọng, không cần thiết. Thế nên cơ hội để đưa việc giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh vào các hoạt động ngoài giờ là rất ít. Là cán bộ quản lý trường tiểu học Hòa Sơn B, qua nhiều năm thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và thực hiện sự hướng dẫn chỉ đạo của Ngành, thực tế của địa phương, cùng với việc thực hiện giáo dục tích hợp kỹ năng sống thông qua các môn học trên lớp, tôi đã chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục và rèn kỹ năng sống cho học sinh bước đầu có những hiệu quả. * Nhà trường: Trường đã được công nhận trường chuẩn Quốc gia mức độ 1. Nhiều năm liền trường đạt danh hiệu Tập thể Lao động Xuất sắc và Tập thể Lao động Tiên tiến cấp huyện. Trong hoạt động chuyên môn dạy và học, nhà trường thường xuyên nghiên cứu, cải tiến nâng cao chất lượng giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh, không ngừng đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với nội dung chương trình. Và đặc biệt chú trọng đến việc "Rèn kỹ năng sống" cho học sinh. Nhà trường coi đây là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục. Yêu cầu mỗi thầy, cô giáo cần tâm huyết, trách nhiệm hơn trong việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh. Mỗi giáo viên trong nhà trường không chỉ nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, mà còn thường xuyên quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm của học sinh trong lớp mình phụ trách. https://bienphap.net/

8. Năm học 2016-2017, nhà trường có 07 lớpvới tổng số 156 học sinh. Trong đó có 02 lớp ghépđặt tại điểm trường thôn Bùi Trám nên có phần ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. * Giáo viên: - Vẫn còn có giáo viên chưa nắm chắc vềnội dung giáo dục kĩ năng sống theo từng khối lớp, những kĩ năng sống cơ bản nào, chưa biết vận dụng linh hoạt trong kế hoạch định hướng chung của nhà trường để đưa vào kế hoạch cụ thể rèn kĩ năng sống cho học sinh của lớp mình. - Một bộ phận giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh mà chỉ chú trọng truyền thụ kiến thức ở sách giáo khoa nên chưa đầu tư thời gian tìm tòi nghiên cứu các hình thức và phương pháp tổ chức cho các hoạt động rèn kĩ năng sống nên chưa tạo được sự hứng thú học tập cho học sinh. * Học sinh: - Một bộ phận học sinh học tập thụ động, chủ yếu chỉ nghe và làm theo thầy cô giáo, ít sáng tạo, tính tự giác chưa cao, lười hoạt động. - Học sinh chỉ trú trọng học kiến thức, khả năng ứng phó với các tình huống trong cuộc sống kém, tính tự tin ít, tự ti nhiều, thường nóng nảy, gây gổ lẫn nhau. - Kỹ năng giao tiếp hạn chế, vẫn còn hiện tượng nói tục, chửi bậy ở một số học sinh. * Phụ huynh: Nguyên nhân khiến đa phần học sinh khó tiếp cận được các hoạt động kỹ năng thực hành xã hội là do phụ huynh không cho phép. Đa số phụ huynh cho rằng con em mình chỉ cần học giỏi kiến thức mà không cho con tham gia các hoạt động tập thể của trường. Có phụ huynh nóng vội trong việc dạy con; họ chỉ chú trọng đến việc dạy con mình biết đọc, biết viết, hoặc biết làm toán mà không cần quan tâm đến việc con học được kĩ năng sống nào khi đến trường. https://bienphap.net/

9. Phụ huynh học sinh chỉ khuyến khích các con tìm tòi kiến thức mà quên hướng cho con em mình làm tốt hoạt động đoàn thể, hoạt động xã hội và cách ứng xử trong gia đình và xã hội. Một bộ phận phụ huynh giao tiếp trong gia đình vẫn còn hạn chế, xưng hô chưa chuẩn mực nên các em bắt chước xưng hô chưa đúng. Đồng thời có phụ huynh chiều chuộng con cái khiến trẻ không cókĩ năng tự phục vụ, phụ huynh chỉ chú ý đến khâu chăm con ăn uống mà không chú ý đến dạy con mình cần ăn, uống như thế nào, sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống thế nào cho đúng? Và vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những đồ dùng đó để làm gì?.... Qua thực trạng trên đây, thìviệc "Rèn kỹ năng sống cho học sinh Tiểu học" là một việc làm vô cùng cần thiết để giúp cho các em say mê, hứng thú trong học tập, các em thấy mình mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong việc thể hiện những năng lực của bản thân . Từ thực tiễn quá trình dạy học và làm công tác chỉ đạo chuyên môn ở trường tiểu học Hòa Sơn B tôi đãmạnh dạn đưa ra một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh tiểu học có tính khả thi nhất. III. Một sốbiện pháprèn kỹ năng sống cho học sinhở trường tiểu học Hòa Sơn B 3.1. Tuyên truyền nhận thức về việc dạy Kỹ năng sống - Giáo viên: + Cần hiểu rõ mục tiêu, tầm quan trọng của việc dạy Kỹ năng sống cho học sinh, nắm chắc nội dung giáo dục kĩ năng sống theo từng khối lớp, để vận dụng linh hoạt trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh của lớp mình. + Cần nghiên cứu các hình thức và phương pháp tổ chức phù hợp với đối tượng học sinh nhằm tạo được sự hứng thú trong học tập cho các em - Phụ huynh: + Hiểu được ý nghĩa, tác dụng của việc dạy kỹ năng sống cho con em mình. Đồng thời kết hợp tốt với giáo viên và nhà trường trong việc thực hiện rèn kỹ năng sống cho học sinh. https://bienphap.net/

10. + Ở gia đình phụ huynh luôn mẫu mực từ lời ăn tiếng nói và là tấm gương cho các em noi theo. 3.2. Nhận thức sâu sắc về việc dạy trẻkĩ năng sống Hoạt động giáo dục kỹ năng sống là hoạt động được tổ chức theo mục tiêu, nội dung, chương trình dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Bản chất của hoạt động này là thông qua các loại hình hoạt động, các mối quan hệ nhiều mặt, nhằm giúp người học chuyển hoá một cách tự giác, tích cực tri thức thành niềm tin, kiến thức thành hành động, biến yêu cầu của nhà trường thành chương trình hành động của tập thể lớpvà của cá nhân học sinh, tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm tri thức, thái độ, quan điểm và hành vi ứng xử của mình trong môi trường an toàn, thân thiện có định hướng giáo dục. Thông qua hoạt động giáo dục kỹ năng sống có thể giúp học sinh sống một cách an toàn, khoẻ mạnh, có khả năng thích ứng với biến đổi của cuộc sống hàng ngày. Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như: Kỹ năng giao tiếp ứng xử có văn hoá; kỹ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể của hoạt động; kỹ năng tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện; củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xã hội. Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và xã hội. Như vậy, hoạt động giáo dục kỹ năng sống thực sự cần thiết. Do đó cần phát huy tối đa vai trò, tác dụng và hiệu quả của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. 3.3. Xác định những kĩnăng sống cơ bản cần dạy cho các em ở lứa tuổi tiểu học Đối với tâm sinh lý trẻem bậc tiểu học thì cónhiều kĩ năng quan trọng mà trẻ cần phải biết trước khi tập trung vào học văn hoá, đặc biệt là trẻ em độ tuổi lớp1. Thực tếkết quả của nhiều nghiên cứu đều cho thấy các kĩ năng quan trọng nhất trẻ phải học vào thời gian đầu của năm học chính là https://bienphap.net/

11. những kĩ năng sống như: sự hợp tác, tự kiểm soát, tính tự tin, tự lập, tò mò, khả năng thấu hiểu và giao tiếp. Việc xác định được các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp giáo viên lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để dạy trẻ. Xác định nhiệm vụcơ bản và phân công trách nhiệm trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh Giáo viên có thể làm được gì đểrèn kĩ năng sống cho trẻ ? Thầy cô giáo cần tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực của học sinh, cần phải biết khai thác phát huy năng khiếu, tiềm năng sáng tạo ở mỗi học sinh. Vì mỗi học sinh là một nhân vật đặc biệt, phải giáo dục học sinh để các em cảm thấy thoải mái trong mọi tình huống của cuộc sống. Cần thường xuyên tổ chức các họat động giáo dục chăm sóc giáo dục các em một cách thích hợp tuân theo một số quan điểm: Giúp các em phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm - xã hội và thẩm mĩ. Phát huy tính tích cực của các em, giúp các em hứng thú, chủ động khám phá tìm tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kĩ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau. Cần giúp các em có được những mối liên kết mật thiết với những bạn khác trong lớp, các em biết chia sẻ chăm sóc, trẻ cần phải học về cách hành xử, biết lắng nghe trình bày và diễn đạt được ý của mình khi vào trong các nhóm học sinh khác nhau, giúp các em luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới. Điều này liên quan tới việc các em có cảm thấy thoải mái, tự tin hay không đối với mọi người xung quanh, cũng như việc mọi người xung quanh chấp nhậnhọc sinh đó như thế nào? Cần chuẩn bị cho học sinh sự tự tin, thoải mái trong mọi trường hợp nhất là trong việc ăn uống để chúng ta không phải xấu hổ vì những hành vi không đẹp của các em. Thường xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm tình hình của các em, trao đổi với phụ huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo dục các em tại nhà, bàn bạc cách giải quyết những khó khăn gặp phải. https://bienphap.net/

12. 3.4. Giúp học sinhphát triển các kĩ năng sống qua việc tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh trong nhà trường Phối hợp với chính quyền nhà trường tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của học sinh. Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi của học sinh. Căn cứ vào nội dung trên, tôi đã xây dựng kế hoạch vàchỉ đạo giáo viên thực hiện nhiều hoạt động một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của trẻ. Cụ thể như sau: Phát động học sinh làm đồchơi dân gian; sưu tầm các bài hát, điệu múa thể loại dân ca phù hợp theo từng lứa tuổi . Thực hiện nội dung tăng cường tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động văn nghệ, vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi của học sinh tiểu học . Duy trì việc sinh hoạt ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm để học sinh được học và được chơi. Phối hợp với Tổng phụ tráchĐộitổ chức các cuộc thi trò chơi dân gian trong dịp đầu xuân như: Ô ăn quan; Lò cò; Cướp cờ; Hội thi Giai điệu tuổi hồng; Hội thi Vẽ những điều em mơ ước. Đồng thời hàng tuần vào tiết chào cờ sáng thứ hai chocác em “Kể chuyện về Bác Hồ”; Trò chơi Ai nhanh? Ai đúng? … 3.5. Tạo môi trường thựchiện nhiệm vụ rèn kĩ năng sống Rèn kỹ năng sống được thực hiện mọi lúc, mọi nơi; giáo dục kỹ năng sống được giáo dục trong mọi môi trường như gia đình, nhà trường, xã hội; cần phải tạo điều kiện tối đa cho HS tham gia vào các tình huống thật trong cuốc sống. Hướng dẫn giáo viên thực hiện kế hoạch giáo dục, đánh giá học sinh bằng việc trang bị cho mỗi lớp 1 bản bằng giấy A0 để đánh giá học sinh, kiểu dáng trang trí đẹp, mỗi học sinhcó mỗi biểu mẫu đánh giá riêng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép hàng ngày từng chi tiết về sự tiến bộ của các em, https://bienphap.net/

13. các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi chép những kỹ năng học sinh đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đođể đánh giá cuối mỗi tháng học. Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá học sinh, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục từng học sinh và giúp các em hình thành các kỹ năng sống. Nhằm tạo môi trường giúp giáo viên và học sinh được thực hành kĩ năng sống. Tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên thực hiện xây dựng thư viện thân thiệntại cuối mỗi lớp học, để sau mỗi giờ ra chơi các em có những cuốn sách đọc tại lớp. Ngoài ra còn chỉ đạo cán bộ thư viện làm giá sách di động được thiết kế phân chia nhiều ngăn để sách, truyện, bổ sung các loại sách có nội dung hay, trang trí đẹp hấp dẫn thu hút được giáo viên và học sinh tới đọc sách. Tới thư viện đọc sách cùng nhiều bạn bè, thầy cô học sinh cũng có điều kiện để rèn kĩ năng sống cho bản thân. 3.6. Cần nắm được những việc nên làm vàkhông nên làm khi giáo dục trẻ Với mong muốn gửi các đồng nghiệp, cha mẹ học sinhnhững thông điệp mang tính thuyết phục với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp các bạn đồng nghiệp, cha mẹ các em những điều cơ bản để rèn kĩ năng sống cho học sinhnhư sau: * Một số điều người lớn cần làm giúp các em rèn luyện kĩ năng sống: Điều cần làm trước hết làngười lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Việc học của trẻ nếu luôn được người lớn khuyến khích, chia sẻthì trẻ sẽ tự tin vào năng lực của bản thân và chúng thường hy vọng vào tương lai nhiều hơn. * Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kĩ năng sống: Không hạ thấp các em: Cứ mỗi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả năng các em là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân của học sinh. Không nên tạo cho các em thói quen kiêu ngạo nhưng cũng không nên nói những lời không hay đối với trẻ; https://bienphap.net/

14. Không doạ nạt: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt là chúng ta đã làm cho trẻ sợ hãi. Sự doạ nạt hoàn toàn có hại cho đứa trẻ và sẽ không giúp cho hành vi của các em tốt hơn; Không nên yêu cầu các em phục tùng theo ý người lớn ngay lập tức vì sự phục tùng một cách thái quá không có sự thoả thuận giữa các bênsẽ không tạo điều kiện phát triển tính tự lập ở các em; Không yêu cầu nhữngđiều không phù hợp với các em; Không nên nhồi nhét lượng kiến thức quá mức sovới khả năng tiếp nhậncủa các em. IV. Hiệuquả của sáng kiến Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng thuận hợp tác của các bạn đồng nghiệp, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ học sinh đã giúp tôiáp dụng sáng kiến đạt được kết quả trong việc dạy các kĩ năng sống cơ bản cho các em. Kết quả cho thấy học sinh trường tiểu học Hòa Sơn Bngoan hơn, tự giác hơn, chủ động, mạnh dạn hơn; tự tin, ứng xử khá phù hợp trong mọi tình huống. * Kết quả khảo sát học sinh trường tiểu học Hòa Sơn B năm học 2016 -2017: + Kĩ năng mạnh dạn, tự tin Mạnh dạn, tự tin Nhút nhát Ghi chú Tổng số HS TS % TS % 156 156 46 75 29,5 48,1 110 81 70,5 51,9 Chưa áp dụng sáng kiến Đã áp dụng sáng kiến + Kĩ năng hợp tác Biết cách lắng nghe và hợp tác Chưa biết cách lắng nghe, chưa biếthợp tác Ghi chú Tổng số HS TS % TS % 156 43 27,6 113 72,4 Chưa áp dụng sáng kiến https://bienphap.net/

15. 156 71 45,5 85 54,5 Đã áp dụng sáng kiến + Kĩ năng ứng xử trong các tình huống: Biết cách ứng xử phù hợp TS 55 82 Chưa biết cách ứng xử phù hợp TS 101 74 Tổng số HS Ghi chú % 35,3 52,6 % 64,7 47,4 156 156 Chưa áp dụng sáng kiến Đã áp dụng sáng kiến Qua so sánh một vài kĩ năng của học sinhtrong trường cho thấy các biện pháp nêu trên được áp dụng đã mang lại hiệu quả rõ rệt, số học sinh có kĩ năng tốthơn hẳn so với chưa áp dụng biện pháp trên. - Kết quả việc rèn kỹ năng sống cho học sinh: * Về phía học sinh: Học sinh được giáo viên tạo mọi điều kiện trong học tập,khuyến khích khơi dậy tính tò mò, phát triển trítưởng tượng, năng động, sáng tạo; Học sinh có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện kĩ năng tự lập; kĩ năng nhận thức; kĩ năng vận động nhỏ qua các hoạt động hàng ngày trong cuộc sống của học sinh; Học sinh thích đến trường, có kĩ năng lao động tự phục vụ cho bản thân, biết thương yêu bạn bè, biết giúp đỡ bạn cùng tiến bộ . * Về phía giáo viên Giáo viên gần gũi chuyện trò với học sinh hơn, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các em học sinh trong lớp. Trong giảng dạy, giáo viênđã chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn. Hiệu quả lớn nhất là nhà trường đã huy động được sự tham gia của cha mẹ các em, của các tổ chức, các lực lượng xã hội trong việc giáo dục văn hóa, truyền thống cho học sinh, đồng thời đâycũng làcơ hội vàng để dạy trẻ kỹ năng sống tốt hơn. https://bienphap.net/

16. * Về phía phụ huynh: Đa số phụ huynh hài lòng với cách giáo dục rèn kỹ năng sống cho con em mình và cùng kết hợp với giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục con em ở nhà cũng như ở trường; Phụ huynh tích cực tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp cùng các con Hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc giáo dục ngoài giờ lên lớp trong đó có hoạt động rèn kỹ năng sống cho học sinh. https://bienphap.net/

17. CHƯƠNG III KẾT LUẬN 1. Ý nghĩa của việc thực hiện sáng kiến Rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động tập thể, để học sinh tự cảm nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi và từ đó hình thành các kỹ năng sống; thực hiện sự phối hợp trong và ngoài nhà trường nhằm làm tốt công tác xã hội hoá trong việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. Giáo dục kỹ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình thành cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó với thách thức trong cuộc sống. Giáo dục kỹ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa thầy và trò, tạo sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Học sinh được giáo dục kỹ năng sống xác định được bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội. Giáo dục kỹ năng sống còn cần đến vốn sống, tình thương và nhân cách của người thầy. Học sinh học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm gương sống của người thầy. Vì vậy, trước hết “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” mà ngành Giáo dục đang phát động. Kỹ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, nâng cấp để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động. Người trưởng thành cũng vẫn cần học kỹ năng sống. Rèn kỹ năng sống cho học sinh không phải là công việc “một sớm, một chiều” mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm huyết và ở mọi lúc, mọi nơi, thực hiện càng sớm càng tốt. Kỹ năng sống rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu, trình độ của học sinh và đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương. Rèn kỹ năng sống không phải chỉ là công việc của giáo viên, nhà trường mà của cả xã hội, cộng đồng, có như vậy mới mong đào tạo ra được những thế hệ trẻ phát triển toàn diện, chuẩn bị tốt cho việc thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế. https://bienphap.net/

18. 2. Kiến nghị - Đề xuất 2.1. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: Tổ chức hội thảo trao đổi kinh nghiệm cấp huyện về biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinhtiểu học, để giáo viên có điều kiện trao đổi học hỏi lẫn nhau nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. 2.2. Đối với nhà trường: Phát huy nguồn lực Hội cha mẹ học sinh nhằm hỗ trợ kinh phí đắc lực cho các hoạt động ngoại khóa. Tạo điều kiện để giáo viêndụng sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinhở trường tiểu học Hòa Sơn B”vào việc giảng dạy và giáo dục kĩ năng sống cho các em. Trên đây là sáng kiếncủa tôi đã đúc rút từ thực tế làm công tác giáo dục.Tôi rất mong được sự góp ý của Hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn. XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNGNGƯỜI VIẾT Đồng Thị Huê https://bienphap.net/

19. TÀI LIỆU THAM KHẢO Nơi Số TT Tên tác giả Tên tài liệu Nhà xuất bản xuất bản Hà Nội Giáo dục kĩ năng sống Hoàng Hòa Bình Nhà xuất bản 1 Việt Nam trong các môn học ở (2014) giáo dụcViệt Nam tiểu học - Lớp 1 Nhà xuất bản Hà Nội Giáo dục kĩ năng sống Hoàng Hòa Bình 2 giáo dục Việt Nam Việt Nam trong các môn học ở (2014) tiểu học - Lớp 2 Hà Nội Giáo dục kĩ năng sống Nhà xuất bản giáo Hoàng Hòa Bình 3 dục Việt Nam Việt Nam trong các môn học ở (2014) tiểu học - Lớp 3 Hà Nội Nhà xuất bản giáo Hoàng Hòa Bình Giáo dục kĩ năng sống 4 dục Việt Nam Việt Nam (2014) trong các môn học ở tiểu học - Lớp 4 Hà Nội Nhà xuất bản giáo Hoàng Hòa Bình Giáo dục kĩ năng sống 5 dục Việt Nam Việt Nam (2014) trong các môn học ở tiểu học - Lớp 5 https://bienphap.net/