SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4-5 tuổi

1. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1.Lý do chọn đề tài: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của giáo dục mầm non. Ngôn ngữ là công cụđể trẻ giao tiếp, học tập và vui chơi. Ngôn ngữ giữ vai trò quyếtđịnh sự phát triển của tâm lý trẻ em. Bên cạnh đo ngôn ngữ còn là phương tiệnđể giáo dục trẻ một cách toàn diện bao gồm sự phát triển vềđạođức, tư duy nhận thức và các chuẩn mực hành vi văn hoá. Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng, trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ. Âm điệu ,hình tượng của các bài hát ru, đồng dao, ca dao, dân ca sớmđi vào tâm hồn tuổi thơ. Những câu chuyện cổ tích, thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ. Chính vì vậy cho trẻ tiếp xúc với văn học và đặc biệt là hoạtđộng dạy trẻ kể chuyện sáng tạo là con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu quả nhất. Bởi văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với trẻ thơ nhất là lứa tuổi mẫu giáo. Nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, óc sáng tạo. “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học” thông qua các tác phẩm văn học trẻ tiếp nhận các kiến thức của tuổi mình một cách nhẹ nhàng, gần gũi hơn. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với với các hoạt động học khác như : Hoạt động khám phá khoa học, hoạt động khám phá xã hội, làm quen với toán, tạo hình...Nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ thuật. Ở trường mầm non phát triển ngôn ngữ cho trẻ là nhiệm vụ hết sức quan trọng nó giúp trẻ lĩnh hội cả 3 thành phần của ngôn ngữ: Phát âm, vốn từ, ngôn ngữ. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ lứa tuổi mầm non là nói mạch lạc. Người giáo viên mầm non có vai trò hết sức quan trọng trong việc giúp trẻ phát âm đúng bởi ngay từ khi học nói trẻ đã cần phải nhớ được phải nói như thế nào. Việc ghi nhớ này diễn ra một cách tự phát trong quá trình bắt chước lời nói của ông bà, cha mẹ, cô giáo....Kết quả là ngôn ngữ của trẻ được hình thành. Do đó nhiệm vụ của người giáo viên là tổ chức xây dựng môi trường ngôn ngữ, tổ chức hoạt động để Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 1 ThuVienBaiGiang.vn

2. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm trẻ được nghe, bắt chước và được nói một cách chuẩn mực nhất. Vì vậy việc đem tác phẩm văn học đến cho trẻ là một việc rất quan trọng và cần thiết. Đặc biệtkhi dạy trẻ làm quen vớinhững câu chuyện, bài thơ, phảidạy trẻ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp,trẻ phải thuộc chuyện, thơ, hiểu các nhân vật trong câu chuyện để từ đó giúp trẻ bộc lộ khả năng của mình vàđọc thơ diễn cảm,kể chuyệnđược tốt hơn. Khả năng kể chuyện, đọc thơ là giúp trẻ phát triển: Nhận thức - ngôn ngữ - tình cảm xã hội. Tuy nhiên khi dạycho trẻđọc thơ,kể chuyện đòi hỏi người giáo viên phải có những phương pháp, những suy nghĩ sáng tạovà lựa chọn những tác phẩmphù hợp vớiđặc điểm tâm sinh lý, điều kiện thực tếcủa trường, lớp vàlứa tuổimình đang dạy. Chúng ta đã biết hình thức cho trẻ LQTPVH đã chú trọng nhiều đến việc đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó vẫn còn một số giáo viên khả năng còn cảm nhận các tác phẩm văn thơ chuyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao. Giáo viên chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ - nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như chưa có. Đối với giáo dục nhucầucủa trẻ “học mà chơi, chơi mà học” thông qua các tác phẩm văn học trẻ tiếp nhận các kiến thức của tuổi mình một cách nhẹ nhàng, gần gũi hơn.Nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ thuật. Vì vậy việc đem tác phẩm văn học đến cho trẻ là một việc rất quan trọng và cần thiết. Đối với trẻ mẫu giáo, quá trình được tiếp xúc với tác phẩm văn học phải từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, để từ đó trẻ bộc lộ khả năng cảm thụ văn học của mình. Khả năng cảm thụ đó là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực: Nhận thức –ngôn ngữ - tình cảm xã hội. Tuy nhiên khi đưa tác phẩm đến cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ .Qua đó nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ tác phẩm văn học trong quá trình giảng dạy cũng như việc truyền thụ những kiến thức kỹ năng cho trẻ đọc thơ, kể chuyệnđược tốt hơn. Trong quá trình dạy thơ,chuyện cho trẻ tôi Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 2 ThuVienBaiGiang.vn

3. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm thấy: Khả năng của trẻ 4 tuổivẫn còn nhiều hạn chế,đang còn nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn, giọngđọckể nhân vật chưa lưu loát và chưa thể hiện được nhân vật trong câu chuyện.Với những vấn đề trênbản thân tôi thấy mình cần có những biện pháp cụ thể nhằm giúp trẻ phát triển tốt hơn khi dạy trẻ kể chuyện. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi”. Nhằm giúp trẻ cẩm thụ các tác phẩm văn học được tốt hơn 2. Tên sáng kiến:“Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi”. 3. Tác giả sáng kiến: - Họ và tên:Nguyễn Thị Nguyệt Châu - Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Mầm non Xuân Hòa- Lập Thạch- Vĩnh Phúc - Sốđiện thoại:0385922382 E_mail:nguyenthinguyetchau.gvc0xuanhoa@vinhphuc.edu.vn 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:Nguyễn Thị Nguyệt Châu 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: - Trẻ mẩu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non Xuân Hòa- Lập Thạch- Vĩnh Phúc 6. Ngày sáng kiến được áp dụng : Bắt đầu từ 08/2018 đến tháng 05 năm 2019. 7. Mô tả bản chất của sáng kiến: Văn học là bộ môn rất quan trọng đối với trẻ mầm non, là phương tiện phát triển ngôn ngữ, đủ vốn từ để nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn, biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế văn học còn giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ và hình thành phát triển nhân cách con người. Thông qua nội dung bài thơ, câu chuyện nhằm giáo dục trẻ biết yêu quý người hiền lành, biết ơn và kính yêu ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bè, biết nhường nhịn em nhỏ và các hiện tượng xung quanh trong cuộc sống con người. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 3 ThuVienBaiGiang.vn

4. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Xuất phát từ những vai trò cụ thể đó cho nên hoạt động dạy trẻ làm quen với đọc thơ, kể chuyện là môn học không thể thiếu trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với đọc thơ, kể chuyện là vấn đề quan trọng trong đổi mới hình thức tổ chức giáo dục mầm non. Làm quen với bài thơ, câu chuyện chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc cho trẻ tiếp xúc với bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc, kể của giáo viên. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về những cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Trong những bài thơ, câu chuyÖnthế giới mới của cuộc sống thực tại bao gồm thiên nhiên, xã hội, con người được diễn tả, biểu đạt, truyền đạt trong những hình thức đa dạng độc đáo. Văn học nói về thế giới loài vật, cỏ cây, hoa lá, mọi hiện tượng thiên nhiên, vũ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng nói về những gì gần gũi trong môi trường sống của trẻ như làng quê, cánh đồng, dòng sông, phiên chợ, lớp học, khu phố,…Qua tác phẩm văn học, trẻ bắt đầu nhận ra trong xã hội những mối quan hệ, những tình cảm gia đình, tình bạn, tình cô cháu,…Trẻ cũng dần nhận ra có một xã hội ràng buộc con người với nhau trong lịch sử đấu tranh cách mạng, trong tình làng nghĩa xóm. Văn học có thể cần đề cập đến những lực lượng siêu nhiên như thần linh, ông bụt, cô tiên, phù thủy, quỷ sứ và cả những phép màu còn tồn đọng trong tâm thức dân tộc. Đây cũng là đối tượng miêu tả của văn học làm nên sự phong phú, hấp dẫn của đời sống tinh thần. Nhờ được nghe, tiếp xúc với một số lượng văn học, có những hiểu biết sơ đẳng về văn học, đó là khả năng mô tả cuộc sống xung quanh phong phú, hấp dẫn bằng những dạng thức khác nhau. Bước đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, chuyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng, nhà sư phạm còn cần giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, chuyện, nhân vật, hình ảnh…, giúp trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ. Tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật, cần giúp trẻ nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái, tình huống và nhân vật; giữa Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 4 ThuVienBaiGiang.vn

5. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm lời kể, lời thuật, lời bạch trữ tình và ngôn ngữ nhân vật; Giữa không khí, âm sắc, giọng điệu chung của tác phẩm văn học và hành động văn học. Chưa yêu cầu trẻ phải nhớ hết mối quan hệ phức tạp và chưa đòi hỏi trẻ phân biệt quan hệ chính phụ trong truyện mà chỉ nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩn văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú “đọc sách” kỹ năng đọc và kể tác phẩm. Đó vận dụng những kiến thức có sẵn, qua học hỏi nghiên cứu và áp dụng phương pháp vào môn văn học nhằm phát huy tích cực, chủ động phù hợp với mục đích giáo dục và trình độ nhận thức của trẻ. Đối với trẻ ở mầm non thì bộ môn văn học đóng vai trò hết sức quan trọng. Nhưng điều kiện để trẻ được thực hành, trải nghiệm chưa nhiều chủ yếu là trên lớp chưa có điều kiện để cho trẻ tham quan, dã ngoại, để thu thập thêm các thông tin, hình ảnh để trẻ hiểu, ghi nhớ và sáng tác ra các bài thơ, câu chuyện nên chưa phát triển hết khả năng của trẻ. Đặc biệt một số trẻ phát âm chưa rõ ràng còn nói lay, nói ngọng, vốn từ còn nghèo nàn chủ yếu là phát âm theo cô, sự sáng tạo ra các tác phẩm chưa có.... Do vậy để bồi dưỡng khả năng đọc thơ, kể chuyện của trẻ chúng ta cần tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri giác tìm kiếm, khám phá thế giới xung quanh; rèn luyện phát âm chuẩn, chính xác, khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ. Để tạo được sự linh hoạt trong tranh khi đọc thơ, kể chuyện cho trẻ cầntăng cường cho trẻ luyện tập các kỹ năng nói, phát âm, giọng đọc kể rõ ràng, cử chỉ, điệu bộ phù hợp. Tập cho trẻ biết tự điều chỉnh nhịp độ, cường độ, giọng đọc, kể phù hợp với nhân vật, hoàn cảnh. Trong những năm tháng dạy trẻ và luôn được dạy lớp mẫu giáo 4 tuổi. Phạm vi tiếp xúc của trẻ còn hạn chế dẫn đến sự hiểu biết của trẻ còn nghèo nàn, cuộc sống của trẻ còn nhiều điều mới lạ mà việc giúp cho trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện cung cấp cho trẻ những nội dung kiến thức đơn giản trong trường mầm non việc dạy trẻ đọc thơ, kể lại chuyện đã được thực hiện nhưng chưa sâu sắc. Vì trẻ mới đọc, kể lại như thuộc một bài thơ, câu truyện mà chưa có sự sáng tạo trong khi kể. Vậy nó đòi hỏi sự nỗ lực hoạt động sáng tạo của cô giáo. Trước hết cô phải là người kể sáng tạo dựa trên những cơ sở khoa học, những biện pháp cụ thể để dạy trẻ kể lại truyện một cách sáng tạo. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 5 ThuVienBaiGiang.vn

6. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Ngoài ra trong các giờ hoạt động tôi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau để gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc chuyện và đọc kể diễn cảm kể chuyện sáng tạo, đóng kịch. trong hoạt động này hình thức sử dụng đồ dùng trực quan rất có hiệu quả. Đồ dùng trực quan có thể là tranh ảnh, mô hình, rối que, rối bóng, trang phục, sân khấu… Vậy để nâng cao chất lượng giáo dục trong việc dạy trẻ ®ọc thơ, kể lại truyện một cách sáng tạo. Tôi muốn đưa ra một số biện pháp để dạy trẻ trong môn học. “Một số phương pháp dạy trẻ 4 tuổi đọc thơ, kể chuyện diễn cảm” đạt kết quả cao. 7.1. Tình hình khảo sátđiều tra thực trạng: * Khảo sát chất lượng trẻ đầu năm cho thấy kết quả như sau: Trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc Tổng số trẻ Trẻ yêu thích môn văn học Trẻ biết đọc thơ kể chuyện Trẻ đọc kể diễn cảm TT Số trẻ đạt Số trẻ đạt Số trẻ đạt Số trẻ đạt Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ 1 28 20 71% 16 57% 16 57% 12 43% Qua khảo sát chất lượng đầu năm cho thấy tình hình học tập bộ môn văn học của trẻ còn rất thấp như trẻ yêu thích bộ môn còn ít, nói chưa rõ ràng, số trẻ biết kể chuyện đọc thơ còn hạn chế, đặc biệt là số trẻ biết đọc, kể diễn cảm còn chiếm tỉ lệ quá thấp. Khi nắm bắt được tâm lý của trẻ, tôi tiến hành nghiên cứu tài liệu tự tìm tòi cho mình nhiều giải pháp khác nhau để đưa chất lượng giảng dạy tốt hơn. 7.2. Điểmmạnh: Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của phòng GD - ĐT huyện nhà, cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương cùng với ban giám hiệu nhà trường năng động, sáng tạo có tinh thần trách nhiệm cao, có đội ngũ giáo viên nhiệt tình, yêu mến trẻ. Phần đa các bậc phụ huynh tạo điều kiện cho trẻ đến trường đúng độ tuổi. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 6 ThuVienBaiGiang.vn

7. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Cơ sở vật chất nhà trường ngày càng đầy đủ hơn nên chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng được nâng lên và nhận được nhiều sự quan tâm hơn của các cấp, các ngành và của các bậc phụ huynh. Nên trong nhiều năm qua trường đã đạt được nhiều thành tích cao trong huyện . Trường có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, yêu nghề, mến trẻ, có nhiều giáo viên tham gia giáo viên giỏi các cấp. Trong nhiều năm qua được ban giám hiệu nhà trường phân cho tôi dạy nhóm lớp mẫu giáo 4-5 tuổi. Học theo chương trình giáo dục mầm non với tæng số là 28 trẻ. Độ tuổi đồng đều cũng là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức cho trẻ, các cháu đều rất ngoan, ham học, bố mẹ học sinh cũng biết được nhu cầu của con em mình ở độ tuổi 4 tuổi rất cần được học bộ môn làm quen với văn học và hiểu tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường. Là một lớp 4-5 tuổi nên rất được nhà trường quan tâm trong việc mua sắm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các cháu. Đặc biệt môn văn là môn ngành giáo dục đã nhiều năm chỉ đạo chuyên đề vì vậy giáo viên nắm vững phương pháp dạy bộ môn này nên kết quả trên trẻ tương đối cao. 7.3. Mặt hạn chế và nguyên nhân: Trường chúng tôi nằm ở khu vực nông thôn, ®a sè lµ con em gia đình n«ng nghiÖp nªnđời sống của nhân dân cũng gặp nhiều khó khăn, một số gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học hành của con cái vì thế việc phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh có phần hạn chế nên ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học. Mặc dù nhà trường đã mua sắm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi nhưng vẫn chưa đầy đủ số lượng theo quy định, có những loại đồ dùng mới được đủ về danh mục nhưng chưa đủ về số lượng. Một số trẻ chưa đi học lớp 3-4 tuổi khả năng hoà nhập với các bạn còn rụt rè, nhút nhát, chưa thuộc các bài thơ, câu chuyện và các hoạt động cũng chưa được mạnh dạn, sử dụng tiếng địa phương nhiều, nói đớt, nói ngọng nói lặp, nói không đủ câu, nhiều câu nói không có nghĩa, nên rất khó khăn trong quá trình dạy trẻ. Vì thế dẫn đến các tiết học trầm, chưa sôi nổi, rời rạc trẻ chưa hoạt bát, tư duy sáng tạo của trẻ cũng yếu, phát âm chưa hết câu, phát âm cũng lặp. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 7 ThuVienBaiGiang.vn

8. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Khi dạy trẻ đóng kịch, kể chuyện sáng tạo khả năng thể hiện điệu bộ cử chỉ vào các vai của các nhân vật trong câu chuyện còn hạn chế. Trẻ chưa nhập vai khi thể hiện. Đọc các bài thơ, ca dao, hò vè trẻ chưa đọc diễn cảm và thể hiện được từng đoạn thơ, câu thơ, các bài ca dao...một cách hay hấp dẫn phù hợp với âm điệu, sắc thái của từng bài thơ, câu ca dao. - Qua kết quả khảo sát và những hạn chế nêu trên là một giáo viên đứng lớp tôi đã mạnh dạn đưa ra: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi” Giải pháp 1: Nghiên cứu nắm vững ,phương pháp, hình thức tổ chức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn Thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn, kiến tập thao giảng tổ... tôi đã ddeweef nghị BGH- Tổ trưởng CM –GV trong tổ cùng trao đổi thảo luận vềphương pháp đọc, kể, cách lựa chọn nội dung của câu chuyện, bài thơ trong và ngoài chương trình, cách lựa chọn hình thức tổ chức, cách lồng ghép tích hợp, cách làm và sử dụng đồ dùng, đồchơi, tranh ảnh, tranh động các loại rối dẹt rối tay...Cách hướng dẫn trẻ làm quen tác phẩm văn học trong hoạt động chung và hướng dẫn tại các hoạt động góc sao cho có hiệu quả. Hàng tháng thông qua sinh hoạt tổtôi đãđưa ra thảo luận và bổ sung cho nhau vềphương pháp, hình thức tổ chức, cách lựa chọn nội dung, cách tổ chức cho trẻ họat động ở góc sách, cách tạo môi trường văn học cho trẻ làm quen. Đồng thời tổ chức đánh giá và xem xét các hoạt động, để tìm ra những ưu điểm và những tồn tại và cách khắc phục đểđạt hiệu quả cao. Hàng ngày tự tìm tòi nghiên cứu nắm vững chương trình nội dung của các bài thơ, câu chuyện, câu đố, ca dao, đồng dao đã có trong sách tuyển tập sách tham khảo khác ngoài chương trình đểđưa vào dạy trẻ cho phù hợp, tạo nên sự phong phú về thể loại khi cho trẻ làm quen, tránh nhàm chán đối với trẻ. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 8 ThuVienBaiGiang.vn

9. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Hình ảnh: Bồi dưỡng chuyên môn. Giải pháp 2. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý trẻ: Vào đầu năm học tôi thường xuyên gần gũi trò chuyện, gợi mở nắm bắt những cá tính riêng của trẻ, động viên thu hút trẻ tham gia vào các nhóm bạn. Tôi đã phát hiện ra trẻ rất hiếu động, thích khám phá, tìm tòi, trẻ dễ nhớ chãng quên, sự chú ý có chủ định phụ thuộc vào sự hứng thú và điều kiện mới lạ, trẻ thích nghe động viên, thích nghe đọc thơ, kể chuyện, thích chơi các trò chơi, qua trò chơi trẻ tiếp thu bài một cách thoải mái, chủ động và kết quả cao, tôi đã cho trẻ chọn nhóm học và chơi để tìm hiểu những sở thích, khả năng của trẻ. Nếu trẻ có khả năng về đọc thơ, kể chuyện tốt thì tôi có kế hoạch bồi dưỡng cho trẻ để trẻ phát triển năng khiếu của mình và ngược lại trẻ phát âm chưa chuẩn, nói ngọng, nãilắp nhiều thì tôi cãkế hoạch bồi dưỡng bố trí cho những trẻ đó tiếp xúc nhiều hơn với những bạn có năng khiếu nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và phát triÓntoàn diện hơn về mọi mặt.Vì thế khi nắm bắt được tâm lý của trẻ, tôi tự tìm tòi cho mình nhiều giải pháp khác nhau để đưa chất lượng giảng dạy tốt hơn. Giải pháp 3: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ kể lại chuyện và tập đóng kịch Dạy trẻ kể lại truyện là một nội dung của chương trình làm quen văn học ở trường mầm non. Đây là hoạt động cơ bản giúp trẻ rèn luyện, thực hành, trải nghiệm nghệ thuật nó có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển nhân cách, chuẩn bị cho trẻ bước vào trường phổ thông trong mọi lĩnh vực nhất là ngôn ngữ. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 9 ThuVienBaiGiang.vn

10. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Để giúp trẻ kể lại và nhớ nội dung truyện một cách tốt nhất, ngoài việc đọc kể cho trẻ nghe, tôi còn ứng dụng thêm công nghệ thông tin vào trong giảng dạy để mang lại kết quả tốt nhất. VD: Câu chuyện “Cáo, Thỏ và Gà trống” tôi đã xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội dung câu chuyện ngoài ra tôi còn làm đoạn phim về các con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ nhớ lời thoại của các nhân vật trong truyện. Mục đích của tôi khi sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là để trẻ được trực tiếp xem các hành động, cử chỉ của các nhân vật và qua đấy trẻ được tiếp xúc với giọng kể hay với ngôn từ phong phú và đúng với tính cách nhân vật. Qua cách làm quen như vậy, trẻ biết nhận xét, đánh giá về đặc điểm tính cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ nói của mình. Bên cạnh việc kể chuyện cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện, tôi còn chú ý đến việc giúp trẻ ghi nhớ cốt truyện với nội dung và các tình tiết chính, các nhân vật chính của câu chuyện thông qua hệ thống câu hỏi, nhắc trẻ logic của câu chuyện, mối quan hệ và tác động của các nhân vật. Ngoài việc sử dụng các hình ảnh sống động trên máy vi tính tôi còn tận dụng chức năng ghi âm của chiếc máy điện thoại để ghi lại giọng kể của trẻ khi trẻ kể chuyện. Sau đó tôi dùng dây kết nối giữa điện thoại với loa thùng để bật lại cho trẻ nghe. Ngoài việc ghi âm giọng kể của trẻ bằng điện thoại tôi còn tận dụng chức năng quay phhim để quay lại những vở kịch mà các cháu đã đóng. Qua việc sử dụng chiếc điện thoại để quay phim và ghi âm giọng kể của trẻ tôi thấy được hiệu quả rõ ràng trẻ hào hứng tham gia được tập kể chuyện và đóng kịch hơn, trẻ biết chau chuốt lời nói của nhân vật và nhập vai tốt hơn. Sau khi trẻ xem các vở kịch mà trẻ đóng tôi cho trẻ nhận xét đánh giá giọng kể của các bạn trong lớp Có rất nhiều hình thức dạy trẻ kể lại chuyện. VD: kể lại chuyện theo tranh, kể lại chuyện bằng rối tay ... * Hình thức kể lại chuyện theo tranh Trước khi cho trẻ kể lại chuyện theo tranh tôi cho trẻ làm quen với câu chuyện qua các hoạt động góc, hoạt động chiều. tôi kể cho trẻ nghe chuyện bằng những quyển truyện tranh to với những hình ảnh của các nhân vật rõ ràng, sống động, đẹp mắt, nội dung câu chuyện rõ ràng, ngắn gọn. Ngoài ra, tôi còn cho trẻ xem băng truyện trước giờ trả trẻ với mục đích giúp trẻ ghi nhớ nội dung truyện, nhớ nhân vật truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện. VD: Câu chuyện “Chuyện của dê con” Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 10 ThuVienBaiGiang.vn

11. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - Tiến hành: Tôi cho trẻ ngồi ở góc văn học, trước khi tổ chức cho trẻ kể lại câu chuyện “Chuyện của dê con” tôi kể cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện ở hoạt động chiều trước khi trả trẻ. Mục đích để trẻ nhớ nội dung và các nhân vật trong truyện. trước khi tiến hành cho trẻ kể lại truyện, tôi đàm thoại với trẻ về các nhân vật và tính cách của các nhân vật trong truyện. VD: + Các con thấy chú Dê con trong câu chuyện như thế nào? + Dê mẹ dặn Dê con điều gì? + Điều gì đã sảy ra với Dê con? + Ai đã cứu Dê con? + Dê con được cứu như thế nào? + Sâu đó Dê con đã rút ra bài học như thế nào? Sau khi đàm thoại xong, trẻ đã nhớ lại nội dung truyện, tôi tổ chức cho trẻ lên kể lại theo các hình ảnh có trong truyện tranh, dạy trẻ khi kể đến nhân vật nào thì dùng que chỉ vào từng hình ảnh trong truyện sao cho phù hợp với nội dung truyện. Khi trẻ kể xong truyện, tôi cho các bạn trong nhóm nhận xét bạn kể. Kể truyện theo tranh tổ chức ở hoạt động góc thì trẻ được thay nhau kể, trẻ được thoải mái thể hiện giọng kể của mình, sử dụng ngôn ngữ sáng tạo trong khi kể không bị gò bó như ở trong tiết học. Qua hoạt động ở góc văn học, trẻ được đàm thoại, tranh luận trực tiếp với nhau để từ đó ngôn ngữ của trẻ được sử dụng linh hoạt hơn trong cuộc sống. Hình ảnh: Trẻ kể chuyện theo tranh Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 11 ThuVienBaiGiang.vn

12. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm * Hình thức kể lại truyện theo rối tay Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối. Ngoài ra, việc sử dụng rối tay khi cho trẻ kể lại truyện không chỉ phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua việc kể chuyện mà còn giúp trẻ biết thể hiện các cử chỉ, điệu bộ trong giao tiếp để tăng tính linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong giao tiếp. VD: Với câu chuyện “Chú thỏ thông minh”, tôi sử dụng mô hình sân khấu là một đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây....nhân vật trong truyện được cách điệu đầu chú thỏ là một quả bóng nhỏ, tôi dùng len móc thành chiếc váy cho chú thỏ thêm ngộ nghĩnh. Khi dạy trẻ kể chuyện bằng rối, trước tiên tôi cũng cung cấp nội dung câu chuyện cho trẻ nghe vào hoạt động chiều, hoạt động góc. Bên cạnh việc cung cấp nội dung truyện cho trẻ, tôi còn hướng dẫn trẻ cách sử dung rối tay, tôi dạy trẻ dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng 3 ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa) sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện. Thời gian đầu khi mới làm quen với rối tay, trẻ rất lóng ngóng, khó thực hiện được các động tác theo ý muốn. Để khắc phục được điều này, tôi đã làm thật nhiều những con rối tay đặt ở góc văn học, sắp xếp sao cho trẻ thấy dễ dàng. Khi hoạt động ở góc văn học, trẻ thoải mái sử dụng rối tay. Ban đầu, trẻ sử dụng rối tay theo ý thích của mình, có khi là dùng rối tay để nói chuyện với bạn, từ đó việc sử dụng rối tay với trẻ trở nên dễ dàng hơn, dần dần, tôi yêu cầu trẻ sử dụng rối tay vào từng câu chuyện. Hình ảnh: Trẻ tập kể chuyện bằng rối tay Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 12 ThuVienBaiGiang.vn

13. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Nhờ việc sử dụng rối tay trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ nội dung truyện, lời thoại của các nhân vật và qua đó, trẻ biết dùng ngôn ngữ của mình để nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như: Ai là người xấu, ai là người tốt. * Trò chơi đóng kịch Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch, trẻ truyền đạt lại nội dung câu chuyện làm sống động lại tâm trạng, hành động, ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch, trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa tác phẩm, nắm được tính liên tục của câu chuyện, điều này góp phần đẩy mạnh phát triển tư duy, cảm thụ các tác phẩm văn học một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch, tôi cho trẻ ôn luyện lại nội dung câu chuyện, đàm thoại về các nhân vật trong truyện để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách, tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Muốn trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhớ lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm. VD: trong truyện “Chú dê đen”, tôi cho tổ 1 làm dê trắng, tổ 2 làm dê den, tổ 3 làm chó sói để trẻ tự thể hiện hành động điệu bộ của nhân vật cho quen, thành thạo. Sau đó cho trẻ nhắc lại lời thoại của các nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Nhiệm vụ của cô giáo lúc này là người dẫn chuyện và trẻ diễn theo nội dung câu tuyện. Khi diễn xong tôi cho trẻ tự nhận xét vai chơi của mình, từ đó trẻ xác định được thái độ của nhân vật trong truyện là yêu hay ghét. Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học và phát triển ngôn ngữ một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hóa trang cho trẻ rất quan trọng, với câu truyện “ Nhổ củ cải” Tôi cho trẻ đóng vai từng nhân vật và biểu diễn. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 13 ThuVienBaiGiang.vn

14. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Hình ảnh: Trẻ đóng kịch. Giảipháp 4: Phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm Nhiệm vụ phát triển ngôn ngữ là một nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu ở các lứa tuổi, nó đặc biệt quan trọng trong quá trình tổ chức hoạt động dạy trẻ đọc thơ diễn cảm cho trẻ em ở lứa tuổi mầm non. Đó là một trong những phương pháp rèn luyện phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ. Khi đọc thuộc lòng thơ trẻ sẽ làm cho ngôn ngữ của mình thêm sinh động, uyển chuyển, biểu cảm giúp trẻ thể hiện tình cảm, suy nghĩ của tác giả. Nhận thấy rõ được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi luôn tìm tòi những phương pháp biện pháp tốt nhất để trẻ phát âm và diễn đạt được mạch lạc. Với lứa tuổi này tôi chọn các bài thơ có sắc thái khác nhau: êm dịu, nhẹ nhàng, vui vẻ hóm hỉnh...nhằm giúp trẻ cảm nhận cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ tiếng việt và trong cuộc sống, giúp trẻ phát triển đời sống tình cảm. Để trẻ cảm thụ tốt ngôn ngữ của câu thơ, điều quan trọng nhất là phải đọc diễn cảm, thể hiện nhịp điệu, âm điệu và sắc thái của bài thơ. Tôi tập đọc diễn cảm và thuộc bài thơ trước khi đọc cho trẻ nghe Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 14 ThuVienBaiGiang.vn

15. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Để trẻ cảm thụ tốt bài thơ, nên trò chuyện với trẻ về nội dung bài thơ, giải thích nghĩa của môt số từ, ý của các câu thơ, vẻ đẹp của các câu thơ mô tả, kết hợp với tranh minh họa hoặc làm các động tác minh họa. Tôi đọc cho trẻ nghe nhiều lần, đọc thơ theo cá nhân, theo nhóm, luyện tập cách đọc diễn cảm. Hình ảnh: Trẻ đọc thơ theo nhóm. Để thu hút trẻ đọc thơ hơn thì việc chuẩn bị đồ dùng trực quuan trong dạy học để gây hứng thú cho trẻ cũng rất quan trọng, trong quá trình dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi sử dụng các bức tranh thơ, sa bàn, con rối, vật thật Để thu hút lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi “ Bé yêu thơ”, câu đố, tham quan và đặc biệt là chọn những hình ảnh đẹp và nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ hòa nhập và hóa thân vào từng nhân vật. Ví dụ : Dạy trẻ đọc thơ bài “ Tình bạn ” *Hoạt động 1:Cô cùng trẻ hát bài bát” Lớp chúng mình ” trò chuyện với trẻ về bài hát, giới thiệu cho trẻ bai thơ “ tình bạn * Hoạt động 2: Đàm thoại với trẻ về nội dung bài thơ: + Các bạn đến lớp thấy điều gì khác thường? + Các bạn đã làm gì khi thấy bạn thỏ nâu ốm? + Các con có nhận xét gì về các bạn trong lớp của bạn thỏ nâu? * Hoạt động 3; Trẻ đọc thơ, cô hướng dẫn trẻ đọc sao cho đúng từ thể hiện được nhịp điệu của bài thơ. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 15 ThuVienBaiGiang.vn

16. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Khi dạy trẻ đọc thơ giọng của cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng. Khi dạy trẻ đọc thơ tôi chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, đọc sai để sửa cho trẻ như tôi đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động viên trẻ “ Con đọc gần giỏi rồi” thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để nhiều trẻ đọc tốt. Dạy trẻ nói đủ câu, tôi nói trước trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác giúp đỡ các bạn. Trong giờ học tôi luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng trẻ để gần gũi động viên trẻ giúp đỡ những trẻ còn yếu kém, đưa trẻ vào hoạt động với các bạn có nề nếp hơn, hứng thú hơn. Giải pháp 5: Phương pháp đàm thoại vàsử dụng đồ dùng dạy học: Tôi nhận thấy đưa đồ dùng dạy học và đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong tiết học là rất quan trọng. Vì vậy, tôi đã tìm tòi sưu tầm tranh ảnh về néi dung c©u chuyÖn, bài thơ, các băng đĩa băng hình, sử dụng tivi, rối để minh hoạ néi dung chuyÖngây hứng thú cho trẻ. Sau kể chuyện lần1, lần 2 cô cho trẻ xem ,nội dung câu chuyện bằng hình ảnh động trên máy chiếu, sau đó cô trích dẫn làm rõ ý qua hình ảnh và ở cuối truyện cô cho trẻđóng kịch hoặc xem rối. Hoặc khi kể chuyện “Thỏ dọn nhà”. Cô trẻ cùng trò chuyện về một số con vật sau đó cô sẽ giới thiệu: “Gia đình nhà thỏ mới làm được một ngôi nhà rất đẹp bố mẹ thỏ đã rất vất vả để chuyển đồ đạc về nhà mới.Thấy bố mẹ vất vả nên anh em thỏ đó giúp bố mẹ chuyển nhà đấy, liệu với tầm vóc nhỏ nhắn của các chú thỏ đó giúp bố mẹ làm được việc gì?Các con hãy lắng nghe cô kể câu chuyện “Thỏ dọn nhà”. Bằng nhiều phương pháp tạo có thể tạo nhiềutình huống khác nhau để tạo ra khả năng khám phá những điều trẻ muốn biết, muốn nghe. Khi đó lựa chọn được tác phẩm, để thu hút trẻ vào nội dung tác phẩm vai trò giọng đọc, kể của cô giáo hết sức quan trọng, trẻ có những hứng thú nhận thức được tác phẩm hay không phụ thuộc vào lời đọc, kể của cô. Giáo viên phải đọc kểmột cách diễn cảm nhưng để làm tốt được điều này trước tiên mình phải đọc kỹ tác phẩm, cân nhắc nội dung nghệ thuật, hiểu thấu đáo ý chí của người viết và phải có các kỹ năng kỷ xảo kể diễn cảm tác phẩm. Từ đó mình xác định giọng điệu của tác phẩm có khi hài hước hóm hỉnh, có khi tình cảm trìu mến, vui tươi khi thì hụt hửng, mỉa mai, châm biếm đã kích. Trên cơ sở giọng điệu cơ bản Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 16 ThuVienBaiGiang.vn

17. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm ấy mình vận dụng những sắc thái đa dạng của giọng mình để vận dụng, các loại ngữ điệu để làm cho tình tiết được sinh động và có sức thuyết phục,lôi cuốn trẻ vào bài học một cách tự nhiên. Hay trong chuyện “chú dê đen”, giọng hơi hống hách, hung hăng, quát nạt, dê trắng nhút nhát yếu đuối, nhưng cũng con sói đó lại tỏ ra sợ sệt trướcdê đen gan dạ dũng cảm, giọng chó sói quát nạt đến yếu dần và tỏ ra hốt hoảng sợ hãi. Với đặc điểm tâm lý nhận thức quá trình tổ chức cho trẻ “đọc thơ, kể chuyện”, phương pháp gợi mở trò chuyện với trẻ về tác phẩm nhằm kích thích hoạt động nhận thức của trẻ. Phương pháp này lôi cuốn trẻ tham gia bộc lộ suy nghĩ, cảm nhận riêng của mình cô giáo cần khuyến khích đến mức độ tối đa sự trao đổi giữa trẻ với nhau. Với hệ thống câu hỏi thông minh và khéo léo và đưa ra những hình ảnh phù hợp với nội dung cô định hỏiđể kích thích thu hút trẻ tranh luận, Ví dụ:câu chuyện “ Bác gấu đen và hai chú thỏ” Cảnh 1: Hình ảnh bác Gấu đen đang đi trong một khu rừng có nhiều cây cối, mưa rơi như trút nước, gió thổi ào ào làm nghiêng ngả cây cối và xa xa là ngôi nhà với ánh lửa bập bùng của thỏ nâu. Câu hỏi: Bác gấu đang đi trong rừng thì điều gì xảy ra? Cảnh 2: Bác gấu đứng trước ngôi nhà của thỏ nâu run lên vì rét, mưa vẫn rơi lộp bộp, gió vẫn thổi ào ào bác gấu lập cập gõ cửa Câu hỏi: Bác gấu dến nhà thỏ nâu làm gì và thỏ nâu đã nói gì với bác gấu? Tranh 3: Bác gấu và bạn thỏ trắng đang ngồi sưởi và ăn bánh vui vẻ Câu hỏi: Bạn thỏ trắng đã làm gì khi bác gấu đến gõ cửa? Tranh 4: Bác gấu và thỏ trắng cùng sửa lại nhà cho thỏ nâu Câu hỏi? Ai đã dựng lại nhà cho thỏ nâu? Thỏ nâu đã làm gì khi được giúp đỡ. Với câu truyện “Chú thỏ thông minh” tôi sử dụng mô hình sân khấu là một khu rừngnhỏ, có hoa, cỏ, cây….. nhân vật trong truyện được cách điệu hoá, thỏ mặc quần áo, đi bằng 2 chân… Khi tôi dạy, tôi dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay: ngón cái, trỏ, giữa sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện… Nhờ việc sử dụng nghệ thuật rối trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 17 ThuVienBaiGiang.vn

18. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm các nhân vật trong truyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như ai là người xấu? Ai là người tốt. Giải pháp 6. Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học * Về phía lớp: Ngay từđầunămhọc tôi đãphốihợpvới cha mẹhọc sinh khuyến khích sưutầm và đóng góp các loạibăngđĩa ghi hình, ghi tiếngvề các bài thơ câu chuyện, sách chuyện, tranh chuyện,họa báo, tạp chí, để xây dựng góc sách truyện mang nhữngnội dung giúp trẻ làm quen vănhọc,để các giờhoạtđộng góc trẻđược xem tranh vẽvề các câu chuyện, bài thơ.Tronggiờhoạtđộng góc này cô giúp trẻ,hướngdẫntrẻdầndần chi giác và đọckểđượcnhững bài thơ câu chuyện Hình ảnh: Góc sách Trong giờđón và trảtrẻ tôi mởđĩa ghi hình và tiếngnhững bài thơ câu chuyện cho trẻ xem nhằm giúp trẻ tri giác dầndầnnội dung những bài thơ câu chuyệnđó. - Tôi luôn tậndụngdiện tích phòng học, chú ý bố trí sắpxếp các họccụ, đội hình đểtạo môi trườnghọc và thoải mái cho trẻ. Trong lớp tôi trang trí nhữngmảng tranh chuyệnthểhiệnnội dung những bài thơ, câu chuyện theo từngchủđiểm. VD: Vớichủdiểmthếgiớithựcvật tôi trang trí mảng tranh truyện“ Cây thìa là”hoặcthơ“Cây dây leo”hoặc tôi hướng dẫn các cháu cùng làm nhữngquyển tranh vềnhững câu chuyện, bài thơtrẻđã được làm quen đểtăng thêm phần phong phú cho góc sách chuyện và tậndụng khảnăngtốiđa nâng cao chấtlượng làm quen vănhọc cho trẻ. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 18 ThuVienBaiGiang.vn

19. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm hộpsữa, lõi giấyvệsinh…để làm thành những con rối xinh xắn.Trẻcũng có thểsửdụngđượcđểkểchuyện theo ý thích. - Để làm trang phục cho trẻ khi đóngkịch tôi dùng: Vảivụn,giấy, lá cây, tạonhiềukiểu dáng trang phụclạmắt thu hút trẻ. - Chú ý đếnkhảnăng phát triển ngôn ngữcủatrẻđể có sựđiềuchỉnh và sửa sai, rèn luyệnkhảnăng ngôn ngữ cho trẻ. - Tôi sửdụng các nguyên vậtliệumởnhư: Thanh tre. Ly nhựa,nắpthiếc, - Bản thân tôi trước khi tổchứchoạtđộngcũngphảitựluyệngiọngkể, cách sửdụng tranh, sách tranh, rối, mô hình, giáo án powerpoint…để giúp trẻcảmthụvăn họcmột cách tốtTrong việc chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho tiết học thì tôi luôn tìm tòi sáng tạo những đồ dùng trực quan dùng để minh họa cho nội dung cốt truyện sao cho thật hấp dẫn trẻ về màu sắc, tính chất ngộ nghĩnh của từng nhân vật và thật gần gũi với bản thân trẻ từ đó sẽ tập trung cao độ được sự chú ý của trẻ giúp trẻ tham gia vào tiết học một cách say mê, chủ động và tích cực. Ví dụ:Kết hợp nhiều loại đồ dùng, con vật mua sẵn như gà, vịt, lợn cây quả và các loại con vật làm bằng len, xốp, đất nặn... với bàn tay khoé léo của mình tôi làm những bức tranh bằng bông len, dựng mô hình bằng sa bàn, hay sử dụng rối tay, tranh cắt rời. Cụ thể:Chuẩn bị dạy tiết chuyện “Đôi bạn nhỏ” + Tôi đã làm cho một chú gà con và một chú vịt con bằng len có màu sắc đẹp, trông rất ngộ nghĩnh đáng yêu, rồi vẽ một con cáo rất hung ác để trẻ cảm nhận được tính cách độc ác của con cáo già. + Làm sa bàn là một cánh đồng có hồ nước, bãi cỏ non, bụi cây... để sử dụng trong lúc kể chuyện có hình ảnh minh hoạ. Gà ở trên bãi cỏ non, vịt xuống ao mà cua và bỗng có một con cáo xuất hiện sau bụi cây... Để phát triển vốn từ, vốn hiểu biết của trẻ đối với các sự vật, hiện tượng, các đặc điểm, hình dáng, cấu tạo của một số nhân vật thường xuyên hiện trong câu chuyện kể thì việc chuẩn bị báo họa mi, tranh ảnh rất cần thiết. *Về phía nhà trường: - Từnhữngnămhọctrướcthựchiện chuyên đề“Vănhọc” nhà trườngđã có suy nghĩcần phát huy hiệuquả phòng thưviện,đồchơi,phòng máy tính với các trang thưviệnđiệntửởđólưutrữnhững giáo án vănhọc có ứngdụng công nghệ thông tin hoặcnhững hình ảnh,giữliệu liên quan đểthiếtkế giáo án ứng dụng công nghệ thông tin phụcvụtiếtdạy làm quen vănhọc. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 19 ThuVienBaiGiang.vn

20. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Ngay từ đầu năm học BGH nhà trường đã trang bị cho lớp nhiều quyển truyện, tạp chí. Ngoài ra tôi còn sưu các sách văn học, các hoạ báo, tập chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “Góc thư viện” mang nội dung văn học, tại “Góc thư viện” trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí, hoạ báo. Đến nay trườngđã có đủ sách, tranh chuyện, tranh thơ,thưviệnđồchơi,thư viện giáo án điệntửphụcvụtiếtdạyvănhọc cho tấtcả các lứatuổi. - Vềchuyện thì có truyệncổ tích, chuyệnkể sang tạo theo từngchủđiểm, những bài thơ, ca dao, cùng vớinguồn tài liệuđượclựachọnvớikhảnăngnhận thứccủtrẻ. - Trong thưviệnđồchơi có vòng quay kỳdiệu, tranh rời,đểtrẻtựsắp thành câu chuyện, có sân khấurốivớiđủloạirối, trang phụcđểtrẻdiễntậptạo nhiềuhứng thú đểgiớithiệu nhân vật trong chuyện và trong thơ,trẻ có thểđóng kịchthểhiện các nhân vật trong chuyện, trong thơ. - Ngoài ra phòng thưviện còn trang bịđầyđủphươngtiện nghe nhìn như đài,băng hình, trang thưviện giáo án điệntử, máy chiếu, máy tính sách tay để phụcvụtốt cho việcdạy và học môn làm quen vănhọc cho trẻ. Giải pháp 7: Dạy trẻ kể chuyệnở mọi lúc mọi nơi: Giáo dục trẻ ở mọi lúc mọi nơi là biện pháp không thể thiếu được đối với các môn học đặt biệt là môn văn học nªn t«i ®· tÝch hîp vµo mäi ho¹t ®éng trªn líp còng nh- c¸c ho¹t ®éng d¹o ch¬i. Qua đó trẻ có hứng thú hơn khi tham gia vào c¸choạt động vµ ®Ó còng cè thªm bµi häc. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ được chơi theo ý thích trong đó góc sách truyện tôi luôn khuyến khích trẻ tham gia. Trẻ sẽ được “đọc”, xem các bài thơ, câu chuyện mà trẻ thích, được chơi với các con rối trẻ yêu, được nghe các câu chuyện bài thơ mà trẻ cảm thấy hứng thú…Khi trẻ được tiếp xúc nhiều lần trẻ sẽ dần dần cảm nhận được những cái hay cái đẹp trong các tác phẩm đó và sẽ càng ngày càng thích thú hơn với các hoạt động văn học, thông qua các bức tranh được xem trẻ sáng tạo ra câu chuyện có nội dung hay, phù hợp. Thông qua các hoạt động ngoài trời, các môn học khác, hoạt động chiều để cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học, rồi ôn luyện sau những bài thơ, câu chuyện trẻ đã được học trên tiết học, giúp trẻ luyện phát âm, phát triển lời nói. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 20 ThuVienBaiGiang.vn

21. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Ví dụ: Thông qua hoạt động ngoài trời cô cho trẻ làm quen với các nhân vật trong chuyện qua việc cho trẻ xem tranh vẽ về nội dung câu chuyện “Bác gấu đen và hai chú thỏ” cho trẻ nhìn tranh - cô đặt câu hỏi - trong tranh có ai? - Khi quan sát con vật, con bò, trâu, lợn .. có thể đọc bài thơ “đàn bò” “Gọi nghé”. - Thông qua hoạt động vui chơi giúp trẻ thể hiện tình cảm yêu thương, giao tiếp với bạn bè. Ví dụ: Trẻ chơi với bạn nhường đồ chơi cho bạn trong khi xếp hình + Trẻ chơi trò chơi phân vai theo chủ đề: trẻ chơi bế em, cho em ăn, ngủ, đã tạo cho trẻ thể hiện tình cảm yêu thương với em bé, với bố mẹ. - Thông qua hoạt động chiều, mỗi tuần dành riêng một đến hai tuổi cho trẻ tập kể chuyện. Ví dụ: Hôm nay, lớp mình có rất nhiều bạn đến thăm nào là gà, bò, lợn, vịt... các con hãy kể chuyện nói về các con vật này nhé. Qua hoạt động dạo chơi này cô giáo còn có thể cung cấp cho trẻ nhiều từ ngữ về cảnh vật cây cối xung quanh. Ví dụ:Khi cho trẻ dạo chơi sân trường tôi cho trẻ quan sát khung cảnh sân trường, trò chuyện về một số cây cối trong trường, hỏi “Đây là cây gì? Cây mưng có đặc điểm gì? Các con có nhận xét gì về lá của cây?.. Hình ảnh: Quan s¸tngoài trời Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 21 ThuVienBaiGiang.vn

22. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm * Trò chơi đóng kịch: Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống lại tâm trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời trẻ biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, nắm được tính liên tục của câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển tư duy, cảm thụ tác phẩm một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch giáo viên phải cho trẻ ôn lại nội dung câu truyện và đàm thoại với trẻ về nội dung. Giúp trẻ hiểu sâu hơn về nội dung truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện. Để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Nhằm giúp trẻ phân biệt được giọng điệu lời nói của các nhân vật. Qua đó trẻ khắc hoạ được tính cách nhân vật.Để trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm. Ví dụ: Trong truyện “Dê con nhanh trí” cho tổ 1 làm dê trắng, tổ 2 làm dê đen, tổ 3 làm cho sói để trẻ tự thể hiện hành động, điệu bộ của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân vai cho từng trẻ theo vai của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này cô giáo là người dẫn truyện và trẻ tự diễn theo nội dung câu truyện. Khi trẻ diễn xong lên cho trẻ tự nhận xét về vai diễn của mình, của bạn, từ đó trẻ xác định được thái độ của trẻ đối với nhân vật trong truyện là yêu hay ghét. Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hoá trang cho trẻ rất quan trong, với câu truyện “3 chú Lợnnhỏ” tôi làm sân khấu có màn che, rồi trang trí cảnh phù hợp với câu truyện. Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch cũng rất cần thiết. Với nhân vật “3 chú Lợn” tôi cho trẻ mặc mặt nạ hình con lợn, bao tay và giầy hình chân con lợn và áo quần màu sắc khác nhau phù hợp với tính cách của từng nhân vật. Việc hoá trang và bố trí sân khấu phù hợp, trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự tin khi nhập vai tạo cho trẻ hứng thú hơn với từng vở diễn. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 22 ThuVienBaiGiang.vn

23. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Trong hoạt động chung trẻ có thể chưa cảm nhận hết được các giá trị về mặt ngôn ngữ,tình cảm của các tác phẩm thì đến giờ ho¹tđộng góc cô giáo cho trẻ tham gia vào góc chơi “ Bé yêu văn học”. Tại góc chơi này cô cho trẻ được xem, đọc hay lằng nghe các câu chuyện bài thơ trẻ vừa được học để trẻ có thể ghi nhớ sâu hơn, để trẻ một lần nữa lạitiếp tục được cảm nhận những c¸i hay cái đẹp trong tác phẩm. Giải pháp 8: Giúp trẻ cảm thụ văn học thông qua giờ hoạt động thư viện: Ngoài những giờ học, hoạt động trên lớp, trẻ được luân phiên đến thư viện chơi, tập… bởi nơi đây vó nhiều loại sách, đồ dùng, đồ chơi phong phú, đa dạng. Thư viện đồ chơi có nhiều góc chơi giúp trẻ học bằng chơi, chơi mà học rất có kết quả. Trong những năm qua, nhà trường đầu tư ở góc sách trong thư viện đồ chơi nhiều loại sách từ nhà trẻ đến lớp mẫu giáo theo chủ đề, chủ điểm phục vụ nội dung chương trình giáo dục của ngành mầm non. Đây là môi trường phong phú giúp trẻ làm quen với việc “đọc sách” từ tuổi mầm non. Bước đầu hình thành cho trẻ có một số kỹ năng “đọc viết” chuẩn bị điều kiện để trẻ vào học phổ thông. Những bộ tranh nhà trẻ, truyện tranh chữ to, thơ chữ to, tạp chí, hoạ báo đều có hình ảnh minh hoạ. Về truyện thì có truyện cổ tích kể theo tranh, truyện dân gian Việt Nam, truyện kể sáng tạo. Những bài thơ, ca dao, đồng dao cùng các nguồn tài liệu được chọn lựa phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ và các nội dung sách có liên quan đặc thù văn hoá địa phương. Sách là một phần trong đồ dùng đồ chơi cho trẻ: sách giúp trẻ làm quen môi trường chung quanh, làm quen với tạo hình, với toán, với chữ viết… Trẻ có thể tự làm sách truyện từ tranh ảnh do trẻ tự vẽ hoặc sưu tầm . Trẻ kể chuyện theo tranh về các loại thực phẩm, món ăn cách chế biến. Bộ tranh lô tô giúp trẻ kể chuyện những vật nuôi trong gia đình, con vật sống trong rừng… trên cùng một bức tranh, nhiều trẻ kể theo nhiều cách khác nhau. vừa chơi vừa đọc thơ, ca dao, đồng dao… Đồ chơi vốn có nhiều chủng loại trong đó đồ chơi bằng điện tử mang tính giáo dục hiện đại. Loại đồ chơi này vừa hình ảnh vừa có âm thanh, trẻ phân biệt tiếng kêu của nhân vật, phân biệt các phương tiện giao thông. Trẻ chơi chuyển động các hình ảnh trên màn hình thật say sưa hấp dẫn. Trẻ hiểu tiếng tượng thanh như “suối chảy róc rách”, “chim hót líu lo” tiếng tượng hình “mây trôi lững lờ”, em bé được “nâng niu”. Ở phòng thư viện đồ chơi còn trang bị phương tiện nghe, nhìn đầy đủ với băng tiếng, băng hình như Tích Chu, Cô bé quàng khăn đỏ… trẻ Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 23 ThuVienBaiGiang.vn

24. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm nghe mãi, thích xem phim, hiểu rõ nội dung câu chuyện, kể lại cho ông bà cha mẹ và bạn bè nghe. Tai phong thư viện giáo viên có thể tranh thủ hướng dẫn giúp trẻ phát âm chuẩn, trẻ thuộc nhiều thơ, biết nhiều truyện, nắm vốn từ phong phú phân biệt từ láy như “lung linh, lấp lánh…” hiểu từ chính xác hơn như “run cầm cập, kêu ầm ĩ”… bước đầu cảm nhận từ văn học “đẹp như trăng rằm, đẹp như tơ nhuộm”… giúp trẻ nói trôi chảy khi diễn đạt ý muốn và cảm xúc tình cảm của mình; và có thể sử dùng các từ này vào đời sống của trẻ. Hình ảnh: Góc thư viện của bé Giải pháp 9. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh: Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc dạy trẻ đọc thơ kể chuyệnlà điều kiện tốt nhất để trẻ phát huy những khả năng cảm nhận và biết đọc kể lại các tác phẩm thơ chuyện một cách diễn cảm, thể hiện được giọng điệu, tình cảm của các nhân vật. Vì vậy, cha mẹ trẻ cần quan tâm xem chương trình học của trẻ trên lớp là gì để về nhà cha mẹ cùng trẻ ôn lại, hoặc cha mẹ có thể mua cho trẻ các loại sách báo, băng đĩa các bài thơ, câu chuyện phù hợp với trẻ để trẻ được ôn luyện lại các bài thơ câu chuyện mà trẻ đã được học ở nhà. Vì vậy, tôi đã phối kết hợp với một số hình thức như sau: Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 24 ThuVienBaiGiang.vn

25. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Qua các buổi họp phụ huynh tôi đưa vàonội dung tuyên truyền về việc dạy trẻ đọc thơ kể chuyện giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của bộ môn từđó để đưa ra biện pháp cụ thể. Bằng cách cô ghi các nội dung bài thơ câu chuyện ở góc tuyên truyền, nhắc nhở phụ huynh theo dõi và về nhà kiểm tra trẻ qua các nội dung trẻ đã học. Động viên phụ huynh cung cấp sách chuyện tranh ảnh cho trẻ. Hàng ngày giờ đón trả trẻ tôi gặp gỡ trao đổi với phụ huynh về việc tiếp thu trên lớp của trẻ để kết hợp phụ huynh có biện pháp giúp đỡ trẻ, bồi dưỡng cho trẻ, tôi theo dõi để lúc đón trả trẻ trao đổi với phụ huynh về nhàhướng dẫn trẻ đọc chính xác hơn. Trên các tiết học tôi đều theo dõi để tìm ra những cái sai của trẻ rồi tìm cách gặp phụ huynh trao đổi, động viên phụ huynh giúp đỡ thêm cho trẻ ở nhà. Đối với trẻ tiếp thu bài tốt, đọc thơ kể chuyện hay, diễn cảm tôi cũng gặp và trao đổi phụ huynh để về nhà bố mẹ động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Từ đó, vận động phụ huynh đóng góp nguyên liệu, phế liệu làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho tiết đọc thơ, kể chuyện. Nhiều gia đình đã nhiệt tình trong việc dạy con thể hiện ở việc làm mô hình giađình, làm tranh ảnh về chủ đềở nhàđể tạo nền “tài năng nhí”trong tâm hồn trẻ. Đặc biệt phụ huynh luôn trao đổi thường xuyên với giáo viên chủ nhiệm về tình hình và việc học tập của trẻ để cùng giáo viên tìm ra biện pháp dạy trẻ phù hợp. Hình ảnh:Ttuyên truyền Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 25 ThuVienBaiGiang.vn

26. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): Không 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Về phía giáo viên Giáo viên luôn tích cựctựhọc tập, bồi dưỡng trao dồi kiến thức giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ, năng động, sáng tạo, luôn đổi mới cách nghĩ, cách làm. Là người có lập trường tư tưởng kiên định, vững vàng, luôn gần gũi, chia sẻ, tôn trọng và biết lắng nghe nhằm tạo được niềm tin cho đồng nghiệp, phụ huynh, học sinh,. Đồng thời phải thực sự là “ Con chim đầu đàn ” luôn luôn nêu cao tinh thần tự học tập bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. Vềthiết bị dạy học: Tham mưu với BGH kết nối mạng lan để tiện sử dụng CNTT trong tổ chức hoạt động. Cần đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùngphục vụ chuyên đề Phối hợp với GV trong tổ và phụ huynh học sinh cùng làm đồ dùng phục vụ chuyên đề Tham mưu với BGH bổ xung đồ dùng dạy học phục vụ chuyên đề 10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử: Khi áp dụng đề tài này vào thực hiện trong trường mầm non Xuân Hòa đội ngũ giáo viên đã nắm vững kiến thức cơ bản về cách tổ chức cáchoạt động PTNN một cách linh hoạt, đổi mới phương pháp giảng dạy, các thiết kế đồ dùng dạy học. Việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là bộ môn “làmquen tác phẩm văn học” là một trong những bộ môn rất cần thiết với trẻ, trong những năm qua tôi đã sử dụng những biện pháp nói trên và đạt được một số kết quả đáng khích lệ: Đối với nhà trường: Nhà trường đã tạo được các mảng mở, bổ sung thêm đồ dùng các trang thiết bị phong phú, đã tổ chức thêm một số tiết dạy mẫu, chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng được nâng lên. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 26 ThuVienBaiGiang.vn

27. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Nhà trường đã sắm thêm được một số máy vi tính, đầu VCD và ti vi, nên các giáo viên có thêm điều kiện để học hỏi và trau dồi thêm về ứng dụng công nghệ thông tin trong các tiết học Tổ chức các buổi chuyên đề ở trường, cụm, để cho giáo viên học tập Đối với trẻ: Quan điểm giáo dục trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâmgiáo viên là người hướng dẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi tìm tòi khám phá. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi, được nhận xét gióptrẻ trở nên năng động hơn. Sau khi thực hiện chuyên đề “Làm quen tác phẩm văn học”bản thân tôi không ngừng phấn đấu học tập, học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp. Qua các tiết học trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động học tập, ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn so với trước đây. Qua thời gian rèn luyện và thực hiện tôi đã áp dụng vào các hoạt động dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học tôi đã thấy trẻ đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ ®-îc thÓ hiÖn qua b¶ng kh¶o s¸t sau: * Kết quả khảo sát cuối năm: Trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc Tổng số trẻ Trẻ yêu thích môn văn học Trẻ biết đọc thơ kể chuyện Trẻ đọc kể diễn cảm TT Số trẻ đạt Số trẻ đạt Số trẻ đạt Số trẻ đạt Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ 1 28 28% 100% 27 96% 27 96% 27 96% Đối với đồng nghiệp: Các giáo viên trong tổ chuyên môn nghiệp vụ và giáo viên được phân dạy thường xuyên dự giờ thao giảng dạy mẫu góp ý đúc rút kinh nghiệm ®ầutuần của mỗi chủ đề. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 27 ThuVienBaiGiang.vn

28. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Họp tổ chuyên môn hàng tháng góp ý, bàn bạc trao đổi những vấn đề con thắc mắc, những gi¸oviên đi trước giàu kinh nghiệm hướng dẫn cho giáo viên mới ra trường làm cho chuyên môn của nhà trường được vững vàng, từ đó làm cho tình cảm chị em trong trường được gắn chặt với nhau hơn và kết quả chất lượng của môn văn học được cao hơn. Đối với phụ huynh: Nhận thức được tầm quan trong của việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. -Phụ huynh đã biÕtphối hợp với giáo viên để dạy cho con học ở nhà như đọc thơ, kể chuyện, ®ång dao, ca dao, tôc ng÷... -Phụ huynh đã phần nào hiểu được tầm quan trọng việc học của con ở trường, họ đã thu gom những phế liệu, sưu tầm tranh ảnh, báo hoạ mi để cho giáo viên làm đồ dùng đồ chơi phù hợp víi tõngchủ đÒ. Đối với bản thân: - Tôi thấy mình đã nâng cao được phong cách nghệ thuật lên lớp, giọng kể được trau dồi diễn cảm thu hút trẻ hứng thú tham gia vào tiết học. - Tôi đã rút ra được nhiều kinh nghiệm qua cách dạy trẻ như đọc thơ, kể chuyện, ca dao, đồng dao, sưu tầm được nhiều truyện tranh, sách báo,đọc thuộc được nhiều bài thơ câu chuyện ngoài chương trình. - Tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt ở các góc đặc biệt là góc vườn học góc thư viện. - Tôi đã tân dụng được các nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra nhiều đồ dùng đồ chơi phong phú đa dạng trong việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học Qua hai bảng khảo sát trên cho thấy sau khi áp dụng các biện pháp của bản thân về nâng cao chất lượng PTNN cho trẻđã mang lại hiệu quả. Kết quả là nhà trường đã có sự chuyển biến về chất lượng giảng dạy và giáo dục, ngôn ngữ của trẻ lưu loát rõ ràng,mạch lạc hơn, trẻ tích cực hoạt động,mạnh dạn, tự tin thông qua các hoạt động… Có được kết quả như trên là nhờ sự nỗ lực phấn đấu của bản thân về tinh thần tự học và tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn; tinh thần đoàn kết Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 28 ThuVienBaiGiang.vn

29. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm của tập thể nhà trường và điều đặc biệt quan trọng là nhờ công tác bồi dưỡng chuyên môn cuar CBQL cho đội ngũ giáo viên. Từ đó cho thấy chất lượng chuyên môn là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục nhà trường. 10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Từ những kết quả trên khi áp dụng sáng kiếnkinh nghiệm khi dạy trẻ làm quen tác phẩm văn học. Giáo viên cần nâng cao trình độ ngôn ngữ của chính bản thân mình, coi ngôn ngữ là một phương tiện giáo dục chủ đạo. Giáo viên cần tham gia các lớp học như: đại học tại chức, bồi dưỡng thường xuyên, tập huấn về chuyên ngành, học hỏi đồng nghiệp đẻ có kiến thức hiểu biết về chuyên môn, kịp thời cập nhật các thông tin một cách nhanh chóng.Giáo viên phải biết luyện giọng đọc, kể diễn cảm kết hợp với ánh mắt cử chỉ phù hợp với nôi dung của tác phẩm.Biết lồng ghép các nội dung hợp lý trên các tiết học và hoạt động trong ngày một cách nhẹ nhàng không áp đặt trẻ. Chú ý thường xuyên rèn kỹ năng nghe đọc cho trẻ. Phải biết xử lý tốt các tình huống sư phạm luôn tìm cách tạo tình huống cho trẻ để trẻ có cơ hội bộc lộ năng khiếu sở thích của mình. Tạo cơ hội để trẻ được sữa sai những điều trẻ chưa thực hiện được. Giáo viên phải thực sự yêu trẻ và nhẫn nại, có tâm huyết với nghề nghiệp, biết nắm bắt được tình hình tâm sinh lý của trẻ. - Sưu tầm tranh ảnh có nội dung phù hợp, trao đổi kiến thức tự học qua sách báo, internet, qua giáo viên đồng nghiệp, giáo viên đang trực tiếp dạy trường lớp mình đang theo học.Giáo viên làm những đồ dùng phế thải có ở góc thiên nhiên tạo gần gũi, hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ.Khuyến khích trẻ mạnh dạn tự tin nói những ý nghĩ của mình qua nội dung của bài thơ hay câu chuyện nào đó nhằm giúp trẻ luyện cách trình bày diễn đạt lời nói mạnh lạc rõ ràng. Cho trẻ tham quan hướng dẫn từ quan sát sự vật hiện tượng nhằm mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ kết hợp đàm thoại để trẻ hiểu sâu bản chất của sự vật hiện tượng và nói lên nhận xét của mình. Thường xuyên rèn kỹ năng nghe đọc cho trẻ.Mở rộng vốn từ cho trẻ và khuyến khích trẻ sử dụng vốn từ trẻ học được qua các hoạt động khác nhau đặc biệt qua các bài thơ câu chuyện, đàm thoại giữa cô với trẻ và trẻ với trẻ. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 29 ThuVienBaiGiang.vn

30. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - Phối hợp với phụ huynh để động viên giáo dục trẻ thực hiện tốt yêu cầu cần đạt của giáo viên. 10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân: Sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giúp trẻ 4 - 5 tuổi đọc thơ, kể chuyện diễn cảm”.góp phần nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Khi giáo viên áp dụng vào thực tế có tính khả thi cao, có nhiều điểm mới, khắc phục được những khó khăn trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen các tác phẩm văn học.Trong quá trình cho trẻ tiếp xúc với các câu chuyện, bằng tài năng sư phạm cùng với nghệ thuật đọc và kể, giáo viên sẽ hướng trẻ vào những vẽ đẹp nội dung và nghệ thuật tác phẩm, gây ấn tượng đầu tiên cho trẻ về hình tượng nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.Đồng thời qua các câu chuyện trẻ có thể cảm thụ được cái hay, cái đẹp về cuộc sống con người và môi trường xung quanh một cách gần gũi, thân thiện. Trẻ mẫu giáo 4- 5tuổi có nhu cầu và năng lực hoạt động nghệ thuật sáng tạo. Khi giáo viên nắm được khả năng này của trẻ sẽ tìm ra những biện pháp thiết thực trong quá trình dạy trẻ, kích thích trẻ đọc thơ, kể lại chuyện một cách sáng tạo, phát huy khả năng tự hoạt động văn học nghệ thuật và trí tưởng tượng phong phú ở trẻ.Với mục đích để nâng cao chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi đọc thơ, kể chuyệndiễn cảmnhằm phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo phù hợp với mục đích giáo dục và trình độ nhận thức của trẻ.Do đó tìm ra những biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻlà một việc làm có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn, là một hướng đi đúng đắn và đóng vai trò thiết thực của ngưtrergiaos viên trong tình hình hiện nay nhằm đưa chất lượng giáo dục của nhà trường ngày một đi lê, vững về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu. Đó là sứ mệnh, là việc làm thường xuyên, liên tục, lâu dài của người giáo viên mầm non. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 30 ThuVienBaiGiang.vn

31. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có): Phạm vi/Lĩnh vực Địa chỉ Số TT Tên tổ chức/cá nhân áp dụng sáng kiến 1 - Phạm vi áp dụng:Bắt đầu từ 08/2018 đến tháng Tập thể giáo viên trường mầm non Trường Xuân Hòa MN 5/ 2019. - Áp dụng trực tiếp vào lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên mầm non. 2 Những giáo viên còn hạn chế về nâng cao lượng giúp trẻ đọc thơ, kể chuyện diễn cảm. MN Trường Xuân Hòa chất Xuân Hòa, ngày 6 tháng 5 năm 2019 Xuân Hòa, ngày 6 tháng 5 năm 2019 Tác giả sáng kiến Thủ trưởng đơn vị Nguyễn Thị Nguyệt Châu Lương Thị An Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 31 ThuVienBaiGiang.vn

32. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm MỤC LỤC Nội dung STT 1 Trang 1 1. Lý do chọn đề tài: 2. Tên sáng kiến: 3.Tác giả sáng kiến 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: 6. Ngày sáng kiến được áp dụng 7. Mô tả bản chất của sáng kiến 2 3 4 5 6 7 9 3 3 3 3 3 3 6 7.1. Tình hình khảo sátđiều tra thực trạng: 7.2Điểm mạnh 6 7 10 11 7.3. Mặt hạn chế và nguyên nhân: 8 12 Giải pháp 1: Nghiên cứu nắm vững ,phương pháp, hình thức tổ chức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 32 ThuVienBaiGiang.vn

33. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 9 13 Giải pháp 2. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý trẻ: 9 Giải pháp 3: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ kể lại chuyện và tập đóng kịch Giải pháp 4: Phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm 14 14 15 16 Giải pháp 5: Phương pháp đàm thoại và sử dụng đồ dùng dạy học: 15 17 19 22 24 17 Giải pháp 6. Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học 18 Giải pháp 7: Dạy trẻ kể chuyện ở mọi lúc mọi nơi: Giải pháp 8: Giúp trẻ cảm thụ văn học thông qua giờ hoạt động thư viện: 19 20 Giải pháp 9. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh: 25 8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): 21 22 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 25 23 10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử: 25 24 10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: 28 25 10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân: 29 30 26 11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có): Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 33 ThuVienBaiGiang.vn

34. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Một số giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ các tác phẩm văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 34 ThuVienBaiGiang.vn