1 / 27

Nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt Lớp 1 cho học sinh dân tộc thiểu số

Ngu00f4n ngu1eef lu00e0 cu1ea7u nu1ed1i cu1ee7a xu00e3 hu1ed9i, giu00fap con ngu01b0u1eddi xiu0301ch lu1ea1i gu1ea7n nhau, hiu1ec3u nhau vu00e0 truyu1ec1n tu1ea3i nhu1eefng mong muu1ed1n, suy nghu0129 cu1ee7a mu1ecdi ngu01b0u1eddi u0111u1ebfn vu1edbi nhu00e2n lou1ea1i. Tru00ean u0111u1ea5t nu01b0u1edbc Viu1ec7t Nam chu00fang ta cu00f3 54 du00e2n tu1ed9c anh em khu00e1c nhau cu00f9ng sinh su1ed1ng. Tu1eeb xa xu01b0a u0111u1ebfn nay, mu1ed7i du00e2n tu1ed9c lu1ea1i cu00f3 mu1ed9t ngu00f4n ngu1eef riu00eang. u0110iu1ec1u u0111u00f3 gu00f3p phu1ea7n tu1ea1o nu00ean su1ef1 u0111a du1ea1ng vu1ec1 ngu00f4n ngu1eef cu1ee7a du00e2n tu1ed9c Viu1ec7t Nam. Nhu01b0ng u0111u1ec3 anh em cu00e1c du00e2n tu1ed9c cu00f3 thu1ec3 giao lu01b0u vu1edbi nhau trong mu1ed9t xu00e3 hu1ed9i u0111u00f2i hu1ecfi phu1ea3i cu00f3 mu1ed9t ngu00f4n ngu1eef chung. Vu00e0 tiu1ebfng Viu1ec7t u0111u00e3 u0111u01b0u1ee3c lu1ef1a chu1ecdn lu00e0 ngu00f4n ngu1eef chung cu1ee7a tu1ea5t cu1ea3 ngu01b0u1eddi Viu1ec7t Nam.

Download Presentation

Nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt Lớp 1 cho học sinh dân tộc thiểu số

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk LỜI NÓI ĐẦU Đất nước ta hiện nay, trong thời kì đổi mới ngành giáo dục nói riêng và toàn đất nước nói chung, chúng ta đang rất cần những con người có đức, có tài, có những điểm sáng tạo vượt bậc. Và trước trọng trách to lớn này, ngành giáo dục nói chung và bậc Tiểu học nói riêng, có nhiệm vụ rất quan trọng đó là trang bị cho học sinh những kiến thức tốt nhất, giúp cho các em hoàn thiện nhân cách của những con người mới. Những con người luôn suy nghĩ năng động, biết sáng tạo, nhạy bén sẽ gánh vác những trọng trách do Đảng và Nhà nước giao phó. Góp một phần không nhỏ xây dựng đất nước ngày càng đi lên phát triển và giàu mạnh hơn để cùng sánh vai với các nước khác. Là một giáo viên đứng trên mục giảng, tôi boăn khoăn và suy nghĩ rằng bản thân mình phải luôn xác định được vai trò quan trọng của mình, ngay từ lớp đầu cấp tôi đặt nền móng vững chắc cho các em bởi vì lớp Một là điểm khởi đầu vô cùng quan trọng, các em đang còn rất ngây thơ khó đưa vào khuôn khổ về ý thức chấp hành kỉ luật, cách học các môn, nề nếp… Vì vậy bản thân tôi không ngừng học tập, luôn luôn học hỏi đồng nghiệp, tự tìm hiểu các khối kiến thức. Tôi luôn xác định phải làm thếnào để có những biện pháp chỉ dạy phù hợp với đối tượng học sinh lớp một ngay ởngôi trường tôi, vào từng dạng bài cụ thể. Tôi luôn quan tâm, ân cần với học sinh, chăm sóc các em như những hạt giống của chính mình. Bồi dưỡng, chỉ dẫn cho các em những kiến thức, bài học và cả những kỹnăng cơ bản bàn đầu đó là: Phát âm phải đúng, đọc đúng, hiểu đúng, viết đúng, luôn học thông, viết thạo. Tạo điều kiện giúp cho các em luôn học tốt các môn học và học tốt hơn nữa ở cấp học trên. Bồi dưỡng cho các em những tình cảm gắn liền với quê hương đất nước, đưa tình yêu của mình với Tiếng Việt và tạo thói quen giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt. Góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủnghĩa. Việc nghiên cứu, vận dụng một số“Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt cho học sinhlớp Một tại trường Tiểu Học Mạc ThịBưởi xã Eakiết huyện CưM’gar Tỉnh 1 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  2. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk ĐăkLăk” của tôi, đã và đang thực hiện tại lớp Một của trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi. Bước đầu rất khả quan, tôi rất mong nhận được ý kiến của cấp trên, để những kinh nghiệm của tôi, ngày càng được hoàn thiện hơn Tôi xin chân thành cảm ơn ý kiến đóng góp của các đồng chí! 2 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  3. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk I. PHẦN MỞ ĐẦU I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Ngôn ngữ là cầu nối của xã hội, giúp con người xích lại gần nhau, hiểu nhau và truyền tải những mong muốn, suy nghĩ của mọi người đến với nhân loại. Trên đất nước Việt Nam chúng ta có 54 dân tộc anh em khác nhau cùng sinh sống. Từ xa xưa đến nay, mỗi dân tộc lại có một ngôn ngữ riêng. Điều đó góp phần tạo nên sự đa dạng về ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam. Nhưng để anh em các dân tộc có thể giao lưu với nhau trong một xã hội đòi hỏi phải có một ngôn ngữ chung. Và tiếng Việt đã được lựa chọn là ngôn ngữ chung của tất cả người Việt Nam. Ở Việt Nam Tiếng Việt là một ngôn ngữ đã được hình thành và sử dụng từ lâu đời. Ngôn ngữ tiếng Việt thật sựtrong sáng. Đó là kết tinh của văn hóa Việt. Người Việt Nam qua bao thế hệ đãcùng nhau bảo tồn và phát huyđể tiếng Việt ngày càng phát triểnxứng đáng là tinh hoa của dân tộc. Tuy nhiên, ngày nay với sự phát triển bùng nổ của thế giới, ngày càng nhiều ngôn ngữ của các quốc gia du nhập vào nước ta. Đó là một tín hiệu mừng của một đất nước Việt Nam phát triển. Nhiều bạn trẻ ngày nay thông thạo nhiều ngôn ngữ khác nhau, tự tin khigiao tiếp với bạn bè năm châu. Trong các trường học, môn Tiếng Việt trở nên khô khan, không lôi cuốn các bạn học sinh. Điều đấy dấy lên hồi chuông báo động về tình trạngmai một của tiếng Việt, đòi hỏi mỗi người dân đất Việt phải cùng chung tay giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Tiểu học là bậc học nền tảng, đặc biệt học sinh lớp Mộtvừa chuyển tiếp từ bậc học mầm non lên. Vốn ngôn ngữ của học sinh lớp mộtvô cùng hồn nhiên. Chính vì thếviệc bồi dưỡng, giúp đỡ các em trong việc phát triển ngôn ngữ tiếng Việt cho học sinh lớp mộtlà điều vô cùng quan trọng, đòi hỏi các nhà giáo dục phải coi đây là nhiệm vụ trọng tâm không thể lơ là.Trong quá trình giảng dạy cần tìm tòi, vận dụng nhiều phương pháp nhằm nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt. Xuất phát từ thực tế trên, quanhững năm giảng dạy lớp Một, tôi đã không ngừng học hỏi, nghiên cứu, vận dụng nhiều phương pháp mà tôi đã học tập được từ 3 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  4. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk sách vở, từ thực tế và từ các anh chị đồng nghiệp để tạo nên đề tài : Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp một cho học sinh Trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi Xã Eakiêt huyện CưM’gar Tỉnh ĐăkLăk. Với mong muốn nâng cao chất lượngdạy học môn Tiếng Việt lớp Một. I.2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI I.2.1. Mục tiêu Như chúng ta đã biết, việc dạy môn Tiếng Việt cho học sinh lớp Một vô cùng quan trọng vì đây là lớp học nền tảng. Ngay từ lớp mộtcác em học tập tốt môn Tiếng Việt thì trong những năm học tiếp theo việc học tập của các em sẽ thuận lợi hơn rất nhiều. Mặt khác ở độ tuổi lớp Một, vốn ngôn ngữ tiếng Việt của học sinhcòn nhiều hạn chế vì các em mới bắt đầu làm quen với các âm vần. Hơn nữa khả năng nghe, nói, đọc, viết của các em chưa thông thạo. Chính vì vậy việc chú tâm dạy môn Tiếng Việt cho học sinh lớp Mộtcó vai trò vô cùng đặc biệt trong công tác giảng dạy ở trường học. I.2.2. Nhiệm vụ Chính sự phát âm không chuẩn dẫn đến hiểu sai và viết sai trong Tiếng Việt của học sinh lúc bấy giờ, nhiều em đặc biệt như học sinh dân tộc thiểu số chỉ quen với việc nói tiếng mẹ đẻ mà quên đi tiếng Việt thông dụng hằng ngày của mình. Các em chưa hiểu được tầm quan trọng của Tiếng Việt. Bởi chỉ có Tiếng Việt mới giúp các em hoàn thiện hơn sau này. Chính vì tầm quan trọng của việc dạyhọc môn Tiếng Việt lớp Mộtnên mục đích nghiên cứu của đề tài này nhằm tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượngdạy họcmôn Tiếng Việt lớp Một. Giúp cho các em lớp Một ở lớp học của mình, cũng như học sinh lớp Một ở trường có những biện pháp, những kĩ năng học tốt môn Tiếng Việt hơn yêu thích môn học hơn. I.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu làhọc sinhlớp Mộtdân tộc thiểu số ởTrường Tiểu học Mạc Thị Bưởi xã Eakiết huyện CưM’gar Tỉnh ĐăkLăk. I.4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI 4 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  5. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk Giới hạn, phạm vi nghiên cứucủa đề tài là học sinhdân tộc thiểu sốlớp Một trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi Xã Eakiêt huyện CưM’gar Tỉnh ĐăkLăk. Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2014 đến nay. I.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp đàm thoại: trao đổi với học sinh, phụ huynh để nắm bắt được tình hình của các em. Qua đó trao đổi với đồng nghiệp có kinh nghiệm, đặc biệt là những người có kinh nghiệm lâu năm tích lũy kiến thức để hoàn thành tốt biện pháp mình đưa ra. - Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phân loại từng đối tượng học sinh, tìm hướng giải quyết, cái chung và cái riêng của từng đối tượng học sinh để có cách giải quyết tốt hơn. - Phương pháp điều tra khảo sát: Tìm hiểu từng cá nhân học sinh trong lớp qua địa phương, gia đình và bạn bè của các em, trao đổi để nắm được cách thực hiện đề tài đến các em một cách dễ dàng nhất. - Phương pháp thống kê: thống kê kết quả bằng phiếu điều tra về thực trạng của lớp mình đã diễn ra trước và sau khi ứng dụng đề tài. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tổ chức giảng dạy tại lớp thực nghiệm qua đó thống nhất được kết quả của vấn đề mình đưa ra. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu sách vở, tìm hiểu về tâm lí của các em, học hỏi tìm tòi những kĩ năng hướng dẫn học sinh lớp Một học tốt môn Tiếng Việt để hỗ trợ đề tài của mình hoàn thiện hơn. 5 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  6. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk II. PHẦN NỘI DUNG II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN II.1.1. Đặc điểm tâm lí học sinh lớp Một. Ở mỗi giai đoạn lứa tuổi khác nhau, đặc điểm tâm lí học sinh cũng mang những nét đặc trưng riêng. Vì vậy trong quá trình giảng dạy, người giáo viên cần chú ý đến những đặc trưng về tâm lí lứa tuổi để xây dựng kế hoạch và đưa ra những phương pháp phù hợp. Đối với học sinh lớp một, giáo viên cần đặc biệt quan tâm đến những biểu hiện tâm lí nổi bật của lứa tuổi này như: Tri giác thường gắn liền với những đối tượng cụ thể, trực quan. Các em thường bị lôi cuốn vào những vật thể nhiều hình ảnh, màu sắc sinh động, ít tập trung vào những chi tiết nhỏ. Chú ý ở các em thường mang tính ngắn hạn, không thể tập trung trong thời gian quá lâu. Tư duy mang tính trực quan, tư duy trừu tượng còn hạn chế. Khả năng phân tích, tổng hợp của các em còn ở mức độ sơ đẳng. Trí nhớ ở học sinh lớp Mộtthường hay ghi nhớ máy móc, khả năng ghi nhớ ý nghĩa của sự việc chưa cao. Trí tưởng tượng của các em vô cùng đa dạng và phong phú. Các em thường bị hấp dẫn với những chủ đề, câu chuyện nhiều hình ảnh sinh động. II.1.2. Đặc điểm ngôn ngữ Khi bước vào lớp Một, ngôn ngữ nói ở trẻ đã phát triển cơ bản tuy nhiên ngôn ngữ viết mới bắt đầu hình thành vì vậy các em thường gặp khó khăn khi viết những nét chữ đầu tiên. Khả năng nghe hiểucũng như diễn đạtcủa các em chỉ dừng ở những câu, từ đơn giản.Vì vậy trong giảng dạy, giáo viên cần chú ý đến khả năng ngôn ngữ vốn có ở trẻ, tránh tạo áp lực cho các em trong việc họctập môn Tiếng Việt mà cần hướng các em hứng thú vào việc học bộ môn này bằng những hình mẫu sinh động để trẻ thích thú. 6 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  7. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk II.1.3. Đặc điểm tâm lí và ngôn ngữ của học sinh dân tộc thiểu số Ngoài những điểm chung về tâm lí và ngôn ngữ kể trên, học sinh dân tộc thiểu số còn có một số đặc điểm riêng về tâm lí và ngôn ngữ như: Các em học sinh dân tộc thiểu số thường rụt rè, nhút nhát. Các em hay thiếu tự tin trong giao tiếp vì vậy các em thường khó hòa nhậpvới môi trường mới ở lớp học. Về ngôn ngữ, từ lúc chào đời các em đã được làm quen với tiếng mẹ đẻ, tiếng Việt chỉ là ngôn ngữ thứ hai khi đi học cho nên khi mới vào lớp một, môn tiếng Việt đối với nhiềuem còn rất mới mẻ. II.2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Trường Tiểu học Mạc Thị Bưởilà một ngôi trường được xây dựng ở trung tâm xã Eakiết cách trung tâmhuyệnkhá xa. Trường có 3 phân hiệu thuộc vùng khó khăn của huyệnCưMgar. Tổng số học sinh toàn trường là 829 em trong đó tổng khối I là 181 em, nữ là 81 em, dân tộc thiểu số: 78 em chiếm 44% trong tổng 181 em của khối I, nữ dân tộc là 33 em. Đa phần học sinh các phân hiệu củatrường là con em đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là đồng bào H Mông, Tày, Dao, Ê Đê. Mặc dù trong những năm học qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách quan tâm, hỗ trợ cho các em đến trường như cấp phát chế độ hỗ trợ chi phí học tập. Điều đó góp phần giúp các em học sinh vùng khó yên tâm đến trường.Mặt khác, tập thể giáo viên và học sinhtrong nhà trường không ngừng vươn lênvượt khó để hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy và học. Vì thế những năm gần đây chất lượng dạy học của nhà trường ngày một được nâng cao. Tuy vậy, bên cạnh những thành tích nho nhỏ ấy thì thầy cô và học sinh trong nhà trường vẫn còn đang gặp rất nhiều khó khăn trong công tác giảng dạy mà đặc biệt là việc dạy Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số vì những nguyên nhân sau: Học sinh trong nhà trường màđặc biệt là học sinh lớp Mộtngôn ngữ tiếng Việt của các em rất hạn chế vì từ khi mới lọt lòng các em đã khắc sâu tiếng mẹ đẻ của đồng bào mình còn tiếng Việt chỉ là ngôn ngữ thứ hai mà các em được tiếp 7 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  8. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk xúc. Vì vậy khi mới bước chân vào lớp Một, các em rất bỡ ngỡ đối với môn học này. Nhiều học sinh đồng bào người Hmông thậm chí chưa biết nghe nói tiếng Việt. Điều này dẫn đến nhiều vấn đề khó khăn cho giáo viên trong việc dạy học. Thói quen sinh hoạt hằng ngày trong gia đình học sinh chủ yếu sử dụng tiếng mẹ đẻ nên các em ít có thời gian được luyện tập tiếng Việt nên hay quên nhữngvốn từ tiếng Việt được học trên lớp. Đa số học sinh thuộc đối tượng gia đình hộ nghèo nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc học của các em: Bố mẹ phải tập trung làm kinh tế nên không có nhiều thời gian chăm lo việc học của con; nhiều em thường xuyên theo bố mẹ đi làm ở lán xa nên việc đi học không đều đặn; sách vở, đồ dùng của các em còn thiếu thốn. Một số giáo viên vẫn còn tâm lí e ngại việc dạy lớp Một. Nhiều giáo viên chủ nhiệm lớp mộtmới ra trường nên còn thiếu kinh nghiệm trong giảng dạy. Một số giáo viên chưa thực sự mạnh dạn trong đổi mới phương pháp dạy học đặc biệt là dạyhọc mônTiếng Việt. Cơ sở vật chất nhà trường chưa đủ để dạy học 2 buổi/ngày vì vậy thời gian được học, luyện tậpcủa học sinhchưa nhiều. Giáo viên không có nhiều thời gian để phụ đạo thêm môn Tiếng Việt cho học sinh. Đồ dùng dạy học có sẵn trong nhà trường chủ yếu là tranh ảnh, chưa có nhiều đồ dùng bằng mẫu các vật thật nên chưa thực sự lôi cuốn học sinh cao. Trong khi đó để làm các đồ dùng tự làm phục vụ cho môn học Tiếng Việt mất nhiều thời gian nên hạn chế thời lượng để giáo viên tập trung tìm tòi, nghiên cứu bài dạy. Chương trìnhsách giáo khoa môn Tiếng Việt mộtcòn nặng nề, quá tải đối với học sinh. Chưa có nhiều dạng bài tập trắc nghiệm hay phần trải nghiệm thực tế cho học sinh nên dẫn đến áp lực cho cả giáo viên và học sinh về nội dung kiến thức trong mỗi tiết học. Và nội dung kiến thức dài phải truyền tải trong thời gian ngắn của tiết học nên dẫn đến mỗi tiết học Tiếng Việt thường diễn ra theo hướng một chiều và khô khan đối với người học. 8 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  9. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk Chính từ những nguyên nhân trên nênchất lượng môn Tiếng Việtlớp một nói chung tại trường Tiểu học Mạc Thị Bưởivà chất lượng môn Tiếng Việt lớp tôi chủ nhiệm nói riêngvẫn còn thấp với tỉ lệ học sinh chưa biết đọc, chưa biết viết cao. Hầu như trong năm học nào tỉ lệ học sinh lớp Mộtlưu ban vì yếu môn Tiếng Việt vẫnluôn dẫn đầu. Năm học Lớp Sĩ số HS đọc yếu HS viết yếu 2014 – 2015 1e 20 10 = 50% 10 = 50% 2015 – 2016 1e 29 15 = 51% 15 = 51% 2016 – 2017 1c 32 17 = 53% 17 = 53% 2017 – 2018 1h 17 8 = 47% 8 = 47% Qua kết quả khảo sát tôi thấy học sinh đọc viết yếu còn rất nhiều, là một giáo viên nhiều năm giảng dạy khối lớp Một, bản thân tôi luôn trăn trở về chất lượng môn Tiếng Việt của học sinh lớp một. Tôi luôn nung nấu tìm ra biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt cho lớp tôi chủ nhiệm nói riêng và chất lượng môn Tiếng Việt cho học sinh lớp Mộttrường Tiểu học Mạc Thị Bưởi nói chung. II.3. NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC CỦA GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP II.3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp - Giúp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Một của học sinh dân tộc thiểu số nói riêng và lớp Một ở trường nói chung.. - Tổ chức các tiết học môn Tiếng Việt trở nên lôi cuốn, hấp dẫn học sinh hơn. - Học sinh tích cực trong học tập, tự tin trong giao tiếp bằng tiếng Việt. II.3.2. Nội dungvà cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 9 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  10. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk Trong quá trình thực hiện đề tài‘‘Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Một cho học sinh dân tộc thiểu số trường Tiểu Học Mạc Thị Bưởixã Eakiêthuyện CưM’gar Tỉnh ĐăkLăk. .’’, bản thân tôi đãnghiên cứu và tích lũy được một số biện pháp sau: * Xác định mục tiêu, yêu cầu của môn Tiếng Việt lớp Một Để một kế hoạch được thành công như mong muốn thì trước tiên người lập kế hoạch cần xác định được mục tiêu của kế hoạch mình đề ra là gì. Trong dạy học cũng vậy mỗi một môn học đều có những mục tiêu, yêu cầu cụ thểcả về kiến thức, thái độ và kĩ năng mà người họccần đạt được. Vì vậy để có thể nâng cao chất lượng giảng dạy môn Tiếng Việt lớp Một, trước tiên người giáo viên cần phải hiểu và nắm vững mục tiêu môn Tiếng Việt lớp Một. Mục tiêu của môn học chính là kim chỉ nam giúp người thầycó cơ sở để xây dựng kế hoạch môn học và kế hoạch từng tiết học sao cho phù hợp với đối tượng học sinh của lớp mình.Bên cạnh những mục tiêu đã được quy định chung cho mỗi môn học hay bài học, giáo viên cần đưa ra được những mục tiêu riêng đối với đối tượng lớp mình giảng dạy. Ví dụ:Môn Tiếng Việt lớp Mộthướng đến mục tiêu giúp học sinh hình thành các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết ở các mức độ cụ thể vào từng giai đoạn nhất địnhvà tùy theo từng dạng bài. Chẳng hạn đối với dạng bài làm quen với âm và chữ, mục tiêu của dạng bài này yêu cầu học sinh: Làm quen và nhận biết được âm và chữ; bước đầu nhận thức được mối liên hệ giữa chữ và tiếng chỉ đồ vật, sự vật; phát triển lời nói tự nhiên theo các chủ đề. Vậy khi đã xác định được mục tiêu của dạng bài này, giáo viên cần luôn bám sát các mục tiêu đã vạch ra mà thiết kế bài học để cốt yếu làm sao sau bàihọccác em học sinh đều đạt được những mục tiêu trên thì bước đầu giáo viên đã thành công. *Chú trọng rènluyệncác kĩ năngtheo yêu cầu của môn Tiếng Việt cho học sinh lớp Một Yêu cầu của môn Tiếng Việt là rèn luyện cho học sinh 4 kĩ năng chính: nghe, nói, đọc, viết. Các kĩ năng này không tồn tại độc lập mà song hành bổ trợ 10 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  11. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk cho nhau. Sau nhiều năm giảng dạy học sinh lớp Một tại trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi, bản thân tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm rèn luyện cho học sinh các kĩ năng trên: Kĩ năng đọc: Đọc là kĩ năng mà chỉ vào lớp một các em mới được làm quen nên nhiều học sinh tỏ ra rất bỡ ngỡ. Ngôn ngữ tiếng Việt của chúng ta gồm các đơn vị: âm, vần, tiếng, từ, câu. Vì vậy để học sinh biết đọc đầu tiên các em phải nắm được đơn vị nhỏ nhất là âm. Một thực trạng diễn ra ở trường tôi là việc ghi nhớ âm của học sinh thường rất khó khăn, có những em gần hết cả năm học lớp một vẫn chưa thuộc hết bảng chữ cái. Vậy biện pháp nào có thể giúp các em ghi nhớ được chữ cái là điều mà tôi rất trăn trở vì chính việc không nhớ âm nên các em không thể đọc. Sau nhiều nỗ lực tìm tòi, tôi phát hiện ra nếu bắt học sinh lớp một ghi nhớ được từng âm chỉ qua việc nhìn vào chữ và đọc đi đọc lại âm đó là không khả thi. Các em chỉ nhớ ngắn hạn lúc đấy và khi chuyển sang học âm mới các em dễ quên ngay âm đã học. Mà chương trình sách Tiếng Việt lớp một gần như yêu cầu mỗi ngày các em phải học một đến hai âm mới nên dẫn đến nhiều em không thể đuổi kịp chương trình sách giáo khoa. Từ đấy tôi đã vận dụng phương pháp giúp các em nhớ âm gắn liền với hình ảnh. Ví dụ như : âm khgắn liền với quả khế. Khi học sinh không nhớ âm kh, giáo viên có thể gợi mở âm này có trong tiếng khếhọc sinh sẽ nhớ ra âm kh. Hoặc khi học âm ch, giáo viên gợi mở bằng hình ảnh con chó để giúp học sinh dễ nhớ âm ch,... Và qua những lần gợi mở đó học sinh dần dần ghi nhớ được âm và sau một thời gian các em đã nhớ âm mà không cần gợi mở bằng hình ảnh. Sau khi học sinh nắm hết các âm thì qua phần đọc vần và từ hay câu các em sẽ thuận lợi hơn. Ngoài ra để kĩ năng đọc của học sinh được thông tạo thì giáo viên cần dành nhiều thời lượng để các em được đọc, lưu ý là cần áp dụng nhiều hình thức đọc như đọc cá nhân, đọc nhóm, đọc đồng thanh để học sinh không nhàm chán. Trong 11 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  12. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk đó cần tăng cường các lượt đọc cá nhân và dần giảm bớt đọc đồng thanh để tránh tình trạng các em đọc vẹt. Kĩ năng viết:Cũng như kĩ đọc khi bắt đầu vào lớp một các em mới được rèn luyện nhiều kĩ năng viết vì vậy trong những tuần học đầu tiên đối với giáo viên lớp một vô cùng vất vả. Nhiều em chưa biết cầm bút nên gần như trong suốt tiết học giáo viên phải đến cầm tay cho từng em. Trong quá trình giảng dạy tôi nhận ra rằng muốn các em viết tốt thì giáo viên lớp một trước tiên cần hướng dẫn các em tư thế ngồi viết và cách cầm bút để tránh hình thành những thói quen sai ảnh hưởng đến sức khỏe và nét chữ các em. Mặt khác để các em có thể viết được chữ thì giáo viên cần giúp các em viết thành thạo các nét cơ bản vì chữ được cấu tạo từ các nét. Đặc biệt khi học sinh đã viết thành thạo các chữ cái thì qua phần viết vần hoặc từ, chúng ta nên rèn cho học sinh kĩ năng nghe viết ngay từ lớp một. Điều này không chỉ giúp nâng cao kĩ năng viết mà còn giúp học sinh khắc sâu kĩ năng đọc. Hơn nữa cần coi trọng việc rèn luyện nhân cách cho học sinh qua việc luyện chữ bởi ‘‘Nét chữ là nết người’’. Kĩ năng nghe, nói: Hai kĩ năng này các em đã biết được trước khi vào lớp một vì vậy giáo viên có phần thuận lợi hơn trong quá trình rèn luyện cho các em. Tuy nhiên với đa phần học sinh tại trường tôi là người đồng bào dân tộc thiểu số nên kĩ năng nghe nói tiếng Việt của các em có phần hạn chế hơn. Vì vậy trong khi giảng dạy đặc biệt ở phần luyện nói các em thường rất rụt rè hoặc nếu nói cũng lúng túng trong diễn đạt. Hiểu được khó khăn của các em nên tôi luôn động viên các em. Hơn nữa tôi cố gắng thiết kế ra các câu hỏi gợi ý theo từng chủ đề sao cho phù hợp, súc tích để học sinh dễ hiểu và thuận lợi trong diễn đạt. Khi học sinh nói được những câu nói tự nhiên, lưu loátthì giáo viên cần kịp thời động viên để các em tự tin hơn. Ngoài ra để phát triển kĩ năng nghe - nói cho học sinh, giáo viên cần tăng cường tiếp xúc, trò chuyện với các em cũng như khuyến khích các em thường xuyên sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp với bạn bè, người thân. * Giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh 12 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  13. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk Mỗi một cá thể vừa mới chào đời đã mang trong mình những bản chất riêng không ai giống ai. Đó là quy luật của tạo hóa. Vậy là một nhà giáo dục, chúng ta cần tôn trọng những bảnsắcriêng vốn có ở mỗi đứa trẻ và dạy học cần phù hợp với đặc điểm từng đối tượng học sinh. Đặc biệt trong học tập môn Tiếng Việt, khi mới vào lớp mộtvốn ngôn ngữ của mỗi một em có nhiều mức độ khác nhau. Có những emrất tự tin khi giao tiếp bằng tiếng Việt nhưng có nhiều em vì vốn từ và kĩ năng nghe hiểu chưa thành thạo nên các em hay nhút nhát không tự tin. Nhưvậy trong dạy học, giáo viên cần tránh so sánh và có những nhận xéttiêu cực mà với lòng yêu trẻ, chúng ta cần chấp nhận sự khác nhau ở trẻ và đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và nhận thức của từng em sao cho mỗi học sinh đều hoàn thành nội dung môn học. Ví dụ:Trong mỗi lớp học luôn có sự phân hóa về nhận thức của học sinh, có những em ghi nhớ âm vầnrất nhanh nhưng cũng có một số em học âm vần vô cùng khó khăn và hay quên. Trong trường hợp này, là một giáo viêntâm huyết, ngoài sự tuyên dương cho những học sinh nổi trộichúng ta cần có sự quan tâm, động viên những học sinh chậm tiến. Ngoài ra cần tìm ra nguyên nhân và áp dụng những giải pháp giúp đỡ các em tiến bộ trong học tập. * Tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số Từ lúc mới chào đời các em học sinh dân tộc thiểu số đã làm quen với tiếng mẹ đẻ còn tiếng Việt chỉ là ngôn ngữ thứ hai để các em giao tiếp trong xã hội. Đặc biệt tại trường Tiểu học Mạc Thị Bưởinơi tôi công tác, tỉ lệ học sinh dân tộc thiểu sốtại các phân hiệu chiếm 100% nên vấn đề tăng cường tiếng Việt cho học sinh là một vấn đề thiết yếu và cấp bách. Nhiều năm giảng dạy lớp một, tôi đã quen với thực trạng khi mới vào lớp một, hầu như kĩ năng nghe nói tiếng Việt của học sinh dân tộc thiểu số tại trường rất khó khăn. Hơn thế nữa nhiều em học sinh người Hmông còn không hiểu tiếng Việtvì vậy giáo viên giảng dạy lớp một vô cùng khó khăn. Nhờ sự chỉ đạo kịp thời của Ban giám hiệu nhà trường cũng như học hỏi từ đồng nghiệp, bản thân tôi sau nhiều năm giảng dạy lớp mộtđã đúc kết ra nhiều kinh nghiệm khắc phục tình trạng học môn Tiếng Việt của học sinh dân tộc thiểu 13 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  14. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk số. Và một trong những giải pháp có hiệu quả nhất là tập trung tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số. Khi tiến hành giải pháp này bản thân tôi cũng như các giáo viên lớp mộtkhác gặp vấn đề khó khăn lớn là cơ sở vật chất nhà trường chưa đảm bảo để học 2 buổi/ngày nên không cónhiều thời gian để tăng cường tiếng Việt cho học sinh. Vì vậy giáo viên chỉ có thể tăng cường tiếng Việt trong các tiết học chính. Ngoài ra trong các tiết học các môn chuyên giáo viên cũng lồng ghép tăng cường tiếng Việt cho các em bằng cách có thể giảm thời lượng một số môn chuyên để dành thời gian cho việc học môn Tiếng Việt. Và trong các tiết học này giáo viên có thể kết hợp dạy các kĩ năng tiếng Việt cho học sinh. Bên cạnh đó, vào thời gian sinh hoạt đầu giờ hoặc sinh hoạt Sao, giáo viên lớp một thông qua các hoạt động mà mình thiết kế vẫnchú trọng đến việc tăng cường tiếng Việt. Với phương châm học tiếng Việt ở mọi lúc mọi nơinên những năm gần đây chất lượng môn Tiếng Việt của học sinh dân tộc thiểu số ở lớp mộtcủa trường tôiđã có nhiều tiến triển. * Chú trọngnhiệm vụ phụ đạo học sinh yếu môn Tiếng Việt Trong những nămgiảng dạy lớp Mộttại trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi, tôi nhận thấy một thực trạng là học sinh yếu đặc biệt là yếu môn Tiếng Việt luôn chiếm tỉ lệ cao nhất trong các khối lớp. Để thay đổi thực trạng đó yêu cầu người giáo viên phải đặt nhiệm vụ phụ đạo học sinh yếulà nhiệm vụ cấp thiết nhất. Việc phụ đạo học sinh yếu phải cần có sự tâm huyết của người thầy vì giảng dạy đối tượng học sinh yếu thường gây cho người dạy tâm lí chán nản. Để có thể vực các em học sinh yếu tiến bộ trong học tập thì điều đầu tiên giáo viên cần xác định cho mình tư tưởng vững vàng và yêu cầu phải cố gắng hết mình về công sức và thời gian. Đối với học sinh yếu môn Tiếng Việt, giáo viên cần nắm được các em yếu ở kĩ năng nào, cần tìm hiểu nguyên nhân vì sao và đưa ra giải pháp phù hợp với từng trường hợp. Mặtkhác để công tác phụ đạo học sinh yếu thành công, ngay từ đầu năm học thôngqua nắm bắtnăng lực của từng em, giáo viên cần chủ động lên kế hoạch phụ đạo kịp thời và thường xuyên. Ngoài ra, tâm lí các em học yếu thường hay tự ti, mặc cảm vì vậy giáo viên cần nhẹ nhàng, luôn động viên các em để các 14 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  15. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk em thấy được thầy cô luôn tin tưởng ở các em rằng các em sẽ tiến bộ nếu các em cố gắng. Khi các em có sự tiến bộ dù chỉ là nhỏ nhưng giáo viên nên kịp thời tuyên dương để các em có thêm niềm vui và động lực để phấn đấu. Tôi tin rằng nếu giáo viên chúng ta thực sự dành nhiệt huyết cho công tác phụ đạo học sinh yếu thì tỉ lệ họcsinh yếu môn Tiếng Việt ở lớp mộtsẽ giảm đáng kể. * Kết hợp với phụ huynh trong việc hướng dẫn học sinh rèn luyện tiếng Việt Giáo dục không thể thành công nếu thiếu đi sự kết hợp của gia đình và nhà trường mà giáo viên chính là cầu nối giữa nhà trường và gia đình. Đối với học sinh lớp một, gia đình càng chiếm vai trò quan trọng trong giáo dục bởi các em còn nhỏ chưa thể tự chủ động với thói quen học tập và sinh hoạt. Các em luôn cần sự quan tâm hướng dẫn của người lớn. Với học sinh lớp mộttrường tôi các em thiệt thòi hơn các bạn cùng trang lứa ở các địa phương khác vì hầu hết gia đình các em thuộc diện hộ nghèo nên kinh tế chi phối rất nhiều đến việc học của các em. Vì phải bon chen lo kiếm tiền cho bữa ăn hằng ngày nhiều phụ huynh phải bỏ xứ đi làm xa để con nhỏ ở nhà tự bảo ban nhau trong sinh hoạt, học tập. Chính điều đó việc học của các em hầu như là khoán trắng cho giáo viên và nhà trường. Mà thời gian các em học ở trường chỉ được một buổi, về nhà lại không được bố mẹ đôn đốc nên chất lượng học tập của các em rất thấp. Đặc biệt hơn học sinh lớp mộtlần đầu tiên các em được làm quen với âm, vần. Nếu chỉ được đọc vài lượt ở lớp và về nhà không được củng cố lại thì việc các em nhanh quên là điều không thể tránh khỏi. Là một người giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp một, với tôi sự phối kết hợp với phụ huynh để nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt luôn là vấn đề khiến tôi băn khoăn. Chính vì vậy ngay từ buổi tiếp xúc đầu tiên với phụ huynh của lớp, tôi luôn nhấn mạnh để phụ huynh hiểu được vai trò to lớn của họ trong giáo dục, khẳng định cho họ biết muốn thế hệ con em mình thoát nghèo không phải vất vả như thế hệ bố mẹ thì phải đầu tư cho con đi học để biết chữ. Giúp phụ huynh lớp một không còn tâm lí việc cho con đến trường chỉ nhằm có người trông trẻ còn con mình học được gì thì học. Mặt khác tôi chứng minh cho phụ huynh thấy được hầu hết những học sinh lớp mộtlưu ban đều rơi vào hoàn cảnh thiếu sự quan tâm từ gia đình. Khi phụ 15 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  16. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk huynh đãnhận thức được vai trò của mình, tôi hướng dẫn họ cách giáo dục con ở nhà. Chẳng hạn đối với môn Tiếng Việt, sau thời gian học trên lớpở nhà bố mẹ cần tạo thói quen cho con ôn lại bài đã học để khắc sâu. Hoặc để rèn luyện kĩ năng nghe nói tiếng Việt cho các em là đồng bào dân tộc thiểu số thì bố mẹ cần tăng cường giao tiếp với các em bằng tiếng Việt. Ngoài ra để có sự liên kết chặt chẽ với phụ huynh, giáo viên cần giữ liên lạc thường xuyên bằng việc đến thăm nhà, gọi điện hỏi thăm hay sẵn sàng tư vấn cho phụ huynh cách dạy con khi họ gặp khó khăn. Nhờ có sự cộng tác mạnh mẽ giữa phụ huynh và giáo viên mà chất lượng học tập môn Tiếng Việt lớp tôi đã tiến bộ rõ rệt. * Đào tạo các học sinh giỏi Tiếng Việt thành ‘‘trợ giảng’’ cho giáo viên Kinh nghiệm giáo dục của ông cha ta từ xưa đã đúc kết ra rằng: ‘‘Học thầy không tày học bạn’’. Quả thật như vậy đôi khi việc chỉ học với giáo viên là chưa đủ mà các em cần học tập ở bạn bè. Và cùng lứa tuổi với nhau các em dễ học hỏi lẫnnhau hơn. Hiểu được điều đó nên trong những năm dạy lớp Một, tôi đã mạnh dạn áp dụng hình thứchọc tập lẫn nhau. Để hình thức học tập này hiệu quả, trước tiên giáo viên cần phát hiện, bồi dưỡng các em nổi trội thành những trợ giảng đắc lực cho mình. Ví dụ trong môn Tiếng Việtlớp mộtqua vài tuần học đầu tiên giáo viên sẽ có thể phát hiện ra được những học sinh đọc viếttốtvà tiến hành sắp xếp lại vị trí ngồi để các em nổi trội ngồi cùng bàn với các bạn chậm tiến. Ngoài ra giáo viên hướng dẫn các em học tốt cách giúp đỡ bạn mìnhmột số việctrong tiết họcnhư: nhắc nhở bạn thực hiện theo yêu cầu của giáo viên; đọc mẫu để bạn đọc theo, hướng dẫn lại khi bạn viết sai; kiểm tra chéo lẫn nhau trong giờ truy bài; hoặc đối với một số bạn đặc biệt chưa thông thạo tiếng Việt có thể dịch lại yêu cầu của giáo viên thành tiếng mẹ đẻ để bạn hiểu,... Sau một thời gian vận dụng hình thức học tập lẫn nhau tôi nhận thấy chất lượng học tập nói chung và chất lượng môn Tiếng Việt nói riêng ở lớp tôi giảng dạy đã có sự thay đổi nhiều theo hướng tích cực: Những học sinh chậm tiến dần theo kịp tiến độ học tập còn các bạn học tốt được rèn luyện thêm nhiều kĩ năng và hơn hết tình bạn giữa các em ngày càng khăng khít, gắn bó. 16 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  17. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk * Dạy học phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ học Tiếng Việt Theo như cách dạy học trước đây, giáo viên là trung tâm của lớp học, giáo viên tích cực hoạt độngcòn học sinh chỉ thụ động nghe và làm theo. Cách dạy học này đã không còn phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện đạivì yêu cầu của xã hội bây giờ đòi hỏi sản phẩm của giáo dục phải là những con người chủ động, tích cực, tựtin. Vậy để đáp ứng được nhu cầu này đòi hỏi giáo dục phải thay đổi cách dạy, phải thay đổi vị trí của người học từ thụ động thành tích cực, chủ động. Muốn làm được như vậy người giáo viên cần phải thay đổi mình trong tư duy giảng dạy, hạn chế những kiếnthứcbắt học sinh phải thừa nhận mà cần tổ chức, thiết kế các hoạt động để học sinh tự chiếm lĩnh tri thức. Chẳng hạn theo cách dạy học trước đây, khi dạy Tiếng Việt lớp một, bao giờ giáo viên cũng đọc mẫu, viết mẫu và học sinh chỉ dựa vào mẫu rồi nhắc lại làm theo. Nhưng một vài năm gần đây tôi đã thử mạnh dạn thay đổi cách dạy của mình đó là giáo viên sẽ hạn chế làm mẫu mà thay vào đó sẽ phát huy tính tích cực của học sinh là để học sinh làm mẫu và giáo viên sẽ là người tổ chức và sửa sai cho học sinh khi cần. Ví dụ trong phần luyện viết bảng con ở phân môn Học vần, theo thiết kế của sách giáo viên bao giờ giáo viên cũng viết mẫu để học sinh viết theo nhưng qua giảng dạy tôi nhận thấy đôi khi việc viết mẫu của giáo viên là không cần thiết. Đặc biệt khi học sinh đã viết thành thạo các âm thì sang viết vần hoặc từ, chúng ta có thể để học sinh tự đánh vần rồi viết. Việc làm này giúp học sinh khắc sâu hơn kiến thức và đồng thời cũng hình thành cho các em kĩ năng nghe viết cho những năm học sau.Chỉ một sự thay đổi nhỏ nhưng chất lượng của học sinh đã có sự chuyển biến đáng kể đó là khi các em lên lớp haihọc sinh không bỡ ngỡvới phân môn chính tả nghe –viết như trước đây nữa. * Xây dựng tiết học Tiếng Việt nhẹ nhàng, lôi cuốn Đối với học sinh lớp Mộtvừa mới chuyển tiếp từ bậc học mầm non lên nên các em vẫn còn thói quen vừa học vừa chơi. Chính vì thế nếu phải ngồi lâu tiếp thu lượng kiến thức nặng của một tiết học thực sự quá sức đối với các em. Hơn nữa lượng kiến thức trong một tiết học Tiếng Việt theo chương trình hiện hành có phần 17 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  18. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk quá tải đối với học sinh lớp Mộtvà cả đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy. Điều đó dẫn đến tiết học Tiếng Việt trở nên khô khan và thường theo hướng một chiều mà hiệu quả không cao. Sau nhiêu năm chủ nhiệm và giảng dạy Tiếng Việt lớp một, bản thân tôi luôn mong muốn có thể thay đổi được những hạn chế trong tiết học Tiếng Việt và làm thế nào để xây dựng được tiết học nhẹ nhàng hấp dẫn hơn. Để làm được điều này, người giáo viên cần cả một nghệ thuật để thiết kếtiết học trở nên hấp dẫnnhư một bộ phim mà nhân vật chính là học sinh. Trong tiết học các em được tham gia vào các hoạt động học tập đa dạng, tránh sự lặp lại kéo dài gây nhàm chán. Chẳng hạn việc kiểm tra bài cũ là một khâu bắt buộc trong một tiết học nhưng từ trước đến nay việc kiểm tra thường mang tính áp đặt và gây ra tâm lí lo lắng, sợ hãi cho học sinh nhất là các em học yếu. Để thay đổi điều này và mục đích làm cho tiết Tiếng Việt được nhẹ nhàng và giúp học sinh yêu thích môn học nên trong phần kiểm tra đọc bài cũ, tôi thường tổ chức cho học sinh được lựa chọn đọc những nội dung mà các em thích và sau mỗi lượt đọc tốt tôi thường dành tặng các em những phần quà nhỏ để khích lệ, tuyên dương. Qua một thời gian áp dụng, tôi nhận thấy các em tự giác và yêu thích việc họcbài cũvà việc học bài ở nhà của học sinh tự giác hơn. Các em rất hăng hái xung phong trong hoạtđộng kiểm tra bài cũ và không còntâm lí lo sợ trước đây. Bên cạnh đó để hướng sự tập trung của các em vào những hoạt động mình tổ chức thì người giáo viên cần phải luôn linh hoạt thay đổi các phương pháp cũng như hình thức dạy học. Trong một tiết họcTiếng Việtchúng ta có thể vận dụng kết hợp các phương pháp như: phương pháptrực quan, phương pháp vấn đáp, phương pháp học tập nhóm, phương pháp trò chơi,...Ngoài ra nên có sự luân phiên giữa các hình thức học tập cá nhân, nhóm. Mặt khác để tạo hứng thú học tập cho học sinh, giáo viên cần khai thác tối đa hiệu quả của các đồ dùng như tranh ảnh, vật thật. Ngoài ra giáo viên cần đầu tư cho các đồ dùng tựlàm trong môn Tiếng Việt nhưbộ thẻ từ, bảng đa năng, vòng quay kì diệu với các âm vần, hộp quà may mắn, tranh ảnh động,... 18 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  19. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk Nếu giáo viên làm được những điều kể trên tiết học Tiếng Việt sẽ không còn khô khan và học sinh sẽ rất yêu thích môn học từ đó chất lượng học tập chắc chắn sẽ được nâng cao. * Bồi dưỡng thói quen đọc sách cho học sinh Việc đọc sách không những giúp các em rèn luyện các kĩ năng tiếng Việt mặt khác còn giúp mở rộng vốn hiểu biết và phát triển tư duy cho trẻ em. Ngay từ lớp mộtgiáo viên cần chú trọng bồi dưỡng cho học sinh thói quen và sở thích đọc sách. Chúng ta nên khuyến kích, hướng trẻ tìm đến sách. Ngày nay trong nhà trường hầu như đều đã có phòng đọc thư viện dành riêng cho học sinh và ngành giáo dục đã và đang đầu tư rất nhiều cho công tác thư viện. Vậy để học sinh có thói quen đọc sách, giáo viên hãy cùng học sinh tham gia vào các tiết học thư viện, hướng dẫn học sinh tìm đọc những loại sách báo bổ ích cho lứa tuổi các em. Ngoài ra khuyến khích học sinh dành thời gian đọc sách vào các giờ ra chơihay tiết sinh hoạt. Bên cạnh đó giáo viên có thể tổ chức các câu lạc bộ‘‘đọc sách’’ trong lớp học để học sinh tham gia hoặc tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về sách nhằm tạo cho các em có thêm động lực hăng hái đọc sách. Nếu ngay từ lớp một, giáo viên đã hình thành được cho học sinh sở thích và thói quen đọc sách thì chắc chắn rằng sản phẩm giáo dục của chúng ta sau này sẽ là những thế hệ tri thức và đầy tiềm năng. * Khuyến khích học sinh tham gia các cuộc thi Tiếng Việt Các cuộc thi trong trường học tạo cho học sinh không khí thi đua học tập. Thông qua các cuộc thi giúp cho nhà giáo dục phát hiện, bồi dưỡng các tài năng. Trong môn Tiếng Việt hai cuộc thi đã có truyền thống lâu nay là cuộc thi ‘‘ Tiếng Việt của chúng em’’ và thi ‘‘ Vở sạch –chữ đẹp’’. Hai cuộc thi này không chỉ giúp nâng cao kiến thức, kĩ năng tiếng Việt cho học sinh mà còn giúp bồi dưỡng tình yêu cái đẹp, yêu ngôn ngữ Việt cho thế hệ măng non của đất nước. Cũng như các phong trào thi đua khácđể hai cuộc thi lớn này mang lại hiệu quả cao thìkhông thể thiếu vai trò huấn luyện của người thầy. Giáo viên chính là những người phát hiện ra tài năng vốn có của học sinh và qua bàn tay rèn luyệncủa mình người thầy giúp cho các tài năng ấy được tỏa sángbởi vì tài năng mà không được tôi luyện sẽ trở 19 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  20. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk nên mai một. Chúng ta đều phải thừa nhận rằng muốn có quả ngọt thì phải tốn công vun trồng. Sự vun trồng ở đây cần phải tiến hành sớm và thường xuyên chứ không phải chỉ đến lúc muốn có thành quả mới đầu tư. Ở đây tôi muốn nhấn mạnh rằng để gặt hái thành công trong các phong trào thi đua chúng ta hãy ươm mầm cho học trò ngay từ những ngày đầu đến lớp và hãy dành nhiều thời gian, tâm huyết để bồi dưỡng cho tài năng các em được vươn cao, vươn xa. * Giảng dạy học sinh bằng cả tình yêu thương Trong suốt những năm giảng dạy lớp mộttại trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi – ngôi trường đóng trên địa bàn xã khákhó khănđã có những giâyphút mộtngười giáo viên trẻ như tôi dường như nản lòng nhưng vì tình yêu đối với các em học sinh vùng khó đã giúp tôi thêm nghị lực hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Và tôi nghiệm ra rằng lòng yêu nghề, mến trẻ chính là kim chỉ nam dẫn đường để người giáo viên tìm ra những phương pháp tối ưu nhất trong giáo dục. Với học sinh lớp một chúng ta không chỉ giảng dạy bằng kiến thức mà cần giảng dạy bằng cả trái tim như danh ngôn có câu: ‘‘Không thể trồng cây ở những nơi thiếu ánh sáng, cũng không thể nuôi dạy trẻ với chút ít nhiệt tình.’’ II.3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Các giải pháp trên có mối quan hệ thống nhất hỗ trợ nhau. Trong quá trình vận dụng các biện pháp trên, chúng ta cần khai thác tối đa hiệu quả của từng biện pháp, đồng thời cần tiến hành đồng bộ tất cả các biện pháp để mang lại hiệu quả cao nhất. II.3.4. Kết quả khảo nghiệm Sau thời gian tiến hành ứng dụng đề tàiở các lớp tôi giảng dạy trong các năm học 2014 – 2015, 2015 – 2016, 2016 – 2017, 2017 – 2018 và đang tiếp tục thực nghiệm trong năm học 2018 – 2019. Và sau một thời gian thực hiệndài như thế, tôi thấy hầu hết học sinh đều có những tiến bộ vượt bậc vềkết quả học tập môn Tiếng Việt với tỉ lệ học sinh hoàn thành ngày càng nâng lên và đặc biệt không còn học sinh chưa hoàn thành môn Tiếng Việt. 20 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  21. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk Năm học Lớp Sĩ số HS đọc yếu HS viết yếu 2014 – 2015 (chưa vận dụng) 1e 20 10 = 50% 10 = 50% 2015 – 2016 (đã vận dụng) 1e 29 5 = 17% 5 =17% 2016 – 2017 (đã vận dụng) 1c 32 0 0 2017 – 2018 (đã vận dụng) 1h 17 0 0 III.PHẦNKẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ III.1.KẾT LUẬN Xuất phát từ yêu cầu cấp thiết của việc nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộttại trường Tiểu học Mạc Thị Bưởihuyện CưM’gar tỉnh ĐăkLăk,bản thân tôi luôn trăn trởcố gắng tìm tòi, học hỏi để rèn luyện nhằm nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ.Trong quá trình rèn luyện đó tôi đã đi sâu vào nghiên cứu “Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Một cho học sinh trường Tiểu học Mạc Thị Bưởi xã Eakết huyện CưM’gar tỉnh Đăkăk” Trong quá trình nghiên cứu đã trang bị cho bản thân tôi những vấn đề lý luận về phương pháp giảng dạy môn Tiếng Việt.Trong quá trình giảng dạy lớp một, tôi đã vận dụng nội dung đề tài một cách triệt để và tôi nhận được kết quả ngoài mong đợi: - Tiết học môn Tiếng Việt trở nên lôi cuốn, hấp dẫn và không còn nặng nề với cả giáo viên và học sinh. - Nhiều học sinh đã có những tiến bộ vượt bậc trong học tập môn Tiếng Việt, trong suốt ba năm học gần đây, lớp tôi không còn học sinh yếu Tiếng Việt. - Đã xây dựng cho học sinh nền tảng cơ bản trong môn Tiếng Việt, chất lượng học sinh lên lớp được các giáo viên nhận lớp ở lớp Hai đánh giá cao. - Học sinh dần mạnh dạn tự tin trong giao tiếp bằng tiếng Việt. 21 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  22. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk - Lớp tham gia các cuộc thi về Tiếng Việt do nhà trường tổ chức đạt kết quả cao: 50% học sinh trong lớp được công nhận vở sạch –chữ đẹp. III.2. KIẾN NGHỊ Qua quá trình áp dụng đề tài, tôi có một số ý kiến kiến nghị như sau: +, Giáo viên: - Nắm vững mục tiêu môn học, xác định và đưa ra các mục tiêu cần đạt được phù hợp với đối tượng học sinh của lớp. - Thiết kế bài dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh. - Mạnh dạn, linh hoạt lựa chọn các phương pháp dạy học. - Sử dụng tối đa đồ dùng dạy họcvà có hiệu quả trong từng tiết dạy, tăng cường làm các đồ dùng tự làm. - Tạo điều kiện để học sinhtích cực, chủ động, sáng tạo chiếm lĩnh tri thức. - Giáo viên cần có tinh thần học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn, không tự bằng lòng với chính mình. - Trên tất cả, giáo viêncần dạy học sinhbằng cả tình yêu nghề, yêu trẻ và phải có tâm. Đây chính là những động lực giúp giáo viên vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. +, Học sinh: - Giác ngộ mục đích học tập, tự giác trong học tập, có ý thức trách nhiệm về kết quả học tập củamình và kết quả chung của lớp. - Biết tự học và tranh thủ học ở mọi nơi, mọi lúc, bằng mọi cách. +, Phụ huynh học sinh: - Gia đình phải chú trọng quan tâm đến việc học hành của con cái nhiều hơn. - Gia đình cần dành nhiều thời gian giám sát việc học ở nhà của con em. - Cần mua sắm sách vở, đồ dùng học tập cho học sinh đầy đủ. 22 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  23. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk +, Ban giám hiệu nhà trường: - Cần trân trọng, ủng hộ, khuyến khích mỗi sáng kiến, cải tiến dù nhỏ của giáo viên. - Biết hướng dẫn, giúp đỡ giáo viên vận dụng các phương pháp dạy học tích cực thích hợp với môn học, đặc điểm học sinh, điều kiện dạy và học ở địa phương. - Tăng cường tổ chức dự giờ, mở chuyên đề môn Tiếng Việt lớp mộtđể giáo viên được sinh hoạt, trao đổi kinh nghiệm trong giảng dạy. - Duy trì thường xuyên các hội thi về Tiếng Việt để đẩy mạnh phong trào dạy và học trong nhà trường. - Những sáng kiếnvề môn Tiếng Việtđã được công nhận cần được nhân rộng áp dụng trong toàn trường. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi để giúp học sinh chủ động và tích cực trong giờ học tiếng việt, từ đó góp phần nâng cao môn Tiếng Việt cho học sinh lớp Mộtcủa tôi nói riêng và học sinh trường Tiểu học tôi đã dạy nói chung . Với vốn kinh nghiệm còn ít ỏimà tôi đã nghiên cứu và thực hiện trong năm học vừa qua, nên trong bài viết này cũng không sao tránh được những thiếu sót. Sự quan tâm và góp ý của nhà trường và các cấp lãnh đạo rất quan trọng để tôi tiếp thu sửa chữa để trở thành giáo viên đứng trên bục giảng được vững vàng hơn. Eakiet, ngày 10 tháng 3 năm 2019 Người viết Lê Thị Hải Đường 23 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  24. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Lê Quang Sơn, Giáo trình tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm, khoa Tâm Lí, trường ĐHSP Đà Nẵng, 2004. [2] Nguyễn Quang Uẩn, Tâm lí học đại cương, NXB ĐHQG Hà Nội, 2003. [3] Sách giáo viên Tiếng Việt 1. [4] Thông tư 30 của Bộ giáo dục đào tạo quy định về đánh giá học sinh Tiểu học. [5] Thông tư 22 của Bộ giáo dục đào tạo quy định về đánh giá học sinh Tiểu học 24 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  25. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU ......................................................................... Trang 1 I. PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................... Trang 3 I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................ Trang 3 I.2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI..…………………………………...Trang 4 I.2.1. MỤC TIÊU………..……………………………………………………....Trang 4 I.2.2. NHIỆM VỤ……………………………………………………………..…Trang 4 I.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ..................................................................... Trang 4 I.4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................... Trang 4 I.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................. Trang 5 II. PHẦN NỘI DUNG .............................................................. Trang 6 II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ....................................................................................... Trang 6 II.1.1. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh lớp 1………………………………..Trang 6 II.1.2. Đặc điểm ngôn ngữ…………………………………………………Trang 6 II.1.3. Đặc điểm tâm lí và ngôn ngữ của học sinh dân tộc thiểu số……….Trang 7 II.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................... Trang 7 II.3. NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC CỦA GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP ............. Trang 9 II.3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp .................................................. Trang 9 II.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp .................. Trang 9 II.3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp ................................... Trang 20 II.3.4. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoahọc của vấn đề nghiên cứu ... Trang 20 III.PHẦNKẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ ...................................... Trang 21 25 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  26. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk III.1. KẾT LUẬN ............................................................................................ Trang 21 III.2. KIẾN NGHỊ ............................................................................................ Trang 22 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ Trang 24 26 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

  27. SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp Mộtcho học sinh dân tộc thiểu số Trường Tiểu họcMạc Thị Bưởi - Eakiêt - CưMgar - ĐăkLăk NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC Nhận xét cấp trường ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Nhận xét cấp huyện ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. 27 Người thực hiện: Lê Thị Hải Đường https://dethilichsu.net/

More Related