Sử dụng kĩ thuật dạy học động não làm tăng kết quả học tập Ngữ văn cho HS Lớp 12

1. MỤC LỤC TÓM TẮT ĐỀ TÀI GIỚI THIỆU Lí dọ chọn đề tài Vấn đề nghiên cứu Giả thuyết nghiên cứu PHƯƠNG PHÁP Khách thể nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu Quy trình nghiên cứu Đo lường và thu thập dữ liệu PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ BÀN LUẬN KẾT QUẢ KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Kết luận Khuyến nghị TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤC LỤC https://topdalat.vn/

2. TÓM TẮT ĐỀ TÀI Ngữ văn là một trong những môn học có giờ học cao nhất trong trường THPT. Ngoài tính chất môn học công cụ góp phần hình thành những kĩ năng cơ bản, thiết yếu cho học sinh, môn học còn có những đặc thù riêng biệt. Nó giữ một vai trò quan trọng trong việc thực hiện những mục tiêu giáo dục chung của trường THPT trang bị cho học sinh công cụ để giao tiếp trong học tập và sinh hoạt nhận thức về xã hội và con người, bồi dưỡng tư tưởng tình cảm. Đặcbiệt góp phần hình thành những con người có trình độ học vấn phổ thông để các em ra đời tham gia vào lực lượng lao động hoặc tiếp tục ở những lĩnh vực cao hơn. Hơn nữa, việc dạy văn ở trường phổ thông còn giúp học sinh có được những tình cảm, tư tưởng tốt đẹp. Học văn là học làm người bởi văn học là nhân học. Nhưng thực tế hiện nay, học sinh nói chung và học sinh lớp 12A9 trường THPT số 1 Bảo Yên nói riêng có kết quả học tập môn Ngữ văn chưa được cao, đang dần rời xa môn học có nhiều ý nghĩa này. Sau khi xem xét ở nhiều góc độ, tôi nhận thấy rằng nguyên nhân chủ yếu của thực trạng đó là phương pháp dạy học môn Ngữ văn vẫn còn đơn điệu, ít đổi mới. Vì thế tôi chọn việc sử dụng kĩ thuật động não trong dạy học Ngữ văn để làm một giải pháp bổ sung cho phương pháp dạy học môn Ngữ văn. Qua đó, nâng cao kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12A9 ở trường THPT số 1 Bảo Yên- tỉnh Lào Cai. Nghiªn cøu ®-îc tiÕn hµnh trªn hai nhãm t-¬ng ®-¬ng: hai líp 12 cña tr-êng THPT sè 1 B¶o Yªn. Líp 12A9 lµ thùc nghiÖm vµ líp 12A6 lµ líp ®èi chøng. Líp thùc nghiÖm ®-îc thùc hiÖn gi¶i ph¸p thay thÕ khi d¹y các bài Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu và Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ, Phát biểu tự do -Ng÷ v¨n 12-Ban KHCB. KÕt qu¶ cho thÊy, t¸c ®éng ®· cã ¶nh h-ëng râ rÖt ®Õn kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh: líp thùc nghiÖm ®¹t kÕt qu¶ häc tËp cao h¬n so víi líp ®èi chøng. §iÓm bµi kiÓm tra ®Çu ra cña líp thùc nghiÖm cã gi¸ trÞ trung b×nh lµ 7,1; ®iÓm bµi kiÓm tra cña líp ®èi chøng lµ 6,2. KÕt qu¶ kiÓm chøng T-test<0,05 cã nghÜa lµ cã sù kh¸c biÖt lín gi÷a ®iÓm trung b×nh cña líp thùc nghiÖm vµ líp ®èi chøng. §iÒu ®ã chøng https://topdalat.vn/

3. minh r»ng sö dông kÜ thuËt d¹y häc động não nh»m lµm t¨ng kết quả häc tËp m«n Ng÷ v¨n cho học sinh líp 12A9 Tr-êng THPT sè 1 B¶o Yªn-TØnh Lµo Cai. GIỚI THIỆU Ngữ văn là một học vô cùng quan trọng trong nhà trường THPT, điều đó ai cũng nhận thấy. Thế nhưng một thực tế đang buồn hiện nay học sinh đang dần quay lưng lại với môn học nhiếu ý nghĩa này. Nguyên nhân bởi vì đâu? Phải chăng do chương trình sách giáo khoa nặng về kiến thức; donhu cầu xã hội chỉ chuộng những môn tự nhiên; do những tiết học nhàm chán, đơn điệu, ghi chép nhiều, dẫn đến bài dài cộng thêm cách kiểm tra ít đổi mới. Vì thế, học sinh chỉ học vẹt, thuộc lòng gây tâm lí ức chế, chán nản…Qua việc điều tra, tôi nhận thấy rằng nguyên nhân chủ yếu của thực trạng trên là do phương pháp dạy học của giáo viên còn chưa đổi mới, ít sáng tạo. Vì vậy, sử dụng kĩ thuật dạy học động não hay còn gọi là công não , huy động ý tưởng là một kĩ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đềcủa các thành viên trong nhóm. Các thành viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực, không hạn chế các ý tưởng. Để thực hiện tốt kĩ thuật dạy học này người học cần đặc biệt lưu ý những quy tắc của động não: Không đánh giá và phê phán trong quá trình thu thập ý tưởng của các thành viên, liên hệ với những ý tưởng đã được trình bày, khuyến khích số lượng các ý tưởng và sự liên tưởng, tưởng tượng. Tại trường THPTsố 1 Bảo Yên, giáo viên đã sử dụng kĩ thuật dạyhọc các mảnh ghép, động não, khăn trải bàn, sơ đồ tư duy…vào những tiết học phù hợp, song giáo viên chưa ý thức sâu sắc về việc nghiên cứu những tác động và ảnh hưởng của kĩ thuật này đối với việc nâng cao kết quả học tập của học sinh. Qua việc thăm lớp, dự giờ khảo sát trước tác động, bản thân tôi thấy giáo viên đã có ý thức đổi mới phương pháp đã cố gắng đưa ra hệ thống câu hỏi gợi mở dẫn dắt học sinh tìm hiểu vấn đề. Học sinh tích cực suy nghĩ, trả lời câu hỏi của giáo viên, phát hiện và giải quyết vấn đề. Kết quả là học sinh nắm được bài nhưng hiểu chưa sâu sắc, tính thực tế chưa cao. https://topdalat.vn/

4. Để thay đổi hiện trạng trên, đề tài nghiên cứu này đã sử dụng sö dông kÜ thuËt d¹y häc động nãonh»m lµm t¨ng kÕt qu¶ häc tËp m«n Ng÷ v¨nở líp 12A9 Tr-êng THPT sè 1 B¶o Yªn-TØnh Lµo Cai. Vấn đề sử dụng kĩ thuật dạy học mảnh ghép, sơ đồ tư duy, đắp bông tuyết, khăn trải bàn đã được nhiều giáo viên ở những thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng.. thậm chí đã được truyền hình Việt Nam (kênh VTV1) giới thiệu như là một cách học hữu hiệu,hiện đại thay thế cho cách học vẹt, học thuộc lòng đang rất phổbiếnở học sinh. Trước thực tế ấy, giáo viên Ngữ văn của tỉnh Lào Cai nói chung và giáo viên Ngữ văn ở trường THPT số 1 Bảo Yên nói riêng đã mạnh dạn đưa các kĩ thuật dạy học trong đó có kĩ thuật động nãovào thực nghiệm nhưng vẫn chưa có những tổng kết đánh giá để biết được ứng dụng của mình có tác động như thế nào đối với kết quả học tập của học sinh. Vấn đề nghiên cứu: Việc sử dụng dụng sö dông kÜ thuËt d¹y häc động nãocó lµm t¨ng kÕt qu¶ häc tËp m«n Ng÷ v¨n của học sinh líp 12A9 Tr-êng THPT sè 1 B¶o Yªn-TØnh Lµo Cai không? Giả thuyết nghiên cứu: Có, sử dụng kÜ thuËt d¹y häc động nãocó lµm t¨ng kÕt qu¶ häc tËp m«n Ng÷ v¨n của học sinh líp 12A9 Tr-êng THPT sè 1 B¶o Yªn-TØnh Lµo Cai. PHƯƠNG PHÁP a. Khách thể nghiên cứu Tôi lựa chọn lớp 12A9và lớp 12A6 trường THPT số 1 Bảo Yên vì có những điều kiện thuận lợi sau: *Về phía giáo viên: Tôi trực tiếp giảng dạy ở hai lớpnên nắm rõ từng đối tượng học sinh, hơn nữa lại rất thuận tiện cho việc kiểm tra khảo sát trước và sau tác động. *Học sinh Hai lớp tham gia nghiên cứu có nhiều điểm tương đồng nhau về tỉ lệ giới tính dân tộc. Cụ thể như sau: https://topdalat.vn/

5. Bảng 1: Giới tính và thành phần dân tộc của học sinh lớp 11A6 và 11A3trường THPT số 1 Bảo Yên. Số HS các nhóm Dân tộc Tổng số Nam Nữ Kinh Tày Dao Mông Lớp 36 18 16 02 18 12 4 12A9 Lớp 37 21 16 05 20 11 1 12A6 Về ý thức học tập, các em ở hai lớpđều tích cực chủ động, có ý thức học tập, có tinh thần ham học hỏi. Về thành tích học tập của năm học trước tương đương nhau về điểm số của tất cả các môn học. b. Thiết kế: Chọn hai lớp nguyên vẹn: lớp 12A9là lớp thực nhiệm và lớp 12A6 lớp đối chứng. Tôi sử dụng bài kiểm tra hệ số 2 lần 1 (học kì II ) làm bài kiểm tra trước tác động. Kết quả kiểm tra cho thấy điểm trung bình của hai nhóm có sự khác nhau. Do đó, tôi dùng phép kiểm chứng T-Test để kiểm chứng sự chênh lệch giữa điểm số trung bình của hai nhóm trước khi tác động. Kết quả: Bảng 2. Kiểm chứng để xác định các nhóm tương đương Đối chứng Thực nghiệm TBC 5,9 5,8 P 0,234 P= 0,23 > 0,05, từ đó kết luận sự chênh lệch điểm số trung bình của hai nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng là không có ý nghĩa, hai nhóm được coi là tương đương. Sử dụng thiết kế 2: Kiểm tra trước và sau tác động đối với các nhóm tương đương (được mô tả ở bảng 2): Bảng 3. Thiết kế nghiên cứu https://topdalat.vn/

6. Nhóm Kiểm tra Tác động Kiểm tra trước tác động sau tác động Thực nghiệm Dạy học có sử dụng kĩ O1 O3 thuật Đối chứng Dạy học không sử dụng O2 O4 kĩ thuật Ở thiết kế này, chúng tôi sử dụng phép kiểm chứng T-test độc lập c. Quy trình ngiên cứu *Chuẩn bị của giáo viên: Dạy lớp đối chứng, thiết kế bài học không sử dụng kĩ thuật dạy họcđộng não, quy trình chuẩn bị bài như bình thường. Dạy lớp thực nghiệm tiết học có sử dụng kĩ thuật sơ đồ tư duy (tham khảo cuốn sách Dạy và học tích cực- một số phương pháp và kĩ thuật dạy học; và tham khảo bài giảng của các đồng nghiệp: Hà Thị Thiều, Hoàng Thị Thu Hằng, Nguyễn Thu Hương trường THPT số 1 Bảo Yên. *Tiến hành dạy thực nghiệm Thời gian tiến hành dạy thực nghiệm vẫn tuân theo kế hoạch dạy học của nhà trường và theo thời khóa biểu để đảm bảo tính khách quan. d. Đo lường Tôi sử dụng các bài kiểm tra hệ số2 lần 1 và lần 2 trong học kì 2để đo lường về nội dung và kiến thức. Vì sử dụng bài kiểm tra hệ số 2 nên mức độ tin cậy và giá trị của dữ liệu là rất cao. Bài kiểm tra sau tác động là bài kiểm tra lần 2. Bài kiểm tra gồm 2 câu hỏi tự luận. PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ. Bảng 5: So sánh điểm trung bình bài kiểm tra sau tác động Đối chứng Thực nghiệm https://topdalat.vn/

7. Điểm trung bình 6,2 7,1 Độ lệch chuẩn 0,97 0,75 Giá trị của T-test 0,00003 Chênh lệch giá trị TB 0,92 chuẩn Như trên đã chứng minh rằng kết quả 2 nhóm trước tác động và sau tác động là tương đương, sau tác động kiểm chứng chênh lệch điểm trung bình bằng T-test cho kết quả p=0,00003, cho thấy: sự chênh lệch giữa điểm trung bình giữa nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng rất có ý nghĩa, tức là chênh lệch kết quả điểm trung bình nhóm thực nghiệm cao hơn nhiều điểm trung bình nhóm đối chứng là không ngẫu nhiên mà do kết quả tác động. Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn SMD = (7,1- 6,2)/ 0,97 = 0,92 Theo bảng tiêu chí Cohen, chênh lệch giá trị trung bình chuẩn SMD = 0,92 cho thấy mức độ ảnh hưởng của dạy học có sử dụng sơ đồ tư duy đến kết quả học tập của nhóm thực nghiệm là lớn. Giả thuyết của đề tài: “Sử dụng kĩ thuật dạy học động não nhằm làm tăng kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12a9trường THPT số 1 Bảo Yên đã được kiểm chứng. Bàn luận Từ các số liệu đã được thống kê và phân tích trên có thể khẳng định rằng nghiên cứu đã đạt được mục đích đề ra. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc sử dụng kĩ thuật dạy học động não vào dạy học môn Ngữ văn là có ảnh hưởng tích cực đến kết quả học tập của học sinh. Vì thế, việc sử dụng kĩ thuật dạy học vào trong dạy học môn Ngữ văn cần được tiếp tục nhân rộng, phổ biến cho các giáo viên Ngữ văn trong toàn trường nói riêng và giáo viên nói chung. Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng việc sử dụng kĩ thuật dạy học động não chỉ nên thực hiện ở những tiết học phù hợp, giáo viên cũng cần nhận thức rằng https://topdalat.vn/

8. cần phải vận dụng linh hoạt các phương pháp, kĩ thuật trong tiết học để đạt được hiệu quả cao nhất. KẾT LUẬN VÀKHUYẾN NGHỊ Kết luận: Vấn đề tôi đưa ra và thực hiện nghiên cứu là rất thiết thực. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng kĩ thuật dạy học động não để hỗ trợ cho việc dạy học môn Ngữ văn mang lại kết quả rất tích cực. Khuyến nghị Sử dụng kĩ thuật dạy học động não vào dạy học môn Ngữ văn rõ ràng đã nâng cao kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12A9trường THPT số 1 Bảo Yên. Nhưng khi thực hiện rộng rãi cần lưu ý một số điểm sau khi sử dụng kĩ thuật này: Kĩ thuật động não có những ưu điểm vượt trội như dễ thực hiện, không tốn kém, sử dụng được hiệu ứng cộng hưởng, huy động tối đa trí tuệ tập thể, huy động được nhiều ý kiến và tạo cơ hội cho tất cả các thành viên tham gia. Tuy nhiên, bên cạnh nhưng ưu điểm, kĩ thuật này còn bộc lộ những hạn chế như có thể đi lạc đề, tản mạn, mất thời gian trong việc chọn ý kiến thích hợp, một số học sinh thụ động. Thế nhưng trong qua trình giảng dạy bản thân tôi nhận thấy đây là một kĩ thuật hay có thể phát huy tối đa tính sáng tạo, chủ động của người học, tránh nhàm chsn công thức trong giờ dạy văn. Vì thế, tiết nghĩ kĩ thuật này cần mở rộng phạm vi thực nghiệm, không phải chỉ ở một lớp mànên thực hiện cho các khối lớp, để khi đo kết quả nghiên cứu các dữ liệu sẽ khách quan hơn, có tính thuyết phục hơn. Nên mở rộng cách thu thập dữ liệu, không chỉ dừng lại ở mặt kiến thức như đề tài tôi thực hiện mà phải thu thập các dữ liệu về kĩ năng, thái độ nữa. Có như vậy, khi đánh giá kết quả nghiên cứu sẽ thuyết phục hơn, đồng thời nghiên cứu cũng thiết thực hơn. Có thể áp dụng dạng nghiên cứu này cho các môn học khác, ở các khối lớp khác chứ không riêng gì môn Ngữ văn. https://topdalat.vn/

9. Với kết quả củađề tài này, tôi mong rằng các bạn đồng nghiệp quan tâm, chia sẻ đặc biệt là đối với giáo viên Ngữ văn có thể áp dụng vào việc dạy môn Ngữ văn để tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh. https://topdalat.vn/

10. TÀI LIỆU THAM KHẢO Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Ph-¬ng ph¸p d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m. NXB Hµ Néi (2004). Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Tµi liÖu båi d-ìng gi¸o viªn, NXB- GD(2007) Dù ¸n ViÖt BØ. D¹y vµ häc tÝch cùc Dự án Việt –Bỉ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2010. Tài liệu tập huấn nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng. https://topdalat.vn/

11. PHỤ LỤC CỦA ĐỀ TÀI I. BẢNG ĐIỂM LỚP 12A6 Nhóm đối chứng STT Họ và tên KT trước tác động 6 6 4 6 7 6 7 5 6 7 5 8 7 7 6 7 5 8 6 6 5 6 6 5 5 4 5 6 7 5 8 5 6 6 6 4 KT sau tác động 7 8 7 6 6 7 7 7 8 5 6 6 7 7 7 7 6 6 5 6 6 6 6 6 7 7 7 7 6 6 8 7 7 6 6 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 27 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Vũ Đại Hoàng Đậm Lê Đức Hoàng Dung Đàm Dũng Phan Dũng Đặng Hải Hoàng Hiền Vương Hiển Hoàng Hợp Hà Hùng Hoàng Khen Vũ Linh Đặng Lợi Lâm Lợi Nông Lương Bàn Mới Đặng Mỹ Lý Nam Hoàng Ngát Hoàng Nghiệp Nguyễn Nhu Lương Phong Trần Phú Phạm Phương Đặng Quả Vũ Quang Phạm Sim Đặng Thắm Đào Thắng Bàn Thanh Đặng Tiến Nguyễn Toàn Hoàng Trưởng Hoàng Xi Cổ Xuân https://topdalat.vn/

12. LỚP 12A9 Nhóm thực nghiệm STT Họ và tên KT trước tác động 5 7 5 6 4 6 5 4 7 6 4 6 7 7 4 7 8 8 7 4 6 7 8 5 6 5 7 6 6 6 4 5 4 6 5 5 KT sau tác động 8 8 7 6 7 6 7 6 6 8 8 7 8 8 6 7 8 8 8 7 7 7 7 8 7 7 6 7 8 7 8 6 7 6 7 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Cư A Chính Lục Văn Điện Lý Thị Đồng Bàn Văn Gạn Bàn Thị Giấy Nông Thúy hiền Hoàng Tiến Học Đặng Thị Hồng Lý Thị Hương Đặng Thị Lan Hoàng Thị Lan Hoàng Thị Lin Hà Thùy Linh Đặng Hồng Long Cao Thị Miến Nông Đức Nam Đặng Thị Ngoan Nông Hồng Ngọc Hoàng Thị Nhuận Bàn Thị Nội Lý Thị Nụn Bàn Văn Phúc Bàn Văn Quân Nguyễn Thị Sáu Lưu Đức Tâm Lý Văn Thân Thào Văn Thẳng Hứa Văn Thành Nguyễn Văn Thảo Sùng Minh Tiến Đặng Thị Tiện Long Thùy Trang Hoàng Văn Tú Lương Thị Tuyền Hoàng Văn Tuyệt Hoàng Minh Út https://topdalat.vn/

13. II. KĨ THUẬT ĐỘNG NÃO 1.Khái niệm: Động não (công não, huy động ý tưởng) là một kĩ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong nhóm. Các thành viên được cổ vũ thâm gia một cách tích cực, không hạn chế về ý tưởng. 2.Các quy tắc của động não -Không đánh giá phê phán trong qua trình thu thập ý tưởng của các thành viên -Liên hệ với những ý tưởng đã được trình bày -Khuyến khích số lượng các ý tưởng -Cho phép sự tưởng tượng và liên tưởng 3.Các bước tiến hành -Người điều phối dẫn nhập vào chủ đề và xác định rõ một vấn đề -Các thành viên đưa ra những ý kiến của mình -Đánh giá lựa chọn sơ bộ các suy nghĩ, theo khả năng ứng dụng: có thể ứng dụng trực tiếp, có thể ứng dụng nhưng cần nghiên cứu thêm, không có khả năng ứng dụng. 4. Ưu điểm và nhược điểm * Ưu điểm: Dễ thực hiện, không tốn kém Sử dụng hiệu ứng cộng hưởng huy động tối đa trí tuệ tập thể Huy động được nhiều ý kiến Tạo cơ hội cho tất cả các thành viên tham gia * Nhược điểm Có thể đi lạc đề tản mạn Có thể mất thời gian nhiều trong việc chọn các ý kiến thích hợp Có thể có một số học sinh quá tích cực, một số khác lại thụ động. III. GIÁO ÁN Ngµy so¹n: 24/3/2014 Ngµy d¹y: 2/4/2014 TiÕt 90 PHÁT BIỂU TỰ DO A. Môc tiªu bµi häc Gióp HS: 1.KiÕn thøc: Cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çu tiªn vÒ ph¸t biÓu tù do (kh¸i niÖm, nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau so víi ph¸t biÓu theo chñ ®Ò). 2.KÜ n¨ng: N¾m ®-îc mét sè nguyªn t¾c vµ yªu cÇu cña ph¸t biÓu tù do. 3.Th¸i ®é: B-íc ®Çu vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®ã vµo c«ng viÖc ph¸t biÓu tù do vÒ mét chñ ®Ò mµ c¸c em thÊy høng thó vµ cã mong muèn ®-îc trao ®æi ý kiÕn víi ng-êi nghe. B. Gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng -Giao tiếp: trình bày, trao đổi về cách thức phá biểu tự do về một vấn đề nào đó. https://topdalat.vn/

14. -Tư duy sáng tạo: tìm kiếm và xử lí thông tin hợp lí, phù hợp với đối tượng và mục đích giao tiếp. -Ra quyết định: xác định, tìm kiếm các lựa chọn trong qúa trình trình bày, phát biểu tự do trước một tình huống bất ngờ nảy sinh trong cuộc sống. C.TiÕn tr×nh tæ chøc giê häc. * H§1: Khëi ®éng: 3 phót 1. æn ®Þnh, kiÓm tra: 2. Bµi míi: GV hỏi học sinh trình bày cảm nhận về nét đẹp văn hóa Việt Nam (Tích hợp với bài học Nhìn về vốn văn hóa dân tộc, kiểm tra bài cũ ). Gọi 2-3 học sinh trình bày- GV và học sinh nhận xét. Vậy thế nào là phát biểu tự do, phát biểu tự do có gì khác so với phát biểu theo chủ đề, các em đã được học. Cô cùng với các em tìm hiểu về bài học ngày hôm nay. Tiết 90- Phát biểu tự do Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu nh÷ng t×nh huèng n¶y sinh ph¸t biÓu tù do. ( 22P) Môc tiªu: Ph-¬ng ph¸p: Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò.DĐH: máy chiếu(2p) Kĩ thuật động não GV nªu yªu cÇu: HS quan sát, lắng nghe video, trả lời câu hỏi. Đoạn video bàn về vấn đề gì? Có đặc điểm chung nào giữa những người được phỏng vấn? Những người được phỏng vấn có thể được coi là phát biểu tự do không? Trình bày suy nghĩ của cá nhân? H·y t×m mét vµi vÝ dô ë ®êi sèng quanh m×nh ®Ó chøng tá r»ng: trong thùc tÕ, kh«ng ph¶i lóc nµo con ng-êi còng chØ ph¸t biÓu nh÷ng ý kiÕn mµ m×nh ®· chuÈn bÞ kÜ cµng, theo nh÷ng chñ ®Ò ®Þnh s¾n. GV nªu vÊn ®Ò: Tõ nh÷ng vÝ dô nªu trªn, anh (chÞ) h·y tr¶ lêi c©u hái: V× sao con ng-êi lu«n cã nhu cÇu ®-îc (hay ph¶i) ph¸t biÓu tù do? Néi dung cÇn ®¹t I. T×m hiÓu vÒ ph¸t biÓu tù do 1.Ngữ liệu Ngữ liệu SGK HS xem vi deo về facebook 2.Khái niệm Ph¸t biÓu tù do lµ d¹ng ph¸t biÓu trong ®ã ng-êi ph¸t biÓu tr×nh bµy víi mäi ng-êi vÒ mét ®iÒu bÊt chît n¶y sinh do m×nh thÝch thó, say mª hoÆc do mäi ng-êi yªu cÇu 3. Nhu cầu phát biểu -Nhu cầu giao tiếp -Yêu cầu công việc https://topdalat.vn/

15. 4. Cách phát biểu tự do (HS ghạch chân SGK) B-íc 1: Chän chñ ®Ò cô thÓ. B-íc 2: KiÓm tra nhanh xem v× sao m×nh chän chñ ®Ò Êy (t©m ®¾c? ®-îc nhiÒu ng-êi t¸n thµnh? chñ ®Ò míi mÎ?... hay lµ tÊt c¶ nh÷ng lÝ do ®ã?). B-íc 3: Ph¸c nhanh trong ãc nh÷ng ý chÝnh cña lêi ph¸t biÓu vµ s¾p xÕp chóng theo thø tù hîp lÝ. B-íc 4: NghÜ c¸ch thu hót sù chó ý cña ng-êi nghe (nhÊn m¹nh nh÷ng chç cã ý nghÜa quan träng; ®-a ra nh÷ng th«ng tin míi, bÊt ngê, cã søc g©y Ên t-îng; thÓ hiÖn sù hµo høng cña b¶n th©n qua ¸nh m¾t, giäng nãi, ®iÖu bé; t¹o c¶m gi¸c gÇn gòi, cã sù giao l-u gi÷a ng-êi nãi vµ ng-êi nghe). 5.Yêu cầuph¸t biÓu tù do + Ng-êi ph¸t biÓu sÏ kh«ng thµnh c«ng nÕu ph¸t biÓu vÒ mét ®Ò tµi mµ m×nh kh«ng hiÓu biÕt vµ thÝch thó. + Ph¸t biÓu dï lµ tù do còng ph¶i cã ng-êi nghe. Ph¸t biÓu chØ thùc sù thµnh c«ng khi thùc sù h-íng tíi ng-êi nghe. II. LuyÖn tËp + Âm nhạc dân tộc hay nhạc pop ? + T×nh yªu tuæi häc ®-êng- nªn hay kh«ng nªn? GV lưu ý : -Không phải phát biểu tự do là thích nói gì thì nói, mà cần phải suy nghĩ kĩ trước khi nói. Lời nói chẳng mất tiền mua,… -Để nói tốt, hấp dẫn cần có ý thức trau dồi về ngôn ngữ dân tộc, văn hóa, đạo đức dân tộc. -Điểm khác biệt giữa phát biểu tự do và phát biểu theo chủ đề Nhu cầu giao tiếp Nhu cầu chia sẻ, hiểu biết GV cho HS đóng kịch (6p) -Về chọn nghề nghiệp cho tương lai: Vào ĐH có phải là con đường duy nhất GV điều hành Các hs khác trình bày quan điểm THN 5p nhóm 8 h/s Cách phát biểu tự do Kết luận về vấn đề trên bằng bảng phụ Theo dõi HS trả lời các bước phát biểu tự do. GV nªu c©u hái Lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t biÓu tù do thµnh c«ng? H§3: LuyÖn tËp ( 15P) Ph-¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm, ph¸t vÊn… Kĩ thuật động não GV cã thÓ chän hoặc HS chọn mét chñ ®Ò bÊt ngê vµ khuyÕn khÝch nh÷ng häc sinh cã høng thó vµ hiÓu biÕt thùc hµnh- c¶ líp nghe vµ nhËn xÐt, gãp ý. HS tr×nh bµy- GV nhËn xÐt. Gv tích hợp với các bài học: Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt Nhìn về vốn văn hóa dân tộc https://topdalat.vn/

16. Kết thúc bằng âm nhạc dân tộc có thể Hs hát hoặc xem vi deo về Quan họ Bắc Ninh Người ơi người ở đừng về C. Cñng cè, dÆn dß ( 2p) - N¾m ®-îc yªu cÇu vµ c¸ch thøc ph¸t biÓu tù do - So¹n Phong c¸ch ng«n ng÷ hµnh chÝnh -ChuÈn bÞ mét sè v¨n b¶n c«ng vô, ®¬n tõ… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y TiÕt:70-71-72 ChiÕc thuyÒn ngoµi xa (NguyÔn Minh Ch©u) A. Môc tiªu bµi häc: gióp HS: 1. KiÕn thøc: C¶m nhËn ®-îc suy nghÜ cña nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh khi ph¸t hiÖn ra sù thËt: ®¾ng sau bøc ¶nh rÊt ®Ñp vÒ chiÕc thuyÒn ngoµi xa trong s-¬ng sím mµ anh t×nh cê chôp ®-îc lµ sè phËn ®au ®ín cña ng-êi ng-êi phô n÷ vµ bao ngang tr¸i trong mét gia ®×nh hµng chµi. tõ ®ã thÊu hiÓu: mçi ng-êi trong câi ®êi, nhÊt lµ ng-êi nghÖ sÜ, kh«ng thÓ gi¶n ®¬n, s¬ l-îc khi nh×n nhËn cuéc sèng vµ con ng-êi. -ThÊy ®-îc nghÖ thuËt kÕt cÊu ®éc ®¸o, c¸ch triÓn khai cèt truyÖn, kh¾c ho¹ nh©n vËt c¶u mét c©y bót cã b¶n lÜnh vµ tµi hoa. 2.KÜ n¨ng: Ph©n tÝch nh©n vËt, t¸c phÈm. 3.Th¸i ®é: Cã th¸i ®é ®ång c¶m, chia sÎ víi nh÷ng bÊt h¹nh cña con ng-êi vµ tr©n träng h¹nh phóc gi¶n dÞ ®êi th-êng. B. Gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng 1.Tự nhận thức về cách tiếp cận và thể hiện hiện thực trong tác phẩm, về cảm hứng thế sự và tấm lòng đầy ưu tư, trăn trở của nhà văn trước cuộc sống hiện tại, qua đó, rút ra bài học nhận thức về cuộc sống của mỗi cá nhân. 2.Tư duy sáng tạo: phân tích, bình luận về cá tính sắc nét, về cách đặt vấn đề và giải quyết vấn đề của nhà văn trong tác phẩm. C.TiÕn tr×nh d¹y häc: *H§1: khëi ®éng ( 3p) 1. æn ®Þnh líp. 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß H§2: GV gióp HS t×m hiÓu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t liªn quan ®Õn t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm.(7p) Môc tiªu: Ph-¬ng ph¸p: ph¸t vÊn C¸ch tiÕn hµnh: HS lµm viÖc c¸ nh©n thêi k× ®Çu s¸ng t¸c. Néi dung cÇn ®¹t I.T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: NguyÔn Minh Ch©u (1930-1989). - Quª qu¸n: lµng Th¬i, x· Quúnh H¶i, huyÖn Quúnh L-u, tØnh NghÖ An. - Sù nghiÖp v¨n ch-¬ng: +) Khëi nghiÖp b¾t ®Çu tõ n¨m 1960. +) GÆt h¸i ®-îc nhiÒu t¸c phÈm xuÊt s¾c ngay https://topdalat.vn/

17. Dùa vµo kiÕn thøc phÇn tiÓu dÉn trong SGK vµ nh÷ng ®iÒu mµ em t×m hiÓu ®-îc. Em h·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u? GV nhÊn m¹nh: nÕu tr-íc 1975, NguyÔn Minh Ch©u lµ ngßi bót sö thi cã thiªn h-íng tr÷ t×nh lµng m¹n th× ®Çu thËp kØ 80 cña thÕ kØ XX ®Õn khi «ng mÊt , «ng chuyÓn h¼n sang c¶m høng thÕ sù víi nh÷ng vÊn ®Ò ®¹o ®øc vµ triÕt lÝ nh©n sinh. GV giíi thiÖu bèi c¶nh x· héi ViÖt Nam nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ XX Tõ ®ã mµ em biÕt g× vÒ t¸c phÈm “ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”? H§3 Gióp HS ®äc v¨n b¶n t¸c phÈm.(25p) Ph-¬ng ph¸p: ph¸t vÊn, ®µm tho¹i DDDH: tranh ¶nh , m¸y chiÕu GV h-íng dÉn HS ®äc v¨n b¶n Tõ viÖc ®äc hiÓu v¨n b¶n cïng víi viÖc t×m hiÓu bµi ë nhµ, em h·y x¸c ®Þnh bè côc, chñ ®Ò cña v¨n b¶n? H§4:§äc hiÓu v¨n b¶n ( 90p) Ph-¬ng ph¸p: ph¸t vÊn, th¶o luËn nhãm, b×nh, nªu vÊn ®Ò Nh- ®· x¸c ®Þnh ë phÇn bè côc, ®o¹n thø nhÊt cña v¨n b¶n nãi lªn hai ph¸t hiÖn cña ng-êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh. VËy, ph¸t hiÖn thø nhÊt cña nghÖ sÜ Phïng lµ g×? +) Lu«n ®i ®Çu vµ cã nhiÒu s¸ng t¹o trong c«ng cuéc ®æi míi v¨n häc. - Phong c¸ch nghÖ thuËt: t¸c phÈm cã tÇng s©u triÕt lÝ, nh×n nhËn vÒ cuéc sèng vµ con ng-êi ®a diÖn, ng«n ng÷ ch©n thùc, nhiÒu h×nh ¶nh. - Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu: ( SGK) ->Lµ c©y bót tiªn phong cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam thêi k× ®æi míi. ¤ng “thuéc trong sè nh÷ng nhµ v¨n më ®-êng tinh anh vµ tµi n¨ng nhÊt cña v¨n häc ta hiÖn nay” 2. T¸c phÈm: “ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”. -§-îc s¸ng t¸c n¨m 1987-n¨m b¾t ®Çu cña nh÷ng ý thøc vÒ sù ®æi míi v¨n häc trong giíi cÇm bót. -ThÓ hiÖn râ phong c¸ch tù sù-triÕt lÝ cña nhµ v¨n. II. §äc v¨n b¶n. 1. §äc vµ tãm t¾t. 2. Bè côc: 2 ®o¹n. - §o¹n 1: (Tõ ®Çu ®Õn.... “chiÕc thuyÒn l­íi vã ®· biÕn mÊt”): Hai ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh. - §o¹n 2: (Cßn l¹i): C©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ hµng chµi. -§o¹n 3: Cßn l¹i: TÊm ¸nh ®-îc chän 3. Chñ ®Ò: T¸c phÈm thÓ hiÖn mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a cuéc sèng víi nghÖ thuËt. C¸i ®Ñp lµ b¶n th©n cña cuéc sèng víi ®Çy ®ñ nh÷ng gam mµu tèi, s¸ng, nh÷ng quy luËt tÊt yÕu lÉn ngÉu nhiªn, may, rñi khã bÒ l-êng hÕt. Con ng-êi nãi chung, ng-êi nghÖ sÜ nãi riªng ph¶i biÕt nhËn thøc s©u s¾c vÒ cuéc sèng ®ã. III.§äc hiÓu v¨n b¶n. 1 Hai ph¸t hiÖn cña ng-êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh. a-1)Ph¸t hiÖn thø nhÊt: Khung c¶nh thiªn nhiªn vïng ph¸ n-íc. - Thiªn nhiªn ë ®©y cã vÎ ®Ñp mÜ lÖ, t-¬i m¸t cña mét vïng trêi n-íc mªnh m«ng, kho¸ng ®¹t mang ®Ëm h¬i thë cña cuéc sèng: “bÇu trêi cã s­¬ng mï tr¾ng nh­ pha s÷a”; h×nh ¶nh con ng­êi: “im ph¨ng ph¾c nh­ t­îng”; gäng vã https://topdalat.vn/

18. Trong ph¸t hiÖn cña ng-êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh, khung c¶nh thiªn nhiªn n¬i anh ta ®Õn næi bËt lªn ®iÒu g×? Khi ®øng tr-íc khung c¶nh ®ã, t©m tr¹ng cña ng-êi nghÖ sÜ biÓu lé ra sao? Em hiÓu g× khi anh ta nãi: “C¸i ®Ñp chÝnh lµ ®¹o ®øc”? GV b×nh- HS liªn hÖ Tõ sù nhËn thøc ®ã, em cã suy nghÜ g× vÒ ph¸t hiÖn thø nhÊt cña ng-êi nghÖ sÜ? TiÕt 2 Khi ®ang cßn say ®¾m víi bøc tranh thiªn nhiªn d¹t dµo c¶m høng, th× còng lµ lóc ng-êi nghÖ sÜ ph¸t hiÖn ra mét c¶nh kh¸c trong khung c¶nh Êy. §ã lµ c¶nh g×? Khi ph¸t hiÖn ra c¶nh ®ã, t©m tr¹ng cña ng-êi nghÖ sÜ nh- thÕ nµo? Tõ tr¹ng th¸i t×nh c¶m cña anh Phïng, em cã c¶m nhËn g× vÒ ph¸t hiÖn thø hai cña anh? (GV gióp HS ®i s©u h¬n): H·y so s¸nh vÒ c¸ch s¾p xÕp hai ph¸t hiÖn nµy, cã thÓ ®¶o ng-îc thø tù cña hai ph¸t hiÖn ®ã ®-îc kh«ng? V× sao? GV nhÊn m¹nh: ý t-ëng nghÖ thuËt cña nµh v¨n: Cuéc ®êi kh«ng ®¬n gi¶n xu«i chiÒu mµ chøa ®ùng nhiÒu nghÞch lÝ. Cuéc sèng lu«n tån t¹i nh÷ng mÆt ®èi lËp, nh÷ng m©u thuÉn: ®Ñp –xÊu, thiÖn- ¸c Tõ ®ã, em h·y rót ra ý t-ëng nghÖ thuËt cña nhµ v¨n vÒ c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ con ng-êi sù vËt vµ hiÖn t-îng ®êi sèng? hiÖn lªn gi÷a câi trêi ®Çy tÝnh t¹o h×nh... -> mét bøc tranh mùc tµu, mét c¶nh “®¾t” trêi cho. - T©m tr¹ng ng­êi nghÖ sÜ: “bèi rèi”, “trong tr¸i tim nh­ cã c¸i g× bãp th¾t vµo”-> ®ã chÝnh lµ sù h¹nh phóc tét ®Ønh khi ng-êi nghÖ sÜ b¾t gÆp vÎ ®Ñp ®Ých thùc cña thiªn nhiªn. Anh ta gäi: c¸i ®Ñp chÝnh lµ ®¹o ®øc” v× -> c¸i ®Ñp lµm cho t©m hån con ng-êi ®-îc thanh läc vµ trong s¸ng h¬n-> ®Ó con ng-êi trë nªn thanh cao h¬n. => Ph¸t hiÖn thø nhÊt chÝnh lµ ph¸t hiÖn cña mét ng­êi nghÖ sÜ ®i “s¨n t×m c¸i ®Ñp cuéc sèng”, mét sù ®¾m say, bõng s¸ng cña t©m hån. a-2) Ph¸t hiÖn thø hai: Cuéc sèng cña gia ®×nh hµng chµi. - B-íc ra tõ chiÕc thuyÒn ng- phñ ®Ñp nh- m¬ lµ mét ng-êi ®µn bµ xÊu xÝ mÖt mái; mét g· ®µn «ng t¬ lín d÷ d»n; mét c¶nh t-îng tµn nhÉn: c¶nh ng-êi chång ®¸nh ng-êi vî mét c¸ch d· man, tµn nhÉn.. ®øa con v× th-¬ng mÑ ®· ®¸nh l¹i cha ®Ó råi nhÇn lÊy hai c¸i b¹t tai cña bè.. - T©m tr¹ng cña ng­êi nghÖ sÜ: “kinh ng¹c ®Õn h¸ hèc måm”, ng­êi nghÕ sÜ nh­“chÕt lÆng”, kh«ng tin vµo nh÷ng g× ®ang diÔn ra. => Ph¸t hiÖn thø hai lµ ph¸t hiÖn vÒ sù thùc trÇn trôi ë ®êi, nã kh«ng ®¬n ®iÖu mµ ®a diÖn vµ phøc t¹p kh«n cïng. * §©y lµ hai ph¸t hiÖn t-áng ®èi lËp nh-ng l¹i thèng nhÊt trong viÖc béc t¶ sù ®a diªn, ®a mµu cña cuéc sèng, nã ®ßi hái ng-êi nghÖ sÜ ph¶i cã mét nhËn thøc r»ng: ph¶i ®i nhiÒu, ph¶i chiªm nghiÖm nhiÒu míi nh×n s©u ®­îc vµo “t©m hån” cña cuéc sèng. - Kh«ng thÓ ®¶o ng-îc hai ph¸t hiÖn nµy, v×: ®ã võa lµ dông ý ®¾t nhÊt cña t¸c gi¶, võa t«n lªn ®-îc gi¸ trÞ nhËn thøc mµ ng-êi ®äc rót ra tõ c©u chuyÖn. ->Nhµ v¨n kh¼ng ®Þnh: §õng nhÇm lÉn hiÖn t-îng víi b¶n chÊt, gi÷a h×nh thøc bªn ngoµi vµ néi dung bªn trong kh«ng ph¶i bao giê còng thèng nhÊt. §õng véi ®¸nh gi¸ con ng-êi sù vËt https://topdalat.vn/

19. (GV gióp HS t×m hiÓu néi dung thø hai) Ng-êi ®µn bµ xuÊt hiÖn ë tßa ¸n v× viÖc g×? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ, th¸i ®é cña ng-êi ®µn bµ hµng chµi qua lêi nãi, th¸i ®é? T¹i sao bÞ chång ®¸nh ®Ëp d· man nh- vËy, nh-ng khi ®-îc Phïng vµ §Èu t×m cho c¸ch gi¶i tho¸t, ng-êi ®µn bµ ®ã l¹i tõ chèi? GV b×nh Qua c©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ , em hiÓu ®-îc nh÷ng lÝ do nµo khiÕn chÞ ta kh«ng thÓ bá chång? Tr-íc khi nghe c©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ vïng biÓn, th¸i ®é cña ch¸nh ¸n §Èu lµ rÊt c-¬ng quyÕt. Nhung sau khi nghe nh÷ng g× mµ ng-êi phô n÷ nµy gi·y bµy, §Èu c¶m thÊy thÕ nµo? Sù hµnh xö cña ng-êi ®µn bµ, ®em ®Õn cho §Èu vµ Phïng còng nh- chóng ta suy nghÜ g×? ë d¸ng vÎ bªn ngoµi, ph¶i ph¸t hiÖn ra b¶n chÊt thùc sau vÎ ngoµi ®Ñp ®Ï cña hiÖn t-îng. 2 C©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ hµng chµi. - Ng-êi ®µn bµ xuÊt hiÖn ë tßa ¸n theo lêi mêi cña ch¸nh ¸n §Èu v× viÖc gia ®×nh. Ch¸nh ¸n §Èu cã ý ®Þnh khuyªn ng-êi ®µn bµ tõ bá l·o chång vò phu. - Ng-êi ®µn bµ tõ chèi lêi ®Ò nghÞ cña ch¸nh ¸n §Èu vµ nghÖ sÜ Phïng: +Con l¹y quý tßa, quý tßa b¾t téi con còng ®-îc ph¹t tï con còng ®-îc, ®õng b¾t con bá nã..-> Th¸i ®é sî sÖt, khóm nóm, chÞ ®au ®ín ®¸nh ®æi b»ng mäi gi¸ ®Ó kh«ng bá l·o chång vò phu. + Ng-êi ®µn bµ gi¶i thÝch: C¸c chó ®©u ph¶i lµ ng-êi lµm ¨n… cho nªn c¸c chó ®©u cã hiÓu ®-îc c¸i viÖc cña ng-êi lµm ¨n, khã nhäc… bëi v× c¸c chó kh«ng ph¶i lµ ®µn bµ… ch-a bao giê c¸c chó biÕt nçi vÊt v¶ cña mét ng-êi ®µn bµ .. ->Ng-êi ®µn bµ trë nªn s¾c s¶o, hiÓu ®êi, tõng tr¶i tr-íc mÆt vÞ bao c«ng. - Ng-êi ®µn bµ ®· kÓ c©u chuyÖn vÒ cuéc ®êi m×nh, qua ®ã gi¸n tiÕp ®-a ra c¸c lÝ do v× sao chÞ kh«ng thÓ tõ bá l·o ®µn «ng vò phu. +G· chång lµ chç dùa quan träng trong cuéc ®êi nh÷ng ng-êi ®µn bµ hµng chµi nh- chÞ nhÊt lµ khi biÓn ®éng, phong ba. +ChÞ cÇn h¾n ®Ó cßn nu«i nh÷ng ®øa con, chÞ ®©u chØ sèng cho riªng m×nh, chÞ cßn sèng ®Ó nu«i nh÷ng ®øa con +Trªn thuyÒn cã nh÷ng lóc vî chång con c¸i sèng hßa thuËn vui vÎ -> Ng-êi ®µn bµ ®· hi sinh cuéc ®êi m×nh ®Ó sèng v× con. -Khi nghe ng-êi ®µn bµ vïng biÓn gi¶i bµy, trong ®Çu vÞ Bao C«ng cña c¸i phè huyÖn cã mét c¸i g× võa míi vì ra, lóc nµy tr«ng §Èu rÊt nghiªm nghÞ vµ ®Çy suy nghÜ. +Ng-êi ®µn bµ hµnh xö rÊt khã hiÓu nh-ng còng rÊt dÔ hiÓu. Khã hiÓu v× nã ®i ng-îc t©m lÝ th-êng thÊy cña con ng-êi, ®ã lµ sù vòng vÉy https://topdalat.vn/

20. C©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ hµng chµi ®Ó l¹i trong em suy nghÜ g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a nghÖ thuËt vµ cuéc sèng? GV chuyÓn ý TiÕt 3 Nh©n vËt ng-êi ®µn bµ hµng chµi ®-îc nhµ v¨n giíi thiÖu nh- thÕ nµo vÒ: Hoµn c¶nh sèng? Ngo¹i h×nh? PhÈm chÊt? T¹i sao nhµ v¨n kh«ng ®Æt mét c¸i tªn cho ng-êi ®µn bµ? Dông ý cña nhµ v¨n lµ g×? GV: T¸c gi¶ cè ý kh«ng ®Æt tªn cho nh©n vËt cña m×nh bëi ng-êi ®µn bµ còng lµ mét trong bao nhiªu ng-êi phô n÷ vïng biÓn kh¸c lam lò, khã nhäc-> tÝnh chÊt ®iÓn h×nh. GV b×nh: VÎ ®Ñp khuÊt lÊp Nh©n vËt ng-êi ®µn «ng hµng chµi ®-îc nhµ v¨n giíi thiÖu nh- thÕ nµo vÒ: Hoµn c¶nh sèng? Ngo¹i h×nh? B¶n chÊt? C¸ch nh×n vÒ ng-êi ®µn «ng cña ng-êi ®µn bµ hµng chµi, ch¸nh ¸n §Èu, nghÖ sÜ Phïng, th»ng Ph¸c cã g× kh¸c nhau? Em h·y lÝ gi¶i? Th¸i ®é vµ suy nghÜ cña riªng c¸ nh©n em vÒ l·o ®µn «ng? LÝ gi¶i vµ mong gi¶i tho¸t khi bÞ ¸p bøc nh-ng còng dÓ hiÓu v× theo ng-êi ®µn bµ, ®ã chÝnh lµ cuéc sèng cña chÞ ta. + Dï khæ ¶i nh-ng ®ã lµ th©n phËn, ®ã lµ cuéc sèng kh«ng ph¶i lóc nµo còng “b»ng ph¼ng” nh- suy nghÜ vµ nghÖ thuËt ®-îc => C©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ chÝnh lµ sù thùc cña ®êi sèng, nã lu«n phøc t¹p vµ nhiÒu mÆt. NghÖ thuËt chÝnh lµ ph¶i nh×n ra sù ®a d¹ng ®ã, kh«ng nªn suy nghÜ ®¬n gi¶n vµ xu«i chiÒu. 3. C¸c nh©n vËt trong truyÖn a.Nh©n vËt ng-êi ®µn bµ: -Hoµn c¶nh sèng: Sinh ra trong mét gia ®×nh kh¸ gi¶, v× xÊu, rç mÆt nªn lÊy chång muån, cã mang víi anh con trai hµng chµi, sèng g¾n bã víi nghÒ s«ng n-íc. -Ngo¹i h×nh: Tr¹c ngoµi 40, cao lín, th« kÖch. Mô rç mÆt, khu«n mÆt mÖt mái, t¸i ng¾t d-êng nh- ®ang buån ngñ-> Ngo¹i h×nh xÊu, Èn chøa nh÷ng bÊt h¹nh, nh÷ng lo toan cña cuéc sèng. -PhÈm chÊt: + Ng-êi ®µn bµ kh«ng hÒ cam chÞu mét c¸ch v« lÝ, kh«ng hÒ n«ng næi mét c¸ch ngê nghÖch mµ lµ ng-êi rÊt s©u s¾c, thÊu hiÓu lÏ ®êi. +TÊm lßng c¶m th«ng bao dung, sÎ chia, ®é l-îng, nh©n ¸i ( trong c¸ch nh×n vÒ ng-êi ®µn «ng) +Giµu ®øc hi sinh, biÕt ch¾t chiu nh÷ng h¹nh phóc ®êi th-êng -> §©y lµ ng-êi phô n÷ cã t©m hån ®Ñp ®Ï, thÊp tho¸ng bãng d¸ng cña nh÷ng ng-êi phô n÷ ViÖt Nam nh©n hËu bao dung, giµu ®øc hi sinh vµ lßng vÞ tha-> VÎ ®Ñp khuÊt lÊp. b. Nh©n vËt l·o ®µn «ng vò phu. -Hoµn c¶nh sèng: lam lò vÊt v¶, nhäc nh»n, ®èi mÆt víi nçi lo cuéc sèng. -Ngo¹i h×nh: TÊm l-ng r«ng cong nh- mét chiÕc thuyÒn, M¸i tãc tæ qu¹ ch©n ®i ch÷ b¸t.. hµng l«ng mµy ch¸y n¾ng, con m¾t ®Èy vÎ ®éc d÷..-> Ngo¹i h×nh in dÊu cña nghÖ s«ng n-íc, vÊt v¶, khã nhäc trong cuéc sèng m-u sinh. -B¶n chÊt: mét anh con trai côc tÝnh nh-ng hiÒn lµnh l¾m, kh«ng bao giê ®¸nh ®Ëp vî. ChØ v× nghÌo khã, ®«ng con, tóng quÉn ma ftrowr nªn ®éc d÷. -> ng-êi chång vò phu lµ n¹n nh©n cña hoµn https://topdalat.vn/

21. GV b×nh, më réng kiÕn thøc. KiÓu nh©n vËt bÞ hoµn c¶nh lµm th©y ®æi. ChÞ em thµng Ph¸c tuy t¸c gi¶ kh«ng viÕt nhiÒu vÒ chóng, song chØ vµi nÐt ph¸c häa hai chÞ em hiÖn lªn lµ nh÷ng ®øa trÎ ntn? Em cã ®ång ý víi hµnh ®éng cña Ph¸c kh«ng? V×a sao? Ch¸nh ¸n §Èu lµ ng-êi nh- thÕ nµo? T¹i sao khi nghe xong c©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ, trong ®Çu §Èu vì ra ®iÒu g×? Em h·y nãi hé nhµ v¨n? C¶m nhËn c¶u em vÒ nh©n vËt nghÖ sÜ Phïng? Qua c©u chuyÖn cña ng-êi ®µn bµ ë vïng biÓn, theo em Phïng cã thay ®æi quan niÖm vÒ c¸i ®Ñp hay kh«ng? T¹i sao? GV gäi 1 HS ®äc l¹i ®o¹n v¨n cuèi cïng cña truyÖn ng¾n. Mçi khi ng¾m bøc ¶nh ®-îc cän, nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh ®Òu nh×n thÊy g× ®»ng sau bøc tranh? Theo em nh÷ng h×nh ¶nh t-îng tr-ng cho ®iÒu g×? NguyÔn Minh Ch©u muèn ph¸t biÓu ®iÒu g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a nghÖ thuËt vµ cuéc ®êi. c¶nh. Võa ®¸ng bÞ lªn ¸n bëi sù ®éc ¸c, thãi vò phu, Ých kØ, nh-ng ë anh ta còng cã chç c¶m th«ng chia sÎ. c. Nh©n vËt ChÞ em th»ng bÐ Ph¸c -Víi tÝnh c¸ch gièng cha nh- lét, ph¶n øng cña th»ng Ph¸c lµ d÷ déi, quyÕt liÖt, xèc næi. +X«ng th¼ng vµo ch nh- mét mòi tªn, giËt ®-îc c¸i th¾t l-ng… nghiÕn r¨ng chÞu hai c¸i t¸t +lÇn sau thñ s¾n con dao ®Ó ®©m bè ->T×nh th-¬ng mÑ v« h¹n khiÕn th»ng Ph¸c nghÜ ®Õn cha nh- mét l·o giµ ®éc ¸c. -ChÞ th»ng Ph¸c lµ ®øa con g¸i can ®¶m biÕt nghÜ: vËt nhau víi em ®Ó t-íc con dao; ch¨m sãc mÑ ë tßa ¸n ->Hai ®øa bÐ ®Ó l¹i trong lßng ng-êi ®äc lßng th-¬ng c¶m, mÕn yªu, xóc ®éng. d.Ch¸nh ¸n §Èu -§Èu ®¹i diÖn cho chÝnh quyÒn, ph¸p luËt, cã quan ®iÓm røt kho¸t râ rµng. -Anh cã lßng tèt, s¾n sµng b¶o vÖ c«ng lÝ nh-ng ch-a ®i s©u vµo ®êi sèng nh©n d©n. C¶ lßng tèt vµ luËt ph¸p ®Òu ph¶i ®Æt vµo nh÷ng hoµn c¶nh cô thÓ, kh«ng thÓ ¸p dông cho mäi ®èi t-îng. ®. NghÖ sÜ Phïng -Lµ mét nghÖ sÜ cã tµi, say mª c¸i ®Ñp, vµ nghÒ nghiÖp, mang trong m×nh dßng mµu ng-êi lÝnh s«i næi, ch©n thµnh. -Phïng nhËn thøc s©u s¾c: tr-íc khi lµ mét nghÖ sÜ biÕt rung ®éng tr-íc c¸i ®Ñp h·y lµ ng-êi biÕt yªu, biÕt ghÐt biÕt ®Êu tranh… ®Ó cã cuéc sèng xøng ®¸ng víi con ng-êi. 4. TÊm ¶nh ®-îc chän - Mçi lÇn nh×n kÜ vµo tÊm ¶nh ®en tr¾ng, ng-êi nghÖ sÜ thÊy: +Mµu hång cu¶ ¸nh s-¬ng mai -> ChÊt th¬ cña cuéc sèng, lµ vÎ ®Ñp l·ng m¹n cña cuéc ®êi, lµ biÓu t-îng cña nghÖ thuËt. +Ng-êi ®µn bµ Êy ®ang b-íc ra khái tÊm ¶nh - > hiÖn th©n cña nh÷ng lam lò khã nhäc cña ®êi th-êng. Nã lµ sù thËt ®»ng sau bøc tranh. ->NghÖ thuËt ch©n chÝnh kh«ng bao giê rêi xa cuéc ®êi. NghÖ thuËt chÝnh alf cuéc ®êi vµ ph¶i lu«n v× cuéc ®êi. III.Tæng kÕt *ý nghÜa biÓu t-îng h×nh ¶nh: ChiÕc thuyÒn https://topdalat.vn/

22. H§5: Tæng kÕt (7p) Ph-¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm, ph¸t vÊn -Nªu ý nghÜa biÓu t-îng cña h×nh ¶nh chiÕc thuyÒn ngoµi xa ? +Néi dung ? +NghÖ thuËt ? Tõ nh÷ng g× ®· t×m hiÓu, em cã thÓ lÝ gi¶i nh- thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh chiÕc thuyÒn ngoµi xa? Em h·y nªu nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm? §-îc nªu ý kh¸i qu¸t vÒ néi dung t¸c phÈm th× em sÏ nªu ®iÒu g×? C. Cñng cè vµ dÆn dß: (2p) 1) H·y lùa chän mét chi tiÕt mµ em t©m ®¾c nhÊt trong t¸c phÈm, vµ viÕt lêi b×nh (kho¶ng 30 dßng) cho chi tiÕt ®ã? 2) VÒ nhµ t×m ®äc thªm nh÷ng t¸c phÈm cña NguyÔn Minh Ch©u, nhÊt lµ: M¶nh tr¨ng cuèi rõng, Ng-êi ®µn bµ trªn chuyÕn tµu tèc hµnh. 3) So¹n bµi tiÕp theo ngoµi xa. - ChiÕc thuyÒn lµ biÓu t-îng cña bøc tranh thiªn nhiªn vÒ biÓn vµ còng lµ biÓu t-îng vÒ cuéc sèng sinh ho¹t cña ng-êi d©n hµng chµi. -ChiÕc thuyÒn ngoµi xa lµ mét h×nh ¶nh gîi c¶m, cã søc ¸m ¶nh vÒ sù bÊp bªnh, dËp dÒnh cña nh÷ng th©n phËn, nh÷ng cuéc ®êi tr«i næi trªn s«ng n-íc. -ChiÕc thuyÒn ngoµi xa biÓu t-îng cho mèi quan hÖ gi÷a nghÖ thuËt vµ ®êi sèng. C¸i hån cña bøc tranh nghÖ thuËt Êy chÝnh lµ vÎ ®Ñp rÊt ®çi b×nh dÞ cña con ng-êi lam lò vÊt v¶ trong cuéc sèng th-êng nhËt. 1) NghÖ thuËt: - NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng nghÞch lÝ lµm næi bËt t×nh huèng chung, t×nh huèng tù nhËn thøc. -Giäng ®iÖu: chiªm nghiÖm, tr¨n trë vµ giµu t©m huyÕt. -Ng«n ng÷: gi¶n dÞ, giµu h×nh ¶nh ®Çy d- vÞ. 2) Néi dung: https://topdalat.vn/