Vận dụng phương pháp dạy học dự án vào dạy học Lịch sử 10

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 3 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: Dạy học dự án vào dạy học chủđề“ Sơ kết Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷXIX” Lịch sử 10 - THPT Người thực hiện:NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN Môn : Lịch sử Tổ: Khoa học xã hội SĐT: 0988262166 Năm học : 2019 - 2020 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

2. PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài. Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Lịch sử giữ một vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục tư tưởng, tình cảm đạo đức và truyền thống cho học sinh. Qua môn học giáo dục hình thành phẩm chất, có lòng yêu nước nồng nàn, yêu CNXH, biết suy nghĩđộc lập, hành động tập thể, và có tổ chức, nhận rõ kết quả hoạt động của mình, phát triển tối đa tinh thần chủđộng đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc XHCN. Dạy học tốt bộ môn Lịch sử nhằm góp phần vào thực hiện mục tiêu chiến lược của Đảng vềđào tạo thế hệ trẻ, tiếp tục sự nghiệp cách mạng của cha anh, đưa đất nước phát triển và hội nhập. Trong đó, những tri thức lịch sử truyền thống có ý nghĩa rất quan trọng. Thực tế, tình yêu nước bắt đầu từtình yêu quê hương. Nhà văn hoá Xô viết Ilyu-E-ren-bua từng nói: "Lòng yêu nước bắt đầu từ lòng yêu những vật tầm thường nhất, yêu các cây trồng trước nhà, yêu cái phố nhỏđổ ra bờ sông. v..v”. “Quêhươngnghĩa nặng tình cao”(HồChí Minh) mà đi xa ai cũng nhớ, khổđau lại càng muốn về. sâu sắc, càng yêu quê hương thì càng yêu Tổ quốc và ngược lại. Quê hương và Tổ quốc tác động lẫn nhau, bổ sung cho nhau làm phong phú tình cảm của mỗi con người. Chính vì thế mà trong sự hình thành nhân cách của học sinh, lịch sử truyền thống có ý nghĩa rất quan trọng. Trong vài thập kỷ gần đây, do sự phát triển nhanh chóng của khoa học, kỹ thuật và công nghệ, cũng như quá trình hội nhập quốc tếđã dẫn đến nền kinh tế nước ta trở thành nền kinh tế - tri thức. Trong nền kinh tế - tri thức, kiến thức và kỹ năng của con người là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội. Nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho nền giáo dục là ngoài việc trang bị cho học sinh những kiến thức tối thiểu, cần thiết, các môn học cần tạo ra cho học sinh các năng lực nhất định để khi tham gia sản xuất hoặc nghiên cứu khoa học, họ có thể thích ứng được với các yêu cầu của xã hội. Quan điểm của Đảng về vấn đề này thể hiện ở mục tiêu giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước hiện tại và tương lai. Trong đó đặc biệt chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục. Và “ Dạy học phải gắn liền với thực tế, giải quyết được các vấn đề, các yêu cầu của thực tế”. Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học trong đó học sinh thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, gắn liền với thực tiễn, kết hợp lý thuyết với thực hành và đánh giá kết quả. Kết quả của dự án là một sản phẩm hành động có thể giới thiệu được. Sử dụng dạy học theo dự án không chỉ giúp học sinh hứng thú, chủđộng trong học tập mà còn rèn luyện, củng cố rất nhiều kỹnăng. Tuy nhiên việc sử dụng dạy học dự án mới chỉ áp dụng ởcác trường đại học và cao đẳng. Hiện nay có rất ít giáo viên THPT hiểu biết về dạy học dự án và rất hiếm giáo viên sử dụng hình thức này trong giảng dạy. Căn cứ Thật vậy! Một con người yêu Tổ quốc thiết tha thì càng yêu quê hương mình 1 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

3. vào đặc điểm môn học và với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng dạy học, tôi chọn đề tài: Vận dụng phương pháp dạy học dự án vào dạy học chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” Lịch Sử 10 – THPT. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu, xây dựng: dạy học dự án vào dạy học chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” Lịch Sử 10 – THPT. Nhằm nâng cao sự liên hệ giữa lý thuyết với thực tiễn, thực hiện hiệu quảđổi mới phương pháp dạy học. Phát huy tính tích cực chủđộng sáng tạo, tạo tính hứng thú trong học tập, giúp học sinh được trải nghiệm thực tiễn cuộc sống, góp phần hình thành một số phẩm chất năng lực của học sinh; góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng, cung cấp nhân lực trực tiếp cho địa phương. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu đề tài giải quyết các vấn đề sau: - Tổng quan cơ sở lí luận và thực tiễn của dạy học gắn liền với trải nghiệm. - Thiết kế tiến trình dạy học dự án qua chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷXIX”. - Tiến hành thực nghiệm sư phạm tại đơn vịcông tác và các đơn vị khác. - Khảo sát kết quả thử nghiệm đề tài thông qua lấy ý kiến của đồng nghiệp và học sinh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu áp dụng cho học sinh khối 10 tại đơn vịcông tác trong năm học 2018 – 2019 và 2019 -2020 - Nghiên cứu xây dựng chủđề dạy học “Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” bằng dạy học dự án. - Phạm vi và khảnăng nhân rộng cho tất cảcác đối tượng học sinh, áp dụng cho dạy học đại trà ở tất cảcác trường THPT, góp phần phân luồng học sinh sau THPT. 5. Phương pháp nghiên cứu Ởđềtài này tôi đã thực hiện các phương pháp như sau: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp chuyên gia. - Phương pháp quan sát. - Phương pháp nghiên cứu quan sát các sản phẩm hoạt động của học sinh. - Phương pháp phân tích, tổng hợp. - Phương pháp thống kê. 2 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

4. 6. Giả thuyết khoa học Đối với chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX”, dạy học theo dự án sẽ tạo cơ hội cho học sinh hoạt động nhóm, trải nghiệm thực tiễn cuộc sống, phát triển tư duy sáng tạo và niềm đam mê trong học tập, để từ đó cố gắng nỗ lực học tập đểđạt kết quả tốt hơn. Mặt khác sự hợp tác các bạn trong nhóm sẽ tạo cơ hội cho sự phát triển các năng lực giao tiếp, trình bày. Như vậy phương pháp dạy học dự án sẽ có hiệu quảcao hơn về chất lượng dạy học so với áp dụng phương pháp dạy học truyền thống. 7. Những đóng góp của đề tài Đề tài: Dạy học dự án qua chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX”, có những đóng góp về lý luận và thực tiễn như sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về dạy học dự án. - Làm sáng tỏ thực trạng xây dựng và tổ chức dạy học theo chủđề trong các nhà trường phổ thông hiện nay. - Dạy học dự án qua chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX”. Giúp người học vận dụng kiến thức bài học ngay vào thực tiễn cuộc sống. Đồng thời khắc sâu kiến thức và hoạt động nhóm sẽ phát huy sự sáng tạo của học sinh. 3 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

5. PHẦN II - NỘI DUNG CHƯƠNG 1 –CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Cơ sở lý luận của đề tài ''Dựán'' được hiểu theo nghĩa phổthông là đề án, một dự thảo hay một kế hoạch, trong đó đề án, dự thảo hay kế hoạch này cần được thực hiện nhằm đạt mục đích đề ra. 1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài: Có nhiều đề tài vận dụng phương pháp dạy học dự án cụ thểnhư phương pháp dạy học dựvà bước đầu thực nghiệm “Dạy học dựán” vào bộ môn lịch sử của một sốtrường THPT… Nhưng đề tài dạy học dự án qua chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX”, mới ởphương pháp tổ chức và thiết kế nội dung theo hướng trải nghiệm, sáng tạo. Học sinh làm việc chủ yếu theo nhóm, có thể vận dụng kiến thức liên môn đểđóng vai, thuyết minh, phỏng vấn. Hoạt động trải nghiệm dạy học dự án ngoài phạm vi nhà trường còn nhằm mục đích nâng cao ý thức trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên đối với đất nước. Phương pháp dạy học dự án qua chủđề giúp giáo viên có thể tham khảo, sử dụng một cách sáng tạo, hiệu quả trong dạy học và thông qua kết quả thực nghiệm có đối chứng để kiểm chứng tính khả thi của đề tài. 1.2.1. Dạy học theo dự án Là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có mục tiêu rõ ràng, gắn với thực tiễn, kết hợp lí thuyết với thực hành. Người học được hướng dẫn để thực hiện các công việc như tự lập kế hoạch, tự triển khai thực hiện kế hoạch, kiểm tra, điều chỉnh, tựđánh giá quá trình và kết quả thực hiện. Hình thức làm việc chủ yếu là theo nhóm, kết quả của dự án là những sản phẩm cụ thể, được trình bày rõ ràng, có thể giới thiệu được. Quan điểm đổi mới dạy học hiện nay là tăng tính hành động, vận dụng kiến thức giải quyết những vấn đề thực tiễn của nguời học, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, dạy học theo dự án là một trong những hình thức thực hiện được quan điểm này. 1.2.2. Các bước tiến hành của dạy học theo dự án Dạy học theo dựán được thực hiện theo 5 bước như sau: Bước 1: Xác định chủđề, nhiệm vụ học tập và nghiên cứu gắn với yêu cầu của môn học. - Có thể khởi đầu bằng ý tưởng học sinh quan tâm hoặc những định hướng, chỉ dẫn của giáo viên. 4 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

6. - Cần tạo ra một tình huống xuất phát, một nhiệm vụ cần giải quyết, trong đó chú ý đến việc liên hệ với hoàn cảnh thực tiễn xã hội và đời sống, chú ý hứng thú của người học cũng như ý nghĩa của đề tài. Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện: - Học sinh với sựhướng dẫn của giáo viên xây dựng đềcương lập kế hoạch thực hiện - Xác định mục tiêu của dự án. - Hình dung nội dung chi tiết và các công việc cụ thể, cách thức thực hiện, các điều kiện cần thiết như nguồn tư liệu, thiết bị cần thiết, kinh phí, người tham gia,…Dự kiến thời gian, địa điểm triển khai công việc, phân công người thực hiện, dự kiến sản phẩm cần đạt.Tất cả vấn đềtrên được trình bày trong đềcương hoạt động và kế hoạch thực hiện. - Khơi gợi sự hứng thú: Tập thể nhóm phải động viên, khích lệ thể hiện sự say mê, hứng khởi trong việc nhận nhiệm vụ và hoàn thành nhiệm vụ. Bước 3: Các nhóm thực hiện nhiệm vụ dự án: - Thu thập thông tin: Từ sách báo, tạp chí, mạng internet, khảo sát, điều tra, phỏng vấn, thực địa… - Xử lí thông tin: Tổng hợp, phân tích dữ liệu (có thể biểu hiện bằng sơ đồ, biểu đồ...) - Thảo luận thường xuyên giữa các thành viên trong nhóm để giải quyết các vấn đề và kiểm tra tiến độ. - Xây dựng sản phẩm: Tập hợp các kết quả thành một sản phẩm cuối cùng. Bước 4: Giới thiệu sản phẩm trước tập thể lớp - Trình bày, giới thiệu sản phẩm bằng các cách: Bài viết, Powerpoint, bản đồ, tranh ảnh, mô hình, kể cả việc đóng kịch, kể truyện, phỏng vấn… Bước 5: Đánh giá kết quảđạt được so với mục tiêu xác định - Học sinh tự rút ra những bài học từ việc học theo dựán: Đã học được gì? Hình thành được những thái độ tích cực nào? Có hài lòng về kết quảthu được không? Đã gặp những khó khăn gì và đã giải quyết như thế nào? Những cảm nhận của cá nhân sau khi thực hiện xong một dự án? - Giáo viên: Đánh giá chất lượng sản phẩm giới thiệu, kết quả tựđánh giá, phương pháp làm việc. 1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài: 1.3.1. Thực trạng dạy và học Lịch sửởtrường THPT. 5 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

7. Bộ môn Lịch sửởtrường THPT có vai trò quan trọng trong việc cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, khách quan, có hệ thống về lịch sử xã hội loài người (lịch sử dân tộc Việt Nam) từ khi xuất hiện đến nay, góp phần bồi dưỡng lòng yêu nước, yêu độc lập dân tộc gắn liền với chủnghĩa xã hội, tinh thần đoàn kết dân tộc với hội nhập quốc tế, ý thức góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủnghĩa, niềm tự hào, niềm tin tưởng vào sựlãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng cộng sản Việt Nam và thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước, rèn những kĩ năng cần thiết, những thao tác tư duy cơ bản. Những năm gần đây, bộ môn Lịch sửởtrường THPT đã có nhiều thay đổi tích cực về nội dung, phương pháp dạy học. Phần lớn giáo viên hiện nay ở các trường đã nhận thức được việc cần phải đổi mới phương pháp dạy học lịch sử theo hướng tích cực lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủđộng, sáng tạo của học sinh trong quá trình học tập. Nhiều phương pháp dạy học mới được giáo viên tiến hành trong quá trình giảng dạy như: dạy học dự án, thảo luận nhóm, dạy học nêu vấn đề…đã mang lại kết quả tốt, giúp học sinh có thểlĩnh hội kiến thức một cách tốt hơn và đồng thời cũng cho bản thân người giáo viên cảm thấy hứng thú, say mê với sự nghiệp. Tuy nhiên thực trạng dạy và học Lịch sửởtrường THPT hiện nay vẫn còn nhiều bất cập dẫn đến chất lượng dạy và học chưa cao. Việc thay đổi từ quan niệm “người thầy làm trung tâm” sang “học trò là trung tâm” chưa đem lại kết quả cao. Đa số học sinh đều cảm thấy học lịch sử khó nhớ và nhanh quên, các em thường nhầm lẫn về thời gian xẩy ra sự kiện, vềđịa danh, tên cuộc khởi nghĩa, nhân vật lịch sử. Và đặc biệt đa số học sinh không hiểu được bản chất các sự kiện lịch sử, không giải thích được ý nghĩa của các sự kiện lịch sử, vai trò công lao của nhân vật lịch sử….Bên cạnh đó việc ôn tập, củng cố kiến thức cũng chưa được quan tâm chú ý của giáo viên, học sinh không được hướng dẫn phương pháp tự học, tự nghiên cứu tìm hiểu và ôn tập kiến thức. Kiến thức lịch sửchưa có tính liên hệ thực tiễn, kiến thức hàn lâm, nặng nề. Từ thực trạng trên đã đặt ra một yêu cầu bức thiết cho môn Lịch sử nói riêng và các môn học khác ởtrường phổ thông nói chung phải có những biện pháp đổi mới nhằm phát huy những thế mạnh bộ môn và khắc phục những hạn chếđể chất lượng giáo dục được nâng cao. 1.3.2. Thực trạng của vấn đề dạy học dự án vào dạy học chủđềởtrường THPT. Khi thực hiện đề tài này, tôi đã tiến hành khảo sát, điều tra GV và HS trường THPT Đô Lương 3 bằng một số câu hỏi, tôi đã thu được những kết quảđáng kể, từ đó hiểu được các mặt nhận thức, thái độ và hành vi của HS về dạy học dự án vào dạy học chủđề cụ thểnhư sau: * Nhận thức của giáo viên và học sinh. 6 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

8. Trong quá trình thực hiện đềtài, để tìm hiểu về nhận thức, thái độ và phương pháp tổ chức dạy học dự án vào dạy học chủđềsơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX của GV qua môn lịch sử, tôi đã tiến hành điều tra, khảo sát, trao đổi ý kiến với các GV đang giảng dạy ở một sốtrường trong huyện Đô Lương kết quảnhư sau: Về nhận thức: phần lớn sốGV được điều tra có nhận thức đầy đủvà đúng đắn về vấn đề dạy học dự án vào dạy học chủđềsơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX (60%), còn lại 40% GV nhận thức tương đối đầy đủ và chưa đầy đủ. Vềthái độ: 70% GV có thái độ tích cực đối với việc dạy học dự án vào dạy học chủđềsơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX .Tuy vậy, vẫn còn một bộ phận GV chưa có thái độđúng đắn trong việc dạy học dự án vào dạy học chủđềsơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX cho HS của mình. Bên cạnh đó, một số GV lại nghĩ rằng muốn thực hiện được dự án này cho HS cần phải có các chương trình hỗ trợ của nhà nước và phải có nguồn kinh phí lớn. Về hình thức tổ chức và phương pháp: qua khảo sát thì các GV đều cho rằng có thể sử dụng cả dạy học dự án và dạy học truyền thống, Tuy nhiên, các GV thường sử dụng dạy học truyền thống vì rất khó có thể tổ chức các hoạt động nhóm cho HS một cách thường xuyên do điều kiện, thời gian và cơ sở vật chất của các trường phổ thông. Vềphương pháp dạy học muốn đạt hiệu quả cao thì phải sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính năng động, sáng tạo và chủ động của HS, khắc phục những hạn chế vềcơ sở vật chất của trường học. Thực tế đánh giá về mức độ dạy học nội dung này qua các tiết dạy học dự án của mình, các GV cũng thẳng thắn nói rằng chỉ thỉnh thoảng mới đề cập đến một cách sơ sài và qua loa. Nguyên nhân chủ yếu là do kiến thức trong bài nhiều, mà thời gian và cơ sở vật chất còn rất hạn chế. *Kết quả khảo sát thực trạng dạy học dự án vào dạy học chủđề: - Kết quả điều tra từ GV Bảng 1.1. Kết quả điều tra thực trạng phát triển dạy học dự án vào dạy học chủ đề TT Câu hỏi Tỉ lệ lựa chọn (%) Cần thiết Rất cần thiết Không cần thiết 5% 0% 1 Việc rèn luyện năng lực, kĩ năng thực hành cho học sinh có cần thiết hay không? 95% 7 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

9. Không bao giờ Thỉnh thoảng Thầy (cô) có thường xuyên tổ chức hoặc hướng dẫn cho học sinh lập dự án dạy học chủ đề tại địa phương hay không? Thường xuyên 2 3.2% 40.1% 56.7% 3 Thầy (cô) chọn hình thức nào để tổ chức dạy họcdự án vào dạy họcchủ đề cho học sinh? Kiểm tra đánh giá Dạy kiến thức mới Chuẩn bị bài ở nhà 16,7% 27,7% 55,6% PP bàn tay nặn bột PP học theo dự án dạy PP dạy học giải quyết vấn đề 4 Phương pháp hoặc kĩ thuật dạy học nào được sử dụng dạy chủ đề ? 28% 65.7% 6.3% Thái độ của HS khi được hướng dẫn dạy họcdự án vào dạy học chủ đề? Không hứng thú Hứng thú Rất hứng thú 5 15% 38% 47% -Kết quả điều tra từ HS Bảng 1.2. Kết quả điều tra năng lực học tập chủ đề của học sinh THPT TT Câu hỏi Tỉ lệ lựa chọn (%) Rất quan trọng Quan trọng Không quan trọng 11% 0% 1 Em đánh giá như thế nào về vai trò của việc học tập dự án theo hoạt động nhóm hiện nay ? 89% Thường xuyên Thỉnh thoảng Không bao giờ Ngoài giờ học trên lớp em đã giành bao nhiêu thời gian tìm hiểu về ứng dụng của các kiến được học ? 2 64.7% 10,3% 25% thức 3 Có Không Không có kế hoạch Em có thực hiện kế hoạch học tập đã đề ra khi học tập 1dự ánchủ đề 53 % 14.5% 32.5% 8 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

10. không ? Cảm nhận lĩnh hội kiến thức trong quá trình học tập dự án vào chủ đề Mức độ Gặp rất nhiều khó khăn Gặp nhiều khó khăn Gặp ít khó khăn Không gặp khó khăn Số lượng 221 148 31 0 Tỷ lệ % 55.25% 37% 7.75% 0% Bảng 1.3. Kết quả phiếu điều tra HS về mức độ hiểu biết dạy học dự án vào dạy học chủđềsơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX. Nhận thức Thái độ Tổng sốHS điều tra Tích cực Đầy đủChưa đầy đủ Hiểu ít Tiêu cực Sốlượng 35 210 135 240 140 380 Tỉ lệ (%) 9,2 55,2 35,6 63,1 36,9 Về nhận thức: qua các số liệu điều tra có thể thấy rằng phần lớn HS ở các trường phổthông đều cho rằng môn lịch sử là môn phụ, các em chủ yếu chỉ chú ý đến các môn như toán, lí, hóa…cho nên khi được hỏi các em đều có nhận thức chưa đầy đủ (chiếm tới 55, 2%), Đặc biệt, còn tới 35,6% các em HS hiểu biết rất ít, thậm chí chưa biết. Qua điều tra cho thấy việc nhận thức của HS THPT còn rất hạn chếvà chưa đầy đủ hoặc có cái nhìn sai lệch, phiến diện. Như vậy, qua kết quảđiều tra có thể thấy rằng: hiện nay, việc đưa các nội dung giáo dục dạy học dự án vào dạy học chủ đề vào trong các bài học ởnhà trường phổthông, đặc biệt là các bài học lịch sử chưa nhận được sựquan tâm thích đáng. Vềthái độ: đa sốHS khi được hỏi đều có thái độ tích cực và tỏ ra rất hứng thú (63,1%). Đặc biệt các em thích thú khi tham gia các hoạt động nhóm, vì theo các em hoạt động nhóm thoải mái mà khảnăng ghi nhớ kiến thức lại cao, đồng thời các em có thể phát huy tinh thần đoàn kết giữa các thành viên trong tổ, trong lớp với nhau. Câu hỏi điều tra: Hãy nêu những hiểu biết của em về quá trình dựng nước và giữnước? Kết quảđiều tra ban đầu của học sinh về quá trình dựng nước và giữnước: 9 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

11. Điểm Giỏi Khá Trung bình Yếu, kém Sốlượng( em) 70/380 90/380 120/ 380 80/380 Tỷ lệ (%) 18,4 23,7 31,6 26,3 1.3.3. Đánh giá thực trạng phát triển dạy học dự án vào dạy học chủ đề trong dạy học sinh học ở các trường THPT tại huyện Đô Lương, Nghệ An. Qua bảng số liệu trên, tôi có một số đánh giá như sau: - Việc phát triển dạy học dự án vào dạy học chủ đề cho HS hiện nay rất được quan tâm để thực hiện. Tất cả 95% GV được khảo sát đều chọn phướng án “rất cần thiết” và 5% chọn phương án “cần thiết” để dạy học dự án vào dạy học chủ đề cho HS. - Về mức độ thường xuyên tổ chức hoạt động dạy học dự án vào dạy học chủ đề: Có 40.1% GV được khảo sát cho là thỉnh thoảng có tổchức dạy học dự án vào dạy học chủ đề. Có đến 56.7% GV chưa bao giờ tổ chức các hoạt động dạy họcdự án vào dạy học chủ đề, và chỉ có 3.2% GV là thường xuyên tổ chức hoạt động này cho HS. Nhìn chung sốgiáo viên có thái độ tích cực phần lớn đơn thuần là việc xây dựng làm sao chỉ truyền đạt hết kiến thức cho học sinh nắm được mà không cần quan tâm đến bất cứ nội dung nào khác. - Về thái độ của học sinh khi được hướng dẫn dạy học chủ đề dạy học: có 38% hứng thú, 15% rất hứng thú, có tới 47 % không hứng thú, điều này cho thấy cần phải thay đổi phương pháp và hình thức tổ chức dạy học dự án vào dạy học chủ đề, để tạo hứng thúsay mê học tập cho người học. - Cảm nhận lĩnh hội kiến thức trong quá trình học tập chủ đề có tới 55,25% gặp rất nhiều khó khăn; 37% gặp nhiều khó khăn và 7.75% gặp ít khó khăn. Tuy rằng các em nhận thức được kiến thức lĩnh hội có ý nghĩ quantrọng trong cuộc sống song việc học tập các chủ đề gặp nhiều khó khăn. Điều đó cho thấy học sinh chưa làm quen nhiều với dự án vào dạy học chủ đề, và còn rất lúng túng với các dạng bài tập “mở” khi đọc hiểu để trả lời câu hỏi hoặc vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Do vậy, qua nghiên cứu, thể hiện thành công dạy học dự án vào dạy học chủ đềởđơn vị công tác tôi muốn chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc đổi mới xây dựng dạy học dự án qua chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” Lịch Sử 10 – THPT. 10 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

12. CHƯƠNG 2 – DỰ ÁN DẠY HỌC SƠ KẾT LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NGUỒN GÓC ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX 2. 1. Mục tiêu dạy học: 2.1.1. Kiến thức: - Học sinh biết được nước Việt Nam có lịch sử giữnước lâu đời, trải qua nhiều biến động thăng trầm. Trong quá trình tồn tại, phát triển nhân dân ta đã từng bước hợp nhất, đoàn kết xây dựng một Quốc gia thống nhất, có tổ chức nhà nước hoàn chỉnh, có nền kinh tếđa dạng ổn định, có nền văn hóa tươi đẹp giàu bản sắc riêng đặt nền móng vững chắc cho sựvươn lên của các thế hệ nối tiếp. - Phân tích được tầm quan trọng của Lịch sử dựng nước và giữnước. Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt nam thời phong kiến. - Học sinh hiểu và biết thêm về vai trò của nhân dân Việt Nam trong quá trình lao động sáng tạo, xây dựng đất nước còn phải liên tục cầm vũ khí chung sức, đồng lòng tiến hành hàng loạt các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm bảo vệđộc lập Tổ quốc. - Học sinh biết, hiểu và thực hành tốt các loại bài viết nghị luận xã hội; thực hiện các bài phỏng vấn, phong cách ngôn ngữ chính luận…qua đótrình bày được suy nghĩ của bản thân về vấn đề dựng nước và giữnước hiện nay. - Trách nhiệm của học sinh trong việc bảo vệ và gìn giữđất nước hiện nay. - Biết và nắm được chính sách Pháp luật của Đảng và nhà nước trong việc bảo vệđất nước hiện nay. 2.1.2. Kỹnăng - Rèn luyện cho HS kĩ năng xác định kiến thức cơ bản - Rèn luyện kĩ năng tổng hợp vấn đề, so sánh, phân tích. - Rèn luyện kĩ năng thu thập, sửlý tư liệu, ứng dụng công nghệ thông tin (PowerPoint – Word), xây dựng các video…vào việc xây dựng bài thuyết trình. - Rèn khảnăng làm việc hiệu quả theo nhóm - Sử dụng bản đồtư duy để phát triển các ý tưởng cá nhân về một chủđề nào đó, biết cách sử dụng kĩ thuật KWL, biết sử dụng các phàn mềm Power Point, Word, Prezi… chèn hình ảnh, âm thanh, tạo video… tạo nên sản phẩm báo cáo dự án học tập. - Kĩ năng quan sát và thể nghiệm đời sống; kĩ năng trình bày một vấn đề; kĩ năng tranh luận, thảo luận; kĩ năng xây dựng một bài thuyết trình của bộ môn Lịch sử… 11 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

13. - Phát triển kĩ năng thuyết trình, giao tiếp, thiết lập được bài phỏng vấn, xây dựng được kịch bản... - Rèn luyện kĩ năng sống + Tính hợp tác giữa các thành viên trong công việc; sự chia sẻ; sự phân công công việc theo năng lực; sự khéo léo trong giao tiếp; sự khoa học trong kế hoạch học tập và làm việc; Cách thức và những nguyên tắc khi liên hệ công việc và đề nghị hợp tác với các tổ chức; Thói quen làm việc đúng thơi gian, khảnăng vượt thử thách, tháo gỡkhó khăn... Phát huy được năng lực riêng, sởtrường của người học; khảnăng giao tiếp, thuyết trình, hùng biện, tổ chức sự kiện, kĩ năng vi tính, tin học... + Xây dựng những kĩ năng sống cơ bản trong HS sau khi thực hiện dự án, kĩ năng giao tiếp được nâng lên; cách thức làm việc khoa học hơn; tinh thần hợp tác giữa các thành viên trong tập thể thể lớp sẽđược nâng lên.Từđó các em sẽ biết cách tổ chức các sự kiện riêng của lớp một cách hiệu quả. 2.1.3. Thái độ - Bước đầu hình thành ý thức say mê nghiên cứu khoa học. - Tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tích cực ủng hộ các chủtrương của Đảng và nhà nước.Tham gia vào việc tuyên truyền giáo dục ý thức, bồi dưỡng lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. - Tích cực bồi dưỡng ý thức vươn lên trong học tập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. - Có thái độ phê phán, tố cáo các hành vi, vi phạm pháp luật về xuyên tạc các giá trị lịch sử… 3.1.4. Các năng lực hướng tới hình thành và phát triển ở học sinh qua dự án - Góp phần hình thành các năng lực: tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực tư duy tổng hợp sự kiện lịch sử; năng lực sử dụng số liệu thống kê; năng lực sử dụng bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh; năng lực khảo sát thực tế. 2.2. Đối tượng dạy học của bài học: - Dự án thực hiện cho học sinh khối 10 THPT 2.3. Ý nghĩa của bài học: Tìm hiểu về Lịch sử từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX là việc làm rất nhiều ý nghĩa vàđang được ngành giáo dục và nhiều ban ngành quan tâm. Trong chương trình môn học Lịch sử và các môn học khác của hệTHPT đều có bài hướng dẫn học sinh tìm hiểu về lĩnh vực này. Bên cạnh đó, vấn đề cho học sinh tìm hiểu nguồn gốc dựng nước và giữnước cũng là một chủtrương lớn trong ngành giáo 12 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

14. dục để giúp học sinh hiểu rõhơn về giá trị của lịch sử, qua đó giáo dục ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử của địa phương, của đất nước và nhân loại. Với tầm quan trọng như vậy đòi hỏi giáo viên cần có những định hướng đúng đắn cho học sinh, đồng thời khơi gợi được tình yêu quê hương đất nước với môi trường, tài nguyên thiên nhiên với bản sắc văn hóa truyền thống; Từđó nâng cao ý thức tôn trọng, giữ gìn, ý thức trách nhiệm, góp phần bồi đắp tâm hồn, hình thành nhân cách, khơi dậy tình yêu quê hương đất nước và niềm tự hào dân tộc trong thế hệ trẻ hôm nay. Tuy nhiên, thời gian hạn chế của tiết học không đủđể các em thể hiện sự tìm tòi, hiểu biết của mình, chưa giúp các em có một cái nhìn toàn cảnh và khơi gợi tình yêu một cách sâu sắc. Mặt khác, các nội dung học tập về: Quá trình dựng nước và giữnước, truyền thống yêu nước của dân tộc việt,.. Hiện đang nằm ở các môn học khác nhau. Vì vậy, việc cấu trúc, sắp xếp lại một số nội dung dạy học gần giống nhau, có liên quan chặt chẽ với nhau ở các môn học trong chương trình giáo dục hiện hành, xây dựng thành các chủđềtheo định hướng phát triển năng lực có ý nghĩa quan trọng đối với đổi mới phương pháp dạy học: vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, hoạt động giáo dục tích cực; đổi mới kiểm tra đánh giá; giảm tải trong quá trình dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục. Thông qua việc thực hiện dự án, học sinh được tham gia các hoạt động ngoại khoá trong những vai trò khác nhau như một báo cáo viên khoa học, người dẫn chương trình, phóng viên, diễn viên... Học sinh sẽđược chủđộng thiết kế các hoạt động tìm kiếm và xử lý thông tin, làm việc theo nhóm nội dung, trao đổi, tranh luận... để xây dựng một kịch bản thống nhất và triển khai chương trình hoạt động ngoại khóa…qua đó học sinh vận dụng được kiến thức để giải quyết nhiều vấn đề khác trong quá trình học tập vàđời sống. 2.4. Thiết bị dạy học, tư liệu, học liệu: Chuẩn bị của thầy Chuẩn bị của trò TT Thiết bị, tư liệu, học liệu - Máy tính x x Công nghệ phần cứng - Máy quay x x - Máy in - Máy chiếu x x - Phần mềm internet x Công nghệ - phần mềm - Phần mềm violet x - Phần mềm Word, Power Point của Microsoft - Phần mềm chỉnh sửa video clip x 13 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

15. - Các phần mềm khác x x Tư liệu in - Sách giáo khoa: Lịch sử 10; NgữVăn 10; Giáo dục công dân 12; (NXB Giáo dục) -Tranh ảnh, bản đồ, phim tư liệu. - Các sản phẩm mẫu của học sinh. x x Đồ dùng - Khung tranh triển lãm. x - www.wipikedia Bách khoa toàn thư Việt Nam x - http://www.bachkim.vn x Nguồn internet - http://www.google.com.vn x - http://www.youtube.com - http://www.mp3.zing.vn x x - Thông báo với nhà trường và phụ huynh về chương trình này. - Giấy mới, đại biểu, khách mời tham gia chương trình... x Khác x 2.5. Bảng mô tả các mức độ nhận thức và định hướng năng lực chính được hình thành thông qua chủđề. Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Nêu được các thời kỳ dựng đến thế XIX. Sự phát triển và tôi luyện truyền thống yêu nước. Phân tích được những lợi và khăn của quá trình dựng nước và giữ nước. Nhận công cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta, qua đó rút ra bài học cho mình trong công cuộc bảo vệđất nước hiện nay. xét về Liên hệ thực tế hiện nay đất nước ta đang gặp những khăn gì trong quá trình bảo vệđất nước. từ thuận khó Tổng quan về các thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước. nước kỷ phải khó của + Vai trò, tầm quan trọng của các cuộc kháng chiến Thống kê được các cuộc đấu tranh giành và giữ độc lập từ Phân tích được những đặc điểm của nền kinh tê, văn hóa nước ta Liên hệ thực tế vai trò của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm với Giải thích được vì sao lòng yêu nước của dân tộc ta được hình 14 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

16. bảo vệ tổ quốc. nguồn gốc đến thế kỷ XIX dưới thời phong kiến. công cuộc bảo vệ tổ quốc hiện nay. thành từ rất sớm. Xác định được vai trò của các anh hùng dân tộc trong sự nghiệp giữ nước. Nêu được nét đặc trưng của truyền thống yêu nước thời phong kiến. Phân tích được những giá trị của lịch sử của dựng nước và giữnước. Liên hệ thực tế công cuộc gìn giữ và bảo vệ chủ quyền đất nước hiện nay. Thiết kế ý tưởng, giải pháp phát triển kinh tế, bảo vệ giá trị lịch sử văn hóa của nhân dân trong giai đoạn hiện nay. + Vai trò, tầm quan trọng của truyền thống yêu nước của dân tộc ta đối với đất nước. Nêu được các trách nhiệm công dân của HS trong việc Giải thích được các trách nhiệm công dân của HS trong việc bảo tồn các giá trị lịch sử truyền thống của đất nước. Liên hệ thực tế trách nhiệm công dân của HS trong bảo vệ các giá trị lịch sử truyền thống của đất nước. Giải thích được ý nghĩa của việc HS cùng chung tay bảo vệ các giá trị lịch sử truyền thống của đất nước. + Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. bảo tồn các giá trị lịch sử truyền thống của đất nước. - Góp phần hình thành các năng lực: tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực tư duy tổng hợp sự kiện; năng lực sử dụng số liệu thống kê; năng lực sử dụng bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh; năng lực khảo sát thực tế. 2.6. Câu hỏi và bài tập 2.6.1. Câu hỏi mức độ nhận biết Câu 1: Nêu một vài thành tựu tiêu biểu thời dựng nước. Câu 2: Trình bày một số cuộc kháng chiến tiêu biểu trong lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến thế kỷ XIX. Câu 3: Thống kê các cuộc kháng chiến theo trình tựniên đại, vương triều, người lãnh đạo và kết quả. Câu 4: Hoàn thành bảng sau 15 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

17. Thời gian Các cuộc kháng chiến Năm 938 Năm 1075 - 1077 Năm 1258 – 1288 Năm 1406 Năm 1418 – 1427 Năm 1785 Năm 1789 2.6.2. Câu hỏi thông hiểu Câu 1: Phân tích những đặc điểm của nền kinh tế, văn hóa nước ta dưới thời phong kiến? Câu 2: Tại sao có thểxem đặc trưng cơ bản của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến là chống giặc ngoại xâm, bảo vệđộc lập dân tộc? Câu 3: Phân tích nguyên nhân dẫn đến các cuộc chiến tranh phong kiến. Các cuộc chiến tranh này đã gây ra những hậu quảgì đối với sự phát triển của nước ta? Câu 4: Vận dụng kiên thức đã học em hãy, phân tích giá trị của việc bảo vệ chủ quyền đất nước hiện nay? 2.6.3.Câu hỏi vận dụng Câu 1: Có ý kiến cho rằng: “Những cuộc kháng chiến chống xâm lược trong các thế kỷ X –XIX đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các cuộc đấu tranh ởgiai đoạn sau này”. Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. Câu 2: Đánh giá vai trò của phong trào Tây sơn đối với sự phát triển của lịch sử dân tộc ta ở cuối thế kỷ XVIII. Câu 3: Nhận xét hoạt động ngoại giao của các triều đại Lý, Trần, Lê sơ. Đảng và nhà nước ta cần vận dụng như thếnào đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay? Câu 4: Chứng minh nền văn hóa Đại Việt thời Lý – Trần – Hồđạt đến trình độ phát triển cao và toàn diện. 2.6.4. Câu hỏi vận dụng cao Câu 1: Qua kiến thức đã học về các cuội đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta từ thê kỷX đến cuối thế kỷ XVIII em hãy rút ra bài học cho công cuộc bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hiện nay? 16 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

18. Câu 2: Là một HS em sẽlàm gì để góp phần bảo vệ và phát huy các giá trị lịch sử truyền thống dựng nước và giữnước trong giai đoạn hiện nay? 2.7. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học 2.7.1. Kế hoạch chung của các hoạt động được trình bày dưới bảng sau: Sau đây là bảng tiến trình tổ chức các hoạt động học tập. Tiến trình cụ thể Kết quả/ sản phẩm dự kiến (tên và yêu cầu của sản phẩm; tiêu chí đánh giá) Tiến trình dạy học Hoạt động của học sinh Hỗ trợ của giáo viên Thời gian - Tiếp nhận nhiệm vụ của GV giao về tìm hiểu những vấn đề của dự án. Tổng quan về các thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước. + Tìm hiểu vai trò, tầm quan trọng của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. + Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến. +Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. - GV nêu tính cấp thiết chủđề và chuyển giao nhiệm vụ cho HS bằng các câu hỏi. - Thành lập được nhóm. - Bàn kế hoạch hoạt động. - Hợp đồng được kí kết. - Cung cấp tư liệu, hình ảnh mang tính chất hỗ trợ HS. - Hướng dẫn HS, hoàn thành phiếu điều tra thành lập nhóm. - Học sinh nêu được những hiểu biết ban đầu có thểchưa đầy đủ về các nội dung liên quan đến bài học. Tuần 1 (giao nhiệm vụ cho hs từ cuối giờ dạy tiết 32 PPCT) Hoạt động 1: Khởi động giao nhiệm vụ và - Hướng dẫn và cùng HS kí hợp đồng. - Điền nội dung vào phiếu điều tra để thành lập nhóm. -Thành lập được nhóm và kí kết hợp 17 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

19. đồng với GV. Trên cơ sở các nhiệm vụđược giao, HS thực hiện các nhiệm vụ theo nhóm và công việc này được thực hiện ngoài lớp học. - Trợ giúp HS xây dựng kế hoạch hoạt động của nhóm. - Đềcương chi tiết cho từng chủ đềở các nhóm - Bản phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và thời gian cho việc hoàn thành nhiệm vụ. - Trợ giúp HS trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. - Hỏi đáp thêm một số vấn đề để làm rõ nội dung chủđề và các công việc cần thực hiện. Hoạt động 2: Xây dựng kế hoạch hoạt động - Sau khi thành lập nhóm các nhóm xây dựng kế hoạch làm việc. - Các nhóm HS dựa trên phiếu định hướng hoạt động phân công nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch sinh hoạt nhóm để hoàn thành nhiệm vụ Tuần 1 - Học sinh và các nhóm HS làm việc ở nhà - Chuẩn bị kế hoạch thực hiện dự án, phiếu đánh giá sản phẩm và những hỗ trợ khác cho việc thực hiện dự án của HS. - Hỗ trợ HS - Kế hoạch thực hiện dự án của nhóm: Phân công nhiệm vụ, thống nhất địa điểm và cách thức tiến hành - HS làm việc cá nhân và nhóm theo kế hoạch đề ra: Hoạt động 3: Thực hiện dự án - Thu thập thông tin, xử lý thông tin, tổng hợp kết quả nghiên cứu của các thành viên trong nhóm. Tuần 1 - 2 - Viết báo cáo kết quả nghiên cứu của nhóm và chuẩn bị trình bày. 18 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

20. - Báo cáo kết quả làm việc của nhóm. - Lắng nghe các nhóm trình bày - Bản thuyết trình báo cáo kết quả tìm hiểu (video…) - Bảng đánh giá hoạt động của cá nhân trong nhóm. - Kết quảđánh giá sản phẩm của nhóm. Hoạt động 4: Báo cáo và đánh giá nhiệm vụ thực hiện. - Lắng nghe và đánh giá sản phẩm của nhóm khác - Nêu câu hỏi -Tiến hành đánh giá sản phẩm của các nhóm - Nhận xét và tổng kết hoạt động nhóm. Tuần 2 (Tiết 1, tiết 2) - Thảo luận và tổng kết vấn đề nghiên cứu 2.7.2. Tiến trình dạy học - Dự án thực hiện trong 1 tuần (2 tiết) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH TUẦN 1: HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG VÀ GIAO NHIỆM VỤ 1. Mục tiêu: - Xây dựng được các nội dung chủđề cần tìm hiểu - Thành lập được các nhóm theo sở thích - Phổ biến nhiệm vụ cho các nhóm - Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm 2. Thời gian: Tuần 1 – tiết 1, tiết 2. 3. Cách thức tổ chức hoạt động - GV cho HS xem một số hình ảnh về các nhân vật lịch sử Việt Nam. Yêu cầu học sinh nhận xét, cho biết: Vai trò của các cuộc kháng chiến đối với lịch 19 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

21. sử dân tộc? - GV giới thiệu dự án cho học sinh: - GV nhận xét và vào dự án: Qua hình ảnh chúng ta vừa tìm hiểu đã cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng và bảo vệđất nước. Vậylàm thếnào để phát huy được trách nhiệm của HS trong việc bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử của cha ông ta để lại cũng như trách nhiệm của bản thân đối với vấn đề về bảo vệ tài nguyên và môi trường, bảo vệ Tổ quốc. Bước 1:GV và HS cùng thảo luận đểxác định nội dung của dự án Nội dung 1: Khái quát các thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước Nội dung 2: Vai trò, tầm quan trọng của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Nội dung 3: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến. Nội dung 4: Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. - GV dùng bảng K – W – L ( biết- mong muốn- học), khảo sát ý kiến cúa HS để biết được nền tảng kiến thức trước khi các em làm dự án, các em mong muốn học hỏi những gì qua dự án, từđó có sựhướng dẫn và điều chỉnh dự án cho phù hợp. - GV hướng dẫn HS thực hiện kỹ thuật KWL để thực hiện tốt nhiệm vụđược giao. ( Phụ lục 1) Bước 2:Thành lập nhóm - GV phát phiếu thăm dò sở thích nhóm (Phụ lục II). GV phát trước 3 ngày để HS nghiên cứu và điền. - HS điền phiếu số 2 ( Phụ lục II) - GV Công bố kết quả sắp xếp nhóm theo sở thích. - HS Các nhóm bàn bạc bầu nhóm trưởng, thư kí Bước 3: GV giao nhiệm vụ cho từng nhóm, hướng dẫn lập kế hoạch nhóm. GV phân công nhiệm vụ cho các nhóm Ban 2: Ban chuyên môn (Nhiệm vụ: Xây dựng nội dung hội thảo trình bày trên Powerpoint và có bản word đi kèm) Chia làm 4 nhóm tương ứng với các nội dung của dự án. Nhóm Nội dung nhiệm vụ Điều chỉnh nhiệm vụ Tên nhóm tựđặt 1 Khái quát các thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước 20 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

22. Tìm hiểu vai trò, tầm quan trọng của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. 2 3 Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến. Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. 4 - Học sinh trong các lớp đều trong vai người tham gia dự hội thảo (Nhiệm vụ: tìm hiểu các tư liệu về các chủđề của bài học). - GV hướng dẫn lập kế hoạchnhóm, kế hoạch làm việc của cả lớp trong thời gian thực hiện dự án. Bước 4:Phát phiếu học tập định hướng (Phụ lục IV) và gợi ý cho học sinh một số nguồn tài liệu có thể tham khảo giúp hoàn thành nhiệm vụ. - HS nghiên cứu phiếu học tập định hướng - Lắng nghe, ghi chép, hỏi GV những nội dung chưa hiểu - GV giải đáp những thắc mắc từphía người học (cách thức tổ chức, nội dung triển khai…) Bước 5: Kí hợp đồng học tập ( Phụ lục V ) 4. Sản phẩm - Thành lập được 4 nhóm HS, mỗi nhóm có từ 9 HS. Các nhóm đã bầu được các nhóm trưởng - Các nhóm đã tham gia ký kết hợp đồng học tập với GV và bước đầu xây dựng được kế hoạch, phân công nhiệm vụ. TUẦN 1: HOẠT ĐỘNG 2: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG 1. Mục tiêu: - Các nhóm dưới sựhướng dẫn của giáo viên sẽ thảo luận về chủđềđược giao, xây dựng đềcương nghiên cứu cũng như kế hoạch cho việc thực hiện dự án. - Các nhóm xác định được những việc cần làm, thời gian dự kiến, vật liệu, phương pháp tiến hành. - Các nhóm tự phân công tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm tranh ảnh, video về các nội dung được phân công. - Rèn luyện được kĩ năng làm việc nhóm. 21 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

23. - Góp phần hình thành kĩ năng thu thập thông tin, phỏng vấn, điều tra thực tế. - Kỹnăng trình bày vấn đề và viết báo cáo 2. Thời gian:Tuần 1 Cách thức tổ chức hoạt động: Bước 1: GV giúp đỡ, định hướng cho HS và các nhóm trong quá trình xây dựng kế hoạch làm việc. Bước 2: Giải đáp thắc mắc cho HS. Giúp đỡ HS khi HS yêu cầu. Bước 3: Các nhóm HS dựa trên phiếu định hướng hoạt động phân công nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch sinh hoạt nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. - Viết nhật kí và biên bản làm việc nhóm. - Sắp xếp các nội dung đã tìm hiểu nghiên cứu được. - Chuẩn bị tổ chức báo cáo kết quả làm việc thông qua powerpoint thuyết trình và tổ chức trò chơi, thảo luận, tiểu phẩm, triển lãm...: nội dung, tổ chức, cơ sở vật chất, thiết bị. 3. Sản phẩm - Đềcương chi tiết cho từng chủđềở các nhóm. - Bản phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và thời gian cho việc hoàn thành nhiệm vụ. TUẦN 1 - 2 HOẠT ĐỘNG 3: THỰC HIỆN DỰ ÁN 1. Mục tiêu: Học sinh làm việc theo nhóm được phân công, chủđộng thực hiện các nhiệm vụ, cụ thể: - Ban tổ chức lên kịch bản chương trình và thiết kế giấy mời (kết hợp với nhóm tuyên truyền tạo ấn phẩm trình bày trên Word hoặc Publisher ) + Nhóm tuyên truyền viết 1 bài thể hiện được mục đích chính của hội thảo, sưu tầm các đoạn video clip về các cuộc kháng chiến chống xâm lược, hình ảnh về thành cổ loa, tháp mỹsơn, văn miếu, thành nhà Hồ… + Nhóm dẫn chương trình viết lời dẫn xây dựng các câu hỏi giao lưu với khán giả giữa các báo cáo. - Ban chuyên môn sưu tầm các tài liệu về nội dung bài học (Tìm kiếm và thu thập thông tin: các địa chỉ, mạng, qua sách báo, tạp chí, tranh ảnh, số liệu (niên giám thống kê)…tư liệu lịch sử, địa lí nói về quá trình dựng nước và giữnước. - Phân tích và xử lí thông tin, tổng hợp kết quả nghiên cứu của các thành viên trong nhóm. Trong quá trình xử lí thông tin, các nhóm phải hướng đến việc làm rõ các 22 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

24. vấn đềđặt ra trong đềcương nghiên cứu - Viết báo cáo kết quả nghiên cứu của nhóm và chuẩn bịtrình bày trước lớp 2. Thời gian: học sinh tự sắp xếp thời gian và thực hiện nhiệm vụ. 3. Cách thức tổ chức hoạt động - GV yêu cầu các nhóm trưởng báo cáo về tiến độ công việc của nhóm mình, đồng thời nêu các khó khăn, vướng mắc trong quá trình tìm hiểu các chủđề. - GV giúp đỡ các nhóm thông qua việc đưa ra các câu gợi ý để học sinh có thể giải quyết tốt các vướng mắc của nhóm mình. - Các thành viên thông qua báo cáo của nhóm mình, góp ý, chỉnh sửa bài báo cáo của nhóm. - Nhóm trưởng tiếp nhận ý kiến đóng góp của các thành viên, hoàn thiện báo cáo của nhóm, chuẩn bịtrình bày trước lớp vào tiết sau. - Trong quá trình thực hiện dựán, các nhóm cũng nên có biên bản làm việc nhóm (tham khảo phụ lục 4); HS cũng nên có nhật kí cá nhân (tham khảo phụ lục 5) để ghi những điều em biết, những điều em muốn biết, những điều em hiểu sau khi thực hiện dự án, những nội dung nào em thấy hứng thú… để buổi tổng kết đánh giá có thể chia sẻ với các bạn, với GV… 4. Sản phẩm - Tổ chức được trò chơi, xác định được trên bản đồ về vị trí lãnh thổ của các quốc gia cổđại … - Các báo cáo, tranh ảnh sưu tầm khái quát về các cuộc kháng chiến… Bài thuyết trình (Powerpoint). - Bài thuyết trình hùng biện về trách nhiệm của học sinh hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. 5. Các nhóm hoàn thành sản phẩm: chuyển đến tất cả các bạn trong lớp đểđọc trước và chuẩn bị các câu hỏi (có thể chuyển qua email, copy hoặc in sẵn). Học sinh nhận được bài trình bày của các nhóm, nghiên cứu và chuẩn bị các câu hỏi. TUẦN 2: tiết 1 HOẠT ĐỘNG 4: BÁO CÁO VÀ ĐÁNH GIÁ 1. Mục tiêu: - Học sinh báo cáo được kết quả làm việc của các nhóm: trình bày báo cáo thông qua thuyết trình và tổ chức trò chơi, thảo luận,... - Biết tựđánh giá sản phẩm của nhóm và đánh giá sản phẩm của các nhóm khác. - Hình thành được kĩ năng: lắng nghe, thảo luận, nêu vấn đềvà thương thuyết. 23 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

25. - Góp phần rèn luyện các kĩ năng bộ môn. - Bồi dưỡng tình yêu, trách nhiệm bảo tồn phát huy sựđa dạng sinh học, sựđa dạng vềvăn hóa. 2.Thời gian:Tuần 1 ( 2 tiết) 3. Thành phần tham dự: - Ban Giám hiệu và tổtrưởng chuyên môn - Giáo viên bộmôn: Địa lí, Lịch sử, GDCD. - Giáo viên chủ nhiệm, đại diện của Đoàn trường, đại diện phụhuynh… - Học sinh khối 10 4. Nhiệm vụ của học sinh - Tổ chức chương trình. - Các báo cáo viên tham gia báo cáo các nội dung chủđề theo sự phân công. - Tham gia trò chơi, thảo luận và chuẩn bị các câu hỏi các nhóm khác. - Tựđánh giá sản phẩm của nhóm mình và tham gia đánh giá sản phẩm của các nhóm khác. 5. Nhiệm vụ của giáo viên - Dẫn dắt vấn đề, tổ chức thảo luận - Quan sát, đánh giá - Hỗ trợ, cố vấn. - Thu hồi các sản phẩm và các phiếu giao việc trong nhóm - Nhận xét đánh giá các sản phẩm của học sinh. Các ấn phẩm tuyên truyền: dưới dạng khẩu hiệu, băng rôn, tranh ảnh, báo bảng, video. 3.8.3. Tổ chức các hoạt động dạy học HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG * GV phát cho HS và các đại biểu tham dự phiếu đánh giá và tựđánh giá sản phẩm của các nhóm. * Các nhóm cửđại diện báo cáo các nội dung chủ đề theo sự phân công A. Nội dung 1: Khái quát các thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước I. Các Thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước. 1. thời kỳ dựng nước đầu tiên I. Nhóm 1: - Báo cáo nội dung 1.1 Quá trình dựng nước - Quá trình dựng nước 24 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

26. 1. Hình thức báo cáo: thuyết trình + Bắc bộ: Văn Lang 2. Tiến hành báo cáo - Đại diện nhóm trình bày bài thuyết trình - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin (Khoảng thế kỷ VII–II TCN) + Nam Trung Bộ: Chăm pa (thế kỉ II) + Tây Nam bộ: Phù Nam (thế kỷ I) 2. Giai đoạn đầu của nước Đại Việt phong kiến độc lập - Báo cáo nội dung 2: Giai đoạn đầu của nước Đại Việt phong kiến độc lập 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, tranh ảnh - chính trị - Kinh tế 2.Tiến hành báo cáo - Đại diện nhóm trình bày bài thuyết trình - Văn hóa, giáo dục - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin - Báo cáo nội dung 3: Thời kỳđất nước bị chia cắt 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, hình ảnh. - Xã hội 3. Thời kỳđất nước bị chia cắt - chính trị 2. Tiến hành báo cáo - Các nhóm trao đổi, thảo luận - Kinh tế - HS các nhóm lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin - Kiểm tra và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin.. Báo cáo nội dung 4:Đất nước ở nửa đầu thế kỉ thứ XIX 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, hình ảnh. - Văn hóa, giáo dục - Xã hội 4. Đất nước ở nửa đầu thế kỉ thứ XIX - chính trị 2. Tiến hành báo cáo - Các nhóm trao đổi, thảo luận - HS các nhóm lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin - Kinh tế - Văn hóa, giáo dục - Xã hội - Kiểm tra và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin.. II/ Tìm hiểu vai trò, tầm quan trọng của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc 1, Các cuộc kháng chiến tiêu B. Nội dung II: Tìm hiểu vai trò, tầm quan trọng của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. II. Nhóm 2 1. Hình thức báo cáo: Trình chiếu đoạn phim tư liệu, hình ảnh, tổ chức thảo luận. Tổ chức trò chơi. 25 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

27. biểu từ thế kỷ X – XVIII. - Tên cuộc đấu tranh 2. Tiến hành báo cáo: - Đại diện nhóm trình bày bài báo cáo. - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. - Tổ chức trò chơi. -Vương triều - Lãnh đạo - Kết quả 2, Nhận xét về các cuộc kháng chiến. III/ Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến C. Nội dung III : Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến III. Nhóm 3 1. Hình thức báo cáo: Phỏng vấn kết hợp vói thuyết trình, hình ảnh. 2. Tiến hành báo cáo - Nhóm trưởng mời các thành viên lên phỏng vấn. - Lần lượt đại diện nhóm lên trình bày nội dung phỏng vấn 1, Cơ sở hình thành của truyền thống yêu nước: - Gia đình - Quê hương - Đất nước 2. Phát triển và tôi luyện truyền thống yêu nước trong các thế kỷđộc lập. - Các nhóm khác lắng nghe, thảo luận, trả lời các câu hỏi và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. III. Nhóm 3: 1. Hình thức báo cáo: thuyết trình bằng sơ đồtư duy. 2. Tiến hành báo cáo - Bối cảnh - Biểu hiện 3, Nét đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt nam thời phong kiến. - Đại diện nhóm trình bày bài báo cáo. - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin D. Nội dung IV: Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. IV/ Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình 2.Tiến hành báo cáo - Đại diện nhóm trình bày bài hùng biện thuyết trình kết hợp với hình ảnh, 26 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

28. - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin Hoạt động 4: Tổ chức trò chơi tiếp sức Bước 1: - GV: Thành lập các đội chơi - HS: mỗi đội chọn ra 4 em tham gia chơi. Bước 2 : GV phổ biến luật chơi Hình thức tổ chức: Các đội chơi lần lượt ghi câu trả lời vào bảng phụđã chuẩn bị, lần lượt từng em ghi đáp án và bảng phụ em thứ nhất ghi xong em thứ hai mới được ghi, lần lượt đến em cuối cùng. Đội nào trả lời xong trước và đúng nhiều câu nhất đội đó thắng. Đội chơi Thắng được cộng 10 điểm, thư ký tổng hợp điểm và công bốsau khi trò chơi kết thúc. Cử ban giám khảo: 3 em học sinh Cửban thư ký: 2 em học sinh Bước 3 : Tổ chức trò chơi - Về nội dung câu hỏi: Kể tên những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong thời kỳ Bắc thuộc? - Các nhóm tham gia chơi trong thời gian 5 phút. - Gv công bốđáp án Đáp án Khởi nghĩa Hai Bà Trưng Khởi nghĩa bà Triệu Khởi nghĩa Lý Bí Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ Chiến thắng Bạch Đằng (Ngô Quyền) Hoạt động 5: Xử lí và công khai kết quảđánh giá và tựđánh giá 1. Mục tiêu: -Đánh giá kết quả làm việc của các nhóm - Rút kinh nghiệm cho các hoạt động tiếp theo 2. Thời gian: Cuối buổi - Bước 1: GV xử lí kết quảđánh giá của học sinh và các đại biểu (GV tổng hợp phiếu đánh giá, phân loại, phân tích kết quảđể công bố tại lớp). - Bước 2: Công bố kết quảđánh giá và tựđánh giá; Nhận xét, rút kinh nghiệm cho các dự án tiếp theo. 27 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

29. 2.8. Câu hỏi dành cho tất cả các nhóm TRẢ LỜI NHANH CÁC CÂU HỎI a. Mục tiêu * Kiến thức: Hiểu biết về những biến động thăng trầm của lịch sử trong quá trình xây dựng và phát triển. * Kĩ năng : Nhận biết được công lao của các vịanh hùng, lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam. * Thái độ : Có trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. b. Phương pháp / kỹ thuật dạy học. - Tổ chức trò chơi, trả lời nhanh câu hỏi - Kỹ thuật đặt câu hỏi, khai thác phương tiện trực quan… c. Các bước hoạt động. Bước 1: - GV: Thành lập các đội chơi - HS: mỗi nhóm cử3 người Bước 2 : GV phổ biến luật chơi và lần lượt gọi các đội tham gia thi trả lời các câu hỏi nhanh. Cụ thể : - Về nội dung: Ở phần này chúng tôi đưa ra 10 câu hỏi giành cho 4 đội chơi. Nội dung các câu hỏi đều liên quan đến kiến thức vừa học và đặc biệt là chúng tôi lồng những câu hỏi mang tính giáo dục cho học sinh. - Thiết kế trên màn hình:Các đội chơi lần lượt trả lời vào bảng phụđã chuẩn bị, đội chơi suy nghĩ trong 5 giây và trả lời, mỗi câu trả lời đúng đội chơi được cộng 10 điểm, thư ký tổng hợp điểm và công bốsau khi trò chơi kết thúc. Các câu hỏi của chúng tôi như sau: Câu 1: Quốc gia cổđại nào tồn tại trên khu vực Duyên hải Nam Trung Bộnước ta ngày nay? Đáp Án: Chăm pa Câu 2: Trong giai đoạn Trịnh – Nguyễn, lĩnh vực đạt kinh tếnào đạt được sự phát triển hưng thịnh? A. Nông nghiệp – TCN B. TCN –Thương nghiệp C. Thương nghiệp D. TCN –chăn nuôi Đáp án: B. TCN –Thương nghiệp 28 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

30. Câu 3: Dân tộc Việt Nam bước vào thời kỳ phong kiến độc lập trong khoảng thời gian nào? Đáp án : TK X – XVIII Câu 4: Đâu là truyền thống quý báu nhất của dân tộc Việt Nam? Đáp án: Truyền thống yêu nước Câu 5: Câu nói “Người chở thuyền là dân, lật thuyền cũng là dân” muốn nhắc đến biểu hiện nào của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến? Đáp án: Ý thức thương dân của giai cấp thống trị Câu 6: Đây là vịtướng đã lãnh đạo nhân dân ta giành chiến thắng trong chống đội quân xâm lược nào? Đáp án: Chống quân xâm lược Mông- Nguyên Câu 7:Sự nghiệp dựng nước và giữnước hiện nay của nước ta là nhiệm vụ của A. Dân tộc Kinh. C. Toàn thể nhân dân Việt Nam. B. Đảng cộng sản Việt Nam. D. Nhân dân Việt Nam và thế giới. Đáp án: C. toàn thể nhân dân Việt Nam Câu 8: Quan sát bức tranh và cho biết ý nghĩa của hình ảnh này? 29 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

31. Đáp án: tôn vinh công lao của đội tuyển bóng đá quốc gia. Câu 9: Quan sát hình ảnh và cho biết đây là địa danh nào? Đáp án:Di tích lịch sử Truông Bồn – MỹSơn –Đô Lương – Nghệ An Câu 10: những cô gái trong bức tranh này họ là ai? Đáp án: Mười cô gái thanh niên xung phong hi sinh ởngã ba Đồng Lộc 2.9. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập - Tựđánh giá của học sinh 30 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

32. a. Cách thức đánh giá: - Giao phiếu cho nhóm tựđánh giá quá trình học - Giao phiếu đánh giá cho các học sinh đánh giá lẫn nhau. - Trao đổi, báo cáo kết quả b. Hình thức đánh giá: Theo phiếu (Phụ lục VI) - Đánh giá của giáo viên a. Cách thức đánh giá: - Xử lí kết quảđánh giá: + Xử lí kết quả tựđánh giá của học sinh + Xử lí kết quảđánh giá của giáo viên Tổng hợp kết quảđánh giá Công bố kết quảđánh giá b. Hình thức đánh giá: Theo phiếu (Phụ lục VI) 2.10. Một số sản phẩm của học sinh Sản phẩm nhóm 1: Học sinh thuyết trình trên powerpoint 31 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

33. Cả lớp lắng nghe bài thuyết trình của nhóm 1 trên powerpoint Học sinh thuyết trình trên powerpoint 32 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

34. Sản phẩm nhóm 2: các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Quang Trung (Nguyễn Huệ) Trần quốc Tuấn - Ba lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên (có video đính kèm USB) 33 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

35. - Ngô Quyền phá quân Nam Hán. (có vi deo đính kèm USB) - Phong trào Tây sơn.(có vi deo đính kèm USB) Video phong trào Tây Sơn 34 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

36. Học sinh làm việc nhóm Nhóm 2 trình bày sản phẩm qua powerpoint 35 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

37. Nhóm 2 tổ chức trò chơi Nhóm 2 tổ chức trò chơi 36 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

38. Nhóm 2 tổ chức trò chơi Sản phẩm nhóm 3: a. Hình thức tổ chức: Phỏng vấn. b. nội dung phỏng vấn: Kịch bản phỏng vấn Phóng viên: Chào các bạn mình là phóng viên của báo thanh niên, hôm nay mình có hẹn với các bạn học sinh trường THPT Đô Lương 3 để phỏng vấn một số vấn đề Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam. PV: Chào bạn bạn có thể giới thiệu vài nét về mình. Học sinh: Em tên là Nguyễn Thị Lê Na hiện là học sinh lớp 10 A1 Trường THPT đô Lương III. PV: Yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Lòng yêu nước được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệkhác, nó đã thấm sâu vào trong tiềm thức của mỗi người Việt Nam. Lúc sinh thời chủ tịch HồChí Minh đã khẳng định: Dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn. Đó là một truyền thống quý báu của ta từxưa đến nay, mỗi khi tổ quốc bịxâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cảbè lũ bán nước và cướp nước. Vậy theo bạn lòng yêu nước bắt nguồn từđâu? HS: Theo em được biết lòng yêu nước bắt nguồn từ những tình cảm đơn giản, trong một không gian nhỏ hẹp như: Tình yêu gia đình, yêu quê hương nơi 37 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

39. chôn nhau cắt rốn, nơi mình sinh sống gắn bó, sau đó phát triển thành tình cảm rộng lớn từđó hình thành lòng yêu nước. PV: Vậyhiện nay truyền thống yêu nước được biểu hiện như thế nào? HS: Truyền thống yêu nước được biểu hiện như: +Tự hào vềđất nước, tôn kính những vị anh hùng dân tộc. Ví dụnhư hàng năm nhân dân ta tổ chức lễ hội giỗ tổHùng Vương ngày 10/3, ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam... + Giữ gìn di sản văn hóa của dân tộc. + Hiếu kính ông, bà, cha, mẹ. + Học tập xây dựng đất nước. PV: Là một học sinh yêu nước bạn phải làm gì? HS: Theo em là phải: + Tích cực học tập. + Rèn luyện sức khỏe + Lao động sản xuất. + Bảo vệ tổ quốc. PV: Cảm ơn bạn đã giành thời gian trả lời cuộc phỏng vấn hôm nay. Chúc bạn có nhiều sức khỏe để học tập tốt góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc. c. Báo cáo: - Hs vào vai phóng viên phỏng vấn (có video: https://bit.ly/2wyG2qf ) Học sinh vào vai phóng viên phỏng vấn 38 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

40. 2. phát triển và tôi luyện ... a. Hình thức tổ chức: Thuyết trình bằng sơ đồtư duy. b. Báo cáo: Cửđại diện nhóm trình bày. Học sinh thuyết trình sơ đồtư duy trên powerpoint 3. Nét đặc trưng ... a. Hình thức tổ chức: Thuyết trình bằng sơ đồtư duy. b. Báo cáo: Cửđại diện nhóm trình bày. Học sinh thuyết trình sơ đồtư duy trên powerpoint 39 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

41. Sản phẩm nhóm 4: Trách nhiệm của HS hiện nay đối với đất nước trong hoàn cảnh mới. 40 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

42. 41 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

43. 42 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

44. - Hình ảnh học sinh thuyết trình (có video: https://www.youtube.com/watch?) 43 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

45. - Bài thuyết trình của nhóm 4 44 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

46. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM Để khẳng định về tính chất và hiệu quả của đềtài tôi đã tiến hành thực nghiệm sau khi tổ chức xây dựng dự án dạy học vào dạy học chủđề và tiến hành tổ chức dạy học bằng phương pháp dạy học dự án ở các lớp thực nghiệm, còn các lớp đối chứng thì sử dụng phương pháp dạy học bình thường. Kết quả thấy được như sau. 3.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm Qua thực nghiệm để kiểm tra hiệu quả và khảnăng thực thi của việc dạy học dự án qua chủ đề “Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷXIX” Lịch Sử 10 – THPTban cơ bản. 3.2. Nội dung của thực nghiệm sư phạm Thực nghiệm dạy học chủđề“Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷXIX” Lịch Sử 10 – THPT. 3.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm 3.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm Chọn ngẫu nhiên 3 lớp để thực nghiệm đề tài 10A1; 10A2, 10A12 và 3 lớp đối chứng 10A11; 10A10; 10A4 của trường THPT Đô Lương 3, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. 3.3.2. Kết quả thực nghiệm Sau khi tiến hành dạy thử nghiệm, giáo viên thăm dò ý kiến và kết quảđạt được như sau: Bảng 3.1. Hứng thú của học sinh khi giáo viên dạy học chủđềSơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷXIX” Lịch Sử 10 – THPT. Lớp Sĩ số Thích Không có ý kiến Không thích Số lượng Số lượng Số lượng Tỉ lệ % Tỉ lệ % Tỉ lệ % 10A1 30 27 90.0 3 10.0 0 0.0 10A2 39 31 79.5 7 17.9 1 2.6 10A12 36 31 86.1 4 11.1 1 2.8 Mức độ nắm kiến thức của học sinh sau giờ kiểm tra bài thường xuyên ở hai lớp thực nghiệm và đối chứng cụ thể: Bảng 3.2. Kết quả kiểm tra thường xuyên của lớp thực nghiệm 45 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

47. Lớp Sĩ số >,= 8 điểm 6.5 -8 điểm 5 -6.5 điểm < 5 điểm Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % 10A1 30 13 43.3 11 35.7 5 16.7 1 3.3 10A2 39 16 41.0 17 43.6 6 15.4 0 0.0 10A12 36 11 30.6 13 36.1 8 22.2 4 11.1 Bảng 3.3. Kết quả bài kiểm tra thường xuyên của lớp đối chứng Lớp Sĩ số >,= 8 điểm 6.5 -8 điểm 5 -6.5 điểm < 5 điểm Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % 10A11 40 8 20.0 10 25.0 16 40.0 6 15.0 10A10 39 7 17.95 12 30.77 15 38.46 5 12.82 10A4 36 4 11.1 7 19.5 17 47.2 8 22.2 Bảng 3.4. Phân phối kết quả kiểm tra và % học sinh đạt điểm XiTB Lớp Sĩ số Phương án Điểm XiTB >,= 8 điểm 6.5 -8 điểm 5 -6.5 điểm < 5 điểm Phân phối kết quả kiểm tra 10TN 105 TN 40 41 19 5 10ĐC 115 ĐC 19 29 48 19 % học sinh đạt điểm XiTB 10TN 105 TN 38.1 39.0 18.1 4.8 10ĐC 115 ĐC 16.5 25.2 41.7 16.6 Phân tích kết quả thực nghiệm Dựa trên kết quả thực nghiệm cho thấy chất lượng học tập của học sinh lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng điều đó thể hiện các điểm sau: + Nhóm % học sinh đạt trung bình đến khá; giỏi của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. + Tỷ lệ % học sinh đạt mức yếu kém của thực nghiệm thấp hơn đối chứng. 46 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

48. Kết quảcũng cho thấy ở các lớp thực nghiệm học sinh không chỉ nắm bắt được nội dung kiến thức trong chương trình mà còn hiểu rộng và sâu sắc hơn nhiều vấn đề về chuyển hóa vật chất ở vi sinh vật. Tự phát hiện và giải quyết vấn đề trong nội dung kiến thức; biết cách tập hợp xâu chuỗi kiến thức để giải quyết vấn đề. Học sinh không chỉ học được phương pháp học tập tự lực; mà còn học được phương pháp nghiên cứu; cách làm việc nhóm. Học sinh phát huy năng lực tự học và tự giải quyết vấn đề; năng lực giao tiếp... Kết quả cùng bài kiểm tra thường xuyên ở lớp đối chứng và thực nghiệm cũng phản ánh chất lượng và hiệu quả của dạy họcdự án qua chủ đề. 3.4. Nhận xét, đánh giá của Thầy (cô) và học sinh. 3.4.1. Nhận xét, đánh giá của Thầy (cô) Một số GV khi dự giờ thực nghiệm đều cho rằng: HS nắm bắt tri thức rất nhanh và đặc biệt là rất hào hứng tham gia giờ học. Những tình huống và tư liệu mà GV đã chuẩn bị cho tiết học không chỉphát huy được năng lực thực hành; năng lực tự học của HS mà còn phát huy được các năng lực khác của bản thân như: năng lực giao tiếp, năng lực làm việc nhóm … điều đó không chỉcó ý nghĩa là nâng cao kết quả học tập mà còn là giải pháp để tập cho các em năng động trong học tập cũng như trong cuộc sống sau này. - Thầy giáo Trần Văn Thắng (Phó Hiệu trưởng nhà trường) nhận xét: “ Giáo viên đã rất sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động dạy học. Các em học sinh đã tự chủ trong quá trình học tập và có trải nghiệm lý thú.” - Thầy Giáo Lê Đình Dũng (TổTrưởng, nhóm trưởng bộ môn Lịch sử) cho biết: “Học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết tình huống thực tiễn, được thỏa sức thể hiện khảnăng, năng lực sáng tạo của bản thân. Đối với giáo viên đã nâng cao được vai trò là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học của học sinh.” 3.4.2. Cảm nhận của học sinh Phần lớn các em cho rằng: Giờ học theo dự án các em rất hứng thú trong học tập vì các em được trực tiếp tham gia đóng góp ý kiến của mình vào nội dung bài học. Đồng thời tìm hiểu về nghề từđó hướng nghiệp cho bản thân trong tương lai. Ý kiến của các em được các bạn trong lớp cùng nghe cùng phân tích đánh giá, được GV khuyến khích động viên làm cho các em thấy tự tin. Các em được làm việc tích cực hơn và đều phải tham gia vào giờ học nên các em cho rằng sau giờ học các em hiểu bài ngay trên lớp. Còn HS hai lớp đối chứng thì đa số các em cho rằng giờ học hôm nay rất bình thường vì thế rất nhiều HS uể oải, chưa tích cực 47 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

49. tham gia vào giờ học. Sau giờ học HS hầu như chỉ mới nắm được một phần kiến thức của bài học nhưng củng chỉ là ở dạng lý thuyết chưa sâu sắc và cụ thể lắm. Em Hoàng Thị Việt (HS lớp 10A12) cho biết: “ Em đã thật sự nỗ lực trong suốt quá trình tìm kiếm thông tin về vấn đềmà mình được giao. Em thấy tự tin bởi vì mình có khả năng trả lời câu hỏi và đặt câu hỏi cho người khác. Những hoạt động hay bài tập mà giáo viên đưa ra trong quá trình học giúp em nắm bắt kiến thức nhanh và ghi nhớ lâu, bản thân em cũng nắm được những kĩ năng để phát triển năng lực học tập bộmôn địa lí. Em không chỉkhám phá được năng lực của bản thân mà còn thấy bản thân tựtin hơn trong con đường tìm đến với tri thức.Và em cũng đã hoạch định cho bản thân mình chọn 1 ngành trong lĩnh vực công nghệ sinh học Bi0” (trích cảm tưởng học sinh sau khi học xong dự án). Em Nguyễn TấtQuân (HS lớp 10A1) cho biết: “Được trải nghiệm và tham gia hoạt động nhóm để tự tìm hiểu kiến thức, em thấy mình say mê học môn học lịch sửhơn, thấy mình đã biết cách tìm và đọc sách, đọc các tài liệu liên quan; biết cách ghi chép và nghe giảng, biết xây dựng kế hoạch học tập cho mình… đó là những kĩ năng học tập vô cùng quan trọng, hữu ích,” (trích cảm tưởng học sinh sau khi học xong dự án). PHẦN III – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Cảm nhận của học sinh sau khi thực hiện dự án 48 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/

50. PHẦN III - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1.1. Kết quảđạt được Thông qua tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thực hiện dạy học dự án đểđịnh hướng phát triển phẩm chất, năng lực trong dạy học môn Lịch sử nói chung và cụ thể trong phương pháp dạy học dự án qua chủđề, đềtài đãđưa ra những cách thức mới trong phương pháp dạy học lịch sử ở trường THPT theo hướng trải nghiệm sáng tạo và học sinh làm việc theo nhóm, thiết thực và hiệu quả. Từ thực tiễn áp dụng trong những năm qua và kiểm chứng qua kết quảđiều tra nhận thức về lịch sửvà tư tưởng, đạo đức của học sinh nâng lên rõ rệt. Đồng thời, các kĩ năng hoạt động xã hội được rèn luyện trở nên tựtin hơn. Các em chủđộng và tích cực hơn trong học tập và tham gia các hoạt động của Đoàn trường và tập thể lớp, địa phương rất năng động và sáng tạo. Chất lượng giáo dục của bộ môn lịch sửđược nâng lên, mục tiêu giáo dục lịch sửđược thực hiện hiệu quả. 1.2. Ý nghĩa của đề tài Tổ chức dạy học dự án vào dạy học chủđềmà đềtài đưa ra làm cho những kiến thức về Lịch sử không còn trở nên khô khan, cứng nhắc. Đẩy mạnh thực hiện các hoạt động trải nghiệm sáng tạo và hoạt động nhóm trong bộ môn lịch sử, khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo và hoạt động nhóm một cách tích cực sẽ góp phần to lớn trong việc nâng cao hiệu quả, chất lượng giáo dục, giúp học sinh hiểu hơn về các giá trị lịch sử của dân tộc, rèn luyện năng lực quan sát, làm việc tập thể, đưa lại cho các em những trải nghiệm sinh động về bộ môn Lịch sử. Việc tăng cường sử dụng phương pháp dạy học dự án vào dạy học chủđề theo hướng trải nghiệm sáng tạo và hoạt động nhóm, góp phần làm cho việc giáo dục truyền thống của những giờ học lịch sử trở nên nhẹnhàng, tràn đầy cảm hứng và hấp dẫn. Để từđó bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, đất nước, có ý thức hơn trong việc cống hiến để xây dựng và bảo vệquê hương, đất nước. Đềtài được nghiên cứu từ thực tiễn và kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, bước đầu được thực hiện trong quá trình giảng dạy ởtrường THPT của tổ chuyên môn đã thực sựđưa lại hiệu quả cao. Cho thấy đây là giải pháp thiết thực có ý nghĩa thực tiễn trong việc dạy học hiệu quả bộ môn lịch sửtrong chương trình phổ thông hiện nay để giải quyết những khó khăn, thực trạng tồn tại, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn và hình thành phẩm chất, năng lực, tư duy hành động cho học sinh. Đồng thời là phương pháp thực sựcó ý nghĩa trong dạy học lịch sử theo chương trình mới và phương pháp dạy học tương lai. Góp phần to lớn vào thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện và căn bản theo định hướng Đảng. 1.3. Hạn chế của đề tài: Đề tài thực hiện trong thời gian chưa dài nên nội dung còn hạn chế. 49 https://sangkienkinhnghiemlop4.com/