Hướng dẫn học sinh THPT ôn tập kiến thức cho các kì thi quan trọng của Lớp 12

1. ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI Së Gi¸o dôc ®µo t¹o LÀO CAI  S¸ng KiÕn Kinh NghiÖm HƯỚNG DẪN HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ÔN TẬP KIẾN THỨC CHO CÁC KÌ THI QUAN TRỌNG CỦA LỚP 12 M«n: Ng÷ v¨n. Người viết: Nguyễn Thị Hạnh Lào Cai, th¸ng 03 n¨m 2013 https://tophosting.vn/

2. ỦY BAN NHÂN DÂNTỈNH LÀO CAI Së Gi¸o dôc ®µo t¹o LÀO caI Tªn s¸ng kiÕn kinh nghiÖm HƯỚNG DẪN HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ÔN TẬP KIẾN THỨC CHO CÁC KÌ THI QUAN TRỌNG CỦA LỚP 12 M«n: Ng÷ v¨n Khối: 12 Năm học 2012 - 2013 https://tophosting.vn/

3. MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU I.Lí do chọn đề tài II. Mục đích, nhiệm vụ III. Đối tượng, phạm vi IV.Cơ sở lí luận và phương pháp PHẦN NỘI DUNG I.PHẦN HƯỚNG DẪN TÌM KIẾM THÔNG TIN - KIẾN THỨC, ÔN TẬP VÀ THỰC HÀNH KIỂU BÀI NGHỊ LUẬN XÃ HỘI II.Tổng hợp kiến thức ở các chiều sâu - rộng của mỗi vấn đề III. Xây dựng hệ thống những bài văn "mẫu mực" để đọc cho học sinh nghe: IV.PHẦN TRAO ĐỔI - KIỂM TRA TRỰC TUYẾN QUA YAHOO PHẦN KẾT LUẬN TƯ LIỆU THAM KHẢO https://tophosting.vn/

4. PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, học sinh cuối cấp phải đối mặt với rất nhiều kì thi quan trọng, thậm chí là những kì thi có ý nghĩa quyết định con đường tương lai của mình. Lượng kiến thức, yêu cầu củng cố phương pháp, hoàn thiện kĩ năng làm bài... luôn là một áp lực khiến các em học sinh rất khó vượt qua nếu không có sự trợ giúp, hướng dẫn của các thầy cô giáo. Là một giáo viên đã theo đuổi nghề dạy học 17 năm, tôi có rất nhiều trăn trở khi nhìn những gương mặt lo âu, những đôi mắt thâm quầng của những học sinh mình dạy. Bởi vậy, bằng kinh nghiệm và tình yêu thương đối với học sinh, tôi đã cố gắng hình thành một số phương pháp ôn tập cho học sinh để các em có thể học và củng cố kiến thức một cách thật hiệu quả. 2. Mục đích, nhiệm vụ: - Về mục đích: giúp học sinh củng cố kiến thức ở các mảng văn học và xã hội, rèn luyện khả năng phản ứng với các tình huống kiến thức (các câu hỏi, các đề bài) được đặt ra trong các đề thi để các em có thể xử lí đề và triển khai bài làm một cách thuận lợi nhất. - Về nhiệm vụ: tìm các giải pháp, cách thức ôn tập hiệu quả cho học sinh trong phạm vi thời gian ngắn ngủi của năm học cuối cấp. 3. Đối tượng, phạm vi: - Đối tượng: học sinh lớp 12 - đặc biệt là học sinh có mục đích tham gia kì thi chọn học sinh giỏi và kì thi tuyển sinh Đại học - Cao đẳng. - Phạm vi: Kiến thức và kĩ năng thuộc môn Ngữ văn trong chương trình Trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. 4. Cơ sở lí luận và phương pháp: - Cơ sở lí luận: + Lí luận dạy học hiện nay coi học sinh là trung tâm của hoạt động dạy học. Luật giáo dục của nước CHXHCN Việt Nam trong điều 4 (yêu cầu về nội dung phương pháp giáo dục) cũng chỉ rõ: “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo ở người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” (Luật Giáo dục - trang 9 - 1998). Điều đó không có nghĩa là xem nhẹ vai trò của giáo viên nhưng rõ ràng đã chối bỏ tư cách truyền đạo, giảng đạo theo kiểu độc diễn của người thầy. Trong dạy học nói chung và dạy Văn nói riêng, làm thế nào để kích thích được khả năng chủ động, sáng tạo của học sinh là một vấn đề then chốt, góp phần quyết định chất lượng của hoạt động dạy và học. https://tophosting.vn/

5. + Môn Văn trong trường phổ thông hiện nay đang đặt ra nhiều vấn đề đáng phải suy nghĩ. Học sinh lựa chọn khối thi có môn Văn ngày càng ít. Trong giờ học, hiện tượng học sinh thờ ơ, không hứng thú, tiếp thu kiến thức thụ động không phải là hiếm.Thậm chí có quan niệm cho rằng, đây là môn học vừa khó vừa khổ. Thủ tướng Phạm Văn Đồng - người dành nhiều sự quan tâm đến giáo dục- từng có lời khuyên với giáo viên dạy Văn: “Học sinh nhớ nhiều, học nhiều là điều đáng khuyến khích nhưng đó quyết không phải là điều chủ yếu. Điều chủ yếu là dạy học sinh cách suy nghĩ sáng tạo. Chúng ta phải xem lại cách giảng dạy văntrong trường phổ thông của chúng ta, không nên dạy như cũ bởi vì dạy như cũ thì không những việc dạy văn không hay mà việc đào tạo con người cũng không có kết quả. Vì vậy dứt khoát chúng ta phải có cách dạy khác, phải dạy cho học sinh biết suy nghĩ, suy nghĩ bằng trí óc của mình và diễn tả suy nghĩ đó theo cách của mình thế nào cho tốt nhất ”. - Phương pháp: Để triển khai đề tài, tôi chủ yếu sử dụng phương pháp thực nghiệm - tức là giáo viên và học sinh trực tiếp thực hành để sau đó cùng rút kinh nghiệm. Phương pháp này vừa kích thích trí sáng tạo của học sinh, vừa tạo không khí gần gũi, thân thiết giữa học sinh và giáo viên - điều vô cùng cần thiết trong dạy - học môn văn. 5. Kết cấu: Trong quá trình thực nghiệm tại các lớp khối 12 vừa qua, tôi chủ yếu sử dụng hai biện pháp chính là hướng dẫn tìm kiếm thông tin - kiến thức, ôn tập và thực hành kiểu bài nghị luận xã hội và kiểm tra trực tuyến qua yahoo. Bởi vậy, nội dung chính trong sáng kiến hướng dẫn học sinh ôn tập cũng tập trung vào hai phần chính: - Phần hướng dẫn tìm kiếm thông tin - kiến thức, ôn tập và thực hành kiểu bài nghị luận xã hội. - Phần kiểm tra trực tuyến qua yahoo. https://tophosting.vn/

6. PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG A. PHẦN HƯỚNG DẪN TÌM KIẾM THÔNG TIN - KIẾN THỨC, ÔN TẬP VÀ THỰC HÀNH KIỂU BÀI NGHỊ LUẬN XÃ HỘI * Cơ sở: Do phần nghị luận xã hội là phần mà học sinh rất ngại học nên tôi đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết để tìm cho học sinh cách học có hiệu quả nhất để các em không chỉ biết một mà còn biết nhiều vấn đề, không chỉ biết nội dung cơ bản mà còn biết tất cả các khía cạnh có liên quan để nếu gặp một đề hoàn toàn mới cũng sẽ không bị lúng túng. * Nội dung cụ thể: I. Gợi hứng thú cho học sinh: 1. Đọc cho học sinh nghe những bài viết có liên quan tới các vấn đề cần bàn luận: những bài tản văn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, những bài báo của nhà văn - nhà báo - nhà thơ Nguyễn Quang Thiều... Đó đều là những bài viết giàu chất văn và thể hiện một quan điểm, lập trường, một cái nhìn và tầm nhìn có chiều sâu, một cách viết rất nhân văn và gần gũi. Ngoài ra, có thể tìm kiếm các bài báo viết về một sự việc, con người nào đó có liên quan đến vấn đề cần trao đổi với học sinh. Chẳng hạn, khi chữa đề "Khi mẹ (hoặc cha) nổi giận, tôi đã tìm được một bài báo về tình thương của người mẹ đối với con để thiết kế một giáo án như sau: GIÁO ÁN THỬ NGHIỆM Đề bài:Khi mẹ (hoặc cha) nổi giận... * Khởi động cho cảm xúc: Chuyện "Mẹ hy sinh cứu con" làm Internet nóng ran https://tophosting.vn/

7. Sau khi động đất qua đi, lực lượng cứu hộ bắt đầu các hoạt động tìm kiếm cứu nạn. Và khi họ tiếp cận đống đổ nát từ ngôi nhà của một phụ nữ trẻ, họ thấy thi thể của cô qua các vết nứt. Nhưng tư thế của cô có gì đó rất lạ, tựa như một người đang quỳ gối cầu nguyện; cơ thể nghiêng về phía trước, và hai tay cô đang đỡ lấy một vật gì đó. Ngôi nhà sập lên lưng và đầu cô. Đội trưởng đội cứu hộ đã gặp rất nhiều khó khăn khi anh luồn tay mình qua một khe hẹp trên tường để với tới thi thể nạn nhân. Anh hy vọng rằng, người phụ nữ này có thể vẫn còn sống. Thế nhưng cơ thể lạnh và cứng đờ cho thấy cô đã chết. Cả đội rời đi và tiếp tục cuộc tìm kiếm ở tòa nhà đổ sập bên cạnh. Không hiểu sao, viên đội trưởng cảm thấy như bị một lực hút kéo trở lại ngôi nhà của người phụ nữ. Một lần nữa, anh quỳ xuống và luồn tay qua khe hẹp để tìm kiếm ở khoảng không nhỏ bên dưới xác chết. Bỗng nhiên, anh hét lên sung sướng: "Một đứa bé! Có một đứa bé!". Cả đội đã cùng nhau làm việc; họ cẩn thận dỡ bỏ những cái cọc trong đống đổ nát xung quanh người phụ nữ. Có một cậu bé 3 tháng tuổi được bọc trong một chiếc chăn hoa bên dưới thi thể của người mẹ. Rõ ràng, người phụ nữ đã hy sinh để cứu con mình. Khi ngôi nhà sập, cô đã lấy thân mình làm tấm chắn bảo vệ con trai. Cậu bé vẫn đang ngủ một cách yên bình khi đội cứu hộ nhấc em lên. Bác sĩ đã nhanh chóng kiểm tra sức khỏe của cậu bé. Sau khi mở tấm chăn, ông nhìn thấy một điện thoại di động bên trong. Có một tin nhắn trên màn hình, viết: "Nếu con có thể sống sót, con phải nhớ rằng mẹ rất yêu con". Chiếc điện thoại di động đã được truyền từ tay người này sang tay người khác. Tất cả những ai đã đọc mẩu tin đều không ngăn nổi dòng nước mắt: "Nếu con có thể sống sót, con phải nhớ rằng mẹ rất yêu con". Thanh Hảo (T.H) * Triển khai bài học: https://tophosting.vn/

8. I. Giới hạn vấn đề: Với câu nói "Khi mẹ (hoặc cha) nổi giận", ta nên nhìn từ góc độ nào? - Nói tới cha mẹ là phải đặt trong mối quan hệ với con cái. Vì vậy, cần nhìn nhận vấn đề từ góc độ của một đứa con. Em đã từng phải đối mặt hoặc từng chứng kiến chuyện này chưa? Vấn đề chúng ta đề cập thuộc lĩnh vực nào? Và nếu giải quyết trong phạm vi bài văn nên đưa về dạng bài nào? Kết cấu thông thường của dạng bài ấy? II. Triển khai vấn đề: a. Giới thiệu vấn đề: có thể theo nhiều cách song cần nhấn mạnh đây là tình huống luôn có thể xảy ra trong cuộc sống. b. Nêu biểu hiện: Cho biết biểu hiện của cơn nóng giận? - Tình huống cụ thể: học sinh có thể tùy chọn tình huống do mình tự trải nghiệm hoặc được chứng kiến hay thu thập từ báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng. - Biểu hiện của sự giận dữ: + Trước hết cần lưu ý rằng "giận" khác với "nổi giận": nếu "giận" chỉ là cảm thấy không bằng lòng và bực bội với người có quan hệ gần gũi nào đó vì người ấy đã làm điều trái với ý mình thì "nổi giận" lại là mức độ cao của giận, là khi có những phản ứng tâm lý rất mạnh mẽ, thành cơn, không thể kìm nén, kiềm chế được. + Khi "nổi giận", do mất kiềm chế nên biểu hiện của nó cũng rất khó được người khác đón nhận một cách bình thường. Vì "nổi giận" sẽ kèm theo la hét, quát tháo, chì chiết, đay nghiến; đập phá đồ đạc, hủy hoại những món đồ liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến cơn giận; đánh đập, xua đuổi... c. Phân tích nguyên nhân vì sao mẹ (hoặc cha) nổi giận: Theo em, vì sao cha mẹ chúng ta nổi giận? - Do những áp lực cuộc sống mà cha mẹ phải đối mặt bên ngoài cánh cửa ngôi nhà - nhất là trong cuộc sống hiện đại, nhịp sống và đòi hỏi của cuộc sống, của công việc tăng nhanh đến "chóng mặt". - Do mâu thuẫn gia đình - giữa cha mẹ với nhau và với người thân của cha mẹ khiến học không có cách nào giải tỏa ngoài cách trút vào con cái. - Tuy nhiên, với đề bài này, người viết cần từ tư cách một đứa con để nhìn thì nguyên nhân chủ yếu cần nhận thức và phân tích rõ là do những biểu hiện của con cái: https://tophosting.vn/

9. + Trong học hành: lười nhác, cẩu thả, kết quả thua sút do thiếu ý thức và thiếu nỗ lực, cố gắng... + Trong sinh hoạt: bừa bãi, bẩn thỉu, chưa chú ý đảm bảo vệ sinh cá nhân cũng như vệ sinh chung của cả gia đình... + Trong ứng xử: có những lời nói, việc làm vô ý, gây hiểu lầm hoặc cố ý hỗn hào, cự cãi, có thái độ phản ứng một cách xấc xược... - Và sau tất cả, cần nhận ra rằng xét đến cùng thì bên cạnh việc cha mẹ không thắng nổi những áp lực của cuộc sống, nguyên nhân sâu xa nhất, chủ yếu nhất để cha mẹ nổi giận với con là vì thương yêu, lo lắng cho con, mong con hoàn thiện hơn mà do khoảng cách thế hệ hay do con vô tâm nên chưa nhận ra được. d. Phân tích hậu quả: Hậu quả cơn nóng giận là gì? (Lưu ý là khi ta xét hậu quả cần xét ở các đối tượng có liên quan đến vấn đề) - Với chính cha mẹ: + Ức chế tinh thần, ảnh hưởng lập tức đến khả năng kiểm soát lời nói, hành vi, ảnh hưởng lâu dài tới khả năng làm việc. + Thay đổi cách nhìn, thái độ với con cái và với cuộc sống của chính mình. + Rất khó để cân bằng tâm lí. - Với con cái: + Khi còn nhỏ: sợ hãi, đau khổ mà thu mình lại. + Lớn hơn một chút: không chỉ buồn khổ mà còn thấy uất ức, thấy bị đối xử bất công, thấy không được yêu thương; đôi khi phản ứng lại một cách dữ dội khiến mối quan hệ với cha mẹ càng rạn nứt, khó hàn gắn. ---> Những biểu hiện như thế chỉ chứng tỏ sự ích kỉ, khờ dại và non nớt của những đứa con chưa trưởng thành. Vậy ta cần làm gì để giải quyết và giảm thiểu những cơn nóng giận cũng như khắc phục hậu quả đáng tiếc của nó? (Hãy tìm kiếm giải pháp bằng hiểu biết và tấm lòng của những đứa con đã thực sự trưởng thành, vì lúc này ta đang tỉnh táo để nhận thức đầy đủ về vấn đề, chứ nếu để mọi chuyện xảy ra rồi sẽ không thể nhìn nhận một cách bình tĩnh nữa). e. Đề xuất giải pháp cho những người con muốn thể hiện mình là người trưởng thành: https://tophosting.vn/

10. - Bước đầu, khi cha mẹ đang trong cơn nóng giận, mọi lời giải thích sẽ không có nhiều tác dụng. Vì vậy cần biết im lặng và lắng nghe với vẻ mặt chân thành - thể hiện sự tiếp thu và cũng tạo điều kiện để cha mẹ bình tâm lại. - Sau đó, nếu người có lỗi là anh chị em mình, ta cần là người "hóa giải"cơn giận dữ (có thể chỉ cần một cốc nước mát, một chiếc khăn mặt ấm, một cách nào đó thích hợp với nhu cầu và tính cách của cha mẹ - điều này phải tự mình cảm nhận và lựa chọn bởi chỉ đứa con biết yêu thương bố mẹ mới cảm nhận được, người ngoài không thể hay sẽ rất khó giúp ta một lời khuyên đúng) và "hòa giải" mối quan hệ giữa cha mẹ với anh chị em ta (cũng bằng cách nào đó mà chỉ ta mới là người rõ nhất). Còn nếu người có lỗi là mình thì cần biết cách "chuộc lỗi" bằng những đổi thay theo hướng tích cực. Cần hiểu rằng cơn giận xuất phát từ yêu thương rất dễ để hóa giải bằng những gì mà người yêu thương ta vẫn hằng kì vọng. - Và quan trọng hơn tất cả là đề phòng bão lũ bao giờ cũng tốt hơn là chống chọi với nó khi nó xảy ra. Nếu cơn nóng giận của cha mẹ là bão lũ, hay thậm chí là "sóng thần", "núi lửa" đi nữa thì vẫn có thể phòng tránh bằng khả năng và tấm lòng của những đứa con ngoan: cố gắng học hành cho tốt, giúp đỡ bố mẹ một số việc nhà, tinh tế và nhạy cảm hơn để cảm thông và thương yêu chính người đã sinh thành nuôi dưỡng... Làm được điều đó, ta sẽ khiến ngôi nhà là một căn phòng điều hòa nhiệt độ, là vườn cây sum xuê hoa trái và ríu rít tiếng chim như khu vườn của người bà trong truyện "Dưới bóng hoàng lan" của Thạch Lam để cha mẹ khi trở về là mọi bực dọc lo âu, mọi ưu phiền khổ não sẽ dừng lại hết phía ngoài bậu cửa. e. Kết luận: Khẳng định đạo làm con. Gợi ý: có thể kết luận bằng một số hình ảnh hoặc câu chuyện ngắn gọn mà có ý nghĩa để gây ấn tượng. Ví dụ: Chuyện về lòng hiếu thảo của Hàn Bá Du, chuyện Chử Đồng Tử, chuyện Cái sọt, chuyện về đôi bàn tay người mẹ, chuyện về Mục Kiền Liên cứu mẹ hay chính là sự tích lễ Vu Lan. *Khắc sâu ấn tượng với bài văn tham khảo: Cách đây không lâu, dư luận đã xôn xao khi báo chí liên tiếp đưa tin về những vụ án dã man mà hung thủ và nạn nhân lại là những người có mối quan hệ ruột rà máu mủ. Vụ án 2 vợ chồng giết chết con trai ở Hà Tĩnh, rồi vụ án Nghiêm Viết Thành đâm chết bố xảy ra tại Hải Duơng. Đau lòng và bất ngờ hơn là khi nguyên nhân của những cái chết thương tâm ấy đựợc làm sáng tỏ. Cả 2 bi kịch đều xuất phát từ những cuộc cãi vã hết sức bình thường giữa bố mẹ và con cái. Theo cách nghĩ trước đây, phần lỗi lớn hơn sẽ luôn thuộc về những người làm cha, làm mẹ. Bởi đơn giản họ là người lớn, trách nhiệm của họ là giáo dục những đứa con, họ phải biết cách kiềm chế, họ phải biết cách bình tĩnh lắng nghe… https://tophosting.vn/

11. Nhưng nên chăng, chính chúng ta, những người đang ở vào vị trí của một đứa con thử một lần suy nghĩ lại? Có lẽ đã đến lúc chính chúng ta cần học cách ứng xử đúng mực hơn, thay vì đỏng đảnh hờn dỗi, thay vì vùng vằng oán trách một cách hết sức trẻ con… khi cha mẹ của chúng ta nổi giận. Thực ra, cha mẹ nổi giận là một chuyện hết sức bình thường. Đi suốt quãng đời niên thiếu cho tới lúc trưởng thành, có lẽ không một người con nào chưa từng trải qua cái cảm giác khi phải đối diện với cây roi của bố, hay những lời trách mắng nặng nề của mẹ. Trong những ý nghĩ ấm ức hờn dỗi, ta có thể đã cho rằng bố mẹ dễ dàng nổi nóng đơn giản là vì bố mẹ luôn cho mình cái quyền được nổi nóng với con cái, vì bố mẹ quá khó tính, nặng nề, thậm chí là dường như bố mẹ đã quá quan trọng hoá vấn đề, hay là quá gia trưởng, độc đoán... Nhưng lắng lòng mình hơn một chút, có lẽ ta sẽ nhận ra nhiều hơn là những suy nghĩ hời hợt đó. Mẹ tôi có thể rút soạt chiếc roi tre giắt trên gác bếp chỉ vì tôi đã giang nắng một buổi trưa hay đi tắm sông cùng lũ bạn… nhưng cũng vẫn là mẹ, buổi đêm thức giấc đã trở dậy giảm đi một số cho gió nhẹ đi từ chiếc quạt điện khi cái oi nóng chập tối đã được thay thế bằng cái se se của buổi đêm khuya, hay có khi để đắp thêm cho tôi một tấm chăn khi trời trở lạnh, lo lắng tới không ngủ nổi dù trán tôi chỉ hơi hâm hấp sốt... Đôi khi, trước cơn giận dữ của cha mẹ, chỉ là chúng ta quá hồn nhiên mà không tưởng tượng được những hậu quả mà người lớn với những kinh nghiệm vốn có có thể lường trước được. Đôi khi, chỉ là tình yêu thương quá lớn khiến bố mẹ lo lắng nhiều hơn, hoảng hốt nhiều hơn, nóng ruột nhiều hơn trước những sai phạm của chúng ta… Tất nhiên, có những lúc lỗi lầm của chúng ta là nguyên nhân chính, nhưng cũng có những lúc bố mẹ nổi giận với chúng ta là vì những bất mãn, bực dọc đã thành hình từ bên ngoài cánh cổng gia đình, và một chút bất cẩn, một chút sơ ý của chúng ta chính là giọt nước cuối cùng làm tràn cốc nước. Những khi đó, cái cảm giác bị đối xử bất công dễ khiến ta không chỉ tủi thân mà còn muốn oán hận bố mẹ. Nhưng nếu ta biết đến những khó khăn trong công việc mà bố mẹ đang phải cố gắng vượt qua, những rắc rối từ những mối quan hệ xã hội mà bố mẹ luôn phải đau đầu tháo gỡ, áp lực từ những công việc không tên, cả khói bụi trên phố và cơn mưa bất chợt lúc tan tầm... Nếu tahiểu bố mẹ - dù là người lớn - thì vẫn luôn có những giới hạn nhất định về sức chịu đựng, và có những bức bối, những căng thẳng không thể không giải toả... Nếucảm nhậnđược tất cả nhữngđiềuđó, ta sẽhọc được cách cảm thôngvớisự nóng nảy dường như vô lí và đôi khi hơi thái quá của bố mẹ chúng ta. Chẳng ai muốn đối diện với những cơn giận dữ, chẳng ai muốn nghe những câu nói nặng lời... Nhưng khi bố mẹ nổi giận, thì ta hãy cố gắng lắng nghe... lắng nghe, và im lặng... https://tophosting.vn/

12. Lắng nghe, để bố mẹ ít nhất cũng cảm nhận đuợc ta đang ăn năn biết lỗi thực sự chân thành. Lắng nghe, đểbiếtđượcnguyên nhân khiến bố mẹkhông thể bình tĩnh như bố mẹ vẫn luôn bình tĩnh. Lắng nghe, và cố gắng nhìn lại lỗi lầm mà mình đã phạm phảitừ góc nhìn như góc nhìn của bố mẹ, hay cố gắng đặt mình vào địa vị của bố mẹ để nhìn xem có phải thực sự là ta đã quá vô tâm, quá bất cẩn, quá nông cạn và hời hợt? Vô tâm không chỉ vì đã vô ý gây ra một sai phạm nhỏ, mà còn vì ta đã không đủ tinh tế để nhận ra một nét mệt mỏi trong mắt mẹ, hay một cái thở dài của bố trong bữa cơm trưa... Lắng nghe và im lặng khi ấy không chỉ là thái độ cần thiết của một đứa con, mà còn vì nó sẽ cho cả bố mẹ và chúng ta một khoảng lặng cần thiết để bình tĩnh lại và nhìn nhận mọi việc đang diễn ra cho thấu đáo. Nhưngbạn biết không, cơn nóng giận bột phát với những biểu hiện thái quá của bố mẹ khiến bạn đau buồn thì sẽ còn có một điềuđángbuồn hơn - ấy làkhi nỗi tức giận của mẹ không thể nói được ra thành lời nữa. Nó còn khủng khiếp hơnkhi bạn bị mắng mỏ, thậm chí là bị quát tháo, đánh đập. Lúc ấy nó không đơn giản chỉ là một nỗi bực dọc thông thường nữa. Nó đã trở thành một nỗi đau, một sự thất vọng, thậm chí là một vết thương mà mẹ không thể nào tự xoa dịu được. Đó là khi ta vì cái tôi ích kỉ, vì chút bồng bột, thiếu suy nghĩ đã tự cho mình cái quyền cự cãi, hỗn hào, thậm chí là xúc phạm, lên án cha mẹ của mình... Tôi không thể đưa ra cho bạn một bài học nào khi mẹ nổi giận. Nhưng có lẽ, tôi cũng như bạn thôi, cũng đang tồn tại trong một quy luật tất yếu đối với tất cả những người con. Lúc bé, bạn sợ sệt khi mẹ nổi giận. Lớn hơn một chút, bạn bắt đầu biết cãi lại những điều mẹ nói vì khoảng cách giữa hai thế hệ không dễ gì có được một tiếng nói chung. Rồi ở một độ tuổi nào đó hơn nữa, bạn bắt đầu bỏ ngoài tai và "thích nghi", thậm chí là trơ lì trước nỗi tức giận của mẹ - coi nó chỉ như một cái gì đó vô nghĩa lí, không ảnh hưởng nhiều đến quan điểm của bạn. Nhưng chắc chắn một ngày, khi nỗi giận đó không hiện hữu nữa mà chỉ là một thứ ta buộc phải cảm nhận, bạn sẽ buộc phải tự thay đổi. Vì ngày ấy là ngày bạn đã thực sự là một người trưởng thành. Tôi chợt liên tưởng đến một câu chuyện mà mình đã đọc về Hàn Bá Du.Ông không bao giờ khóc khi bị mẹđánhđòn,chỉ duy nhất một lần ông khóc, đó là khi ông nhận ra rằng, mẹ đã già yếu và không còn sức đánh con đuợc nữa. Đến khi nào, chúng ta mới có thể là, sẽ là một đứa con trưởng thành như Hàn Bá Du? Quy luật tự nhiên, chúng ta không thể thay đổi nó nhưng cũng có thể thích nghi với nó. Ta không thể nào thay đổi được cơn giận của mẹ trong một chốc, nhưng một chốc cũng có thể làm bạn thay đổi chính mình. Hãy làm những điều cần làm của ngày hôm nay để ngày mai ta không phải hối tiếc... II. Tổng hợp kiến thức ở các chiều sâu - rộng của mỗi vấn đề: https://tophosting.vn/

13. Thực tế cho thấy, các đề nghị luận xã hội dù phong phú đến mấy cũng chỉ xoay quanh một số vấn đề cơ bản - những vấn đề gần gũi với đời sống của lứa tuổi học đường như vấn đề thành công - thất bại, vấn đề tình cảm đạo đức như tình yêu thương - tình mẫu tử (hoặc phụ tử) - tình bạn - tình đồng bào - tình yêu quê hương đất nước, vấn đề lẽ sống - lối sống - lí tưởng sống của thanh niên, vấn đề cách nhìn cuộc sống và kĩ năng sống trong cuộc sống thời hiện đại... Vì vậy, việc tổng hợp kiến thức - hiểu biết xoay quanh một vấn đề là vô cùng cần thiết. Trong năm học 2012 - 2013 vừa qua, dođược nhà trường phân công dạy lớp 12 VĂN nên tôi đã cố gắng giúp học sinh tìm kiếm thông tin - tri thức liên quan đến các vấn đề cơ bản đã nêu, sau đó nhìn nhận và sắp xếp thành một đề cương tổng thể về các mặt của vấn đề nhằm tạo một khả năng nhận thức đầy đủ nhất cho học sinh về mọi khía cạnh của nó. Cuối cùng mới ra một số đề bài liên quan đến các khía cạnh nhỏ của vấn đề để học sinh luyện tập. Trong quá trình chữa bài, tôi đã chỉ ra để học sinh thấy được việc chuẩn bị kiến thức tổng quát có ý nghĩa như thế nào đối với việc giải quyết đề bài. NỘI DUNGTHỬ NGHIỆM Vấn đề: THÀNH CÔNG VÀ THẤT BẠI TRONG CUỘC SỐNG Bước 1: Kiến thức cơ bản a. Khái niệm: - "Thành công": đạt được kết quả, mục đích như dự định. - "Thất bại": không đạt được kết quả, mục đích như dự định. "Thành công" và "thất bại" là hai kiểu kết quả sau quá trình thực hiện một công việc, một kế hoạch hay một mục tiêu nào đó trong cuộc sống. Nó có thể đến do nhiều nguyên nhân song quan trọng nó là điều bình thường vì bất kì lúc nào và với ai cũng có thể xảy ra. b. Cơ sở dẫn đến thành công, thất bại: b.1. Do nội lực để thực hiện mục tiêu, kế hoạch của cá nhân: nội lực mạnh có thể là điều kiện tốt để thành công, nội lực yếu có thể là nguyên nhân dẫn tới thất bại (nắm vững kiến thức, kĩ năng giải quyết đề bài có thể sẽ vượt qua kì thi đại học một cách xuất sắc). * Năng lực thực tế: + Học vấn, trí tuệ, hiểu biết (khả năng nhận thức, hiểu biết do học tập, tích lũy đạt tới một trình độ nhất định): phân biệt tốt - xấu, đúng - sai, hay - dở; lựa chọn đích đáng, đúng hướng; thực hiện được những yêu cầu của công việc - nhất là những công việc đòi hỏi cao về trí tuệ, hiểu biết. + Khả năng hành động: giải quyết những yêu cầu cụ thể của công việc, thực hiện từng phần việc trong kế hoạch đã đặt ra, thu hẹp khoảng cách đến với thành công, phát https://tophosting.vn/

14. triển tối đa và hoàn thiện năng lực nhận thức, hiểu biết, đem đến niềm vui, niềm hạnh phúc trước những kết quả cụ thể sau mỗi hành động. + Sự linh hoạt trong xử lí những tình huống bất ngờ: luôn giữ được thế chủ động, có khả năng xoay chuyển tình thế theo hướng có lợi nhất hoặc chí ít cũng giảm thiểu được thiệt hại, tìm kiếm và lựa chọn những giải pháp để tận dụng cơ hội, giải thoát khỏi mối nguy. * Năng lực tinh thần: + Nghị lực: sức mạnh tinh thần tạo cho con người sự kiên quyết trong hành động, không lùi bước trước khó khăn. + Ý chí: khả năng tự xác định mục đích cho hành động và hướng hành động của mình khắc phục khó khăn nhằm đạt mục đích đó. + Bản lĩnh: khả năng tự quyết định một cách độc lập thái độ, hành động của mình, không vì áp lực bên ngoài mà thay đổi quan điểm. ---> Cả ý chí, nghị lực và bản lĩnh đều là những yếu tố tinh thần tạo cho con người sức mạnh để khắc phục khó khăn, chiến thắng trở ngại, tìm kiếm cơ hội để vươn lên khẳng định chính mình. + Ước mơ, khát vọng: mong muốn với một sự thôi thúc mạnh mẽ những điều tốt đẹp trong tương lai (khác "mơ tưởng" là mong mỏi, ước mơ điều chỉ có trong tưởng tượng). + Niềm tin, hi vọng: tin tưởng, mong chờ trên những cơ sở chắc chắn về một điều tốt đẹp sẽ xảy ra. + Đam mê (say mê), nhiệt huyết: Ham thích đặc biệt với công việc, tinh thần hăng hái khi làm việc. ---> Ước mơ, khát vọng, niềm tin, niềm hi vọng và những đam mê, nhiệt huyết sẽ tạo sự thôi thúc đối với ta, cũng thu hút mọi người, nó giúp ta đi đến cùng con đường đã chọn, cũng là lí do để ta nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ của mọi người. * Do ý thức tu dưỡng, phấn đấu và khả năng kiểm soát, kiềm chế bản thân: + Ý thức tu dưỡng, phấn đấu sẽ giúp ta nâng cao năng lực, hoàn thiện bản thân. + Khả năng kiểm soát, kiềm chế bản thân sẽ giúp ta tránh được những sai lầm, vấp ngã vì những cám dỗ, những cạm bẫy luôn có thể có trên đường đời, giúp ta sáng suốt, tỉnh táo để nhìn nhận bản thân cũng như có những đánh giá đúng mức về cái được cái mất trong quá trình sống để có thái độ đúng, có cách phản ứng hợp lí trước những tình huống gặp phải. b.2. Do ngoại cảnh: https://tophosting.vn/

15. - Điều kiện, hoàn cảnh khách quan: sự thuận lợi hay khó khăn của hoàn cảnh tác động không nhỏ đến quá trình thực hiện công việc, kế hoạch hay mục tiêu đề ra ban đầu (Cả vụ rau quả thu hoạch rất thuận lợi, đóng gói, bốc xếp xong, phương tiện chuyên chở đã chuẩn bị nhưng đối tác hủy bỏ hợp đồng vì những lý do không lường trước...). Những rủi ro hoặc may mắn tình cờ đôi khi cũng tác động không nhỏ đến kết quả cuối cùng của công việc. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, điều kiện không thuận lợi chỉ có thể tạo ra những cản trở chứ không triệt tiêu khả năng thành công. - Cơ hội: hoàn cảnh thuận tiện gặp được để làm việc gì thường mong ước ("cơ sự" lại là sự tình, sự thể không hay đã xảy ra) - khi cơ hội đến, ta sẽ nhanh chóng thực hiện được mục tiêu, đạt được kết quả cao nhất mà lại hao tổn sức lực, tiền của ít nhất. Song lại cũng cần lưu ý rằng cơ hội đến thường bất ngờ và trôi qua nhanh chóng, vì vậy, chỉ một chút chần chừ, e ngại là nó sẽ đi qua (trong thần thoại Hi Lạp, Cai - rốt là vị thần cơ hội, thần có chỏm tóc dài trước trán và hói ở phía sau. Vì vậy, muốn giữ được Cai - rốt, cần nhanh chóng tóm lấy chỏm tóc khi đối diện với thần, khi Cai - rốt đi qua rồi bạn sẽ không thể giữ được ông ta nữa). Với cơ hội, nắm bắt nhanh chóng, huy động tối đa khả năng để tận dụng nó, ta sẽ có một điều kiện lí tưởng để tìm kiếm thành công. - Sự giúp đỡ, hỗ trợ, chỗ dựa (theo cả nghĩa vật chất và tinh thần) từ phía gia đình, bạn bè và cả cộng đồng, xã hội. Nó giúp ta có thêm sức mạnh để vượt qua khó khăn trở ngại, nhanh chóng giải quyết và giải quyết có hiệu quả mọi yêu cầu hay ít nhất cũng không cảm thấy đơn độc và buồn tẻ khi thực hiện mọi yêu cầu của công việc, cuộc sống. Khi ai đó giúp đỡ ta, ta cần trân trọng và sử dụng sự giúp đỡ ấy một cách có ý nghĩa nhất, cần đền đáp xứng đáng bằng những hình thức phù hợp và không nên ỷ lại, lệ thuộc hoàn toàn vào sự giúp đỡ vì đó là cách khiến ta vẫn đáng quý trọng, tiếp tục nhận được sự giúp đỡ mà không trở nên yếu đuối, thụ động. Còn khi giúp đỡ người khác, ta cần sẵn lòng song cũng nên suy xét cẩn thận để có thể giúp đỡ đúng lúc, đúng cách, đúng đối tượng thì sự giúp đỡ mới thực sự có hiệu quả mà không gây tổn thương và lấy đi cơ hội nỗ lực, cố gắng của người khác. c. Cách ứng xử thường thấy trước thành công, thất bại: - Người trong cuộc: vui mừng, phấn khích trước thành công và buồn rầu đau khổ khi thất bại là chuyện khó tránh, không thể gạt bỏ dễ dàng. Tuy nhiên, không ít người vì thiếu kiểm soát mà có những biểu hiện thái quá gây phiền phức, khó xử cho mọi người. Hoặc đôi khi quá hào hứng với thành công mà trở nên kiêu căng, ngạo mạn, coi thường người khác - cách biểu hiện khiến ta trở nên đáng ghét và cũng lấy đi cơ hội để ta mở rộng tầm nhìn, tăng khả năng tiếp thu, học hỏi. - Người ngoài cuộc: có thể chia sẻ niềm vui, nỗi buồn song cũng không ít trường hợp ghen tị với thành công và vui mừng khi người khác thất bại. Đó là do bản tính ích kỉ và nhân cách tầm thường đã tạo nên cách hành xử không đúng đắn. https://tophosting.vn/

16. d. Đề xuất cách ứng xử nên có: - Với thành công và thất bại của chính mình: + Thành công: trước hết, nên vui mừng và chia sẻ niềm vui với những người thân thiết - những người hiểu và biết trân trọng mình - vì đây là cách lấy lại thăng bằng sau rất nhiều cố gắng để đạt mục tiêu. Sau đó nên nhìn lại toàn bộ quá trình để phân tích mức độ của thành công trong quan hệ với khả năng thực tế để xác định cơ sở của sự thành công ấy và tự rút kinh nghiệm cho chính mình - vì thành công một lần không có nghĩa là sẽ thành công cả đời. Ngay sau mỗi thành công nên đặt ra những mục tiêu mới, những kế hoạch mới để tiếp tục phấn đấu và cũng là để không bị chìm đắm trong hào quang do thành công tạo ra. + Thất bại: không dễ để tránh khỏi cảm giác buồn rầu đau khổ nên không cần dồn nén hay kiềm chế mà nên chia sẻ với người khác - những người có kinh nghiệm và có sự quan tâm đúng đắn đến công việc của mình vì với những người như vậy mới có thể nhận được những lời khuyên có giá trị. Tuy nhiên, không nên để mình bị chìm đắm quá lâu và cũng không nên chỉ dựa hoàn toàn vào người khác vì trừ những trường hợp đặc biệt còn trong thực tế không ai hiểu mình bằng chính mình. Nghĩa là nếu cần một lời khuyên thực sự hữu ích thì chính mình là người có thể đưa ra lời khuyên tốt nhất. Vì vậy, nên cố gắng bình tĩnh lại để nhìn nhận, xem xét, phân tích nguyên nhân, mức độ của thất bại và tìm cách khắc phục. - Với thành công và thất bại của người khác: nên có thái độ chia sẻ chân thành, đúng mực và nếu cần nên cố gắng giúp đỡ trong phạm vi khả năng của chính mình. Bên cạnh đó, cần coi đây là dịp để học hỏi và tự rút kinh nghiệm cho mình trong cuộc sống nên cùng với sự chia sẻ nên cố gắng tìm hiểu và phân tích thực tế đã xảy ra ở mọi mặt nguyên nhân - mức độ cũng như ảnh hưởng. e. Bài học: - Khi có cái nhìn và thái độ ứng xử đúng đắn thì dù thành công hay thất bại, của mình hay của người cũng đều khiến ta trưởng thành hơn. - Cuộc sống như một dòng sông, không bao giờ lặp lại nên cái hôm nay xảy ra sẽ khác trong ngày mai. Vì vậy cần luôn cố gắng và biết nhìn về phía trước. Bước 2: Luyện tập Đề số 1: Nhà bác học Ác-si-mét từng nói: "Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng bổng cả trái đất lên". Nếu được chọn ba điểm tựa cho cuộc đời mình, anh (chị) sẽ chọn những điểm tựa nào? https://tophosting.vn/

17. Gợi ý: a. Mở bài: - Một nhà bác học từng nói: "Nếu cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng bổng cả trái đất lên". Đây không hoàn toàn là câu nói khoa trương để gây ấn tượng mà là một chân lí khoa học - kết quả của những nghiên cứu, tìm tòi bằng tinh thần và niềm say mê khoa học. - Câu nói của nhà khoa học trong lúc hứng khởi trước chân lí khoa học vừa được phát hiện ấy lại cũng là một gợi mở để suy nghĩ về vấn đề điểm tựa trong cuộc đời của mỗi người. b. Thân bài: b.1. Cắt nghĩa: "điểm tựa" là những gì chắc chắn, bền vững mà người ta có thể dựa vào để tạo cho mình sức mạnh, sự vững vàng. b.2. Lí giải và đề xuất ý kiến lựa chọn: - Nguyên do khiến điểm tựa trở nên cần thiết trong cuộc sống của mỗi người: + Mỗi con người không thể là một thế giới hoàn hảo, trọn ven và đóng kín mà chỉ là một cá thể nhỏ bé và hữu hạn trong cuộc đời. + Muốn tồn tại và phát triển vững mạnh, cần khắc phục điểm yếu, phát huy điểm mạnh. + Điểm tựa của mỗi người chính là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sức mạnh cho con người. - Đề xuất ý kiến về điểm tựa cần thiết: + Gia đình: động viên tinh thần, giúp đỡ vật chất, khoan thứ và động viên sau những vấp váp, sai lầm. + Bạn bè: hiểu, chia sẻ về tình cảm, nhận thức và tư tưởng, lối sống; điều chỉnh những sai trái, lầm lạc; phối hợp tốt để cùng phát triển. + Cộng đồng, đoàn thể: hỗ trợ và tạo đà cho sự phấn đấu vươn lên Ngoài ra, có thể lựa chọn các điểm tựa khác như thiên nhiên, truyền thống, thành tựu của nền văn minh nhân loại...Tuy nhiên, dù lựa chọn như thế nào thì điểm tựa cũng chỉ thực sự phát huy giá trị của nó khi bản thân mỗi cá nhân có trí tuệ, nghị lực và niềm tin - những tố chất cần thiết cho sự phát triển vững chắc. b.3. Bình luận - đánh giá: - Điểm tựa vô cùng cần thiết với mỗi người trong cuộc sống. Những điểm tựa quý báu cần được trân trọng, nâng niu. https://tophosting.vn/

18. - Điểm tựa trong cuộc sống vô cùng phong phú. Mỗi người có thể tuỳ vào điều kiện cụ thể mà chọn những điểm tựa vững chắc nhất, có ý nghĩa nhất để tồn tại, phát triển, hoàn thiện bản thân và sống có ý nghĩa. - Dù điểm tựa có thể đem lại nhiều sức mạnh và lợi thế song không nên lạm dụng chỗ dựa, lệ thuộc và thụ động để rồi cuối cùng đánh mất mục đích sống và đánh mất chính bản thân mình. c. Kết luận: - Dù có điểm tựa, con người có thể nâng bổng cả trái đất lên thì không có nghĩa có điểm tựa là có tất cả vì nếu không có nội lực và nỗ lực, trái đất cũng không thể được nâng lên. - Bên cạnh việc tìm kiếm và tận dụng một cách hợp lí, có hiệu quả các điểm tựa, mỗi người cũng cần cố gắng rèn luyện bản thân, nâng cao ý thức trách nhiệm và năng lực hoạt động để đạt kết quả cao nhất trong cuộc sống. Đề số 2: Viết một bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của anh /chị về thông điệp từ câu chuyện sau đây: cậu bé ngồi yên và lặng lẽ quan sát con bướm trong vòng vài giờ khi nó gắng sức để chui qua khe hở ấy. Nhưng có vẻ như nó không đạt được gì cả. Một cậu bé nhìn thấy cái kén của con bướm. Một hôm cái kén hở ra một khe nhỏ, bướm chui ra được ngay nhưng cở thể nó phồng rộp và bé xíu, cánh của nó co lại. Cậu bé tiếp tục quan sát con bướm, hi vọng cái cánh sẽ đủ lớn để đỡ được cơ thể nó. Nhưng chẳng có chuyện gì xảy ra cả. Do đó cậu bé quyết định giúp con bướm bằng cách cắt khe hở cho to hẳn ra. Con sưng phồng. Nó không bao giờ bay được. Thực tế, con bướm đó sẽ phải bỏ ra suốt cả cuộc đời nó chỉ để bò trườn với cơ thể thoát ra ngoài là điều kiện tự nhiên để chất lưu trong cơ thể nó chuyền vào cánh, để nó có thể bay được khi nó thoát ra ngoài kén. Cậu bé không hiểu được rằng chính cái kén bó buộc làm cho con bướm cố gắng (Hạt giống tâm hồn, tập 1, First New, NXB TP HCM) Gợi ý: 1. Ý nghĩa câu chuyện (1 điểm): Câu chuyện đặt ra hai vấn đề: https://tophosting.vn/

19. - Những khó khăn thử thách trong cuộc sống chính là cơ hội cho con người tự rèn luyện, phấn đấu vươn lên để khẳng định bản thân và hoàn thiện mình. - Lòng tốt nếu không thể hiện đúng cách, đúng chỗ có thể gây ra những hậu quả, những hệ lụy nghiêm trọng. 2. Lý giải (2 điểm): a. Tại sao những khó khăn trong cuộc sống là những cơ hội cho con người vươn lên? - Khó khăn thử thách buộc con người phải phấn đấu không ngừng; khó khăn thử thách rèn cho con người bản lĩnh, ý chí; khó khăn nhiều khi là động lực khích lệ con người hành động… Khi vượt qua thử thách, con người sẽ trưởng thành hơn, vững vàng hơn. - Nếu không có khó khăn thử thách, con người sẽ không có môi trường để rèn luyện, phấn đấu, không có động lực để vươn lên, do đó không thể biết hết được mọi khả năng cũng như hạn chế của bản thân; tệ hơn là có thể trở nên ỷ lại, dựa dẫm... b. Tại sao lòng tốt không thể hiện đúng cách, đúng chỗ có thể gây ra những hậu quả, những hệ lụy nghiêm trọng? - Lòng tốt rất cần trong cuộc sống. Nhưng lòng tốt phải thể hiện đúng chỗ, đúng lúc, hợp hoàn cảnh thì mới có tác dụng… - Khi lòng tốt thể hiện không đúng lúc sẽ làm hỏng cơ hội rèn luyện thử thách để khám phá bản thân của người khác; khi thể hiện không đúng cách có thể gây tổn thương không đáng có; khi thể hiện không đúng chỗ có thể phản tác dụng - bị lạm dụng, lợi dụng vào mục đích xấu. 3. Bàn luận mở rộng (1 điểm): - Mối quan hệ giữa khó khăn và sự trợ giúp… - Liên hệ bản thân… III. Xây dựng hệ thống những bài văn "mẫu mực" để đọc cho học sinh nghe: Thông thường, trong phương pháp dạy học hiện đại, người ta hay dị ứng với những kiểu "văn mẫu" vì cho rằng nó khiến học sinh thụ động, lười nghĩ. Tôi không cho như vậy. Tôi cho rằng vấn đề nằm trong mục đích và cách sử dụng của người giáo viên. Tôi không bao giờ sử dụng những cuốn "Bài văn mẫu" nhan nhản trên thị trường sách tham khảo hiện nay mà tự xây dựng cho mình một kho tư liệu riêng: đó là bài văn của chính học trò mình viết. Tất nhiên, để làm được điều đó cần một điều kiện nhất định: phải có một đội ngũ học sinh giỏi, có niềm đam mê và sẵn sàng "xả thân" với văn chương. Những học sinh này đồng thời cũng có kĩ năng vi tính và thành thạo trong việc sử dụng internet. Tôi đề nghị các em viết và đánh máy bài viết rồi gửi cho tôi theo dạng email. Khi nhận được bài viết, https://tophosting.vn/

20. tôi đọc, chỉnh sửa, hoàn thiện bài viết (mà tôi vẫn nói vui với các em là để cô "Tô son, điểm phấn, sức nước hoa; giắt ngọc cài trâm đeo vòng xuyến" cho bài văn của các em) rồi vừa gửi trả lại các em, vừa lưu giữ lại làm tư liệu giảng dạy cho mình. Một số bài văn "mẫu mực" của học sinh nămhọc 2011 - 2012: Đề bài 1: "Có cạnh tranh thì mới tiến bộ, có nhường nhịn thì mới thành người". Từ quan niệm trên, trình bày suy nghĩ của anh, chị về cạnh tranh và nhường nhịn. Bài làm 1: Tôi đã rất ấn tượng với sự thay đổi trong luật chơi của một chương trình truyền hình có lẽ đã quá quen thuộc với tất cả chúng ta: chương trình "Ai là triệu phú?". Từ cuộc thử sức của một người với 15 câu hỏi, nó đã trở thành cuộc đọ sức giữa 6 người chơi. Cả 6 người đều có thể ngồi lên "ghế nóng" bất cứ lúc nào, khi người chơi chính muốn nhường cơ hội cho những người còn lại. Luật chơi mới này khiến 6 người chơi vừa là đối thủ, lại vừa là trợ thủ của nhau. Là một người chơi, trước mỗi câu hỏi của chương trình, ta không chỉ cần kiến thức, hiểu biết, mà còn phải đưa ra quyết định: tiếp tục cạnh tranh hay nhường cơ hội. Nhưng câu hỏi đó không chỉ làm khó ta khi ngồi trên ghế nóng. Bước ra khỏi sân chơi ấy rồi, cuộc sống đời thường cũng không ít lần đặt ta vào lựa chọn: Cạnh tranh hay nhường nhịn? Có người từng nói: "Có cạnh tranh thì mới tiến bộ, có nhường nhịn thì mới thành người". Câu nói có thể xem như một gợi mở cho ta trả lời câu hỏi ấy. Cạnh tranh - hiểu một cách đơn giản nhất - là sự ganh đua để giành về mình phần thắng. Tùy vào từng hoàn cảnh mà cạnh tranh xảy ra giữa một người hay nhiều người, thắng lợi đạt được là sự kiêu hãnh, là lợi nhuận, phần thưởng hay lẽ tồn vong. Nhường nhịn, ngược lại, là tự nguyện chịu phần thua thiệt về mình, dành những điều tốt đẹp cho người khác. Cạnh tranh hay nhường nhịn? - câu hỏi ấy sẽ đến với ta khi đứng trước một cái đích có nhiều người hướng tới, một vấn đề có nhiều người quan tâm, và ta là một trong số đó. Lời bàn trên không phủ nhận cạnh tranh, cũng không trực tiếp khuyên ta nên nhường nhịn mà chỉ cho ta thấy một cách rõ ràng, chính xác giá trị của bốn chữ "cạnh tranh" và "nhường nhịn" trong cuộc sống này: có cạnh tranh thì mới tiến bộ, có nhường nhịn thì mới thành người. Bản chất của cạnh tranh là ganh đua, mục đích của cạnh tranh là giành phần thắng, là thành công - một cái đích đẹp đẽ để con người hướng tới. Giống như khi đứng trước vạch xuất phát của đường đua, phát súng khởi động được bắn lên nghĩa là cuộc cạnh tranh giữa những vận động viên sẽ bắt đầu, cái đích là danh hiệu quán quân. Giống như trên chốn thương trường, những nhà kinh doanh cùng một mặt hàng tất phải cạnh tranh nhau để https://tophosting.vn/

21. giành lợi nhuận. Cái đích ấy tựa như ngọn hải đăng dẫn đường, khát vọng chiến thắng lại tiếp thêm cho ta động lực. Tất cả những điều đó thôi thúc ta cố gắng, nỗ lực hết mình để chiến đấu và chiến thắng. Thực chất, những đối thủ cạnh tranh của ta cũng có thể coi như những thử thách trên con đường đi đến thành công mà ta cần vượt qua. Thế nên, cũng giống như khi đối diện với khó khăn, cạnh tranh chính là lúc ta được thử sức mình, là cơ hội để ta vận dụng tất cả những khả năng vốn có và còn tiềm ẩn trong con người. Khám phá thêm một tiềm năng mới ở bản thân - đó là tiến bộ. Vượt qua một khó khăn để tiến gần hơn tới vinh quang - đó cũng là tiến bộ. Như vậy, cạnh tranh chính là động lực để ta vươn lên so với chính mình. Nhưng hơn thế nữa, khi tất cả cá nhân đều vươn lên, cuộc sống này sẽ ngày càng tốt đẹp và phát triển. Nếu một ngày thế giới không còn cạnh tranh, chắc chắn nó cũng không thể đi lên, thậm chí là chững lại và thụt lùi. Vì khi con người thản nhiên bằng lòng với vị trí hiện tại của mình, tức là lúc ta không còn muốn cố gắng, nỗ lực, không còn khát vọng chinh phục những đỉnh cao hơn. Nhờ cạnh tranh, ta mới có những nhà vô địch ghi tên mình vào Guiness (sách kỉ lục thế giới) và hơn thế là có những người phá đi kỉ lục cũ để lập nên thành tựu mới. Nhờ cạnh tranh, đôi bạn nghèo ở tỉnh Nghệ An - Tăng Văn Bình và Dương Quang Hưng mới có thể cùng trở thành thủ khoa trong kì thi đại học 2010. Giữa hai người bạn học chung một lớp, ngồi chung một bàn ấy không chỉ là một tình bạn đẹp mà còn là cuộc thi đua ngầm suốt 6 năm. Bình đối với Hưng, cũng như Hưng đối với Bình, là tấm gương để soi vào đó, một trong hai người không quá ngạo mạn khi thành công, luôn phải gắng hết sức mình để không thụt lùi, không tuột dốc. Nhưng cũng có những cuộc cạnh tranh khắc nghiệt hơn thế nhiều lần, khi mà cái đích không đơn giản chỉ là một thành công mà là sự tồn vong, sinh diệt. Chẳng hạn như trong cuộc mưu sinh để tồn tại của tự nhiên, một số loài phải chết để loài khác mạnh hơn tồn tại và phát triển. Hươu nai phải làm thức ăn cho hổ báo. Hổ, báo lại phải cạnh tranh trong những cuộc săn mồi. Bản thân những con hổ cũng phải cạnh tranh lẫn nhau, thậm chí tiêu diệt nhau để sinh tồn. Tạo hóa là một bà mẹ khắc nghiệt, và muôn loài buộc phải thích nghi. Thế nhưng, khác với tất cả các loài vật khác, con người có trí tuệ, có cảm xúc. Nhờ trí tuệ, ta phần nào không còn lệ thuộc vào thiên nhiên, vì thế ta không phải sống theo bản năng mù quáng, không nhất thiết phải tàn sát nhau để bảo đảm sự tồn tại. Nói cách khác, ta có cơ hội để lựa chọn giữa cạnh tranh và nhường nhịn. Và nếu đi theo tiếng gọi của cảm xúc, của trái tim và cả lí trí, đôi khi, thay vì cạnh tranh, ta sẽ chọn con đường nhường nhịn. Chẳng hạn như khi hai vợ chồng bất đồng quan điểm, nhường nhịn đơn giản là mỗi người chịu nén cái tôi của mình đi một chút, chịu hi sinh sở thích, ý muốn của mình một chút. Sự nhường nhịn ấy sẽ là dĩ hòa vi quý, giúp giữ gìn hạnh phúc gia đình. Chẳng hạn như hoàn cảnh nước ta giữa thế kỉ X, khi Thái hậu Dương Vân Nga phải đứng trước sự lựa chọn giữa đất nước và dòng họ: Đinh Tiên Hoàng qua đời, đất nước lâm https://tophosting.vn/

22. nguy bởi thù trong giặc ngoài, với cương vị ấy, bà hoàn toàn có thể quyết liệt đến cùng để giữ ngai báu cho đứa con trai 6 tuổi. Nhưng Thái hậu đã không làm thế. Bà choàng tấm hoàng bào cho Thập đạo tướng quân Lê Hoàn, chọn nhường ngôi để tránh cho nhân dân cảnh đổ máu lầm than. Những sự nhường nhịn ấy cao đẹp, đáng quý, bởi xét đến cùng, nó đều xuất phát từ tấm lòng của con người với con người. Một triết gia phương Tây nào đã nói: "Trong cuộc sống, nơi nào có một người chiến thắng, nơi đó có một kẻ thua cuộc. Nhưng người biết hi sinh thì luôn luôn chiến thắng". Nhường nhịn đồng nghĩa với hi sinh. Bởi thế, biết nhường nhịn, tuy có thể ta không chiến thắng một ai đó cụ thể, song biết nghĩ cho người khác, nghĩa là ta đã chiến thắng cái tôi ích kỉ, hiếu thắng trong chính bản thân mình. Ta phải cạnh tranh với người để tiến bộ, nhưng ta còn phải cạnh tranh với chính mình để học làm người. Kẻ thù lớn nhất đời người là chính mình, bởi thế chiến thắng chính mình là chiến thắng khó khăn nhất, nhưng cũng vinh quang nhất. Hãy thử hình dung, nếu chỉ luôn luôn biết đến cạnh tranh và cạnh tranh, chiến đấu và chiến thắng, liệu con người còn có thể là người theo đúng nghĩa? Nếu vì cạnh tranh mà ta sẵn sàng hãm hại nhau, tiêu diệt nhau để giành phần thắng, liệu con người có hơn gì loài cầm thú vô tri? Thế nhưng, cũng cần nói thêm rằng, không phải sự cạnh tranh nào cũng làm người ta tiến bộ, không phải sự nhường nhịn nào cũng khiến ta "thêm phần người, bớt phần con". Cạnh tranh chỉ có ý nghĩa tích cực khi nó xuất phát từ khát vọng vươn lên chân chính, khi nó diễn ra một cách bình đẳng, công bằng. Nhường nhịn cũng hoàn toàn khác với sự nhu nhược của kẻ sẵn sàng nhún mình vì hèn nhát, kém cỏi về nhân cách. Có thể nào "yêu thương kẻ thù của con, nếu nó đòi lấy áo ngoài của con, hãy cho nó cả áo trong, nếu nó tát má phải của con, hãy đưa cả má trái cho nó" như lời Kinh Thánh dạy? Có thể nào chịu nhịn để cái ác lấn lướt, lên ngôi? Chắc chắn là không. Để cạnh tranh và nhường nhịn tồn tại đúng với giá trị đích thực của nó, ta cần có một bản lĩnh để không lựa chọn sai lầm trong từng hoàn cảnh cụ thể. Khi nào cần cạnh tranh? Khi nào nên nhường nhịn? Câu hỏi ấy sẽ không quá khó để trả lời nếu ta biết nhìn vào cái đích đang hướng đến. Đừng tính toán phần thắng trong cuộc cạnh tranh kia lớn hay nhỏ. Hãy đối diện với chính mình, tự hỏi mình cạnh tranh đến cùng có phải chỉ vì tính hiếu thắng, cố chấp, vì lòng tham, vì sự ích kỉ không muốn người khác hơn mình? Hãy tự hỏi sự nhường nhịn của mình có phải là để giành những điều tốt đẹp cho người khác hay thực chất là hành động trốn tránh đáng xấu hổ. Hãy cân nhắc, để chắc chắn rằng sự cạnh tranh hay nhường nhịn của mình không ảnh hưởng xấu đến ai. Cạnh tranh hay nhường nhịn? Đó vẫn luôn là một câu hỏi nan giải với con người mỗi khi cần lựa chọn. Nhưng chỉ cần ta nhớ: cuộc sống không phải là cuộc chiến đấu một mất một còn. Con người với con người, dù là đối thủ cạnh tranh đi nữa, cũng không bao giờ là những kẻ tử thù sống mái. Ta cần cạnh tranh để tiến bộ, nhưng biết nhường nhịn, ta mới được là người. https://tophosting.vn/

23. Bài làm 2: Sư tử là một loài có nguyên tắc săn mồi khá đặc biệt. Chúng thường sống theo từng gia đình nhỏ và cùng đi săn những loài thú khác. Tuy nhiên ta ít khi thấy hai gia đình sư tử nào cùng săn mồi trên một lãnh địa. Có vẻ như chúng có sự phân chia ranh giới kiếm ăn rất rõ ràng. Cuộc sống hoang dã buộc những con sư tử phải chiến đấu với nhau để dành địa phận săn bắt, nhưng một khi “ván đã đóng thuyền” chúng sẽ không bao giờ xâm phạm đến quyền lợi của nhau. Nhưng không phải chỉ có cuộc sống của những con sư tử mới cần đến cạnh tranh và nhường nhịn để có thể tồn tại. Ngay cả cuộc sống con người cũng vậy, cần phải biết chiến đấu cho những nhu cầu của bản thân nhưng cũng rất cần sự hi sinh cho đồng loại. Cũng như một ai đó đã nói rằng “Có cạnh tranh thì mới phát triển, có nhường nhịn thì mới là người”. Cạnh tranh là chiến đấu, là đoạt những quyền lợi, những giá trị về phía bản thân mình. Còn đối lập với cạnh tranh là nhường nhịn. Nhường nhịn là từ bỏ, hi sinh những đặc quyền của cá nhân để người khác có thể được hưởng những đặc quyền đó. Cạnh tranh và nhường nhịn, tuy đó là hai khái niệm đối lập nhau nhưng luôn phải tồn tại song hành với nhau, nếu có sự chênh lệch có thể sẽ gây ra sự hỗn loạn với xã hội tùy từng mức độ nặng nhẹ khác nhau. Cạnh tranh cũng có thể hiểu là sự so bì giữa những sự việc, những sự vật, những con người với nhau để thấy được cái tốt nhất, được con người tài năng nhất. Vì vậy, người nói đã khẳng định rằng “có cạnh tranh thì mới phát triển” cũng là bởi lẽ đó, cái tốt nhất được chấp nhận thì nhân loại sẽ có cơ hội tiến lên. Trong khi đó, ở vế thứ hai, người nói cũng lại cho rằng: có nhường nhịn thì mới là người. “Người” ở đây là chỉ những phẩm chất thanh cao, cao quý của con người chứ không chỉ mang một nghĩa thông thường. Nhường nhịn trở thành một tiêu chí đánh giá đạo đức con người trong xã hội. Vậy là, để cuộc sống tiến xa hơn, con người cần phải đấu tranh cho những quyền lợi, nhưng để là một con người hoàn thiện hơn thì điều con người phải làm đó là biết hy sinh. Trong cuộc sống, ta đã nghe khái niệm cạnh tranh rất nhiều lần. Cạnh tranh có trong tình yêu, trong học tập, trong kinh doanh… Thậm chí, trong làm ăn kinh tế, người ta còn có câu “Thương trường như chiến trường” để chỉ sự gay gắt của việc cạnh tranh. Cạnh tranh lúc này như là một sự đua chen để khẳng định thương hiệu. Đó cũng chính là một sự phát triển mà chỉ cạnh tranh mới có được. Nếu ví những người cạnh tranh như những vận động viên trên một đường đua thì tất yếu cũng phải có giải thưởng, có người thắng, người thua. Nhưng tất cả mọi vận động viên đều phải cố gắng hết mình để đến được đích, nếu không nỗ lực là tự anh loại mình ra khỏi cuộc chơi. Như vậy, một cách tự nhiên, mỗi người đều được một lần phát huy hết khả năng vốn có, được khẳng định bản thân mình. Đặc biệt với người chiến thắng thì sự khẳng định ấy càng rõ rệt hơn. Sự nỗ lực hay tự phát huy, tự khẳng định ấy chính là sự phát triển của mỗi người. Bởi suy cho cùng, phát triển cũng là tiến lên, khi bước từng bước đến đích là bạn đã tự phát triển mình rồi. https://tophosting.vn/

24. Kết quả của cạnh tranh thường là tìm được cái tốt nhất, sự phát triển ấy cũng xảy ra theo quy luật biện chứng mà thôi. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tốt hơn thay thế cái kém hơn… Cuộc cách mạng công nghiệp vào cuối thế khỉ XIX đã thay đổi toàn Thế giới đó là bởi cái văn minh đã “cạnh tranh thành công” với cái cổ hủ, lạc hậu. Sự phát triển của nhân loại nhờ cạnh tranh cũng là ở đó. Cạnh tranh giúp con người được thừa hưởng những cái tốt đẹp nhất và có thể dành sự ưu ái cho những điều xứng đáng nhất. Phần thưởng 35000 USD chỉ có thế được trao cho thí sinh xuất sắc nhất năm của “Đường lên đỉnh Olympia”. Khi ta biết nhìn nhận đúng giá trị của con người cũng chính là một tiến bộ trong nhận thức rồi. Nếu con người không cạnh tranh và cứ đều đều mà sống, bằng lòng với vị trí của mình thì cuộc sống sẽ tẻ nhạt và đắng ngắt như một ly cà phê chưa khuấy đường. Thật vậy, ta sẽ không bao giờ khám phá được những giá trị mới của bản thân mình, không biết phục những người danh chính ngôn thuận đánh bại được mình. Thực sự thì Độc cô cầu bại lại là người cô đơn nhất vì chẳng có ai chiến thắng ông ta và cũng không có ai muốn đấu với ông ta. Đôi khi cạnh tranh cũng làm cho cuộc sống vui vẻ thú vị hơn. Tuy nhiên, không phải lúc nào ta cũng phải ở trong trạng thái căng như dây đàn, ta cũng rất dễ bị stress. Vì thế, có những lúc ta phải bỏ đi vật chất thông thường để gìn giữ những cái tốt đẹp, đó là nhường nhịn. Nếu đặt nhường nhịn trong thế đối sánh với cạnh tranh thì nhường nhịn như một liều thuốc xoa dịu những gay gắt mà cạnh tranh mang đến. Ta cần phải biết mềm nắn rắn buông, dĩ hòa vi quý, lùi một bước để tiến ba bước, miễn sao đôi bên cùng có lợi. Khi lùi lại một bước cũng là lúc ta được nghỉ ngơi, nhìn lại một quá trình mà mình đã đi qua. Trong một số trường hợp, nhường nhịn là biết lượng sức mình, cũng là biết trân trọng những giá trị nghĩa tình của người với người hơn là chỉ biết đến mình mình mà thôi. Có thể Thế chiến thứ nhất sẽ không xảy ra nếu như các nước không có trục trặc về tranh giành thuộc địa. Lịch sử đã trôi qua, không thể nào thay đổi được nữa, nhưng những con số về thiệt hại sau chiến tranh thì dù ở thời kì nào cũng khiến ta phải đau xót. Như vậy thì nhường nhịn cũng có thể mang lại hạnh phúc cho con người. Còn nếu đặt nhường nhịn trong đời sống thì nhường nhịn là một phần của chữ “Nhẫn”. “Một điều nhịn là chín điều lành”, con người biết nhẫn nhịn là con người cao thượng. Họ có thể biết vượt qua những nhỏ nhen ích kỉ tầm thường để hướng đến những giá trị tốt đẹp nhất. Anh em biết nhường nhịn nhau, gia đình sẽ hòa thuận. Vợ chồng nhường nhịn nhau, con cái sẽ hạnh phúc. Như vậy thì không thể là quá lời nếu nói rằng chính sự nhường nhịn tạo nên phẩm giá của một con người. Tuy nhiên, cạnh tranh hay nhẫn nhịn đều cần có mức độ của nó. Riêng với cạnh tranh, ta luôn cần phải xác định mục tiêu cạnh tranh là gì. Đừng chỉ vì một chút hiếu thắng mà mất đi những thứ quý giá. Có rất nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra cũng chỉ vì sự ganh đua của các tay lái. Một phút thiếu cẩn trọng sẽ khiến con người mất mạng một cách https://tophosting.vn/

25. vô nghĩa. Hơn nữa, cần một sự cạnh tranh công bằng theo đúng nghĩa. Cứ nói thi cử công bằng, kinh doanh công bằng nhưng thuê người thi hộ hay dùng thuốc kích thích để đạt sản lượng cao trong sản xuất có phải là một sự công bằng không? Hậu quả cuối cùng lại vào chính cuộc sống của mình. Ta luôn cần có trách nhiệm với việc làm của mình trong mọi trường hợp. Còn với việc nhường nhịn, đó không phải là vứt bỏ tất cả. Đừng vì lo sợ những đàm tiếu của người đời hay mất tự tin vào bản thân mình, hãy biết giữ lại những gì vốn dĩ là của mình, đừng đánh mất một cách quá dễ dãi. Trong “Tùy viên thi thoại”, Viên Mai viết: “Làm người không thể không phân biệt giữa nhu mì và nhu nhược, giữa cứng cỏi và cường bạo”. Sự phân biệt đó sẽ khiến ta sống ở một trạng thái cân bằng nhất, không bị lệch lạc. Điều đó chỉ có thể có được khi con người ta có bản lĩnh, có tri thức và có một tấm lòng mà thôi. Để làm một người hoàn thiện, ta đừng quên những điều đó. Bài làm 3: Tôi rất ấn tượng với câu chuyện về hai con dê qua cầu. Hai con dê –một đen một trắng cùng qua cầu, không con nào chịu nhường đường cho con nào qua trước. Chiếc cầu thì quá hẹp chỉ đủ cho một con đi qua. Chúng đều muốn thể hiện sức mạnh của mình – chúng húc nhau để tỏ rõ sức mạnh. Cuối cùng thì cả hai con đều bị rơi xuống sông. Giá mà chúng nén tính ích kỉ, hiếu chiến để nhường nhịn nhau một chút thì chúng đã qua cầu an toàn. Từ trong một câu chuyện ngụ ngôn đi đến cuộc sống đời thực, vấn đề về cạnh tranh và nhường nhịn đã trở thành đề tài gây nhiều tranh cãi. Trong cuộc sống, chúng ta vừa phải cạch tranh, vừa phải nhường nhịn. Cạnh tranh là ganh đua để giành lấy lợi ích về phía mình. Còn nhường nhịn thì ngược lại, đó là chịu nhận phần kém, phần thiệt về mình, để người khác đươc nhận phần nhiều, phần hơn trong quan hệ đối xử. Khi nào thì chúng ta cần cạnh tranh? Nói cách khác, vai trò của cạnh tranh là gì? Cạnh tranh một cách công bằng và tích cực sẽ dẫn đến một sự phát triển vững mạnh và tiến bộ. Trong cùng một lớp, các học sinh “thi đua” với nhau sẽ tạo nên một nền nếp tốt, một không khí học tập sôi nổi và kết quả học tập cao. Cạnh tranh có tác dụng tích cực khi thúc đẩy con người phấn đấu vươn lên, vượt lên người khác và vượt lên chính mình. Các mặt hàng xuất khẩu của ta khi đi ra thị trường thương mại nước ngoài cũng sẽ gặp phải không khí cạnh tranh rất gắt gao. Các mặt hàng kém chất lượng mà giá thành lại cao sẽ không thể trụ vững. Nhưng ngay cả khi đã hạ giá thành rồi cũng chưa chắc đã có được hệ số an toàn. Mọi biện pháp chống bán phá giá được quy định rất chặt chẽ. Vậy trong trường hợp này, cạnh tranh là nâng cao số lượng cũng như chất lượng, tạo dựng uy tín đối với các đối tác nước ngoài. Sự nâng cao về chất lượng để nâng cao số lượng ấy chính là nâng cao tiềm lực sản xuất, nâng cao khoa học kĩ thuật từ đó nâng cao tiềm lực kinh tế. Như vậy cạnh tranh là một cách để vượt lên. Có cạnh tranh thì mỗi cá nhân nói riêng và cả một tập thể nói chung mới có thể tự khám phá ra hết khả năng của mình và tạo điều kiện để khả https://tophosting.vn/

26. năng đó được thể hiện và có ích. Cạnh tranh giúp con người không chỉ tiến bộ mà còn là một cách khẳng định bản thân mình và giúp con người đạt được những cái đích cao hơn trong tiến trình phát triển của văn minh nhân loại, giúp cho xã hội tốt đẹp hơn. Nhưng cũng như câu chuyện về hai con dê qua cầu, đâu phải lúc nào cạnh tranh cũng là tốt. Đôi khi chúng ta phải nhường nhịn. Không cạnh tranh thì không phát triển, nhưng không nhường nhịn thì không thành người. Anh em trong một gia đình, mẹ đi chợ về, có đồng quà tấm bánh mà tranh nhau đến đánh mắng nhau thì không đẹp chút nào. Sau này lớn lên, bố mẹ đã già, muốn chia cho con cái tài sản, anh em lại tranh giành lẫn nhau, gia đình tan nát, bố mẹ đau lòng. Lúc ấy, còn đâu gia đình? Anh chẳng còn là anh mà em cũng chẳng còn là em. Nhường nhịn là cách để nén cái tôi của mình xuống. Mà trong cuộc sống, khi nhường nhịn đâu phải lúc nào cũng là để nhận phần thiệt về mình. Bởi lẽ ta có thể nhường nhịn về giá trị vật chất để làm đầy một giá trị khác: giá trị tinh thần tình cảm. Nhường nhịn sẽ giúp giữ gìn hòa khí, xây đắp nên một mối quan hệ tốt đẹp, tôn trọng lẫn nhau. Nhường nhịn còn giúp nâng cao phẩm giá con người, làm đẹp mình trong con mắt người khác. Nhường nhịn những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống còn giúp ta tiết kiệm thời gian và sức lực để tham gia những cuộc cạnh tranh lớn lao hơn. Đôi khi, trong cuộc sống, trong trường hợp nên cạnh tranh thì người ta lại lùi bước. Thấy bạn học giỏi, bài của bạn được thày cô khen, thấy bố mẹ ta lúc nào cũng so ta với cô bé, cậu bé hàng xóm –những điều đó dù rất bình thường thôi lại làm ta tự ái, tự ti về chính mình để rồi đắm chìm trong mặc cảm. Chính lòng tự ái (chứ không phải tự trọng) của mỗi người sẽ làm thui chột đi ý chí phấn đấu, cứ để mặc mình kém cỏi, để mặc người hơn mình như vậy. Trong trường hợp này, điều cần thiết là một sự cạnh tranh, chứ không phải là “nhường nhịn”. Ngược lại, đôi khi cần thiết có sự nhường nhịn người ta lại cạnh tranh nhau cho bằng được. Hai thanh niên đi trên đường chẳng may đụng phải nhau. Cái sự đụng độ đó cũng chỉ là không may, ngoài ý muốn thôi nhưng hai thanh niên ấy có thể sẵn sàng đứng lại cãi nhau, phân bua bằng được ai đúng ai sai thậm chí có thể gây gổ, đánh nhau. Ở đây, càng cạnh tranh càng gây sự chú ý của những người xung quanh –những sự chú ý khó chịu, mỉa mai với hai thanh niên hiếu thắng. Thậm chí vụ đánh nhau còn có thể gây tổn tại, thương tích không đáng có cho cả hai bên. Nếu bình tĩnh hơn, sự việc này có thể giải quyết một cách rất gọn gàng và lịch sự: hai bên dừng lại, cùng xin lỗi nhau, hỏi xem người kia có sao không, sau đó chào nhau và đi. Đấy là cách xử sự thông minh hơn gấp nhiều lần. Vậy khi nào ta cần cạnh tranh? Khi nào ta cần nhường nhịn? Ta cạnh tranh với đối thủ, nhường nhịn với bạn bè, người thân, đồng nghiệp,... Ta cạnh tranh trong công việc, kinh doanh. Ta nhường nhịn trong gia đình, nhường nhịn với những đối tượng của tình yêu. Lấy một ví dụ nho nhỏ: ta có thể nhường nhịn người mình yêu để vun đắp tình cảm. Nhưng với tình địch, ta không thể nhường nhịn, ta luôn phải chứng tỏ bản lĩnh, cái tôi của ta, chứng minh ta hơn hẳn họ và có đủ sức mạnh đem đến hạnh phúc và bảo vệ người https://tophosting.vn/

27. mình yêu. Như vậy, tưởng như rất khó nhưng trong vấn đề cạnh tranh nhường nhịn luôn có sự phân định rạch ròi. Chỉ có điều con người cần có lý trí tỉnh táo và một trái tim để có thể biết lúc nào nên cạch tranh, lúc nào nên nhường nhịn mà thôi. Song, ta phải cạnh tranh như thế nào và nhường nhịn ra sao cũng không phải là điều đơn giản. Tất cả đều có những giới hạn của nó mà nếu đi quá giới hạn ấy thì đều không mang lại kết quả tốt đẹp. Trước hết là cạnh tranh. Có một thuật ngữ luôn gắn liền với cụm từ này: cạnh tranh công bằng lành mạnh. Cạnh tranh không phải là “dìm” người khác xuống với bất cứ thủ đoạn nào kể cả là tàn độc nhất. Cạnh tranh cũng không phải là tranh giành –giành giật. Cạnh tranh lành mạnh là cạnh tranh trên cơ sở hiểu mình, hiểu người để cố gắng nâng cao năng lực của chính mình. Như vậy để cạnh tranh công bằng lành mạnh cần có một bộ óc tỉnh táo, một bản lĩnh cứng cỏi cộng với nghị lực và sự quyết tâm. Còn về sự nhường nhịn, ta cần phân biệt nhường nhịn và nhẫn nhịn theo kiểu của kẻ nhu nhược. Nhường nhịn cũng cần có một mức độ nhất định. Ta không thể nhường nhịn để người khác lấn tới. Ta có thể quay trở lại với câu chuyện anh trai em gái đã nêu ở trên. Giả sử người anh hết lần này tới lần khác nhường nhịn em gái sẽ tạo cho em gái một thói quen “ích kỷ”, cái gì bố mẹ dành cho nhiễm nhiên đều là của mình. Đến khi đó, nó để lại hậu quả xấu và người anh trở thành nhu nhược. Để có được sự nhường nhịn ta rất cần một tấm lòng, hạn chế cái tôi ích kỉ tham lam của mỗi con người nhưng cũng cần sự cứng rắn mạnh mẽ để nhường nhịn đúng cách. Tôi cho rằng Nguyễn Thi khi xây dựng nhân vật chị Chiến trong “Những đứa con trong gia đình”đã có một hiểu biết sâu sắc và thấu đáo về đời, về người, về tình cảm con người trong cuộc đời. Chị Chiến đã nhường em Việt tất cả, nhường cả những con ếch bắt được, nhường cho em cả chiến công bắn tàu chiến Mĩ trên sông Định Thủy. Song riêng có việc đi bộ đội là chị không nhường. Vì trong trường hợp này, giành đi bộ đội là giành về phần mình sự gian khổ hi sinh - đấy là cách để người chị lớn trong nhà bảo vệ đứa em trai yêu quý của mình. “Trong cuộc sống, con hãy biết cạnh tranh sao cho sự cạnh tranh của con phải là sự cạnh tranh lành mạnh. Và con hãy biết nhường nhịn sao cho sự nhường nhịn của con luôn là sự nhường nhịn khôn ngoan, thấm đẫm tình người”(Viết cho con trai –Lại Thế Luyện và Kim Phụng). Cạnh tranh và nhường nhịn đã trở thành những bài học đầu tiên mà người cho dạy cho con cái. Nó đã đi vào đừng sống trong từng lĩnh vực, từng cách ứng xử thông thường. Con người, chỉ thực sự trưởng thành và chín chắn khi có thể quyết định khi vào nên cạnh tranh, khi nào nên nhường nhịn và cạnh tranh, nhường nhịn như thế nào cho đúng. Đề số 2:"Nếu không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công, nhưng không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã" https://tophosting.vn/

28. Suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên. Bài làm 1: Cá gai là một trong những loài cá có bản năng khá đặc biệt ở biển khơi. Mỗi khi săn mồi hay bị tấn công bởi những loài cá khác, chúng thường xù gai lên để đe dọa kể thù. Thế nhưng, không phải lúc nào loài cá ấy cũng xù gai như vậy, bởi vì có khi, chính những cái gai đó khiến cho chúng bị mắc vào tảo biển hoặc búi san hô. Đời sống hoang dã khiến cho loài cá này phải biết vận dụng hết năng lực của mình để chiến thắng, nhưng cũng phải biết kiềm chế mình để bảo tồn mạng sống. Con người chúng ta cũng vậy, cuộc sống cũng cần có sự cương - nhu mới có thể tồn tại được. Nếu không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công, nhưng không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã. Nỗ lực hay tỉnh táo, đó đều là biểu hiện của ý thức con người, khi con người ta biết mình cần làm gì và biết mình là ai. Nỗ lực là sự cố gắng đạt được những điều mà mình đặt ra, mình mong muốn. Còn tỉnh táo lại là sự sáng suốt về lí trí, để con người tìm ra được lối đi tốt nhất cho riêng mình. Thế nhưng, trong câu nói này, người viết đã sử dụng cách nói phủ định: “không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công” và “không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã”. Khẳng định mình là thể hiện khả năng của bản thân. Chỉ khi con người cố gắng mới có thể có cơ hội đạt được thành công. Ngược lại với thành công là vấp ngã. Người ta hay vấp ngã khi người ta không chú ý xung quanh và đi quá nhanh, không làm chủ được tốc độ của mình. Sự thất bại sẽ đến nếu vượt quá giới hạn của cái sự gọi là cố gắng ấy, tức là lúc ta không biết kiềm chế bản thân mình. Vậy là, thành công chỉ đạt được khi ta có cố gắng, nhưng nếu không có những giới hạn nhất định sẽ phản tác dụng và gây hại cho chính mình. La Phôngten đã từng nói: “Không có con đường trải hoa nào đưa đến vinh quang cả”. Vinh quang, hay chính là thành công ở mức độ cao nhất, không bao giờ đạt được một cách dễ dàng. Cuộc sống bộn bề có rất nhiều điều phức tạp, không bao giờ con người ta có được một điều kiện thuận lợi hết được. Thậm chí trong những cuộc thi, không chỉ là điều kiện, ta còn gặp biết bao nhiêu đối thủ khác. Nếu ta không cố gắng, có khác nào ta là người đang đi bộ trên một đường chạy, tức là ta đã tự loại mình ra khỏi cuộc chơi. Thực tế cũng đã chứng minh, thành công chỉ có khi ta cố gắng. Có thể một ngày nào đó, ta cũng gặp may mắn như trúng số độc đắc hay chiến thắng trong một cuộc bốc thăm trúng thưởng nào. Thế nhưng ta không thể mãi mãi ngồi ôm cây đợi thỏ như anh chàng trong câu chuyện cổ được, ta phải hành động thì mới có thể có được một kết quả cao. Để đạt được giải Field, giáo sư Ngô Bảo Châu của chúng ta cũng đã phải trải qua biết bao nhiêu gian lao thử thách, đã phải miệt mài học tập và nghiên cứu mới có thể chứng minh được một bổ để mà hàng bao nhiêu năm nay không một ai có thể chứng minh được. Cố gắng cũng là nguyên nhân tạo nên sự thành công của Bill Gates. Trở thành giám đốc của Microsoft và là một trong những người giàu nhất Thế giới, ông cũng phải trải qua rất nhiều gian lao. Nhưng không phải chỉ riêng những việc lớn lao vĩ đại như thế mới cần sự cố gắng. Những https://tophosting.vn/

29. điều hết sức giản dị, bình thường như đạt được kết quả cao trong kì thi học sinh giỏi, nấu được một món ăn ngon cho gia đình thân yêu cũng là kết quả của bao công sức, của mồ hôi và nước mắt. Không có gì đến với ta một cách tự nhiên cả. Tuy nhiên, một chiếc xe khi lao quá nhanh thì sẽ rất khó thắng lại được, mà khi không thắng lại nữa thì hậu quả sẽ càng tai hại đến mức nào. Nó sẽ gây tai nạn cho mọi người xung quanh và gây nạn cho chính cả người tài xế. Chúng ta đôi khi cũng có thể là một chiếc xe mất phanh ấy. Thực tế thì, khi con người ta đã có động lực, có niềm tin thì lúc nào cũng làm việc với niềm hứng khởi, nhiệt tình. Nhưng giới hạn thực sự của cái xấu - cái tốt, cái đúng - cái sai, cái hay - cái dở lại thực sự chỉ mong manh như một sợi tóc. Viên Mai trong “Tùy viên thi thoại” đã nói rằng, ta cần biết phân biệt giữa mạnh mẽ và cường bạo, nhu mì và nhu nhược… cái đó tưởng là giống nhau nhưng thực khác nhau. Thì ở đây, nhiệt tình và bốc đồng, nó cũng là những khái niệm như thế. Không biết mình là ai, ta rất dễ vấp ngã. Những bạn trẻ ngày nay, thường họ là những con người năng động, luôn luôn có nhu cầu muốn thể hiện bản thân mình. Thế nhưng, chính họ cũng là những người còn non kém về kinh nghiệm nhất, rất dễ mắc phải những sai lầm. “Lúa càng nặng hạt thì càng trĩu bông, giản dị cúi đầu” (Đặng Thái Sơn) còn ngựa non thì lại háu đá. Trên thực tế, đã có không biết bao doanh nhân trẻ tuổi lập ra công ty không được bao lâu đã phá sản. Thậm chí còn có hiện tượng rằng, cầu Bãi Cháy đã từng phải chăng lưới xung quanh vì trong một thời gian đã có quá nhiều giám đốc tự tử vì phá sản. Có ý chí làm giàu tôi luyện cho ta một bản lĩnh vững vàng, tuy nhiên khi không lường trước được mọi việc thì ta cũng phải chịu đựng những thất bại đắng cay. Để có thể biết nỗ lực và tỉnh táo những lúc cần thiết, con người ta còn cần phải học hỏi rất nhiều điều. Không chỉ học hỏi về học vấn, tri thức, thông tin, ta còn cần phải biết tôi luyện bản lĩnh, có được một lí trí hết sức vững vàng để có thể làm chủ được trong tất cả mọi trường hợp. Nhưng quan trọng hơn cả, ta phải có một cái nhìn, nhìn bản thân mình, nhìn cơ hội, nhìn cuộc sống xung quanh, học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước để không bị vấp vào những vết xe đổ. Làm được những điều ấy, ta mới có thể biết sống một cuộc sống thực sự tốt đẹp. Nếu cho trứng, cà rốt và cà phê vào ba nồi nước sôi, sau một thời gian, trứng sẽ cứng lại, cà rốt thì mềm ra. Nhưng dù thế nào, chúng cũng đã bị hoàn cảnh làm thay đổi bản thân mình, không còn là mình trước đây nữa. Còn cà phê thì khác. Bằng khả năng của mình, nó biến nước sôi trở thành những giọt cà phê ngon lành. Cà phê đã tự biết biến đổi hoàn cảnh và làm chủ nó. Bạn cũng vậy, hãy biết làm chủ cuộc sống của mình, đừng bao giờ để mình hối tiếc! Bài làm 2: La Phông-ten từng nói: "Không có con đường trải hoa hồng nào dẫn đến vinh quang cả". Thành công là một cái đích ngọt ngào nhưng để đến với nó ta sẽ phải trải qua một hành trình đầy chông gai, thử thách. Bởi vậy, trong hành trang của ta nhất định phải có https://tophosting.vn/

30. một ý chí mạnh mẽ, một lí trí tỉnh táo, một bản lĩnh cứng cỏi. Có người đã khẳng định rằng: "Không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công, nhưng không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã". Sinh ra trong cuộc đời, theo lẽ tự nhiên bất kì ai cũng mong muốn được khẳng định mình, nghĩa là tạo lập được một chỗ đứng, một vị trí nhất định trên thế gian này, được mọi người nhìn nhận và coi trọng. Như Nguyễn Công Trứ từng tâm sự: "Đã mang tiếng ở trong trời đất Phải có danh gì với núi sông" Khát vọng khẳng định mình là một khát vọng đẹp đẽ, chân chính và cũng rất nhân bản ở con người. Bởi xét đến cùng, nó là biểu hiện của sự tự trọng ở mỗi cá nhân. Đã mong muốn được "in dấu lên mặt đất", nghĩa là ta không chấp nhận là một hạt cát vô danh để giông bão cuộc đời mặc sức cuốn đi. Thế nên, nó hoàn toàn xứng đáng được tất cả mọi người trân trọng, đề cao. Nhưng hơn thế nữa, với bản thân mỗi người, "không nỗ lực khẳng định mình thì rất khó thành công". Thật vậy, bởi khi ta khẳng định được mình, nghĩa là lúc ta đã tạo lập được một vị trí nhất định trong cuộc đời, trong trái tim mọi người. Chính chỗ đứng ấy sẽ giúp ta nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ, hỗ trợ của người khác mỗi khi gặp khó khăn, mà điều đó thì vô cùng quan trọng, vì không ai chỉ dựa vào bản thân mà đến được với thành công. Tất nhiên, ta không thể phủ nhận rằng ngay cả khi chưa khẳng định được mình, người ta vẫn có thể nhận được sự giúp đỡ, động viên, khích lệ từ người khác. Nhưng trong những hoàn cảnh ngặt nghèo nhất, ta sẽ chỉ dành sự ưu tiên cho những người xứng đáng nhất mà thôi. Vì sao Lê Lai xả thân cứu chúa? Vì sao những người cận vệ sẵn sàng hi sinh để bảo vệ Hồ Chủ tịch? Họ sẵn sàng từ bỏ mạng sống của mình, bởi họ tin sự hi sinh ấy không uổng phí. Và liệu những người anh hùng ấy - dù tài trí hơn người - có thể đi đến thành công đơn độc một mình, khi không có sự trợ sức của những con người thầm lặng kia? Nhưng điều mà tác giả câu nói muốn nhấn mạnh với ta không chỉ có vậy, quan trọng nhất là "sự nỗ lực". Kết quả mà ta đạt được không giá trị bằng việc ta đã cố gắng hết sức như thế nào để đạt được kết quả ấy. "Nỗ lực khẳng định mình" chính là điều kiện tiên quyết để ta vươn tới thành công. Bởi như đã nói ở trên, con đường đi tới thành công không bao giờ bằng phẳng. Chỉ có ý chí, nghị lực, quyết tâm vươn lên không ngừng mới giúp ta vượt qua được tất cả những trở ngại ấy mà thôi. Ai có thể ngờ một cậu bé nghèo lớn lên trong căn nhà dột nát ở mảnh đất Quảng Bình đầy nắng gió, với người cha khắc khổ và người mẹ mắc bệnh ung thư - lại có thể trở thành nhà vô định "Đường lên đỉnh Olympia" 2008? Nhưng Lê Vũ Hoàng đã làm được. Không phải là phép màu, không phải là may mắn, thành công ấy là kết quả của sự nỗ lực suốt 12 năm - nỗ lực để khẳng định mình. "Không có gì là đích cuối cùng nhưng cứ đi rồi sẽ đến". "Cứ đi" - đó cũng là biểu hiện của ý chí vươn lên, không đầu hàng, không lùi bước. Thế nhưng, ta không thể lúc nào https://tophosting.vn/

31. cũng lao mãi về phía trước. Thực tế là: "Không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công, nhưng không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã". "Chế ngự mình" là một cách nói hình ảnh chỉ khả năng làm chủ bản thân, là ý thức tự kiềm chế của mỗi cá nhân. Kiềm chế cái tôi để không để khát vọng khẳng định bản thân trở thành ngạo mạn. Kiềm chế những tham vọng để không tìm mọi cách đạt được nó bằng bất cứ giá nào. Không có thực tài mà huênh hoang khoác lác, ta sẽ chỉ là thùng rỗng kêu to, trở nên lố bịch trước mắt mọi người. Không có thực lực mà muốn thành công tức là mù quáng, cuộc đời sẽ chỉ trả cho ta quả đắng. Người xưa từng căn dặn: "Mọi tai họa đều xuất phát từ việc con người không tự biết mình là ai". Biết mình - nghĩa là tự ý thức được cả thế mạnh và hạn chế của bản thân, tự nhận thức được cả ước mơ và trách nhiệm của ta trước cuộc đời này. Không biết mình và biết tự kiềm chế mình, rốt cuộc sớm muộn gì ta cũng mắc phải sai lầm. Con người có quyền tự do, song cũng luôn phải biết giới hạn mình trong những khuôn khổ nhất định. Tựa như cái vòng kim cô trên đầu Tôn Ngộ Không, tuy giữ nó rất khó khăn, thậm chí vô cùng khổ sở, nhưng nếu không có nó, liệu Tề thiên đại thánh có tu thành chính quả hay không? Khẳng định mình không xấu, như đã nói ở trên, đó là biểu hiện của sự kiêu hãnh chân chính, của lòng tự trọng. Song tự trọng hoàn toàn khác với tự đại, kiêu hãnh hoàn toàn khác với kiêu ngạo, kiêu căng. Thực tế là, bậc quân tử thường ít nói về mình, người có thực tài thì thường nhũn nhặn, khiêm nhường giản dị. Họ biết chế ngự mình, nhưng cũng biết cách khẳng định mình theo cách khác - không phải bằng những lời huênh hoang tự đắc, mà là bằng những hành động cụ thể và thiết thực. Chính điều đó khiến nhân cách của họ càng được nâng lên. Người ta vẫn luôn tin Thượng đế đã sáng tạo ra nhân loại. Nhưng vì lẽ gì mà với lòng bác ái và quyền năng vô song, Người không tạo ra một thế giới chỉ toàn bình yên, hạnh phúc; tại sao con người muốn tới được thành công lại phải trải qua bao lần vấp ngã? Có lẽ bởi Người hiểu rằng, chỉ có lửa mới tôi luyện được vàng, và cũng chính những gian nan kia mới khiến thành công trở nên rực rỡ. Đến được cái đích vinh quang không dễ, thậm chí khó vô cùng, nhưng có niềm say mê của khát vọng, cùng với sự tỉnh táo của lí trí, bản lĩnh, ta sẽ thành công. Hãy cứ vững bước trên đường đời, bởi "cứ đi là sẽ đến"… Bài làm 3: Mac-xim Gorki đã xúc động biết mấy trước sự ra đời của chú bé vùng Kapkaz - đứa con của một bà mẹ nghèo khổ, một xã hội nghèo khổ: "phải biết tự khẳng định mình thật khỏe... cứ làm ầm lên đi, chú bé Oren! Cứ gào toáng lên đi" (Một con người ra đời). Khẳng định mình là một điều quan trọng đối với mỗi con người trong cuộc đời. Song vốn là quy luật, con người không tránh khỏi có lúc lầm lạc. Phải chăng vì thế mà có ý kiến cho rằng: "Không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công nhưng không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã". https://tophosting.vn/

32. Tôi từng đọc "Tỏa nhị Kiều" của Xuân Diệu, đã và sẽ không thôi ấn tượng với cuộc sống lờ mờ, nhạt nhẽo của những con người mà cái gì cũng dừng lại ở mức lửng lơ, nửa vời: không xinh, không xấu, không hiền, không dữ, cứ ngây ngây thơ thơ như hai hạt cơm... Điều đó dấy lên trong lòng tác giả và cả người đọc nữa - khi đứng trước những con người ấy - một cảm giác nửa ghét, nửa thương, vừa buồn lại vừa bực. Và cuộc sống của họ cũng cứ thế chìm lịm đi giữa dòng đời. Không ấn tượng. Cuộc sống ấy phẳng lặng đến nhòe nhạt, đơn điệu. Phải chăng vì phản cảm với cuộc sống ấy mà Xuân Diệu đã phải thốt lên rằng: "Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm" Đúng vậy, trong cuộc sống, con người cần biết tự khẳng định mình! Khẳng định mình - đó là khi ta đóng góp xây dựng bài một cách tự tin, là khi ta cho người khác thấy năng lực của mình trong công việc: một bài viết tốt, một ý tưởng sáng tạo... Nhiều lắm, con người hoàn toàn có thể khẳng định mình ở nhiều lúc, nhiều nơi, trong nhiều lĩnh vực. Miễn là ta bộc lộ khả năng của cá nhân bằng hành động cụ thể. Khi ấy, ta gọi những hành động này bằng cái tên "khẳng định mình". "Không nỗ lực khẳng định mình thì khó thành công". Thành công luôn là điều con người mơ ước đạt được. Thế nhưng tại sao cần "khẳng định mình"? Khi con người khẳng định mình là khi đã có sẵn ý thức về năng lực, giá trị bản thân, có mong muốn được đóng góp và cống hiến. Đó sẽ là động lực thôi thúc con người thể hiện chính mình. Một khi không muốn bộc lộ cái "tôi" của bản thân thì con người hoàn toàn không có bản lĩnh hoặc thật sự kém cỏi. Thành công không đến là điều tất yếu. Có ý thức "khẳng định mình" là không chấp nhận cuộc sống phẳng lặng, nhợt nhạt, không muốn là chiếc lá trôi theo dòng đời. Đó có thể lớn lao - là sự ghi danh tên tuổi, song đó cũng có thể đơn giản chỉ là hoàn thành xuất sắc một lĩnh vực, một nhiệm vụ chuyên môn nào đó. Nếu không có ý thức bộc lộ khả năng, sẽ chẳng ai biết đến năng lực của bạn do đó sẽ bỏ lỡ cơ hội được thử sức mình. Và khi ấy, người đóng cánh cửa với thành công không ai khác chính là bản thân mình. Khẳng định bản thân giúp con người tìm thấy và khẳng định ý nghĩa tồn tại, giúp cuộcsống của con người trở nên ý nghĩa hơn, tốt đẹp hơn. Nhưng làm thế nào để khẳng định bản thân? Con người trước hết cần có mục đích. Khi có một mục đích cụ thể rồi thì mới có cơ sở phấn đấu. Hơn nữa, cần biết tận dụng thời cơ để "bùng cháy và tỏa sáng". Mặc dù cuộc sống không phải lúc nào cũng như ý mà luôn tồn tại những điều cản ngăn thậm chí vùi dập cái "tôi" của mình nhưng khi đã có một năng lực thực sự thì mọi rào cản kia sẽ bị phá bỏ. Ấy là khi con người cần "nỗ lực". https://tophosting.vn/

33. "Không có con đường trải hoa hồng nào đưa đến vinh quang cả" (La Phôngten). Thật vậy, có ý thức, mong muốn khẳng định mình thôi chưa đủ, tận dụng điều kiện thuận lợi thôi chưa đủ, con người cần rèn luyện một quyết tâm, một ý chí, bản lĩnh đương đầu với thử thách, thất bại. Điều đó quyết định rất nhiều tới sự thành công của ta. Ngay cả khi hoàn cảnh khó khăn, không thuận lợi để cá nhân bộc lộ mình thì "nỗ lực" chính là phép màu, là câu trả lời "có" hay "không" cho thành công của con người. Êđixơn phải thử nghiệm tới 1000 chất liệu mới tìm ra vonfram làm dây tóc bóng đèn. Cậu học trò của danh họa Lêôna Đờvanhxi cũng phải tập vẽ quả trứng tới hàng trăm lần rồi mới được học vẽ cái tiếp theo... Vậy đấy, nỗ lực sẽ là hành trang không thể thiếu trên hành trình khẳng định mình của bạn! Một người thợ có thể khẳng định mình qua sản phẩm làm ra. Một kĩ sư có thể làm nên tên tuổi nhờ máy móc mình chế tạo. Là một học sinh, ta hoàn toàn có thể khẳng định mình qua kết quả cao trong học tập, một cuộc thi hay một bài văn thôi. Song ngay cả khi chưa đạt được những thành tích ấy - chỉ cần tiến bộ hơn thôi - theo tôi đó cũng là một biểu hiện khác của sự khẳng định cá nhân. Con người vốn là sinh vật bậc cao của tạo hóa nhưng không hoàn toàn mất đi lối sống bản năng. Do đó trong con người luôn tồn tại mặt tốt đẹp và cả mặt xấu, kém. Cho nên con người không tránh khỏi có những phút giây lầm lạc, thậm chí đánh mất bản thân mình. Vậy thì, khi ấy con người cần điều gì? Vâng, không thể khác, chính là sự tỉnh táo. Phải chăng vì thế mà mà câu nói không chỉ có một mà là hai vế? "Không tỉnh táo chế ngự mình thì dễ vấp ngã". Chế ngự mình - chính là biết kiềm chế cản ngăn bản thân trước những hấp dẫn, thu hút tầm thường. Cuộc sống vốn không phải là một tấm thảm đỏ. Nó cũng không phải là một bản đàn êm ru. Cuộc sống có lúc thăng, lúc trầm, lúc cao, lúc thấp. Bởi lẽ đó cho nên bên cạnh những giá trị tốt đẹp, cuộc sống luôn chứa đựng những cạm bẫy, những "mật ngọt" thu hút con người. Đó có thể là lực hấp dẫn về mặt vật chất (tiền bạc), song cũng có thể là về mặt tinh thần (danh vọng). Con người thì ngoài những phẩm chất "người" đẹp đẽ, cao thượng còn có những nhu cầu, ham muốn rất đỗi bình thường. Điều đó không có gì sai, cí đáng chê trách là sự thái quá, mù quáng trong mức độ. Khi ấy, những thứ hào nhoáng kia sẽ che mờ mắt con người và vấp ngã là điều dễ hiểu. Thậm chí, cái mất còn là danh dự, sự nghiệp hay thậm chí cả cuộc đời! Có một thực tế đáng buồn là giới trẻ hiện nay sa vào các tề nạn xã hội như ma túy, nghiện hút... với số lượng ngày càng tăng lên. Những ham muốn cảm giác mới lạ, thích bộc lộ mình bằng những thú vui vô bổ và tốn kém đã khiến một bộ phận không nhỏ thanh niên ấy sống hồ đồ chốc lát rồi dẫn đến sống sơ sài, hời hợt trong cả cuộc đời. Không ít bạn trẻ khi dấn thân vào con đường ấy đã không thể quay trở lại... https://tophosting.vn/

34. Dẫu biết rằng tuổi trẻ lắm đam mê... Dẫu biết rằng tuổi trẻ còn hiếu thắng, bồng bột... Dẫu biết rằng tuổi trẻ ưa lối sống tự lập, sôi nổi... Song có phải đó là cách duy nhất để thể hiện bản thân mình không? Cũng là khẳng định mình đấy nhưng thay vì cho mọi người thấy thành tích cao trong học tập, sự chín chắn trong nhận thức, sự hoàn thiện về đạo đức thì họ sử dụng thuốc lá, thuốc lắc, ma túy như một phương tiện ăn chơi để thể hiện sự sành điệu. Rồi cả những ham muốn bốc đồng, sự tức giận nhất thời đôi khi cũng là nguyên nhân đẩy con người vào vòng tội lỗi. Vậy nên, nếu khẳng định mình làm nên giá trị, đem thành công tới với con người thì tỉnh táo chế ngự mình chính là cách con người bảo vệ mình tốt nhất. Khẳng định mình mà chỉ đua đòi, a dua, tự tạo ra một lối biểu hiện hào nhoáng mà vô giá trị thì đó chỉ là lối suy nghĩ thiển cận, nông nổi mà thôi! "Con người sinh ra không phải để như một hạt cát vô danh mà để in dấu trong trái tim người khác". Phải, con người rất cần nỗ lực khẳng định bản thân song khẳng định thế nào cho đúng đắn cũng vô cùng quan trọng. M. Gorki đã gửi trọn niềm tin ấy cho cậu bé Oren xứ Kapkaz. Còn ban, bạn là một người trẻ, bạn sẽ làm gì để nâng cao cuộc sống của mình và mọi người xung quanh? Đề số 3: Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề sau: Chỉ khi tự biến mình thành ngọn lửa ta mới có thể làm bừng lên ánh sáng của thành công. Bài làm 1: Khi đọc bài viết này của tôi bạn bao nhiêu tuổi? Điều đó có thực sự quan trọng đối với mỗi người? Cũng tùy từng cách nghĩ, nhưng với tôi, tuổi tác không phải là tất cả. Đừng nghĩ rằng bạn còn trẻ, bạn chưa đủ kinh nghiệm để đối mặt với cuộc sống. Cùng đừng nghĩ rằng bạn đã hết cơ hội để đến với những thành công. Thành công là một cuộc hành trình. Nó công bằng cho tất cả. Nhưng cách mà mỗi người tìm đến nó mới thực sự là điều đáng nói. Vì thế, chỉ khi tự biến mình thành ngọn lửa ta mới có thể làm bừng lên ánh sáng của thành công. Thành công –đơn giản đó là việc đạt được những mục tiêu ta đã đặt ra từ trước. Nó không phải điều gì quá lớn lao kì vĩ, cũng không phải thứ mà ta có thể có được một cách dễ dàng. Từ việc giải xong một bài tập nhỏ cho đến việc tạo lập một sự nghiệp to lớn như Bill Gates cũng được gọi chung với một cái tên: thành công. Tuy nhiên, thành công không phải bao giờ cũng chung một đáp án. Có thể bạn không hoàn thành được mục đích của mình, nhưng đó không phải là thất bại. Hãy tin rằng bạn đã có được một điều gì đó.Bởi vì https://tophosting.vn/

35. khi bạn đã cháy, cháy hết mình thì bạn sẽ không còn gì phải hối hận. Bạn đã từng là một ngọn lửa, và bạn đã thành công. Ngọn lửa là biểu tượng của ánh sáng, của sức sống, của lòng nhiệt tình say mê, của niềm khát khao hi vọng… Mà vì sao ta lại cần biến mình thành ngọn lửa mà lại không phải là điều gì khác? Ngọn lửa bừng lên trong con người ta đó có ý nghĩa thế nào với sự thành hay bại của mỗi người? Hãy nhìn vào ngọn lửa. Hãy nhìn vào trong chính con người bạn nữa… Ấn tượng đầu tiên với bất kì ai, ngọn lửa là ánh sáng. Chúng ta cũng cần như thế. Điều đầu tiên phải làm là thắp sáng chính bản thân mình. Thắp sáng ở đây không phải là cố làm cho mình nổi bật. Thứ ánh sáng ta cần tạo ra là ước mơ. Tức là mỗi con người cần có mục đích sống, có ước mơ và dám ước mơ. Lưu Vĩ (một chàng trai người Trung Quốc) dù mất đi đôi cánh tay của mình nhưng anh vẫn mong muốn được chơi piano. Và cuối cùng, chính đôi chân đã giúp anh thực hiện niềm mong mỏi đó. Đối với mọi người, điều Lưu Vĩ làm thật phi thường kì lạ. Nhưng đối với anh, đó chỉ đơn giản là thực hiện ước mơ, cũng như bao con người dám mơ và dám thực hiện nó. Cái mà ngọn lửa tỏa ra không chỉ là ánh sáng mà kèm theo nó còn là cả hơi ấm, thậm chí có thể nói là sức nóng. Cũng như con người, ước mơ phải đi liền với niềm say mê, sự khao khát được thực hiện nó và phải thực hiện nó. Đam mê chính là động lực để ta đến được với thành công sớm hơn. Lady Gaga thực sự là một hiện tượng của âm nhạc Thế giới trong khi cô gái mới chỉ 24 tuổi. Điều khiến cô trở thành một ca sĩ nổi tiếng không phải chỉ là thứ phong cách quái gở mà cô tạo ra mà đó là bởi ở cô là một tài năng âm nhạc và niềm đam mê cháy bỏng đối với ca hát. Gaga tự thiết kế trên ô tô riêng của mình một phòng thu mini, vì thế mà ở bất cứ đâu và bất cứ khi nào cô cũng có thể sáng tác nhạc và hát. Đam mê thực sự là con đường ngắn nhất để ta đến với ước mơ của mình. Ngọn lửa màu gì? Có lúc màu vàng, có khi màu đỏ, màu trắng, màu xanh… Ngay trong cuộc sống bình thường ta cũng có thể nhận ra điều đó. Vậy nên, ta đừng nên bó hẹp cuộc sống của mình trong một phạm vi nào cả. Đừng quá cứng nhắc, máy móc mặc dù nó có vẻ an toàn hơn. Bạn đừng là ngọn lửa màu vàng vì mọi người nói rằng ngọn lửa phải màu vàng. Bạn hãy sống với cá tính của mình, hoàn hảo theo cách của mình. Đồng thời hãy biết sáng tạo, tìm đến những vùng đất mới, trải nghiệm những cảm xúc mới miễn là nó tích cực và mang đến những điều tốt đẹp cho mình và những người xung quanh. Hãy một lần nữa để ý đến sự tồn tại của ngọn lửa. Bạn thấy đấy, dù là bếp lửa Tây Nguyên bập bùng cháy hay chỉ là một ngọn nến nhỏ nhoi, dù ngọn lửa có đang cháy dữ dội hay đã gần đến lúc lụi tàn thì nó vẫn không khi nào đứng yên, vẫn có cái ngọn vươn lên để duy trì sự cháy của mình. Thật vậy, khi đã thực hiện điều gì đó, bạn hãy cố gắng nỗ lực cho đến phút cuối cùng. Hành động, hành động và hành động. Đừng từ bỏ giữa chừng, cũng đừng vừa lòng cho phép mình dừng lại. Kể cả là khi sắp thất bại, hãy luôn hi vọng, https://tophosting.vn/

36. tin tưởng, lạc quan để thực hiện được nó. Tôi đã từng thất bại vì đánh mất ngọn lửa trong tim mình. Bạn đã từng thất bại như vậy chưa? Ngọn lửa - có những lúc nó bùng cháy dữ dội, nhưng có cả những khi nó tồn tại một cách bình yên, hiền hòa. Chúng ta cũng vậy thôi. Bạn cần phải rực cháy nhưng đồng thời cũng cần biết tiết chế bản thân mình. Bạn phải khuấy động cuộc sống nhưng cũng đừng thái quá, gây khó chịu đối với mọi người và làm hại bản thân. Bởi làm như thế, bạn sẽ giống như một viên sủi vậy, khi sủi hết là chẳng còn gì nữa. Tự tin không phải là liều lĩnh, cũng cần phải dựa trên khả năng vốn có cũng như điều kiện cá nhân. Hơn thế, cũng đừng là kẻ vừa tự ti lại vừa tự kiêu. Luôn sợ mình thất bại, sợ người khác hơn mình nhưng đến lúc đạt được điều gì đó giá trị một chút lại trở nên ngạo mạn, khinh thường người khác. Những điều như thế luôn có thể tồn tại trong ta. Nhưng ta đừng để nó trỗi dậy mà làm mất đi phần tốt đẹp của chính mình. Một ngọn lửa luôn thành công theo cách của nó. Và bạn cũng có thể như vậy. Hãy nhớ rằng. Chỉ khi tự biến mình thành ngọn lửa ta mới có thể làm bừng lên ánh sáng của thành công. Bài làm 2: Bất kì ai từng đọc "Tiếng chim hót trong bụi mận gai" của Colleen Mc Culough hẳn sẽ không bao giờ quên câu chuyện về một loài chim chỉ hót một lần duy nhất trong đời, nhưng tất cả họa mi đều phải im lặng lắng nghe, cả Thượng đế trên thiên đường cũng phải mỉm cười… Bởi loài chim này ngay từ lúc có thể cất cánh bay đã đi tìm cho mình một cây gai dài nhất, nhọn nhất. Khi tìm thấy rồi, nó lao thẳng ngực mình vào đấy, để cây gai nhọn đâm thấu suốt trái tim. Trong nỗi đau tột cùng, con chim ấy cất lên tiếng hót… Có thể đó chỉ là truyền thuyết. Nhưng chắc chắn ta sẽ không thể thành công nếu không cố gắng hết mình; chắc chắn cuộc sống của ta sẽ chìm nghỉm giữa dòng đời nếu ta mãi bằng lòng với kiểu sống mờ, sống buồn, sống lặng. Chỉ khi biến mình thành ngọn lửa, ta mới có thể làm bùng lên ánh sáng của thành công! Ngọn lửa là biểu tượng của nhiệt huyết, đam mê cháy bỏng. Khi "biến mình thành ngọn lửa" nghĩa là ta đã nỗ lực hết mình để sống với đam mê. Khi đó, ta mới có thể "làm bùng lên ánh sáng của thành công" - đạt được thành quả tốt đẹp, vinh quang, rạng rỡ. Tác giả câu nói đã sử dụng một hình ảnh ẩn dụ và cách nói tuyệt đối để để nhấn mạnh, khẳng định vai trò của ngọn lửa đam mê nhiệt huyết trong mỗi con người. Chỉ khi có được điều đó, ta mới có thể thành công. Thành công phụ thuộc một phần vào sự thuận lợi của điều kiện khách quan và được quyết định bởi khả năng của con người. Như vậy, nhiệt huyết không phải là yếu tố trực tiếp làm nên thành công. Thế nhưng, đó lại là động lực tinh thần thôi thúc ta hành động, cố gắng để đến với ước mơ, khát vọng. Khi muốn nỗ lực hết mình, ta mới có thể tận dụng tối https://tophosting.vn/

37. đa khả năng vốn có, thậm chí có thể làm được những điều tưởng như không bao giờ làm được. Điều gì đã giúp con người chinh phục đỉnh Everest, bơi hơn 100 km qua eo biển Măng-xtơ, chạy bộ 307 ngày không nghỉ? Khả năng là có hạn nhưng chính sự nỗ lực sẽ giúp ta vượt qua giới hạn của chính bản thân mình. Gắn liền với nhiệt huyết là lòng quyết tâm, là niềm tin vào công việc đang làm và cái đích mình đã chọn. Nếu không tìm được cho mình điều đó thì cánh cửa đến với thành công đã đóng sập ngay trước khi cuộc hành trình đến với nó chưa thực sự bắt đầu. Bởi "để thấy cầu vồng, ta cần chịu đựng những cơn mưa" (Dolly Parten) - khó khăn là điều tất yếu cần đối mặt trên mỗi con đường. Và nó sẽ làm chùn bước bất cứ ai hèn nhát hay lười biếng, yếu đuối hay thiếu niềm tin. Chỉ khi có nhiệt huyết, ta mới dám bước tới mà không chần chừ, do dự. Chỉ khi có nhiệt huyết, ta mới dám nghĩ, dám làm, dám thử thách mình với những lựa chọn can đảm nhất. Chỉ khi có nhiệt huyết, ta mới đủ sức mạnh và nghị lực để đứng lên sau mỗi lần thất bại. Người sống nhiệt huyết thực sự sẽ không bao giờ từ bỏ một cơ hội nào để vươn tới ước mơ, cũng không bao giờ từ bở ước mơ, dù cơ hội ấy có mong manh hay con đường ấy gian nan đến mấy. Hơn thế nữa, niềm tin và sự nhiệt tình của một người luôn có sức ảnh hưởng, lan truyền tới những người xung quanh. Giống như những làn sóng luôn lan tỏa khi ta ném hòn đá xuống mặt hồ yên ả. Nhiệt huyết có thể lôi cuốn mọi người cùng hướng tới cái đích mà ta đang theo đuổi, đặc biệt là khi ta ở vào vị trí người lãnh đạo. Khi đó, ta sẽ có người cộng sự đồng hành để sẻ chia, giúp đỡ; ta sẽ được làm việc trong một bầu không khí hăng hái, sôi nổi, tràn đầy năng lượng. Và điều tất yếu là thành công sẽ được nhân lên rất nhiều lần. Và nếu như ta đã cố gắng bằng tất cả bầu nhiệt huyết, thì dù kết quả thế nào, ít nhất ta cũng không phải hối hận hay nuối tiếc. Dù thành quả không như mong đợi, ta vẫn có được thành công của riêng mình: niềm vui vì đã được thử sức, được một lần "cháy hết mình" cho khát vọng, ước mơ, vì đã chiến thắng được con người lười biếng trong bản thân mình. "Không có cái đích cuối cùng, nhưng cứ đi là sẽ đến"… "Chỉ khi biến mình thành ngọn lửa, ta mới có thể làm bùng lên ánh sáng của thành công". Đó thực sự là một quan điểm sống tích cực bởi nó cổ vũ, khích lệ con người sống mạnh mẽ, sôi nổi, sống hết mình với đam mê và cố gắng hết sức cho khát vọng. Thế nhưng, ta luôn cần tỉnh táo để phân biệt giữa sự táo bạo, nhiệt tình với sự liều lĩnh xốc nổi. Cố gắng hết mình cho đam mê không có nghĩa là mù quáng, hành động thiếu suy nghĩ hay sử dụng mọi thủ đoạn để thành công. Khát vọng không đồng nghĩa với tham vọng. Cũng không phải cứ có đam mê, có nhiệt tình hăng hái là sẽ có thành công. Đây chỉ là những yếu tố tinh thần, để thành công còn cần trí tuệ, cần những khả năng thiết thực và cụ thể. Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường, nhưng phải có những bước chân vững chắc mới có thể đi đến thành công. Bởi thế, ta còn cần tích lũy tri thức, trau dồi kĩ năng bên cạnh việc giữ cho ngọn lửa đam mê không bao giờ tắt. https://tophosting.vn/

38. Tuy nhiên, để "giữ cho ngọn lửa đam mê không bao giờ tắt" cũng không phải là điều đơn giản. Ai cũng có lúc nản chí, ai cũng có lúc mệt mỏi. Nhưng hãy biết rằng những khoảnh khắc đó là điều hết sức bình thường, và sẵn sàng đối mặt với nó. Khi nản chí, bạn cứ dừng lại, khi mệt mỏi, bạn hãy cho mình thư giãn, nghỉ ngơi. Nhưng để dừng lại không có nghĩa là bỏ cuộc, để không rơi vào tình thế mất phương hướng, ta cần xác định cái đích hướng tới một cách thật rõ ràng. Cái đích ấy phải gắn với những đam mê thực sự chứ không phải là sở thích nhất thời, phải xuất phát từ cơ sở thực tế là khả năng của ta chứ không phải là những điều viễn tưởng. Và bạn có tin không, gió sẽ chỉ có thể dập tắt những đốm lửa nhỏ và sẽ càng thổi bùng lên những ngọn lửa lớn. Vậy nên, hãy luôn đủ mạnh mẽ để tin vào ý nghĩa tốt đẹp của con đường ta đã chọn - tin vào đam mê của chính mình. Ta không thể chỉ là hòn sỏi dừng lại ven đường - thờ ơ với mọi thứ xung quanh. Ta cũng không thể là chiếc lá trôi theo dòng đời - phó mặc tất cả cho số phận. Mỗi người phải luôn chủ động, tích cực nắm giữ cuộc sống của mình, đừng mỏi mòn chờ đợi ai thắp lửa cho đam mê của bạn. Bởi xét đến cùng, chỉ chính ta mới có khả năng làm bùng cháy ngọn lửa trong tâm hồn mình mà thôi. Khi biến mình thành ngọn lửa, ta không chỉ có thể làm bùng lên ánh sáng của thành công mà đó còn là lúc ta được sống thực sự, sống hết mình trong cuộc đời này. Giống như trong những vần thơ của Tố Hữu: "Đi, bạn ơi, đi, sống đủ đầy Sống trào sinh lực bốc men say Sống tung sóng gió thanh cao mới Sống mạnh dù trong một phút giây" Liệu ta có thể sống hết mình với chính mình và với cuộc đời này như thế? PHẦN TRAO ĐỔI - KIỂM TRA TRỰC TUYẾN QUA YAHOO * Cơ sở: Do tâm lí học sinh thời nay là thích "chát chít", nếu giáo viên có thể đồng cảm với các em, nhập cuộc cùng các em sẽ dễ được chúng tin tưởng. Vì vậy, tôi đã cùng học sinh thực hiện các cuộc chát mà ở đó tôi nêu câu hỏi, học sinh trả lời. Nếu học sinh đã trả lời đúng, tôi sẽ đặt ra câu hỏi tiếp theo. Nếu học sinh trả lời chưa chính xác, tôi sẽ chỉnh sửa, hoàn thiện giúp. Tất nhiên, tôi phải chọn một học sinh vừa thạo vi tính, vừa học giỏi và có khả năng phản ứng nhanh với các câu hỏi. Sau đó, tôi cóp lại toàn bộ nội dung chát và in ra cho các học sinh còn lại trong lớp để làm tài liệu tham khảo. Cho dù câu hỏi và toàn bộ nội dung câu trả lời chưa phải là tất cả các kiến thức, kĩ năng cần có song ít nhất khi đọc, các em học sinh sẽ được "đánh động" toàn bộ vùng kiến thức liên quan. Tôi cho rằng đây là một cách làm rất hiệu quả. * Nội dung cụ thể: https://tophosting.vn/

39. GV:Nếu phân tích tâm trạng nhân vật Liên, em sẽ làm thế nào? HS:Tâm trạng chung chung thôi ạ? lòng nhà văn... GV:Tất nhiên phân tích phải để làm rõ một điều gì đó - tài năng nghệ thuật, tấm theo dòng thời gian, sau đấy khái quát đặc điểm của Liên - những đặc điểm chi phối tâm trạng ấy ạ (nhân vật trẻ con nên nỗi buồn chỉ dừng lại ở những cảm xúc mơ hồ, không phải là dằn vặt, day dứt; nhân vật có tâm hồn nhạy cảm nên tâm trạng phong phú...) rồi sau đấy là tài năng, tấm lòng Thạch Lam ạ. HS:Em sẽ bắt đầu bằng hoàn cảnh của nhân vật. Sau đó thì phân tích tâm trạng GV:Được. Nhưng nên cài cắm đặc điểm trong quá trình phân tích tâm trạng. Nêu một cách vắn tắt nhất những đặc sắc nghệ thuật của "Hai đứa trẻ"? hệ thống, hình ảnh giản dị nhưng giàu sức gợi) miêu tả tỉ mỉ, tinh tế. HS:1. Nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên: chọn hình ảnh (hình ảnh nằm trong cùng một tiết mà miêu tả dòng nội tâm nhân vật. 2. Nghệ thuật xây dựng mạch truyện: không chú trọng đến tạo dựng cốt truyện, tình 3. Nghệ thuật xây dựng nhân vật: qua cách Liên nhìn cảnh vật. - Nghệ thuật miêu tả tâm trạng: miêu tả trực tiếp (đôi mắt Liên), miêu tả gián tiếp - Nghệ thuật xây dựng nhân vật: nhân vật tâm trạng và nhân vật trẻ em. 4. Ngôn ngữ, giọng văn giàu chất thơ. Ý chính thì là như thế ạ. nhìn từ đôi mắt Liên có ý nghĩa gì đối với việc dựng bức tranh phố huyện? GV:Trực tiếp phải là mô tả các trạng thái nội tâm của Liên chứ.Việc chọn đặt điểm Liên là nhân vật trẻ con nên đối tượng quan sát của Liên không phải là cảnh bán mua... mà là khung cảnh thiên nhiên, vì Liên là nhân vật có đời sống tâm hồn phong phú, nhạy cảm nên cảnh phố huyện hiện ra với những vận động khẽ nhẹ, tinh tế nhất. Bức tranh phố huyện vì thế có hồn hơn. Ngoài ra đặt điểm nhìn từ Liên, đối với việc xây dựng nhân vật còn hé mở cánh cửa bước vào thế giới tâm hồn nhân vật nữa ạ. À, nghệ thuật tả cảnh còn có nghệ thuật tương phản nữa ạ, em quên béng mất ạ. HS: À, vâng ạ, còn cả cái ý điểm nhìn này trong phần nghệ thuật tả cảnh nữa ạ. Vì người, cuộc đời Thạch Lam sẽ thấy Liên như là một hóa thân của tâm hồn Thạch Lam đôn hậu, dịu dàng, yêu mến những gì quê kiểng, gắn bó với thôn làng... Cho nên ngay cả rác rưởi của một phiên chợ nghèo trong cảm nhận của Liên cũng hiện lên thật thi vị. Thạch Lam lãng mạn còn ở đấy nữa. GV:Qua nhân vật Liên còn thấy cả tâm hồn Thạch Lam nữa đấy. Vì nếu hiểu con https://tophosting.vn/

40. viết, thế mà em không nghĩ đến. HS:Vâng ạ. Đằng sau bất cứ yếu tố nào trong truyện cũng phải liên hệ với người Việc mô tả khung cảnh, không gian như thế có ý nghĩa gì? GV:Khung cảnh, không gian phố huyện được mô tả như thế nào trong "HĐT"? điệu tẻ nhạt ạ. Câu hỏi "như thế nào" là hỏi đặc điểm đúng không ạ? HS:Đặc điểm của không gian phố huyện là êm đềm, bình lặng, nghèo và buồn, đơn GV:Đặc điểm và cả cách mô tả, thể hiện đặc điểm ấy. chất làng nhiều hơn tính chất phố; hệ thống hình ảnh mà Thạch Lam lựa chọn, miêu tả). Đặc điểm nghèo và buồn biểu hiện trong bức tranh sinh hoạt (Nghèo - Thạch Lam lựa chọn mảng đời sống của những người nghèo, suy nghĩ của Liên về món phở; Buồn - đối tượng được lựa chọn để miêu tả là ngày tàn, chợ tàn và những kiếp người tàn tạ). Đơn điệu thể hiện ở sự yếu ớt về ánh sáng, âm thanh, sự lặp đi lặp lại nhàm chán của cuộc sống con người. Ý nghĩa của việc miêu tả bức tranh phố huyện: 1- Là cái nền để nhân vật bộc lộ những cảm xúc, phát triển tâm trạng, cảnh là tấm gương phản chiếu tâm hồn nhân vật. 2- Bức tranh phản ánh chân thực cuộc sống ở làng quê Việt Nam. 3- Thể hiện tấm lòng của Thạch Lam. HS:Êm đềm thơ mộng thể hiện ở bức tranh thiên nhiên (cảnh phố huyện với tính hình ảnh trong đời sống. Nếu chỉ tả cảnh thiên nhiên sẽ rất đơn giản như một bài văn tả cảnh của học trò. Nhưng nếu đi sâu vào miêu tả bức tranh đời sống sẽ khiến thế giới hiện lên thật trần trụi, nhếch nhác, thảm hại, sẽ chỉ gợi nỗi buồn, niềm thương xót, thậm chí cảm giác chán nản. Có những hình ảnh thiên nhiên đan xen, mạch truyện chậm lại, thế giới hiện lên thi vị hơn, cảm giác của người đọc cũng được cân bằng. Nhất là hình ảnh thiên nhiên và cuộc sống đều được nhìn qua con mắt trẻ thơ, qua tâm hồn nhạy cảm của một cô bé mới lớn. GV:Khi mô tả, Thạch Lam luôn chú ý kết hợp miêu tả hình ảnh thiên nhiên với chứ không phải chỉ là đặc điểm của bức tranh ạ. Nhưng chắc nếu phải trả lời câu này thì em cũng không nêu được đầy đủ như thế ạ. HS:À, nghĩa là câu hỏi này phải trả lời bằng đặc điểm cách miêu tả của Thạch Lam lòng Thạch Lam với thôn quê ấy. GV:Và thực ra trước câu hỏi đã có một phần câu trả lời rồi đấy - là cái ý về tấm HS:Vâng ạ. Ý đấy để trả lời cho phần ý nghĩa ạ. cuối cùng là Liên (Hai đứa trẻ - Thạch Lam) đã nhìn thấy những gì trong không gian phố huyện khi chiều xuống? Những hình ảnh ấy có ý nghĩa gì?Liên nhìn thấy nhiều như thế thì nói trong phạm vi câu 2 điểm nên kết cấu như thế nào ạ? Em hình dung ra là riêng ý một cũng đã có bức tranh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt rồi, nói điểm sơ sơ À, cô ơi, tí nữa em quên, hôm nọ cô gửi cho em tập tổng ôn, em mở ra có câu hỏi https://tophosting.vn/

41. qua những đặc điểm thôi đúng không ạ? Và phần ý nghĩa thì là - với Liên: tạo nên một nỗi buồn khó hiểu, - với truyện: hé mở tâm trạng Liên - từ những gì Liên nhìn thấy mà cho người đọc cảm nhận về thế giới làng quê - thể hiện tấm lòng, tài năng của nhà văn. Liên, em sẽ thấy câu ấy rất dễ trả lời. Liên thấy khung cảnh ngày tàn, chợ vãn, cửa hàng vắng khách và những thân phận người nhập nhòa trong bóng tối. Ý nghĩa: dựng lên bức tranh phố huyện vừa êm đềm,bình lặng và có phần thơ mộng, vừa nghèo và buồn, vừa đơn điệu tẻ nhạt. Đồng thời cũng hé mở thế giới tâm hồn Liên: vừa ngây thơ trong sáng, vừa nhạy cảm và mơ mộng, vừa nhân hậu và đầy yêu thương. Chuyển nhé! Vì sao Huấn Cao cho chữ quản ngục? Việc Huấn Cao cho chữ quản ngụccó ý nghĩa gì? GV:Nếu chú ý đến một đặc điểm của HĐT là chọn điểm nhìn trần thuật từ nhân vật người có hiểu lầm do ngăn cách về địa vị. Nhưng sau đó Huấn Cao cho chữ quản ngục vì: - quản ngục là người có biệt nhỡn liên tài, đã nhận ra và trân trọng tài năng của Huấn Cao; quản ngục là người có thiên lương trong sáng, đã đem cả tấm lòng đối đãi với Huấn Cao, không dùng quyền lực để ép buộc, sẵn sàng làm theo mọi yêu cầu của Huấn Cao - Huấn Cao cuối cùng đã hiểu được tất cả những điều đó (nhờ viên thơ lại) ; Huấn Cao là một người nghệ sĩ nên luôn khát khao tìm kiếm tri kỉ ; tóm lại 2 người có hiểu lầm nhưng thực chất là tri kỉ nên khi hiểu lầm được hóa giải tất yếu Huấn Cao sẽ cho chữ quản ngục ạ. Ý nghĩa của việc Huấn Cao cho chữ quản ngục: - Với quản ngục: khiến quản ngục cảm động, bộc lộ, tỏa sáng thiên lương, đó cũng là phần thưởng xứng đáng cho quản ngục nữa ạ; - Với Huấn Cao: thể hiện tấm lòng, nhân cách và tài năng của người nghệ sĩ chân chính (Huấn Cao cho chữ không phải vì vàng bạc quyền thế... mà vì sợ phụ mất mộttấm lòng) ; Với truyện: là điều kiện để Nguyễn Tuân miêu tả cảnh cho chữ - cảnh đặc sắc nhất truyện; cuối cùng là thể hiện được quan niệm của nghệ thuật về cái đẹp, bộc lộ cả tài năng của Nguyễn Tuân trong dẫn dắt tình tiết truyện (vì đây là một bước ngoặt mà ạ) và tả cảnh, dựng không khí (trong cảnh cho chữ) ạ. HS: Đầu tiên em sẽ lí giải một chút về thái độ của Huấn Cao với quản ngục: vì 2 đâu. Đầu tiên nên nói về Huấn Cao: có tài viết chữ và có nhân cách cao quý - người như thế không chỉ sáng tạo được kiệt tác nghệ thuật mà còn có con mắt và tấm lòng, có hiểu biết và tình cảm - hiểu biết để nhìn người và để kịp thời điều chỉnh cách cư xử của bản thân, tình cảm nên khát khao tìm tri kỉ. Sau đó mới nói về quản ngục. Cuối cùng là ý nghĩa việc cho chữ: biểu hiện tấm lòng và sự sáng suốt của Huấn Cao (đây là chỗ khác với Vũ Như Tô đấy), là cách gián tiếp khẳng định vẻ đẹp của quản ngục và biểu hiện tư tưởng, quan điểm nghệ thuật nhà văn.Ý nghĩa lời khuyên của Huấn Cao với quản ngục? Dụng ý của Nguyễn Tuân khi xây dựng chi tiết này? GV:Nói ý nghĩa của việc cho chữ là điều kiện để mô tả cảnh cho chữ không hợp lí Với quản ngục: khiến quản ngục cảm động nghẹn ngào, có thể nói là thay đổi cuộc đời quản ngục (sau cuộc gặp gỡ này, quản ngục sẽ thay chốn ở, giữ thiên lương cho lành HS:À, đầu tiên em sẽ nói cụ thể lời khuyên ấy là gì đã ạ. Sau đó thì ý nghĩa ạ: - https://tophosting.vn/

42. vững); - Với Huấn Cao: thể hiện nhân cách lớn (khi không chỉ tặng chữ mà còn tặng một lời khuyên chí tình, khi quan tâm đến việc giữ gìn thiên lương cho con người); - Dụng ý của Nguyễn Tuân: em nghĩ là để truyện bớt mang màu sắc bi kịch (vì dù sao kết thúc cũng là cái chết của Huấn Cao nhưng khi lời khuyên của Huấn Cao được quản ngục thực hiện thì sự sống của Huấn Cao vẫn được nối dài), nhất là khi chi tiết này khép lại truyện ngắn ạ. lầm đục; thể hiện mối quan tâm - cũng là thể hiện nhân cách HC - quan tâm đến việc bảo vệ thiên lương cho con người trong cuộc đời này; gợi mở liên tưởng về bước đường tương lai của QN... Dụng ý: Khắc họa đặc điểm nhân vật và thể hiện quan điểm của NT: cái đẹp có thể sinh ra trong bóng tối chứ không thể chung sống với bóng tối. GV:Ý nghĩa: phản ánh hoàn cảnh của QN - người có thiên lương mà phải sống nơi HS:Trời đất. Em làm sai bét! GV:Vai trò của viên thơ lại? HS:Ôi em chưa bao giờ nghĩ đến ông này... - Là người chia sẻ với quản ngục mong mỏi có được chữ HC. vật phụ, có nhiều điểm tương đồng với quản ngục ~> cũng có vai trò phần nào tương tự như QN: làm tỏa sáng vẻ đẹp của HC. - Là người trực tiếp hóa giải mối hiểu lầm giữa HC và QN. Viên thơ lại chỉ là nhân hiểu lầm còn có thể nâng lên là hành động cởi nút cho cốt truyện ạ. Vì nếu không có viên thơ lại thì QN và HC có lẽ sẽ rất khó để nhận ra nhau ạ. - Ngoài ra còn có vai trò làm nổi bật vẻ đẹp của...QN. Việc viên thơ lại hóa giải mối đẹp, mến trọng người tài, có bản lĩnh khi dám thật lòng bày tỏ chính kiến về một đối tượng bị coi là "nguy hiểm" - tỏ ý tiếc khi một người tài như HC phải chết chém... Nghĩa là có thể coi như một tri kỉ xuất hiện kịp thời của QN. Hiểu QN, lại chưa từng "va chạm" với HC, cũng không ở địa vị dễ gây hiểu lầm như HC nên thích hợp làm người trung gian hay bắc cầu để hòa giải, hóa giải những hiểu lầm. Đây chính là một sáng tạo thú vị của NT để gỡ nút thắt của truyện. GV:Em tỏ ra hiểu vấn đề đấy. Ông này đồng dạng với QN đấy - cũng biết yêu cái nhưng em vẫn chưa diễn giải cho cụ thể ạ. HS:Em cũng vừa mới nhớ cái chi tiết ông ấy tiếc khi HC bị chết chém thôi ạ, một tang gia"? GV:Đặc điểm của tình huống được miêu tả trong đoạn trích "Hạnh phúc của là tình huống trào phúng và tình huống đạo đức ạ. Tình huống đạo đức: đề cập đến vấn đề đạo đức ~> qua đó thể hiện, vạch trần tình trạng đạo đức của con người. Tình huống trào phúng: biểu hiện trong đặc điểm nghịch lí và hài hước ạ. Ý nghĩa của tình huống trào HS:Đầu tiên là mô tả tình huống (cái chết, đám tang của cụ cố tổ) đặc điểm nổi bật https://tophosting.vn/

43. phúng là tạo tiếng cười, nhưng đằng sau tiếng cười ấy là khơi dậy suy nghĩ (vì nó gắn với vấn đề đạo đức) đức); tình huống hài hước. Đặc điểm nghịch lí được triển khai là các mối quan tâm và những niềm vui, còn đặc điểm hài hước là sự phô trương lố bịch và sự mâu thuẫn giữa bên ngoài - bên trong. Việc PMS khóc "Hứt! Hứt! Hứt!" và lả oặt người đi có ý nghĩa gì? GV:Tình huống nghịch lí (Tang gia - Hạnh phúc, yêu cầu đạo đức - thái độ vô đạo hiện, chứng tỏ mình là một "ông cháu rể quý hóa", hiếu thảo ~> từ hành động đó có thể thấy bản chất đạo đức giả bỉ ổi bên cạnh sự sòng phẳng, lạnh lùng, bản chất vì tiền của PMS cũng như cả xã hội ạ. Tóm lại là sự xuống cấp nghiêm trọng về đạo đức ạ. HS:Ông ấy làm thế để che giấu hành vi "dúi vào tay XTĐ tờ 5 đồng gấp tư" + thể câu chuyện cười về anh con rể bắt chước máy móc những việc làm của bố vợ đấy - tất nhiên với ý nghĩa khác) và diễn một vai kịch hoàn hảo để che đậy mục đích tính toán sòng phẳng lạnh lùng. GV:Bắt chước bố vợ - cố Hồng ngất đi thì con rể cũng lả oặt người đi (dân gian có Hồng ngất đi..." bây giờ em mới để ý đến nó ạ. Đúng là mấy ông này cùng một giuộc hết với nhau cả. HS:À, thảo nào trước khi miêu tả hành động của PMS, VTP lại nói "khi cụ cố nghĩa gì? GV:Đặc điểm của hình ảnh đám ma? Miêu tả những đặc điểm như thế có ý thanh, hành trình của đám ma rồi mới khái quát thành đặc điểm cụ thể ạ: một đám ma "to tát", phô trương, lố bịch. À, đặc biệt là đám ma có sự xuất hiện của đồng tiền, có hành vi của PMS, sự giả dối của những người đi đưa ma ; sự phô trương còn thể hiện bản chất háo danh của những người trong gia đình ~> sự xuống cấp về đạo đức. Như vậy thì ý nghĩa của miêu tả hình ảnh đám ma sẽ là khắc họa một hình ảnh thu nhỏ của xã hội đương thời, qua đó bộc lộ bản chất của xã hội đó, thể hiện cách nhìn sắc sảo của VTP về hiện thực. HS:Chắc là em sẽ phân tích hết những yếu tố không gian, thời gian, hình ảnh, âm (sự xuất hiện của những hình ảnh không phù hợp nghi thức) và sa đọa, xuống cấp về đạo đức (thái độ và cách đóng kịch để che giấu thái độ, tâm trạng thật). Ý nghĩa: phản ánh hiện thực, thể hiện cái nhìn hiện thực, tài năng nghệ thuật và thái độ nhà văn. GV:Đặc điểm: phô trương (những con số, những hình ảnh thuộc nghi thức), lố bịch HS:kết cấu của em hơi lung tung rồi! Và thiếu phần tài năng của nhà văn nữa ạ. nhanh như điện giật, xác định chính xác yêu cầu của đề và mục đích trình bày của mình. Giờ thì "Vũ Như Tô" nhé! Đặc điểm của Đan Thiềm? GV:Không sao, nắm được kiến thức là tốt rồi. Tuy nhiên vào phòng thi phải nghĩ https://tophosting.vn/

44. LTD) - thức thời, sáng suốt (khác VNT) - bản lĩnh cứng cỏi, tự trọng 3. số phận thất bại, bi kịch (thể hiện ở tâm trạng). À, biệt nhỡn liên tài thay bằng: con người của niềm đam mê ạ HS:sau khi nói về hoàn cảnh... 2.phẩm chất của ĐT là: - có biệt nhỡn liên tài (khác đẹp, cái tài. 1. Đam mê: - ĐT có biệt nhỡn liên tài; - Có nhiệt huyết, niềm trân trọng, say mê cái 2. Thức thời, sáng suốt (2 lần khuyên VNT) nghệ thuật (giống VNT) trong việc bảo vệ cái tài. Trong đoạn trích tâm trạng ĐT thống nhất từ đầu đến cuối với rất nhiều trạng thái cảm xúc (lo lắng, tuyệt vọng, cố níu kéo hi vọng) bi kịch thể hiện rõ nhất trong tiếng kêu đau đớn, bất lực. 3. Cứng cỏi: Bi kịch của ĐT là bi kịch của con người thất bại trong cả giấc mộng lên trên những ràng buộc của hoàn cảnh, của quy định nơi cung cấm để cổ vũ cho VNT thực hiện giấc mộng nghệ sĩ, sẵn sàng dùng tính mạng để bảo vệ người tài), tấm lòng (hết lòng lo lắng cho VNT, trở thành một tri kỉ của người nghệ sĩ - VNT đã đánh giá là ''chỉ có cha mẹ tôi mới sánh được". Bi kịch của VNT? GV:Biệt nhỡn liên tài (phát hiện người tài và đam mê cái tài), bản lĩnh (dám vượt chỉ coi ông là 1 người thợ) tuy nhiên ở bi kịch này VNT vẫn có ĐT là tri kỉ. HS: 1. Bi kịch của người nghệ sĩ có tài nhưng không được nhìn nhận tài năng (LTD lí tưởng, tài năng nhưng lại bị tất cả mọi ng đánh đồng với bạo chúa, kết tội là nguyên nhân của mọi chuyện. Không một ai hiểu khát vọng, tấm lòng của VNT. 2. Bi kịch bị hiểu lầm: VNT là người nghệ sĩ chân chính hết mình vì nghệ thuật, có nhưng cuối cùng phải chứng kiến CTĐ sụp đổ. Khoảnh khắc ấy VNT đã nhận ra mình hoàn toàn tay trắng (người tri kỉ mất, CTĐ chưa hoàn thành biến thành tro bụi) tâm trạng bi kịch đẩy lên cực điểm, thể hiện trong tiếng kêu thống thiết. 3. Bi kịch vỡ mộng: là bi kịch đau đớn nhất. VNT đã đặt tất cả tâm huyết vào CTĐ ~> tâm trạng bi kịch của VNT: có đột biến vì thời đại đầy xung đột, mâu thuẫn, dân chúng nông nổi dễ sinh tàn ác. Nguyên nhân bi kịch của VNT: - vì cái tài - vì bản thân VNT mù quáng, mê muội - tồn tại cả một nghệ sĩ là có cơ hội thi thố tài năng, sáng tạo một kiệt tác nghệ thuật để khẳng định giá trị bản thân, có một người tri kỉ để chia sẻ niềm đam mê và khát khao sáng tạo). Ý nghĩa lời than của VNT: "Trời ơi, phú cho ta cái tài mà làm gì? Ôi mộng lớn! Ôi Đan Thiềm! Ôi Cửu Trùng Đài!" GV:Bị hiểu lầm - Bị vỡ mộng - Bị mất hết mọi ý nghĩa tồn tại (cái làm nên ý nghĩa thố, không được trọng dụng, mộng lớn tan vỡ, người tri kỉ mất, tác phẩm nghệ thuật kết tinh tài năng, tâm huyết bị hủy hoại. Thôi, khuya rồi, ngủ đi, hôm nào lại tiếp tục. Còn phần thơ 11 và toàn bộ chương trình 12 nữa đấy. GV:Lời than này chứa đựng toàn bộ bi kịch của VNT: có tài mà không được thi https://tophosting.vn/

45. nhưng nếu em chia bi kịch theo trình tự kia thì có được không ạ? Cái đề hôm trước cô gửi em cũng viết như thế, tuy là bi kịch không phải là ý chính. HS:Ôi đấy cũng là một câu hỏi ạ? Em cứ tưởng câu ấy thuộc phần gợi ý ạ. À cô ơi bày sắp xếp có thể linh hoạt một chút cũng được. GV:Cũng được, miễn là thể hiện được toàn bộ tinh thần và kiến thức cơ bản, trình ***** về quan điểm ấy? GV:Bắt đầu nhé: Quan điểm sống của XD trong bài Vội vàng? Đánh giá thế nào hoảng hốt trước sự vận động của thời gian - sống mạnh mẽ, dùng chính nội lực sống để chiến thắng quy luật của tạo hóa. HS:1. Quan điểm bao trùm là tình yêu cuộc sống ạ: - trân trọng cuộc sống trần thế - 2. Quan niệm thẩm mĩ mới mẻ khi coi con người là trung tâm của thế giới Đánh giá về quan niệm sống của XD: ngoài hiện thực, sống mạnh mẽ, tích cực, quan niệm hiện đại, mới mẻ. - Tích cực: trân trọng cuộc sống thực tại, trần thế, không tìm kiếm một thế giới - Hạn chế: + nghiêng nhiều về cái qua, già ~> bi kịch + mang màu sắc hưởng thụ Chắc không gọi là "Màu sắc hưởng thụ" ạ, em sửa là "nghiêng về hưởng thụ" ạ. quyến rũ cả ở những gì bình dị nhất), sự sống là sự nhiệm màu, là điều kì diệu và được sống chính là hạnh phúc lớn nhất của con người. Thế nhưng thời gian luôn tuần hoàn, đời người là hữu hạn, tuổi trẻ một đi không trở lại nên cần tận dụng từng phút giây được sống để sống mạnh mẽ, sống tận độ nhằm hưởng thụ mọi giá trị của sự sống trần gian. Mặt tích cực: ý thức về giá trị của sự sống, thái độ sống tích cực, tình yêu cuộc sống mãnh liệt. Mặt hạn chế: hơi thiếu bình tĩnh nên đôi khi còn bộc lộ những cảm xúc có phần bi quan (nghiêng về cái qua - già - hết - mất nên hốt hoảng lo âu...). GV:Mặt đất này chính là một thiên đường (tươi đẹp, đầy sức sống và vô cùng Hưởng thụ không phải là hạn chế, đây là cái mới gắn với sự thức tỉnh của ý thức cá nhân. HS:Đấy là em so sánh một tẹo với mấy ông cách mạng thôi ạ. cách nhìn ấu trĩ một thời thôi, ta chỉ nên cho là họ khác nhau. Màu sắc hiện đại trong tư tưởng và nghệ thuật của bài Vội vàng? GV:Dù so sánh với mấy ông CM cũng không thể đánh giá là hạn chế - đó chỉ là HS:Vâng ạ. thế, quan niệm về thời gian..). Tư tưởng: sự thức tỉnh của ý thức cá nhân gắn với khát 1. Trong tư tưởng: quan niệm sống mới mẻ (quan niệm trân trọng cuộc sống trần https://tophosting.vn/

46. vọng được thành thực; đề cao sự sống trần thế, quan niệm thời gian tuyến tính gắn với thái độ sống chủ động, tích cực... sôi nổi, giọng thơ nồng nhiệt đầy quyền uy; ngôn ngữ táo bạo, mới lạ mà tinh tế gợi cảm theo một cách riêng; hình ảnh thơ mang màu sắc trần thế mà không trần tục.... 2. Trong nghệ thuật: thể hiện ở hàng loạt cách tân: lối trữ tình điệu nói với hơi thơ yếu tố thơ tự do, số câu, số chữ trong mỗi câu (biến hóa) , có hàng loạt kiểu câu mới mẻ: Ngoài ra có thể nói đến cả yếu tố thể loại với những phá cách có tính thẩm mĩ và mang cá tính riêng. Em nghĩ là phần nghệ thuật, cụ thể là ở phần thể thơ có thể triển khai cụ thể mấy thôi. Tiếp nhé: vẻ đẹp nghệ thuật của khổ thơ đầu bài thơ Từ ấy? GV:Có vẻ suy nghĩ của cô và em trùng nhau đấy, chỉ là hơi khác về cách diễn đạt nắng hạ, vườn hoa lá đậm hương...); - Ngôn ngữ: hiện đại, tinh tế, rất giàu cảm xúc... HS: - Hình ảnh đẹp giàu sức gợi, mang ý nghĩa ẩn dụ, biểu tượng (mặt trời chân lí, Sao cái khổ này em chẳng nghĩ ra cái gì hết cả! điệu nói vơi giọng thơ sôi nổi, tràn đầy cảm xúc, xây dựng hệ thống hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, ngôn ngữ giản dị mà gợi cảm bởi giàu hình ảnh, giàu cảm xúc... GV:Tiếp thu nghệ thuật thơ lãng mạn để đổi mới thơ ca cách mạng: lối trữ tình ra. Xong rồi có lẽ em sẽ nói thêm về ý nghĩa của nghệ thuật ấy với nội dung nữa ạ. HS: Vâng ạ, phải khái quát vấn đề lên từ bài khái quát nữa, thế mà em không nghĩ GV:Hình tượng người chiến sĩ cộng sản trong bài thơ Từ ấy? khi tiếp nhận ánh sáng lí tưởng cách mạng, ý thức trách nhiệm với cộng đồng, nhân dân); - Có ý thức gắn bó sâu sắc với tầng lớp quần chúng lao khổ cần lao. Kết luận lại thì đó chính là chân dung tâm hồn nhà thơ những ngày đầu tham gia cách mạng ạ. HS: - Là một người thanh niên trẻ tuổi đầy nhiệt huyết (niềm vui niềm hạnh phúc 1); có niềm say mê, niềm tin tuyệt đối và tình yêu với lí tưởng cộng sản (vẫn khổ 1); có tình yêu và niềm khát khao gắn bó với nhân dân (khổ 2) có mục đích cao đẹp là xây dựng khối đoàn kết vững mạnh của cả cộng đồng dân tộc (vẫn khổ 2);có ý thức sâu sắc về vị trí, chỗ đứng của người cộng sản (khổ 3)... tất cả đều là biểu hiện của một người cộng sản chân chính, đã trưởng thành về nhận thức. GV:Trẻ tuổi nên mang một tâm hồn sôi nổi, nồng nhiệt và vô cùng lãng mạn (khổ HS:Câu này em còn thiếu nhiều ý quá ạ. Nhất là những ý chốt. tối? GV:Giống và khác của hình tượng người chiến sĩ cách mạng ở Từ ấy và Chiều con người; 2. Khác nhau: cách bộc lộ của TH là trực tiếp, nghệ thuật là sử dụng thể thơ 7 HS:1. Giống nhau: đều có tinh thần trách nhiệm, có ý thức gắn bó với nhân dân, https://tophosting.vn/

47. chữ song đã được mở rộng khuôn khổ để trở nên tự do phóng khoáng hơn, hệ thống hình ảnh ẩn dụ còn cách bộc lộ của HCM là gián tiếp, thông qua miêu tả bức tranh thiên nhiên; thể thơ tứ tuyệt Đường luật, nghệ thuật là tả cảnh ngụ tình...; Cảm xúc trong 2 bài thơ: ở TH là niềm hân hoan khi đón nhận lí tưởng, ý thức trách nhiệm với nhân dân, ý thức về sự gắn bó với nhân dân còn ở HCM là từ nỗi buồn bã cô đơn đến lạc quan. Tổng kết lại: TH là nhà thơ trẻ, đầy nhiệt huyết và say mê (có một chút bồng bột nữa ạ), còn HCM là nhà cách mạng già, từng trải, sâu sắc hơn, phong thái ung dung... Em chỉ nhớ nhất là cái tổng kết thôi ạ. trích Đất nước GV: Tư tưởng Đất nước của Nhân dân được thể hiện như thế nào trong đoạn HS:1. Thể hiện trực tiếp qua 2 câu thơ "Để DN này là DN ND..." do nhân dân xây đắp. Lịch sử đất nước do nhân dân tạo nên; VH đất nước do ND bồi đắp. (trước đó NKĐ đã nói về cội nguồn đất nước, định nghĩa đất nước cũng dựa trên 3 yếu tố địa lí, lịch sử, văn hóa) Từ đó có thể thấy ĐN của ND nghĩa là ĐN do nhân dân vô danh tạo nên. 2. NKD đã triển khai cụ thể bằng việc chứng minh qua 3 phương diện: ĐL đất nước văn hóa dân gian (điều này đặc biệt rất phù hợp với tư tưởng). 3. NT thể hiện tư tưởng này: - hình thức trữ tình (lối đối đáp), - sử dụng chất liệu (Nam quốc sơn hà, Bình Ngô đại cáo) 4. Đánh giá về tư tưởng của NKD: so sánh với tư tưởng đất nước trong thơ xưa Vẻ đẹp tư tưởng và nghệ thuật của câu thơ "Để đất nước này là Đất nước Nhân dân. Đất nước của Nhân dân, Đất nước của ca dao thần thoại"? GV:Câu trả lời trên: bỏ cái chữ "già" đi. Câu trả lời dưới: cần bắt đầu từ nghệ thuật. HS:Vâng ạ. Câu trên là em học thế cho dễ nhớ thôi ạ "của"); 2. NT: - Cách kết cấu câu thơ: kết cấu kiểu định nghĩa; - Nghệ thuật điệp từ, điệp cấu trúc , nhấn mạnh vào ý "ĐN - ND" chú ý là nhắc lại nhưng không lặp lại ạ. Riêng hình ảnh "đất nước của ca dao thần thoại" rất giàu sức gợi - ca dao thần thoại là kết tinh vẻ đẹp đời sống tinh thần của ND. 1. Tư tưởng: đất nước nhân dân - ĐN mang tên ND, ĐN thuộc sở hữu của ND (từ Hình ảnh ấy còn bắt nhịp với ý thơ sau nữa ạ. nghĩa về Đất nước của NKĐ có gì kế thừa và sáng tạo so với các nhà thơ trước ông? GV:Nên nó sẽ đánh thức cái nọ, mở ra cái kia trong tâm hồn người đọc VN. Định của những trí thức tiến bộ ~> k hoàn toàn là mới (vd: Trần Quốc Tuấn, Phan Bội Châu, HS:1. Kế thừa: tư tưởng đất nước nhân dân đã được thể hiện trong nhiều sáng tác https://tophosting.vn/

48. Bình Ngô dc..) NKĐ cũng dựa trên tư tưởng ĐN ND và ĐN bắt đầu từ những điều bình dị của cuộc sống con người này để định nghĩa ạ. 2. Sáng tạo: nước là gì", câu trả lời dựa trên 3 phương diện địa lí, lịch sử, văn hóa. - Cách thức: tách khái niệm thành 2 yếu tố đất và nước, trả lời câu hỏi "Đất là gì, gian lớn lao trù phú; lịch sử đất nước là lớp lớp thế hệ nối tiếp nhau; văn hóa: tìm ra nét văn hóa đặc sắc nhất của dân tộc VN. - Nội dung: địa lí ĐN bắt nguồn từ không gian bình dị, thân thuộc + mở rộng không hóa và con người (xem Bình Ngô đại cáo). Sáng tạo: vận dụng tri thức văn hóa, văn học dân gian. GV:Kế thừa: nhận thức về ĐN trong tổng thể các phương diện địa lí - lịch sử - văn những người trước có cái nọ lại mất cái kia ạ. Ví dụ như nói về không gian: thường người ta chỉ nói đến cảnh đẹp, những thắng cảnh, những không gian mang tầm vóc lớn; về lịch sử: thường nói về chiều dài thời gian... HS:Em nghĩ là định nghĩa của NKĐ có tầm khái quát lớn hơn mấy người đi trước, Thế này là lại đi vòng vòng nhưng không trúng rồi ạ. GV:Cứ cụ thể hóa thì nhiều lắm. Ta cần ý tưởng cơ bản kia. HS:Vâng ạ. Khả năng khái quát của em vẫn hơi dở ạ. Sóng? GV:Từ cái lõi mà phát triển ra thì sẽ không lạc hướng. Đặc điểm của hình tượng tình yêu - mang nỗi nhớ cồn cào da diết luôn hướng về phía bờ - khát khao hòa mình vào biển lớn. Con sóng là ẩn dụ biểu tượng cho hình tượng người phụ nữ, nên từ những đặc điểm của sóng còn phải liên hệ đến người phụ nữ nữa ạ. Ở khổ "từ nơi nào sóng lên" còn có thể khái quát đặc điểm của sóng là bí ẩn nữa ạ. HS: - Sóng mang nhiều trạng thái đối lập - mang khát vọng tìm mình, khát vọng ***** GV:Bắt đầu nhé! Vì sao Trương Ba quyết định không nhập hồn vào xác cu Tị? bi kịch khác do TB và cu Tị cũng có những sự khác biệt về lứa tuổi, mối quan hệ. HS: - Vì TB nhận ra đó không phải là giải pháp, chỉ là thay thế 1 bi kịch này bằng 1 ông không nỡ cướp đi thân xác của một đứa trẻ, không muốn khiến chị Lụa thêm đau lòng, không muốn những người thân đau khổ - Xuất phát từ tình cảm: vì TB nghĩ cho chị Lụa, cu Tị, những người xung quanh: thương trẻ con và ông đã có những trải nghiệm cuộc sống không phải của mình nên sau GV:Có 2 cơ sở quan trọng dẫn đến quyết định này: bản tính TB vốn nhân hậu, yêu https://tophosting.vn/

49. chút phân vân đã sáng suốt nhận ra rằng nhập hồn vào xác cu Tị cũng chỉ là lấy bi kịch này thay thế cho bi kịch khác. Vì khi ĐT đưa ra lí lẽ "Có cả cuộc đời trước mặt" TB đã giải thích rất thấu đáo ạ. Em rất thích cái đoạn ông ấy giải thích ấy ạ. HS: - Phần nhận thức có thể bổ sung thêm là vì TB thấu hiểu lẽ sinh tử ở đời nữa ạ. GV:Đúng đấy, song có thể diễn đạt là TB là một trí thức có hiểu biết. HS:vâng ạ. GV:Nét đặc sắc của xung đột kịch được xây dựng trong "Hồn Trương Ba - da hàng thịt"? cầu vật chất trong cùng 1 con người. HS:1. Đặc săc trong phát hiện xung đột: là xung đột giữa nhu cầu tinh thần và nhu xung đột giữa 2 con người (mượn cốt truyện dân gian) - triển khai xung đột một cách hợp lí qua từng bước phát triển (xung đột tiềm ẩn khi TB đồng ý sống trong thân xác hàng thịt, xung đột phát triển khi TB và HT nảy sinh mâu thuẫn, xung đột đẩy lên tới đỉnh điểm khi TB bị người thân từ chối) 2. Đặc sắc trong triển khai xung đột: - triển khai xung đột trong cùng 1 người bằng 3. Giải quyết xung đột một cách hợp lí. 4. Đặc sắc trong sử dụng ngôn ngữ thể hiện, diễn tả tính chất xung đột. HTBDHT không gay gắt căng thẳng để diễn tả không khí như trong VBCTD nhưng vẫn thể hiện được tính xung đột. Chắc là vì đây là để thể hiện xung đột giữa 2 phần người. Có phải thế không ạ? Hình như em vẫn chưa gọi được tên nó ra. Cái ý ngôn ngữ em vẫn chưa chắc chắn lắm ạ, nhưng em nghĩ là ngôn ngữ trong tình huống thử thách ngày càng tăng. Ở ý 3: cần nói rõ tính hợp lí - trên cơ sở tâm lí và tính cách TB. Về ngôn ngữ: chú ý tính tư tưởng và cá tính nhân vật. GV:Ở ý 2: thể hiện sự phát triển của xung đột bằng việc đặt nhân vật vào những HS:Tính tư tưởng là gì ạ? chính là quan niệm nhân sinh của nhà văn. Vì sao TB nói với ĐT: "Tôi muốn được là tôi toàn vẹn" ? GV:Tính tư tưởng ở chỗ nó thể hiện tư tưởng, quan điểm sống của nhân vật, cũng thể chấp nhận cuộc sống ấy thêm được nữa. HS:1. Vì hoàn cảnh của TB hiện thời: TB không dc là mình toàn vẹn và ông không nghĩa của việc sống là mình) khi đó TB sẽ không còn phải chịu đựng những bi kịch trong hiện tại. 2. Vì chỉ khi "là mình toàn vẹn", người ta mới có thể có cuộc sống đích thực (ý https://tophosting.vn/

50. không chỉ yêu cuộc sống mà còn mong mỏi được sống thực sự chứ không phải là tồn tại. 3. Vì TB là người trí thức có hiểu biết, có nhận thức sâu sắc về cuộc sống nên ông sống không là chính mình này 4. TB nói với ĐT là vì ĐT là người duy nhất có thể giải thoát cho TB khỏi cuộc được là chính mình.Chi tiết bé Gái và cu Tị ăn quả na rồi vùi hạt xuống đất có ý nghĩa gì? GV:Trước hết nên nói rằng câu nói ấy thể hiện một khát vọng khẩn thiết của TB - ý nghĩa: - thể hiện tư tưởng của LQV: cuộc sống tiếp tục sinh sôi nảy nở là một dòng chảy bất tận ~> khiến vở kịch không mang màu sắc bi kịch dù kết thúc bằng cái chết của nhân vật chính. - chi tiết này cũng khiến phần kết của truyện mang màu sắc trữ tình, có khả năng để lại dư âm sâu sắc HS:1. vị trí: là hình ảnh khép lại tác phẩm, sau khi TB quyết định chọn cái chết. 2. mỗi trái cây cái Gái nâng niu...". Nó cho thấy TB là người trồng cây (cây cối và lối sống), bé Gái là người ăn quả (theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng). GV: Nó minh chứng cho câu nói của TB với vợ: "Tôi vẫn ở liền ngay bên bà...trong tiết thì phải bám vào cả những chi tiết quanh nó nữa, thế mà em quên béng HS:À, em còn nhớ cô vẫn nói đây là cái chết gieo mầm sự sống ạ. Phân tích chi cứ vào tính cách của con bé có thể thấy nó cũng là một "tri kỉ" của TB đấy. GV:Ừ, TB chết nhưng bé Gái chính là người kế tục của ông theo mọi nghĩa - căn có ý nghĩa gì? TB đã thay đổi như thế nào kể từ khi nhập hồn vào xác hàng thịt? Sự thay đổi ấy HT.. - bên trong: TB mất mát dần, mai một dần những phẩm chất tốt đẹp (quan tâm đến mọi người, một người chồng người cha mẫu mực, sự tự trọng) + TB bắt đầu có những ham muốn tầm thường. HS:1. Sự thay đổi: - bên ngoài: TB trở nên vụng về, TB phải sang giúp vợ người 2. Ý nghĩa: Với TB: đây là bi kịch, chứng tỏ sự tha hóa, tuột dốc. Với những người thân của TB: gây đau khổ. trào. Với diễn biến vở kịch: đây là bước phát triển thứ 2, góp phần đẩy xung đột lên cao thay đổi của con người - con người không bất biến, không lí tưởng hoàn hảo) Với tư tưởng của LQV: thể hiện sự sáng tạo (so với dân gian) và sâu sắc (nhìn ra sự tránh, giải thích một cách thuyết phục sự thay đổi đó (vì TB chỉ tồn tại như một nhu cầu, xác HT có cả nhu cầu và khả năng thực hiện nhu cầu đó) Với việc thể hiện tài năng của LQV: miêu tả những thay đổi dần dần mà không thể https://tophosting.vn/