0 likes | 9 Views
u0110u1ed1i vu1edbi tru1ebb mu1ea7m non nu00f3i chung vu00e0 tru1ebb mu1eabu giu00e1o 3 u2013 4 tuu1ed5i nu00f3i riu00eang thu00ec u0111u00e2y lu00e0 mu1ed9t giai u0111ou1ea1n hu1ebft su1ee9c quan tru1ecdng u201c khu1ee7ng hou1ea3ng tuu1ed5i lu00ean bau201d giai u0111ou1ea1n nu00e0y tru1ebb cu00f3 nhu1eefng thay u0111u1ed5i lu1edbn vu1ec1 tu00e2m sinh lu00fd, tru1ebb bu01b0u1edbng bu1ec9nh hu01a1n, nghu1ecbch ngu1ee3m hu01a1nu2026 nhu01b0ng tru1ebb cu0169ng tu00f2 mu00f2 hu01a1n thu00edch tu1ef1 lu00e0m vu00e0 thu00edch thu1ec3 hiu1ec7n bu1ea3n thu00e2n hu01a1n.
E N D
1.TÊN ĐỀ TÀI:”Một số biện pháp giáo dục kỷ năng sống cho trẻ 3 - 4 tuổi tạiTrường Mầm Non Công Lập Xã Vĩnh Hà". 2.PHẦN MỞ ĐẦU 2.1. Lý do chọn vấn đề nghiên cứu: a. Về lý luận: Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 3 –4 tuổi nói riêng thì đây là một giai đoạn hết sức quan trọng “ khủng hoảng tuổi lên ba” giai đoạn này trẻ có những thay đổi lớn về tâm sinh lý, trẻ bướng bỉnh hơn, nghịch ngợm hơn… nhưng trẻ cũng tò mò hơn thích tự làm và thích thể hiện bản thân hơn. Tại Việt Nam thì việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào lứa tuổi mầm non cũng được chú trọng vào các năm gần đây. Trong thời đại này ngoài kiến thức, mỗi chúng ta và nhất là trẻ em rất cần trang bị những kỹ năng sống để ngày càng hoàn thiện bản thân sao cho phù hợp với sự phát triển của xã hội. Vì vậy, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa kỹ năng sống lồng ghép vào chương trình dạy học là rất quan trọng và cần thiết, mặc dù việc này không phải là dễ đối với lứa tuổi mầm non. Trẻ cần phải được trang bị những kỹ năng để sống chung và ứng phó xử lý những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống hàng ngày. Kỹ năng sống là gì? : Có nhiều quan điểm khác nhau về kỹ năng sống: - Theo quan niệm của tổ chức văn hóa, khoa học giáo dục của Liên Hiệp Quốc (UNESCO): Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày. - Theo quan niệm của tổ chức y tế thế giới (WHO):Kỹ năng sốnglà những kỹ năng mang tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hằng ngày để tương tác có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày. Nói tóm lại, nói tới kỹ năng sống không đơn giản chỉ ở nhận thức mà cao hơn nữa con người còn biết tích cực vận dụng những kiến thức đã học vào xử lý các tình huống thực tiễn có hiệu quả, qua đó giúp con người sống vui vẻ, có ý nghĩa hơn. Giáo dục kỹ năng sống theo tác giả Nguyễn Thanh Bình giáo dục KNS là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện đại, là xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực trên cơ sở giúp người học có cả kiến thức, giá trị, thái độ và các kỹ năng thích hợp. Giáo dục KNS có mục tiêu chính là làm thay đổi hành vi của người học từ thói quen thụ động, có thể gây rủi ro, mang lại hậu quả tiêu cực, chuyển thành những hành vi mang tính xây dựng, tích cực và có hiệu quả để nâng cao chất lượng cuộc sống của cá nhân và góp phần phát triển bền vững cho xã hội. 1 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
b. Về thực tiễn: Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng đầu tiên cho việc giáo dục con người mới trong tương lai. Trường mầm non là môi trường thuật lợi nhất cho việc hình thành và phát triển toàn diện về nhân cách ban đầu, cũng như phát triển các lĩnh vực giáo dục kĩ năng của trẻ. Muốn chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tốt, phát triển cân đối, hài hoà về mọi mặt thì nhà giáo dục phải tác động đến trẻ từ nhiều phía, bằng nhiều hình thức, thủ thuật, phương pháp khác nhau như tổ chức và thực hiện tốt, đầy đủ ba nội dung lớn đó là chăm sóc trẻ khoẻ mạnh, tổ chức các hoạt động giáo dục linh hoạt, sáng tạo và tổ chức các chế độ, thời điểm trong ngày của trẻ như hoạt động góc, hoạt động đi dạo, đi thăm,hoạt động các ngày hội, ngày lễ…Xác định được kĩ năng sống đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ như vậy. Nên tôi rất băn khoăn, làm thế nào để lựa chọn được nội dung, phương pháp phát triển kỹ năng sống cho trẻ đúng và phù hợp với lứa tuổi, rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ có nề nếp thói quen, kỹ năng giao tiếp trong mọi hoạt động cũng như thế giới xung quanh trẻ. Giáo dục mầm non giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. Vì vậy việc giáo dục trẻ là trách nhiệm không phải của riêng ai mà là của toàn xã hội, trong đó gia đình và nhà trường là hai nhân tố quan trọng nhất.Bởi lẽ trẻ mầm non rất nhạy cảm với những tác động xấu của môi trường xung quanh. Cho nên môi trường sống của trẻ hôm nay phụ thuộc nhiều vào người lớn, gia đình, trường lớp và cộng đồng xã hội, việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non đang trở thành một nhiệm vụ quan trọng đối với ngành học mầm non, là con đường, là tiền đề cơ bản hình thành và phát triển toàn diện nhân cách ban đầu và tạo nền móng cho sự phát triển về thể chất, tâm lý và chuẩn bị đầy đủ về tâm thế cho trẻ ở các bậc học tiếp theo. Đặc biệt ở trường mầm non Công Lập Xã Vĩnh Hà chúng tôi các cháu 50% là dân tộc Vân Kiềumà đa số các trẻ Vân Kiều đều nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, trẻ thường xuyên giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ, ý thức bỏ rác vào sọt rác, đi vệ sinh đúng nơi qui định, các kỷ năng giao lưu giao tiếp với người khác của trẻ còn nhiều hạn chế. Còn trẻ dân tộc kinh thì được bố mẹ cưng chiều tất cả các việc dù nhỏ như xúc cơm ăn, mặc áo quần, dọn bàn, vứt hộp sữa, lau mặt, rót nước hay nhiều việc nhỏ khác đều được bố mẹ phục vụ nên trẻ trở nên ỉ lại không có kỷ năng tự phục vụ bản thân. Trên thực tế lớp 3-4 tuổi cụm Trung Tâmdo tôi chủ nhiệm một số trẻ chưa mạnh dạn tự tin, chưa có khả năng thói quen tự phục vụ, trong khi tham gia các hoạt động trẻ chưa biết đoàn kết hợp tác với bạn. Vậy làm thế nào để giáo dục cho 2 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
trẻ kỹ năng sống có hiệu quả và phát triển một cách toàn diện về mọi mặt, đó là câu hỏi luôn đặt ra cho tôi .Từ những trăn trở suy nghĩ trên tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một sốbiện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi tại trường mầm non công lập xã Vĩnh Hà” để nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng kỹ năng sống cho trẻ nói riêng và chất lượng giáo dục trẻ toàn diện nói chung.. 2.2.Mục đích nghiên cứu -Góp phần hình thành và phát triển toàn diện về nhân cách ban đầu và năm lĩnh vực giáo dục. - Rèn luyện các kiến thức kỹ năng cho trẻ nề nếp thói quen trong sinh hoạt hàng ngày. - Mở rộng và làm giàu vốn từ, kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ trong sáng mạch lạc cho trẻ - Tạo cho trẻ có các mối quan hệ gần gũi, đầm ấm thân thiện với môi trường xung quanh. Nhằm tìm ra một số biện pháp, hình thức để giúp trẻ làm quen với một số kỹ năng sống, nhằm phát huy nâng cao tính tích cực, năng động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động và mọi hoàn cảnh của trẻ, nhằm củng cố, rèn luyện cho trẻ những kỹ năng sống cơ bản thông qua các hoạt động. Ban đầu cho trẻ làm quen một cách nhẹ nhàng, trẻ được thoải mái, tự nhiên hoạt động không gò bó để việc làm quen với một số kỹ năng sống của trẻ đạt được kết quả tốt nhất. 2.3.Đối tượngnghiên cứuvà khảo sát thực nghiệm: Trẻ 3 – 4 tuổicụm trung tâm Trường Mầm NonCông Lập xã Vĩnh Hà 2.4.Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứuxây dựng cơ sở lý thuyết: Giáo viên lựa chọn, sưu tầm các nguồn tài liệu có nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu, để vận dụng và đưa ra các biện pháp tổ chức thực hiện cho phù hợp - Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Nhằm nắm bắt đặc điểm, tình hình của trẻ, giáo viên đi điều tra từng hộ gia đình, gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh, ghi chép đầy đủ các thông tin về trẻ. - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu:Sau khi khảo sát tôi đã thiết lập biểu bảng điền đầy đủ và xử lý số liệu phù hợp với nội dung đề tài nghiên cứu. - Phương pháp sử dụng tình huống:Đưa ra các tình huống cụ thể, kích thích trẻ tìm tòi suy nghĩ giải quyết vấn đề đặt ra. - Phương pháp trò chơi:Sử dụng các loại trò chơi để kích thích trẻ tự nguyện, hoạt động tích cực. 3 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Phương pháp thực hành trải nghiệm:Tổ chức cho trẻ hành động thao tác trực tiếp đồ vật, đồ chơi, sử dụng các yếu tố chơi, các trò chơi đơn giản thích hợp để khích lệ trẻ hoạt động. -Phương pháp nêu gương- đánh giá: + Nêu gương là hình thức khen đúng lúc, đúng chỗ, biểu dương là chính. + Đánh giá thể hiện thái độ đồng tình hoặc chưa đồng tình trước việc làm, hành vi, cử chỉ,từ đó đưa ra nhận xét, tự nhận xét, tình huống , hoàn cảnh cụ thể. 2.5.Phạm vi nghiên cứu: - Tôi áp dụng nghiên cứu và thực hiện đề tài này bắt đầu từ tháng 9/2020 cho đến nay. 3.NỘI DUNG: 3.1. Những nội dung lý luận: Trước sự phát triển mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế hiện nay, các bậc phụ huynh có rất ít thời gian để quan tâm đến con cái, chính vì thế mà trẻ hay thu mình và rất ít khi giao tiếp với thế giới bên ngoài. Điều này ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến sự phát triển nhận thức, tình cảm của trẻ, đặc biệt là hầu hết trẻ không có vốn kỹ năng sống. Vì vậy, việc rèn kỹ năng sống cho trẻ là điều rất cần thiết giúp trẻ khám phá thế giới một cách có định hướng, trẻ biết quý trọng bản thân, nuôi dưỡng những giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực giúp trẻ cân bằng cuộc sống. Từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sống hòa nhập với thế giới xung quanh. Ở mỗi lứa tuổi trẻ cần có những sự tác động khác nhau đến kỹ năng sống của trẻ. Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng: Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng vệ sinh, kỹ năng thích nghi với môi trường sống, kỹ năng hợp tác chia sẻ. Dạy kỹ năng sống cho trẻ là truyền cho trẻ những kinh nghiệm sống của người lớn, giúp trẻ có những kỹ năng thích ứng với những khó khăn trong cuộc sống. Trẻ biết vận dụng những kiến thức của mình để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống. Muốn vậy, người lớn phải tạo cho trẻ có môi trường để trải nghiệm, thực hành. Nhưng trên thực tế, trong xã hội hiện nay các gia đình thường chú trọng đến việc học kiến thức của trẻ mà không chú ý đến phát triển các kỹ năng cho trẻ. Luôn bao bọc, nuông chiều, làm hộ trẻ khiến trẻ ỷ lại, ích kỷ, không quan tâm đến người khác và các kỹ năng trong cuộc sống rất hạn chế nên khó khăn cho trẻ trong việc xử lý tình huống bất ngờ xảy ra. Để giúp trẻ có kỷ năng sống không có nghĩa là dạy trẻ những gì cao siêu vượt quá tầm hiểu biết của trẻ mà chúng ta giúp trẻ trãi nghiệm những hoạt động ngày của một xã hội thu nhỏnhư: Làm việc, sinh hoạt, vận động, giao tiếp trong cuộc sống, xoạy quanh bản thân, gia đình, môi trường xã hội và những người lạ không 4 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
quen biết. Để giúp trẻ sống hài hòa, thích nghi và thoải mái trong đời sống xã hội, biết cách đối phó với những tình huống bất ngờ phát sinh… Trẻ cần được học và rèn luyện ngay từ nhỏ, từ những bản năng tự nhiên như việc học ăn, học nói, đi, đứng, ngũ, nghĩ… đến việc học để có kiến thức và giao tiếp ứng xử trung thực, khôn ngoan, lịch sự với mọi người. 3.2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu: Trường nằm trong Xã Vĩnh Hàlà một xã đặc biệt khó khăn của Huyện Vĩnh Linh trong đó dân tộc chiếm chủ yếu trên 50%. Tập quán sinh hoạt còn tương đối lạc hậu. Nhân dân sinh sống chủ yếu là nghề nông nghiệp, làm rẫy. Là xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn Huyệnnên thu nhập bình quân trên đầu người còn thấp. Hộ đói nghèo vẫn còn caođịa bàn cư trú nằm rải rác, đa số dân tộc Vân Kiều trong xã còn sử dụng tiếng mẹ đẻ quá nhiều, cơ sở hạ tầngtại các thôn bảntuy đã được quan tâm đầu tư song vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu sinh hoạt của người dân. *Đặc điểm tình hình lớp học - Tổng số học sinh: 24 cháu - 50% học sinh là người dân tộc Vân Kiều - Tổng số giáo viên: 2 cô - Trình độ chuyên môn: Đại học 2 - Lớp thực hiện theo chương trình giáo dục mầm non. - Lớp có tương đối đầy đủ các đồ dùng đồ chơi, thiết bị dạy học phục vụ cho công tác giáo dục a. Thuận lợi: Bản thân là giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn với năng lực chuyên môn vững vàng, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả năng tiếp thu những kinh nghiệm và vận dụng vào giảng dạy một cách linh hoạt, cónhiều ý tưởng, luôn mong muốn có những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đólà một thuận lợi lớn trong việc thực hiện đề tài. Lớp học rộng rãi, thoáng mát đảm bảo chocông tác chăm sóc giáo dục trẻ,lớp học có ti vi, lớp được trang bị các tài liệu, sách truyện để làm tài liệu dạy. Bản thân đã ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Trẻ trong lớp sĩ số học sinh đảm bảo phù hợp với điều kiện của lớp và nhà trường, tỉ lệ chuyên cần của trẻ cao. Trường được xây dựng ở gần khu dân cư thuận tiện cho việc đi học của học sinh. Trường lớp khang trang, sạch sẽ có đầy đủ đồ dùng, trang thiết bị cho trẻ hoạt độngtrong lớp và ngoài trời. *Về cơ sở vật chất, trang thiết bị: 5 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Trường mầm non Công Lập XãVĩnh Hà nằm ngay trung tâm của xã. Phòng học của lớp rộng rãi, thoáng mát, có đầyđủ các tủ góc đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy học và rèn kỹ năng sống cho trẻ. - Trường được xây dựng ở gần khu dân cư thuận tiện cho việc đi học của học sinh. - Trường lớp khang trang, sạch sẽ có đầy đủ đồ dùng, trang thiết bị cho trẻ hoạt động trong lớp và ngoài trời. - Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, khoẻ, nhiệt tình, đạt trình độ chuyên môn trên chuẩn, năng động có nhiều sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ. Bản thân tôi là một giáo viên trẻ có trình độ chuyên môn trên chuẩn (Đại học Sư phạm Mầm non), có niềmđam mê với công tác chăm sóc giáo dục trẻ, điều đặc biệt tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ 3 - 4 tuổi, rõ nét nhất vẫn là dạy kỷ năng sống cho trẻ. Tôi luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, sự ủng hộ giúp đỡ của tập thể giáo viên nhà trường; sự quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt của các cấp ủy Đảng chính quyền địa phương và nhất là các bậccha mẹ học sinh, tạo điều kiện về kinh phí cũng như đồ dùng, đồ chơi. Nên ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng lịch trình dạy kỷ năng sống cho trẻ lớp mình. *Đối với giáo viên:Trình độ chuyên môn đạt chuẩn, là tổ phó tổ chuyên môn, có tâm huyết với nghề.Năm học này tôi đã được phân công dạy lớp mẫu giáo 3- 4 tuổi cụm TT, được nhà trường tạo điều kiện cho đi dự các giờ dạy tốt, các tiết dạy mẫu,tham khảo các sách báo tập san, tài liệu chuyên ngành. Được tham gia các chuyên đề do Phòng giáo dục tổ chức đã giúp tôi có thêm kiến thức và kỹ năng tổ chức các hoạt động cho trẻ đạt hiệu quả cao. *Đối với học sinh:Trẻ đến trường được học chương trình theo từng độ tuổi, ngoan ngoãn, hứng thú tham gia vào các hoạt động giáo dục. 100% các cháu đều ăn bán trú tại trường nên các hoạt động lồng ghép tích hợp dạy trẻ hình thành kỹ năng sống vào tất cả các thời điểm trong ngày của trẻ được đảm bảo chất lượng và tất cả các trẻ đều được tham gia. *Đối với phụ huynh: Đa số phụ huynh quan tâm đến việc giáo dục con em mình, luôn phối kết hợp chặt chẽ với giáo viên, ủng hộ các họat động do nhà trường tổ chức, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho trẻ tham gia một cách tích cực trong mọi hoạt động, luôn phối kết hợp với giáo viên trong giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. b.Khó khăn: :* Đối với cơ sở vật chất, trang thiết bị: 6 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Trương đang chung khuôn viên với tiểu học nên các đồ chơi ngoài trời thường hay bị di chuyển sộc sạch, vườn hoa, vườn rau bị các cháu tiểu học ngắt, bẻ lung tung, khuôn viên ồn ào ảnh hưởng đến một số hoạt động của trẻ. * Đối với giáo viên: - Kiến thức về dạy trẻ kỹ năng sống để vận dụng vào trrong giảng dạy còn hạn chế nên chưa cuốn hút trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động - Khả năng giao tiếp tiếng Vân Kiều với trẻ của cô còn hạn chế nên khi một số trẻ nói các từ mẹ đẻ cô không hiểu. *Đối với học sinh: - Khả năng nói tiếng việt của trẻ còn yếu nên vấn đề truyền đạt và tiếp nhận kiến thức của trẻ gặp nhiều khó khăn. - Tổng số lớp có 24 cháu trong đó có 12 trẻ Vân Kiều đa số các cháu nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin nên kỹ năng tự phục vụ và một số kỹ năng khác còn nhiều hạn chế, vì vậy các cháu chưa thật sự tự tin để hòa nhập cùng bạn bè. - Một số cháu chưa có thói quen tốt trong hoạt động vui chơi, ý thức chăm sóc và bảo vệ cây xanh còn kém, còn có các cháu vẫn còn tình trạng ngắt lá, bẻ cành, vứt rác bừa bãi hoặc có thái độ thờ ơ, vô cảm trước môi trường chưa tốt. - Nhiều trẻ Vân Kiều ở xóm Lai Hai nhà xa trường 12km nên ở tuổi nhà trẻ không đi học nên bây giờ đến lớp hay khóc, ít chơi với bạn hay chơi một mình nên việc giáo dục kỷ năng sống cho trẻ cũng gặp nhiều khó khăn. *Đối với phụ huynh: - phụ huynh Vân Kiềuchưa chú trọng đến con cái, ít quan tâm đến việc học của con cái, chưa thực sự coi trọng giáo dục mầm non, ít hướng dẫn những kỷ năng đơn giản cho con. - Nhận thức của phụ huynh chưa đồng đều về kiến thức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, một số còn nặng giáo dục con theo quan điểm truyền thống. - Còn một số phụ huynh chưa gương mẫu trong thực hiện hành vi lễ giáo trước trẻ như: nói tục, nói trống không...làm ảnh hưởng đến nề nếp của trẻ. - Phụ huynh người Kinh thì quá cưng chiều con nên phục vụ con từ việc nhỏ đến lớn không cho con ý thức tự phục vụ. * Kết quả của thực trạng: Qua khảo sát thực trạng bảng đánh giá một số kỹnăng của trẻ (đầu năm) Đạt Số lượng Chưa đạt Mức độ nội dung khảo sát Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 7 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
1. Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi 2. Kỹ năng tự lập, tự phục vụ 3. Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng nhóm 4. Trẻ mạnh dạn, tự tin 5. Kỹ năng nhận thức 6. Kỹ năng vận động 7. Kỹ năng thích nghi 8. Kỹ năng vệ sinh Việc bồi dưỡng kinh nghiệm sống, rèn luyện thói quen tốt giúp trẻ hình thành kỹ năng cần thiết trong cuộc sống, biết hợp tác cùng bạn, xây dựng tính độc lập, kích thích óc tò mò, khả năng sáng tạo: biết yêu thương, chia sẻ, biết lắng nghe người khác nói, đồng thời biết diễn đạt ý của mình trong nhóm bạn, ngoài ra còn xây dựng ở trẻ lòng tự tin khi tiếp nhận thử thách mới. Để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi tại lớp mìnhtôi đã thực hiện một số giải pháp sau: 3.3 Biện pháp thực hiện a.Biện pháp1: Lập kế hoạch hoạt động kỹ năng sống cho trẻ 3 – 4 tuổi theo các chủ đề. Lập kế hoạch hoạt động kỹ năng sống theo chủ đề là việc làm cần thiết để giáo viên lựa chọn nội dung, hình thức, biện pháp tổ chức các hoạt động để phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, khả năng nhận thức của trẻ theo chủ đề để tôi xây dựng kế hoạch và từ đó để thực hiện. Tháng sống trọng tâm - Trẻ đến lớp biết cất đồ dùng cá nhân đúng nơi qui định - Biết lấy đồ chơi và cất đồ chơi đúng nơi qui định. - Trẻ biết chào hỏi lễ phép với phụ huynh và cô giáo trước khi vào lớp và ứng xử với bạn bè. 10 8 42 % 33% 14 16 58% 67% 8 33% 29 67% 12 9 12 11 8 50 % 38% 50% 46% 33% 12 15 12 13 16 50 % 62% 50% 54% 67% Nội dung giáo dục kỹ năng Chủ đề Mục tiêu giáo dục - 100% trẻ biết cất đồ dùng cá nhân đúng nơi qui định - 100% trẻ lấy đồ chơi và cất đồ chơi đúng nơi qui định - 100% trẻ có lễ phép trước khi vào lớp. Trường mầm non 9 8 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Biết đi vệ sinh và bỏ rác đúng nơi qui định. - 100% trẻ biết đi vệ sinh và bỏ rác đúng nơi qui định. - 100% trẻ biết rửa tay, lau mặt. - 100% trẻ biết giữ thân thể sạch sẽ. - 90% trẻ biết mặc quần áo hoặc cởi quần áo mỗi khi nóng lạnh. - 100% trẻ biết kính trọng ông, bà, bố mẹ lễ phép người lớn. - 85% trẻ biết giúp đỡ bố mẹ như tưới cây, quét nhà, chơi với em, lấy nước, lấy tăm cho người lớn sau khi ăn. - 85% trẻ nhớ địa chỉ gia đình, tên bố mẹ để khi bị lạc nhờ người lớn giúp đỡ. - 85% trẻ biết tiết kiệm điện qua các việc làm đơn giản như tắt điện, quạt khi đi ra khỏi phòng. - 100% trẻ biết không tự cầm phích cắm cắm điện, không chơi các đồ dùng khi đang cắm điện. - 90% Trẻ biết quí trọng người lao động và biết quí trọng các sản phẩm của các nghề. - Rửa tay bằng xà phòng, lau mặttrước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh. - Giữ gìn thân thể sạch sẽ. - Biết mặc quần áo hoặc cởi quần áo mỗi khi nóng lạnh, cất đúng nơi qui định. - Trẻ biết kính trọng ông, bà, bố mẹ lễ phép người lớn. - Trẻ biếtgiúp đỡ bố mẹ như tưới cây, quét nhà, chơi với em, lấy nước, lấy tăm cho người lớn sau khi ăn. - Trẻ nhớ địa chỉ gia đình, tên bố mẹ để khi bị lạc nhờ người lớn giúp đỡ. - Trẻ biết tiết kiệm điện qua các việc làm đơn giản như tắt điện, quạt khi đi ra khỏi phòng. - Trẻ biết không tự cầm phích cắm cắm điện, không chơi các đồ dùng khi đang cắm điện. 10 Bản thân 11 Gia đình - Trẻ biết quí trọng của người lao động và biết quí trọng các sản phẩm của các nghề. Nghề nghiệp 12 9 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Giáo dục trẻ biết giúp đỡ một số công việc phù hợp với độ tuổi, sắp xếp bàn ghế, cất gối, chiếu, sạp ngủ cùng với bạn trong lớp.. - Trẻ biết chăm sóc bảo vệ vật nuôi trong gia đình. - Trẻ biết tránh xa các con vật hung dữ. - Trẻ mạnh dạn tự tin chào hỏi, chúc tết người lớn. - Biết khi đi chơi tết, đi chợ tết là không chạy lung tung sẽ bị lạc, không nhận quà và đi theo người lạ. - 90% trẻ biết giúp đỡ một số công việc phù hợp với độ tuổi, sắp xếp bàn ghế, cất gối, chiếu, sạp ngủ.. - 90% trẻ biết cho vịt, gà ăn, giúp đỡ bố mẹ. - 100% trẻ biết tránh xa các con vật hung dữ. - 80% trẻ mạnh dạn tự tin chào hỏi, chúc tết người lớn. - 100% trẻ khi đi chơi tết, đi chợ tết là không chạy lung tung sẽ bị lạc, không nhận quà và đi theo người lạ. -100% trẻ không ngắt lá bẻ cành. - 80% trẻ biết chăm sóc tưới nước cho cây. -100% trẻ tham giao thông phải đội mũ bảo hiểm -100% trẻ biết ngồi yên khi ngồi trên các PTGT. - 100% trẻ biết không chạy nhảy, không đá bóng hay chơi bên lề đường, không ném đá vào các PTGT đang đi trên đường. -100% trẻ mặc quần áo theo thời tiết. 12&1 Động vật Tết và mùa xuân 1&2 - Trẻ biết không ngắt lá bẻ cành để cây xanh đẹp tạo không khí trong lành. - Trẻ biết chăm sóc câytưới nước cho cây. - Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông và nhắc nhở bố mẹ đội mũ bảo hiểm. - Biết ngồi yên khi ngồi trên các PTGT. - Trẻ biết không chạy nhảy, không đá bóng hay chơi bên lề đường, không ném đá vào các PTGT đang đi trên đường. 2&3 Thực vật 3&4 Giao thông - Hiện tượng tự nhiên - Trẻ biết một số hiện tượng thời tiết theo mùa để mặc quần áo cho phù hợp. 4 10 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Trẻ biết không đi ra ngoài trời mưa, nắng to, khi trời sấm sét. - Trẻ biết không tự mình ra sông suối tắm, biết sử dụng tiết kiệm nước như mở nhỏ nước vừa đủ khi rửa tay, chân. - Trẻ biết vào mùa hè được đi chơi thì không vứt rác lung tung nơi công cộng để bảo vệ môi trường trong lành. - 100% trẻ biết không đi ra ngoài trời mưa, nắng to, khi trời sấm sét. -100% trẻ biết không tự mình ra sông suối tắm, biết sử dụng tiết kiệm nước như mở nhỏ nước vừa đủ khi rửa tay, chân. - 90% trẻ biết vào mùa hè được đi chơi thì không vứt rác lung tung nơi công cộng để bảo vệ môi trường trong lành. -100% trẻ biết kính trọng và biết ơn Bác Hồ. - Quê hương đất nước- Bác Hồ - Trẻ biết kính trọng và biết ơn Bác Hồ. 5 * Kết quả: Dựa vào đặc điểm tâm sinh lý khả năng nhận thức và nội dung yêu cầu của chương trình tôi đã tổ chức thực hiện giáo dục kỹ năng sống vào trong các thời điểm trong ngày của trẻ và trẻ lớp tôi đã có nhiều tiến bộ, có hiệu quả. b.Biện pháp2: Bồi dưỡng bản thân, chia sẻ với đồng nghiệp. Để thực hiện tốt “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi” trước hết giáo viên mầm non không chỉ nghiên cứu, nắm vững mục đích yêu cầu của hoạt động mà giáo viên cần phải nắm chắc được các phương pháp và biện pháp thực hiện giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng không bị gò bó, áp đặt, giúp trẻ hiểu bài sâu và vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng ngày của trẻ. Tự tìm hiểu những yếu tố, nguy cơ gây nguy hiểm cho trẻ khi trẻ tò mò, nghịch mà trẻ không biết đến tác hại của chúng: như nước sôi, các vật sắc nhọn, hột hạt, chun vòng, có thể làm trẻ bị thương, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Từ đó tôi xây dựng những tình huống dựa trên các yếu tố trên để hướng dẫn trẻ tránh khỏi những yếu tố gây hại cho trẻ. Vì vậy, để giúp trẻ 3 - 4 tuổi lớp tôi có được những kỹ năng sống cơ bản đó thì sự nhiệt tình, sáng tạo và yêu nghề đòi hỏi tôi phải không ngừng đọc và nghiên cứu kỹ chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 3-4 tuổi. 11 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Tham gia các buổi kiến tập và các chương trình chuyên đề do phòng tổ chức. Tìm đọc tham khảo biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ trên sách, báo, tạp chí mầm non. Chịu khó học hỏi thêm tiếng Vân Kiều để trò chuyện với trẻ và phụ huynh tốt hơn. + Sách hướng dẫn các hoạt động phát triển ngôn ngữ và giao tiếp cho trẻ mầm non 3- 4 tuổi. + Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu giáo. + Sách các hoạt động phát triển kỹnăng sống dành cho trẻ mẫu giáo. + Xem các chương trình truyền hình như quà tặng cuộc sống quanh ta trên các kênh truyền hình vào các buổi tối. Thực hành cách dạy kỹ năng sống, rút kinh nghiệm ngay trong buổi họp chuyên môn. Ngoài ra , chúng tôi còn trao đổi những kinh nghiệm để dạy trẻ được những kỹ năng sống thì việc đầu tiên cô giáo phải là tấm gương để trẻ soi vào, để trẻ học làm người. Đây là những yêu cầu rất cao và đòi hỏi các cô giáo cũng luôn phải tự rèn luyện mình để công tác giáo dục trẻ hiệu quả hơn. Hình ảnh trường tổ chức dạy mẫu giáo dục kỷ năngchào hỏi lễ phép Tôi đưa ra những điều mà giáo viên nên và không nên trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đó là: - Nói gắn gọn, phù hợp dễ hiểu với trẻ. - Không đưa ra đáp án có sẵn mà để trẻ tự tìm tòi. - Không vội vàng phê phán đúng, sai như một quan tòa mà kiên trì giúp trẻ tranh luận và tự nhận ra điều sai, điều đúng. Ví dụ: Khi cô nhìn thấy bạn này đẩy bạn khác tôi nói với trẻ đã đẩy bạn“ Các con không nên xô đẩy nhaunhư vậy, cánh tay là để ôm nhau không phải là để đẩy nhau”. Động viên trẻ đã có lỗi nhận lỗi và xin lỗi bạn. 12 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Câu hỏi mở cho trẻ phát biểu ý kiến mà người lớn trông đợi. - Không nên bắt trẻ hoạt động liên tục mà phải để dành thời gian và khoảng trống cho trẻ suy nghĩ. - Thỉnh thoảng cô giáo có thể tổng kết, kết luận chung với thái độ thư giãn, thoải mái, gợi cảm. c. Biện pháp 3: Tuyên truyền vận động trẻ đến trường chuyên cần. Vấn đề mà trường mầm non công lập xã Vĩnh Hà gặp khó khăn nhiều nhất đó là tỉ lệ trẻ Vân Kiều đến trường còn thấp nên việc giáo dục cho trẻ các kỷ năng sống không được thường xuyên mà gián đoạn vì vậy ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, những ngày trời mưa to, gió lạnh đường xá xa xôi cộng với việc mưa gió không có thu nhập phụ huynh cho trẻ nghĩ học triền miên nhất là bản Lai Hai cách điểm trường 12km. Thấy được tình hình trẻ đến trường không đều thì BGH và giáo viên chúng tôi đã kêu gọi các tấm lòng hảo tâm hỗ trợ trẻ các nhu yếu phẩm phục vụ cuộc sống của phụ huynh và trẻ tại nhà và tại trườngtrong những ngày mưa lũ kéo dài. Sau khi kêu gọi được sự hỗ trợ thì tôi và BGH nhà trường đã đến từng nhà trẻ để phát thực phẩm, áo mưa cho trẻ, động viên phụ huynh đưa trẻ đến trường đều để không ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu các kỷ năng, kiến thức của trẻ. Nhiều phụ huynh quá khó khăn thì trường trích từ quỹ tình thương của trường để hỗ trợ tiền ăn và tiền sữa cho các cháu. Những phụ huynh có suy nghĩ việc học mầm non là chưa quan trọng thì tôi giải thích tầm quan trọng của cấp học mầm non cho họ hiểu. Việc giáo dục các kỷ năng sống cũng như các kiến thức của trẻ phải được thường xuyên và lâu dài,muốn giáo dục kỷ năng sống cho trẻ tốt thì việc đầu tiên là trẻ phải đến lớp chuyên cần nên việc tuyên truyền vận động trẻ đến trường đều là một việc làm thường xuyên mà tôi rất chú trọng. 13 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh BGH và giáo viên về bản động viên trẻ đến trường d. Biện pháp 4: Tạo môi trường thân thiện giáo dục trẻ kỹ năng sống theo phương châm lấy trẻ làm trung tâm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã hội cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non và hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Môi trường giáo dục gồm có môi trường vật chất và môi trường xã hội. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. - Trang trí môi trường lớp học: Trường lớp học an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, ánh sáng đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa tuổi ...là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Chính vì vậy môi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy giải pháp không thể thiếu là tạo môi trường phù hợp để giáo dục. Môi trường trong nhà trường phải theo phương châm lấy trẻ làm trung tâm, tạo cho trẻ biết cách giải quyết vấn đề.Môi trường hoạt động để giáo dục trẻ ở đó người lớn phải luôn mẫu mực và làm gương cho trẻ noi theo. Tạo môi trường thân thiện với trẻ, gần gũi thương yêu và luôn giúp đỡ để trẻ thấy tự tin, thoải mái,cụ thể tôi đã xây dựng như sau: 14 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Đối với góc văn học tôi đã xây dựng và tạo ra các kệ để nhiều sách báo kết hợp trang trí theo nhiều chủ đề khác nhau: Tôi thiết kế nhiều ngăn để sách, truyện nhiều kích cỡ vừa tầm tay với của trẻ, xây dựng thư viện cho bé tại nhóm lớp. Khuyến khích các bậc cha mẹ tăng cường đọc sách cho trẻ nghe. Ảnh trẻ hoạt động hứng thú ở góc sách truyện. Ngoài các tiết dạy UDCNTT thì tôi cũng làm các mô hình đẹp hấp dẫn minh họa cho các nội dung bài thơ để hấp dẫn trẻ. Mô hình minh họa bài thơ “ Thăm nhà bà” 15 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Thiêt kế, bố trí tạo không gian hợp lý ở các góc chơi, xây dựng nội dung chơi cụ thể ở các góc theo từng chủ đề, đặt tên góc sao cho dễ hiểu nhưng lại hấp dẫn, như “ họa sỹ tý hon”, “ bé tập làm bác sỹ”, “ bé kể chuyện sáng tạo...”. sau mỗi chủ đề tôi thay đổi cách trang trí và hoạt động của các góc để tạo cảm giác mới lạ, hấp dẫn. Cùng các cô giáo trong trường tham gia tổng vệ sinhmôi trường, dọn dẹp trường lớpthường xuyên vệ sinh lớp học, đồ dùng cá nhân của trẻ theo đúng lịch vệ sinh của nhà trường. Tôi dành thời gian làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu của phụ huynh ủng hộ để phục vụ cho các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ. Ngoài ra tôi thường động viên các cháu tham gia làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo và trang trí góc cùng cô. Qua đó giúp trẻ cảm thấy mình là người có ích, vui vẻ tự hào khi giúp đỡ được cho người khác, đó cũng chính là một hình thức truyền tải kỹ năng sống cho trẻ nhẹ nhàng mà lại hiệu quả. 16 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
. 17 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh cô và trẻ làm tranh ảnh và đồ dùng trang trí lớp - Môi trường thân thiện giữa cô giáo và phụ huynh: Thông tin thường xuyên, kịp thời với cha mẹ trẻ. Phối hợp để tạo sự thống nhất trong chăm sóc và giáo dục. Tìm hiểu thông tin về trẻ tạo mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên và cha mẹ. Tạo sự an tâm cho cha mẹ đó là vai trò dẫn dắt của giáo viên. Thường xuyên tổ chức các hoạt động chung với phụ huynh trong lớp để tăng thêm sự hiểu biết và sự gần gũi. Thu hút, mở rộng sự tham dự của phụ huynh vào quá trình giáo dục. Không nhận xét sự tiêu cực cuả trẻ với cha mẹ. Thông báo tình hình và cùng đưa ra giải pháp tích cực. - Môi trường thân thiện giữa cô giáo và học sinh: tôi luôn nhẹ nhàng, gần gũi trẻ. Là người bạn thân thiết của trẻ, quan tâm, luôn lắng nghe và chia sẻ với trẻ. Tôn trọng sở thích riêng của trẻ. Động viên, khuyến khích trẻ khi trẻ làm sai. - Môi trường thân thiện giữa trẻ với trẻ: Tạo môi trường cho trẻ giao tiếp thông qua các giờ học, giờ chơi. Trẻ được giao lưu với nhau.Tạo nhiều tình huống, tổ chức các trò chơi giúp trẻ gần gũi với nhau. *Kết quả: Thông qua việc xây dựng môi trường dạy cho trẻ kỹ năng ngăn nắp, gọn gàng, kỹ năng tự phục vụ, thân thiện với bạn bè , trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động, có sáng tạo e. Biện pháp 5:Dạy trẻ kỹnăng sống thông qua các hoạt động học Hoạt động học là một trong những hoạt động cơ bản trong trường mầm non, thông qua hình thức hoạt động này, giáo viên cung cấp, hướng dẫn và khắc sâu những kiến thức, kỹnăng cho tất cả trẻ trên nhóm. Trong hoạt động học, tôi thực hiện đúng mục đích, có kế hoạch, nội dung của hoạt động đưa ra, tổ chức hoạt động có hiệu quả là góp phần thực hiện tốt nội dung chương trình giáo dục mầm non và phát triển toàn diện trên các mặt nhận thức,thể chất, ngôn ngữ, tình cảm, kỹnăng xã hội và thẩm mỹ. Xuất phát từđặc điểm, khảnăng nhận thức của trẻ Để tổ chức tốt giáo dục kỹnăng sống cho trẻ 3-4 tuổi đạt kết quả cao, tôi cần phải xác định rõ mục đích yêu cầu của đề tài các hoạt động để áp dụng hình thức nào cho phù hợp với trẻ , chuẩn bị và sử dụng đồdùng đồchơi hấp dẫn có hiệu quả, sử lý tình huống linh hoạt, trong hoạt động học tôi đã lồng ghép đưa nội dung rèn luyện kỹnăng sống vào các hoạt động học cho phù hợp. Vì vậy mà phải có sự lựa chọn đề tài hợp lý, có nội dung phù hợp với trẻvà cũng chọn thời điểm thích hợp. *Thông qua hoạt động khám phá khoa học: Qua hoạt động này rèn cho trẻ sự tự tin, ý thức về bản thân, rèn khảnăng giao tiếp. Trẻ mẫu giáo “chơi mà học, học mà chơi”. Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh 18 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Hoạt động khám phá là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh, để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng của mình hình thành và nhận thức sự vật, hiện tượng xung quanh mà giáo dục thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội cho trẻ. Thông qua môn học này hình thành cho trẻ kỉ năng quan sát, tư duy, phân tích tổng hợp khái quát. Hoạt động khám phá với trẻ mầm non là quá trình tham gia các hoạt động thăm dò, tìm hiểu thế giới tự nhiên qua đó giúp trẻ được hoạt động và tự phục vụ bản thân. Từ đó tôi đưa ra các tình huống liên quan đến giáo dục kỹ năng sống cho trẻ qua hoạt động khám phá ( theo chủ đề ) để trẻ giải quyết. Nội dung khám phá Bạn Linh được bố mẹ cho đến nhà bạn chơi, nhìn thấy con mèo bạn Linh đã lấy chân đá nó. Vậy theo các con chuyện gì sẽ xảy ra? CĐ giao thông : Khám phá Xe ô tô và tàu hỏa con phải ntn? Tình huống Cách giáo dục của cô - Nếu các con nghịch lấy chân đá mèo thì con mèo sẽ cào và cắn các con, bị mèo cào và cắn rất đau và con rất nguy hiểm. Các con sẽ phải đi tiêm phòng nữa. Con mèo rất đáng yêu vậy các con hãy yêu quý vuốt ve nhẹ nhàng dưới sự cho phép của người lớn nhé. - Khi tham gia giao thông các con phải nhớ đội mủ bảo hiểm, ngồi yên không nghịch, để đảm bảo an toàn cho bố, mẹ, các con và mọi người. - Trước khi ăn phải rửa quả xoài và rửa taybằng nước sạch, sau đó phải dùng dao gọt vỏ, nhưng các con bé chưa dùng được dao vì vậy các con hãy nhờ người lớn gọt vỏ xoài. Nếu các con tự dùng dao rất nguy hiểm các con sẽ bị đứt tay chảy máu. - Bia công tích là nơi tưởng nhớ đến các anh hùng liệt sỉ vì vậy khi đến đó các con nhớ giữ trật tự, không chen lấn xô đẩy ồn ào, các con phải biết nhặt lá, nhổ cỏ để khu vực bia công tích được sạch sẽ nhé. CĐ động vật : Khám phá con mèo - Chủ nhật con được mẹ đưa đi chợ vậy khi ngồi trên xe máy các - Khi con muốn ăn quả xoài con phải làm gì? CĐ thực vật : Quan sát quả xoài - Các con được cô dẫn đi tham quan bia công tích của xã Vĩnh Hà chúng ta vậy khi đến bia công tích các con sẽ làm gì? CĐ hương nước quê đất CĐ nước và - Con đang đi chơi - Khi gặp mưaphải trú mưa hoặc sử 19 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
hiện tượng tự nhiên cùng bố mẹ thì trời đột ngột đổ mưa, sấm chớp rất to, con sẽ làm gì? dụng áo mưa, ô để che mưa để tránh bị ướt sẽ bị cảm lạnh ốm.Nêú trời có sấm chớp thì phải tìm chỗ trú đến hết sấm chớp mới đi tiếp nếu không sẽ rất nguy hiểm. - Gặp người lớn các con pải chào mọi người lễ phép. Nếu được tặng lì xì các con nhỡ hãy khoanh tay cúi đầu cảm ơn như vậy mới là em bé ngoan, các con cũng nhớ chúc ông bà năm mới mạnh khỏe, vui vẻ. - Ngày Tết bố mẹ cho con đi chúc Tết ông bà ở quê. Gặp ông bà và mọi người con làm gì? CĐ Tết và mùa xuân - Sáng ngủ dậy bạn Kiên nhất định không chịu đánh răng rửa mặt trước khi đến lớp, như vậy có đúng không? Sáng ngủ dậy con phải làm gì? Vì sao? - Cô và trẻ quan sát bức tranh và cùng trò chuyện về các bộ phận trên cơ thể. + Ai có nhận xét gì về bức tranh này? + Trên cơ thể có những bộ phận nào? + Các bộ phận đó dùng để làm gì? + Điều gì sẽ xảy ra nếu con bịt tai lại?…. + Chúng mình phải làm gì đểcơ thể luôn khỏe mạnh? Mẹ đi làm về mệt? Con sẽ làm gì? Một ngày các con nên đánh răng 2 lần, buổi sáng ngủ dậy phải đánh răng rửa mặt sạch sẽ trước khi đến lớp và trước khi đi ngủ để giữ vệ sinh răng miện. Nếu các con lười đánh răng sẽ bị sâu răng. - Đểcó cơ thể khỏe mạnh ngoài việc ăn đầy đủ các chất, ăn chín uống sôi, tập thể dục thường xuyên thì phải chú ý đến công tác vệ sinh thân thểnhư tắm rửa thay quần áo hàng ngày, mặc quần áo phù hợp thời tiết… - Cũng thông qua câu hỏi đàm thoại rèn cho trẻ kỹnăng giao tiếp tự tin. Khi trả lời phải đứng thẳng, ánh mắt trìu mến, nói đủ nghe rõ lời… CĐ bản thân - Mẹ đi làm rất vất vả kiếm tiền để lo cho gia đình, nếu mẹ đi làm về mệt CĐ gia đình 20 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
con hãy quan tâm hỏi thăm sức khỏe của mẹ và lấy cho mẹ cốc nước mẹ uống nhé. - Nghề nào trong cuộc sống cũng rất vất vả mới tạo ra được sản phẩm và nghề làm rẫy của bố mẹ các con cũng vậy để làm ra hạt lúa, ngô, khoai sắn thì bố mẹ các con vất vả nhiều lắm nên khi ăn cơm các con nhớ ăn cẩn thận không làm rơi vãi, ăn hết xuất không đổ mà lãng phí. - Ngày được nghĩ học các con đi lên rẫy cùng bố mẹthấy bố mẹ vất vả cuốc đất trồng lúa, ngô khoai sắn thì hàng ngày khi ăn cơm các con phải làm gì? CĐ nghiệp Khám nghề của địa phương. nghề phá * Thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học: Trước đây, với những nội dung dạy trẻ nhậnbiết một số nguy cơ không an toàn và cách phòng tránh thì giáo viên thường giáo dục trẻ với những lời dặn dònhắc nhở đơn giản thông quanội dung các bài thơ ,câu chuyện, bài hát có nội dung giáo dục dạy trẻ. Songtrên thực tế,trong chương trình có rất ít bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung đó. Xuất phát từ đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể chuyện. Nội dung các câu chuyệnthường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai mờ. Với cách dạy trẻ bằng nhiều hình thức khác nhau, lúc thông qua nội dung các bài thơ, bài hát, câu chuyện để lồng vào giáo dục trẻ kỹ năng sống giúp trẻ ghi nhớ một cách thoải mái, nhớ lâu và không gò bó áp đặt trẻ. Chính vì vậy tôi đã lựa chọn một số câu chuyện lồng vào đó các tình huống để giáo dục trẻ.Giúp trẻtiếp nhận một cách hứng thú, tự nguyện. Tên bài thơ, câu chuyện,ca dao, tục ngữ - Giáo dục trẻ giúp đỡ bạn mới, hỏi han dỗ dành khi bạn khóc, chơi hòa đồng. - Giáo dục trẻ phải biết đoàn kết, yêu thương nhau, biết giúp đỡ nhau khi bạn gặp hoạn nạn. Nội dung giáo dục kỹ năng sống Thơ : Bạn mới Truyện : Đôi bạn tốt - Giáo dục trẻ biết nhận lỗi khi làm sai và biết xin lỗi. Truyện : Bé Minh Quân dũng cảm 21 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
- Giáo dục trẻ khi chơi với bạn chỉ nói nhẹ nhàng, gần gũi không được cãi nhau. Thơ: Miệng xinh - Giáo dục trẻ phải biết yêu thương chăm sóc bố mẹ, ông bà của mình. Thơ: Chiếc quạt nan Thơ : Kiến tha mồi Tục ngữ : Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn - Giáo dục trẻ biết đoàn kết, yêu thương nhau, cùng làm việc với nhau, khi có khó khăn thì cùng nhau giải quyết - Giáo dục trẻ khi tham gia giao thông phải chấp hành các luật lệ giao thông, đèn đỏ phải dừng lại, đèn xanh mới được đi, đi đúng phần đường dành cho người đi bộ. - Giáo dục trẻ không được chơi gần đường ray tàu hỏa sẽ rất nguy hiểm, khi đến gần nơi giao với tàu hỏa phải quan sát tuân thủ theo nhân viên hướng dẫn. - Giáo dục trẻ biết khoanh tay, cúi đầu cảm ơn. Khi được gặp mọi người phải chào hỏi lễ phép. Thơ : Đi chơi phố Thơ : Con tàu Thơ : Bé chúc Tết - Giáo dục trẻ biết giúp đỡ mọi người, không được chê bai người khác. Khi trời mưa to, gió lớn phải đóng tất cả các cửa sổ và cửa ra vào tránh trường hợp gió lớn làm vỡ kính, hỏng cửa. Truyên : Bác gấu đen và hai chú thỏ - Giáo dục trẻ không nên tham ăn, dù có món gì ngon cũng nên ăn vừa phải nếu ăn quá no sẽ bị đau bụng. - Giáo dục trẻ không được vào phòng vệ sinh một mình và chốt cửa. Không được nghịch cửa dễ bị kẹp tay. - Giáo dục trẻ biết ơn công sinh thành, giáo dục to lớn của cha mẹ. Phải luôn yêu thương, chăm sóc cha mẹ, nghe lời cha mẹ. Truyện: Gấu con tham ăn Truyện : Chiếc ổ khóa Ca dao : Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. 22 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Một lòng thờ mẹ kính cha, Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con. - Giáo dục trẻ không chơi gần ao, hồ, sông, suối, biển khi không có người lớn đi cùng. Khi bơi phải sử dụng áo phao hoặc phao bơi. Truyện : Nàng tiên mưa Các bài ca dao, tục ngữ cũng là nguồn giá trị sâu sắc cho trẻ về công cha, nghĩa mẹ, đạo làm con hay tình anh em ruột thịt. Thông qua nội dung trẻ thường xuyên được nghe, được đọc cùng với sự giảng giải của cô, trẻ sẽ thấm dần ý nghĩa về tình cảm gia đình, tình yêu thương con người, lòng yêu quê hương đất nước. Từ đó tích lũy cho trẻ những bài học kinh nghiệm trong cuộc sống. 23 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh trẻ nghe cô kể chuyện bé minh quân dũng cảm và truyện bác gấu đen và 2 chú thỏ * Thông qua hoạt động âm nhạc: Những bài hát thể hiện tình cảm gia đình như “ Cháu yêu bà” “Cảnhà thương nhau” “Cháu yêu cô chú công nhân”….trẻ thể hiện tình cảm yêu thương thông qua nội dung bài hát. Trẻcũng có ý thức bảo vệmôi trường, thông qua các bài hát “ Bé yêu biển lắm” . Trẻ biết chăm sóc và bảo vệ cây xanh thông qua nội dung bài hát“ Em yêu cây xanh” “ Cho tôi đi làm mưa với” …. Ví dụ: Trong bài hát” Cá vàng bơi” tôi đố trẻ biết vì sao con cá biết bơi? Trong lớp mình có có bạn nào biết bơi không? Vậy nếu không biết bơi mà các con chơi gần ao hồ chẳng may trượt chân rơi xuống hồ thì chuyện gì sẽ xảy ra? Vậy các con có được chơi gần ao hồ không? Hình ảnh trẻ hoạt động âm nhac * Kết quả: Thông qua các hoạt động học, các nội dung của đề tài giáo dục cho trẻ các kỹnăng sống : Biết tuân thủ quy tắc trong giờ học, tự tin mạnh dạn trả lời câu hỏi,biết tựchăm sóc bản thân, biết lấy và cất đồdùng đồchơi đúng nơi quy định. Giáo dục trẻ kỹnăng biết giúp đỡyêu thương bạn bè và những người thân của mình, biết điều hay lẽ phải, biết chăm sóc cây cối xung quanh mình. *Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động thể dục: Tôi cùng với giáo viên ở lớp tổ chức cho trẻ các vận động như: “Bò qua cổng, bò thấp, trèo ghế, ném xa bằng 1 tay, chạy nhanh, bật qua vòng… ” rèn cho trẻ các kỹ năng nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo léo khi tham gia các vận động, biết bảo vệ sức khỏe. Nhất là đối với trẻ nhỏ, việc học của trẻ không phải đơn thuần là gò bó, áp đặt, mà việc học của trẻ ở đây thông qua chơi “ Trẻ chơi mà học, học mà chơi”. Vì thế tôi cố gắng tìm tòi để lựa chọn những biện pháp, hình thức tổ chức 24 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
thích hợp để giúp trẻ đều hứng thú và tích cực tham gia hoạt động để từ đó giúp trẻ phát triển được một số kỹ năng. Hình ảnh trẻ bật vào vòng và xếp hàng thể dục *Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác trong ngày: Ngoài hoạt động chung, tôi còn hướng dẫn, dạy trẻ kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác như: + Giờ đón trả trẻ: Tôi cùng giáo viên trong lớp trò chuyện với trẻ giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp cách chào hỏi không chỉ bằng ngôn ngữ mà còn cả cử chỉ và ánh mắt, nụ cười, kỹ năng tự cất giầy dép, ba lô đúng nơi qui định, ngoài ra tôi còn dạy trẻ biết chào hỏi khách khi đến lớp, biết nói lời xin lỗi phù hợp, biết nói lời cảm ơn, không nói leo khi người khác đang nói, không tự tiện lấy đồ dùng và sử dụng đồ của người khác. 25 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh trẻ cô khi đến lớp và cất đồ dùng cá nhân 26 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
* Hoạt động vệ sinh: Tôi rèn cho trẻ kỹ năng tự phục vụ, trẻ biết đi vệ sinh đúng nơi qui định bạn nam thì đi chỗ bạn nam, bạn nữ đi chỗ bạn nữ bằng ký hiệu hình bạn trai và bạn gái, biết xếp hàng chờ đến lượt rửa tay bằng xà phòng không xô đẩy bạn ăn song trẻ biết lấy khăn lau miệng, lấy đúng cốc của mình uống nước, khi trẻ lấy cốc uống nước tôi dạy trẻ cách đóng mở cửa tủ cốc để không bị kẹp tay của trẻ và của các bạn. Ví dụ: Khi uống nước trẻ phải lấy đúng cốc có ký hiệu của mình không lấy cốc của bạn. Trẻ biết lấy nước vừa đủ để uống không rót quá nhiều lãng phí nước. Khi lau mặt trẻ cũng biết cách lau mặt và khi dùng xong khăn phải cho vào hộp đựng khăn bẩn chứ không được cho lẫn vào khăn sạch. Khi rửa tay trẻ biết xếp hàng không chen lấn nhau. Kể cho trẻ nghe câu chuyện nếu không rửa tay trước ăn và sau khi đi vệ sinh thì chuyện gì sẽ xảy ra? Vì vậy chúng mình có cần phải giữ gìn về sinh đôi bàn tay của mình không? Để trẻ có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân không những ở lớp mà ở nhà cũng vậy. Tôi đã kết hợp cùng phụ huynh cho trẻ rửa tay thường xuyên tạo thói quen tốt cho trẻ. Hình ảnh trẻ rửa tay bằng xà phòng và lau mặt * Trong giờăn: Trong giờăn tôi cũng dạy trẻ những hành vi văn minh trong ăn uống, qua đó dạy cho trẻ những kỹ năng tự lao động phục vụ, rèn cho trẻ tính tự lập như biết tự lấy thìa, biết chia cơm cho bàn mình. Trước khi ăn phải mời cơm mọi người. Trẻ biết ăn uống lịch sự, không nói chuyện trong khi ăn và chỉ ăn uống tại bàn ăn của mình, biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một 27 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
cách đúng đắn. Biết ăn hết xuất, không làm rơi vãi khi ăn, nếu cơm vãi thì phải biết nhặt bỏ vào khay và lau tay vào khăn, khi ăn phải nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết cất bát, thìa đúng nơi quy định, nếu còn thừa cơm thì phải chút vào nơi quy định không chồng khay khi còn cơm canh vì như vậy sẽ làm tràn cơm canh ra ngoài mất vệ sinh, biết giúp cô dọn dẹp, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến người khác. Khi ăn xong phải biết lau miệng, uống nước. 28 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh trẻ nhặt cơm rơi và lau tay + Trong giờ ngũ: Trước khi ngủ tôihướng dẫn trẻ lấy gối, lấy chăn, khi ngủ thì giữ yên lặng, khi ngủđậy thì cất gối, cất chăn, chải đầu, dạy cho trẻ có thói quen lao động tự phục vụ. - Vệ sinh cá nhân. Tôi hướng dẫn trẻ cách mặc quần áo, chải đầu, đi vệ sinh đúng nơi, xảnước sau khi đi vệ sinh 29 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Thông qua các hoạt động như rửa tay, rửa mặt dạy trẻ biết sử dụng nước cho phù hợp, tiết kiệm nước, biết vặn vòi nước không để nước chảy ra ngoài ... Hình ảnh trẻ tự bưng giường xếp giường để ngũ + Hoạt động chiều Ở hoạt động này trẻ chơihoạt động theo ý thíchnên cô không ép trẻ vào hoạt động chính mà cô cho trẻ quan sát, nhận biết hành vi đúng hành sai qua tranh và lên gạch chéo hành vi đúng, hành vi sai của môi trường sống Ví dụ: trò chơi gạch chéo hành vi sai, khoanh tròn hành vi đúng + Cô chia thành 2 tổ: Tổ 1 mang tên tổ “Gia đình tự tin” . Trẻ đi qua đường dích dắc lên khoanh tròn hành vi đúng là những việc làm đúng, ghạch chéo hành vi sai. Tổ 2 mang tên “ Gia đình thân thiện” lên gạch chéo những hành vi sai, tô màu hành vi đúng. + Mỗi lần 2 trẻ chơi thời gian là 1 bản nhạc, nếu kết thúc 1 bản nhạc trẻ nào lấy được nhiều và đúng yêu cầu thì trẻ đó thắng cuộc. + Cứ mỗi lượt chơi song cô đổi vai chơi nhiều lần để trẻ được tiếp xúc với nhiều các hành vi đúng sai. Trong trò chơi hình thành cho trẻ kỹ năng hiểu được xung quanh trẻ có vô vàn những hanh vi những việc làm tốt để trẻ làm theo nhưng ngược lại có rất nhiều hành vi nguy hiểm mà trẻ phải tránh xa không nên làm theo. Trong giờ hoạt động vui chơi nếu quan sát kỹ chúng ta thấy có vô vàn những tình huống xảy ra. Điều quan trọng là cô biết tìm ra những biện pháp kịp thời xử lý tình huống, điều chỉnh hành vi cho trẻ, giúp trẻ có thói quen tốt, biết được cái nào nên làm cái nào không nên làm, lâu dần những hành vi, thói quen ấy sẽ được tích lũy trở thành kỹ năng sống có lợi cho trẻ và theo trẻ suốt cả cuộc đời. 30 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
+ Thông qua hoạt động nêu gương: Hoạt động nêu gương cuối ngày, cuối tuần là một hoạt động rất cần thiết để trẻ tự nhận xét lại những việc làm những hành động của mình trong một ngày ở trường, những việc đã làm được và những việc chưa làm được. Cô luôn động viên, khích lệ trẻ, cô luôn là người gương mẫu, cô lấy việc làm tốt, hành vi đẹp …để kể cho cả lớp nghe hoặc những câu chuyện có những nhân vật đáng yêu đểđộng viên trẻ. * Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi: Như chúng ta đã biết ở trẻ mẫu giáo hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ đạo, thông qua hoạt động này bộc lộ rõ nét những hành vi tốt, không tốt. Vì vậy tôi luôn luôn uốn nắn và sửa sai ngay cho trẻ trong khi chơi. Hoạt động vui chơi là hoạt động được trẻ đón nhận một cách hứng thú và tích cực nhất, bởi nó đáp ứng được nhu cầu của trẻ. Trong thế giới đồ vật trẻ được thoải máivui chơi và sáng tạo, việc tổ chức tốt hoạt động vui chơi không chỉ giúp trẻ hình thành khả năng mà còn đặt nền tảng khá vững chắc để phát triển những kỹ năng sống cho trẻ. Như ở góc chơi kỹ năng trẻ có thể tự mình chơi cởi, cài cúc áo. Qua trò chơi này cô rèn cho trẻ kỹ năng biết cởi áo và mặc áo. Từ đó trẻ biết khi thấy nóng bức các con tự cởi áo và khi thấy lạnh thì tự mặc thêm áo vào. Hình ảnh trẻ chơi tự mặc và cài cúc áo Thông qua góc chơi tạo hình tôi thường xuyên sưu tầm những đồ dùng, những nguyên vật liệu có sẵn như: nút chai, vỏ sò, lá cây, lõi giấy, cùng với sự đóng góp của phụ huynh làm cho nguyên liệu của góc tạo hình thêm phong phú, mới lạ để giúp trẻ tạo nên những sản phẩm tự tay mình làm như những con vật được trẻ làm từ những chai lọ bỏ đi, những bông hoa bằng xốp, để tạo ra được những sản phẩm 31 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
đó trẻ phải biết dùng nhiều đồ dùng như kéo, hột hạt. Trong các hoạt động chiều tôi thường hướng dẫn trẻ cách làm việc theo nhóm, trong mỗi nhóm tôi giáo dục trẻ sử dụng các hột hạt nhỏ, những hột hạt nhỏ này không được cho vào mũi, tai, miệng,.. nếu cho vào sẽ rất nguy hiểm, chính vì vậy khi sử dụng xong trẻ phải cất vào hộp, cách sử dụng kéo sao cho an toàn chỉ sử dụng kéo bé không có đầu nhọn và nói cho trẻ biết tác hại khi sử dụng không đúng cách thì sẽ xảy ra chuyện gì? Sử dụng kéo xong phải cất vào nơi quy định không vứt bừa. Hình ảnh trẻ hoạt động tạo hình Qua hoạt động vui chơi, tôi đưa kỹ năng sống trẻ biết hợp tác với bạn, ở độ tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong nhóm, tình bạn bắt đầu nảy sinh, trẻ sẵn sàng chia sẻ với bạn và tình bạn trở nên quan trọng đối với trẻ. Chính vì vậy, tôi rất chú trọng đến việc tạo các tình huống khi trẻ đóng vai để trẻ tìm cách giải quyết, cũng như quan sát những điều trẻ thể hiện được những kiến thức mà trẻ đã có. Có những công việc trẻ có thể tự làm nhưng cũng có những công việc nếu trẻ biết hợp tác với bạn thì kết quả công việc sẽ đạt cao hơn. Mọi người cùng nhau hoàn thành một việc nào đó hay cùng nhau làm việc vì một mục đích và nó còn mang ý nghĩa cùng nhau vui vẻ làm việc. Chính vì thế hợp tác là rất quan trọng vì có những công việc trẻ cần sự chia sẻ của các bạn mới hoàn thành được. Qua đó trẻ thấy vui hơn, có tình cảm với bạn bè và tạo được niềm vui cho mình và cho cả các bạn. Đó cũng chính là một kỹ năng sống rất cần thiết cho trẻ trong cuộc sống hiện tại cũng như sau này. 32 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh trẻ biết phối hợp cùng nhau ở góc XD và NT *Kết quả: Đây là phương pháp có hiệu quả nhất. Bởi qua trò chơi trẻ sẽ có được những thái độ, hành vi tích cực, những kỹ năng ứng xử đúng đắn, phù hợp, nâng cao tinh thần trách nhiệm của mình đối với tập thể. Và đặc biệt trò chơi còn giúp cho trẻ tăng cường khả năng giao tiếp với bạn, với cô, với người lớn dần mang đến sự tự tin mạnh dạn cho trẻ. Như vậy qua hoạt động này, tôi thấy trẻ lớp tôi đã trưởng thành hơn hẵn. Trẻ độc lập chủ động giải quyết các tình huống có vấn đề và hơn hết là biết giải quyết cùng nhau, biết bàn luận, mạnh dạn đưa ra ý kiến của mình, lắng nghe ý kiến của bạn và lựa chon giải pháp phù hợp *Dạy kỹ năng sống cho trẻ qua hoạt động văn nghệ trong ngày lễ hội, những lần được nhận quà: Tôi đã luyện cho trẻ kỹ năng tự tin, hợp tác với bạn bạn để tham gia vào các ngày hội ngày lễ, nhà trường tổ chức hội diễn văn nghệnhằm rèn cho trẻ kỹ năng mạnh dạn, hồn nhiên trong biểu diễn trên sân khấu. Những lúc được các đoàn về trao quà thì tôi cũng nhắc nhở trẻ biết nhận quà bằng 2 tay và biết cảm ơn. ê. Biện pháp 6: Tăng cường vốn tiếng Việt cho trẻ Vân Kiều. Đối với trẻ Vân kiều vốn tiếng Việt của trẻ hạn chế vì vậy ảnh hưởng rất nhiều đến kỷ năng nghe hiểu, giao tiếp với bạn bè và mọi người xung quanh. Vì vậy tôi cũng rất chú trọng tăng cường tiếng Việt nhiều cho trẻ qua các hoạt động. Thường xuyên động viên trẻ phát âm tiếng Việt chậm lại cho chuẩn, khuyến khích trẻ chỉ nói tiếng Việt với cô và bạn khi chơi, khi trò chuyện. Khi trẻ phát âm chưa đúng thì cô hướng dẫn trẻ phát âm lại tốt hơn. Có như vậy thì khi chơi, khi học khi giao tiếp các kỷ năng của trẻ dễ dàng thực hiện hơn. g. Tuyên truyền, phối hợp với các bậc cha mẹtrẻ về nội dung và cách rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ trong gia đình. Cô giáo và cha mẹ cần thống nhất phương pháp để giáo dục như vậy trẻ mới học và áp dụng được các kỹ năng trong cuộc sống hàng ngày. Việc dạy trẻ những kỹ năng đó phải là một quá trình. Nhiều phụ huynh cho rằng con mình còn quá bé để hiểu được những điều đó cũng như nghĩ rằng trẻ mẫu giáo vẫn được sống trong sự bao bọc, bảo vệ tuyệt đối của bố mẹ. Nhưng trên thực tế không phải lúc nào cha mẹ cũng ở bên con khi có tình huống xấu. Cô giáo phối hợp cùng phụ huynh khéo léo dạy trẻ cách giữ gìn và bảo vệ các cơ quan, bộ phận trên cơ thể, giúp trẻ chủ 33 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
động, cảnh giác với các tình huống khi có người quan tâm thái quá đến cơ thể trẻ. Dạy trẻ một số cách phản kháng và bảo vệ bản thân. Nếu chỉ dạy kỹ năng sống cho trẻ ở trường thôi thì chưa đủ. Bên cạnh đó môi trường gia đình rất thích hợp để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Trẻ được tiếp thu các kỹ năng thông qua gia đình một cách tự nhiên, nhẹ nhàngmà lại hiệu quả cao. Trên thực tế chưa có nhiều phụ huynh có kiến thức về kỹ năng sống, không biết kỹ năng sống bao gồm những kỹ năng nào? Cần giáo dục trẻ từ đâu, dạy trẻ những gì? Chính vì vậy mà tôi tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để họ hiểu tầm quan trọng của kỹ năng sống, những kiến thức cần dạy trẻ, phương pháp dạy trẻ như thế nào để trẻ tiếp thu một cách thoải mái tự nhiên. Việc tuyên truyền đến các bậc phụ huynh được tiến hành trong giờ đón, trả trẻ, thông qua bảng tuyên truyền, thông qua việc mời phụ huynh tham quan hoặc tham gia trực tiếp vào các hoạt động của lớp hay thông qua buổi họp phụ huynh. Cụ thể: Thông qua giờ đón trẻ tôi đã trao đổi với phụ huynh về tình hình sức khỏe, vệ sinh cá nhân, những phản ứng kém linh hoạt cũng như những kỹ năng của trẻ để cùng phụ huynh giáo dục trẻ giúp trẻ chủ động trong các hoạt động...Thông qua bảng tuyên truyền với phụ huynh. Đây là nơi trao đổi thông tin với phụ huynh rất hiệu quả. Theo từng chủ đề tôi có đánh máy nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mà cô đang dạy trẻ ở trên lớp. Ví dụ: Như trẻ thích vẽ cô giáo, cha mẹ có thể cho trẻ têm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ cho trẻ cách lưu giữ các bức tranh để tạo thành bộ sưu tập tranh vẽ của chính trẻ. Cô giáo, cha mẹ cần dạy trẻ những nghi thức văn hóa trong ăn uống và biết cách sử dụng các đồ dùng dúng chức năng một cách chính xác. Cụ thể: Trẻ được làm quen với những đồ dùng, vật dụng khác nhau (bộ đồ ăn, bộ đồ uống). Sự sạch sẽ gọn gàng, ngăn nắp, ăn uống từ tốn không vội vã...tất cả những yếu tố trên sẽ giúp trẻ có thói quen tôt để hình thành kỹ năng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng tự lập sau này * Kết quả: 24/24 = 100% phụ huynh đồng tình hưởng ứng với các nội dung của nhà trường đưa ra, tích cực cùng với nhà trường giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Đặc biệt phụ huynh tin tưởng, yên tâm đưa con đến trường 34 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Hình ảnh cô trao đổi với phụ huynh để giáo dục kỷ năng sống cho trẻ 3.4. Kết quả thực hiện. Với sự cố gắng của bản thân cùng với sự giúp đỡ của lãnh đạo và đồng nghệp trong khi thực hiện đề tài bản thân tôi đã thu được những kết quả như sau: 35 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
* Về bản thân: Tôi được trau dồi kiến thức và nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm. Tích lũy một số kinh nghiệm trong quá trình tổ chức một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ, với ý thức tự học, tự rèn luyện cho mình thể hiện được tình cảm âu yếm, thân ái, lịch sự, lựa chọn được các giải pháp phù hợp với trẻ *. Đối với trẻ. Từ những biện pháp trên tôi đã áp dụng trên trẻ và đạt được một số kết quả như sau: Bảng khảo sát cuối năm về thực trạng chất lượng hoạt động giáo dục kỹ năng sống của trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổicụm TT. Bảng 2: So sánh chất lượng kỷ năng sốngcủa trẻ trước và sau khi áp dụng đề tài: Đạt Số lượng 1. Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi 24 2. Kỹ năng tự lập, tự phục vụ 21 3. Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng nhóm 4. Trẻ mạnh dạn, tự tin 19 5. Kỹ năng nhận thức 21 6. Kỹ năng vận động 22 7. Kỹ năng thích nghi 20 8. Kỹ năng vệ sinh 24 4.KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ. a. Kết luận: Qua quá trình thực hiện như đã nêu trên, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau: Qua đây chúng ta thấy rằng, nhân cách ý chí tình cảm của trẻ được hình thành thông qua chơi, chơi để lớn lên. Vì thế, người lớn cần tạo cơ hội để trẻ chơi, từ đó giúp trẻ tìm ra nhiều cách học khác nhau, những kinh nghiệm trẻ nhận được trong các trò chơi là nền tảng tạo nên sự hăng hái học tập lâu dài ở trẻ, bởi trẻ nhận ra rằng, học vừa vui mà vừa có ý nghĩa. Đồng thời, khi trẻ tham gia vào trò chơi, trẻ cần biết lập kế hoạch chơi, sáng tạo với các cách chơi và cố gắng đạt mục đích đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. Chưa đạt Mức độ nội dung khảo sát Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 100 % 88% 0 3 0% 12% 20 83% 4 17% 79 % 88% 92% 83% 100% 5 3 2 4 0 21 % 12% 8% 17% 0% 36 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Điều cần làm trước hết làngười lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tòi một cách hăng hái bằng nhiều cách, hãy trao đổi với trẻ về những thông tin mà cô giáo, cha mẹ mới tìm thấy cho trẻ thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách Tham gia vào việc giáo dục của con cái không nên để tốn quá nhiều thời gian và cũng khộng cần tốn sức tập luyện, cha mẹ chỉ tốn ít thời gian khi cho trẻ thấy cha mẹ rất coi trọng giá trị của việc giáo dục.Việc tham gia ở mức độ nào không quan trọng nhưng thời gian đó thật đáng giá và đó là sự đầu tư cần thiết cho tương lai của trẻ. Phụ huynh Vân Kiều thường xuyên trò chuyện bằng tiếng Việt để trẻ có vốn từ giao tiếp với mọi người xung quanh. Để hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen không chỉ có sự tập luyện mà còn cần sự thống nhất những cách thức và phương thức giữa gia đình và trường, lớp mầm non. Chỉ có sự kiên trì, nhẫn nại, sự đồng cả, sự quan tâm, chú ý và sự giúp đỡ quý báu của người lớn mới giúp trẻ vượt qua những khó khăn, trở ngại, mới tạo cho trẻ mầm non có kỹ năng tò mò, ham học hỏi, khả năng thấu hiểu, kỹ năng hợp tác, cùng học tập, vui chơi với bạn và kỹ năng sống biết ứng xử, tự tin, giao tiếp tình cảm. Từ đó giúp trẻ khoẻ mạnh, thông minh, ngoan ngoãn và là những chủ nhân tương lai của đất nước. b. Những kiến nghị và đề xuất. Để thực hiện tốt hơn khi triển khai chuyên đề tôi xin đề xuất với cấp trên một số kiến nghị sau: Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường tham mưu với các cấp lãnh đạo địa phương mua sắm bổ sung, mở lớp chuyên đề về kỹnăng sống, xây dựng các giáo án dạy mẫu để tất cả các giáo viên tham gia học tập kinh nghiệm. Và bổ sung tài liệu liên quan đến giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non nhất là các câu chuyện tranh có những hành vi đúng sai để giáo dục trẻ. Trên đây là một số biện pháp, kết quả đạt được trong giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 3 –4 tuổi trường mầm non công lập xã Vĩnh Hà năm học 2020 – 2021 của tôi. Kính mong hội đồng khoa học các cấp góp ý kiến để sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn trong những năm học tiếp theo. Tôi xin chân thành cảm ơn ! 5.TÀI LIỆU THAM KHẢO. STT Tên tài liệu tham khảo 1 Tạp chí giáo dục mầm non số 3-2010 37 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
Thông tư 28-2016/TT-BGD&ĐT ngày 30/12/2016 sửa đổi bổ sung một số nội dung của chương trình Giáo dục Mầm non. Kế hoạch số 56KH-BGD&ĐT ngày 25/01/2017 của Bộ GD&ĐT về việc triển khai chuyên đề xây dựng trường Mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Modun 39 giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mầm non, chương trình bồi dưỡng thường xuyên Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 về việc phát động phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực. 2 3 4 5 Vĩnh Hà, ngày 8 Tháng 4 năm 2021 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,không sao chép nội sung của người khác. Người viết SKKN: XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Lê Thị Ngọc Hà 38 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
39 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/
40 https://sangkienkinhnghiemlop12.com/