ผู้จัดทำโครงงาน

1. ผู้จัดทำโครงงาน เด็กหญิงมณีรัตน์ เสนศรี เด็กหญิงอำภาวรรณ น้ำนวล เด็กหญิงกุลนิษฐ์ จันทร์หงษา

2. คุณครูที่ปรึกษาโครงงานคุณครูที่ปรึกษาโครงงาน คุณครูจตุพร คำแก้ว

3. โรงเรียนบ้านสำโรงเกียรติโรงเรียนบ้านสำโรงเกียรติ โครงงานสุขภาพ เรื่อง ฉลาดกิน ฉลาดคิด พิชิตโลกร้อน ด้วย LCA

4. ที่มาและความสำคัญ สาเหตุของการทำโครงงานสุขภาพในครั้งนี้เนื่องจาก เรามองว่า • ประเทศชาติจะเจริญได้ก็ด้วยการมีพลเมืองที่มีคุณภาพ สุขภาพคือสิ่งที่สะท้อนถึงคุณภาพของพลเมืองได้ จิตใจที่แจ่มใส ย่อมอยู่ในร่างกายที่แข็งแรงสมบูรณ์ เราจึงต้องดูแลรักษาสุขภาพของตนเองให้แข็งแรงสมบูรณ์ • โดยเฉพาะอย่างยิ่งการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ มีความสำคัญต่อสุขภาพ ส่งผลต่อการดำรงชีวิตเพราะเราต้องใช้อาหารมาบำรุงร่างกายเพื่อการดำรงอยู่ โดยเฉพาะในวัยเรียน อาหารมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ หากรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย การเรียนรู้ย่อมดีตามไปด้วย แต่เรากลับพบปัญหาว่า • นักเรียนบางส่วนรับประทานอาหารไม่ถูกหลักโภชนาการ นิยมรับประทานอาหาร กึ่งสำเร็จรูปซึ่งนอกจากจะส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายแล้วยังแฝงไปด้วยการใช้พลังงานอย่างสิ้นเปลืองและทำลายสิ่งแวดล้อมเพราะมีกระบวนการผลิตที่ซับซ้อนหลายขั้นตอน • ส่วนหนึ่งมาจากการไม่ตระหนักถึงผลที่เกิด จึงคิดว่าน่าจะมีกิจกรรมที่ส่งเสริมให้นักเรียนเห็นความสำคัญต่อการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายไปพร้อมๆกับการดูแลใส่ใจสิ่งแวดล้อม โดยนำหลักคิดพอเพียงมาใช้ในการทำโครงงานเพื่อนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดีโครงงานนี้จึงเกิดขึ้นภายใต้ชื่อ ฉลาดกิน ฉลาดคิด พิชิตโลกร้อน ด้วย LCA

5. วัตถุประสงค์ วัตถุประสงค์ของการทำโครงงานครั้งนี้เพื่อ 1.ส่งเสริมการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย 2.สร้างทัศนคติที่ดีต่อการดูแลใส่ใจสุขภาพของตนเอง 3.สร้างความตระหนักต่อการดูแลใส่ใจสิ่งแวดล้อม 4.น้อมนำหลักคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่วิถีชีวิต

6. ขอบเขตการศึกษา • ในการทำโครงงานครั้งนี้เราได้กำหนดขอบเขตของการศึกษา โดยใช้นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – มัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนบ้านสำโรงเกียรติ ใช้ระยะเวลาตั้งแต่วันที่ 20 พฤษภาคม 2553 – 15 กันยายน 2553 สถานที่คือ โรงเรียนบ้านสำโรงเกียรติ

7. ผลที่คาดว่าจะได้รับ 1.นักเรียนรู้จักเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย 2.นักเรียนมีทัศนคติที่ดีต่อการดูแลใส่ใจสุขภาพของตนเอง 3.นักเรียนมีความตระหนักต่อการดูแลใส่ใจสิ่งแวดล้อม 4.ได้น้อมนำหลักคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่วิถีชีวิต

8. กรอบแนวคิด • กรอบแนวคิดที่ใช้ในการทำโครงงานครั้งนี้ก็คือ

9. LCA(Life Cycle Assessment)การประเมินวัฏจักรชีวิต LCA คือ การประเมินวัฏจักรชีวิต (Life Cycle Assessment:) คือ กระบวนการวิเคราะห์และประเมินค่าผลกระทบของผลิตภัณฑ์ที่มีต่อสิ่งแวดล้อม ตลอดช่วงชีวิตของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่การสกัดหรือการได้มาซึ่งวัตถุดิบ กระบวนการผลิต การขนส่งและการแจกจ่าย การใช้งานผลิตภัณฑ์ การใช้ใหม่ / แปรรูป และการจัดการเศษซากของผลิตภัณฑ์หลังการใช้งาน ซึ่งอาจกล่าวได้ว่า พิจารณาผลิตภัณฑ์ตั้งแต่เกิดจนตาย (Cradle to Grave) โดยมีการระบุถึงปริมาณพลังงานและวัตถุดิบที่ใช้ รวมถึงของเสียที่ปล่อยออกสู่สิ่งแวดล้อมและการประเมินโอกาสที่จะส่งผลกระทบ ต่อระบบนิเวศและสุขอนามัยของชุมชน เพื่อที่จะหาวิธีการในการปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด

10. การประเมินวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์การประเมินวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ ประกอบด้วย 3 ขั้นตอนหลัก ดังนี้ 1.การ บ่งชี้และระบุปริมาณของภาระทางสิ่งแวดล้อม (Environmental loads)ในทุกกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง/ที่เกิดขึ้นตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์นั้น ๆ เช่น พลังงานและวัตถุดิบที่ถูกใช้ การปล่อยของเสียและการแพร่กระจายของมลภาวะทางสิ่งแวดล้อม 2.การประเมินและการหาค่าของผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม (Environmental Impacts)ที่มีโอกาสเกิดขึ้น โดยพิจารณาจากปริมาณภาระทางสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ที่ถูกบ่งชี้มาในขั้นตอนแรก 3.การ ประเมินหาโอกาสในการปรับปรุงทางสิ่งแวดล้อม และใช้ข้อมูลที่มีการแสดงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของกิจกรรมเหล่านี้เป็น องค์ประกอบในการตัดสินใจ

11. ขั้นตอนการดำเนินงาน เราใช้ขั้นตอนในการดำเนินงานดังนี้ • ประชุมเพื่อร่วมกันค้นหาปัญหา • วางแผนในการเลือกโครงงาน • ศึกษาข้อมูลจากแหล่งความรู้ต่างๆ • รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้า • จัดระบบข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้า • ร่วมกันพิจารณากิจกรรมที่จะนำมาใช้ในโครงงาน • ค้นหาปัญหาขณะทำกิจกรรมและดำเนินการแก้ไข • สรุปความรู้ที่ได้แล้วนำมาจัดทำเอกสารเผยแพร่ความรู้ • สำรวจความพึงพอใจของผู้ที่ได้รับการเผยแพร่ • นำเสนอข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้ามาสรุปและรายงานผลการดำเนินงาน

12. วิธีการดำเนินการ • การดำเนินการแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ขั้นเตรียมการ • ร่วมกันค้นหาประเด็นปัญหา • จัดเตรียมเอกสาร • ประสานงานแจ้งครู ขั้นที่ 2 ขั้นปฏิบัติการ แบ่งออกเป็น -ระยะก่อนการพัฒนา - ดำเนินการภายในโรงเรียนโดยนักเรียนกลุ่มแกนนำส่งเสริมสุขภาพในโรงเรียน - สำรวจข้อมูลของนักเรียนเพื่อรวบรวมข้อมูล

13. วิธีการดำเนินการ • ระยะดำเนินการพัฒนาและปรับปรุง - นำผลจากการสำรวจข้อมูลพฤติกรรมการบริโภคอาหารมากำหนดแนวทางในการจัดกิจกรรมและกำหนดเวลาในการดำเนินกิจกรรม โดยกิจกรรมย่อย 3 กิจกรรมดังนี้ คือ 1. กินอาหารดีมีชัยไปกว่าครึ่ง 2. กิจกรรมชวนกันอ่อนหวาน 3.กิจกรรมกระตุกต่อมคิด พิชิตโลกร้อนด้วย LCA ขั้นที่ 3 ขั้นสรุปและประเมินผล สรุปผลการดำเนินกิจกรรมโครงงานแก่คุณครูที่ปรึกษา และบุคลากรที่เกี่ยวข้องภายในโรงเรียน

14. ผลการดำเนินงาน จากผลการดำเนินงานโครงงานฉลาดกิน ฉลาดคิด พิชิตโลกร้อนด้วย LCA พบว่า กิจกรรมย่อย 3 กิจกรรม 1. กินอาหารดีมีชัยไปกว่าครึ่ง 2. กิจกรรมชวนกันอ่อนหวาน 3.กิจกรรมกระตุกต่อมคิด พิชิตโลกร้อนด้วย LCA

15. กิจกรรม กินอาหารดีมีชัยไปกว่าครึ่ง 1.ดำเนินการจัดทำแบบสอบถาม เพื่อสำรวจอาหารที่นักเรียนนิยมรับประทาน โดยทำการสำรวจตั้งแต่ระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 – มัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 300 ฉบับ 2. นำอาหารจากการสำรวจมาหาพลังงานสารอาหารและวิเคราะห์ส่วนประกอบของอาหารแต่ละชนิด 3. นำอาหารมาแยกประเภทเป็น อาหารกึ่งสำเร็จรูป อาหารจานเดียว เครื่องดื่มพร้อมดื่ม 4. นำอาหารที่แยกประเภทมาวิเคราะห์ถึงสารเคมีที่มีในอาหารที่ส่งผลต่อร่างกาย และสารอาหารที่ได้รับจากแต่ละชนิด 5.นำผลที่ได้ไปเผยแพร่โดยการประชาสัมพันธ์เสียงตามสายในช่วงพักกลางวันและออกรณรงค์ตาม ชั้นเรียนชี้ให้เห็นถึงโทษการรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์

16. กิจกรรม กินอาหารดีมีชัยไปกว่าครึ่ง • สำรวจข้อมูลอาหารและรณรงค์การรับประทานอาหารดีมีประโยชน์ โดยการสำรวจ อาหารที่นักเรียนชอบรับประทานแล้วนำมาหาพลังงานและคุณค่าทางสารอาหารที่มี และนำอาหารทั้ง 2 ชนิดมาเปรียบเทียบถึงคุณประโยชน์

17. กิจกรรม ชวนกันอ่อนหวาน 1. คิดสูตรเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพเสนอต่อฝ่ายโภชนาการเพื่อจำหน่าย โดยใช้ความหวาน 10 % 2. รณรงค์ชักชวนเพื่อนๆน้องๆหลีกเลี่ยงอาหารกรุบกรอบและเครื่องดื่มที่ไม่มีประโยชน์ต่อร่างกายและหันมาดื่มน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ 5 ชนิดได้แก่ 1. น้ำมะนาว 2. น้ำใบเตย 3. น้ำตะไคร้ 4. น้ำขิง 5. น้ำอัญชัน 3.สำรวจความพึงพอใจต่อสูตรน้ำสมุนไพรจากนักเรียน 100 คน

18. กิจกรรมกระตุกต่อมคิด พิชิตโลกร้อนด้วย LCA ออกรณรงค์เยี่ยมชั้นเรียนเพื่อชวนน้องๆร่วมกันทำ LCA ในฐานะที่เป็นผู้บริโภคใช้ ข้อมูลเพื่อประกอบการการตัดสินใจเลือกซื้อผลิตภัณฑ์และร่วมใส่ใจสิ่งแวดล้อม โดยระบุตัวอย่างผลิตภัณฑ์มาวิเคราะห์จำนวน 10 ชนิด คือ

19. ประโยชน์ที่ได้รับ 1.รู้จักวิธีการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย 2.มีทัศนคติที่ดีต่อการดูแลใส่ใจสุขภาพของตนเอง 3.มีความตระหนักต่อการดูแลใส่ใจสิ่งแวดล้อม 4.สามารถน้อมนำหลักคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่วิถีชีวิต

20. สรุปและอภิปรายผล การทำโครงงานครั้งนี้สามารถสรุปได้ว่า • ผู้เข้าร่วมมีความสนใจและให้เข้าร่วมกิจกรรมเป็นอย่างดี ทุกกิจกรรมล้วนมุ่งให้ผู้เข้าร่วมตระหนักและเห็นถึงการให้ความสำคัญต่อการดูแลเอาใจใส่สุขภาพตนเองและสอดแทรกแนวคิดการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมเข้าไปในกิจกรรม อันนำไปสู่การเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น • จากการทำโครงงานครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่า การดูแลรักษาสุขภาพด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่ดีมีความจำเป็นต่อการดำรงชีวิต คุณภาพของอาหารไม่ได้ขึ้นอยู่กับราคา แต่ขึ้นอยู่กับคุณค่าของสารอาหารที่มี การเลือกรับประทานอาหารในปัจจุบันอาจไม่ใช่แค่เพื่อประโยชน์ต่อร่างกายตนเองแต่ต้องคำนึงถึงผลกระทบที่จะเกิดต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นสิ่งที่ ทุกคนในสังคมต้องร่วมกันตระหนักและรับผิดชอบ

21. การทำงานภายใต้หลักคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงการทำงานภายใต้หลักคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ความพอประมาณ พอประมาณในเรื่องเวลาในการทำกิจกรรมโดยใช้เวลาให้คุ้มค่า วางแผนการทำงานโดยระบุเวลาที่ชัดเจนและแบ่งเวลาในการทำงานให้พอดีกับงานและไม่รบกวนเวลาเรียน ความมีเหตุผล กำหนดกิจกรรมโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ และผลที่จะเกิดขึ้น กิจกรรมที่กำหนดขึ้นต้องไม่ยากและซับซ้อนจนเกินไป เพื่อให้สามารถปฏิบัติได้จริง การมีภูมิคุ้มกันที่ดี การทำงานโครงงานนี้ก่อให้เกิดความตระหนักต่อการดูแลรักษาตนเอง รอบคอบในการพิจารณาเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ คิดวิเคราะห์และเชื่อมโยงถึงความเกี่ยวพันกันของอาหารกับสิ่งแวดล้อม เห็นคุณค่าของตนเองและนำไปสู่การเห็นคุณค่าของผู้อื่น เกิดความตระหนักต่อการเป็นพลเมืองที่ดีที่รักตัวเองและสิ่งแวดล้อม เงื่อนไขความรู้ ความรู้เกี่ยวกับการประเมินวัฏจักรชีวิตผลิตภัณฑ์ LCA การคำนวณหาคุณค่าสารอาหาร หลักการเลือกซื้ออาหารที่มีประโยชน์ เงื่อนไขคุณธรรม ความประหยัด ความอดทน ความสะอาด หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มิติสังคม เกิดการตระหนักต่อการดูแลรักษาสุขภาพตนเองและผู้อื่น คำนึงถึงส่วนรวม เกิดเป็นสังคมรักสุขภาพ มิติเศรษฐกิจ การดูแลตนเองให้แข็งแรงช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการรักษาตัว การซื้ออาหารที่มีในท้องถิ่น ช่วยลดการใช้พลังงาน และช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม มิติวัฒนธรรม เกิดเป็นค่านิยมในการดูแลรักษาสุขภาพของตนเอง พร้อมๆกับค่านิยมการมีจิตสาธารณะ มิติสิ่งแวดล้อม เกิดแนวร่วมในการร่วมกันดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมผ่านวิถีชีวิตประจำวัน

22. ข้อเสนอแนะ • จากการจัดทำโครงงานมีข้อเสนอแนะ ดังนี้ 1.ควรขยายผลกิจกรรมให้มีความยั่งยืนโดยการจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปีการศึกษา 2.ควรมีการรณรงค์ประชาสัมพันธ์ให้ผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการส่งเสริมให้นักเรียนมีความตระหนักและใส่ใจสุขภาพและใส่ใจสิ่งแวดล้อมให้มากขึ้น

23. อาหารจานเดียว สะท้อนโลกได้ทั้งใบ

27. โรงเรียนบ้านสำโรงเกียรติโรงเรียนบ้านสำโรงเกียรติ โครงงานอาชีพ เรื่อง