Rèn kỹ năng phát âm chuẩn cho học sinh Lớp Một

1. MỤCLỤC Nội dung Trang MÔ TẢ SÁNG KẾN 1 1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến. 1 2. Cơ sở lý luận của vấn đề. 2 3. Thực trạng của việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một. 3 3.1. Nhận thức của giáo viên và học sinh. 4 3.2. Phương pháp nghiên cứu. 5 3.3. Thực trạng của việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một 5 theo chương trình GDPT 2018. 4. Các giải pháp (biện pháp) thực hiện. 8 4.1. Giáo viên tự bồi dưỡng tìm hiểu tâm lý và cơ sở khoa học 9 của việc phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một. 4.2. Đối với học sinh. 9 4.3. Xây dựng mục “ Đố vui- vui đó”- Trò chơi. 13 4.4. Khen ngợi –nêu gương. 14 4.5. Kết hợp với phụ huynh. 15 5. Kết quả đạt được. 15 6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng. 16 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 19 PHỤ LỤC 21 7. Thiết kế bài soạn minh hoạ. 21 https://dethi.top/

2. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Rèn kỹ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn Tiếng Việt 3. Tác giả: Họ và tên: Bùi Thị BẩyNam (nữ): Nữ Ngày tháng/năm sinh: 26- 02- 1974 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Tiểu học. Chức vụ, đơn vị công tác:Giáo viên Trường Tiểu học Cộng Lạc Điện thoại: 0987790493 4. Đồng tác giả (nếu có): Không 5. Đơn vịáp dụng sáng kiến lần đầu : Đơn vị: Trường Tiểu học Cộng Lạc. Địa chỉ: Cộng Lạc –Tứ Kỳ - Hải Dương. 6. Các điều kiện cần thiết đểáp dụng sáng kiến: - Không gian, ánh sáng, phòng ốc đầy đủ, đạt tiêu chuẩn phù hợp vớilứa tuổi học sinh. - Sáng kiến có thể áp dụng cho học sinh lớp 1; 2 đại trà và dạy học phù hợp với mọi đối tượng học sinh. 7. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu:Năm học 2020 – 2021. HỌ TÊN TÁC GIẢ (KÍ TÊN) XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊÁP DỤNG SÁNG KIẾN Bùi Thị Bẩy XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GD&ĐT (đối với trường mầm non, tiểu học, THCS) https://dethi.top/

3. TÓM TẮT NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến: Tập đọclà một trong những phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ởTiểu học nhất là đối với học sinh lớp Một. Tập đọctrang bị cho học sinh bộ chữ cái Tiếng Việt và những yêu cầu kỹ thuật để sử dụng bộ chữ cái đó trong học tập và giao tiếp, góp phần rèn luyện một trong những kỹ năng hàng đầu của việc học Tiếng Việt trong nhà trường đó là kỹ năng viết chữ. Dạy học sinh lớp Một tập đọc là dạy học sinh phát âm đúng, chuẩn bắt đầu từ các âm, vần sau đó đến tiếng, từ, nâng cao hơn là dạy học sinh biết đọc diễn cảm một văn bản, cảm thụ được văn bản đó... từ đó hình thành cho các em về hình dáng, độ cao, sự cân đối, tính thẩm mỹ của Tiếng Việt. Dạy học sinh biết được những kỹ năng đọcchữ từ đơn giản đến phức tạp. Đồng thời giúp các em xác định được cái hay, cái đẹp của Tiếng Việt qua đó giáo dục cho các em biết phát huy và giữ gìn sự trong sáng của tiếng mẹ đẻ góp phần nâng cao chất lượng dạy đọcchữ mà cũng phối hợp với những hợp phần khác nhằm phát huy vai trò công cụ của việc đọc đúng, đọc hay.. Việc dạy tập phát âm đúngđược phối hợpnhịp nhàng với việc dạy đọc âm, vần. Học sinh luyện tập đọc chữ dưới hai hình thức đó là: Luyện tập đọcchữ trong các tiết họcâm, chữ ghi âm, vần và tập đọctheo các yêu cầu kỹ thuật trong các tiết Tiếng Việt. Ngoài ra, việc rèn luyện kỹ năng phát âm đúng, chuẩncũng được triển khai trong các giờ học chính tả. Khi học tập viết, học sinh được quan sát trực tiếp chữ mẫu và cách viết mẫu của giáo viên, nghe giáo viên phân tích cách viết để hình thành biểu tượng chữ viết. Sau đó học sinh được luyện tập nhiều lần; được sửa chữa rồi mới viết vào vở. Do vậy hoạt động của giáo viên và học sinh có cao hay không phụ thuộc nhiều vào điều kiện về cơ sở vật chất như lớp học, ánh sáng, bàn ghế,… 2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến: - Do điều kiện thời gian và năng lực cá nhân có hạn, đề tài chỉ đi sâu nghiên cứu về cơ sở khoa học của việc rèn kỹ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một theochương trình công giáo dục phổ thong mới 2018đạt hiệu quả - Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 1A lớp đối chứng 1B. https://dethi.top/

4. 3. Nội dung sáng kiến( cần làm rõ): - Để hình thành kỹ năng phát âm chuẩncho học sinh, việc dạy tập đọcphải trải qua hai giai đoạn: + Giai đoạn 1: Giai đoạn này hình thành và xây dựng biểu tượng về chữ viết, giúp các em ghi nhớ được hình dáng, kích thước, quy định viết từng chữ cái. Cái hiểu biết này giúp học sinh viết chữ một cách tự giác. Nhờ vậy kết quả đạt được sẽ nhanh và chắc chắn hơn. + Giai đoạn 2: Đây là giai đoạn củng cố, hoàn thiện biểu tượng về chữ viết thông qua các hình thức luyện tập viết chữvà học sinh ghi nhớ và biết đọc đúng các chữ vừa viết. Có đọc đúng thì mới viết đúng và ngược lại có viết đúng thì mới đọc đúng. - Học sinh lớp Mộtcòn nhỏ, ý thức tự giác trong học tập chưa cao, khả năng ghi nhớ cũng hạn chế nên thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh để phối kết hợp nhắc nhở, giáo dục học sinh có ý thức học tập tốt. 4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến: Họcsinh có ý thức "phát âm chuẩn Tiếng Việt" giúp các em học tập tốt các môn học khác, xây dựng cho mỗi HS có một quy tắc chuẩn mực, một phương pháp để HS trở thành một công dân tốt cho xã hội. Xây dựng một tập thể lớp có ý thức đọc đúng, nói đúng, chuẩn mực, nói lời nói hay ý đẹp, xây dựng một tập thể HS có đức tính tốt đẹp: đoàn kết, cẩn thận, cần cù, kiên trì, năng động, sáng tạo, biết giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc….. là một thực trạng tốt trong xã hội ngày nay. 5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến: Rút ra bài học kinh nghiệm và nêu những khuyến nghị, đề xuất để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến. https://dethi.top/

5. MÔ TẢ SÁNG KIẾN 1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến. 1.1.Nội dung, mục đích của sáng kiến. Như chúng ta đã biết: Nhiệm vụ của nhà trường là giáo dục học sinh phát triển toàn diện. Các chủ nhân của thế kỷ XXI phải là những con người thông minh, dí dỏm, hoạt bát, có ánh sáng của trí tuệ, có tâm hồn trong sáng, lành mạnh và một thân thể cường tráng …Con người của văn hoá thời đại tiên tiến văn minh không chỉ giỏi một lĩnh vực mà phải là con người giỏi toàn diện. Có năng lực chuyên môn giỏi, có sức khoẻ tốt, am hiểu văn học nghệ thuật, thể dục thể thao, luôn luôn vận động và phát triển. Chính vì vậy mà giáo dục được đặt lên hàng đầu, toàn xã hội tôn vinh nghề giáo và cũng đặt cho chúng ta một trách nhiệm to lớn là khâu đột phá đưa đất nước ta đi vào kỉ nguyên mới, sánh vai cùng các nước trên thế giới. Cùng với sự phát triển về mọi mặt của xã hội là sự phát triển của văn hoá mà công cụ là tiếng nói, phong trào học ngoại ngữ hiện nay được coi là phát triển nhất từ trước tới nay như tiếng Anh, Trung, Nhật ... không những trong các nhà trường mà các trung tâm ngoại ngữ cũng rất phát triển. Để học và làm tốt các vấn đềtrên thì công cụ chính vẫn là Tiếng Việt. Chính vì vậy Đảng và nhà nước ta đã có sự quan tâm thường xuyên và đúng mực đối với vấn đề ngôn ngữ dân tộc. Hơn bao giờ hết yêu cầu "giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt - tiếng mẹ đẻ" là rất cần thiết. Mỗi người dân Việt Nam là một thành viên của cộng đồng, cần có ý thức sâu sắc đối với việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.Vì nhiệm vụ cao cả đó nên việc dạy TiếngViệt trong nhà trường cho học sinh mọi lứa tuổi luôn là việc làm rất quan trọng; đặc biệt hơn cả là dạy phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một- cấp Tiểu học. Bởi đây là lứa tuổi khởi đầu, lứatuổi nền móng; với các em học Tiếng Việt cũng là một môn học đầy khó khăn và cũng khá thú vị. Việc phát âm chuẩn trong Tiếng Việt không những giúp cho học sinh học tốt môn tiếng Việt mà còn học tốt các môn học khác và học lên cáclớp trên.Việc phát âm chuẩn không những nâng cao kĩ năng giao tiếp trong đời sống hằng ngày mà còn thể hiện được nét văn hoá giao tiếp. 1.2. Đối tượng nghiên cứu. 1 https://dethi.top/

6. - Các biện pháp rènkỹ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một theo chương trình Tiếng Việt giáo dụcphổ thông mới 2018. - Đốitượng khảo sát: Học sinh lớp 1A và lớp 1B. 1.3. Phạm vi nghiên cứu. - Do điều kiện thời gian và năng lực cá nhân có hạn, đề tài chỉ đi sâu nghiên cứu về cơ sở khoa học của việc thực hiện rènkỹ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một. Một số biện pháp rèn phát âm đúng các tiếng có phụ âm dễ lẫn: l- n; s- x; tr- ch; d- r- gi;… và một số tiếng có dấu thanh học sinh hay đọc ngọng( ngã/ sắc), …. 2. Cơ sở lý luận của vấn đề: Đối với người Việt Nam ta công cụ giao tiếp quan trọng nhất là tiếng Việt. Bởi vì tiếng nói của mỗi dân tộc có vai trò tối quan trọng trong đời sống cộng đồng và trong đời sống của mỗi cá thể. Chính nhờ ngôn ngữ mà con người có khả năng thiết lập quan hệ xã hội, diễn đạt trọn vẹn và sáng tỏ các sự kiện cũng như tư tưởng, tình cảm và nguyện vọng của mình, làm cho người khác thấu hiểu những gì hàm chứa trong sự diễn đạt ấy. Như vậy tiếng nói không chỉ là âm lượng phát ra bên ngoài mà còn là "tiếng nói bên trong"của mỗi cá nhân. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là giữ gìn và phát triển bản sắc tinh hoa Tiếng Việt làm cho Tiếng Việt giàu hơn, đẹp hơn để nó phản ánh chính xác, diễn tả những tư tưởng tình cảm của con người Việt. Một trong những nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt là rèn luyện nói đúng, viết đúng (cả về văn tự và nội dung) nhất là cấp Tiểu học mà lớp Một là nền móng. Tiếng Việt vốn rất phong phú và phức tạp vì vậy việc tiếp xúc và học Tiếng Việt, sử dụng Tiếng Việt không phải là vấn đề đơn giản nhất là đối với học sinh lớp Một là đối tượng đầu tiên coi Tiếng Việt là môn học nghiêm túc. Vì vậy người giáo viên có vai trò vô cùng quan trọng để hướng dẫn các em học tiếng mẹ đẻ sao cho khoa học và hữu ích nhất; sao cho ngôn ngữ mẹ đẻ trở thành công cụ đắc lực trong các cấp học cũng như cả cuộc đời. 2 https://dethi.top/

7. Thực tế các em chưa đi học đã tiếp xúc, sử dụng Tiếng Việt ở dạng ngôn ngữ nói. Vì vậy việc giao tiếp với những người xung quanh (phương ngữ) có ảnh hưởng rất lớn tới việc hình thành ngôn ngữ nói của trẻ. Mà như chúng ta đã biết, Hải Dương là một địa phương được coi là khu vực ngọng l/nnên phần nhiều số học sinh trước khi đến trường các em phát âm chưa chuẩn. Đến khi đi học các em mới có ý thức sửa lỗi phát âm theo ngôn ngữ chuẩn. Vì lẽ đó mà việc rèn phát âm cho học sinh Tiểu học nói chung và học sinhlớp Một nói riêng là rất quan trọng. Bởi có ngôn ngữ chuẩn các em sẽ học tốt các môn học khác và học lên các lớp trên tốt hơn. Từ thực tiễn về tầm quan trọng của việc phát âm chuẩn tiếng Việt trên, ngay từ khi nhận lớp 1A tôi đã đưa ra những biện pháp và áp dụng những biện pháp đó vào lớp mình ngay từ đầu năm đó là “Rèn kĩ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một"chính là mũi nhọn cho phong trào thi đua hai tốt "Dạy tốt, học tốt" và là trọng tâm của cuộc vận động "Khắc phục tình trạng phát âmlệch chuẩn l/n" do Sở giáo dục, Phòng giáo dục& đào tạo phối hợp với Công đoàn giáo dục Huyện Tứ Kỳ phát động. Học sinh lớp Một phát âm chuẩn sẽ học tốt các lớp trên, góp phần giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và trở thành những người có nét đẹp trong văn hoá giao tiếp.Trong chương trình dạy học ở bậc Tiểu học, môn Tiếng Việt là một môn học có vị trí đặc biệt quan trọng. Nó trang bị cho học sinh vốn kiến thức sơ giản ban đầu để nhận biết thế giới xung quanh, đặc điểm của sự vật và mối liên hệ giữa các sự vật đó. Nó góp phần phát triển, rèn luyện óc quan sát tỉ mỉ, sự phân tích khoa học, kết hợp với việc rèn luyện kĩ năng suy nghĩ một cách độc lập, lôgic, biết phân tích, tổng hợp (từ đơn giản đến phức tạp) để rút ra kết luận, từ đó phát triển trí thông minh, linh hoạt, sáng tạo cho học sinh. Không những vậy, môn Tiếng Việt còn giúp học sinh có được mối liên hệ chặt chẽ giữa bài học trong sách vở với đời sống thực tế, mang lại cho học sinh nhiều ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày, góp phần rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh cũng như giúp học sinh hình thành các năng lực ngôn ngữ, khoa học, thẩm mỹ và những phẩm chất chăm chỉ, trách nhiệm, yêu nước, ... 3. Thực trạng của việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một. 3 https://dethi.top/

8. 3.1.Nhận thức của giáo viên và học sinh. Đối với người Việt Nam ta công cụ giao tiếp quan trọng nhất là Tiếng Việt. Bởi vì tiếng nói của mỗi dân tộc có vai trò tối quan trọng trong đời sống cộng đồng và trong đời sống của mỗi cá thể. Chính nhờ ngôn ngữ mà con người có khả năng thiết lập quan hệ xã hội, diễn đạt trọn vẹn và sáng tỏ các sự kiện cũng như tư tưởng, tình cảm và nguyện vọng của mình, làm cho người khác thấu hiểu những gì hàm chứa trong sự diễn đạt ấy. Như vậy tiếng nói không chỉ là âm lượng phát ra bên ngoài mà còn là "tiếng nói bên trong"của mỗi cá nhân. Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt là giữ gìn và phát triển bản sắc tinh hoa Tiếng Việt làm cho Tiếng Việt giàu hơn, đẹp hơn để nó phản ánh chính xác, diễn tả những tư tưởng tình cảm của con người Việt. Một trong những nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt là rèn luyện nói đúng, viết đúng (cả về văn tự và nội dung) nhất là cấp Tiểu học mà lớp Mộtlà nền móng. Tiếng Việt vốn rất phong phú và phức tạp vì vậy việc tiếp xúc và học Tiếng Việt, sử dụng Tiếng Việt không phải là vấn đề đơn giản nhất là đối với học sinh lớp Một là đối tượng đầu tiên coi Tiếng Việt là môn học nghiêm túc. Vì vậy người giáo viên có vai trò vô cùng quan trọng để hướng dẫn các em học tiếng mẹ đẻ sao cho khoa học và hữu ích nhất; sao cho ngôn ngữ mẹ đẻ trở thành công cụ đắc lực trong các cấp học cũng như cả cuộc đời. Thực tế các em chưa đi học đã tiếp xúc, sử dụng Tiếng Việt ở dạng ngôn ngữ nói. Vì vậy việc giao tiếp với những người xung quanh (phương ngữ) có ảnh hưởng rất lớn tới việc hình thành ngôn ngữ nói của trẻ. Mà như chúng ta đã biết, Hải Dương là một địa phương được coi là khu vực ngọng l/nnên phần nhiều số học sinh trước khi đến trường các em phát âm chưa chuẩn. Đến khi đi học các em mới có ý thức sửa lỗi phát âm theo ngôn ngữ chuẩn. Vì lẽ đó mà việc rèn phát âm cho học sinh Tiểu học nói chung và HS lớp Mộtnói riêng là rất quan trọng. Bởi có ngôn ngữ chuẩn các em sẽ học tốt các môn học khác và học lên các lớp trên tốt hơn. Từ thực tiễn về tầm quan trọng của việc phát âm chuẩn Tiếng Việt trên, ngay từ khi nhận lớp 1Atôi đã đưa ra những biện pháp và áp dụng những biện pháp đó vào lớp mình ngay từ đầu năm đó là " Rèn kĩ năng phát âm chuẩn cho học sinh 4 https://dethi.top/

9. lớp Một"chính là mũi nhọn cho phong trào thi đua hai tốt "Dạy tốt, học tốt" và là trọng tâm của cuộc vận động "Khắc phục tình trạng phát âmlệch chuẩn l/n" do Sở giáo dục, Phòng giáo dục& đào tạo phối hợp với Công đoàn giáo dục HuyệnTứ Kỳ phát động. Học sinh lớp Mộtphát âm chuẩn sẽ học tốt các lớp trên, góp phần giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và trở thành những người có nét đẹp trong văn hoá giao tiếp. Họcsinh có ý thức "phát âm chuẩn Tiếng Việt" giúp các em học tập tốt các môn học khác, xây dựng cho mỗi HS có một quy tắc chuẩn mực, một phương pháp để học sinh trở thành một công dân tốt cho xã hội. Xây dựng một tập thể lớp có ý thức đọc đúng, nói đúng, chuẩn mực, nói lời nói hay ý đẹp, xây dựng một tập thể học sinh có đức tính tốt đẹp: đoàn kết, cẩn thận, cần cù, kiên trì, năng động, sáng tạo, biết giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc….. là một việc làm vô cùng cần thiết và thiết thựctrong xã hội ngày nay. 3.2.Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp quan sát. - Phương pháp đàm thoại. - Phương pháp giảng giải phân tích. - Phương pháp tổ chức trò chơi. - Phương pháp thu thập kết quả. 3.3. Thực trạng việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một theochương trình Giáo dục phổ thông mới 2018. 3.3.1. Phương ngữ: - Ảnh hưởng của lối phát âm chưa chuẩn của địa phương nhất là Hải Dương ngọng âm l/n phải chiếm từ 70 đến 80%. - Ý thức tự đọc, tự luyện phát âm của người dân địa phương chưa cao thậm chí trên đài truyền thanh của huyện xã vẫn phát âm ngọng l/n. - Do lỗi của gia đình chưa quan tâm đến việc phát âm chuẩn của con em mình thậm chí phần nhiều các thành viên trong gia đình phát âm chưa chuẩn; không biết lỗi phát âm của bản thân. 3.3.2. Đối với giáo viên: 5 https://dethi.top/

10. Trong Tiếng Việt có hai dạng ngôn ngữ nói và viết cần sử dụng triệt để rèn luyện bốn kĩ năng kĩ năng nghe, đọc, nói, viếtđược tốt. Khi sử dụng bốn kĩ năng này thì hai kĩ năng nghe, viết được giáo viên thực hiện tương đối tốt trong giao tiếp cũng như trong quá trình giảng dạy. Song do những nét dị biệt về phương ngữ, thổ ngữ nên một Số người nghe, viết tuân theo quy tắc chính tả rất tốt. Song khi đọc và nói còn chưa phân biệt rõ các phụ âm của tiếng. Sự phát âm giống nhau giữa l/n là rất phổ biến ở địa phương Hải Dương nói chung và Tứ Kỳ nói riêng. - Ví dụ: Phụ nữthành phụ lữ. ăn no thành ăn lo. làm việc thành nàm việc. Với kiểu phát âm như vậy khiến cho một số giáo viên cảm thấy thiếu tự tin, không tự nhiên, xấu hổ khi giao tiếp với người có giọng nói chuẩn mực. Bên cạnh đó vẫn còn một vài giáo viên biết như vậy nhưng ngại sửa ngọng, không tự rèn luyện và nêu cao ý thức tự rèn, rèn lẫn nhau. 3.3.3. Đối với học sinh: Trong những năm gần đây giáo dục đã rất quan tâm đến việc dạy và rèn bốn kĩ năng: nghe, đọc, nói, viết trong Tiếng Việt. Vì vậy học sinh không những viết đúng chính tả, tốc độ, viết đẹp, đọc đúng - đọc nhanh mà còn có kĩ năng nghe nói tốt. Tuy vậy việc dạy phát âm Tiếng Việt còn gặp không ít khó khăn vì trong Tiếng Việt, ở cùng một âm vị nhưng có nhiều cách viết khác nhau và cách phát âm cũng khác nhau. Đặc biệt đối với học sinh lớp Mộtviệc dạy phát âm chuẩn lại càng khó khăn bởi vì bộ máy phát âm của trẻ ở độ tuổi này đang dần hoàn thiện nên các em thường khó phân biệt hay lẫn lộn, phát âm thường sai. Vì vậy tình trạng học sinh nói không đúng chính âm và viết không đúng chính tả vẫn còn rất phổ biến như công văn số 03 CVLT ngày 26-11-2008 của Sở GD&ĐT và Công đoàn ngành GD Hải Dương đã phát động cuộc vận động "Khắc phục tình trạng nói không đúng âm l/n" trong đó có đoạn viết "Do chịu ảnh hưởng về tập quán ngôn ngữ địa phương nên những năm qua, mặc dù các trường đã có cố gắng trong việc giáo dục,rèn luyện 6 https://dethi.top/

11. kĩ năng cho học sinh, nhưng tình trạng phát âm không đúng chính âmvà viết không đúng chính tả vẫn còn khá phổ biến. Lỗi phát âm không đúng chuẩn (còn gọi là nói ngọng) chủ yếu trong phát âm và viết các phụ âm như: l/n, ch/tr, s/x, và gi...trong đó lỗi phát âm và viết các phụ âm l/n là nghiêm trọng và phổ biến nhất..." Theo điều tra cấp trường (trường tôi và một số trường bạn ) cụ thể là ở lớp Mộttôi thấy số học sinh phát âm ngọng chiếm khoảng từ 18-20% trong đó phổ biến là lỗi phát âm sai những từ chứa tiếng có âm l/nvà tiếng có thanh ngã thành thanh sắc. Các em phát âm sai hiển nhiên dẫn đến viết sai tiếng, từ. Ví dụ: quả đỗthành quả đố ngoan ngoãn thành ngoan ngoán che ô thành tre ô đất nướcthành đất lước Việt Nam thành Việt Lam Thật không biết nói sao khi người Việt Nam lại phát âm và viết sai tên tổ quốc mình. Từ việc phát âm không chuẩn nêu trên dẫn đến việc học sinh đọc chậm, chưa hiểu và diễn đạt được ý của các câu, từ trong bài văn, đoạn văn. Vì vậy việc dạy học sinh phát âm đúng chính âm là việc làm cực kì quan trọng và không mấy dễ dàng đòi hỏi học sinh, giáo viên, các nhà trường cũng như toàn xã hội phải thật sự nỗ lực và cố gắng rèn luyện tạo ra phong trào trong toàn xã hội. Xuất pháttừ những nguyên nhân trên mà học sinhphát âm chưa tốt, đọc với tốc độ chậm, đọc hiểu nội dung chưa sâu…. do vậy tôi đã nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp"Rèn kĩ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một” Sau khi khảo sát cấp trường tôi bắt tay vào nghiên cứu các đối tượng lớp mình kết quả như sau: Bước1: Tiếp xúc xác định, phân loại đối tượng học sinh lớp mình. Bởi càng gần gũi các em thì việc phát hiện và phân loại đối tượng để luyện tập càng hiệu quả. Bước 2: Ra đề khảo sát ở 2lớp: lớp 1A (lớp thực nghiệm) và lớp 1B (lớp đối chứng). 7 https://dethi.top/

12. Vì mới vào lớp Một, các em chưa biết đọc, biết viết nên tôi ra đề cho các em đọc thuộc lòng đoạn thơ mà các em đã thuộc từ khi ở mầu giáo "Nhà em treo ảnh Bác Hồ”. Sau đó cho học sinh hát bài "Cháu lên ba" tôi thấy rất nhiều học sinh phát âm ngọng chủ yếu l/nvà dấu thanh ngã và thanh sắc. VD: Lá cờ - ná cờ. Lên ba thành nên ba. mẫu giáo thành mấu giáo là lá la la. thành nà ná na na..... Kết quả khảo sát như sau: * Lớp 1A Nội dung Tổng số HS Số HS Tỉ lệ (%) Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm l 35 10 28,6 Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm n 35 9 25,8 Số HS phát âm đúng phụ âm phụ âm n- l. 35 17 48,6 Số HS phát âm lẫn thanh ngã với thanh sắc. 35 6 17,1 * Lớp 1B Nội dung Tổng số HS Số HS Tỉ lệ(%) Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm l 35 9 25,7 Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm n 35 8 22,9 Số HS phát âm đúng phụ âm phụ âm n- l. 35 16 45,7 Số HS phát âm lẫn thanh ngã với thanh sắc. Qua việc khảo sát thực tế tôi thấy số học sinh trong 2 lớp số HS phát âm chưa 35 5 14,3 chuẩn tương đối cao, phát âm ngọng l/n, dấu thanh là phổ biếnnên đề tài này tôi đi sâu vào hai nội dung chính đó là dạy cách phát âm chuẩn l/nvà dấu thanh ngã thành thanh sắc ngay từ đầu năm . 4. Các giải pháp (biện pháp) thực hiện. 8 https://dethi.top/

13. 4.1. Giáo viên tự bồi dưỡng tìm hiểu tâm lý và cơ sởkhoa học của việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một. - Là giáo viên Tiểu học mọi lời nói, cử chỉ, hành động chúng ta đều phải gương mẫu và hết sức chuẩn mực, nhất là khi chúng ta đứng trước học sinh. Đặc biệt là đối với giáo viên lớp Một, vì trước khi vào hoạt động của các em chủ yếu là vui chơi. Ngôn ngữ được hình thành tự nhiên theo ngôn ngữ địa phương do người lớn dạy truyền miệng bi bô cho trẻ và bản thân các em tựhọc mà có. Vì vậy khi vào lớp Mộtcách phát âm của các em phụ thuộc nhiều vào mẫu của giáo viên. Bởi vậy người giáo viên cần phải rèn luyện cách đọc, cách nói, cách phát âm chính xác để các em học tập và noi theo. Chính vì vậy giáo viên lớp Mộtkhông những có phương pháp quản lý tốt, có kinh nghiệm dạy học, rèn kĩ năng mà quan trọng nhất là phải là những người phát âm chuẩn, rõ ràng.Riêng ở trường tôi đã chọn được đội ngũ giáo viên lớp Mộtkhá chuẩn về ngôn ngữ và chữ viết. - Để khắc phục vấn đề trên và hưởng ứng cuộc vận động "Khắc phục tình trạng phát âm lệch chuẩn l/n" của Sở giáo dục, Phòng giáo dục và công đoàn ngành phát độngtổ chuyên môn chúng tôi đã tổ chức thảo luận về phương pháp rèn cho học sinh phát âm đúng l/nvà tìm biện pháp khắc phục lỗi cho học sinh . Qua đó mỗi giáo viên tự rút kinh nghiệm cho mình và có ý thức rèn đọc sửa ngọng ở mọi nơi mọi lúc. Giáo viên tự sửa cho nhau trong các tình huống ứng xử khác nhau. Từ đó tạo nên phong trào chung giúp cho giáo viên khỏi mặc cảm, tự tin và nêu cao ý thức rèn luyện dể có ngôn ngữ chuẩn hơn. 4.2. Đối với học sinh: Với yêu cầu mức độ cần đạt trong chuẩn kiến thức kĩ năng môn Tiếng Việt đối với học sinh lớp Một là: - Đọc đúng và rõ ràng bài văn đơn giản (khoảng 30 tiếng /phút ), hiểu nghĩa các từ ngữ thông thường và nội dung thông báo của câu, đoạn văn. - Viết đúng chữ thường, chép đúng chính tả đoạn văn (khoảng 30 chữ/ 15phút). - Nghe hiểu lời giải và lời hướng dẫn của GV. Nói rõ ràng, trả lời được câu hỏi đơn giản. 9 https://dethi.top/

14. Như vậy yêu cầu đặt ra rất sát với trình độ học sinh phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của lứa tuổi. Trong đó việc đọc đúng là quan trọng nhất. Bởi có đọc đúng mới viết đúng và hiểu đúng vấn đề. Mà để đọc đúng thì vấn đề phát âm chuẩn là cực kì quan trọng đối với học sinh lớp Một. Chính vì vậy để học sinh phát âm được chuẩn thì ngay từ khi học sinh bước vào lớp Mộtcác em được làm quen bảng chữ cái: a, b, c, ... tôi đã thực hiện các bước rèn phát âm sau: - Bước 1: Hướng dẫn các em cách phát âm chuẩn bằng cách luyện hình miệng: Khi phát âm chú ý đến độ mở của miệng: cửa miệng mở không quá rộng, đọc tròn tiếng: a, ă, â, bờ, cờ, dờ, đờ....Phân biệt với các âm tròn môi: o, u, ô... Không đọc kéo dài các âm: Ví dụ: bờ - ờ, lờ - ờ, mờ- ơ....vờ - ờ... Cách đọc này sẽ làm cho giọng đọc đến khi ghép vần bị kéo dài méo tiếng và ngọng nghịu, tiếng nói rất nặng. Bên cạnh đó hướng dẫn kĩ các em sự kết hợp và cách điều khiển bộ máy phát âm: lưỡi, răng, hàm, cổ họng, mũi ....đặc biệt là luồng hơi đi ra. Ví dụ: Cách phát âm "l"Lưỡi cong lên chạm lợi trên, hơi đi ra phía hai bên rìa lưỡi, xát nhẹ. Cách phát âm"n" Khi phát âm n , đầu lưỡi chạm răng, hơi thoát ra qua cả miệng và mũi. - Bước 2: Sửa lỗi phát âm cho học sinh bằng biện pháp luyện theo mẫu: Như đã nói ở trên tôi đi vào luyện các âm mà học sinh sai nhiều ở các bài điển hình : l/n, tr/ chvà dấu thanh ngã... Dạy các bài này tôi thực hiện theo quy trình sau: - GV hướng dẫn cho học sinh nắm được cơ sở của việc phát âm. - GV phát âm mẫu- học sinh nghe quan sát hình miệng, lưỡi, hơi thoát... - HS phát âm - nghe quan sát hình miệng theo cặp. 10 https://dethi.top/

15. - HS luyện trước lớp - sửa sai ngay và luyện phát âm lại nhiều lần (theo mẫu của GV). - Ghép các tiếng, từ để luyện đọc . * Lưu ý: khi dạy 2 âm dễ lẫn như l/n; x/s ;tr/ch...luôn luôn yêu cầu học sinh so sánh phân biệt cách phát âm đặc biệt để 2 tiếng, từ cần phân biệt gần nhau luyện (la hét/quả na; tia nắng/lắng nghe; quả đỗ/quả đố...). Ví dụ 1: Khi dạy bài phụ âm n. - Bước 1: Giáo viên hướng dẫn học sinh nắm được cơ sở của việc phát âm( âm n). Phụ âm nlà phụ âm tắc ở đầu lưỡi. Khi phát âm hơi bật qua cả mũi và miệng. Muốn phát âm đúng cần phải đặt đầu và lợi thuộc hàm trên cho sát chân răng rồi mới phát âm (Khi phát âm không uốn lưỡi). (Yêu cầu HS so sánh cách phát âm n với cách âm âm lđã học: Phụ âm l là một phụ âm biên ,vì khi phát âm hơi thoát ra hai biên nhiều hơn. Muốn phát âm đúng cần uốn lưỡi và đặt đầu lưỡi vào bên trong của lợi thuộc hàm trên. Khi phát âm hơi cũng đẩy rất nhanh qua đầu lưỡi và thoát ra khỏi miệng). Bước 2: Giáo viên phát âm mẫu n–học sinh nghe, quan sát hình miệng, vị trí lưỡi. - Bước 3: HS phát âm n-khi phát âm sờ tay lên mũi sẽ thấy mũi rung(âm mũi) khác với phát âm l. - Bước 4:HS luyện trước lớp -sửa sai ngay và luyện phát âm lại nhiều lần (theo mẫu của GV). - Bước 5: Ghép các tiếng, từ để luyện đọc. Sau khi học sinh đã ghép tiếng khoá nơtừ (cái nơ), HS phân tích, đánh vần n-ơ -> nơ đọc trơn nơ . HS tìm từ mở rộng(ăn no,nắng sớm, quả na...) - HS khá giỏi có thể nói câu: Nắng sớm chiếu qua cửa sổ. Năm nay em học lớp Một. Ví dụ 2: Khi dạy bài thanh ngã: Bước 1:Cho HS nhận diện và gọi tên dấu thanh ngã (nếu HS gọi tên sai hay lẫn GVsửa ngay). 11 https://dethi.top/

16. Bước 2:GV hướng dẫn cho học sinh tìm và phát âm những tiếng có chứa dấu thanh ngã : bẽ, đỗ, lễ, .... Khi gặp trường hợp các em phát âm sai tất cả các tiếng, từ trên thành tiếng có dấu thanh sắc thì giáo viênhướng dẫn HS luyện theo mẫu sau: bẽ= be + ẽ => bẽ đỗ = đô + ỗ =>đỗ lễ = lê + ễ=> lễ Luyện cho HS đọc từ chậm từng tiếng sau đó đọc nhanh sẽ tạo thành tiếng theo yêu cầu. Qua cách rèn như vậy chắc chắn các em sẽ sửa được lỗi phát âm của mình theo ngôn ngữ chuẩn. - Bước 3: Dạy học sinh phân biệt được nghĩa cơ bản của từ vựng: Với học sinhlớp Mộttheo chuẩn kiến thức kĩ năng chỉ yêu cầu hiểu nghĩa của các từ ngữ thông thường và nội dung thông báo của câu văn. Vì vậy khi giải nghĩa chỉ cần hiểu nghĩa cơ bản của từ để phân biệt tốt khi phát âm hoặc những từ ngữ nào chỉ chứa âm này mà không chứa âm kia giáo viên cũng cung cấp cho học sinh bết luôn. Ví dụ: Khi dạy bài âm l, HS tìm từ mở rộng (hoặc từ ngữ ứng dụng): lê (quả lê) khác với nê (Không tiêu hoá, đầy trong câu “Bụng phát nê vì ăn nhiều”, lễ hội (không có nễ), lắng (lắng nghe chỉ sự yên lặng để tập trung nghe, lắng đọng...) khác với nắng (ánh nắng: chỉ ánh sáng phát ra từ mặt trời). Sau khi phân biệt nghĩa giáo viên cho HS luyện đọc lại nhiều lần để các em không bị sai lặp lại. - Bước 4:Xây dựng phong trào. Khuyến khích học sinh tự phát hiện và sửa lỗi cho nhau. Để hình thành thói quen này, tôi luôn định hướng cho học sinhchú ý lắng nghe để phát hiện cách phát âm của chính bản thân cũng như các bạn. Tôi kịp thời động viên những em có ý thức phát âm đúng đồng thời khích lệ những em phát hiện chính xác những lỗi phát âm của bạn và nhắc nhở, giúp đỡ bạn sửa ngay. 12 https://dethi.top/

17. Rèn cho HS có ý thức đọc đúng phát âm chuẩn được diễn ra trong tất cả các tiết học trong mọi lúc, mọi nơi, trong quan hệ giao tiếp với bạn bè, thầy cô, gia đình, xã hội…Việcrèn cho học sinh phát âm chuẩn thể hiện nhiều nhất trong những tiết học âm vần, tập đọc. Đối với học sinhTiểu học các em rất thích được cô giáo động viên. Vì vậy trong quá trình giảng dạy trên lớp tôi luôn phát hiện những lỗi phát âm sai của học sinh sửa phát âm chuẩn cho từng lỗi sai, thường xuyên tuyên dương những em phát âm chuẩn có tiến bộ. Những lỗi sai mà HS thường mắc như: Một số em phát âm những tiếng có âm đầu là "l" thành tiếng có phụ âm đầu là "n" và ngược lại. Ví dụ: "làm" phát âm thành "nàm'hoặc "năm" thành "lăm" Hoặc có những em phát âm những tiếng có phụ âm đầu là "Tr" thành tiếng có phụ âm đầu là "ch" hoặc ngược lại. Một số em còn phát âm chưa chuẩn những tiếng có phụ âm đầu là s/x; những tiếng có thanh ngã thành tiếng có thanh sắc. Ví dụ: " ngoan ngoãn" đọc thành "ngoan ngoán".Để giúp học sinh phát âm tốt, giáo viên là người nói chuẩn, phát âm chuẩn, uốn nắn, rèn học sinh sửa phát âm sai thường xuyên; giúp các em phân biệt sự khác nhau giữa các tiếng hay lẫn .. Khi phát hiện học sinh phát âm sai giáo viên làm mẫu yêu cầu học sinh phát âm lại nhiều lần. Trong mỗi tiết Tiếng Việt, tập đọc tôi thường dành vài phút để cho các em học sinhthi đọc đúng với nhau, thi giữa cá nhân với nhau, thi giữa các tổ các nhóm… giúp cho các em hứng thú đọc đúng, phong trào đọc đúng, tạo ra phong trào thi đua trong lớp, trong trường 4.3. Xây dựng mục" Đố vui, vui đố", trò chơi: Năm học 2020- 2021 là năm họctiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế . Năm học tiếp tụchưởng ứng phong trào thi đua "xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực" nên việc kết hợp với các đoàn thể tổ chức các trò chơi học tập, trò chơi dân gian có lời để luyện nói cho HS một cách tự nhiên. Chẳng hạn thông qua những bài đồng dao trong trò chơi "nu na nu nống, thả đỉa ba ba, nhảy lò cò....". Với những trò chơi 13 https://dethi.top/

18. như vậy tôi thấy các em học tập rất vui, thoải mái, nhẹ nhàng và được khắc sâu cách phát âm l/n, tr/ch, s/x,... Phát động phong trào: "Vui học- học vui” tạicác tiết đọc mở rộng( phần luyện tập tổng hợp)để chọn ra nhữngnhóm, những cá nhân đọc tốt. Học sinh tự tìm những câu đố, những bài sưu tầm về những câu, từ phát âm hay lẫn…. Ví dụ: "Lúa nếp là lúa nếp làng Lúa lên lớp lớp lòng nàng nâng nâng" Hay là thi đọc đoạn thơ(đọc nối tiếp theo nhóm) trong đó có những đối tượng hay lẫn: Ví dụ: Lá lá la la Em là trò giỏi Em là con ngoan Ngày giúp mẹ chăm làm Lau nhà xách nước Tưới vườn na xanh. Ngoài ra tôi có thể tổ chức các trò chơi khác như tìm nhà đọc chữ, hay thả bóng đọc chữ hay tặng quà cho bạn có tên phụ âm đầu l/n, tr/ch (tặng cái làn cho bạn Nam, tặng quả na cho bạn Lan....) tổ chức trò chơi hát đối, đọc chữ....tuỳ thuộc vào mức độ hứng thú trong học tập của HS. 4.4. Khen ngợi- nêu gương: Khen ngợi là biện pháp tích cực cổ vũ tinh thần các em. Với những em phát âm tốt, giáo viên cần tuyên dương và động viên các em tiếp tục phát huy đồng thời cho cả lớp học tập bạn. Đối với học sinh đọcchưa tốt(ngọng)tôi thường khen ưu điểm của các em rồi nhẹ nhàng nhắc nhở, hướng dẫn các em phát âm lại để các em sửa chữa. Ví dụ: “ Em đọc nhanh, lưu loát rồinhưng cần phát âm đúngmộtsố tiếng có phụ âm l/n hay tiếng có dấu thanh ngã/ sắc,… nhé”. Hoặc “ Em đọcđã có tiến bộ, em cần đọc to, phát âm rõràng hơn các tiếng có âm ch/tr; thanh ngã/ sắc,…”. Sau đó tôi có thể yêu cầu học sinh đó đọclại theo mẫu của cô, tránh tình trạng lúc nào cũng chê như “Em đọc kémlắm!”, “Em đọcchậm quá!”... Đối với học sinh đọctốt, tôi yêu cầu cao hơn và không bằng lòng, thoả mãn với kết quả đạt được để các em luôn 14 https://dethi.top/

19. cố gắng vươn lên. Ví dụ: “Em đã đọcnhanh và đúng, cố gắng luyện đọc diễn cảm mềm mại hơn, hay hơn”. Có thể những phần thưởng bằng vật chất nho nhỏ như bút chì, quyển vở …hoặc một lời thông báo tới cha mẹ cũng làm tinh thần các em phấn chấn từ đó các em tiếp tục nỗ lực hơn. 4.5. Kết hợp với phụ huynh: Muốn cho HS có ý thức " Rèn kĩ năng phát âm chuẩn"thì ngoài việc rèn học sinh đọc trên lớp, việc học ở nhà cũng rất quan trọng cần sự hợp tác của phụ huynh. Do vậy ngay từ đầu năm tôi cho lớp họp phụ huynh học sinh. Thông qua đó để phụ huynh cùng giáo viên rèn, nhắc nhở…Bên cạch đó tôi thường xuyên trao đổi phương pháp dạy học cũng như việc: " rèn phát âm" cho học sinhvới phụ huynh, luôn kết hợp giữa giađình và nhà trường để cùng giáo dụccác em đạt hiệu quả tốt nhất có thể. 5. Kết quả đạt được. Việc rèn HS có ý thức: "Rèn kĩnăng phát âm chuẩn cho HS lớp Một" không phải là một ngày hai ngày mà là cả một quá trình dài liên tục và thường xuyên. Đối với học sinhlớp Mộtcác em chưa tự ý thức được việc làm của mình mà sự quan tâm, động viên, hướng dẫn sát sao của người giáo viên nó sẽ tạo đà, là động lực giúp các em đi theo những điều tốt ngay từ ban đầu. Trên đây là một số biện pháp ngay từ khi nhận lớp, tôi đã đưa và áp dụng đối với lớp mình phụ trách. Sau khi dạy thực nghiệm tôi thấy các em học sinh tiến bộ hơn hẳn so với đầu năm. Những em hay sai mặc cảm bây giờ đã bạo dạn các em đã phát hiện và sửa sai cho nhau rất linh hoạt và chính xác. Sau đó tôi ra đề kiểm tra đọc ở 2 lớp: 1A và 1B với đề bài: đọc bài "Đầm sen"- sách tiếng Việt 1 - Tập 2 trang 123, trong bài có các từ cần luyện: ven làng, lá sen, lá cao, lá thấp, thuyền nan, rẽ lá, xanh mát...và kết quả thu được như sau: 15 https://dethi.top/

20. *Lớp 1A: Số HS điều tra đầu năm Số HS điều tra cuối năm Tỉ lệ Tỉ lệ Nội dung % % Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm l. 10/35 28,6 0 0 Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm n. 9/35 25,8 1/35 2.9 Số HS phát âm đúng phụ âm phụ âm n- l. 17/35 48,6 34/35 97,1 6/35 17,1 0 0 Số HS phát âm lẫn thanh ngã với thanh sắc. *Lớp 1B: Số HS điều tra đầu năm Số HS điều tra cuối năm Tỉ lệ Tỉ lệ Nội dung % % Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm l 9/35 25,7 4/35 11,4 Số HS phát âm lẫn phụ âm sai phụ âm n 8/35 22,9 3/35 8,6 Số HS phát âm đúng phụ âm phụ âm n- l. 16/35 45,7 28/35 80 5/35 14,3 7/35 20 Số HS phát âm lẫn thanh ngã với thanh sắc. Qua kết quả khảo sát( bảng thống kê) ta thấyviệc rèn kĩ năng phát âm cho học sinh của tôi áp dụng vào lớp 1A đạt hiệu quả rất khả quan không những so với đầu năm mà còn hơn hẳn so với lớp đối chứng 1B. Có được kết quả trên là do sự hướng dẫn sát sao của giáo viên và cũng là sự cố gắng của bản thân học sinh, đồng thời cũng là sự chỉ đạo đi sâu, đi sát của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môntrong việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh. 6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng: Qua quá trình nghiên cứu, tìm tòi và tích luỹ, đúc rút kinh nghiệm tôi nhận thấy: 16 https://dethi.top/

21. - Để đạt hiệu quả cao trong quá trình dạy học tập viết và "Rèn kĩ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một"nói riêngvà các môn học khác nói chung, mỗi giáo viên cần phải chú ý những yêu cầu sau: + GV phải có tâm huyết với nghề, có lòng yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao luôn tìm ra những biện pháp để nâng cao kiến thức cũng như rèn học sinh. Người giáo viên phải thực sự mẫu mực trong từng lời ăn tiếng nói, trong mọi cử chỉ hành động, trong mọi nề nếp sinh hoạt. Ngôn ngữ của giáo viên phải chắt lọc, ngắn gọn, dễ hiểu. Hệ thống câu hỏi đưa ra theo hướng gợi mở nêu vấn đề. + Nghiên cứu kỹ chương trình và mức độ chuẩn cần đạt của mỗi khối lớp. Xác định rõ mục đích, yêu cầu, phương pháp để chuẩn bị bài cho chu đáo, phù hợp với trình độ từng đối tượng học sinh của lớp mình. + Nắm chắc các phương pháp giảng dạy cũng như các hình thức dạy học của bộ môn. Vận dụng và kết hợp một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với từng bài cụ thể. Mỗi tiết dạy, giáo viên cần biết cách tìm và lựa chọn cho mình những phương pháp dạy học phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và trình độ nhận thức của từng đối tượng học sinh; giúp các em tự phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên. + Tạo điều kiện để học sinh được luyện tập và thực hành nhiều. Phải biết phân đối tượng học sinh để hướng dẫn luyện tập thực hành . + Có biện pháp động viên, khuyến khích kịp thời để khích lệ các em hăng say học tập. Nhất là với học sinh yếu, giáo viên cần tìm ra những điểm tốt (dù nhỏ nhất) để động viên các em, tạo cho các em niềm tin vào bản thân. Từ đó học sinh có sự cố gắng vươn lên trong học tập. + Phải kiên trì vượt khó, tìm tòi, sáng tạo và thường xuyên học hỏi đồng nghiệp. + Phải thực sự có lòng say mê nghề nghiệp, có tinh thần trách nhiệm cao và luôn đặt chất lượng học tập của học sinh lên hàng đầu. - Đề tài " Một số biện pháp rèn kỹ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Một" đã thực hiện thành công , có hiệu quả đối với lớp Mộtcủa tôi và tôi thấy dạy theo phương hướng đổi mới này thực sự đã đổi mới cả về nội dung và hình thức, 17 https://dethi.top/

22. phương pháp so với lối dạy đại trà hiện nay. Tôi mạnh dạn cho học sinh tự tìm được nhiều tiếng, từ, câu mới và chọn câu học sinh thích nhất để thi đọc hay, đọc đúng, đọc chuẩn, đọc diễn cảm phát huy năng lực học tập của học sinh. Giáo viên có thể cho học sinh tự tìm đọc ở sách báo chứ không nên bó gọn ở sách giáo khoa, giáo viên tự soạn các từ, các câu, đoạn văn thơ để rèn đọc chuẩn cho học sinh. - Kết quả cho thấy sự thành công của đề tài. Song bên cạnh đó cũng có những hạn chế. Đề tài còn ít nhiều mang tính lý luận, các phương pháp và bài dạy chưa nhiều, đặc biệt mới chú ý đến rèn kỹ năng đọc ở phần tập đọc chưa chú trọng nhiều tới hoàn cảnh giao tiếp ngoài giờ học của học sinh. Việc rèn kỹ năng đọc chuẩn cho học sinh yếu chưa rõ ràng cụ thể. Đề tài mới chỉ áp dụng trong phạm vi lớp chủ nhiệm chưa áp dụng rộng rãi tới các lớp của trường. Tôi hy vọng mình sẽ nhận được sự góp ý của các bạn đồng nghiệp để đề tài của tôi hoàn thiện hợn. Giúp các em học sinh sửa được lỗi phát âm chưa chuẩn nhiều hơn không chỉ trong giờ học mà còn ở mọi hoàn cảnh giao tiếp. Để góp phần cho phong trào thi đua "chống phát âm lệch chuẩn n/l" do Sở giáo dục, Phòng giáo dục Đào tạo phát động có kết quả hơn. Điều đó góp phần "giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt - tiếng mẹ đẻ". 18 https://dethi.top/

23. KẾT LUẬNVÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Qua việc nghiên cứu rèn kĩ năng phát âm chuẩn ở lớpMột, để giúp cho HS đọc đúng, đọc tốt,đảm bảo tốc độ là một vấn đề giáo viênlớp Một rất quan tâm. Một trong những mục tiêu phải đạt sau khi dạy hết âm, vần làhọc sinh phải phát âm đúng. Vì vậy khi dạy học âm, vần rất cần thiết coi trọng rèn kĩ năng đọc. Sau mỗi loại bài âm, kiểuvần, giáo viên cần biết được học sinhcủa mình đã làm tốt kĩ năng nào, còn kĩ năng nào chưa làm tốt thì cókế hoạch giúp đỡ các em ở tiết Tiếng Việt cộng, tiết đọc mở rộng hoặc các tiết sau. Bản thân tôi, trong quá trình giảng dạy tôi đó áp dụng những kinh nghiệm nêu ở trên vào giảng dạy đạt kết quả khá tốt. 2. Khuyến nghị: 2.1. Về phía học sinh: - Có ý thức tự giác luyện tập, ham tìm hiểu. - Có đầy đủ đồ dùng học tập - Có sự quan tâm đúng mức của gia đình 2.2. Về phía giáo viên: - Điều tra nắm chắc thực trạng phát âm cũng như năng lực học tập của học sinh. Biết điểm mạnh, yếu của mỗi học sinh. - Phát huy tốt hơn nữa phương pháp rèn phát âm(luyện nói cho học sinh ,tăng cường tính thực hành ở buổi 2. Thường xuyên nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo để đổi mới phương pháp dạy học - Đề cao, gương mẫu về sửa ngọng, chữ viết - Phải luôn luôn học hỏi kinh nghiệm; phát âm chuẩn, diễn đạt tốt …. - Tổ chức tốt các phong trào thi đua trong học sinh và giáo viên. - Làm tốt công tác tuyên truyền, quan hệ tốt với phụ huynh học sinh, nhân dân… 2.3. Về phía nhà trường: - Tổ chức các chuyên đề, áp dụng một số kinh nghiệm dạy phù hợp với điều kiện của nhà trường và địa phương để giáo viên học hỏi lẫn nhau. 19 https://dethi.top/

24. - Hưởng ứng và thực hiện tốt cuộc vận động "Khắc phục tình trạng phát âm lệch chuẩn l/n" của Sở giáo dục, Phòng giáo dục và công đoàn ngành phát động. - Tạo mọi điều kiện về thời gian cũng như kinh phí để GV tổ chức hội thảo, hội thi. - Động viên khen thưởng kịp thời đối với những giáo viên, những học sinh, nhữnglớp có phong trào nổi bật. 2.4. Về phía các cấp quản lý giáo dục: - Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ thông qua các lớp tập huấn, hội thảo chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên để từng bước tháo gỡ khó khăn, nâng cao chất lượng giờ dạy. - Đầu tư cơ sở vật chất và các phương tiện dạy học, từng bước hiện đại hoá cơ sở vật chất trong nhà trường. - Cung cấp tài liệu, chuyên san kịp thời cho giáo viên nghiên cứu và học tập. Trên đây là toàn bộ đề tài kinh nghiệm của tôi nhằm rèn kĩ năng phát âm chuẩn cho học sinh lớp Mộtnói riêng và học sinh Tiểu học nói chung .Thực tế dạy học cho thấy: Việc làm này đã thực sự đã giúp cho học sinh đọc, nói, viết chuẩn hơn. Giảm thiểu học sinh ngọng và làm dấy lên phong trào chống nói ngọng tại địa phương.Góp phần hình thành các năng lực ngôn ngữ, khoa học, thẩm mĩ,… và các phẩm chất chăm chỉ, nhân ái, trách nhiệm và yêu nước,… cho học sinh. Do trình độ và khả năng nghiên cứu còn hạn chế, nên kinh nghiệm của tôi không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp, giúp đỡ của các bạn đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện và vận dụng vào thực tế dạy học tốt hơn. Xin chân thành cảm ơn ! 20 https://dethi.top/

25. PHỤ LỤC Thiết kế bài soạn minh hoạ Tiếng Việt: BÀI 13: L, M, N I. MỤC TIÊU: -Đọc, phát âm đúng các tiếng/ chữ có l, m, n. MRVT có tiếng chứa l, m, n -Viết được được các tiếng/ chữ có l, m, n. Viết được chữ số 2. - HS có ý thức học tập tốt. -Góp phần hình thành phẩm chất chăm chỉ học tập, có ý thức nghiêm chỉnh khi tham gia các phương tiện giao thông. II. ĐỒ DÙNG: - GV: Tranh ảnh, side minh họa từ khóa: lá, mạ, mụ. Mẫu chữ, chữ số l, m, n, 2 viết trên bảng li. Bảng phụ có chữ viết mẫu: lá, mạ, nụ - HS: Bộ chữ học vần ( dùng cho HS), SGK, VBT 1/T1 và Vở TV1/1, phấn, bảng, giẻ lau... III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Tiết 1: HĐ của GV 1. Hoạt động 1: Khởi động: 1.1. GV cho HS hát bài “ Cháu lên ba” hát kèm vận động vui nhộn. - Cho HS hát lại câu cuối: Là lá la la là là lá la la. Hoạt động 2.Hoạt động chính 2.1.Khám phá âm mới a, Giới thiệu l, m, n - GV đưa hình ảnh lên màn hình tivi - GV chỉ: đây là chữ gì? ( l) - HD HS phát âm đúng ( Chữ m, n tiến hành tương tự - nếu HS không đọc được, GV đọc mẫu) - Hãy chỉ các chữ l (m, n)trong các tiếng dưới tranh. - GV giới thiệu bài: Hôm nay chúng ta cùng học cách ghép tiếng từ l, m, n nhé. b. Đọc âm mới, tiếng/ từ khóa. + HD HS đánh vần, đọc trơn, phân tích tiếng lá: - Theo dõi, hướng dẫn HS. - HD học sinh phát âm l: + Lưỡi cong lên chạm vòm lợi trên, hơi đi ra hai phía bên rìa lưỡi, xát nhẹ. + GV phát âm mẫu HĐ của HS - HS làm theo hướng dẫn. - HS quan sát tranh - HS đọc - HS đọc lại (CN, ĐT) - 1- 2 HS lên bảng chỉ, HS chỉ trong sách trong nhóm đôi - HS: lờ - a - la - sắc - lá - tiếng lá gồm âm lđứng trước, a đứng sau và thanh sắc.... - HS theo dõi. 21 https://dethi.top/

26. + GV nghe và chỉnh sửa cho HS. + Tìm tiếng chứa âm l? + HD học sinh nhận xét chú ý nhận xét về cách phát âm âm l. + Thực hiện tương tự với tiếng mạ, nụ + GV HD học sinh cách phát âm âm n: Khi phát âm âm n đầu lưỡi chạm răng, hơi thoát qua cả miệng và mũi. + GV phát âm mẫu chậm cho HS quan sát, nhận biết. + GV HD học sinh nhận xét. Lưu ý sự khác nhau khi đọc 2 âm này giúp HS ghi nhớ để đọc đúng. 2.2. Đọc từ ngữ ứng dụng: - HS HS quan sát tranh, nhẩm từ, tìm. - Tổ chức cho HS đọc từ chú ý sửa lỗi phát âm l/n cho HS ngay. ( giúp HS hiểu nghĩa từ le le qua hình ảnh) - HD thêm với các em đọc sai, đọc chậm. 2.3. Tạo tiếng mới chứa l, m, n - GV HD HS chọn âm bất kì ( tranh thanh cài các nguyên âm sẵn có trên bảng) ghép với âm vừa chọn tạo thành tiếng. - Lưu ý HS tiếng có nghĩa. 2.4. Viết ( vào bảng con) - GV đưa hình ảnh chữ l - Cho HS nêu độ cao, độ rộng của chữ: GV mô tả chữ mẫu: lnằm trong khung chữ cao 5 ô li, rộng 2 li: gồm 1 nét khuyết trên và 1 nét móc ngược. - GV theo tác, chấm 1 số điểm cho dễ viết, viết mẫu. - GV quan sát, chỉnh sửa chữ mẫu cho HS ( thực hiện tương tự với m, n, lá, mạ, nụ, 2) - Đặc biệt lưu ý cách nối giữa chữ và cách đặt dấu thanh. Tiết 2: 1. Đọc đoạn ứng dụng: a, GV giới thiệu bằng cách cho HS quan sát tranh và trả lời câu hỏi: Tranh vẽ những phương - HS luyện phát âm( CN- nhóm- ĐT) - HS tìm: tiếng chứa l là le, li - HS đọc tiếng vừa tìm được. tiếng chứa n là nơ, tiếng chứa m là mì - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên - HS theo dõi. - HS tập phát âm âm n ( CN- N- ĐT) - HS nhận xét bạn. - HS thao tác trên bảng cài: la, là, lả, lã, lạ, lẻ, lo, mo, mò, nở, nợ, mê ... - HS đọc tiếng, nghe và nhận xét bạn đọc chú ý cách phát âm tiếng có chứa âm l/n - HS tìm thêm các tiếng khác - HS đọc tiếng của bạn (ĐT) - HS quan sát - HS viết thử lên không trung - HS chấm các điểm trên bảng con, tập viết theo hướng dẫn - HS quan sát, dự đoán câu trả lời 22 https://dethi.top/

27. tiện giao thông nào? -> Để trả lời câu hỏi chúng ta cùng đọc bài nhé! b, Đọc thành tiếng: -GV cho HS đánh vần, đọc trơn bài. - GV kiểm soát lớp. - Đọc mẫu bài. ? Tìm các tiếng chứa l, m, n? - GV theo dõi, giúp đỡ HS đọc đúng. Phát âm đúng tiếng có âm l/n. 2. Trả lời câu hỏi: - GV yêu cầu HS đọc câu hỏi trong SGK trang 35. GV HS HS: Tiếng in màu xanh là tiếng Ai. - GV đặt câu hỏi cho HS trả lời: ? Ai đi đò? Ai đi ô tô? GD HS ý thức tham gia các phương tiện giao thông an toàn, có trách nhiệm chung. 3. Viết ( vào vở tập viết) - HD HS mở vở, quan sát yêu cầu, nêu các chữ cần viết - HD HS ngồi đúng tư thế. - GV quan sát, hỗ trợ các HS gặp khó khăn khi viết hoặc viết chưa đúng cách. - GV nx, sửa bài cho một số HS. 4. Củng cố, mở rộng, đánh giá - Chúng ta vừa học chữ gì? - GV lưu lại góc bảng ( viết nối tiếp vài dãy phụ âm đã tạo từ bài trước) ? Tìm từ ngữ chứa tiếng/ chữ có l, m, nvà đặt câu với từ tìm được? - Nhận xét, đánh giá HS. - Dặn HS ôn lại bài, luyện đọc nhiều lần và CBBS. - HS tự nhẩm đọc trơn đủ cho mình nghe từng tiếng một. - HS lắng nghe - HS tìm tiếng - HS đọc các từ có tiếng chứa l, m, n,: mẹ, Na, Lê - HS luyện đọc từng câu (CN) - HS luyện đọc câu nối tiếp ( đọc trong nhóm, đọc trước lớp) - HS đọc cả đoạn. - HS đọc - HS đọc thầm câu hỏi, đáp án, chuẩn bị câu trả lời. - HS: Bà, bé Lê đi đò. Mẹ, bé Na đi ô tô. - HS quan sát, nêu: l, m, n, lá, mạ, nụ ( cỡ vừa); 2 ( cỡ vừa và nhỏ) - HS viêt vào vở TV1/1, trang 13- 14 - HS nêu: l, m, n - HS tìm từ, đặt câu 23 https://dethi.top/

28. 24 https://dethi.top/