Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 24: Sang thu

1. SANG THU Hữu Thỉnh

2. 1. Kiếnthức: Họcsinhcảmnhậnđượcvẻđẹpthiênnhiêntrongkhoảnhkhắcgiaomùavànhữngsuynghĩmangtínhtriếtlícủatácgiả. 2. Kĩnăng: - Đọc-hiểumộtvănbảnthơtrữtìnhhiệnđại. - Thểhiệnnhữngsuynghĩ, cảmnhậnvềmộthìnhảnhthơ, mộtkhổthơ, mộttácphẩmthơ. MỤC TIÊU BÀI HỌC

3. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Tác giả • HữuThỉnhtênđầyđủlàNguyễnHữuThỉnh, sinhngày 15-2-1942, quê ở huyện Tam Dương, tỉnhVĩnhPhúc. • ÔngthuộcthếhệnhàthơtrưởngthànhtrongcuộckhángchiếnchốngMĩ. • Từnăm 2000, HữuThỉnhlàTổngthưkýHộinhàvănViệt Nam; từnăm 2005, ônglàChủtịchHộinhàvănViệt Nam.

4. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Tác giả * Đề tài: • Trong kháng chiến chống Mĩ: Ông viết về người lính và hiện thực của chiến tranh. • Sau chiến tranh: Ông viết về những con người ở nông  thôn, về mùa thu. * Phong cách : • Giản dị mà tinh tế, nhẹ nhàng và sâu lắng, giàu cảm xúc chiêm nghiệm

5. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN * Các tác phẩm tiêu biểu: • Âm vang chiến hào. • Từ chiến hào tới thành phố. • Thư mùa đông.

6. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 2. Tác phẩm • Hoàncảnhsángtác: Bàithơsángtácnăm 1977, hainămsaukhiđấtnướcthốngnhất. • Xuấtxứ: in trongtập “ Từchiếnhàođếnthànhphố”.

7. “Năm 1977, tôi tham gia trại viết văn quân đội ở một làng ngoại ô Hà Nội (nay là Khương Hạ, Thanh Xuân, Hà Nội). Đất nước ta lúc này vừa trải qua chiến tranh, cuộc sống thanh bình đã trở lại. Trong cái mơ hồ phảng phất gió thu và lá thu đang ngả màu, tôi đã trèo lên cây ổi chín vàng trong cả một vườn ổi bạt ngàn ở nơi này. Không có gì đặc hơn, sánh hơn cái màu, cái mùi ổi chín vàng nhuốm trong cái nắng vàng của mùa Thu.. Không gian cao vút, sâu thăm, yên tĩnh.”.

8. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 3. Đọc – Thể loại – Bố cục - Đọc :

9. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió seSươngchùng chình qua ngõHình như thu đã về.Sông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu.Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi.

10. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 3. Đọc – Thể loại – Bố cục Đọc : Thểloại : Thơnămchữ Bốcục : 3 phần Khổ 1: Cảm nhận tinh tế của tác giả trước tín hiệu giao mùa. Khổ 2: Vẻ đẹp của thiên nhiên vạn vật lúc sang thu. Khổ 3: Cảm nhận về mùa thu bằng suy ngẫm và trải nghiệm.

11. Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về 1. Cảmnhậntinhtếtrướctínhiệugiaomùa * Tínhiệumùathu: II. TÌM HIỂU NỘI DUNG • Hương ổi:hương thơm thân quen, gần gũi của làng quê vùng đồng bằng Bắc Bộ. • Bỗng-> cảm xúc ngạc nhiên, ngỡ ngàng. • Động từ “Phả” : hương thơm bốc mạnh, tỏa ra thành luồng. • Gió se-> gió khô, se lạnh, khiến cho hương ổi như sánh lại và trở nên ngọt ngào hơn.

12. II. TÌM HIỂU NỘI DUNG 1. Cảmnhậntinhtếtrướctínhiệugiaomùa * Tínhiệumùathu: Nghệthuậtnhânhóa +từláy “chùngchình” Sươngchùngchình: Gợihìnhảnhmànsươngmỏngngưngđọngtrongkhônggian. Gợicảmxúc: mànsươngnhư con ngườinhưđangtừtừ, chậmrãinhưđợichờ, cố ý chậmlạiđầylưuluyến,.. • Cảmnhậntinhtế, bằngtấtcảcácgiácquan. • Nhữngtínhiệuvừađặctrưngcủamùathu, vừamớimẻ, độcđáomangnétrấtriêngcủamùathuxứBắc.

13. II. TÌM HIỂU NỘI DUNG 1. Cảmnhậntinhtếtrướctínhiệugiaomùa * Cảmxúc, tâmtrạngcủanhàthơ: Hình như Tâmtrạngbấtngờ, sựhoàinghi, ngỡngàng, bốirốicủanhàthơ • Nghệthuậtnhânhóa, độngtừ, thànhphầntìnhthái • Cảmxúcngỡngàng, xaoxuyếncủanhàthơkhithu sang .

14. II. TÌM HIỂU NỘI DUNG 2. Cảmnhậnsựthayđổicủacảnhvậtlúc sang thu Sôngđượclúcdềnhdàng Chimbắtđầuvộivã Cóđámmâymùahạ Vắtnửamình sang thu

15. 2. Cảmnhậnsựthayđổicủacảnhvậtlúc sang thu Sôngđượclúcdềnhdàng Chimbắtđầuvộivã • Nghệthuậtđối + nhânhóa: sông- dềnhdàng >< chim-vộivã • Sự vận động trái ngược nhau của thiên nhiên, cảnh vật, Tả thực những cánh chim di cư bay về phương Nam để tránh rét nhanh hơn, gấp gáp hơn. Canadian Family Day

16. 2. Cảm nhận sự thay đổi của cảnh vật lúc sang thu Cóđámmâymùahạ Vắtnửamình sang thu. Mâymỏngnhưdảilụatreotrênbầutrời Nghệthuậtnhânhoá Ranh giới giữa mùa hạ - mùa thu  Cảmxúc say sưa, tâmhồngiaocảmvớithiênnhiên.

17. 3. Cảm nhận mùa thu bằng suy ngẫm, trải nghiệm Đã vơi dần cơn mưa Vẫncòn bao nhiêunắng Sấm cũng bớt bất ngờ Trênhàngcâyđứngtuổi

18. 3. Cảm nhận mùa thu bằng suy ngẫm, trải nghiệm Vẫncòn bao nhiêunắng Đãvơidầncơnmưa Sấmcũngbớtbấtngờ Trênhàngcâyđứngtuổi.  Sựchuyểnbiếncủacáchiệntượngtựnhiên: hạnhạtdần – thuđậmnéthơn.  Sựquansáttinhtế, tâmhồnnhạycảmcủanhàthơ.

19. 3. Cảm nhận mùa thu bằng suy ngẫm, trải nghiệm Có 2 tầngnghĩa: + Tảthực: Sang thusấmthưavànhỏdần, khôngđủsức lay độnghàngcâyđã bao mùathaylá. Sấm: những vang độngbấtthườngcủangoạicảnh + Ẩndụ: Hàngcâyđứngtuổi: Con ngườiđãtừngtrải. => Khi đãtừngtrải, con ngườisẽchínchắn, vữngvànghơntrướcnhữngthửtháchcuộcđời

20. III. TỔNG KẾT