Biện pháp chỉ đạo phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”

1. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Long An, ngày 30 tháng 11 năm 2018 PHÒNG GD&ĐT TX TÂN CHÂU TRƯỜNG TH B LONG AN Phụ lục 2 BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN: MỘT VÀI BIỆN PHÁP CHỈĐẠO PHONG TRÀO THI ĐUA “XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC” ------------------------------- I- Sơ lược lý lịch tác giả: - Họ và tên: VÕ KIM ĐIỀN - Ngày tháng năm sinh: 31/05/1971. - Nơi thường trú: Số 218, đường Âu Cơ, tổ 32, khóm Long Thạnh C, phường Long Hưng, TX Tân Châu. - Đơn vị công tác: Trường Tiểu học B Long An. - Chức vụ hiện nay: Hiệu trưởng - Trình độ chuyên môn: Đại học. - Lĩnh vực công tác:Quản lý. II- Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị: 1. Thuận lợi: Năm học 2018-2019 tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương về “Đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”. Được sự quan tâm của cấp Ủy Đảng, chính quyền địa phương và sự chỉ đạo chuyên môn của Phòng GD&ĐT. Công tác tham mưu, phối hợp thực hiện có hiệu quả nên tổ chức được nhiều hoạt động giáo dục, các phong trào thi đua, hội thi do ngành phát động, duy trì khá tốt sĩ số ở các khối lớp. Các ngành, đoàn thể, ấp, CMHS tham gia tích cực vào các hoạt động của nhà trường; Xã hội hóa giáo dục có chuyển biến tích cực. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề nghiệp, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao. Được đầu tư xây dựng CSVC đạt chuẩn, tạo điều kiện phấn đấu để nhà trường đạt chuẩn quốc gia theo lộ trình. 2. Khó khăn: Một bộ phận CMHS còn nghèo, thường xuyên làm ăn xa nên học sinh nghỉ dài ngày ảnh hưởng chất lượng học tập. Chỉ tiêu thu BHYT đạt 100% là quá cao so với đời sống kinh tế của gia đình học sinh trên địa bàn. - Tên sáng kiến: Một vài biện pháp chỉđạo phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. - Lĩnh vực: Quản lý. III- Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến: 1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến Nam, nữ: Nam. Võ Kim Điền Trang 1 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

2. Trường Tiểu học B Long An được thành lập năm 1998 tại ấp Long Hòa xã Long An. Trải qua 20 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, trường đã có bề dày lịch sử và thành tích, từđóđến nay, trường luôn duy trì phấn đấu, vượt mọi khókhăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ trong từng năm học. Năm 2018, trường được UBND tỉnh An Giang công nhận trường tiểu học đạt chuẩn Quốc gia mức độI. Năm 2018 được Ủy ban nhân dân TX Tân Châu công nhận trường đạt Cơ quan văn hóa. Đội ngũ giáo viên đủ về sốlượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Số học sinh, số lớp được duy trì vàtăng đều hằng năm. Cơ sở vật chất tuy chưa đủnhưng cũng đáp ướng được yêu cầu dạy và học. Bên cạnh những kết quảđạt được trong những năm qua,Trường Tiểu học B Long An còn gặp không ít những khókhăn. Trong quá trình nhàtrường triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” chưa cóđược sự phối hợp, sựquan tâm đầy đủ của các cấp, các ngành liên quan, của gia đình và cộng đồng. Còn thiếu nguồn lực, thiếu thời gian và các điều kiện cơ sở vật chất cần thiết. Với học sinh còn có những hạn chế trong ý thức và thói quen… Nhìn lại giáo dục trong nhiều năm qua, chúng ta nhận thấy rằng: Giáo dục còn có những mặt hạn chế, thiếu sót. Phương pháp giáo dục, phương pháp dạy học còn mang tính áp đặt, chưa thực sựquan tâm đến tâm tư, nguyện vọng, chưa chúýđến việc tự học của các em. Các em vẫn còn thiếu những kĩnăng sống như kĩnăng giao tiếp, kĩ năng hợp tác… Mặt khác, kinh phí trang bịcơ sở vật chất, hoạt động giáo dục của nhàtrường còn hạn chếnên chưa tạo được cảnh quan sư phạm đẹp mắt, hấp dẫn các em, các hoạt động giáo dục chưa được đầu tư đúng mức, khen thưởng động viên còn ít nên chưa thúc đẩy được phong trào. Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực phải có sự tham gia của tất cả học sinh, cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh. Sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các cơ quan ban, ngành, đoàn thểởđịa phương, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu xã hội trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh trong nhàtrường thực sự vẫn chưa hiểu đúng mức, chưa hiểu sâu sắc về phong trào thi đua Xây dựng "trường học thân thiện, học sinh tích cực” có những mục tiêu gì? Yêu cầu gì? Nội dung gì? Mà chỉ tham gia phong trào theo thời vụ rồi lại lắng xuống. Sau mỗi năm học, kể từnăm học 2008-2009 khi phát động phong trào đến nay vẫn sơ kết, tổng kết nhưng chưa tạo được dấu ấn sâu sắc cho mọi người. 2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến Việt Nam là một quốc gia thuộc các nước đang phát triển về mặt kinh tế, lại trải qua nhiều cuộc chiến tranh kéo dài. Song, dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại, Việt Nam cũng đang từng ngày từng giờ thay đổi diện mạo của mình. Trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, Đảng ta chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Sau nhiều năm đổi mới, đất nước ta đã thu được những thành tựu đáng tự hào, mở rộng quan hệ đối ngoại, tình hình kinh tế chính trị cơ bản là ổn định, quốc phòng an ninh được tăng cường, thế và lực ngày càng được củng cố và phát triển. Võ Kim Điền Trang 2 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

3. Kinh tế thị trường đã đem lại cho ta những điều "kỳ diệu" trong sự phát triển kinh tế - xã hội, tuy nhiên nó cũng là mảnh đất màu mỡ nảy sinh lối sống ích kỷ, vụ lợi, những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội đã và đang từng ngày, từng giờ làm băng hoại những giá trị đạo của mỗi con người chúng ta, mà cụ thể là thế hệ trẻ, những học sinh đang ngồi dưới mái trường xã hội chủ nghĩa. Mặt trái của cơ chế thị trường đã tạo ra một bộ phận không nhỏ lớp người trong xã hội nói chung, một bộ phận học sinh nói riêng có lối sống buông thả, quay lưng với văn hóa, với truyền thống dân tộc. Thực hiện chỉ thị 40/2008/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo về phát động phong trào thi đua và kế hoạch số 307/KH-BGD&ĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008 của Bộ giáo dục và đào tạo về kế hoạch triển khai xây dựng “trường học thân thiện –học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 –2013. Thực hiện chỉ thị và các công văn chỉ đạo của các cấp, hầu hết các trường đều triển khai tổ chức thực hiện phong trào xây dựng “trường học thân thiện –học sinh tích cực”, song hiệu quả thực hiện ở mỗi nơi, mỗi trường học thì khác nhau. Vậy phải làm như thế nào thì phong trào “xây dựng trường học thân thiện –học sinh tích cực” mới đạt được kết quả như chúng ta mong muốn? Thực tiễn chứng tỏ rằng, tương lai của mỗi dân tộc phụ thuộc một phần rất lớn vào thế hệ trẻ nói chung,học sinh nói riêng. Liệu chúng ta có thể giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa khi thế hệ trẻ bị phai nhạt lý tưởng, thiếu ý thức giữ gìn những giá trị truyền thống dân tộc? Trong những điều kiện mới của đất nước, là những người làm công tác giáo dục chúng ta đã chuẩn bị "hành trang" gì cho các em? Điều tiên quyết và không thể thiếu đó là "truyền thống dân tộc", những truyền thống đáng tự hào của lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước đã giúp chúng ta "hội nhập" mà không bị "hòa tan", phát triển mà không bị "mất gốc", trọng truyền thống mà không bảo thủ, tất cả những điều đó đã và đang giúp cho thế hệ trẻ nói chung –học sinh cấp tiểu học nói riêng nâng cao hơn nữa bản lĩnh của mình, đứng vững trước mọi thử thách của cuộc sống hiện đại. Là một hiệu trưởng đã công tác trong ngành được 20 năm, qua thực tế hoạt động tại đơn vị trong thời gian qua tôi đã thấy được vai trò và trách nhiệm của mình trong việc xây dựng “trường học thân thiện –học sinh tích cực” là rất cần thiết. Xuất phát từ các lý do trên,với ý nghĩa đó, tôi đã chọn sáng kiến một vài biện pháp chỉđạo phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. 3. Nội dung sáng kiến:(Tiến trình thực hiện, thời gian thực hiện, biện pháp tổ chức…) a. Thuận lợi: Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT, ngày 22/07/2008 của Bộ GD&ĐT về việc phát động phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013. Kế hoạch số 307/KH - BGD&ĐT ngày 22/07/2008 của Bộ GD&ĐT triển khai phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013. Chỉ thị số 47/2008/CT-BGD&ĐT, ngày 13/08/2008 của Bộ GD&ĐT về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục chuyên nghiệp năm học 2008 – 2009. Công văn số 7475/BGD&ĐT - GDTrH ngày 15/08/2008 của Bộ GD&ĐT V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2008 – 2009. Võ Kim Điền Trang 3 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

4. Chỉ thị số 71/ 2008/CT-BGD&ĐT ngày 23/12/2008 của Bộ giáo dục về việc tăng cường phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc giáo dục trẻ em. Kế hoạch số 7575/KHLN-BGD&ĐT-BVHTTDL-TƯĐTN ngày 19/08/2008 của Bộ GD&ĐT triển khai phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" giai đoạn 2008 – 2013. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động phong trào xây dựng “trường học thân thiện - học sinh tích cực” với kế hoạch được triển khai từSở Giáo dục đến Phòng Giáo dục và Đào tạo với những biện pháp cụ thểđể rèn kĩ năng sống cho học sinh một cách cụ thể cho bậc học, đây chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện như: Rèn luyện kĩ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kĩ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kĩ năng phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác; rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội. Trường tiểu học B Long An làngôi trường có truyền thống giáo dục cho học sinh thực hiện tốt an toàn khi đến lớp, trường lớp khang trang - lớp học thân thiện. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên nhiệt tình công tác, có tinh thần trách nhiệm cao, học sinh khá ngoan và biết vâng lời. Ngoài ra Ban giám hiệunhà trường luôn theo sát, quan tâm, hỗ trợ cho giáo viên trong công tác giảng dạy cũng như giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Lãnh đạo địa phương, phụ huynh học sinh đã quan tâm đúng mức tới sự nghiệp giáo dục hiện nay của nhà trường, tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng việc dạy và học hiện nay. b. Khó khăn: Điều kiện phát triển của học sinh ở trường so với các trường bạn còn nhiều hạn chế về cơ hội học tập. sinh hoạt, vui chơi giải trí cũng như các điều kiện khác. Kinh tế được cải thiện đã tạo điều kiện cho nhiều gia đình đầu tư cho cuộc sống sinh hoạt của con em. Tuy nhiên, việc đầu tư không kiểm soát của các bậc phụ huynh vô tình đã tạo điều kiện để các em phát triển theo dòng tư tưởng không được định hướng, các em đã đi “lạc đường” trong việc tìm kiếm các cơ hội học tập, vui chơi... Sự phổ cập của công nghệ thông tin đã mang đến cho các em cơ hội tiếp cận nhiều ứng dụng internet đa dạng nhưng cũng đặt ra những thách thức trong học tập như: chơi game, bị tác động bởi các xu hướng bạo lực, các luồng văn hóa không lành mạnh...đã tạo ra những hiệu ứng tâm lý đối với các em: nói dối, đồng lõa, bao che... Từ thực trạng đó, đã đặt ra yêu cầu về xây dựng môi trường học tập vui chơi thân thiện với các em tạo điều kiện cho các em tích cực phát triển toàn diện. * Đối với giáo viên Trong thực tế hiện nay, việc nhận thức tầm quan trọng, cần thiết rèn kĩ năng sống cho học sinh ở một số giáo viên còn hạn chế. Nhận thức của nhiều giáo viên còn mơ hồ, chưa rõ, chưa đầy đủ rèn kĩ năng sống cho học sinh là rèn những kĩ năng gì; vì nhận thứcchưa đủ, chưa rõ nên không thể tìm ra được biện pháp, hình thức tổ chức hữu hiệu để rèn kĩ năng sống cho học sinh. Phong trào xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực” tập trung nhiều nội dung chung cho các bậc học, giáo viên chưa hiểu nhiều vềnội dung phải dạy trẻ theo từng khối lớp những kĩ năng sống cơ bản nào, chưa biết vận dụng từ những kế hoạch định hướng chung để rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Võ Kim Điền Trang 4 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

5. Đa số giáo viên lớn tuổi có nhiều kinh nghiệm nhưng việc đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học của học sinh còn gặp nhiều khókhăn; giáo viên trẻ tuổi ít hơn, năng động, sáng tạo nhưng lại khó trong công tác bồi dưỡng do nhận thức về nghềchưa sâu sắc nên giáo viên mới thường không an tâm công tác. * Đối với học sinh Trong các nhà trường ít nhiều vẫn còn có hiện tượng học sinh cãi nhau, chửi nhau, chưa lễ phép, gây mất đoàn kết trong tập thể lớp...Các em học sinh vừa từ các lớp 1; 2; 3 lên do vậy việc làm quen với môi trường lớp 4; 5 còn khá rụt rè chưa quen với cách học cũng như chưa mạnh dạn bày tỏ ý kiến với cô giáo và các bạn. Khi phát biểu các em nói không rõ ràng, trả lời trống không, không tròn câu và ít nói lời cảm ơn, xin lỗi với cô, bạn bè… Nhiều em đến trường tỏ ra nói nhiều vì ở nhà các em không có người trò chuyện, chia sẻ ... * Đối với phụ huynh học sinh. Về phía các bậc cha mẹ các em luôn nóng vội trong việc dạy con; họ chỉ chú trọng đến việc con mình về nhà mà chưa đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm Toán thì lo lắng một cách thái quá! Ngoài ra, một trở ngại nữa là phụ huynh trong lớp có một số bố mẹ thì quá nuông chiều. Đồng thời lại chiều chuộng, cung phụng con cái khiến trẻ không cókĩ năng tự phục vụbản thân. Ngược lại, một số phụ huynh vì bận nhiều công việc mải đi làm ăn xa nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết… Từ các nguyên nhân, tình hình thực tiễn cũng như các thuận lợi và khó khăn nêu trên, tôi đã cố gắng tìm nhiều biện pháp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh thông qua các tiết dạy của một số môn học và hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm đem lại hiệu quả cao trong công tác giáo dục. c. Tiến trình thực hiện: Để thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực”, bản thân tôi đã lựa chọn một số biện pháp hữu hiệu để chỉ đạo phong trào. Kĩ năng sống được giáo dục ở nhà và ở trường. Kĩ năng sống được giáo dục trong các môn học chính khóa và ngoại khóa. Giáo dục kĩ năng sống cần bắt đầu từ nhỏ, từ từng hành vi cá nhân đơn giản nhất, theo đó hình thành tính cách và nhân cách. c.1. Công tác bồi dưỡng kỹ năng sống đối với giáo viên. Trong thực tế bản thân giáo viên cũng không có đủ kỹ năng giảng dạy kỹ năng sống để thay đổi nhận thức, hành vi của học sinh theo hướng tích cực. Do đó, được trang bị kiến thức về kỹ năng sống là điều rất cần thiết đối với các giáo viên để giáo viên trực tiếp truyền tải đếnhọc sinh nhằm giúp các em có những hành động tích cực thay vì giải quyết vấn đề trong cuộc sống hằng ngày. Bồi dưỡng giáo viên nhằm giúp giáo viên phân tích được một số nội dung kỹ năng sống cho học sinh tiểu học; giải thích được các nguyên tắc dạy học tích cực trong giảng dạy kỹ năng sống; bước đầu hình thành được các kỹ năng cơ bản để tiến hành giờ dạy kỹ năng sống cho học sinh như kỹ năng tổ chức trò chơi, kỹ năng tạo động lực, điều khiển nhóm, kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, kỹ năng đánh giá và khích lệ học sinh…Người giáo viên cần có kĩ năng tự học, tự nghiên, kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin, kĩ nănghợp tác trong dạy học…Việc bồi dưỡng được xem là một nhu cầu tự thân của mỗi giáo viên, được diễn ra thường xuyên liên tục trong suốt cả quá trình công tác của mỗi người. Nhà trường đã tổ chức các buổi bồi dưỡng cho giáo viên qua Võ Kim Điền Trang 5 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

6. các chuyên đề, sinh hoạt tổ nhóm và trong những buổi ngoại khóa tổ chức cho học sinh ngoài giờ trên lớp để nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ sư phạm cũng chính là nâng cao kỹ năng sống của giáo viên. c.2. Giúp giáo viên nhận thức sâu sắc về việc dạy trẻkỹ năng sống Đầu năm học, nhà trường tổ chức chuyên đề rèn kĩ năng sống cho các khối lớp , về thực trạng và giải pháp ởđơn vị trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh bậc học tiểu học do Bộ Giáo dục - Đào tạo phát động; qua đó giúp giáo viên hiểu được rằng chương trình học chính khoá thường cho trẻ tiếp xúc từ từ với các kiến thức văn hoá trong suốt năm học, còn thực tế trẻ sẽhọc tốt nhất khi có được cách tiếp cận một cách cân bằng, biết cách phát triển các kỹ năng nhận thức, cảm xúc và xã hội. Vì thế, khi trẻ tiếp thu được những kỹ năng giao tiếp xã hội và các hành vi ứng xử cơ bản trong nhóm bạn, thì trẻ sẽ nhanh chóng sẵn sàng và có khả năng tập trung vào việc học văn hoá một cách tốt nhất. Qua việc chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thực hiện công tác chủ nhiệm và dạy các môn học với lớp chủ nhiệm, sau khi nhận lớp, để tạo sự gần gũi và gắn kết giữa học sinh và giáo viên chủ nhiệm, thì giáo viên cần sắp xếp nhiều thời gian cho học sinh được giới thiệu về mình, động viên khuyến khích các em chia sẻ với nhau về những sở thích, ước mơ tương lai cũng như mong muốn của các em. Đây là hoạt động giúp cô trò hiểu nhau, đồng thời tạo một môi trường học tập thân thiện “Trường học thật sự trở thành ngôi nhà thứ hai của các em, các thầy cô giáo là những người thân trong gia đình". Đây cũng là một điều kiện rất quan trọng để phát triển khả năng giao tiếp của học sinh. Bởi học sinh không thể mạnh dạn, tự tin trong một môi trường mà giáo viên luôn gò bó và áp đặt. Tiếp theo giáo viên cho học sinh tự do lựa chọn vị trí ngồi của mình để qua đó phần nào nắm được đặc điểm tính cách của các em: mạnh dạn hay nhút nhát, thụ động hay tích cực, thích thể hiện hay không thích...Và tiếp tục qua những tuần học sau, giáo viên lại chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ học tập, những cử chỉ, hành vi tại vị trí ngồi mà các em chọn để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp với việc học tập trên lớp. Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cóthể thực hiện trong bất cứ lúc nào, giờ học nào. c.3. Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua việc tích hợp vào các môn học Để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có hiệu quả người giáo viên vận dụng vào các môn học, tiết học, nhất là các môn như: Tiếng Việt; Đạo đức; Khoa học; An toàn giao thông, .... để những giờ học sao cho các em đượclàmđể học, đượctrải nghiệmnhư trong cuộc sống thực. Trong chương trình lớp 4, ở môn Tiếng Việt có nhiều bài học có thể giáo dục kĩ năng sống cho các em, đó là các kĩ năng giao tiếp xã hội, như: Viết thư, Điền vào giấy tờ in sẵn, Giới thiệu địa phương, kể chuyện được chứng kiến hoặc tham gia,... được lồng cụthể qua các tình huống giao tiếp. Giáo viên chỉ gợi mở sau đó cho các em tự nói một cách tự nhiên hoàn toàn không gò bó áp đặt. Bên cạnh đó, nhiều bài Luyện từ và câu có nội dung rèn luyện các kĩ năng nói, nhiều bài Tập đọc giới thiệu những văn bản mẫu chuẩn bị cho việc hình thành một số kĩ năng giao tiếp cộng đồng như mẫu đơn, thư, tóm tắt tin tức,…hoặc cung cấp những câu chuyện mà qua đó học sinh có thể rút ra những nội dung rèn kĩ năng sống. Để hình thành những kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua môn Tiếng Việt, người giáo viên cần phải vận dụng nhiều phương pháp dạy phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh như: Võ Kim Điền Trang 6 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

7. thực hành giao tiếp, trò chơi học tập, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, phương pháp tổ chức hoạt động nhóm, phương pháp hỏi đáp,…Thông qua các hoạt động học tập, được phát huy trải nghiệm, rèn kĩ năng hợp tác, bày tỏ ý kiến cá nhân, đóng vai,… học sinh có được cơ hội rèn luyện, thực hành nhiều kĩ năng sống cần thiết. Ở môn Đạo đức, để các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở thành tình cảm, niềm tin, hành vi và thói quen của học sinh. Giáo viên phải sử dụng phương pháp dạy học đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập phong phú, đa dạng như: kể chuyện theo tranh; quan sát tranh ảnh, băng hình, tiểu phẩm; phân tích, xử lí tình huống; chơi trò chơi, đóng tiểu phẩm, múa hát, đọc thơ, vẽ tranh,…Sử dụng nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực như: học theo nhóm, theo dự án, đóng vai, trò chơi,… Và chính thông qua việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực đó, học sinh đã được tạo cơ hội để thực hành, trải nghiệm nhiều kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi. Đó là lối sống lành mạnh, các hành vi ứng xử phù hợp với nền văn minh xã hội. Lối sống, hành vi như gọn gàng, ngăn nắp, nói lời hay, chăm sóc bố mẹ, ông bà, hợp tác, giúp đỡ, chia sẻ với bạn… Ví dụ: Khi dạy Tập làm văn các bài: “Luyện tập trao đổi ý kiến với người thân”, “Luyện tập giới thiệu địa phương”, hay môn Đạo đức bài:“Biết bày tỏ ý kiến”… người giáo viên cần tổ chức cho các em, đóng vai, chơi trò chơi. Sau vài lời khuyến khích đầu tiên, tổ chức cho các em đứng đóng vai, giới thiệu, bày tỏ ý kiến,… Lúc đầu các em có thể rất ái ngại không tự tin khi đóng vai, bày tỏ ý kiến trước lớp nhưng nếu được giáo viên nhập cuộc và kịp thờinhắc nhở các em những điều cần chú ý trong khi giao tiếp, cộng thêm một môi trường hòa đồng thân thiện các em thực hiện rất tốt, không còn những cái nhìn ái ngại. Thay vào đó là những cánh tay tự tin cùng những câu nói rõ ràng, mạnh dạn và linh hoạt hơn trong khi tham gia bất kì một việc gì. Các kĩ năng được phát triển từ dễ đến khó. Sau bài học giới thiệu là những bài học như khám phá, tư duy hiệu quả và đặc biệt kĩ năng làm việc đồng đội. Đối với giáo viên luôn tạo không khí thân thiện, áp dụng việc đổi mới phương pháp tạo điều kiện cho các em mạnh dạn, tự lập, tự khẳng định và phát huy mình hơn qua việc học nhóm. Ví dụ:Khi dạy bài: “Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị” môn Luyện từ và câu, có thể cho học sinh chuẩn bị những hộp thư: Yêu cầu, đề nghị và tổng kết lại vào cuối tiết. Em nào nêu được nhiều câu yêu cầu, đề nghị lịch sự nhất sẽ được tuyên dương trước lớp…. Không những vậy có thể người giáo viên tổ chức cho các em trao đổi: “Theo em, như thế nào là lịch sự khi yêu cầu, đề nghị?”, “Em đã lịch sự khi yêu cầu đề nghị chưa?”... qua đó các em sẽ bộc lộ những suy nghĩ của mình. Rèn kĩ năng sống có hiệu quả còn là sự vận dung tài tình khá nhiều trong các môn học thông qua xử lí tình huống hay các trò chơi học tập có nội dung gần gũi với cuộc sống hằng ngày của các em. Ví dụ: Trong môn Khoa học.Ở bài: "Tại sao cần ăn phối hợp nhiều loại thức ăn?”.Học sinh thảo luận nhóm, chơi trò chơi “đi chợ” và lên thực đơn cho các bữa ăn trong một ngày: Sáng, trưa, tối dưới sự điều hành của giáo viên. Sau khi học sinh nhận xét thực đơn của nhau, học sinh sẽ khắc sâu kiến thức về một bữa ăn đầy đủ cần đảm bảo các chất ... Các em làm việc tích cực, vui vẻ, tự mỗi em nói được tiếng nói, suy nghĩ của mình với bạn bè, với thầy cô một cách tự tin mạnh dạn. Việc rèn luyện các kĩ năng này đã tạo ra được thói quen tốt cho bản thân mỗi em, các em tham gia một cách chủ động Võ Kim Điền Trang 7 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

8. tích cực vào quá trình học tập, tạo điều kiện cho các em chia sẻ những kinh nghiệm, ý kiến hay để giải quyết một vấn đề nào đó. Hiệu quả đào tạo kĩ năng sống không đo đếm được bằng những con số chính xác nhưng được thể hiện bằng những biểu hiện cụ thể: các em có ý thức, thái độ khác với mọi người trong gia đình; luôn hoà đồng với bạn bè; tự tin khi nói năng...đó chính là hiệu quả từ đào tạo kĩ năng sống. Việc sinh hoạt theo nhóm tạo môi trường làm việc thân thiện, giúp các em cải thiện hành vi giao tiếp thông qua các hoạt động trao đổi diễn ra thường xuyên. Các em trở nên thân thiện, từ đó giúp bầu không khí học tập, lao động trở nên sôi động hơn. Tham gia sinh hoạt theo nhóm giúp các em học sinh hưng phấn hơn trong học tập và tạo nên cách ứng xử hợp lý trong mọi tình huống. Khi sinh hoạt nhóm phải luôn đưa ra nhiều tình huống tạo sự phát triển tư duy cho các em. Đó cũng là cách tạosự gần gũi giữa các em với nhau. Ngoài ra, giáo viên còn chú ý rèn luyện sức khoẻ và ý thức bảo vệ sức khoẻ, kĩ năng phòng chống tai nạn giao thông và các thương tích khác qua các môn học cho học sinh. Ai cũng biết rằng sức khỏe là tài sản vô cùng quí báu của mỗi con người. Học tập tốt, đạo đức tốt là những điều học sinh phải đạt được thì rèn luyện sức khỏe tốt cho học sinh là điều phải được đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên có được một sức khỏe tốt và bảo vệ được nó thì thật không dễ. Dù vậy không có nghĩa là không làm được, nhiều khi sức khỏecủa các em phụ thuộc vào những điều rất giản dị. Đó chính là giáo dục một lối sống khoa học qua các tiết học sau: Ở mônKhoa học:Chương “Con người và sức khỏe”các bài: “Con người cần gì để sống? Vai trò của các chất dinh dưỡng có trong thức ăn; Phòng một số bệnh do thiếu chất dinh dưỡng; Phòng bệnh béo phì; Phòng tránh tai nạn đuối nước;...” giáo dục các em hiểu rằng ăn uống đủ chất và hợp lí giúp cho chúng ta khoẻ mạnh, biết phòng tránh một số bệnh lây qua đường tiêu hóa, biết những việc nên làm và không nên làm để phòng tránh tai nạn đuối nước, có ý thức tự giác làm vệ sinh cá nhân hằng ngày, tự giác thực hiện nếp sống vệ sinh, khắc phục những hành vi có hại cho sức khoẻ. Biết tham gia các hoạt động và nghỉ ngơi một cách hợp lí để có sức khoẻ tốt. Ngoài ra để các em có kĩ năng phòng chống tai nạn giao thông và các thương tích khác, nhà trường phải cần tốt công tác tuyên truyền, giáo dục các em thông qua các buổi sinh hoạt tập thể, những tiết chào cờ đầu tuần hay cả trong những kiến thức được lồng ghép trong tiết học về an toàn giao thông, Khoa học, trên Internet, hướng dẫn các em phòng chống tai nạn giao thông và các thương tích khác bằng cách đưa ra những tình huống cho các em xử lí. Chẳng hạn: “Trẻ em dưới 7 tuổi phải đi cùng với ai khi đi trên đường và khi qua đường? Đi bộ qua đường em phải đi ở đâu?”; “Khi đi bộ em đi ở đâu? Nếu đường không có vỉa hè thì thế nào?”; “Em có nên chơi đùa trên đường phố không? Có leo trèo qua dải phân cách và chơi gần dải phân cách không? Vì sao?”; “Khi ngồi trên xe máy em phải như thế nào? Em hãy nêu cách đội mũ bảo hiểm? Nêu sự cần thiết phải đội mũ bảo hiểm?”; “Các em đã nhìn thấy tai nạn trên đường chưa? Theo các em vì sao tai nạn xảy ra?”;... Giáo dục cho các em tránh các tai nạn trên đường: không được chạy lao ra đường, không được bám bên ngoài ô tô, không được thò tay, chân, đầu ra ngoài khi đi trên tàu, xe, ghe, đò,...Như vậy, các em có thể tự lập, xử lí được những vấn đề đơn giản khi gặp phải. Võ Kim Điền Trang 8 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

9. c.4. Biện pháp chỉ dẫn cho giáo viên và tuyên truyền các bậc cha mẹ thực hiện dạy các em các kỷnăng sống cơ bản Trước hết, người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với các em và đảm bảo an toàn cho các em. Tạo điều kiện tốt nhất cho các em vui chơi. Giáo viên cần tạo các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của các em. Vì đối với học sinh bậc học tiểu học trò chơi có một vai trò rất quan trọng trong việc rèn kĩ năng sống cho các em. Các em lớn lên, học hành và khám phá thông qua trò chơi. Các hành động chơi đòi hỏi các em phải suy nghĩ, giải quyết các vấn đề, thực hành các ý tưởng. Ví dụ: Giáo viên có thể giới thiệu với các em về chữ cái và các con số thông qua các trò chơi đóng vai, các trò chơi xây dựng, các trải nghiệm tiếng Việt và âm nhạc. Liên tục đọc sách, trò chuyện, kể chuyện cho các em nghe. Giáo viên cần tranh thủđọc sách cho các em nghe trong mọi tình huống như những lúc sinh hoạt đầu giờ, hoặc đọc sách các em nghe trong giờ sinh hoạt lớp. Tăng cường kể cho các em nghe các câu chuyện cổ tích qua đó rèn luyện đạo đức cho các em, giúp các em hoàn thiện mình, dạy các em yêu thương bạn bè, yêu thương con người. Tạo hứng thú cho các em qua các truyện bằng tranh tùy theo lứa tuổi, gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ. Ví dụ: Khi daỵ bài tập đọc “mưu chú sẻ” giáo viên đặt những câu hỏi gợi mở như: khi sẻ bị mèo chộp được sẻ đã nói gì với mèo? Tại sao một người sạch sẽ như anh trước khi ăn sáng lại không rửa mặt…. Trong gia đình, cha mẹ cùng con xây dựng thời khóa biểu học tập, cần thống nhất giờ học của con cái để việc học tập của con cái có hiệu quả nhất. Cô giáo, cha mẹ luôn khuyến khích các em nói lên quan điểm của mình, nói chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác vàvề những lựa chọn của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thông số để theo đó màlựa chọn, cố gắng không chỉ trích các quyết định của các em. Việc này sẽ hình thành kỹ năng tự kiểm soát bản thân, rèn luyện tính tựtin cho các em khi tham gia các hoạt động và các buổi thảo luận tại trường sau này. Cô giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý thích đó. Ví dụ như một số học sinh thích vẽ, ngoài việc cho các em học năng khiếu vẽ thì cô giáo, cha mẹ có thể cho các em thêm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ cho các em cách lưu giữ các bức tranh để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của chính các em hoặc triển lãm tranh của các em ở góc nhỏ trong nhà. Cô giáo, cha mẹ cần dạy các em những nghi thức văn hóa bản sắc của dân tộc, nghi thức của địa phương, Chẳng hạn như trong ăn uống, biết cách sử dụng các đồ dùng ăn uống; Cụ thể: Trẻ được làm quen với những đồ dùng, vật dụng khác nhau, (bộ đồ bếp, bộ đồ ăn,bộ đồ uống). Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ, ăn uống từ tốn, không vội vã, không khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ chịu… tất cả những yếu tố trên sẽ giúp các em có thói quen tốt để hình thành kỹnăng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này. c.5. Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua các tiết sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục, vui chơi lành mạnh trong nhà trường. Võ Kim Điền Trang 9 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

10. Ngay những ngày đầu tiên khi các em vào lớp học, nhà trường đã phát động các phong trào: “Nói lời hay làmviệc tốt” qua cách ứng xử lễ phép như biết chào hỏi những người lớn tuổi, biết xin lỗi khi có khuyết điểm, cảm ơn khi được tặng quà, vui vẻ hoà nhã với bạn bè, lễ phép với thầy cô và những người lớn tuổi,... và tổng kết vào các tiết sinh hoạt lớp. Với công tác chủnhiệm giáo viên lắng nghe, tìm hiểu nguyên nhân và dùng lời lẽ mềm mỏng bằng những tình cảm, cử chỉ yêu thương của mình khi yêu cầu điều gì đó với học sinh. Tránh hành hung, nói nặng lời để các em bớt đi tính hung hăng đối với những học sinh nghịch ngợm, mắc lỗi. Để rèn kĩ năng sống có hiệu quả các nhà quản lí và giáo viên còn vận dụng thông qua các hoạt động ngoài giờ học. Đó là qua các buổi ngoại khóa của trường, lớp. Ví dụ: Nhân ngày lễ Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. Trường đã phát động phong trào thi đua “Dạy tốt- học tốt”…và những hoạt động khác thể hiện sự kính trọng và biết ơn thầy cô giáo. Một hoạt động mà học sinh thích thú, thể hiện tinh thần tập thể đó là việc học sinh làm báo tường. Giáo viên đã hướng dẫn các em cùng sưu tầm bài và viết bài, vẽ và trang trí báo. Qua hoạt động này rèn cho các em nhiều kĩ năng như: trình bày, trang trí,…các em rất nhiệt tình, đoàn kết và hợp tác nhau rất tốt. Ngoài ra, những buổi chào cờ có tác dụng khuyến khích các em xung phong trả lời những câu hỏi mà thầy(cô) Tổng phụ trách hay hỏi. Luôn lắng nghe các nội dung, hoạt động cần làm trong tuần. Nhờ vậy các em mạnh dạn dần và thực hiện tốt các phong trào. Giáo viên cần tạo các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của các em. Vì đối với học sinh bậc học tiểu học trò chơi có một vai trò rất quan trọng trong việc rèn kĩ năng sống cho các em. Các em lớn lên, học hành và khám phá thông qua trò chơi. Các hành động chơi đòi hỏi các em phải suy nghĩ, giải quyết các vấn đề, thực hành các ý tưởng. Không những thế, hoặc ở những giờ sinh hoạt lớp, giờ ra chơi giáo viên cùng các em tham gia những trò chơi dân gian, trò chơi giúp các em phát triển trí tuệ (Cờ vua, cờ tướng, Ô ăn quan),… Ngoài ra, Giáo viên cần tranh thủđọc sách cho các em nghe trong mọi tình huống như những lúc sinh hoạt đầu giờ, hoặc đọc sách các em nghe trong giờ sinh hoạt lớp. Tăng cường kể cho các em nghe các câu chuyện cổ tích, câu chuyện trong bài tập đọc, bài thơ,…hoặc giáo viên mượn ở thư viện nhà trường những quyển truyện cổ tích, truyện đạo đức… cho các em đọc để qua đó rèn luyện đạo đức cho các em, giúp các em hoàn thiện mình, dạy các em yêu thương bạn bè, yêu thương con người. Tạo hứng thú cho các em qua các truyện bằng tranh tùy theo lứa tuổi, gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ. Ví dụ: Khi dạy bài Tập đọc “Chuyện cổ tích về loài người” –Tiếng Việt lớp 4 (tập 2). Giáo viên đặt những câu hỏi gợi mởnhư: Trong “câu chuyện cổ tích” này, ai là người được sinh ra đầu tiên? Sau khi trẻ sinh ra, vì sao cần có ngay mặt trời? Sau khi trẻ sinh ra, vì sao cần có ngay người mẹ? Bố giúp trẻ những gì? Thầy giáo giúp trẻ những gì?…. Bên cạnh đó, để rèn kĩ năng tự phục vụ, biết lao động vừa sức, biết trang trí lớp học xanh - sạch - đẹp, giúp các em yêu trường, yêu lớp hơn, giáo viên hướng dẫn các em trồng cây xanh và chăm sóc cây xanh trong trường hàng ngày. Võ Kim Điền Trang 10 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

11. Một điều không thể thiếu để tạo sự hưng phấn, vui vẻ, phấn khởi, giúp các em có ý thức cao trong việc rèn luyện các kĩ năng thì người thầy luôn chú ý đến công tác động viên, khen thưởng học sinh. c.6. Biện pháp tạo môi trường giúp giáo viên thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ kỹ năng sống Hướng dẫn giáo viên thực hiện lập kế hoạch giáo dục, kế hoạch đánh giáhọc sinh, mỗi trẻ có một biểu mẫu đánh giá riêng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép hàng ngày từng chi tiết về sự tiến bộ của các em, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi chép những kỹ năng hoc sinh đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh giá cuối mỗi độ tuổi của mỗi lớp. Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá học sinh, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục từng học sinh vì học sinh rất khác nhau và giúp các em hình thành các kỹ năng sống. Nhằm tạo môi trường giúp giáo viên và học sinh tăng cường đọc sách, trường đã tạo điều kiện để cô giáo, các em có thể đọc sách bất kỳ lúc nào tại nhiều thời điểm trong ngày ở thư viện ngoài trời: sách Bác Hồ, sách lịch sử và các loại sách nói về chỉ số IQ …. Tổ chức hội thảo “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực” về thực trạng và giải pháp ởtrường tạo điều kiện giúp giáo viên nhận ra những ưu điểm, hạn chế, thuận lợi, khó khăn cùng trao đổi các biện pháp thực hiện. Đây cũng là cơ hội giúp giáo viên đúc rút kinh nghiệm trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Lập kế hoạch, phổ biến những thông tin hỏi đáp trong việc thực hiện xây dựng phong trào “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực”; lập phương án triển khai đến giáo viên, nhân viên về công tác đảm bảo an toàn cho học sinh, xây dựng các tiêu chí đánh giá và thực hiện cam kết đảm bảo an toàn cho học sinh giữa Hiệu trưởng và giáo viên, nhân viên nhằm giúp đội ngũ có định hướng thực hiện kế hoạch cụ thể và đạt kết quả. Trang trí sân trường các khẩu hiệu nhắc nhở giáo viên, người lớn phải gương mẫu như: “Yêu thương, tôn trọng học sinh, giữ lời hứa với học sinh”; “Mỗi cô giáo là tấm gương sáng về đạo đức, tự học, sáng tạo” bằng chính hình ảnh giáo viên và học sinh của trường, đặc biệt chú ý đưa hình ảnh của các em hiếu động, hung hăng, cá biệt để từ đó giúp các em tự điều chỉnh hành vi, giúp học sinh thể hiện bản thân và luôn biết giữ gìn, là điều kiện để khen ngợi sự cố gắng của em. c.7. Động viên, khen thưởng Để động viên, khuyến khích học sinh thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ năng, ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm đưa ra kế hoạch rèn luyện cho các em lớp mình phụ trách. Trao đổi với Ban đại diện phụ huynh cùng phối hợp và dành một khoảng riêng để khen thưởng kịp thời động viên các em để tạo cho các em có một động cơ tốt trong việc duy trì thực hiện. Giáo viên có sổ theo dõi hằng ngày: các em có biểu hiện tốt thì ghi vào sổ tay, trong tiết sinh hoạt cuối tuần cho các em bình chọn những bạnthực hiện tốt sẽ được một bông hoa. Mỗi học kì, các lớp tổng kết một lần để khen thưởng những em đã đạt nhiều thành tích bằng những phần quà nhỏ. Các em rất vui và hãnh diện khi được tặng những bông hoa điểm tốt và những món quà của cô giáo tặng. Vì thế các em không ngừng thi đua cố gắng thực hiện tốt để được nhận những bông hoa mà cô giáo thưởng. Đây là một hình thức động viên về tinh thần rất giá trị và hiệu quả. Các em sẽ nhanh nhẹn hơn, có đạo đức tốt hơn, Võ Kim Điền Trang 11 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

12. mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong cuộc sống và có thái độ đúng trong từng hành động việc làm và xử lí các tình huống tốt trong mọi lúc, mọi nơi. Võ Kim Điền Trang 12 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

13. c.8. Giáo viên tuyên truyền các bậc cha mẹ thực hiện dạy các em các kĩ năng sống cơ bản trong gia đình. Có thể thấy, học sinh thường dễ dàng kết bạn khi chơi theo đôi bạn trong môi trường của riêng chúng hơn là chơi trong một nhóm bạn tại trường. Nhiều giáo viên thấy rằng, một số học sinh có khó khăn trong việc kết bạn hoặc chia sẻ với bạn theo nhóm, lại có thể hình thành mối liên kết thân thiết với bạn mới trong môi trường gia đình của trẻ. Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia đình. Cha mẹ hãy hỏi con muốn mời ai về nhà chơi? Mối quan hệnày được duy trì khi đến trường, khi có được mối liên kết với một học sinh nào đó trong lớp, các mối quan hệ khác sẽ hình thành tiếp theo một cách dễ dàng hơn. Tuyên truyền đểcha mẹ các em không nên bực bội khi các em về đến nhà hoặc cho rằng các em chỉ biết chơi suốt ngày. Cha mẹ cần có niềm tin với sự hướng dẫn của giáo viên và năng khiếu tò mò bẩm sinh của học sinh và các em có thể lĩnh hội kinh nghiệm nhằmgiải quyết các vấn đề quan trọng, đọc, làm toán, thử nghiệm một số kỹ năng khoa học khi chơi với nhau. Cha mẹ các em cần phối hợp với giáo viên một cách chặt chẽ và hợp lý bằng việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trừơng. Cha mẹ nên tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các buổi họp của nhà trường và tham gia một số hoạt động ngoại khoá; chỉ bằng cách đó thôi cha mẹ đã giúp các em hiểu rằng học là phải học cả đời. Cần giáo dục để các em cảm thấy thoải mái tự tin trong mọi tình huống của cuộc sống. Nếu cha mẹ muốn giáo dục các em biết tự giữ kỷ luật, trước hết cần đánh thức sự tự ý thức của các em, cố gắng khơi gợi để các em luôn nghĩ về bản thân mình một cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy nghĩ tích cực về bản thân các em. Trong gia đình, việc dạy các em những nghi thức văn hóa trong ăn uống rất cần thiết. Để các em có được những kỹ xảo, thói quen sử dụng đồ dùng một cách chính xác thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi các em phải thường xuyên luyện tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu của các em, đó là cung cấp cho các em những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, đẹp, văn minh của chính cha mẹ và những người xung quanh các em. Trước hết, người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với các em và đảm bảo an toàn cho các em. Tạo điều kiện tốt nhất cho các em vui chơi. Cô giáo, cha mẹ luôn khuyến khích các em nói lên quan điểm của mình, nói chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác vàvề những lựa chọn của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thông số để theo đó màlựa chọn, cố gắng không chỉ trích các quyết định của các em. Việc này sẽ hình thành kĩ năng tự kiểm soát bản thân, rèn luyện tính tựtin cho các em khi tham gia các hoạt động và các buổi thảo luận tại trường sau này. Cô giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý thích đó. Ví dụ: Một số học sinhthích vẽ, ngoài việc cho các em học năng khiếu vẽ thì cô giáo, cha mẹ có thể cho các em thêm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ cho các em cách lưu giữ các bức tranh để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của chính các em hoặc triển lãm tranh củacác em ở góc nhỏ trong nhà, trong lớp. Hay học sinh thích học đàn thì tạo điều kiện để các em được tham gia các lớp bồi dưỡng thêm để các em có đủ tự tin Võ Kim Điền Trang 13 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

14. biểu diễn trên sân khấu trong những ngày lễ lớn của trường tổ chức: ngày khai giảng năm học mới, ngày 20/11; Văn nghệ “Mừng đảng –Mừng xuân”...Cô giáo, cha mẹ cần dạy các em những nghi thức văn hóa trong ăn uống, biết cách sử dụng các đồ dùng ăn uống; Cụ thể: Các em được làm quen với những đồ dùng, vật dụng khác nhau, (bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ uống). Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ ăn uống từ tốn, không vội vã, không khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ chịu… tất cả những yếu tố trên sẽ giúp các em có thói quen tốt để hình thành kĩ năng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này. Như vậy bằng nhiều hình thức khác nhau,giáo viên luôn cố gắng rèn cho học sinh những kĩ năng cơ bản có hiệu quả, thể hiện rõ nét ở sự tiến bộ của học sinh trong nhận thức, trong cư xử, đối xử tốt với bạn bè, người lớn và linh hoạt xử lí trong mọi trường hợp. Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua học tập –sinh hoạt ở nhà trường là điều hết sức cần thiết cho tương lai các em. Để đạt được điều đó, giáo viên cần kiên trì, quyết tâm thực hiện từng bước và liên tục trong suốt quá trình giảng dạy. Qua từng tiết dạy, giáo viên hướng dẫn học sinhkĩ năng làm việc theo nhóm: biết cách phân công công việc, lắng nghe ý kiến người khác, tranh luận, biết chấp nhận đúng sai, thống nhất ý kiến, thực hiện đúng ý kiến đã thống nhất… Đây là kĩ năng hết sức cần thiết khi các em trưởng thành, làm việc trong tập thể. Trong sinh hoạt hằng ngày, giáo viên cần chú ý nâng dầnkĩ năng giao tiếp - tự nhận thứccho các em như biết sử dụng đúng các quy tắc: chào hỏi, xin phép, cảm ơn, xin lỗi, yêu cầu… Biết cả thông cảm chia sẻ buồn vui với mọi người. Giáo dục kĩ năng sống cho mọi người nói chung và học sinh nói riêng là điều rất cần thiết. Nó trang bị đầy đủ những kĩ năng cho các em để các em có được cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Đồng thời giúp những em có thói quen xấu và hành vi tiêu cực trở thànhcon ngoan, trò giỏi và là người có ích cho xã hội sau này. d. Thời gian thực hiện:năm học 2018-2019. e. Biện pháp tổ chức: e.1. Xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn: Đây là một trong năm nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Những năm học trước, cơ sở vật chất còn gặp rất nhiều khó khăn: thiếu phòng học, phòng chức năng, khu vệ sinh, khuôn viên nhà trường còn trật trội, chưa gọn, chưa sạch sẽ, chưa đẹp. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, địa phương, trường Tiểu học B Long An được các cấp đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học và đã được đưa vào sử dụng tháng 11 năm 2016. Để xây dựng trường, lớp xanh, sạch,đẹp ,an toàn, đáp ứng được yêu cầu trường chuẩn Quốc gia giai đoạn hiện nay, nhà trường đã: Sắp xếp phòng học, bàn ghế phù hợp với đối tượng học sinh các khối lớp. Khối lớp nhỏ học ở tầng 1, tầng 2, khối lớp lớn học ở tầng 2. Các phòng làm việc, phòng học đều được trang trí theo yêu cầu phòng làm việc, phòng học thân thiện, sư phạm. Tại phòng học được trang trí theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT. Trường đã có các khẩu hiệu: Thi đua xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”… Võ Kim Điền Trang 14 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

15. Nhà trường đã mua sắm thùng rác có nắp đậy và đặt ở vị trí thích hợp dưới sân trường, dãy các lớp học để các em thực hiện nếp vệ sinh hàng ngày. Thùng rác được xử lí kịp thời, thường xuyên. Sân trường hàng ngày được quét dọn sạch sẽ. Đồng thời, Liên đội cóchương trình “Một phút sạch lớp, sạch trường” được tổ chức có hiệu quả nên trường luôn sạch sẽ, gọn gàng. Trường có nhà vệ sinh dành riêng cho giáo viên, học sinh, nam , nữ. Các khu vệ sinh đều có đầy đủ nước để sử dụng sau khi tiêu tiểu và thường xuyên giữ gìn hợp vệ sinh. Muốn có được nếp vệ sinh đó, nhà trường đã yêu cầu: + Giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở học sinh hàng ngày vì các em còn nhỏ. + Giáo viên tổng phụ trách Đội hướng dẫn học sinh cách sử dụng, xử lí sau khi tiêu tiểu vào các giờ chào cờ đầu tuần. Ban Hoạt động tập thể kiểm tra, nhắc nhở, đánh giá thường xuyên. Tổ chức để học sinh trồng cây, trồng hoa vào dịp đầu xuân và chăm sóc thường xuyên. Vận động phụ huynh học sinh khối lớp 5, các cá nhân có tâm huyết với nhà trường ủng hộ ghế đá kê ở sân trường cho học sinh ngồi giờ ra chơi. Đến nay đã vận động được 16 chiếc ghế đá. Vận động giáo viên, phụ huynh, các cá nhân có tâm huyết với nhà trường ủng hộ cây, hoa trồng ở sân trường và vườn hoa. Giáo dục học sinh tích cực tham gia bảo vệ cảnh quan môi trường, giữ vệ sinh các công trình công cộng, nhà trường, lớp học và cá nhân. Đảm bảo trường an toàn, sạch sẽ, có cây xanh thoáng mát và ngày càng đẹp hơn. Tuyên truyền và lồng ghép các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các giờ sinh hoạt tập thể để nêu cao ý thức của các em. Có thể nói: Trường tiểu học B Long An đã thực sự được thay đổi căn bản “Trường ra trường, lớp ra lớp”. Ngôi trường khang trang, sạch đẹp. Đây là một trong những điều kiện để giữ vững trường chuẩn Quốc gia. e.2. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học: Như chúng ta đã biết, “Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực” là xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, tốt đẹp, là thiết lập các mối quan hệ tích cực để học sinh được sống, rèn luyện trong môi trường thuận lợi. Phong trào “Xây dựng trường họcthân thiện, học sinh tích cực” được phát động từ năm học 2008 –2009 nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng môi trường lành mạnh, an toàn, tạo cơ sở vững chắc cho việc nâng cao chất lượng giáo dục. Có thể khẳng định rằng:môi trường giáo dục càng tốt bao nhiêu thì đó sẽ là cơ hội, là điều kiện cho mỗi người (nhất là thế hệ trẻ ở tuổi thiếu niên, nhi đồng) phát triển nhân cách tốt đẹp, thuận lợi bấy nhiêu. Qua thực tế cho ta thấy một bộ phận không nhỏ học sinh càng lớn lên đạo đức càng đi xuống. Biểu hiện ở chỗ thiếu tôn trọng thầy cô, coi thường kỉ luật của nhà trường, sống không lành mạnh, xa rời chuẩn mực đạo đức của dân tộc Việt Nam, gian lận trong học tập và thi cử....Đó là những biểu hiện đáng lo ngại. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên nhưng một nguyên nhân được coi là nguồn gốc sâu xa là do các em thiếu kĩ năng sống. Giáo dục kĩ năng sống là một nội dung rất quan trọng và thiết thực trong chiến lược giáo dục toàn diện của một nền giáo dục tiên tiến. Vậy Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học là một nội dung thiết yếu mà bất cứ nhà trường nào cũng phải quan tâm đến. Thông qua nội dung bài học, cách tổ chức các hoạt động dạy học giáo viên hình thành và xây dựng cho các em các Võ Kim Điền Trang 15 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

16. kĩ năng sống như: quan sát, nhận xét, giao tiếp, phân tích,....Việc Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học được thực hiện thông qua dạy học các môn học và tổ chức các hoạt động giáo dục, nhưng không phải là lồng ghép, tích hợp thêm kinh nghiệm sống vào nội dung các môn học và hoạt động giáo dục một cách quá tải, mà theo một cách tiếp cận mới: đó là sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực để tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh thực hành, trải nghiệm kĩ năng sống trong quá trình học tập. Từ đó lồng ghép một cách nhẹ nhàng những kinh nghiệm sống vào bài học đến từng đối tượng học sinh. Trong quá trình dạy lồng ghép kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học cần phải khơi gợi và phát huy sự tham gia của các em bên cạnh sự hướng dẫn của giáo viên. Tuyệt đối không nên áp dụng ý kiến hay suy nghĩ chủ quan của giáo viên. Tuyệt đối không được phê bình hay đánh giá khi các em làm gì đó chưa tốt. Bởi nếu vậy sẽ làm mất sự chủ động, tự tin và hoà nhập cùng bạn bè vì ở lứa tuổi này các em rất muốn thể hiện mình. Chuyên gia tâm lí học người Nga Dorothy Holte đã nói: “Nếu trẻ sống với sự phê bình, thì trẻ sẽ học cách chỉ trích”. Do đó điều trên là tối kỵ trong việc giáo dục nói chung và Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học nói riêng. Trong chương trình giáo dục Tiểu học vấn đề Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học được thể hiện rõ nhất trong một số phân môn như: Tiếng Việt, Đạo đức, Tự nhiên và xã hội. Tích cực học tập, tự tin, mạnh dạn đưa ra ý kiến của mình trong các cuộc thảo luận nhóm, lớp. Xây dựng “Đôi bạn cùng tiến” trong học tập, sinh hoạt ở các khối lớp, được đánh giá trong các giờ chào cờ đầu tuần. Luôn có ý thức “Nói lời hay, làm việc tốt”, thực hiện 10 điều nội quy và 5 dứt điểm của nhà trường. Có ý thức bảo vệ trường lớp xanh, sạch, đẹp. Tham gia tích cực việc chăm sóc di tích lịch sử, văn hóa ở địa phương mình. Tham ra tích cực vào các hoạt động rèn kĩ năng sống. Lựa chọn môn thể thao hay trò chơi dân gian mà mình yêu thích để tham gia. Giúp đỡ cha mẹ công việc nhà, góp phần cùng với cộng đồng giữ vệ sinh đường làng, ngõ xóm. - Tích cực tuyên truyền về an toàn giao thông, phòng chống tệ nạn ma túy, y tế học đường… * Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tiếng Việt: Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua hoạt động dạy và học môn Tiếng Việt góp phần rèn luyện thao tác tư duy, góp phần mở rộng hiểu biết về tự nhiên, xã hội và con người. Kĩ năng sống đặc thù, thể hiện ưu thế của môn Tiếng Việt là kĩ năng giao tiếp, sau đó là kĩ năng nhận thức, bao gồm nhận thức thế giới xung quanh, tự nhận thức, ra quyết định. Trong sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học, có nhiều bài học mà tên gọi của nó đã nói rõ mục tiêu giáo dục các kĩ năng giao tiếp xã hội như: Lập danh sách học sinh, Lập thời gian biểu, Viết nhắn tin, Làm biên bản cuộc họp, ... Khả năng Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của môn Tiếng Việt không chỉ thể hiện ở nội dung môn học mà còn được thể hiện qua phương pháp của giáo viên. Để hình thành các kiến thức và kĩ năng mà chương trình môn Tiếng Việt đặt ra với học sinh Tiểu học, người giáo viên phải vận dụng nhiều phương pháp dạy phát huy tính Võ Kim Điền Trang 16 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

17. tích cực chủ động sáng tạo của học sinh như: thực hành giao tiếp, trò chơi học tập, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, phương pháp tổ chức hoạt động nhóm, phương pháp hỏi - đáp...Thông qua các hoạt động học tập, được phát huy trải nghiệm, rèn kĩ năng hợp tác, bày tỏ ý kiến cá nhân, đóng vai... HS có cơ hội rèn luyện, thực hành nhiều kinh nghiệm sống cần thiết. * Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Đạo đức: Bản thân nội dung môn Đạo đức đã chứa đựng nhiều nội dung liên quan đến kĩ năng sống như: kĩ năng giao tiếp, ứng xử (với ông, bà, cha, mẹ, anh chị em, bạn bè, thầy cô giáo và mọi người xung quanh), kĩ năng bày tỏ ý kiến của bản thân, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề phù hợp với lứa tuổi, kĩ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, kĩ năng tự phục vụ và tự quản lý thời gian, kĩ năng thu thập và xử lý thôngtin về các vấn đề trong thực tiễn đời sốngở nhà trường, ở cộng đồng có liên quan đến chuẩn mực hành vi đạo đức. Việc Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học trong môn Đạo đức nhằm bước đầu trang bị cho học sinh các kĩ năng sống cần thiết, phù hợp vớilứa tuổi Tiểu học, giúp các em biết sống và ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ với những người thân trong gia đình, với thầy cô giáo, bạn bè và những người xung quanh; với cộng đồng, quê hương, đất nước và với môi trường tự nhiên; giúp các em bước đầu biết sống tích cực, chủ động, có mục đích, có kế hoạch, tự trọng, tự tin, có kỉ luật, biết hợp tác, tiết kiệm, gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh,...để trở thành người con ngoan trong gia đình, học sinh tích cực của nhà trường và công dân tốt của xã hội. Khả năng hình thành và giáo dục các kĩ năng sống cho HS của môn Đạo đức không những thể hiện ở nội dung môn học mà còn thể hiện ở phương pháp dạy học đặc trưng của môn học. Để các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở thành tình cảm, niềm tin, hành vi vàthói quen của HS, phương pháp dạy học môn Đạo đức đã được đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS. Quá trình dạy học tiết Đạo đức là quá trình tổ chức cho HS thực hiện các hoạt động học tập phong phú đa dạng như: kể chuyện theo tranh, quan sát tranh ảnh, phân tích, xử lý tình huống; chơi trò chơi, đóng tiểu phẩm, múa, hát, đọc thơ, vẽ tranh....Thông qua các hoạt động đó sự tương tác giữa GV - HS, HS - HS được tăng cường và HS có thể tự phát hiện và chiếm lĩnh tri thức mới. Các phương pháp và kĩ thuật dạy học môn Đạo đức rất đa dạng, bao gồm nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực như: học theo nhóm, theo dự án; giải quyết vấn đề, đóng vai, trò chơi, động não,....Và chính thông qua việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực đó, HS đã được tạo cơ hội để thực hành, trải nghiệm, nhiều kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi. Tuỳ từng bài học, chúng ta nên giáo dục kĩ năng phù hợp cho các em. Do các đặc trưng trên nên có thể khẳng định Đạo đức là môn học có tiềm năng to lớn trong việc giáo dục kĩ năng sống cho HS Tiểu học. * Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tự nhiên và xã hội: Môn Tự nhiên và xã hội ở các lớp 1,2,3 là một môn học giúp HS có một số kiến thức cơ bản ban đầu về con người và sức khoẻ, về một số sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên - xã hội. Chú trọng đến việc hình thành và phát triển các kĩ năng trong học tập như: quan sát, nêu nhận xét, thắc mắc, đặt câu hỏi và diễn đạt hiểu biết của bản thân về các sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên và trong xã hội.Đặc biệt môn học giúp HS xây dựng các quy tắc giữ vệ sinh, an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng;yêu gia đình, quê hương, trường học và có thái độ thân thiện với thiên nhiên. Võ Kim Điền Trang 17 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

18. Cùng với kiến thức cơ bản về con người, về Tự nhiên - xã hội, việc giáo dục kĩ năng sống cho HS qua môn Tự nhiên và xã hội sẽ góp phần không chỉ khắc sâu thêm các kiến thức của môn học mà còn hình thành thái độ và hành vi tích cực, phù hợp, cần thiết giúp học sinh có thể ứng xử có hiệu quả các tình huống thực tế trong cuộc sống. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học đã giúp các em hình thành, xây dựng và rèn các kĩ năng sống cần thiết để các em tự giải quyết được các vấn đề trong học tập, hoạt động và trong cuộc sống hàng ngày. e.3. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác chủ nhiệm lớp. Mỗi thầy giáo, cô giáo muốn hoàn thành nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm trước hết phải có tình yêu thương con người, có sự độ lượng, bao dung, đồng thời phải hiểu về tâm lý lứa tuổi, phải có cái nhìn tinh tế. Cùng đó, giáo viên chủ nhiệm cần am hiểu và biết cách tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Đối với học sinh có những biểu hiện lệch lạc về nhân cách giáo viên chủ nhiệm chính là người cùng với gia đình có những biện pháp “kéo” em về với “cái thiện”. Thầy, cô giáo chủ nhiệm là cầu nối quan trọng để kết nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Làm chủ nhiệm là một nghệ thuật, đòi hỏi người giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo về lời ăn, tiếng nói, tác phong làm việc cho đến trình độ chuyên môn; quan hệ với trò như người thân để trò cảm thấy vừa gần gũi, vừa đáng tin cậy; kiên trì giáo dục học sinh theo kiểu mưa dầm lâu thấm đất. Trước đây, giáo viên chủ nhiệm chủ yếu là định hướng, hướng dẫn hành vi đạo đức cho HS. Hiện nay giáo viên chủ nhiệm không chỉ làm công tác chuyên môn mà còn phải có tình cảm để giải quyết những tình huống phát sinh của học sinh trong lớp. Vì thế ngoài việc phải đảm bảo nội dung lên lớp vừa tạo sự hấp dẫn, sáng tạo, mới mẻ, gây hứng thú học tập cho HS. Và điều không thể thiếu là người giáo viên chủ nhiệm phải có tâm huyết với nghề và tình yêu thương đối với HS. Vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác chủ nhiệm lớp thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần: - Tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hình thức dạy học của mình, qua các giờ sinh hoạt để giáo dục đạo đức và nhân cách cho HS. - Xây dựng hành vi giao tiếp giữa “Thầy với thầy, trò với trò, thầy với trò” rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hoá, lên án mọi hành vi bạo lực học đường và xã hội. - Thường xuyên liên hệ với cha mẹ HS, kịp thời nắm bắt thông tin, cùng kết hợp với cha mẹ HS rèn cho HS kĩ năng ứng xử văn hoá, rèn luyện sức khoẻ phòng chống bạo lực. - Nâng cao ý thức tự nguyện, tự giác, tự chủ phát huy được tính tích cực trong việc rèn luyện kĩ năng sống của thầy cô giáo và học sinh. Giáo dục cho HS nhận biết được lợi ích của việc rèn luyện kĩ năng về mọi mặt: cho bản thân, gia đình, xã hội và đất nước. Đồng thời biết quan tâm chia sẻ đến mọi người. - Tổ chức lớp cũng nên đổi mới: lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó cần thay đổi theo từng tháng để từng học sinh biết được các công việc của người lãnh đạo, các khó khăn gặp phải và xử lí ra sao. Đồng thời biết cảm thông với công việc của người chỉ huy. Qua đó, rèn cho các em những kĩ năng chỉ huy -lãnh đạo cần thiết. - Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự đổi mới phương pháp trong việc thực hiện công tác chủ nhiệm lớp, tạo điều kiện để HS rèn luyện và tự rèn luyện. Coi trọng tự rèn luyện của HS và động viên kịp thời. Võ Kim Điền Trang 18 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

19. Vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho HS còn cần đến vốn sống, tình thương và nhân cách của người thầy. Học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm gương sống của thầy. Vì vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh HS trước hết “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạođức, tự học và sáng tạo” mà ngành Giáo dục đã phát động. e.4. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp: Nhận thức đầy đủ được phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, trường tiểu học B Long An đã định hướng đúng đắn,phân công hợp lí các thành viên trong Ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp với điều kiện nhà trường, xác đinh rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể để thực hiện sáng tạo phong trào thi đua với 5 nội dung tính đến thời điểm hiện tại. Đồng thời nhà trường đã tổ chức bồi dưỡng, tuyên truyền cho thầy, trò và các lực lượng xã hội tham gia về mục tiêu, yêu cầu, nội dung hoạt động “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” dưới các hình thức: + Họp cấp ủy, chi bộ đầu năm. + Họp hội đồng sư phạm nhà trường đầu năm. + Họp phụ huynh học sinh đầu năm. + Buổi sinh hoạt tập thể nhà trường. + Trên loa truyền thanh địa phương, đội tuyên truyền măng non. Với việc làm trên, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đã thực sự đi vào tiềm thức và hài hòa diễn ra trong nhà trường năm học 2018 – 2019. Song, để cụ thể hóa 5 nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, ngoài sự nhận thức và trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể, các lực lượng xã hội tham gia, bản thân tôi đã lựa chọn các biện pháp tích cực cho từng nội dung để đi đến thành công cho phong trào thi đua. Nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản: Con đường học trên lớp và con đường hoạt động ngoài giờ lên lớp. Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Chính từ những hoạt động như: lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt động xã hội đã góp phần rất lớn trong việchình thành nhân cách của HS. Giúp em biết tự giáo dục, tự rèn luyện, tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp là xây dựng cho các em các mối quan hệ phong phú, đa dạng một cách có mục đích, có kế hoạch, có nội dung và phương pháp nhất định, gắn giáo dục với cộng đồng, tạo sự thân thiện trong mọi tình huống. Biến các nhu cầu khách quan của xã hội thành những nhu cầu của bản thân HS. Nhân cách trẻ được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động có ý thức. Chính trong quá trình sống, học tập, lao động, giao lưu, vui chơi giải trí... con người đã tự hình thành và phát triển nhân cách của mình. Việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học là điều kiện tốt nhất giúp HS tích luỹ và rèn kĩ năng sống có hiệu quả. Thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp các em được hợp tác, trải nghiệm các kĩ năng sống. Vậy giáo viên cần thiết kế và tổ chức thực hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp sao cho HS có cơ hội thể hiện ý tưởng cá nhân, tự trải nghiệm và biết phân tích kinh nghiệm sống của chính mình và người khác. Võ Kim Điền Trang 19 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

20. e.5. Giáo dục đạo đứccho học sinh Tiểu học thông qua buổi sinh hoạt dưới cờ: Giáo dục đạo đức (GDĐĐ) nhằm hướng tới mục đích đào tạo những con người không chỉ có tài mà còn có đức, để các em trưởng thành và trở thành người có ích cho xã hội. Vậy phải làm thế nào để GDĐĐ đạt hiệu quả. Chúng ta phải thấy rằng GD đức dục khó hơn trí dục vì GDĐĐ không có giáo án sẵn. GDĐĐ không đứng độc lập mà được lồng ghép vào từng bài giảng, thấm sâu vào học sinh mỗi ngày. Không chỉ các môn KHXH mà các môn KHTN cũng mang tính giáo dục. Hiện nay, các nhà trường rất quan tâm tới việc GDĐĐ cho học sinh nhưng hiệu quả của công tác này chưa cao. Mặt trái của cuộc sống và môi trường xã hội với những tác động tiêu cực đã dẫn đến những sai phạm đáng tiếc như: Học sinh đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, ý thức phấn đấu kém… Nhiều người lo ngại cho sự xuống dốc của đạo đức xã hội, trong đó có sự băng hoại về giá trị đạo đức của giới trẻ. GDĐĐ đang đứng trước nhiều khó khăn thử thách, sự xuống cấp của đạo đức có nhiều nguyên nhân, trách nhiệm thuộc về nhiều ngành, nhưng trước hết trách nhiệm đó là của nhà trường - nơi GDĐĐ con người từ khi mới cắp sách đi học đến lúc bước chân vào đời. Qua thực tế hoạt động của nhà trường, chúng tôi đã tiến hành nhiều biện pháp giáo dục học sinh. Tuy nhiên, trong những biện pháp đó, biện pháp mang lại hiệu quả thiết thực nhất là thông qua tiết chào cờ đầu tuần. Kết quả là học sinh rất mong chờ tham gia giờ chào cờ với các hoạt cảnh, câu chuyện ngắn, chương trình văn nghệ, sinh hoạt chuyên môn dưới cờ với những món quà nhỏ thật sự sinh động, và bổ ích. Sinh hoạt dưới cờ là một diễn đàn để Hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ GDĐĐ học sinh. Trách nhiệm GDĐĐ học sinh trong nhà trường thuộc về tất cả CB,GV nhưng Hiệu trưởng vẫn giữ vai trò nồng cốt. Hiệu trưởng xác định nội dung, quyết định các hình thức, phân công phần hành cho các thành viên trong nhà trường. Hiệu trưởng còn là người trực tiếp tham gia GDĐĐ học sinh thông qua nhiều hoạt động. Để hoàn thành nhiệm vụ lớn lao trên, người Hiệu trưởng phải tìm cho mình những biện pháp giáo dục phù hợp với đối tượng học sinh. Tuy nhiên, không ít trường không thành công khi triển khai những ý tưởng đổi mới nội dung sinh hoạt dưới cờ cho học sinh. Để có được những buổi chào cờ thành công, trước hết người Hiệu trưởng phải luôn có ý tưởng mới, thay đổi hình thức và nội dung các buổi sinh hoạt mang tính giáo dục cao này. Khi diễn thuyết, Hiệu trưởng ngoài trang phục gọn gàng, chỉnh tề phải, có cử chỉ hành động, lời nói thật mô phạm nhưng thật sự hấp dẫn, thu hút người nghe. Để hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh bao gồm cả "đức" và "tài" cần tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện trong nhà trường, trong đó công tác giáo dục đạo đức, nhân cách đóng vai trò quan trọng hàng đầu. Giáo dục đạo đức, nhân cách là một bộ phận quan trọng là nền tảng của giáo dục nói chung. Giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh là một công việc khó, đòi hỏi phải có sự chung tay góp sức của nhiều lực lượng trong nhà trường và xã hội. Hình thức giáo dục rất phong phú và đa dạng. Hiệu trưởng trường là người chịu trách nhiệm chính trong nhà trường về nhiệm vụ này. Sinh hoạt dưới cờ là một diễn đàn thuận lợi cho Hiệu trưởng các trường làm nhiệm vụ giáo dục đạo đức, nhân cách học sinh. Việc đầu tư, sử dụng, khai thác tốt diễn đàn này chắc chắn sẽ góp phần tích cực trong việc giáo dục toàn diện học sinh. Cải tiến, đổi mới nội dung và hình thức buổi chào cờ là một Võ Kim Điền Trang 20 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

21. công việc thường xuyên và luôn luôn mới mẽ đối với người Hiệu trưởng trong tình hình hiện nay. IV- Hiệu quả đạt được: Những điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng sáng kiến; Lợi ích thu được khi sáng kiến áp dụng:.......(số liệu cụ thể kèm theo căn cứ, cơ sở để xác định, đánh giá). 1. Những điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng sáng kiến. a. Trước khi áp dụng sáng kiến. Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” được triển khai từ năm học 2008-2009 và được đánh giá tổng kết sau 5 năm thực hiện ở năm học 2012-2013. Năm học 2018-2019 là năm tiếp tục thực hiện sáng tạo các nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. So sánh kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài thì cho thấy: Nhà trường vẫn giữ vững kết quả đã đạt được theo 5 nội dung của phong trào thi đua. Chúng ta biết rằng giáo dục là một quá trình tác động qua lại, là quá trình hoạt động và giao lưu trong các mối quan hệ xã hội đa dạng, được tổ chức có mục đích có kế hoạch của các nhà giáo dục và người được giáo dục đểhình thành nhân cách hoàn thiệntrong nhà trường xã hội chủ nghĩa không những dạy “chữ”mà còn dạy “người”. Trong công cuộc đổi mới hiện nay của đất nước ta, khi yếu tố con người được coi trọng về tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần. Nhân cáchcủa con người càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội. Thực tế hiện nay ngành giáo dục đào tạo đã được nhà nước quan tâm đưa lên quốc sách hàng đầu thì việc dạy chữ nói chung và việc rèn kĩ năng sống nói riêng là vấn đề đặc biệt quan trọng. Một nhà hiền triết đã nói“khoa học mà không có hành vi đạo đức thì chỉ là sự tàn rụi của linh hồn”mà hành vi đạo đức đó chính là kĩ năng sống của học sinh vì vậy việc thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh là cần thiết biết bao. Trẻ em trong lứa tuổi tiểu học rất hồn nhiên ngây thơ trong trắng. Vốn kiến thức, vốn kinh nghiệm sống của các em mới có rất ít. Vì vậy muốn đạt được mục tiêu giáo dục phát triển toàn diện của nhà trường, các thầy cô giáo cần phải kiên trì, nhiệt tình, có tâm huyết với nghề, bên cạnh kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, người giáo viên phải có vốn kiến thức tâm lý học, hiểu được tâm sinh lý của trẻ. Từ đó sẽ tìm ra được những phương pháp hiệu quả để giáo dục trẻ. Việc dạy “chữ” cần luôn song hành với việc dạy “làm người”, và phải được xuấtphát ngay từ những tình huống, những việc làm nhỏ nhất trong cuộc sống thực tế của học sinh. Ngay trong những giờ học ngoài việc đảm bảo mục tiêu kiến thức kĩ năng của bài, giáo viên cần chú ý đến rèn kĩ năng sống cho học sinh. Học sinh được rèn kĩ năng sống qua nội dung kiến thức của bài, qua lĩnh hội kiến thức pháp luật, qua tham gia các hoạt động học tập trong lớp, hoạt động ngoài giờ do giáo viên tổ chức. Tích cực đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ động của học sinh là giúp học sinhcó nhiều cơ hội để rèn kĩ năng sống. Học sinh được học tập sinh hoạt vui chơi, rèn luyện trong môi trường gia đình, nhà trường, xã hội; vì vậy cần thực hiện tốt gắn kết 3 môi trường để giáo dục học sinh. Phối kết hợp chặt chẽ với các ban ngành đoàn thể đểgiúp đỡ, tư vấn, tạo điều kiện cho học sinh tích lũy có thêm kĩ năng sống và rèn kĩ năng sống được tốt hơn. b. Sau khi áp dụng sáng kiến. b.1. Kết quả trên học sinh: Võ Kim Điền Trang 21 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

22. “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” đặc biệt coi trọng vai trò chủ thể của học sinh, coi trọng các mối quan hệ thân thiện giữa con người với môi trường, cộng đồng, giữa con người với con người, đồng thời coi trọng việc góp phần bảo tồn, phát triển văn hoá dân gian, đưa trò chơi dân gian vào cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của các em. Giúp các em có trách nhiệm tôn trọng và giữ gìn các di tích lịch sử, văn hoá cách mạng củađịa phương. Việc quan tâm của nhà trường tới các em có hoàn cảnh khó khăn: gia đình thuộc diện hộ nghèo, gia đình chính sách, các em khuyết tật, bệnh tật là nguồnđộng viên lớn tới các em, giúp các em vượt khó học giỏi, đi học chuyên cần. Qua gần một năm học, bằng những bước đi thích hợp, những việc làm cụ thể, sáng tạo, phù hợp, trường Tiểu học B Long An đã hưởng ứng phong trào thiđua“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” một cách thiết thực, tuyên truyền và triển khai sâu rộng từ nhà trường đến gia đình và xã hội, tạo được sự đồng tình ủng hộ của chính quyền đoàn thể và nhất là Hội cha mẹ học sinh, giáo viên, học sinh và đã có những kết quả đáng kể. Tiêu biểu là công tác dạy và học, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, cơ sở vật chất nhà trường được khang trang sạch đẹp, đủ tiêu chuẩn giữ vững trường chuẩn Quốc gia giai đoạn hiện nay. - 100% học sinh đều được cô giáo và cha mẹ tạo mọi điều kiện khuyến khích khơi dậy tính tò mò, phát triển trítưởng tượng, năng động, mạnh dạn, tựtin, 100% học sinh được rèn luyện khảnăng sẵn sàng học tập ởtrường hiệu quả ngày càng cao. - 100% học sinh có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện kỹ năng tự lập; kỹnăng nhận thức; kỹnăng vận động nhỏ, vận động thông qua các hoạt động hàng ngày trong cuộc sống của học sinh; ngoài ra có 70% học sinh được rèn kỹ năng tự kiểm soát bản thân, phát triển óc sáng tạo, tính tự tin thông qua các hoạt động năng khiếu vẽ, thể dục và các môn học khác. - 100% trẻđược rèn luyện kỹnăng xã hội; kỹnăng về cảm xúc, giao tiếp; chung sống hòa bình, và tuyệt đối không xảy ra bạo hành trẻem ở trường cũng như ở gia đình. - 100 % trẻđược giáo dục, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, được bảo vệ sức khỏe, được bảo đảm an toàn, phòng bệnh, được theo dõi cân đo bằng biểu đồ phát triển. - 70% trẻ luôn có kết quả tốt trong học tập thông qua kết quả học tập cũng như bảng theo dõi ở mỗi lớp, sau mỗi giai đoạn, qua kết quả kiểm tra đánh giá chất lượng sau mỗi chủ đề đối với từng học sinh: Mạnh dạn tự tin: 90%; kỹ năng hợp tác: 93%; kỹ năng giao tiếp 90%; tự lập, tự phục vụ: 99%; lễ phép: 100%; kỹ năng vệ sinh: 92%; kỹ năng thích khám phá học hỏi: 86%; kỹ năng tự kiểm soát bản thân: 90%. - Học sinh đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần đạt từ 99% trởlên và ít gặp khó khăn khi đến lớp, có kỹ năng lao động tự phục vụ cho bản thân, biết thương yêu bạn bè trong cùng một mái trường,biết giúp đỡ bạn cùng tiến. b.2. Kết quả từ phía các bậc cha mẹ: - Xây dựng môi trường thân thiện trong từng gia đình, mọi thành viên đều yêu thương tôn trọng nhau, người lớn phải gương mẫu về cách sống, làm việc, nói năng và hành vi ứng xử. - Bố trí một chỗ ổn định, đủ ánh sáng để các em học bài. - Hàng ngày dành thời gian thích hợp để kiểm tra việc học của các em. Xem sổ liên lạc để kịp thời nắm được việc học tập, rèn luyện của con em mình. - Cha mẹ luôn coi trọng học sinh và tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục học sinh ở nhà trường. Võ Kim Điền Trang 22 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

23. - Các bậc cha mẹ đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc dạy trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thông qua sổ liên lạc, bảng đánh giá học sinh ở lớp; - Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn, đa số cha mẹ dịu dàng, ít la mắng học sinh, thay đổi trong cách rèn kỹ năng cho các em, phân việc cho các em, không cung phụng thái quá… - Cha mẹ cảm thấy mãn nguyện với thành công của học sinh, tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, không chê bai chỉ trích cô giáo ngược lại cha mẹ thông cảm, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp vật liệu, phụ giúp giáo viên trang trí lớpvà các hoạt động khác. b.3. Về phía giáo viên và nhà trường Năm học 2018 – 2019 là năm học tiếp tục thực hiện sáng tạo phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, do vậy nhà trường đã phát huy dân chủ, huy động sức mạnh tổng hợp của xã hội chăm lo cho sự nghiệp giáo dục, tạo môi trường giáo dục khuyến khích học tập và dạy học hiệu quả, thực hiện giáo dục toàn diện, đặc biệt nhấn mạnh giáo dục nhân cách văn hoá Việt Nam và coi các em học sinh chính là những người giữ gìn và phát huy giá trị văn hoá lịch sử Việt Nam cho cộng đồng xã hội. Cô giáo chịu khó gần gũi chuyện trò với học sinh, trả lời những câu hỏicủa các em, không la mắng, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các em học sinh trong lớp. Trong giảng dạy, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn, giáo viên đã chú tâm đến việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực như áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột”, phương pháp dạy học mới VNEN… Mạnh dạn, tự tin điều khiển các cuộc họp phụ huynh học sinh, biết tự chuẩn bị, phối hợp chặt chẽ, trao đổi thường xuyên với cha mẹ các em. Hiệu quả lớn nhất là nhà trường đã huy động được sự tham gia của cha mẹ các em, của các tổ chức, các lực lượng xã hội trong việc giáo dục văn hóa, truyền thống cho học sinh, đồng thời đây là những cơ hội vàng dạy trẻ kỹ năng sống. Kinh nghiệm trên đã áp dụng rộng rãi ở tất cả các lớp trong khối 4 được các đồng nghiệp đồng tình ủng hộ. Học sinh trong khối ngoan hơn, tự giác chủ động, mạnh dạn hơn, đã thể hiện được cách xử lí trong ứng xử khá phù hợp. 2. Lợi ích thu được khi sáng kiến áp dụng: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là một việc làm đúng đắn, phù hợp với xu thế giáo dục trên thế giới, nhưng có những khó khăn, phức tạp đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo của toàn Ngành giáo dục và của Hiệu trưởng. Phong trào này có tính rộngrãi nên nhà trường đã làm tốt công tác tuyên truyền, tạo được sự ủng hộ của chính quyền, đoàn thể, phụ huynh và nhất là đội ngũ giáo viên, học sinh trong nhà trường tham gia. Rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động, để học sinh tự cảm nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi và từ đó hình thành các kỹ năng; thực hiện sự phối hợp trong và ngoài nhà trường làm tốt công tác xã hội hoá trongviệc rèn kỹ năng sống cho học sinh. Giáo dục kỹ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình thành cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó với các sức ép, thách thức trong cuộc sống. Võ Kim Điền Trang 23 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

24. Giáo dục kỹ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa thầy, trò, sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Học sinh được giáo dục kỹ năng sống xác định được bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội. Giáo dục kỹ năng sống còn cần đến vốn sống, tình thương và nhân cách của người thầy. Học sinh học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm gương sống của người thầy. Vì vậy, trước hết “mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” mà ngành Giáo dục đang vận động. Kỹ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, nâng cấp để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động. Người trưởng thành cũng vẫn cần học kỹ năng sống. V-Mức độ ảnh hưởng: Khả năng áp dụng giải pháp: áp dụng tại trường Tiểu học B Long An. VI- Kết luận: 1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực” đã chứng tỏ sức mạnh của mối quan hệ 3 môi trường giáo dục: Nhà trường –Gia đình - Xã hội. Và Hiệu trưởng phải là người nhạc trưởng cực kì quan trọng, phải định hướng, sáng tạo trong chỉ đạo đi đúng mục tiêu, đúng yêu cầu, đúng nội dung của phong trào thi đua. Có như vậy, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” mới thực sự có sức sống, có chiều sâu để học sinh gắn bó với trường lớp, là động lực để lôi cuốn các em đến trường với cảm nhận: “Đi học là hạnh phúc” và “ Trẻ em thích đi học, thích học, để mỗi ngày đến trường là một ngày vui.”. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua các hoạt động trong nhà trường là điều cần thiết, có tác động tốt đến việc rèn kĩ năng sống cho HS, tác động tốt đến việc hình thành nhân cách của trẻ, mang tính nhân văn, giúp trẻ phát triển toàn diện trở thành nhữngngười công dân tốt phù hợp với quá trình phát triển của xã hội hiện nay. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học không thể hình thành trong “ngày một, ngày hai” mà đòi hỏi phải có cả quá trình: nhận thức - hình thành thái độ - thay đổi hành vi. Thay đổi hành vi, thái độ và giá trị ở từng con người là một quá trình khó khăn, không đồng thời. Do đó, các nhà giáo dục cần kiên trì chờ đợi và tổ chức các hoạt động liên tục để HS duy trì hành vi mới và có thói quen mới. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cần thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc và thực hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em. Môi trường giáo dục được tổ chức nhằm tạo cơ hội cho HS áp dụng kiến thức và kĩ năng vào các tình huống “thực” trong cuộc sống. 2. Bài học kinh nghiệm: Với những kết quả đạt được, bản thân tôi chỉ muốn nêu lên những kinh nghiệm chung nhất do nghiên cứu tài liệu, do tích luỹ được trong suốt quá trình thời gian công tác với mong muốn gửi đến cô giáo, cha mẹ học sinh những thông điệp mang tính thuyết phục với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp cô giáo, cha mẹ các em những điều cơ bản để rèn kĩ năng sống cho học sinh. 2.1. Một số điều người lớn cần làm để các em học tập rèn luyện kỹ năng sống: Võ Kim Điền Trang 24 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

25. Người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Giáo viên phải là người thầy mẫu mực, là “khuôn vàng thước ngọc” cho học sinh noi theo. Việc học của trẻ nếu luôn được người lớn khuyến khích, chia sẻ thì trẻ sẽ tự tin vào năng lực của bản thân và chúng thường hy vọng vào tương lai nhiều hơn. Nhân cách ý chí tình cảm của trẻ được hình thành thông qua chơi, chơi để lớn lên. Vì thế, người lớn cần tạo cơ hội để trẻ chơi, từ đógiúp trẻ tìm ra nhiều cách học khác nhau, những kinh nghiệm trẻ nhận được trong các trò chơi là nền tảng tạo nên sự hăng hái học tập lâu dài ở trẻ, bởi trẻ nhận ra rằng, học vừa vui mà vừa có ý nghĩa. Đồng thời, khitrẻ tham gia vào trò chơi, trẻ cần biết lập kế hoạch chơi, kế hoạch làm việc sáng tạo với các cách chơi và cố gắng đạt mục đích đây chính là những kỹ năng cơ bảnđể sống và làm việc sau này. Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tòi một cách hăng hái bằng nhiều cách, hãy trao đổi với các em về những thông tin mà cô giáo, cha mẹ mới tìm thấy để các em thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách. Tham gia vào việc giáo dục của con cái không nên để tốn quá nhiều thời gian và cũng không cần tốn sức tập luyện, cha mẹ chỉ tốn ít thời gian khi cho các em thấy cha mẹ rất coi trọng giá trị của việc giáo dục. 2.2. Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng sống: Không hạ thấp các em: Cứ mỗi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả năng các em là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân của học sinh. Không nên tạo cho các em thói quen kiêu ngạo nhưng cũng không nên nói những lời không hay đối với trẻ. Không doạ nạt: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt là chúng ta đã làm cho trẻ sợ hãi và căm giận người lớn. Sự đe doạ hoàn toàn có hại cho đứa trẻ và sẽ không giúp cho hành vi của các em tốt hơn. Không bắt các em hứa hẹn: Vì sự hứa hẹn hoặc doạ nạt không có ý nghĩa đối với em vì nếu các em cảm nhận được và cắn rứt vì không làm tròn lời hứa thì ở các em sẽ phát triển cảm giác hối lỗi. Không bao bọc các em một cách thái quásẽ làm các em yếu đuối: Cha mẹ thường không đánh giá đúng khả năng của các em cho rằng các em còn nhỏ sẽ không làm được một điều gì cả. Sự bảo bọc thái quá sẽ dẫn các em đến ý nghĩ rằng bản thân các em không thể làm điều gì nên thân.Hãy nhớ: đừng bao giờ làm những gì mà trẻ có thể làm được. Không nên yêu cầu các em phục tùng theo ý người lớn ngay lập tức vì sự phục tùng một cách thái quá không có sự thoả thuận giữa các bên không tạo điều kiện phát triển tính tự lập ở các em. Không yêu cầu những điều không phù hợp với các em vì những yêu cầu ở các em phải thực hiện một hành vi chín chắn mà các em chưa có khả năng hoặc các em phải làm các yêu cầu không mang tính thống nhất và liên tục trong việc cho phép hoặc cấm đoán sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển nhận thức của học sinh. 3. Kiến nghị, đề xuất: 3.1. Về phía nhà trường: Theo phương châm giáo dục hiện nay là: “Học để biết, học để chung sống, học để tự khẳng định mình” nên: Nhà trường luôn phát động phong trào này hơn nữa dưới nhiều hình thức với mong muốn nhà trường là cái nôi thứ Võ Kim Điền Trang 25 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

26. hai của học sinh. Học sinh “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” và phong trào giáo dục của nhà trường ngày càng vững mạnh. 3.2. Về phía phụ huynh:Trước hết là cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện kĩ năng sống cho con em, tạo một chỗ dựa vững chắc để trẻ chia sẻ, bày tỏ, luôn phối kết hợp với nhà trường trong việc giáo dục và rèn luyện cho các em, theo dõi mọi biểu hiện của trẻ để có sự giáodục cho phù hợp. Việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh luôn được xem là chức năng, nhiệm vụ thường xuyên của đội ngũ giáo viên từ nhiều năm nay. Tuy nhiên việc rèn luyện cho các em học sinh vẫn còn thiếu những biện pháp cụ thể. Hưởng ứng cuộc vận động về chủ đề năm học, qua các buổi tập huấn về việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh của Phòng giáo dục–Đào tạo,của trường. Bản thân đã cố gắng áp dụng những kinh nghiệm, sáng tạo thêm những phương pháp mới nhằm nâng cao nhiều kĩ năng sống tốt cho học sinh từ môi trường giáo dục ở nhà trường, giáo dục và xây dựng cho các em có năng lực tốt, lối sống lành mạnh để các em có thể tự lập, tự tin hơn trong cuộc sống, đem lại niềm vui, hạnh phúc cho các em, gia đình và xã hội. Rất mong được nhận sự giúp đỡ, góp ý bổ sung của các cấp quản lý giáo dục và giáo viên đồng nghiệp để bản sáng kiến của tôi có thểáp dụng cho các năm học sau. Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật. Xác nhận của đơn vị áp dụng sáng kiến Người viết sáng kiến Võ Kim Điền Võ Kim Điền Trang 26 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

27. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trong quá trình thực hiện báo cáo sáng kiến, tôi đã tham khảo một số tài liệu sau: - “Cẩm nang xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của các tác giả” PGS.TS Đặng Quốc Bảo, TS Nguyễn Thị Bẩy, ThS Bùi Ngọc Điệp,ThS Bùi Đức Thiệp, TS Ngô Thị Tuyên –Nhà xuất bản Giaó dục Việt Nam năm 2009. - Sách GDCD lớp 6 của NXB Giáo Dục - Báo Thanh niên - Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh của NXB Giáo Dục. - Giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam. Tác giả: Nguyễn Thị Kim Oanh. - Cẩm nang hoạt động Đội của NXB Giáo Dục - Các văn bản của Bộ GD&ĐT: + Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013. + Kế hoạch 307/KH- BGD&ĐT, ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông năm học 2008 –2009 và giai đoạn 2008 – 2013. + Kế hoạch liên ngành 7575/KHLN/BGD-ĐT–BVHTTDL/TƯĐTN ngày 19/8/2008 giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch, Trung ương Đoàn TNCSHCM về triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Võ Kim Điền Trang 27 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

28. MỤC LỤC I- Sơ lược lý lịch tác giả: ---------------------------------------------- Trang 1 II- Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị: -------------------------------- Trang 1 1. Thuận lợi: ----------------------------------------------------------- Trang 1 2. Khó khăn: ----------------------------------------------------------- Trang 1 III- Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến: ------------------------- Trang 1 1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến -------------- Trang 1 2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến ----------------------------- Trang 2 3. Nội dung sáng kiến ------------------------------------------------ Trang 3 a. Thuận lợi ----------------------------------------------------------- Trang b. Khó khăn ----------------------------------------------------------- Trang c. Tiến trình thực hiện ----------------------------------------------- Trang c.1. Công tác bồi dưỡngkỹ năng sống đối với giáo viên ------- Trang c.2. Giúp giáo viên nhận thức sâu sắc về việc dạy trẻkỹ năng sống-- ---------------------------------------------------------------------------------------- Trang c.3. Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua việc tích hợp vào các môn họcTrang c.4. Biện pháp chỉ dẫn cho giáo viên và tuyên truyền các bậc cha mẹ thực hiện dạy các em các kỷnăng sống cơ bản --------------------------------------- Trang c.5. Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua các tiết sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục, vui chơi lành mạnh trong nhà trường --------------------------------------- Trang c.6. Biện pháp tạo môi trường giúp giáo viên thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ kỹ năng sống ------------------------------------------------------------------------ Trang c.7. Động viên, khen thưởng --------------------------------------- Trang c.8. Giáo viên tuyên truyền các bậc cha mẹ thực hiện dạy các em các kĩ năng sống cơ bản trong gia đình -------------------------------------------------- Trang d. Thời gian thực hiện ----------------------------------------------- Trang e. Biện pháp tổ chức ------------------------------------------------- Trang e.1. Xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn -------------- Trang e.2. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học ---------------------------------------------------------------------------------------- Trang e.3. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác chủ nhiệm lớp ---------------------------------------------------------------------------- Trang e.4. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp -------------------------------------------------------------------- Trang e.5. Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua buổi sinh hoạt dưới cờ-------------------------------------------------------------------------------------- Trang Võ Kim Điền Trang 28 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/

29. IV- Hiệu quả đạt được: 1. Những điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng sáng kiến ---- Trang a. Trước khi áp dụng sáng kiến ------------------------------------ Trang b. Sau khi áp dụng sáng kiến --------------------------------------- Trang b.1. Kết quả trên học sinh ------------------------------------------ Trang b.2. Kết quả từ phía các bậc cha mẹ ------------------------------- Trang b.3. Về phía giáo viên và nhà trường ----------------------------- Trang 2. Lợi íchthu được khi sáng kiến áp dụng -------------------------- Trang V- Mức độ ảnh hưởng: ---------------------------------------------------- Trang VI- Kết luận 1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm --------------------------- Trang 24 2. Bài học kinh nghiệm --------------------------------------------- Trang 24 2.1. Một số điều người lớn cần làm để các emhọc tập rèn luyện kỹ năng sống -------------------------------------------------------------------------------- Trang 24 2.2. Một số điều người lớn cầntránh khi dạy trẻ kỹ năng sốngTrang 25 3. Kiến nghị, đề xuất ------------------------------------------------ Trang 25 3.1. Về phía nhà trường ------------------------------------------ Trang 25 3.2. Về phía phụ huynh ------------------------------------------ Trang 25 Tài liệu tham khảo ---------------------------------------------------- Trang 27 Võ Kim Điền Trang 29 TH B Long An https://giaoandientu.com.vn/