Bài giảng Các chính sách đối với người cao tuổi ở Việt Nam

1. Chuyên đề CÁC CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CAO TUỔI Ở VIỆT NAM Giảng viên: Nguyễn Mạnh Thành Đơn vị: Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Tây Hòa

2. Người cao tuổi được hưởng những chính sách gì? Thế nào là người cao tuổi? Khác gì người già? Người cao tuổi được tăng mức trợ cấp xã hội từ 01/7/2021? Người cao tuổi được cấp thẻ BHYT miễm phí? Người từ đủ 80 tuổi trở lên được ưu tiên khám, chữa bệnh ? Người cao tuổi được giảm giá vé, giá dịch vụ nào? Người cao tuổi vẫn làm việc thì được hưởng quyền lợi gì? Bao nhiêu tuổi được chúc thọ và tặng quà ? Khi chết, thân nhân người cao tuổi được hỗ trợ mai táng phí?

3. NỘI DUNG I. CÁC CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CAO TUỔI Ở VIỆT NAM Chính sách quy định về quyền và nghĩa vụ của người cao tuổi Chính sách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi Chính sách phát huy vai trò của người cao tuổi Chính sách đảm bảo thu nhập và cuộc sống cho người cao tuổi II.TRIỂN KHAI THỰC HIỆN TỐT CÁC CHÍNH SÁCH VỀ NGƯỜI CAO TUỔI

4. Ngày 2/3, tại phiên họp khẩn cấp lần thứ XI, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) đã thông qua nghị quyết kêu gọi Nga rút quân khỏi Ukraine. Sau khi nghị quyết trên được thông qua và thông tin các nước thành viên LHQ thể hiện quan điểm, trên một số diễn đàn Internet, mạng xã hội, một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước đã đưa ra những luận điệu sai trái, suy diễn rằng quan điểm của Việt Nam là “mơ hồ, không rõ ràng”, Việt Nam đã không đi theo số đông, cố tình tìm cách lựa chọn quan điểm trung lập đối với cuộc xung đột Nga - Ukraine Với góc độ nhận thức của mình có những luận cứ hoặc quản điểm phản bác những luận điệu sai trái, suy diễn trên ?

5. Hiện nay công tác chống tham nhũng đang được Đảng và Nhà nước ta thực hiện một cách kiên quyết, công khai, minh bạch, được nhân dân hết sức đồng tình và tin tưởng, nhưng các thế lực thù địch lại xuyên tạc, bóp méo, cho đó là cuộc đấu tranh thanh trừ nội bộ giữa các phe phái và các nhóm lợi ích. Anh, chị nhận thức như thế nào về những luận điệu xuyên tạc trên và đưa ra luận cứ phê phán

6. I. CÁC CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CAO TUỔI Ở VIỆT NAM 1. Vai trò của người cao tuổi và các văn bản pháp lý về người cao tuổi - Người cao tuổi là nền tảng của gia đình, là tài sản vô giá, nguồn lực quan trọng cho sự phát triển xã hội, chăm sóc và phát huy tốt vai trò người cao tuổi là thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ, đạo đức người Việt Nam, góp phần vì sự nghiệp dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

7. 2. Luật pháp liên quan đến Người cao tuổi • - Khoản 2, Điều 59 Hiến pháp 2013 quy định: “Nhà nước tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, có chính sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác”. • - Luật người cao tuổi 2009: Đã dành toàn bộ chương II quy định về phụng dưỡng, chăm sóc người cao tuổi. • - Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ”. • - Luật bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân 1989, tại khoản 1 Điều 41 quy định” “Người cao tuổi…được ưu tiên khám, chữa bệnh, được tạo điều kiện thuận lợi để đóng góp cho xã hội phù hợp với sức khỏe của mình”. • - Khoản 2 Điều 40 Bộ Luật hình sự 2015 quy định: Không áp dụng hình phạt tử hình đối với người tử tù đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.

8. Phát huy vai trò người cao tuổi; chúc thọ, mừng thọ đối với người cao tuổi Về công tác chúc thọ, mừng thọ, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 06/2011/NĐ-CP, ngày 14 tháng 01 năm 2011, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật người cao tuổi; Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 96/2018/TT-BTC, ngày 18 tháng 10 năm 2018, quy định quản lý và sử dụng kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người cao tuổi ở nơi cư trú; chúc thọ, mừng thọ cho người cao tuổi (thay thế Thông tư số 21/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính).

9. Phát huy vai trò của người cao tuổi trong bảo vệ môi trường Đẩy mạnh phong trào thi đua "Tuổi cao - Gương sáng" tham gia quản lý, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát hiện và nhân rộng các mô hình, điển hình người cao tuổi bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.

10. Tiếp tục phát huy vai trò của người cao tuổi trong tình hình mới Thông tin mới nhất từ Hội Người cao tuổi Việt Nam cho biết, hiện nay cả nước có trên 11,41 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 12% dân số. Ngoài ra, hàng triệu người cao tuổi vẫn tham gia làm kinh tế giúp đỡ con, cháu. 60/63 tỉnh, thành phố đã xây dựng được 2.985 câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau, thu hút trên 160.000 thành viên tham gia. Mỗi năm, có khoảng 1,1 triệu người cao tuổi được chúc thọ, mừng thọ; trên 3,6 triệu người cao tuổi (chiếm 40,86%) được khám, tư vấn các bệnh về mắt…

11. Tiếp tục phát huy vai trò của người cao tuổi trong tình hình mới Hội Người cao tuổi Việt Nam các cấp tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng hoạt động, thực hiện hiệu quả Chương trình hành động quốc gia về người cao tuổi; quan tâm đến người cao tuổi neo đơn, có cuộc sống khó khăn ở các vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa; người cao tuổi là đồng bào dân tộc thiểu số.

12. Bác Hồ với NCT Thủ đô “Tuổi cao chí càng cao, Nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” 

13. Chính sách quy định về quyền và nghĩa vụ của người cao tuổi Tại Điều 3 luật này, thì người cao tuổi có các quyền sau đây: Được bảo đảm các nhu cầu cơ bản về ăn, mặc, ở, đi lại, chăm sóc sức khỏe. Quyết định sống chung với con, cháu hoặc sống riêng theo ý muốn. Được ưu tiên khi sử dụng các dịch vụ theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan

14. “Tuổi già nhưng chí không già” Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng và quan tâm đến người cao tuổi. Người luôn đánh giá cao vai trò của người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong suốt cuộc đời, dù bận nhiều việc nhưng Hồ Chí Minh vẫn luôn dành cho người cao tuổi Việt Nam những tình cảm ân cần và sự quan tâm sâu sắc. Hãy lắng nghe và chia sẻ cùng Người cao tuổi trong gia đình! Chăm sóc người cao tuổi đòi hỏi sự kiên nhẫn và tình yêu thương

15. Sống chung với... người già Ai sinh ra rồi cũng đến lúc tuổi già. Tuổi già hầu hết đều giảm dần sức lực về thể xác và tinh thần; Mắt mờ, chân chậm, bệnh tật tái phát hay đau yếu; lúc nhớ, lúc quên; tay chân run rẩy, v.v... Đừng để người già cô đơn Thời gian qua, dù chưa phải là nhiều, nhưng chuyện người già bị con cháu đánh đập, ngược đãi lại xảy ra. Những câu chuyện buồn ấy một lần nữa phản ánh những rủi ro với người cao tuổi. Tội chửi cha mắng mẹ bị xử lý như thế nào theo quy định mới?

16. Chính sách quy định về quyền và nghĩa vụ của người cao tuổi Được tạo điều kiện tham gia hoạt động văn hóa, giáo dục, thể dục, thể thao, giải trí, du lịch và nghỉ ngơi. Được tạo điều kiện làm việc phù hợp với sức khỏe, nghề nghiệp và các điều kiện khác để phát huy vai trò người cao tuổi. Được miễn các khoản đóng góp cho các hoạt động xã hội, trừ trường hợp tự nguyện đóng góp. Được ưu tiên nhận tiền, hiện vật cứu trợ, chăm sóc sức khỏe và chỗ ở nhằm khắc phục khó khăn ban đầu khi gặp khó khăn do hậu quả thiên tai hoặc rủi ro bất khả kháng khác. Được tham gia Hội Người cao tuổi Việt Nam theo quy định của Điều lệ Hội và các quyền khác theo quy định của pháp luật

17. Người cao tuổi với văn hóa và văn hóa ứng xử với người cao tuổi Người cao tuổi với văn hóa Văn hóa ứng xử với người cao tuổi Gợi ý một số chuẩn mực văn hóa ứng xử với người cao tuổi

18. Gợi ý một số chuẩn mực văn hóa ứng xử với người cao tuổi Dựa trên truyền thống văn hóa ứng xử của dân tộc Việt Nam: tôn trọng gia phong, gia đạo, gia lễ, gia hiếu, gia nghĩa Lấy truyền thống coi trọng nghĩa tình làm chuẩn mực Tôn trọng truyền thống khoan dung, nhân đạo, vị tha cao cả

19. Chăm chỉ lao động theo sức của mình cũng là cách để người cao tuổi răn dạy con cháu về tinh thần yêu lao động

20. Chính sách quy định về quyền và nghĩa vụ của người cao tuổi Bên cạnh đó, người cao tuổi cũng phải có các nghĩa vụ sau đây: Nêu gương sáng về phẩm chất đạo đức, lối sống mẫu mực; giáo dục thế hệ trẻ giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; gương mẫu chấp hành và vận động gia đình, cộng đồng chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Truyền đạt kinh nghiệm quý cho thế hệ sau và các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật

21. Người cao tuổi nêu gương sáng về phẩm chất đạo đức, lối sống mẫu mực

22. Phát huy vai trò “Tuổi cao – gương sáng” Tuổi cao gương sáng: Người cao tuổi giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc Những năm qua, các cấp hội người cao tuổi (NCT) trong tỉnh đã phát huy vai trò “Tuổi cao - gương sáng”, gương mẫu trong các hoạt động xã hội, phong trào thi đua, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương và xây dựng tổ chức hội vững mạnh.

23. Người cao tuổi luôn gương mẫu trong thực hiện các Nghị quyết của Đảng Một số nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2021 - 2026 của Hội Người cao tuổi Việt Nam là phát huy vai trò người cao tuổi trong việc tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, trong phát triển kinh tế, tích cực giúp nhau giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống, vươn lên làm giàu chính đáng với phong trào “Tuổi cao - Gương sáng”; phát huy vai trò người cao tuổi trong bảo vệ an ninh Tổ quốc; phát huy vai trò người cao tuổi trong khuyến học, khuyến tài, nêu gương sáng trong gia đình và xã hội.

24. Người cao tuổi luôn gương mẫu trong thực hiện các Nghị quyết của Đảng Tiếp tục thực hiện Chương trình “Người cao tuổi tham gia bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh”; nhân rộng mô hình câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau giai đoạn đến năm 2025

25. Chính sách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

27. Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thích ứng với già hóa dân số

28. CHÍNH SÁCH PHÁT HUY NGƯỜI CAO TUỔI Cần chính sách phù hợp để phát huy kinh nghiệm của người cao tuổi Điều này đặt ra việc cần có chính sách tạo điều kiện để người cao tuổi tiếp tục tham gia hoạt động kinh tế, giúp giải quyết các vấn đề về xã hội, nâng cao mức sống, góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất hàng hóa, dịch vụ, tăng quy mô sản xuất..., giảm gánh nặng cho quốc gia Vấn đề già hóa dân số nhanh chóng trong bối cảnh nước ta vẫn là một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp đang đặt ra nhiều thách thức trong việc đảm bảo chính sách an sinh xã hội và phát triển của đất nước.

29. Chính sách bảo vệ và giúp đỡ người cao tuổi phải có tính khả thi Chiều 22/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam về tình hình hoạt động và định hướng phong trào của các cấp Hội trong thời gian tới. Thủ tướng Phạm Minh Chính với Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

30. Là lớp “cây cao bóng cả” trong gia đình và xã hội, người cao tuổi (NCT) TP. Điện Biên Phủ đã và đang nêu cao vai trò tuổi cao - gương sáng” trong mọi lĩnh vực, góp phần quan trọng vào thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

31. Người cao tuổi là đối tượng yếu thế, cần được sự quan tâm đặc biệt trong xã hội. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chế độ chính sách, nhằm hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện, để người cao tuổi được hưởng cuộc sống ấm no và hạnh phúc.

32. Chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi: Đạo lý và trách nhiệm Chương trình hành động Quốc gia về người cao tuổi (NCT) nêu rõ: Việc chăm sóc và phát huy vai trò NCT chính là tận dụng và phát triển nguồn nội sinh dồi dào, tạo điều kiện để NCT phát huy hết năng lực và kinh nghiệm, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng đất nước. Do đó, hoạt động này rất cần sự quan tâm và trách nhiệm của cả cộng đồng xã hội…

33. II.TRIỂN KHAI THỰC HIỆN TỐT CÁC CHÍNH SÁCH VỀ NGƯỜI CAO TUỔI Truyền thống lịch sử, văn hoá và đạo đức của người Việt Nam ta từ xưa đến nay, người cao tuổi luôn luôn được đề cao, được tôn trọng: "Kính già, yêu trẻ", "tuổi cao gương sáng", "kính lão đắc thọ", "tuổi cao ý chí càng cao", "uống nước nhớ nguồn". Nêu bật những khó khăn, bất cập trong quá trình triển khai nhiệm vụ Tiếp tục cụ thể hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước với người cao tuổi, giải quyết một số cơ chế, chính sách với mong muốn người cao tuổi ngày càng có nhiều đóng góp ý nghĩa với sự nghiệp chung của Đảng, Nhà nước, của nhân dân

34. II.TRIỂN KHAI THỰC HIỆN TỐT CÁC CHÍNH SÁCH VỀ NGƯỜI CAO TUỔI Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: "Phát huy trí tuệ, kinh nghiệm sống, lao động, học tập của người cao tuổi trong xã hội, cộng đồng và gia đình. Tiếp tục xây dựng gia đình kiểu mẫu 'ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền, vợ chồng hoà thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu nhau". Kính trọng, bảo vệ và chăm sóc người cao tuổi. Bảo trợ, giúp đỡ những người cao tuổi gặp khó khăn, cô đơn không nơi nương tựa". Nghị quyết cũng yêu cầu phát huy lợi thế dân số vàng, thích ứng với quá trình già hóa dân số Yêu cầu cần coi trọng hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, người dân về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của hoạt động, công tác người cao tuổi và đóng góp của người cao tuổi. Nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động của Hội và bảo vệ, giúp đỡ, chăm sóc người cao tuổi

35. II.TRIỂN KHAI THỰC HIỆN TỐT CÁC CHÍNH SÁCH VỀ NGƯỜI CAO TUỔI Tham khảo các kinh nghiệm hay, bài học quý của quốc tế, đẩy mạnh các chương trình hợp tác quốc tế về người cao tuổi. Nghiên cứu đầu tư về cơ chế, chính sách, nguồn lực, tổ chức các hoạt động với người cao tuổi phù hợp với chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và mong muốn của người dân, người cao tuổi

36. Chi hội thường xuyên tuyên truyền về chính trị tư tưởng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong các buổi sinh hoạt và photo tài liệu học tập của Hội gửi tới từng cán bộ, hội viên đọc, hiểu và làm theo Động viên hội viên của mình tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, phát huy hiệu quả vai trò người cao tuổi trong xây dựng nông thôn mới (NTM). Công tác xây dựng tổ chức Chi hội vững mạnh đặt lên hàng đầu vì có tổ chức tốt mới có phong trào tốt Chi hội còn vận dụng trí tuệ tập thể xây dựng quy chế hoạt động với từng nội dung thiết thực, cụ thể để thống nhất chỉ đạo và thực hiện Chi hội cũng bám sát chỉ tiêu thi đua do Hội NCT các cấp phát động để đăng kí vượt chỉ tiêu Chi hội luôn kiện toàn, tìm nhân tố tích cực, nhiệt tình, có năng khiếu, năng lực chỉ đạo và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên

37. Chi hội xác định phải nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc NCT Chi hội phối hợp với Hội cấp trên chăm lo đầy đủ quyền lợi cho cán bộ, hội viên theo quy định Công tác xây dựng tổ chức Chi hội vững mạnh đặt lên hàng đầu vì có tổ chức tốt mới có phong trào tốt Rà soát NCT được hưởng chế độ trợ cấp, mừng thọ, chúc thọ; NCT già cả, neo đơn, không nơi nương tựa, hoàn cảnh đặc biệt khó khăn báo lên Hội để đề xuất chính quyền hỗ trợ, thăm hỏi, tặng quà. Vận động con cháu hội viên mua bảo hiểm, chăm sóc ông bà, cha mẹ tại nhà. Chi hội còn phối hợp với tổ dân phố làm tốt việc phúng điếu, mừng thọ, chăm lo sức khỏe cho cán bộ, hội viên Thường xuyên theo dõi hoàn cảnh, sức khỏe hội viên để thăm hỏi, động viên kịp thời

38. Chi hội phát huy mạnh mẽ vai trò vai trò NCT tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc CLB sinh hoạt tuyên truyền chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghe đọc Tạp chí NCT, phổ biến kiến thức y học, tập dưỡng sinh, tham gia các môn thể thao cầu lông, bóng chuyền hơi, cờ tướng Công tác xây dựng tổ chức Chi hội vững mạnh đặt lên hàng đầu vì có tổ chức tốt mới có phong trào tốt Từng hội viên tích cực, gương mẫu trong mọi phong trào của Chi hội và địa phương với tinh thần “Tuổi cao - Gương sáng”.. Quán triệt bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại buổi gặp mặt các đại biểu về dự Đại hội VI NCT Việt Nam và đưa các nội dung trên vào cuộc sống Chi hội tiếp tục quán triệt cho cán bộ, hội viên Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết Đại hội VI Hội NCT Việt Nam

39. TRANG CHỦ HNCTVN TIN TỨC, SỰ KIỆN Hướng dẫn CTH Xây dựng TCH Chăm sóc NCT Phát huy vai trò NCT

42. XIN TRÂN TRỌNG CẢM QUÝ CỤ