Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Văn bản: Vĩnh biệt cửu Trùng Đài

1. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài - Trích: Vũ Như Tô Ngữ Văn Lớp 11 - Tác giả: Nguyễn Huy Tưởng

2. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài KẾT QUẢ CẦN ĐẠT • Hiểu được bi kịch của những nghệ sĩ nhiều tài năng, khát vọng mà không có điều kiện thực hiện và thái độ cảm thông, trân trọng của Nguyễn Huy Tưởng đối với họ. • Hiểu được những đặc sắc trong nghệ thuật kịch của tác giả qua đoạn trích.

3. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm Hiểu Chung. • Tác giả: Nguyễn Huy Tưởng • Tác phẩm “Vũ Như Tô” • Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” CẤU TRÚC BÀI HỌC • Đọc Hiểu Văn Bản. • Các mâu thuẫn cơ bản • Nhân vật Vũ Như Tô • Nhân vật Đan Thiềm III. Tổng Kết.

4. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìmhiểuchung: 1. Tác giả: a. Cuộc đời • NguyễnHuyTưởng (1912-1960) • Xuất thân trongmột gia đình nhà Nho, quê ở làng Dục Tú, huyện ĐôngAnh, HàNội. • Ôngsớmthamgiacáchmạng, hoạtđộngtrongnhữngtổchứcvănhóa do Đảnglãnhđạo.

5. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: b. Sự nghiệp • NhàvănlớncủavănhọcViệt Nam hiệnđại. • Đónggópnổibật ở thểloạitiểuthuyếtvàkịch. • Thườngkhaithácđềtàilịchsử

6. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: b. Sự nghiệp • Kịch: Vũ Như Tô, Bắc Sơn • Tiểu thuyết:Sống mãi với Thủ Đô, An Tư • Kí:Kí sự Cao Lạng • Truyện thiếu nhi: Tìm mẹ, Lá cờ thêu sáu chữ vàng,… Năm 1996 ôngđược nhà nước tặng Giảithưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật

7. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”: a) Thể loại: Kịch Bi kịch lịch sử, với quy mô hoành tráng, gồm 5 hồi. b) Hoàncảnhsángtác: Vở kịch được hoàn thành vào hè năm 1941;đề tựa vào 6/1942 Vở kịch dựa trên một sự kiện lịch sử xảy ra ở kinh thành Thăng Long thời Hậu Lê (1516 – 1517).

8. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: VũNhưTô, mộtkiếntrúcsưthiêntài, bịhônquânLêTươngDựcbắtxâydựngCửuTrùngĐài, ôngkiênquyếttừchối. 2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”: c. Tóm tắt tác phẩm CungnữĐanThiềmthuyếtphụcVũNhưTôlợidụngquyềnthếvàtiềnbạccủaLêTươngDựcđểxâydựngmộttòalâuđàivĩđại.

9. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”: c. Tóm tắt tác phẩm Vũ Như Tô chấp nhận xây dựng Cửu Trùng Đài, vô tình gây biết bao tai họa cho nhân dân.

10. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”: c. Tóm tắt tác phẩm Quận công Trịnh Duy Sản nổi loạn,giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm. Cửu Trùng Đài bị thiêu hủy.

11. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 3. Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” a) Vị trí đoạn trích: Trích hồi V- hồi cuối cùng (Một cung cấm) của vở kịch.

12. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài I. Tìm hiểu chung: 3. Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” b) Nội dung: Đoạn trích miêu tả Trịnh Duy Sản - kẻ cầm đầu pheđối lập trong triều đình - dấy binh nổi loạn,lôi kéo thợ làm phản, giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm vàđập phá, thiêu huỷ Cửu Trùng Đài.

13. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 1. Những mâu thuẫn cơ bản trong vơ kịch: • Mâu thuẫn thứ nhất: mâu thuẫn giữa nhân dân lao động khốn khổ, lầm than và bọn hôn quân bạo chúa và phe cánh của chúng. • Mâu thuẫn thứ hai: Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần túy của muôn đời và lợi ích trực tiếp, thiết thực của nhân dân.

14. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: • VũNhưTôlàmộtkiếntrúcsưtàiba, “nghìnnămcómột” • Ôngcóthể“xâytòanhànócvờnmâymàkhôngtínhsaimộtviêngạch” • Say mêsángtạocáiđẹpcủanghệthuậtthuầntúy, caosiêu.

15. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: • Vũ Như Tô là một người nghệ sĩ có nhân cách cao đẹp, hoài bão lớn lao, có lý tưởng nghệ thuật cao cả: • Lúc đầu ông không đồng ý xây dựng Cửu Trùng đài, còn ngang nhiên mắng chửi hôn quân Lê Tương Dực. • Ông còn chia tiền thưởng cho người dân nghèo.

16. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: • Sau khi được Đan Thiềm thuyết phục, ông quyết tâm xây dựng cho đất nước một toà lâu đài vĩ đại để “tô điểm cho non sông, dân ta nghìn thu còn hãnh diện”; “Cửu Trùng Đài bền như trăng sao, tranh tinh xảo với hóa công”.

17. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: • VũNhưTôlầmlạctrongsuynghĩvàhànhđộng: • Lítưởngcủaôngtuychânchính, caođẹpnhưngnócũngcaosiêu, xarờiđờisốngnhândânlaođộng. ÔngkhôngnhậnraCửuTrùngĐàiđượcxâytrênmồhôi, nướcmắt, xươngmáuvàtiềncủanhândân: “Vuaxaxỉlàvìông, côngkhốhaohụtlàvìông, dângianlầm than làvìông”.

18. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: • VũNhưTôlầmlạctrongsuynghĩvàhànhđộng: • Tin vàolýniệmcủamìnhkhiếnVũNhưTônhấtmựcchorằngmìnhkhôngcótộimàchỉcócông, luôn tin việcmìnhlàmlàquang minh chínhđại, kiênquyếtkhôngtrốnđi, sốngchếtvớiCửuTrùngĐài.

19. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: • Ôngnhậnra bi kịchkhibảnthân: CửuTrùngđàibịthiêuhủyvàôngbịdẫnrapháptrường. • Đauđớnkinhhoàngkhigiấcmộnglớncủangườinghệsĩ tan vỡ, ôngbừngtỉnhkêulên: “Ôimộnglớn! ÔiĐanThiềm! ÔiCửuTrùngĐài”.

20. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: Tiểukết: Khátvọng, đammêsángtạonghệthuậtcủaVũNhưTôxuấtpháttừthiênchứccủangườinghệsĩchânchính, nhưngchưađúngvìđặtnhầmchỗ, xarờithựctiễn. SailầmcủaVũNhưTôxuấtpháttừsựngâythơ, mơhồvềchínhtrị:

21. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 2. Nhân vật Vũ Như Tô: Tiểukết: VũNhưTômuốnlợidụnggiaicấpcầmquyềnbạotànđểthựchiệnmụcđíchchânchínhcủamình, khôngđứnghẳnvềphíanhândân, dẫnđến bi kịchngườinghệsĩ. Qua nhânvậtVũNhưTô, nhàvănđặtvấnđềvềquanhệgiữanghệthuậtvàđờisống: nghệthuậtvịnhânsinhmớiđượctồntạimuônthuở, đượcnhândântônthờ, bảovệ.

22. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 3. Nhân vật Đan Thiềm: • Đan Thiềm người đam mê, trân trọng cái tài, cái đẹp: • Bà luôn luôn khích lệ Vũ Như Tô xây dựng Cửu Trùng Đài, sẵn sàng quên mình để bảo vệ cái tài ấy. • Người ta hay nhắc đến “bệnh Đan Thiềm” đối với những người quá mê đắm cái đẹp, cái tài, sống chết hết mình vì cái đẹp, cái tài.

23. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 3. Nhân vật Đan Thiềm: • Đan Thiềm người đam mê, trân trọng cái tài, cái đẹp: • Hay nói cách khác, Đan Thiềm là một cung nữ có tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” gần giống với nhân vật Viên quản ngục trong “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân. • Đan Thiềm ước mơ nước ta có một Cửu Trùng Đài tráng lệ, để tự hào, để ngợi ca:

24. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 3. Nhân vật Đan Thiềm: • Đan Thiềm người đam mê, trân trọng cái tài, cái đẹp: “Ông có tài, tài ông phải đem cống hiến cho non sông, không thể mục nát với cỏ cây... Đây là lúc mượn tay vua Hồng Thuận mà thực hiện cái mộng lớn của ông. Dân ta được nghìn thu hãnh diện, hậu thế sẽ xét công cho ông và nhớ ơn ông mãi” → Cửu Trùng Đài trở thành lẽ sống của Đan Thiềm.

25. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 3. Nhân vật Đan Thiềm: • Tuy vậy, bà cũng là người luôn tỉnh táo, sáng suốt, thức thời, biết thích ứng hoàn cảnh. • Khi biết Cửu Trùng Đài không thể hoàn thành, Đan Thiềm liền tập trung vào việc bảo vệ an toàn cho Vũ Như Tô, khuyên ông bỏ trốn, vì: “tài kia không nên để uổng. Ông có mệnh hệ nào thì nước ta không còn ai tô điểm nữa”.

26. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 3. Nhân vật Đan Thiềm: • Tuy vậy, bà cũng là người luôn tỉnh táo, sáng suốt, thức thời, biết thích ứng hoàn cảnh. • Quân nổi loạn đến, bà van lạy buông tha cho Vũ Như Tô, sẵn sàng chịu chết thay để giữ lại một người tài hoa cho đất nước. • Không thể cứu nổi Vũ Như Tô, bà buông lời vĩnh biệt: “Ông Cả! Đài lớn tan tành! Ông Cả ơi! Xin cùng ông vĩnh biệt”.

27. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài II. Đọc hiểu văn bản: 3. Nhân vật Đan Thiềm: Tiểu kết: Đan Thiềm xứng đáng là tri âm, tri kỉ của người nghệ sĩ. Bi kịch của Đan Thiềm là không bảo vệ được cái đẹp, không cứu được người tài ngay cả khi sẵn sàng đánh đổi tính mạng

28. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài III. Tổng kết • Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả đã đặt ra vấn đề sâu sắc, có ý nghĩa muôn thuở về mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc sống, giữa lý tưởng nghệ thuật cao siêu, thuần túy của muôn đời với lợi ích thiết thân và trực tiếp của nhân dân,…

29. Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài III. Tổng kết • Đoạn trích thể hiện những đặc sắc về nghệ thuật kịch của Nguyễn Huy Tưởng: ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao; dùng ngôn ngữ hành động của nhân vật để khắc họa tính cách, miêu tả tâm trạng, dẫn dắt và đẩy xung đột kịch đến cao trào.

30. Thank You !