Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Văn bản: Chí Phèo

1. Tuần 13, Tiết 52,53,54 TÁC PHẨM: CHÍ PHÈO- NAM CAO

2. 1. Hoàncảnhsángtác I. Tìmhiểuchung 2.Nhan đề 3.Tom tắttácphẩm 4.Bố cục

3. Hoàncảnhsángtác

4. - Chíphèođượcsángtácvàonăm 1941 Nguyênbản: Cáilògạchcũ Năm 1941- NXB: Đôilứaxứngđôi Năm 1946- Tácgiả: ChíPhèo

5. Nơingười ta tìmthấyChíPhèo Sựquẩnquanh, bếtắc, sựtùđọngcủacuộcsốngnôngthônViệt Nam trướcCáchMạng T8. Cáilògạchcũ HìnhảnhthoánghiệntrongđầuThịNởkhinghe tin ChíPhèochết

6. Đôilứaxứngđôi Hướngsựchú ý vàomốitìnhgiữahainhânvậtchính: ChíPhèovàThịNở: một con quỷlàngVũĐạivàmộtngườiđànbàxấu ma chêquỷhờn. Nhanđềgiậtgân, gâytòmò , phùhợpvớithịhiếucủamộtlớpcôngchúngthờibấygiờ

7. CHÍ PHÈO Nhânvậttrungtâmcủatácphẩm Phùhợpvớitưtưởngcủatácphẩm HướngngườiđọcđếnvớihìnhtượngnhânvậtChíPhèođểthấyđượcsựthahóavề con ngườitrướcCáchmạng T8

8. Cáilògạchcũ (NơiChíPhèosinhra) ThịNởnhìnxuốngbụngvànghĩđến Người ta nhặtvềnuôi LàmcanhđiềnchoBáKiến TÓM TẮT TÁC PHẨM CHÍ PHÈO GiếtBáKiếnvàtựtử BáKiếnghen, khiếnchoChíPhèo ở tù 7- 8 năm BịThịNởtừchối, Chíphèorơivàotuyệtvọng Uốngrượu, gâysự, ănvạnhưnglạibịBáKiếnmuachuộcvàtrởthànhtaysaicủaBáKiến. Ra tùvềvàthayđổithànhquỷdữ (mấtđicảnhânhìnhvànhântính GặpThịNởvàthứctỉnh

9. - Phần 1 (từ đầu đến cả làng Vũ Đại cũng không ai biết): Chí Phèo xuất hiện cùng tiếng chửi - Phần 2 ( tiếp đến không bảo người nhà đun nước mau lên): Chí Phèo mất hết nhân tính - Phần 3 (còn lại): Sự thức tỉnh về ý thức bi kịch của cuộc đời Chí Phèo

10. 1. Làng Vũ Đại – hình ảnh thu nhỏ của xã hội nông thôn Việt Nam trước Cách mạnh tháng Tám II. Đọchiểuvănbản 2. HìnhtượngnhânvậtBáKiến 3. HìnhtượngnhânvậtChíPhèo

11. Em có nhận xét gì về làng Vũ Đại nói riêng và bổi cảnh xã hội nông thôn Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám nói chung? Làng này dân “không quá hai nghìn người, xa phủ, xa tỉnh” nằm trong thế “quần ngư tranh thực” Có tôn ti trật tự nghiêm ngặt LàngVũĐại – Đời sống của người nông dân vô cùng khổ cực bị đẩy vào đường cùng không lối thoát, bị tha hóa. Mâuthuẫngiaicấpgâygắt, âmthầm mà quyếtliệt, khôngkhí tốităm , ngộtngạt.

12. Đọc và tìm những chi tiết miêu tả chân dung bá Kiến: Về ngoại hình, tính cách bản chất…? ( Chú ý cái cười, giọng nói…) Xuấtthân: bốnđờilàmtổnglí “Uythếnghiêngtrời” – Giọng nói, cái cười mang tính điển hình cao: tiếng quát “rất sang”, “cái cười Tào Tháo” “Người ta bảocụhơnngườicũngbởicáicười” Tínhcách, bảnchất: – Thao túng mọi người bằng cách đối nhân xử thế và thủ đoạn mềm nắn rắn buông. – Khôn róc đời, biết dìm người ta xuống sông, nhưng rồi lại biết dắt người ta lên để phải đền ơn. Biết đập bàn đòi lại 5 đồng nhưng rồi cũng biết trả lại 5 hào vì thương anh túng quá.

13. Nét điển hình trong tính cách của Bá là gì? Bá Kiến là con người như thế nào? – Bá dựng lên quanh mình một thế lực vững trãi để cai trị và bóc lột, giẫm lên vai người khác một cách thật tinh vi. -Điển hình cho loại địa chủ cường hào ở nông thôn VN trước CM : xảo quyệt, gian hùng, thủ đoạn – Với tiếng cười Tào Tháo, mềm nắn rắn buông, dùng đầu bò trị đầu bò… Bá có đủ thói xấu xa: Háo sắc, ghen tuông, sợ vợ, hám quyền lực. Lão làm tha hoá và làm tan nát bao nhiêu cuộc đời con người lương thiện.

14. -Nhân cách ti tiện bỉ ổi, dâm đãng, ghen tuông và độc ác => Bá Kiến tiêu biểu cho giai cấp thống trị: có quyền lực, gian hùng, nham hiểm.

15. Sựxuấthiệncủanhânvật

16. Say rượu, vừađivừachửi…. Đốitượngcủatiếngchửicógìđặcbiệt? CHỬI Chửiđứachếtmẹnàođẻrathânhắn Chửi cha đứanàokhôngchửinhauvớihắn Đời Trời ChửicảlàngVũĐại Mứcđộ: đốitượngcủatiếngchửiđangthuhẹpdần. Tiếngchửikhôngcóngườinghe, khôngmộtaiđáplạihắn. Chỉcóba con chódữvớimộtthằng say rượu.

17. Sựtứcgiận, phẫnuấtbịdồnnénlâungày, bậtrathànhtiếngchửi Ý nghĩacủatiếngchửi: Thểhiệnkhaokhátđượcgiaotiếpvớimọingười, làsựphảnkháng, lànỗiđau, bi kịchbịtừchốicủa con ngườibịxãhộicựtuyệt. Sựbấtlực, côđơn , bếtắccủaChígiữacuộcđời Cáchvàotruyệnđộcđáo, tạosựbấtngờ, tòmò, gâyấntượngchongườiđọc => Nghệthuật: ngônngữnghệthuậtđagiọngđiệutả, kểlinhhoạtcósựđanxen, cósựđanxencáclờikểđiệpcúpháp, liệtkê, chiêmxen, câuvănngắnngọn, dồndậpkịchtính. Emcónhậnxétgìvềcáchvàotruyệncủa Nam Cao.

18. CUỘC ĐỜI CỦA CHÍ PHÈO Trướckhiđitù Saukhiđitùvề KhigặpThịNở KhibịThịNởcựtuyệt

19. Nhóm 1+ 2: Em có nhận xét gì về cuộc đời và tỉnh cách của Chỉ Phèo giai đoạn trước khỉ anh ta vào tù? Nhóm 3+ 4: Nguyên nhân nào đẩy Chỉ Phèo vào con đường lưu manh, tội lỗi không lối thoát?Tại sao Chí Phèo lại thay đổi nhân hình và nhân tính? Tại sao Chí Phèo càng ngày càng lún sâu vào con đường lưu manh tội lỗi?Từ hai nguyên nhân trên, em hãy cho biết Nam Cao muốn đề cập đến nguyên nhân sâu xa nào?

20. -Chí Phèo không cha, không mẹ, không họ hàng thân thích, được nhiều người cưu mang. Mặc dù vậy, lớn lên Chí Phèo vẫn ngay thẳng, chân thật, hiền từ. Sống bằng việc đi ở mướn cho hết nhà này đến nhà khác. 20 tuổi làm canh điền cho Bá Kiến, chính Bá Kiến cũng công nhận Chí Phèo “hiền như cục đất”. -Chí Phèo là người có lòng tự trọng: Khi bị mụ vợ ba của Bá Kiến bắt làm những việc nhằm thoả mãn nhục dục của mụ, Chí cảm thấy xấu hổ và nhục nhã. -Chí Phèo ước mơ có cuộc sống bình thường, lương thiện, với “một gia đình nho nhỏ… mua dăm ba sào ruộng làm”. -Nhận xét chung: Chí Phèo hiền lành, lương thiện. Cuộc sống tối tăm nhưng vẫn không làm hắn đánh mất bản chất tốt đẹp của mình.

21. – Hoàn cảnh xuất thân: không cha, không mẹ, không nhà, không cửa, không một tấc đất cắm dúi cũng không có, đi ở hết nhà này đến nhà khác. Cày thuê cuốc mướn để kiếm sống. – Từng mơ ướcbìnhdị: có một ngôi nhà nho nhỏ, chồn cày thuê cuốc mướn…→ Chí Phèo là một người lương thiện. – Năm 20 tuổi: đi ở cho nhà cụ Bá Kiến. Bị bà ba Bá Kiến gọi lên dấm lưng, bóp chân…Chí cảm thấy nhục chứ yêu đương gì→ biết phân biệt tình yêu chân chính và thói dâm dục xấu xa. Là người có ý thức về nhân phẩm, cólòngtựtrọng => Chí Phèolàmộtngườinôngdânchămchỉhiềnlànhvàlươngthiện.có đủ điều kiện để sống cuộc sống yên bình như bao người khác

22. Cóhainguyênnhânchính: -Sau hai lần đầu đến nhà Bá Kiến, Chí bị rơi vào cạm bẫy nham hiểm của hắn. + Lần thứ nhất: Chí Phèo đến để trả thù nhưng thực chất là ăn vạ. Hắn bị Bá Kiến lừa phỉnh (ân cần ngọt ngào, sai người giết gà đãi Chí Phèo, tiễn Chí Phèo về sau khi đã biếu thêm đồng bạc để về uống thuốc). Chí Phèo tưởng mình thắng nhưng thực chất đã thua rất đau. Chính từ những đồng tiền đó, Chí Phèo bị biến thành quỷ dữ mà không hay. + Lần thứ hai: Chí Phèo đến đòi đi tù nhưng thực chất là đòi đất, đòi nhà. Bá Kiến ranh ma đã đẩy Chí Phèo vào cuộc trao đổi: Đòi được tiền của Đội Tảo thì có nhà, có đất! Chí Phèo làm được điều đó nhưng trở thành công cụ đắc lực của Bá Kiến mà không hay biết. -Chí Phèo vô cớ bị Bá Kiến bỏ tù. Thời gian ở tù 7- 8 năm. Chí bị môi trường nhà tù nhào nặn thành con người khác hẳn: Dị dạng nhân hình, thay đổi hoàn toàn nhân tính và mất hết ý thức về phẩm giá.

23. – Nguyên nhân: vì Bá Kiến ghen với vợ hắn. – Chế độ nhà tù thực dân đã biến Chí trở thành lưu manh, có tính cách méo mó và quái dị. Chí trở thành con quỉ dữ của làng Vũ Đại. – Hậu quả của những ngày ở tù: + Hình dạng: biến đổi thành con quỷ dữ “Cái đầu trọc lốc, hàm răng cạo trắng hớn, cái mặt thì câng câng đầy những vết sứt sẹo, hai con mắt gườm gườm..” → Chí Phèo đã đánh mất nhân hình. + Nhân tính: du côn, du đãng, triền miên trong cơn say, đập đầu, chửi bới, phá phách và làm công cụ cho Bá Kiến. → Chí Phèo đã đánh mất nhân tính.

24. => Chí đã bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính. Bị biến chất từ một người lương thiện thành con quỉ dữ. Chí điển hình cho hình ảnh người nông dân lao động bị đè nén đến cùng cực, và cũng là một nhân chứng tố cáo chế độ thực dân phong kiến đã cướp đi quyền làm người của Chí. => Nam Cao đãlênánphêphánmạnhmẽbọnđịachủcườnghàovàcáixãhội phi nhântínhtrước CMT8

25. KhigặpThịNở

26. Nhóm 1+2 :Những gì diễn ra trong tâm hồn Chí sau cuộc gặp gỡ với Thị Nở? Nhóm 3+ 4: – Hình ảnh bát cháo hành có ý nghĩa như thế nào? + Đối với Chí Phèo? + Tình cảm của tác giả

27. CuộcgặpgỡgiữaChíPhèovàThịNở ChíPhèo– con quỷdữcủalàngVũĐại ThịNở- ngườiđànbàdởhơi, xấuđến ma chếquỷhờn Hai con ngườidướiđáyxãhội, bịrẻrúng, khinhthườngvàxalánh.

28. Chính Thị Nở và tình yêu của hai nguời đã thức tỉnh Chí Phèo, làm cho hắn khao khát cuộc đời lương thiện. Và diễn biến tâm lý của nhân vật này được Nam Cao miêu tả rất tinh tế: Sau cái đêm uống rượu say và gặp Thị Nở, sáng hôm sau tỉnh dậy, nét độc ác hung hãn của Chí Phèo hoàn toàn biến mất, cái bản chất lương thiện của hắn đã trở về: + Hắn cảm thấy buồn + Lần đầu tiên hắn nghe nhịp sống của đời thường. + Hắn nhớ lại những mơ ước xa xưa + Hắn nhận ra và lo sợ tuổi già, sợ đói rét, ốm đau, và nhất là sợ cô độc.

29. SựthứctỉnhcủaChíPhèo Về nhậnthức: + Nhậnbiếtđượcmọiâmthanhtrongcuộcsống. + Nhậnra bi kịchtrongcuộcđờicủamìnhvà sợ côđơn, côđộcđốivới Chí Phèo “ côđộccònđángsợ hơnđóirétvà ốmđau”. Về ý thức: + Chí Phèo thèm lương thiện và muốn làm hòa với mọi người.

30. Khi nhận được bát cháo hành từ tay Thị Nở, Chí Phèo thèm khát một cuộc đời lương thiện: + Chí Phèo rất ngạc nhiên và mắt “hình như ươn ướt” + Hắn nhớ lại cuộc đời đã qua và xót xa, đau đớn + Nhìn lại bát cháo hành, hắn rút ra một điều là hắn có thể kết bạn. + Hắn kỳ vọng Thị Nở sẽ là cầu nối đưa hắn trở về với làng Vũ Đại .

31. Nguyênnhâncủasựthứctỉnh Nguyênnhânsâuxa: đóchínhlàtìnhthươnggiữa con ngườivới con người Chi tiếttácđộng: Bátcháohành – Hình ảnh bát cháo hành là hình ảnh độc đáo, chân thật và giàu ý nghĩa: + Lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng Chí được ăn trong tình yêu thương và hạnh phúc.

32. Bi kịchbịcựtuyệtcủaChíPhèo

33. Nhóm 1 + 2:-Nguyên nhân nào Chí bị cự tuyệt? – Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo sau khi bị Thị Nở từ chối? Vì sao Chí Phèo lại có hành động như vậy? Nhóm 3 +4: – Ý nghĩa hành động đâm chết Bá Kiến và tự sat của Chí Phèo? -Hãy nêu ý nghĩa 3 câu nói của Chí phèo khi đứng trước Bá Kiến? + Tao muốn làm người lương thiện! +Ai cho tao lương thiện? + Tao không thể là người lương thiện nữa.

34. Nguyênnhânnàodẫnđến bi kịchbịcựtuyệtcủaChíPhèo Nguyênnhânsâuxa: địnhkiếnxẫhội Nguyênnhântrựctiếp: Do bàcôThịNởphảnđối Đãnhịnđượcđếnbằngnàytuổithìnhịnhẳn, ailạiđilấythằngChíPhèo!

35. DiễnbiếntâmtrạngcủaChíPhèokhibịThịNởtừchối : Diễnbiếnhànhđộng: + Không tin, cườivàlắclưucáiđầu + Ngẩnngười, ngẩnmặt, sửngsốt, níuThịNở. + Uấtức, tuyệtvọng, uốngrượuvàkhóc rung rứcnhưngcànguốnglạicàngtỉnh. VàkhitỉnhraChícàngcảmnhậnđược bi kịchcủachínhmình + Cầmdaođitrảthù.

36. + Lúc cầm đao đi trả thù, đầu tiên Chí Phèo trỏ vào cô cháu Thị Nở, nhưng bước chân xệch xạc lại đưa hắn đến nhà Bá Kiến. Có lẽ, hắn lờ mờ nhận ra kẻ thù của hắn là Bá Kiến, kẻ đã bám riết, đeo đuổi, can thiệp vào đời hắn hàng chục năm và biến hắn thành một kẻ lưu manh, gây tội ác đến nỗi “không thể làm người lương thiện được nữa”.

37. + Tiếng kêu của Chí Phèo trước khi giết Bá Kiến và tự sát là tiếng kêu đau đớn của sự thức tỉnh, của khát vọng chân chính, đưa Chí Phèo về đến ngưỡng cửa cuộc đời. + Chí Phèo giải thoát bằng cách trả thù và tự sát. Điều này không mang tính bi quan, bởi Nam Cao không phải là nhà văn Cách mạng mà là một nhà văn hiện thực. Cái chết của Chí Phèo mang yếu tố tiêu cực, nhưng đó chính là bản án tố cáo xã hội thực dân nửa phong kiến. + Tao muốn làm người lương thiện!Tiếng kêu tuyệt vọng của người cùng đường, đó cũng là lời cầu cứu của con người bị cự tuyệt quyền làm người. +Ai cho tao lương thiện?Một sự thật phũ phàng và vô cùng đớn đau của một Con Người mà lại không được làm người. + Tao không thể là người lương thiện nữa.Lời xác nhận sự thật.

38. HànhđộngđâmchếtBáKiếnvàtựsátcủaChíPhèocó ý nghĩagì? + Đâm chết Bá Kiến là hành động lấy máu rửa thù của người nông dân thức tỉnh về quyền sống. + Cái chết của Chí Phèo là cái chết của con người trong bi kịch đau đớn trên ngưỡng cửa trở về cuộc sống làm người.

39. SựthayđổicủaChíPhèotrongtruyệnngắn “ChíPhèo” saukhiratùđãnóilênđiềugìtrongxãhộithựcdânnửaphongkiến? Bá Kiến và nhà tù thực dân đã hủy hoại nhân hình lẫn nhân tính của Chí, biến con người lương thiện thành kẻ lưu manh thành con quỷ dữ. Chí Phèo là hiện tượng có tính quy luật trong xã hội đương thời, là sản phẩm của tình trạng đè nén, áp bức của nông thôn trước Cách mạng. Tố cáo xã hội phong kiến và nhà tù thực dân.

40. Thank you !!!