Bài giảng Ngữ văn 11 - Tiết 1: Vào phủ chúa Trịnh

1. Tiết 1: VàoPhủChúaTrịnh (Trích : Thượngkinhkísự) - Lê HữuTrắc -

2. Đâylàdanh y- thầythuốcnổitiếngnàocủa VN ? Phạm Ngọc Thạch  Tuệ Tĩnh Đặng Văn Ngữ Hải Thượng Lãn Ông Tôn Thất Tùng

3. VàoPhủChúaTrịnh I Tìmhiểuchung II. Đọchiểuvănbản III. Tổngkết

4. VàoPhủChúaTrịnh 1. Tácgiả:  I Tìmhiểuchung 2. Tácphẩm ( SGK) II. Đọchiểuvănbản III. Tổngkết

5. VàoPhủChúaTrịnh 1. CảnhsốngxahoađầyuyquyềncủachúaTrịnhvàtháiđộcủatácgiả I Tìmhiểuchung II. Đọchiểuvănbản 2. ThếtửCánvàtháiđộ, con người Lê HữuTrác 3. Vẻđẹptâmhồn, nhâncáchcủa Lê HữuTrác:  III. Tổngkết

6. VàoPhủChúaTrịnh 1. Nghệthuật: I Tìmhiểuchung 2. Ý nghĩavănbản: II. Đọchiểuvănbản III. Tổngkết

7. VàoPhủChúaTrịnh 1) Tácgiả I) TìmHiểuchung • Lê HữuTrác (1724 – 1791) hiệulàHảiThượngLãnÔng • Ôngsinh ra ở HảiDương (nay thuộcHưngYên) 1)Tácgiả • Ônglàmộtdanh y, nhàvăn, nhàthơlớnnửacuốithếkỉ XVIII 2) Tácphẩm (SGK) • Ônglàtácgiảcủabộsách y họcnổitiếngHảithượng y tôngtâmlĩnh Lê HữuTrác

8. VàoPhủChúaTrịnh 2 ) Tácphẩm I) TìmHiểuchung • Đoạntríchđượcrút ra từThượngkinhkísự - tậpkísựbằngchữHánhoànthànhnăm 1783 1)Tácgiả • CuốibộHảithượng y tôngtâmlĩnh- ghilạiviệctácgiảđượctriệuvàophủcúađểkhámbệnhkêđơnchothếtử. 2) Tácphẩm (SGK)

9. VàoPhủChúaTrịnh II. Đọchiểuvănbản 1. CảnhsốngxahoađầyuyquyềncủachúaTrịnhvàtháiđộcủatácgiả: • *Cảnhbênngoài: • -Câycối um tùm, chimkêuríurít, danhhoađuathắm, gióđưathoangthoảngmùihương; • -Nhữngdãyhành lang quang co nốitiếp, người qua lạinhưmắccửi. • Khungcảnhphủchúathơmộngnhưchốnbồnglaitiêncảnh. a)CảnhsốngxahoađầyuyquyềncủachúaTrịnh:

10. VàoPhủChúaTrịnh II. Đọchiểuvănbản 1. CảnhsốngxahoađầyuyquyềncủachúaTrịnhvàtháiđộcủatácgiả: a)CảnhsốngxahoađầyuyquyềncủachúaTrịnh: *Cảnhnộicung (bêntrong): -Làmộtnơithâmnghiêm: Nhàlớncaorộng, kiểucáchxinhđẹp; -Màusắcchủđạo: đỏvàvàngrựcrỡ -Khôngkhí: ngàongạtmùihương(nến, hoa) nhưngtùđọng, ngộtngạt =>Quang cảnhphủchúacựckỳxahoa, tránglệ, lung linh, huyềnảo, khôngđâusánhbằngbiểuhiệnmộtcuộcsốngvươnggiảnhưngtùhãm, thiếusinhkhí.

11. VàoPhủChúaTrịnh Quang cảnhphủChúa

12. VàoPhủChúaTrịnh b. Cungcáchsinhhoạtnơiphủchúa: +Vàocửasau, cótênđầytớhétđường, cóngườitruyềnlệnh, qua mấylầncửa; +cólínhgáccửa, ai muốn ra vàophảicóthẻ • Khi tácgiảvàophủtheolệnhchúa: • Lờilẽ: +NhắcđếnchúaTrịnhSâm: Thánhchỉ(4 lần); Thánhthượng(1 lần) +NhắcđếnthếtửTrịnhCán: Thánhthể(1 lần) ->Lờilẽcungkính, lễđộnhưngthểhiệnsựlộnghành, vượtquyền +đồdùng: sơn son thếpvàng, mâmvàng, chénbạc, ghếrồng; +đồăn: củangonvậtlạ, mangphongvịnhàđạigia +kẻhầungườihạ: quânHậumãchờsẵnđểsai, phi tầnmĩnữ; +Cácchứcsắctrongphủ: Quan chánhđường, lương y 6 cung 2 viện; • Trongphủcó: • Thếtử: +Mặcáođỏ, trongphòngtrướngphủmànche, sậpvàng, nệmgấm +Muốnkhámbệnhcho: phảilạy, xinphép, viếttờtrình ->Mộtcậubé 5, 6 tuổimàcócuộcsốngnhưmộtđếvương.

13. VàoPhủChúaTrịnh VàoPhủChúaTrịnh • Cungcáchsinhhoạtnhiềukhuônphép, uynghi, thểhiệnrõuyquyềntộtbậccủanhàchúa- ngườiđứngsauvuanhưngcưỡiđầutrămhọ, lấnlướtcảcungvua. • Tácgiảgiántiếpphảnánhsựrối ren, phứctạpcủaxãhộiViệt Nam thờivua Lê-chúaTrịnhđồngthờithấyđượcsựthốngkhổcủamuôndân.

14. VàoPhủChúaTrịnh VàoPhủChúaTrịnh 2. ThếtửCánvàtháiđộ, con người Lê HữuTrác a)NhânvậtThếtửCán: • Lốivàochỗ ở củavịchúarấtnhỏ “ Đitrongtốiom...” • Nơithếtửngự: Vâyquanh bao nhiêulàvậtdụnggấmvóclụalàvàngngọc. Ngườithìđôngnhưngđềuimlặng • Hìnhhài, vócdángcủaThếtửCán: • + Mặcáođỏngồitrênsậpvàng • + Biếtkhenngườigiữaphéptắc “Ôngnàylạykhéo” • + Đứngdậycởiáothì “Tinhkhíkhôhết, mặtkhô, rốnlồi to, gânthìxanh...nguyênkhíđãhaomòn... âmdươngđềubịtổnhại -> mộtcơthểốmyếu, thiếusinhkhí => TácgiảvừatảvừanhậnxétkháchquanThếtửCánđượctáihiệnlạithậtđángsợ. Tácgiảghitrongđơnthuốc “ 6 mạchtếsácvàvôlực...trongthìtrống”

15. VàoPhủChúaTrịnh VàoPhủChúaTrịnh 2. ThếtửCánvàtháiđộ, con người Lê HữuTrác b)Tháiđộcủa Lê hữuTrácnơiphủchúa: - Cảnhgiàu sang nơiphủchúakháchẳnngườithường. - Cảtrời Nam sang nhấtlàđây. - Nhữngđồđạcnhângianchưatừngthấy, chỉdámngướcnhìnrồilạicúiđầuđi, - Tôibâygiờmớibiếtcáiphongvịcủanhàđạigia. • Qua đó, ta thấymặcdùtácgiảkhencáiđẹp, cái sang, cáiuyquyềnnơiphủchúanhưnglạitỏ ra dửngdưngtrướcsựquyếnrũvậtchấtnơiđâyvàkhôngđồngtìnhvớicuộcsống no đủtiệnnghinhưngthiếusinhkhí.

16. VàoPhủChúaTrịnh c. Tháiđộ, tâmtrạngkhichữabệnhchothếtử: • *-. • Khi kêđơnthuốc: tâmtrạngkháphứctạp: • +Kêđúngthuốc, sợcókếtquảngay-> bịdanhlợitróibuộc, khôngvềnúiđược • +Dùngthuốchòahoãn: khôngtrúngthìkhôngsai bao nhiêu->Sợtrái y đức, phụlòng cha ông. • ->Cuộcđấutranhnộitâmgiằng co quyếtliệt • ->Cuốicùnglươngtâmngườithầythuốcđãchiếnthắng: Tácgiảvừađưa ra ý kiếnthuyếtphục, cócáchchữađúngbệnhvàbảovệ ý kiếnđódùtráivớicác ý kiếncủathầythuốctrongcung. • Chẩnđoánbệnh: chỉ ra nguyênnhânmắcbệnh: • +ở chốnmànche, trướngrủ • +ănquá no, mặcquáấm • +bệnhmắcđãlâu, tinhkhíkhôhết, da mặtkhô, rốnlồi to, gânxanh, taychângầygò • ->tạngphủyếu, nguyênkhíhaomònthươngtổn. • ->Chínhxác, kháchquan. • ->Ngườithầythuốccókinhnghiệm, cókiếnthứcsâurộng.

17. VàoPhủChúaTrịnh 3. Vẻđẹptâmhồn, nhâncáchcủa Lê HữuTrác:  • Mộtthầythuốcgiỏi, bảnlĩnh, giàukinhnghiệm, y đứccao; • Xemthườngdanhlợi, quyềnquý, yêutự do vànếpsốngthanhđạm. =>Lê HữuTráclàmộtdanh y vừacótàivừacóđức, khinhthườngdanhlợiquyềnquý, yêuthíchtự do vànếpsốngthanhđạmnơiquênhà. Lê HữuTrắc , mộtnhâncáchsángtrong , đẹpđẽ

18. VàoPhủChúaTrịnh III. Tổngkết 1. Nghệthuật: Bútphápkýsựđặcsắccủatácgiả - Quan sáttỉmỉ. ghichéptrungthực, miêutảcụthể, sốngđộng, chọnlựađượcnhững chi tiết “đắt”, gâyấntượngmạnh. - Lốikểhấpdẫn, chânthực, hàihước. -  Kếthợpvănxuôivàthơlàmtăngchấttrữtìnhchotácphẩm, gópphầnthểhiệnmộtcáchkínđáotháiđộcủangườiviết. 2.Ý nghĩavănbản: ĐoạntríchVàophủchúaTrịnhphảnánhquyềnlực to lớncủaTrịnhSâm, cuộcsốngxahoa, hưởnglạctrongphủchúađồngthờibàytỏtháiđộcoithườngdanhlợi, quyềnquýcủatácgiả..