Bài giảng Ngữ văn 9 - Ôn tập văn bản: Nói với con

1. Ôntậpvănbản: Nóivới con - Y phương -

2. I. Tìmhiểuchung

3. 1. Tácgiả - Tênthật: HứaVĩnhSước, sinhnăm 1948. - LànhàthơngườidântộcTày. - Thơôngthểhiệntâmhồnchânthật, mạnhmẽ, trongsángvàcáchtưduygiàuhìnhảnhcủangườimiềnnúi. Y Phương

4. 2. Tácphẩm 1. Tácgiả Hoàncảnhsángtác Thểthơ Bốcục • - Tự do -Phần 1: Từ đầu đến trên đời”. Cộinguồnsinhdưỡngcủa con người. -Phần 2: Phần còn lại. Những phẩm chất, truyền thống tốt đẹp của người đồng mình. Lời nhắc nhở của cha. • - Sángtác 1980, thờikìđấtnướccòngặpnhiềukhó khan, giankhổ. Nhưlờitâmtìnhcủatácgiảnóivớiđứa con gáimớichàođời. • - Được in trong “ThơViệt Nam 1945-1985” Phươngthứcbiểuđạt • - Biểucảm

5. 2. Tácphẩm 1. Tácgiả Ngườiđồngmình:ngườivùngmình, ngườimiềnmình. Đâycóthểhiểulànhữngngườicùngsốngtrênmộtmiềnđất, cùngquêhương, cùngmộtdântộc.

6. II. Đọc – hiểuvănbản

7. 1. Nóivới con vềcộinguồnsinhdưỡng a. Tìnhcảmgiađình Chânphảibướctới cha Chântráibướctớimẹ Mộtbướcchạmtiếngnói Hai bướctớitiếngcười - Điệptừ, điệpcấutrúccâu. - Hìnhảnhmộcmạc, cáchdiễnđạtchấtphác. => Hìnhảnhngười con đanglớnlêntừngngàytrongvòngtayyêuthươngcủa cha mẹ. Giađìnhlàtổấmđể con khônlớn, trưởngthành.

8. Cha mẹmãinhớvềngàycưới Ngàyđầutiênđẹpnhấttrênđời. Ngàycưới: Khởinguồnhạnhphúc Cụmtừ “mãinhớ, đẹpnhất”: Nhấnmạnhtìnhcảmgiađìnhvôcùngthiêngliêng, caoquý. => Con lớnlêntrongtìnhyêucủa cha mẹ, hạnhphúcgiađình.

9. b. Tìnhcảmquêhương a. Tìnhcảmgiađình Con ngườiquêhương Ngườiđồngmìnhyêulắm con ơi Đanlờcài nan hoa Váchnhà ken câuhát Rừngchohoa Conđườngchonhữngtấmlòng - Cáchgọithânthương: Ngườiđồngmình Thiênnhiênquêhương - Phépnhânhóa, điệptừ“cho”vàẩndụ. - Độngtừ: đan, cài => Cuộcsốnglaođộngcầncù, sángtạo => Con đượclớnlêntrongcuộcsốnglaođộngcầncùvàvuitươicủangườiquêhương. =>Thiênnhiênthơmộngvànghĩatình. - Phépẩndụ“Váchnhà ken câuhát” =>cuộcsốngvuitươi, lạcquan.

10. Cộinguồnsinhdưỡngcủa con Quêhương Giađình Nuôidưỡng con khônlớn, trưởngthành

11. 2. Nóivới con vềsứcsống, truyềnthốngquêhươngvà mongướccủa cha 2. Nóivới con vềsứcsống, truyềnthốngquêhươngvà mongướccủa cha

12. a. Nóivới con vềsứcsống, truyềnthốngquêhương • Ngườiđồngmìnhthươnglắm con ơi • Cao đonỗibuồn • Xanuôichílớn Cáchdiễnđạtđộcđáo, lấykhônggianđểđotâmhồn. - Cuộcsốngvẫncònnhiềunỗibuồn lo, cựcnhọc. - Ngườiđồngmìnhlấyđólàmđộnglựcđểcốgắng, vươnlên

13. Dẫulàmsaothì cha vẫnmuốn • Sốngtrênđákhôngchêđágậpghềnh • Sốngtrongthungkhôngchêthungnghèođói • Sốngnhưsôngnhưsuối • Lênthácxuốngghềnh • Không lo cựcnhọc Nghệthuật • Điệpngữ, so sánh, thànhngữ, từphủđịnh. • Hìnhảnhthơgiàusứcgợitả. - Sốngthuỷchunggắnbóvớiquêhương - Dámchấpnhậnthửtháchvàvượt qua nóbằngnghịlựcvàniềm tin. Nội dung

14. Ngườiđồngmìnhthôsơ da thịt • Chẳngmấyainhỏbéđâu con • Ngườiđồngmìnhtựđụcđákêcaoquêhương • Cònquêhươngthìlàmphongtục - Điệpngữ. - Hìnhảnhthơgiàusứcgợi. - Ngườiđồngmìnhgiảndị, mộcmạcnhưngkhôngnhỏbévề ý chívàtâmhồn. - Tựlực, tựcườngxâydựngquêhươngvớiphongtụcvàtruyềnthốngtốtđẹp.

15. b. Mongướccủangười cha Con ơituythôsơ da thịt Lênđường Khôngbaogiờnhỏbéđược Nghe con. Trưởngthành, tựbướcvàocuộcsống Mong con - Sốngnghĩatìnhvớiquêhương. - Hãytựhàovềtruyềnthốngcủaquêhương. - Tự tin vàvữngvàngtrênbướcđườngđời.

17. III. Luyệnđềđọchiểu

18. Phiếusố 1 MởđầubàithơNóivới con, Nhàthơ Y Phươngviết: “Chânphảibướctới cha Chântráibướctớimẹ Mộtbướcchạmtiếngnói Hai bướctớitiếngcười.” Câu 1: Ghilạichínhxác 7 dòngtiếptheonhữngdòngthơtrên. Câu 2: Cáchmiêutảbướcchân con “chạmtiếngnói , “tớitiếngcười” cógìđặcbiệt? Qua đó, tácgiảđãthểhiệnđượcđiềugì? Câu 3: Hãytrìnhbàysuynghĩcủaem (khoảng 12 câu) vềquanniệm: Đượcsốngtrongtìnhyêuthươnglàhạnhphúccủamỗi con người.

19. Câu 1: Ghilạichínhxác 7 dòngtiếptheonhữngdòngthơtrên. “Ngườiđồngmìnhyêulắm con ơi Đanlờcài nan hoa Váchnhà ken câuhát Rừngchohoa Con đườngchonhữngtấmlòng Cha mẹmãinhớvềngàycưới.”

20. Câu 2: Cáchmiêutảbướcchân con “chạmtiếngnói, “tớitiếngcười” cógìđặcbiệt? Sựđặcbiệttrongcáchmiêutảbướcchân con: - Cáchmiêutảbướcchân con “chạmtiếngnói”, "tớitiếngcười” cósửdụngẩndụchuyểnđổicảmgiácvàcấutrúcđốixứngtạoramộtâmđiệutươivui, quấnquýt...- - Giúpchúngrấtdễhình dung mộthìnhảnhcụthểthườnggặptrongđờisống: đứa con đangtậpđi, cha mẹvâyquanhmừngvuihânhoantheomỗibướcchân con. - Từngbướcđi, từngtiếngnói, tiếngcườicủa con đềuđược cha mẹchămchút, nângniu, đónnhận.

21. Câu 3: Hãytrìnhbàysuynghĩcủaem (khoảng 12 câu) vềquanniệm: Đượcsốngtrongtìnhyêuthươnglàhạnhphúccủamỗi con người. - Giảithíchcâunói: “Đượcsốngtrongtìnhthươnglàhạnhphúccủamỗỉ con người”. - Tìnhthương: làtìnhcảmnồngnhiệtlàmchogẳnbómậtthiếtvàcótráchnhiệmvớingười, vớivật. - Hạnhphúc: làtrạngthái sung sướngvìcảmthấyhoàntoànđạtđược ý nguyện. (TừđiểntiếngViệt) - Bànluận: Tạisaođượcsốngtrongtìnhthươnglàhạnhphúccủamỗi con người? Tìnhthươngkhiếnchongười ta luônhướngvềnhauđể chia sẻthôngcảm, đùmbọclẫnnhau

22. - Biểuhiện, ý nghĩacủatìnhthương: + Trongphạm vi giađình: Cha mẹyêuthương con cái, chấpnhậnbaovấtvả, cựcnhọc, hi sinhbảnthânđểnuôidạy con cáinênngười. Con cáibiếtnghelờidạybảocủa cha mẹ, biếtđemlạiniềmvuicho cha mẹ, đólàhiếuthảo, làtìnhthươngvàhạnhphúc. Tìnhthươngyêu, sựhòathuậngiữaanhem, giữa cha mẹvà con cáitạonênsựbềnvữngcủahạnhphúcgiađình... + Trongphạm vi xãhội: Tìnhthươnglàtruyềnthốngđạolí “Thươngngườinhưthểthươngthân” tạonênsựgắnbóchặtchẽtrongquanhệcộngđồnggiaicấp, dântộc. - Phêphán, bácbỏ: Lốisốngthờ ơ, vôcảm, thiếutìnhthương, khôngbiếtquantâm, chia sẻ, đồngcảmvảgiúpđỡngườikhác... - Liênhệbảnthân: Rútrabàihọcvềphươngchâmsốngxứngđánglà con ngườicóđạođức, cónhâncáchvàhànhđộngvìtìnhthương.

23. Cho đoạnthơ: “Con ơituythôsơ da thịt Lênđường Khôngbaogiờnhỏbéđược Nghe con” Câu 1: Tìmthànhphầngọi - đáptrongnhữngdòngthơtrên. Câu 2: Theo emviệcdùngtừphủđịnhtrongdòngthơ “Khôngbaogiờnhỏbéđược” nhằmkhẳngđịnhđiềugì? Câu 3: Điềulớnlaonhấtmàngười cha muốntruyềncho con qua nhữngcâuthơtrênlàgì? Câu 4: Bốncâuđầubàithơ “Nóivới con" củanhàthơ Y phươngđãdiễntảthậtmộcmạcmàsinhđộng, sâusắctìnhyêuthươngcủa cha mẹđốivới con. Coicâuđãcholàcâumởđầucủamộtđoạnvăn, hãyviếttiếpthànhđoạnvănkhoảng 10 câutheophéplậpluậntổnghợp - phântích – tổnghợp. Trongđoạn, sửdụngmộtcâucóthànhphầnphụchúvàphépnốiliênkếtcâu. Câu 5: Từbảithơtrênvànhữnghiểubiếtxãhội, emhâytrìnhbàysuynghĩ (khoảngnửatranggiấythi) vềcộinguồncủamỗi con người qua đóthấyđượctráchnhiệmcủamỗicánhântrongtìnhhìnhđấtnướchiện nay.

24. Câu 1: Tìmthànhphầngọi - đáptrongnhữngdòngthơtrên. Thànhphầngọi - đáp: Trongnhữngdòngthơtrênthànhphầngọiđáplà: Con ơi

25. Câu 2: Theo emviệcdùngtừphủđịnhtrongdòngthơ “Khôngbaogiờnhỏbéđược” nhằmkhẳngđịnhđiềugì? Việcdùngtừphủđịnhtrongdòngthơ “Khôngbaogiờnhỏbéđược” nhằmkhẳngđịnhđiềumongướclớnlaocủangươi cha đốivới con: Phảisốngmộtcuộcsốngcaođẹpchoxứngđángvớitưcách con ngườivàvớiquêhương, khôngđượcsốngthấphèndù ở bấtcứhoàncảnhnào.

26. Câu 3: Điềulớnlaonhấtmàngười cha muốntruyềncho con qua nhữngcâuthơtrênlàgì? Điềulớnlaonhất cha muốnnóivớỉ con: - Tựhàovàpháthuyphẩmchấttốtđẹpcủangườiđồngmình: mộcmạc, giảndịnhưngkhôngnhỏbévềtâmhồn, nhâncách. - Hãytự tin, vữngbướctrênđườngđời

27. Câu 4: Bốncâuđầubàithơ “Nóivới con" củanhàthơ Y phươngđãdiễntảthậtmộcmạcmàsinhđộng, sâusắctìnhyêuthươngcủa cha mẹđốivới con. Coicâuđãcholàcâumởđầucủamộtđoạnvăn, hãyviếttiếpthànhđoạnvănkhoảng 10 câutheophéplậpluậntổnghợp - phântích – tổnghợp. Trongđoạn, sửdụngmộtcâucóthànhphầnphụchúvàphépnốiliênkếtcâu. - Cáchdiễnđạtlạ, nhịpthơ 2/3, cấutrúcđốixứngtừngcâugợiâmđiệuvuitươiHình dung hìnhảnhcụthể: đứa con tậpđi, cha mẹhânhoantrongtừngbướcđicủa con. - Ý nghĩakháiquát: Từngbướcđi, tiếngnói, tiếngcười, sựtrưởngthànhcủa con được cha mẹnângniu, dìuđỡ. Con đượclớnlêntrongkhôngkhígiađìnhđầmấm, hạnhphúc. Đólàhànhtrangquýbáutrongcuộcđời con bởiđólàyếutốđầutiênnuôidưỡngtâmhồnvàhìnhthànhphẩmchấtcủamỗi con người. Tấmlòngyêuthương, sựquantâmcủa cha mẹcó ý nghĩavôcùngquantrọng. => Bốncâuđầulàlời cha nóivới con: cộinguồnsinhdưỡngcủa con chínhlàgiađình.

28. Câu 5: Từbàithơtrênvànhữnghiểubiếtxãhội, emhâytrìnhbàysuynghĩ (khoảngnửatranggiấythi) vềcộinguồncủamỗi con người qua đóthấyđượctráchnhiệmcủamỗicánhântrongtìnhhìnhđấtnướchiện nay. - Mỗi con ngườikhisinhra, lớnlênđềucómộtcộinguồnrõràng, xácđịnh. Cộinguồnđólàgiađình, dònghọ, quêhương, đấtnước. “Quêhươngmỗingườichỉmột Nhưlàchỉmộtmẹthôi.” - Cộinguồnlàkhônggiansinhtồnvàgiúpchosựhìnhthành, pháttriểncủamỗimột con người. Nócótácđộng to lớnđến con ngườivàgiátrị, ý nqhĩađờisốngcủamỗinqười. Vìvậy, mỗingườiphảicótráchnhiệmđốivớinguồncộicủamình: tưởngnhớtổtiên, cộinguồngiađình, dântộc; gắnbó, chia sẻvớigiađình, vớiđấtnướcnhữnglúckhókhăn, giankhổ; biếtyêuthươngvà hi sinhchogiađình, đấtnước, quêhương.