Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài 6: Trợ từ, thán từ

2. Trợtừ, thántừ

3. I. Trợtừ

4. a. Nó ăn hai bát cơm. b. Nó ăn những hai bát cơm. c. Nó ăn có hai bát cơm. d. Chính điều đó làm nó buồn. e. Ngay tôi cũng không biết sự việc này.

5. a. Nó ăn hai bát cơm.  Thông báo sự việc  Thông báo khách quan + biểu thị thái độ đánh giá sự vật sự việc b. Nó ăn nhữnghai bát cơm. (Nhiều) c. Nó ăn cóhai bát cơm. (ít) d. Chính điều đó làm nó buồn.  Nhấn mạnh sự việc, đối tượng được nói đến e. Ngay tôi cũng khôngbiếtviệc này.

6. GHI NHỚ Lànhữngtừchuyênđikèm 1 từngữtrongcâu Trợtừ + Đểnhấnmạnh + Biểuthịtháiđộđánhgiásựvật, sựviệcđượcnóiđến ở từngữđó. Mụcđích

7. Trongcáccâusauđây, từnào (trongcáctừ in đậm) làtrợtừ, từnàokhôngphảilàtrợtừ ? a) Chính thầy hiệu trưởng đã tặng tôi quyển sách này. b) Chị Dậu là nhân vật chính của tác phẩm “Tắt đèn”. c) Ngay tôi cũng không biết đến việc này. d) Anh phải nói ngay điều này cho cô giáo biết. e) Cha tôi là công nhân. g) Cô ấy đẹp ơi là đẹp. h) Tôi nhớ mãi những kỉ niệm thời niên thiếu. • Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên.

8. a) Chính thầy hiệu trưởng đã tặng tôi quyển sách này. b) Chị Dậu là nhân vật chính của tác phẩm “Tắt đèn”. c) Ngay tôi cũng không biết đến việc này. d) Anh phải nói ngay điều này cho cô giáo biết. e) Cha tôi là công nhân. g) Cô ấy đẹp ơi là đẹp. h) Tôi nhớ mãi những kỉ niệm thời niên thiếu. • Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên.  Trợ từ  Tínhtừ  Trợ từ  Tínhtừ  Độngtừ  Trợ từ  Lượngtừ  Trợ từ

9. LƯU Ý Có những từ có hình thức âm thanh giống với các trợ từ nhưng không phải là trợ từ (hiện tượng đồng âm khác loại). Cách phân biệt:Ta phải dựa vào tác dụng của trợ từ trong câu: +Nó đi với từ, ngữ nào? +Có nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự việc, sự vật của người nói không?

10. II. Thántừ

11. Này! Ônggiáo ạ! … nókêu ư ử, nhìntôi, nhưmuốnbảotôirằng: A! Lãogiàtệlắm! Này, bảobácấycótrốnđiđâuthìtrốn. Chứcứnằmđấy, chốcnữahọvàothúcsưu, khôngcó, họlạiđánhtróithìkhổ. Vâng, cháucũngđãnghĩnhưcụ. Nhưngđểcháonguội, cháuchonhàcháuănlấyvàihúpcáiđã.

12. Này Gây sự chú ý (gọi, đáp) • A  Thể hiện sự tức giận / vuimừng • Vâng Thái độ lễ phép

13. GHI NHỚ Là những từ dùng để: Bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. Thántừ - Thường đứng ở đầu câu - Có khi tách ra thành một câu đặc biệt. Vịtrí

14. Chỉ ra cácthántừtrongcáccâudướiđây BÀI TẬP NHANH • - Này! Thằng cháu nhà tôi, đến một năm nay, chẳng có giấy má gì đấy, ông giáo ạ ! À! Thì ra lão đang nghĩ đến thằng con lão. b)Ấy! Sự đời lại cứ thường như vậy đấy. Người ta định rồi chẳng bao giờ người ta làm được. c) Vâng! Ônggiáodạyphải! Đốivớichúngmìnhthìthếlà sung sướng. d) Chao ôi! Mónănnàysaolạingonlạlùngthế! e) HỡiơilãoHạc! Thì ra đếnlúccùnglãocũngcóthểlàmliềunhư ai hết …

15. Hìnhthức: Chia thành 6 nhóm. Thờigian: 3 phút. Nội dung: So sánh sự khác nhau giữa trợ từ và thán từ. THẢO LUẬN NHÓM

16. Phânbiệt Có thể được tách ra thành một câu đặc biệt. • Thántừ Không tách riêng ra thành 1 câu, phải đi kèm với từ khác. • Trợtừ Bộc lộ tình cảm, cảm xúc, gọi đáp. • Thántừ Nhấn mạnh/ biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc. • Trợtừ

17. III. Luyệntập

18. KHỈ CON TRANH TÀI

19. CHÚC MỪNG CHÚC MỪNG

20. Giảithíchnghĩacủatrợtừ in đậmtrongcâusau“Mặcdầu non 1 nămròngmẹtôikhônggửichotôilấymộtláthưnhắnngườithămtôilấymộtlờivàgửichotôilấymộtđồngquà.”  Trợtừlấycó ý nghĩanhấnmạnhsựviệc

21. Giảithíchnghĩacủatrợtừ in đậmtrongcâusau“Hai đứamênhaulắm. Bốmẹđứa con gáibiếtvậy, nêncũngbằnglònggả. Nhưnghọtháchnặngquá: nguyêntiềnmặtphảimộttrămđồngbạc, lạicòncau, cònrượu…cảcướinữathìmấtđếncứnghaitrămbạc.”  nguyên: Chỉcóđếnnhưthế, khôngcóthêmgìkhác (Chỉtínhtiềntháchcướiđãquánặng.)  đến: Ý nhấnmạnh mứcđộcao  Ngạcnhiên

22. Thántừ in đậmtrongcâusauđâybộclộcảmxúcgì:“Lũ chuột bò lên chạn, leo lên bác Nồi Đồng. Năm sáu thằng xúm lại húc mõm vào, cố mãi mới lật được cái vung nồi ra. “Ha ha! Cơm nguội! Lại có một bát cá kho! Cá rô kho khế: vừa dừ vừa thơm. Chít chít, anh em ơi, lại đánh chén đi thôi!”.  Ha ha: bộc lộ sự sảng khoái, sunng sướng trước những phát hiện thú vị

23. Thántừ in đậmtrongcâusauđâybộclộcảmxúcgì:“Than ôi! Thờioanhliệt nay cònđâu?”  Than ôi: biểuthịsựđaubuồn, tiếcnuối

24. Giảithíchcâutụcngữ: “Gọidạbảovâng” • Câutụcngữkhuyênchúng ta dùngthántừgọiđápđểbộclộsựlễphép, tháiđộcungkínhvớingườibềtrên • Ngoài ra, câutụcngữcònphêphánnhữngngườichỉbiếtnghelời 1 cáchmáymóc

25. Giảithíchnghĩacủatrợtừ in đậmtrongcâusau “Tính ra cậuVàngcậuấyănkhỏehơncảtôi, ônggiáo ạ!” Cả:Có ý nhấnmạnhvềmứcđộcao, phạm vi khônghạnchế

26. Giảithíchnghĩacủatrợtừ in đậmtrongcâusau“Rồicứmỗinămrằmthángtám / Tựanhautrôngxuốngthếgiancười” Cứ: Biểuthị ý khẳngđịnhvềhoạtđông, trạngtháinhấtđịnhnhưthểbấtchấpmọiđiềukiện. Nhấnmạnh 1 việclặpđilặplại

27. Cácthántừ in đậmtrongnhữngcâusauđâybộclộcảmxúcgì: “Bác Nồi Đồng run như cầy sấy: “Bùng boong. Ái ái! Lạy các cậu, các ông, ăn thì ăn, nhưng đừng đánh đổ tôi xuống đất. Cái chạn cao thế này, tôi ngã xuống không vỡ cũng bẹp, chết mất!”.  Áiái: tiếngthốtlênkhibịđauđộtngột (sựsợhãi)

28. Thántừ in đậmtrongcâusauđâybộclộcảmxúcgì: “Chao ôi! Đốivớinhữngngười ở quanh ta, nếu ta khôngcốtìmmàhiểuhọ, thì ta chỉthấyhọgàndở, ngungốc, bầntiện, xấuxa, bỉổi,… toànnhữngcớđểcho ta tànnhẫn; không bao giờ ta thấyhọlànhữngngườiđángthương; không bao giờ ta thương….”   Chao ôi: Than thởvìbấtlực.

29. Đặt 1 câucótrợtừvà 1 câucóthántừ • Chao ôi, bônghoamớiđẹplàmsao. • Chínhnóđãgâyravụnổnày.

31. HẸN GẶP LẠI CÁC EM!