Dạy học chuyên đề theo định hướng phát triển năng lực học sinh

1. PHÒNG GD-ĐT VĨNH LINH HỘI ĐỒNG BỘ MÔN CÔNG NGHỆ CHUYÊN ĐỀ CẤP TỈNH MÔN : CÔNG GHỆ CHUYÊN ĐỀ: THỨC ĂN VẬT NUÔI DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Năm học: 2015-2016 1 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

2. BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ MÔN CÔNG NGHỆ THCS DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ THEOĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH I. ĐẶT VẤN ĐỀ Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất; đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề. Theo quan điểm dạy học định hướng phát triển năng lực học sinh, quá trình dạy - học bao gồm một hệ thống các hành động có mục đích của giáo viên tổ chức hoạt động trí óc và tay chân của học sinh, đảm bảo cho học sinh chiếm lĩnh được nội dung dạy học, đạt được mục tiêu xác định. Trong quá trình dạy học, giáo viên tổ chức định hướng hành động chiếm lĩnh tri thức của học sinh phỏng theo tiến trình của chu trình sáng tạo khoa học. Như vậy, chúng ta có thể hình dung diễn biến của hoạt động dạy học như sau: hái đảm nhận nhiệm vụ, gặp khó khăn, nảy sinh vấn đề cần tìm tòi giải quyết. Dưới sự chỉ đạo của giáo viên, vấn đề được diễn đạt chính xác hóa, phù hợp với mục tiêu dạy học và các nội dung cụ thể đã xác định. - Giáo viên tổ chức tình huống, giao nhiệm vụ cho học sinh. Học sinh hăng hướng, giúp đỡ của giáo viên, hoạt động học của học sinh diễn ra theo một tiến trình hợp lí, phù hợp với những đòi hỏi phương pháp luận. - Học sinh tự chủ tìm tòi giải quyết vấn đề đặt ra. Với sự theo dõi, định khái quát hóa, thể chế hóa tri thức, kiểm tra kết quả học phù hợp với mục tiêu dạy học các nội dung cụ thể đã xác định. - Giáo viên chỉ đạo sự trao đổi, tranh luận của học sinh, bổ sung, tổng kết, 2 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

3. nhóm . được giao cùng một nhiệm vụ hay những nhiệm vụ khác nhau. Trong nhóm nhỏ, mỗi thành viên đều phải làm việc tích cực, không thể ỷ lại vào một vài người hiểu biết và năng động hơn. Các thành viên trong nhóm giúp đỡ nhau tìm hiểu vấn đề nêu ra trong không khí thi đua với các nhóm khác. Kết quả làm việc của mỗi nhóm sẽ đóng góp vào kết quả học tập chung của cả lớp. Các kĩ thuật dạy học tích cực sẽ được sử dụng trong tốchức hoạt động nhóm trên lớp để thực hiện các nhiệm vụ nhỏ nhằm đạt mục tiêu dạy học. Tổ chức tiến trình dạy học như vậy, lớp học có thể được chia thành từng thực hiện theo từng bài/tiết trong sách giáo khoa như hiện nay, cần phải căn cứ vào chương trình và sách giáo khoa hiện hành, lựa chọn nội dung để xây dựng các chuyên đề dạy học phù hợp với việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong điều kiện thực tế của nhà trường.Tiến trình dạy học chuyên đề được tổ chức thành các hoạt động học của học sinh để có thể thực hiện ở trên lớp và ở nhà, mỗi tiết học trên lớp có thể chỉ thực hiện một số hoạt động trong tiến trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật dạy học được sử dụng. Để tổ chức được quá trình dạy học như trên, thay cho việc dạy học đang được Nhận thức được tiến trình dạy học chuyên đề là vấn đềrất cần thiết,vì vậy trong hai năm qua chúng tôi đã triển khai thực hiện lập chương trình dạy học theo các chuyên đề trong chương trình môn Công nghệ THCS theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Nhưng khó khăn nhất hiện nay của giáo viên bộ môn chính là định hình quy trình xây dựng và tiến hành soạn giảng một chuyên đề. Trong thực tế, chưa có sự thống nhất cuối cùng để đưa ra hướng dẫn cụ thể mà mới dừng lại ở việc tìm tòi, vừa thử nghiệm vừa rút kinh nghiệm.Với lý do trên, tổ bộ môn chúng tôi chọn nội dung chuyên đề: Dạy học chuyên đề theo định hướng phát triển năng lực học sinhtrong môn Công nghệ THCS để chúng ta cùng chia sẻ. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1/ Cơ sở lí luận: Dạy học theo chuyên đề là hình thức tìm tòi những khái niệm, đơn vị kiến thức, nội dung bài học có sự giao thoa, liên kết, tương đồng với nhau. Dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của môn học đó (tức là con đường tích hợp những nội dung từ một số đơn vị, 3 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

4. bài học, môn học có liên hệ với nhau) làm thành nội dung học trong một chủ đề có ý nghĩa hơn, thực tế hơn, nhờ đó học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụngvào thực tiển. Dạy học theo chuyênđề là sự kết hợp giữa mô hình dạy học truyền thống và hiện đại, ở đó giáo viên không dạy học chỉ bằng cách truyền thụ (xây dựng) kiến thức mà chủ yếu là hướng dẫn học sinh tự lực tìm kiếm thông tin, sử dụng kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ có ý nghĩa thực tiễn Với mô hình này, học sinh có nhiều cơ hội làm việc theo nhóm để giải quyết những vấn đề xác thực, có hệ thống và liên quan đến nhiều kiến thức khác nhau. Các em thu thập thông tin từ nhiều nguồn kiến thức. Việc học của học sinh thực sự có giá trị vì nó kết nối với thực tế và rèn luyện được nhiêu kĩ năng hoạt động và kĩ năng sống. Học sinh cũng được tạo điều kiện minh họa kiến thức mình vừa nhận được và đánh giá mình học được bao nhiêu và giao tiếp tốt như thế nào.Với cách tiếp cận này, vai trò của giáo viên chỉ là người hướng dẫn, chỉ bảo thay vì quản lý trực tiếp học sinh làm việc. Hiện nay, có ba lý do quan trọng cần lưu tâm và đặt chúng ta phải nghĩ đến một giải pháp làm thế nào để đáp ứng và giải quyết được ba vần đề sau: Vấn đề thứ nhất:trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục – trong đó chú trọng đổi mới phương pháp, cách tiếp cận dạy học theo định hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Vấn đề thứ Hai, tính giới hạn về định lượng nội dung trong sách giao khoa và quá trình bùng nổ thông tin, tri thức kèm theo đó là nhu cầu cập nhật kiến thức vô hạn đối với sự học của người học. Vấn đề thứ Ba, với cách tiếp cận giảng dạy truyền thống hiện có, liệu chúng ta đủ khả năng để thực hiện các mục tiêu dạy học tích cực như; tăng cương tích hợp các vấn đề cuộc sống, thời sự vào bài giảng; tăng cường sự vận dụng kiến thức của học sinh sau quá trình học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn; rèn luyện các kĩ năng sống phong phú vốn rất cần cho người học hiện nay. 4 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

5. Thêm vào đó, ngoài việc quá trình dạy học hướng tới định hướng nội dung học như đã có, thì đổi mới dạy học hiện nay còn có tham vọng tiến xa hơn đó là định hướng hình thành NĂNG LỰC cho học sinh. Do đó, dạy học theo chuyênđề với những lợi thế về đặc điểm như trên so với dạy học theo cách tiếp cận truyền thống, đặc biệt là nó có thể giải quyết được ba vấn đề trên, chính là bước chuẩn bị tương đối phù hợp cho đổi mới chương trình và sách giáo khoa trong thời gian tới. 2/ Cơ sở thực tiển: Cần khẳng định rằng, mục tiêu giáo dục hiện nay của chúng ta đã bắt đầu chuyển hướng sang chú trọng tới định hướng phát triển năng lực học sinh. Theo đó, chúng ta kì vọng vào quá trình dạy học, kiểm tra đánh giá chú trọng tăng cường tính vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn của người học và nhờ vào quá trình đó các năng lực được hình thành. Vì vậy, dạy học cần phải tăng cường theo hướng tích hợp đa chiều, liên môn. Do đó, hệ quả là buộc chúng ta phải xây dựng các chuyênđề để tiến hành dạy học. Tất nhiên, việc xây dựng các chuyênđề trong dạy học cũng không tham vọng sẽ giải quyết việc đưa toàn bộ thực tiễn vào chương trình, thậm chí mô hình này cũng chưa thể tạo ra một phương pháp giáo dục hoàn toàn mới, nhưng quan trọng hơn hết chính là nó mở đường cho giáo viên và học sinh tiếp cận với kiến thức theo một hướng khác. Không phải là sự thụ động mà là chủ động của học sinh. Không phải là sự tiếp nhận kiến thức sau khi học mà có thể là ngay khi làm nhiệm vụ học. Nó cũng không chỉ dừng ở mục tiêu “đầu vào” về kiến thức mà nó còn hướng tới định hướng “đầu ra” (tức khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết thực tiễn) nhờ vào việc xác định các năng lực cần phát triển song song với những mục tiêu về chuẩn nội dung kiến thức, kĩ năng trong chương trình học. Nhìn lại quá trình tiếp cận và triển khai, có thể liệt ra một số chủ trương lớn và các hoạt động bổ trợ liên quan đã và đang cụ thể hóa trong “khâu chuẩn bị” trong lộ trình xây dựng mô hình dạy học theo chủ đề ở nước ta như sau: 5 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

6. + Chủ trương giảm tải, cắt bỏ nhiều nội dung không cần thiết và trùng nhau gây áp lục và khó khăn cho việc dạy và học trong suốt những năm qua. + Tập huấn về đổi mới kiểm tra đánh giá đầu ra theo định hướng phát triển năng lực học sinh (2014). Thực chất, đây là khâu “đi tắt, đón đầu” trong lộ trình trang bị kiến thức cần thiết cho giáo viên dần tiếp cận việc dạy học theo chủ đề, trước khi có sự đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục trên phương diện nội dung, đó là:cơ cấu lại môn học về sau. Đây cũng là bước đệm quan trọng của Bộ GD & ĐT nhằm trang bị cho giáo viên những kỹ năng, thao tác, quy trình để giáo viên có thể áp dụng trước vào khâu kiểm tra đánh giá học sinh khi các em tham gia vào một tiết học theo chuyênđề. Trong đó,mụcđích nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn trong trường ttrung học và trung tâm GDTX tập trung vào việc đổi mới PPDH và KTĐG theo định hướng phát triển năng lực học sinh là một khâu quan trọng của công văn này. Để phát huy tốt, phát triển tốt và khai thác tối đa các năng lực của học sinh như năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng linh hoạt và sáng tạo kiến thức học được vào thực tiển…lấy hoạt động học làm trung tâm của quá trình dạy học, học tập mang tính tương tác phù hợp với từng cá nhân học sinh, vùng miền khác nhau thì việc hệ thống lại và xây dựng lại chương trình dạy học theo hướng chuyên đề là rất quan trọng. Nhằm thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2015-2016 theo hướng dẫn số 1530/GDĐT-GDTrH ngày 21/9/2015 HĐBM Công nghệGD&ĐT Quảng Trị; Công văn số 528/PGD-THCS ngày 15/09/2015 của Phòng GD&ĐT về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục THCS năm học 2015-2016, chúng tôi đã triển khai thực hiện lập chương trình dạy học theo các chuyên đề trong chương trình môn Công nghệ THCStheo định hướng phát triển năng lực học sinh. 3/ Quy trình xây dựng chuyên đề dạy học môn công nghệ THCS Khó khăn nhất hiện nay của giáo viên bộ môn chính là định hình quy trình xây dựng và tiến hành soạn giảng một chuyên đề. Trong thực tế, chưa có sự thống nhất 6 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

7. cuối cùng để đưa ra hướng dẫn cụ thể mà mới dừng lại ở việc tìm tòi, vừa thử nghiệm vừa rút kinh nghiệm. Qua quá trình thực hiện hai năm học vừa quavà tham khảo học hỏi bạn bè đồng nghiệp,tổ bộ môn chúng tôicho rằng để xây dựng một chuyên đề đảm bảo tính khoa học và đáp ứng theo định hướng phát triển năng lực học sinh của học sinh, có thể tiến hành theo các bước như sau: Bước 1: Xác định nội dung, phạm vi kiến thức muốn đưa vào chuyên đề: Căn cứ nội dung chương trình sách giáo khoamôn Công nghệ và những ứng dụng kĩ thuật, hiện tượng, quá trình trong thực tiễn, tổ/nhóm chuyên môn xác định các nội dung kiến thức liên quan với nhau được thể hiện ở một số bài/tiết hiện hành, từ đó xây dựng thành một vấn đề chung để tạo thành một chuyên đề dạy học đơn môn. Trường hợp có những nội dung kiến thức liên quan đến nhiều môn học, lãnh đạo nhà trường giao cho các tổ chuyên môn liên quan cùng nhau lựa chọn nội dung để thống nhất xây dựng các chủ đề tích hợp, liên môn. Đây được xem như bước đặt tên cho chuyên đề Bước2: Xây dựng nội dung chuyên đềvà thời lượng thực hiện: Căn cứ vào tiến trình sư phạm của phươngpháp dạy học tích cực được sử dụng để tổ chức hoạt động học cho học sinh, từ tình huống xuất phát đã xây dựng, dự kiến các nhiệm vụ học tập cụ thể tiếp theo tương ứng với các hoạt động học của học sinh, từ đó xác định các nội dung cần thiết để cấu thành chuyên đề. Lựa chọn các nội dung của chuyên đề từ các bài/tiết trong sách giáo khoa của một môn học hoặc các môn học có liên quan để xây dựng chuyên đề dạy học. Bước3:Xác định chuẩnkiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành từ đó xác định các năng lực và phẩm chất có thể hình thành cho học sinh trong chuyên đề sẽ xây dựng. Bước4; Xác định và lập bảngmô tả mức độ yêu cầu(nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vậndụng cao) của mỗi loại câu hỏi bài tập có thể sử dụng để kiểm tra, đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh trong dạy học Bước5;Biên soạn các câu hỏi/bài tậpcụ thể theo các mức độ yêu cầu đã mô tả để sử dụng trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy học và kiểm tra, đánh giá, luyện tập theo chuyên đề đã xây dựng. 7 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

8. Bước 6;Thiết kế tiến trình dạy họcchuyênđề: các hoạt động học chuyên đề được tổ chức cho học sinh có thể thực hiện ở trên lớp và ở nhà, mỗi tiết học trên lớp có thể chỉ thực hiện một số hoạt động trong tiến trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật dạy học được sử dụng. 4/ Ví dụ minh họa xây dựng một chuyên đề dạy học môn công nghệ THCS CHUYÊN ĐỀ: THỨC ĂN VẬT NUÔI Nội dung công viêc Tìm hiểu thực tế Hướng dẫntìm hiểu phần II bài 37 và phần Tiết 1 Giáo viên Học sinh HS đi tìm hiểu thực tế, thu thập mẫu vật tại trang trại nuôi Trâu, bò, lợn, gà, vịt. Báo cáo kết quả, đưa ra câu hỏi và nhận xét kết quả nhóm bạn. I bài 40. 2 Học sinh báo cáo kết quả thu được về Thức ăn vật nuôi và một số phương pháp sản xuất thức ăn Vai trò của thức ăn đối với vật nuôi Quản lý, bổ sung kiến thức 3 Quản lý, bổ sung kiến thức Tìm hiểu kiến thức Công nghệ 6. Làm bài tập. Các nhóm nhận xét, bổ sung Báo cáo kết quả tìm hiểu các phương pháp chế biến và dự trữ thức ăn vật nuôi ở địa phương Tiến hành thực hành 4 Chế biến và dự trữ thức ăn cho vật nuôi Hướng dẫn học sinh tìm hiểu 5 Thực hành Chuẩn bị dụng cụ, vật liệu Chuẩn bị dụng cụ, vật liệu 6 Thực hành Tiến hành thực hành I. Nội dung chuyên đề Nội dung 1: Cho học sinh tìm hiểu thực tế những nội dung liên quan đến chuyên đề(1 tiết) - Phân loại thức ăn vật nuôi. 8 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

9. - Thức ăn vật nuôi tại gia đình hoặc trang trại - Tìm hiểu về nguồn gốc của các loại thức ăn vật nuôi. - Thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn vật nuôi - Tìm hiểu một số phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi. Nội dung 2: Học sinh báo cáo về nội dung thức ăn vật nuôi và một số phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi, sau báo cáo của hs giáo viên nhận xét và đi đến kết luận về nội dung liên quan(1 tiết) - Kể tên các loại thức ăn chủ yếu của các loại vật nuôi: Trâu (bò), Lợn, gà được nuôi tại gia đình hoặc một số trang trại - Phân loại chúng vào3 nguồn gốc chính: Thực vật, động vật và chất khoáng - Trình bày một số phương pháp sản xuất thức ăn của vật nuôi ở địa phương em Nội dung 3: Vai trò của thức ăn đối với vật nuôi (1 tiết). - Thức ăn được vật nuôi tiêu hóa và hấp thụ như thế nào? - Vai trò các chất dinh dưỡng trong thức ănđối với vật nuôivật nuôi. Nội dung 4: Chế biến và dự trữ thức ăn vật nuôi (1 tiết). - Mục đích của chế biến và dự trữ thức ăn vật nuôi. - Các phương pháp chế biến thức ăn vật nuôi. - Một số phương pháp dự trữ thức ăn vật nuôi. Nội dung 5,6: Thực hành: chế biến thức ăn họ đậu bằng nhiệt và chế biến thức ăn giàu Gluxit bằng men (2 tiết). - Một số quy trình chế biến thức ăn họ đậu bằng nhiệt. -Quy trình chế biến thức ăn giàu Gluxit bằng men. II. Mục tiêu Sau chuyên đề học sinh có thể lĩnh hội được một số nội dung sau: 1. Kiến thức: - Trình bày được thành phần dinh dưỡng của mỗi loại thức ăn vật nuôi. - Nêu được tiêu chuẩn phân loại thức ăn vật nuôi. - Kể ra được tên một số thức ăn của một số loại vật nuôi tương ứng. - Xác định được nguồn gốc của thức ăn vật nuôi - Trình bày được phương pháp sản xuất thức ăn giàu Protein, giàu Gluxit và thức ăn thô xanh. 9 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

10. - Nêu được kết quả biến đổi và hấp thụ mỗi thành phần dinh dưỡng trong thức ăn qua đường tiêu hoá của vật nuôi. - Kể được vai trò của thức ăn đối với sự tồn tại, sinh trưởng và phát triển của vật nuôi. Lấy được ví dụ minh hoạ. - Nêu được tên và nội dung các phương pháp chế biến thức ăn cho vật nuôi nói chung. - Trình bày tên và nội dung các loại phương pháp dự trữ thức ăn cho vật nuôi. 2. Kỹ năng: - Phân biệt được thức ăn của một số loại vật nuôi. - Nhận biết được một số thức ăn sạch trong chăn nuôi. - Chọn được nguyên liệu, chuẩn bị được dụng cụ để chế biến thức ăn vật nuôi giàu gluxit bằng men. - Thực hiện đúng quy trình chế biến thức ăn vật nuôi từ nguyên liêu giàu gluxit bằng men rượu. Vận dụng tại gia đình cho lên men cám hay bột ngô. 3. Thái độ: - Có ý thức tiết kiệm thức ăn trong chăn nuôi. - Ý thức tốt trong tiết đi thực tế và hai tiết thực hành 4. Định hướng các năng lực được hình thành: - Năng lực giải quyết vấn đề. - Năng lực hợp tác nhóm. - Năng lực thuyết trình trước tập thể. - Năng lực thực hành khi chế biến thức ăn vật nuôi.. - Năng lực vận dụng kiến thứcvà kĩ năngvào cuộc sốngthực tế khi chế biến thức ăn vật nuôi trong gia đình. III/ Bảng mô tả và hệ thống câu hỏi Nội dung I.Thức ăn vật nuôi 1.Thức ăn vật nuôi gà của chúng Câu hỏi Kể tên các loại Vì sao các vật Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Kể tên được các loại thức ăn chính của các loại vật nuôi: Trâu (bò), Lợn, Hiểu được vật nuôi hay ăn các loại thức ăn phù hợp với đặc điểm tiêu hóa Giải thích được vì sao một số vật nuôi như trâu, bò.. ăn được cỏ rơm Giải thích được vì sao một số vật nuôi như gà, vịt, bồ câu có lúc ăn sỏi,đá Vì sao Trâu, Bò Thực tế Gà có 10 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

11. minh họa nuôi khác nhau lại ăn loại TĂ khác nhau? TĂVN chính của các vật nuôi các em đẫ tìm hiều? Nêu được nguồn gốc của các loại TĂVN:Thực vật, động vật, chất khoáng lại tiêu hóa được cỏ? lúc ăn sỏi, vậy sỏi có phải là TĂ của gà không? 2. Nguồn gốc thức ăn vật nuôi. Hậu quả việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi Sắp xếp các loại thức ăn vào 3 nguồn gốc: Thực vật, động vật, chất khoáng So sánh được năng suất và hiệu quả chăn nuôi khí sử dụng TĂ hỗn hợp và thức ăn truyền thống. Em hãy nhận xét về năng suất và hiệu quả chăn nuôi khi lợn ăn thức ăn hỗn hợp và thức ăn truyền thống. Vận dụng kiến thức bảo vệ môi trường trong sản xuất TĂVN vào thực tiển Nguồn gốc các loại thức ăn vật nuôi của các em thu thập được? Câu hỏi minh họa Xắp xếp các loại thức ăn vật nuôi của các em thu thập được vào nhóm thích hợp? Vì sao chất tạo nạc và chất tăng trọng bị cấm trong chăn nuôi? hiểu kiến thức bảo vệ môi trường trong sản xuất TĂVN II.Một số phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi Câu hỏi minh họa Kể tên một số phương pháp sản xuất thức ăn giàu protein,giàu gluxit, thức ăn thô xanh Trình bày một số phương pháp sản xuất thức ăn giàu protein,giàu gluxit, thức ăn thô xanh ( đại diện các nhóm trình bày) Ở gia đình và địa phương em đã tận dụng những sản phẩm phụ nông nghiệp và những thức ăn dư thừa nào làm thức ăn Vì sao người ta nói nuôi giun đất có tác dụng bảo vệ môi trường ở vùng nông thôn? Tại sao cây họ đậu lại giàu protein? 11 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

12. cho vật nuôi?. IV. Tiến trình dạy học chuyên đề:(tiết dạy minh họa cho chuyên đề) CHUYÊN ĐỀ:THỨC ĂN VẬT NUÔI(Tiết 2) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Kể ra được tên một số thức ăn của một số loại vật nuôi tương ứng. - Xác định được nguồn gốc của thức ăn vật nuôi - Trình bày được phương pháp sản xuất thức ăn giàu Protein, giàu Gluxit và thức ăn thô xanh. 2. Kỹ năng: - Phân biệt được thức ăn của một số loại vật nuôi. - Nhận biết được một số thức ăn sạch trong chăn nuôi. 3. Thái độ: - Có ý thức tiết kiệm thức ăn trong chăn nuôi. - Ý thức tốt trong tiết đi thực tế và hai tiết thực hành II. PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC - Đặt và giải quyết vấn đề. - Kỹ thuật hợp tác, hoạt động nhóm, trình bày một phút. III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên:Nghiên cứu SGK, tài liệu tham khảo. 2. Học sinh:Đọc SGK, tham khảo tranh vẽ, chuẩn bị một số loại thức ăn vật nuôi đã thu thập được trong tiết đi thực tế. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Bài cũ: Kết hợp kiểm tra cùng bài mới. 2.Bài mới ? Hãy kể tên một số loại vật nuôi mà em biết. 12 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

13. HS kể - GV chiếu lên màn hình một số loại vật nuôi rồi giới thiệu: Những vật nuôi này để sinhtrưởng, phát triển và sản xuất ra sản phẩm thì chúng phải ăn những loại thức ăn phù hợp với chúng. Vậy, thức ăn vật nuôi là gì? Vai trò thức ăn như thế nào? Cách sản xuất, chế biến và dự trữ ra sao? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu chuyên đề: Thức ăn vật nuôi. GV: chiếu sơ đồ tư duy hệ thống nội dung chủ đề. Hôm nay chúng ta tìm hiểu tiết 2của chủ đề với 2 phần: phần thứ nhất “Nguồngốc thức ăn vật nuôi: phần II “Một số phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi” ta cùng nhau tìm hiểu phần I HĐ1.Tìm hiểu nguồn gốc thức ăn vật nuôi. Hoạt động của GV - HS GV:cho HS báo cáo kết qua thu thập về thức ăn vật nuôi. Nhóm khác nhận xét, đặt câu hỏi, bổ sung đưa ra kết luận. ĐVĐ:Mỗi vật nuôi chỉ ăn những loại thức ăn phù hợp với chúng vậy các thức ăn đó có nguồn gốc từ đâu? GV: -Tại sao trâu bò chúng lại tiêu hóa được rơm, rạ, cỏ ? -Thực tế các em thấy gà, vịt, chim bồ câu thỉnh thoảng chunhs có ăn sỏi? HS: Suy nghỉ hoạt động cá nhân GV: Giải thích nội dung. Để trả lời câu hỏi đó chúng ta cùng tìm hiểu phần 2: GV:tiếp tục cho học sinh báo cáo kết quả phân loại nhóm thức ăn. Nhóm khác nhận xét, bổ sung. - Premic khoáng là những thức ăn có chứa chất khoáng như muối ăn, bột phấn, đá vôi... - Premic vitamin: bằng con đường tổng hợp hoá học và nuôi cấy vi sinh vật người ta có thể tạo ra nhiều loại vitamin từ các loại thực vật. GV:Qua báo cáo HS rút ra được nguồn gốc thức ăn vật nuôi Nội dung kiến thức I. Nguồn gốc thức ăn vật nuôi. 1. Thức ăn vật nuôi. Vật nuôi chỉ ăn được những thức ăn nào phù hợp với đặc điểm sinh lý tiêu hoá của chúng. 2. Nguồn gốc thức ăn vật nuôi. - Thức ăn vật nuôi có nguồn gốc từ thực vật, động vật và chất khoáng. 13 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

14. GV:chiếu hình thức ăn hỗn hợp và một số loại thức ăn truyền thống. ? Em hãy nhận xét về năng suất và hiệu quả chăn nuôi khi lợn ăn thức ăn hỗn hợp và thức ăn truyền thống. TH: Mẹ Nam đang cho lợn ăn Bố Nam nói - Tôi thấy nhà bà Mai mua loại bột gì mà nghe nói khi cho lợn ăn sẽ tạo nạc khi bán lợi nhuận hơn 10% - 50%. Hay mình mua về cho lợn nhà mình ăn đi. - Ừ, để đó mai tui lên hỏi rồi mua. Nam đang ngồi học bài nghe bố mẹ nói như vậy liền gọi vọng ra: - Ba mẹ không được cho vật nuôi ăn chất tạo nạc chất đó là chất cấm trong chăn nuôi đó. ? Theo em bạn Nam nói đúng hay sai. GV: giới thiệu đoạn video về tác hại vật nuôi sử dụng chất tạo nac. HĐ2. Một số phương pháp sản suất thức ăn vật nuôi Hoạt động của GV - HS GVĐVĐ:Để có ngành chăn nuôi sạch, an toàn và bền vững ngoài công tác giống, một trong những yếu tố cần quan tâm đó là phải sản xuất ra những thức ăn với chất lượng tốt. Có những phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi nào chúng ta qua phần II. GV:chia lớp làm 3 nhóm: - Nhóm 1: tìm các phương pháp sản xuất thức ăn giàu Protein. ? Vì sao người ta nói nuôi gin đất có tác dụng bảo vệ môi trường ở vùng nông thôn. (Tận dụng phân, rác của các vật nuôi ăn cỏ như trâu, bò, dê, cừu, thỏ…, một phần phân lợn, phân gà để nuôi giun. ? Tại sao cây họ đậu lại giàu protein. (Cây họ Nội dung kiến thức II. Một số phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi Sử dụng bảng phụ học sinh 14 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

15. đậu có đặc điểm chung là rễ có nốt rễ mang vi khuẩn cộng sinh cố định được nitơ trong không khí để tạo thành protein) - Nhóm 2: tìm các phương pháp sản xuất thức ăn giàu Gluxit - Nhóm 1: tìm các phương pháp sản xuất thức ăn thô xanh. HS: qua kiến thức đi thực tế và tham khảo thông tin phần II. III bài 40 trình bày các phương pháp mà nhóm mình tìm hiểu được vào bảng phụở nhà, lên lớp trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV: chốt kiến thức ? Ở gia đình và địa phương em đã tận dụng những sản phẩm phụ nông nghiệp và những thức ăn dư thừa nào làm thức ăn cho vật nuôi. GV: giới thiệu thêm về mô hình VAC, chiếu video nuôi giun đất, tác dụng của ốc bươu vàng và mô hình VAC. GV:Các em vừa tìm hiểu nguồn gốc và các phương pháp sản xuất thức ăn vật nuôi. Thức ăn vật nuôi có vai trò như thế nào chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết 3 của chuyên đề này 3. Củng cố - HS đọc phần ghi nhớ, có thể em chưa biết. - Tổ chức trò chơi. 4. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà - Về nhà học bài và trả lời câu hỏi cuối bài - Đọc và xem trước bài 38 SGK - Xem lại phần I “Vai trò của các chất dinh dưỡng” trong bài 15 SGK Công nghệ 6. V. RÚT KINH NGHIỆM ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ................................ 15 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

16. 5. Kết quả đạt được: Qua hai năm thực hiện dạy học chuyên đề vào trong môn Công nghệ THCS thì chúng tôi nhận thấy: - Về đội ngũ giáo viên: Đã xây dựng được 4 chuyên đề dạy học cho mỗi khối lớp mình đảm nhận giảng dạy. Tự tin hơn khi được phép phân phối lại chương trình dạy học vàcó thểtruyền đạt thêm các tri thức, kĩ năng mới trong cuộc sống khác với như khi bị gò ép theo khung chương trình và sách giáo khoa như trước đây. Nhưng vẫn còn băn khoăn, trăn trở vì chưa có mẫu giáo án thống nhất khi soạn giảng theo chuyên đề. - Về học sinh: Hứng thú học tập với bộ môn Công nghệ hơn vì được tiếp cận theo định hướng phát triển năng lực của bản thân. 6. Bài học kinh nghiệm Đểthực hiệntốtdạy học chuyên đề vào trong môn Công nghệ THCS theo định hướng phát triển năng lực,chúng tôi nhận thấy rằng: + Đảm bảo tính đặc trưng và tính hệ thống của bộ môn, tránh mọi sự gượng ép. + Tránh làm nặng nề thêm các kiến thức sẵn có. Xem xét và chọn lọc những nội dung phù hợp với nhận thức và tình độ năng lực của HS. + Cần liên hệ một cách nhẹ nhàng và trình bày một cách đơn giản, lấy những tình huốnggần gũi với đời sống của học sinh, của gia đình, làng xóm và ở thiên nhiên xung quanh. + GV thường xuyên cập nhật thông tin về các kiến thức , kĩ năng mới liên quan đến chương trình giảng dạy. + Trong quá trình dạy học môn Công nghệgiáo viên phải có sự phối hợphọc hỏi với các giáo viên dạy các môn khác để đảm bào các kiến thức tích hợp chính xác. + Kiểm tra đánh giá cần chú ý kiểm tra sự vận dụng kiến thức, thái độ hành vi của học sinh khi giải quyết các vấn đề trong cuộc sống thực tiễn. III. KẾT KUẬN: Dạy học theo chủ đề là một trong những mô hình dạy tối ưu hóa góp phần giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong nội dung chương trình học hiện nay như: góp phần phát huy tính tích cực của học sinh trong quá trình học, tăng cường định hướng phát triển năng lực học sinh thông qua vận dụng kiến thức giải quyết các vấn đề thực tiễn, cùng với đó là việc giúp học sinh giảm thiểu nhàm chán, áp lực do sự trùng lặp kiến thức khi học và hướng tới kết cấu lại những đon vị kiến thức có tính liên hệ, tổng thể hơn giúp học sinh nắm bắt bản chất kiến thức sau khi học. Ở một phương diện khác, nhằm trang bị kiến thức, kĩ năng, phương pháp dạy học khi có sự đổi mới về mô hình dạy học và chương trình dạy học, nhiều môn học 16 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/

17. đã bước đầu chủ động tiếp cận, tìm hiểu, thực hành. Tuy còn liên quan đến nhiều yếu tố đòi hỏi phải có quá trình chuẩn bị như chương trình sách giáo khoa, tổ chức dạy học, phương pháp dạy học, đánh giá, kiểm tra, thi cử… songnhững sáng kiến, kinh nghiệm và các kết quả thu được bước đầu… đã góp phần giải quyết một số những khúc mắc về vấn đề lý luậnvà thực tiễn. Với môn Công nghệ , yêu cầu đặt ra hiện nay là việc tiếp cận theo mô hình mới này cần nhiều những định hướng thiết thực làm tiền đề cho các hoạt động bộ môn sau này đi vào thực chất, tiến tới triển khai có hiệu quả. Trên cơ sở tham khảo các nguồn tài liệu, với kiến thức hạn hẹp, chuyền đề “Dạy học theo chuyênđề theo định hướng phát triển năng lực học sinh trong giảng dạy bộ môn Công nghệ THCS”, chỉ mong góp một phần nhỏ để quý đồng nghiệp trao đổi thông tin, sinh hoạt chuyên môn nhằm chuẩn bị tâm thế cho lộ trình đổi mới giáo dục. Với thời gian và giới hạn về đề tài, chúng tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ quý đồng nghiệp Vĩnh Linh ngày 09 tháng 3 năm 2016 17 https://sangkienkinhnghiemlop9.com/