SVSD Jan Kroos Rijkswaterstaat

2. Stormvloed Waarschuwingsdienst SVSDJan KroosRijkswaterstaat

3. Overzicht • Organisatie Stormvloed Waarschuwingsdienst • Taakverdeling overheid • Proces van Stormvloed Waarschuwing • Ontwikkeling komende jaren

4. Stormvloedwaarschuwingsdienst • Opgericht in 1921 bij het KNMI als StormVloedSeinDienst (SVSD) • Vanaf 1954 ondergebracht bij Rijkswaterstaat (Waterdienst) • Taak: waarschuwen belanghebbenden (o.a. waterkeringbeheerders) voor gevaarlijke hoogwaterstanden langs de kust en het Benedenrivierengebied

5. Overzicht • Organisatie Stormvloed Waarschuwingsdienst • Taakverdeling overheid • Proces van Stormvloed Waarschuwing • Ontwikkeling komende jaren

6. Nederland – Waterland Deel van Nederland dat hoger ligt dan 1 meter boven gemiddeld zeeniveau Noordzee Deel van Nederland dat lager ligt dan 1 meter boven gemiddeld zeeniveau Duitsland België

7. Veiligheid in Nederland tegen overstromen

8. Organisatie SVSD Meteo verwachtingen KNMI Staf DG Rijkswaterstaat Stormvloed Waarschuwingsdienst SVSD • Als er geen stormvloed is • Waterstandsverwachtingen worden gemaakt door: • RWS Zeeland (HMCZ) • RWS Noordzee (HMCN) Informatie Als er een stormvloed dreigt Waterstandsverwachtingen worden gemaakt door SVSD Meteo verwachtingen Pers Radio en TV Internet / publiek Alarmering voor extreem hoge waterstand Waarschuwing voor zeer hoge waterstand Informatie Metingen & verwachtingen Metingen • LMW • Online metingen • Waterstand • Windsnelheid • Windrichting • Golven • Verwachtingen • Weer • Waterstand Waterstands verwachtingen Waarschuwing Informatie Advies Dijkbewaking Waterstands- verwachtingen Dijkbeheerders (Waterschappen) Hulpdiensten (Brandweer, Politie) NCC, LOCC, Provincies Rijkswaterstaat & DCC Beslisteams Stormvloedkeringen Oosterschelde Krimpen a/d IJssel Maeslant- & Hartelkering Metingen Verwachtingen Metingen & verwachtingen

9. Kustgebied verdeeld in 6 sectoren Delfzijl Harlingen Den Helder Westholland Schelde Dordrecht

10. Waarom 6 sectoren? • Vaak is het effect van de storm niet gelijk langs de gehele kust • De hoogten en tijdstippen van de astronomische hoogwaterstanden variëren langs de kust

11. Getij langs de kust

12. Taakverdeling tussen SVSD en Hoogwaterberichtgeving In geval van een extreem hoge waterstand tgv een stormvloed en/of hoogwater op Rijn of Maas geldt voor de sector Dordrecht: • Stormvloed heeft voor de sector Dordrecht meer gevolgen dan hoog water • SVSD geeft indien nodig de alarmeringen

13. Waarschuwingspeilen Frequentie van voorkomen 5-10 /jaar1- 4 /jaar 1/5 jaar Sector Basis station VW-peil W-peil A-peil Schelde Vlissingen 310 330 370 W Holland Hoek van Holland 200 220 280 Dordrecht Dordrecht - - 250 Den Helder Den Helder - 190 260 Harlingen Harlingen - 270 330 Delfzijl Delfzijl 260 300 380 stormvloedkeringen SVKY Krimpen a/d IJssel210* - - SVKO Roompot buiten275300* - SVKW Hoek van Holland-250 300* *) waterstand waarop de stormvloedkering gesloten wordt

14. Overzicht • Organisatie Stormvloed Waarschuwingsdienst • Taakverdeling overheid • Proces van Stormvloed Waarschuwing • Ontwikkeling komende jaren

15. Operationele samenwerking bij dreigende overstroming • dijkbewakingsadvies • leveren gegevens • sluiten keringen • Rijkswaterstaat • hulpverlening • evacuatie • Binnenlandse zaken • dijkbewaking • reparatie dijken • Waterschappen coördinatie Provincies

16. Informatiestromen tijdens StormvloedenSneeuwbaleffect Binnen 30 minuten meer zijn dan 1000 mensen gereed om in actie te komen Waterschappen & Rijkswaterstaat (30) Dijkleger (100 - ……) Burgemeesters (100) Veiligheidsregio’s (10) SVSD Havenbedrijven (5) Nationale Crisis - Centra NCC & LOCC (2) Kabinetten Commissarissen Koningin (6) Provincies (6) Hulptroepen leger (………) Vlaamse gemeenschap België & WSA Emden Duitsland Staf DG Rijkswaterstaat & DCC (2)

17. Overzicht • Organisatie Stormvloed Waarschuwingsdienst • Taakverdeling overheid • Proces van Stormvloed Waarschuwing • Ontwikkeling komende jaren

18. Stap 5 Ervaring Mens / Machine Mix elk uur Proces van stormvloedwaarschuwing Dijkbewaking SVSD Stap 7 Evaluatie en validatie van het proces en de modellen Stap 2 3-48 uur voor HW HIRLAM Meteo verwachting Elke 6 uur Stap 1 Vroegtijdige signalering van stormvloeden 3 – 8 dagen voor HW ECMWF Ensemble Prediction System Elke 12 uur Stap 3 3-48 uur voor HW DCSM8 waterstandsverwachting Elke 6 uur Stap 4 3-12 uur voor HW data-assimilatie van waterstanden elke 3 uur • 3-12 uur voor HW • Stap 6 SVSD • waarschuwingssysteem • Advies dijkbewaking • Waarschuwen instanties • Sluitingsadvies • stormvloedkeringen • publicatie Stap 8 Rapportage Metingen internet Oosterscheldekering / Maeslantkering

19. Stormvloedkeringen Er zijn verschillende beweegbare keringen langs de Nederlandse kust: • Krimpen aan de IJssel 1957 • Haringvliet 1970 • Oosterschelde 1986 • Nieuwe Waterweg 1997 • Hartelkanaal 1997 • Verschillende coupures in dijken • Bijv. Coupure Delfzijl

20. Informatiestroom van SVSD naar Stormvloedkeringen Stormvloedkering Hollandse IJssel Telefonische waarschuwing Beheerder geeft sluitopdracht Oosterschelde kering SVSD systeem BSS systeem verwerkt data + activeert beheerder Beheerder geeft sluitopdracht Sluiten kering digitale data Maeslantkering BOS systeem verwerkt data + activeert systeem Systeem geeft sluitopdracht digitale data

21. Nauwkeurigheid stormvloedverwachtingen 1953 … 1983 1990 … 2004 gem. stand gem. stand afwijking afwijking Lokatie Vlissingen -15 22 +1 15 Hoek van Holland - 5 29 +7 12 Den Helder 0 25 +5 16 Harlingen 0 36 +1 11 Delfzijl -15 43 +11 18 Eenheid is cm. + betekent verwachting is te laag Een stormvloed HW komt ca. 2 maal per jaar voor.

22. Relatie nauwkeurigheid stormvloedverwachtingen en sluitstrategie Maeslantkering • Nauwkeurigheid Stormvloedverwachtingen is onderdeel van de sluitstrategie • De Maeslantkering wordt gesloten als: • De verwachte waterstand Rotterdam hoger is dan 300 of Dordrecht hoger dan 290 cm boven NAP • Dit gebeurt ong. 1 maal per 7 á 10 jaar

23. Situatie tijdens ontwerp in 1988 • In 1988 standaard afwijking stormvloedverwachtingen σ = 25 cm • MHW Rotterdam 365 cm • Veiligheidsmarge = 95 cm • Nauwkeurigheid verwachtingen 3*σ = 3*25 = 75 cm • Extra veiligheid 20 cm • Sluitpeil Rotterdam 270 cm • Sluitfrequentie 1 / 2 á 3 jaar • Voor de haven van Rotterdam ontoelaatbaar • Conclusie nauwkeurigheid stormvloedverwachtingen moet verbeterd worden

24. Tijdens ontwikkeling Maeslantkering • Eis haven Rotterdam: sluitfrequentie Maeslantkering max 1/10 jaar • MHW Rotterdam 365 • Rotterdam sluitpeil 300 (1/10 jaar) • Veiligheid (verschil tussen 365 en 300) = 65 cm • 45 cm voor nauwkeurigheid stormvloedverwachting (3* standaard afwijking) • Extra veiligheid 20 cm • Eis: nauwkeurigheid stormvloedverwachting Hoek van Holland is 15 cm

25. Hoe is de huidige nauwkeurigheid bereikt • Ontwikkelingen in het verleden: • Hoge resolutie modellen (weer en waterstand) • Data-assimilatie waterstanden (Kalman-filtering) • Betere samenwerking Hydrologen en Meteorologen • Betere informatie uitwisseling hydro-meteo • In 2007 standaard afwijking (RMSE) stormvloedverwachtingen < σ = 15 cm

26. Nauwkeurigheid stormvloedverwachtingen Hoek van Holland Berekeningsperiode RMSE berekend over periodes van 10 jaar

27. Ontwikkeling Stormvloedverwachtingen voor periode 12 – 120 uur voor HW erg belangrijk onbekend gebied

28. Overzicht • Organisatie Stormvloed Waarschuwingsdienst • Taakverdeling overheid • Proces van Stormvloed Waarschuwing • Ontwikkeling komende jaren

29. Veranderingen komende jaren • Oprichting Landelijke Commissie Overstromingen (LCO) (start maart 2008) • Opzet Early warning systeem voor extreme stormvloeden in combinatie met HIS-kust (start sep 2008)

30. Oprichting LCO Westelijk kustscenario ergst denkbare overstroming Landelijke coördinatie Waterkolom

31. Informatiestromen VenW BZK DCC VenW NCC LCO Veiligheidsregio’s • Rijkswaterstaat • Berichtendiensten • Hoogwatergroep • WDIJ • SVSD Rijkswaterstaat Regionale diensten Waterschappen Monitoring Functionele kolom Bestuurlijke kolom

32. Wat gebeurt er bij een ergst denkbare overstroming

33. Zwakke schakels Hollandse kust Belang middellange termijn verwachtingen 3 …10 dagen vooruit

35. Terheide

36. Scheveningen

37. Katwijk

38. EPS ( Woensdag 6 oktober 2010 0h00 GMT) Kans op waterstand in cm +NAP >+600 550-600 500-550 450-500 400-450 350-400 IJmuiden Dag in de week De ergst denkbare, realistische stormvloed Hoek van Holland 80% kans op stormvloed Tussen 550 en 600 cm + NAP Duinen en dijken zijn berekend op stormvloeden tot ca. 500cm Kans % Kans %

39. Effecten van de extreme stormvloed • De 3 genoemde zwakke schakels in de duinenkust kunnen de stormvloed niet weerstaan • De duinen breken door • Het achterland wordt geinnundeerd • De inwoners zullen in veiligheid gebracht moeten worden • Evacuatie van ca. 4 miljoen mensen kost 4 – 5 dagen Laten we kijken hoe het achterland volloopt

40. Situatie 1 uur na doorbreken duinen

41. Situatie 4 uur na doorbreken duinen

42. Situatie 12 uur na doorbreken duinen

43. Situatie 24 uur na doorbreken duinen

44. Situatie 48 uur na doorbreken duinen

45. Situatie 12 dagen na doorbreken duinen Schiphol Airport

46. Stormvloed 9 nov 2007 opgetreden ontwerppeil • Vlissingen 367 510 • Hoek van Holland 316 510 • Den Helder 271 450 • Harlingen 350 495 • Delfzijl 421 605 • Delfzijl 1 nov 2006 483 605

47. Einde Dank u voor uw aandacht

48. Storm surge

49. Storm tide