Psikologji komunikimi

Psikologji komunikimi Leksioni i njëmbëdhjetë

Strukturimi me i saktë i situatës sëmbledhjes (direktive) rritlidhjen e informacioneve me faktetdheanasjelltas (jodirektive), qëçon drejtndjenjavedhemotiveve • Strukturimi: përshkrim, sipërfaqe • Mos-strukturim: thellësi Çdo metodëështë e përshtatshme për momentin, nukështëstandarde Situatadhe tipi i informacionit tëmbledhur

Situatadhe tipi iinformacionit tëmbledhur

1. Instrumental • 2. Funksioni i kontrollit • 3. Funksioni informativ • 4. Funksioni ekspresiv • 5. Funksioni i kontaktit social • 6. Funksioni i lehtësimit të ankthit • 7. Funksioni i stimulimit • 8. Funksion ritual ose e lidhur me rolin Funksionet e komunikimit

Shembuj: 1. Të përmbushësh apo të ndjekësh diçka (njëobjektiv)- funksion instrumental 2. Të bësh të mundur që dikush të sillet në një mënyrë të caktuar – funksioni ikontrollit 3. Të zbulosh apo të shpjegosh diçka – funksioni informativ 4. Të shprehësh sentimentet e veta ose të imponohesh në një mënyrë të veçantë – funksioni ekspresiv Funksionet e komunikimit

5. Thjesht për luksin e të qënit në shoqëri – funksioni i kontaktit social 6. Tëzgjidhëshnjë problem, të lehtësosh një preokupim (funksioni i lehtësimit të ankthit) 7. Për interesin e provuar – funksioni i stimulimit 8. Sepse situata e kërkon – funksioni i lidhur me rolin • 8 funksionet nuk pretendojnë të përbëjnë një listë të plotë. Gjithashtu çdo akt komunikimi mund të ketë funksione të ndryshme, që jo gjithmonë është e mundur të ndahen në mënyrë të qartë. Funksionet e komunikimit

Agresiv Pasiv Pohues 3 stilet e komunikimit

1. Shprehje jo verbale: • gjestet (të hapur, të sjellshëm) • shprehjet e fytyrës (i vëmendshëm, i interesuar, i kuptueshëm, korrespondent me komunikimin verbal) • kontakt viziv (direkt, konstant) • pozicioni, qëndrimi i trupit (i relaksuar, i hapur, komod) - toni i zërit (KV)(mesatar, volumi i përshtatshëm me argumentin) • ritmi i diskursit (i moderuar, varion sipas situatave) Elementët e stilit pohues:

2. Sjellja (asnjëherë i tërhequr, reflektiv, di çfarë do dhe e ndjek racionalisht, orientuar drejt aksionit, i vendosur, ka besim në aftësitë e tjetrit dhe ato personale, i përgjegjshëm, realist në pritshmëritë, nënvizon anët pozitive të tjetrit dhe ato personale/nuk është destruktiv, i ndershëm dhe korrekt, koherent, shikon përpara me besim, bën ç’është e mundur për të arritur objektivat pa shkelur të drejtat e të tjerëve, shpreh disponibilitet/jep kontributin e tij në zgjidhjen e problemit të tjetrit). Elementët e stilit pohues

3. Shprehje verbale. Frazat e preferuara: “kam vendosur të... “, “ti çfarë mendon?”, “kush, ku, kur, si?”, “le të flasim”, “çfarë alternativash kemi?”, “pranoj që mund të kisha vepruar ndryshe”). Elementët e stilit pohues

4. Sentenca dhe bindje (duke gabuar, vihet mend, një gabim nuk është kurrë përfundimtar: gjithmonë mund të rregullohet, është e rëndësishme të besosh në vetvete dhe në të tjerët, të jesh pohues nuk do të thotë t’ia dalësh gjithmonë, por të veprosh gjithmonë në mënyrën më të mirë të mundshme, të respektosh të tjerët dhe veten, është e nevojshme të përmirësosh të tjerët dhe veten) Elementët e stilit pohues

5. Të tjera karakteristika të stilit pohues (nuk dënon, vëzhgon sjelljet dhe nuk i etiketon, pranon dhe respekton veten dhe të tjerët, është i kuptueshëm dhe di të falë, ka besim në vetvete dhe tek të tjerët, i ndërgjegjshëm, pasionant, entuziast, i vetëdijshëm, çmon veten, tolerant dhe i duruar, i hapur, fleksibël dhe i rrjedhshëm, konstant, di çfarë do dhe është i vendosur, intraprendent, ka sens humori) Elementët e stilit pohues

6.Luftueshmëri dhe problemsolving (aftësi për të zgjidhur problemet dhe konfliktet), (ekziston vetëm një mundësi: t’ia dalësh mbanë, i gatshëm për tratativa, për kompromis, për akord, zgjidh problemet duke eksploruar çdo alternativë, përballon problemet hap pas hapi kur paraqiten, nuk e lëshon veten para pengesës, nuk dekurajohet, merr inisiativë për të lënë mënjanë qejfmbetje dhe keqkuptime, është i interesuar për të mësuar dhe për të vënë në vijë teknikat e problemsolving, mëson nga eksperienca dhe gabimet) Elementët e stilit pohues

7. Ndjenjat e tij (gëzim, entuziazëm, i kënaqur, mirëqënie, qetësi) • 8. Stili i komunikimit (dëgjim i vëmendshëm dhe receptiv (dëgjim aktiv), paraqet një imazh të mirë të vetes, afirmon të drejtat dhe pritshmëritë e tij, di të kundërshtojë kërkesat jorealistike, dëgjon me vëmendje pa dënuar, vëzhgon, pa e lënë veten në etiketa dhe gjykime përfundimtare, komunikimi verbal i korrespondon komunikimit joverbal, i gatshëm për të dhënë dhe për të pranuar sugjerimente (feedback), nuk heziton për të manifestuar ndjenjat dhe dëshirat e tij, ekspozon me qartësi pozicionin e tij, ka parasysh ndjenjat e tjetrit). Elementët e stilit pohues

a) Mbi individin pohues (rrit besimin, më energjik, jep kënaqësi, të bën të ndihesh në paqe me veten) • b) Mbi të tjerët (rrit besimin, bën të ndihen të motivuar dhe të kuptuar, ngre moralin, bën të ndihen të kuptueshëm dhe të vlerësuar, bën të ndihen objektivisht të çmuar Efektet e stilit pohues

Stili pohues kontribuon për të bërë raportet ndërpersonale më të qarta, më efikase dhe më të ndershme. • Menaxheri pohues e fiton respektin e tjetrit dhe përmirëson imazhin e tij si lider. • Stili pohues ul stresin, tensionin dhe ankthin si dhe nevojshmërinë e një kontrolli të vazhdueshëm dhe të bezdisshëm. Efektet e stilit pohues

Tendencë për të dominuar dhe zhvlerësuar të tjerët. Tendencë për të imponuar të drejtat e veta kundrejt atyre të të tjerëve. Personi agresiv nuk jep hapësirë për nevojat e të tjerëve, është i bezdisshëm, invadent, do të duket, urdhëron në vend të dialogojë ose të marrë akorde, shpesh shprehet në mënyrë vulgare ose violente, është impulsiv, nuk dëgjon, heq përgjegjësinë nga vetja, fajëson, përqëndrohet në anët e veta pozitive dhe në ato negative të tjetrit. • Një formë e veçantë që mund të marrë stili agresiv është manipulimi që konsiston në dominimin e bisedës kur është tjetri ai qëduhet të vendosë. Kush manipulon arrin të nxjerrë në skenë nevojëne vet dhe anashkalon nevojat e tjetrit. Stili agresiv

Gjestet (shtyn , godet me pëllëmbë, godet me sende, përplas derën) • Toni i zërit (i lartë) • Shikimi (shkrepërues, i palëvizshëm) • Shprehja e fytyrës (shikimqëshprehdisaprovim) • Qëndrimi (pozicioni i trupit)(hap i shpejtë para të gjithëve, pozicioni i trupit i ngurtë, duart nëije, grushtat të shtrënguar) • Ritmi i diskursit (i shpejtë, i pakapshëm) Stili agresiv

Qorton të tjerët/ imponohet me pa të drejtë, reagon me violencë duke krijuar gjendje të nderë, vihet në dukje, do të jetë në qendër të vëmendjes, kompetitiv, dëshirë për të qenë i pari, nuk pranon fajet e tij, merr komandën e grupit, arrogant, prepotent, i bezdisshëm, punëtor, realizues, nuk heq dorë nga këndvështrimi i tij, ka pikëpamje të ngurta, nuk konsideron meritat e tjetrit, impulsiv. Sjellja

Qorton – është intraprendent, nuk konsideron pikëpamjen e tjetrit, pretendon të ketë të drejtë, dëgjues i keq, ndërpret, i merr fjalën bashkëbiseduesit, direkt, etiketator, flet shpejt, monopolizon bisedimin, kritikon destruktivisht, gjithmonë në kërkim të gabimit, sarkastik. Stili i komunikimit

Shprehjet verbale (të urdhërojë, akte ofenduese, fyerje, “përse nuk...”, “nuk po më tregon të vërtetën”, “budalla, të duket kjo mënyra e të punuarit”, “e dinë të gjithë përveç teje”, “bëj si them unë dhe mos bëj si bëj unë”, “mos pyet përse, vetëm bindu”. • Sentenca dhe bindje: (“unë mundem, ti jo”, “ndjenjat e mia janë më të rëndësishme se të tuat”, “duhet të jeni të gjithë si unë”, “nuk gaboj kurrë”,”njerëzit duhet të më binden pa kundërshtim”, “njerëzit duhet të sillen siç dua unë”. • Ndjenjat (inat, zemërim, armiqësi, stres, irritim). Stili agresiv

Mbi veten:(provokon reagime agresive dhe çrregullime fizike, largon tjetrin, krijon rezistencë dhe e përforcon, harxhon kohë dhe energji për të vënë të tjerët nën kontroll, ndjenja faji). • Mbi të tjerët: krijon rezistenca dhe i përforcon, krijon frikë, shtyn për aleanca • Zgjidhje problemesh dhe konfliktesh: zgjidh konfliktet pa u shqetësuar për njeri, kundërshton çdo argumentim, kërcënon ose sulmon, nuk dorëzohet kurrë, parapëlqen përballjen, kryengritës, o fiton o vdes. Efekte të stilit agresiv

Imponon pa të drejtë, manipulon, mohon avantazhet e tjetrit, reagon, replikon, kushtëzon, përgjithëson, gjykon, vlerëson, personalizon, pretendon, interpreton, braktis bashkëbiseduesin tek problemet e tij, nënvlerëson problemet e tjetrit, fajëson, shkarkohet nga përgjegjësitë, mbivlerësohet, mendon se nuk ka difekte. Sjellja agresive

Manifestohet me një tendencë për të evituar përgjegjësi dhe konflikte • Në bazë të stilit pasiv qëndron një konsideratë e ulët për veten • Pamundësi për të pohuar difektet e veta në krahasim me ato të të tjerëve • Personi pasiv thotë po kur nënkupton jo, shqetësohet pak për veten, dhe vë interesat e të tjerëve para atyre personale (ti je ok, unë nuk jam ok) Stili pasiv

Ka tendencën të mos pozicionohet • Nuk shpreh ndjenja dhe dëshira • Nuk është i aftë të flasë në publik • Përpiqet të evitojëçdo lloj kontakti • Eviton përgjegjësitë • Nuk kërkon të vihet në dukje • Përqëndrohet tek anët e veta negative dhe tek ato pozitive të të tjerëve Stili pasiv

Lëviz duart • Flet duke mbuluar gojën • Bën gjeste nervoze • Miraton gjithnjë me pamje të nënshtruar • Toni i zërit: i nënshtruar, i ndrojtur, i zbehtë, pyetës • Shikimi: rrallë vështron të tjerët, sy të ulur, shikim i humbur Stili pasiv

Shprehjet e fytyrës: pa shprehje, jo prezent, buzëqeshje të ndrojtura pohuese • Qëndrimi i trupit: jo i drejtë, i përkulur, i zhbilancuar • Ritmi i diskursit: i shpejtë/ankthioz, shmangës/dyshues Stili pasiv

Nuk është i drejtpërdrejtë në komunikim me tjetrin • Shpesh keqkuptohet • Nuk shpreh agresivitet në mënyrë të shfaqur • Mes dy biseduesve u jep të drejtë të dyve. Refuzon të marrë një pozicion. • Përgjigjet shpesh: bëj ç’të duash • Nuk u jep vlerë arsyeve personale. Le të vendosin të tjerët • Nuk e kërkon atë që do Sjellja

Kërkon leje edhe kur nuk është e nevojshme • Ankohet në vend që të reagojë • Kërkon opinionin e të tjerëve duke u shfaqur altruist, i duruar, jo i interesuar • Ka besim tek të tjerët por jo tek vetja • Turbullohet kur merr komplimenta • Kërkon mbrojtjen e të tjerëve • Ceremonial, i bindur, tolerant, i ndjeshëm, jo i sigurt Sjellja

Indirekt • U jep të drejtë të gjithëve • Nuk shpreh arsyet e veta • Hezitues • Nuk ndërpret asnjëherë për të thënë mendimin e vet Stili i komunikimit

Nuk shfaq ndjenjat e veta • Nuk flet kurrë përveçse kur pyetet • Është me leverdi të bësh sikur s’kupton • Mos thuaj atë që mendon • Nuk krijon probleme për të mos rezultuar antipatik • Duhet të jesh gjithmonë i respektueshëm • Mos kundërshto • Unë nuk vlej hiç, nuk jam në lartësinë e duhur Sentencat dhe bindjet

Fsheh ndjenjat e veta • Ndjehet si një hiç, si një i mundur, si viktimë • Ankthioz/i depresuar • I pafuqishëm, i manipuluar, i dominuar, inferior, në siklet, mban zemërimin dhe çdo emocion tjetër Ndjenjat

1. Mbi veten • Heq dorë të jetë vetvetja • Dhimbje koke, dhimbje shpine (somatizim) 2. Mbi të tjerët • Mbrojtje • Shfrytëzim • Ndjenja faji kur «shfrytëzon» • Të tjerët janë superiore sepse kanë marrë vendime në vend të tij Efektet e stilit pasiv

Përdor energjitë e tij për të evituar konfliktet sepse ndihet i pafuqishëm, eviton, shtyn për një kohë të dytë, injoron • Sa më shumë kërkon të evitojë situata të rrezikshme, aq më shumëështë në siklet kur i përballon • Kur duhet të përballojë dikë për një problem të ndryshëm ndihet i pazoti • Lë të tjerët të vendosin sepse ka frikë se e fajësojnë nëse rezultati është dështim • Është gjithmonë i sikletosur, abstenon, nuk merr pozicion, shprehet dakord edhe kur realisht nuk është, tërhiqet mënjanë në qetësi Zgjidhje problemesh dhe konfliktesh

Psikologji komunikimi