به نام خدا

به نام خدا

بررسی اثر پوشش،دما و زمان در فساد موز کاری از: علی اکبر محمدیان

مقدمه:معرفی موز موز با نام انگلیسی BANANA یکی از میوه های گرمسیری است که در بخش های گرم کره زمین و در عرض های بین 20 درجه شمالی و 20 درجه جنوبی مورد کشت و کار قرار می گیرد.درخت موز گیاهی است علفی،چند ساله و تک پایه که میوه ها بر روی آن به صورت خوشه بوجود می آیند.موز یکی از میوه های مردم پسند در سراسر جهان است.این میوه در حالت رسیده ، شیرین و راحت هضم است و به عنوان دسر میوه به ویژه به صورت خام مصرف می شود.موز منبع غنی از ویتامین آ،ث و ب6 بوده و غلظت پتاسیم آن دو برابر سایر میوه های رسیده است.موز در رژیم غذایی ویژه ای که راحتی هضم،کم چربی بودن،بدون کلسترول بودن،وجود کانی ها (پتاسیم بالا و سدیم کم) و ویتامین ها در آن لازم باشد،مورد استفاده قرار می گیرد.(1)جدول ارزش غذایی در100 گرم از میوه در ادامه آمده است.

ترکیبات تقریبی آب 71.3 گرم انرژی 418 کیلو کالری پروتئین 1.08 گرم لیپید 0.31 گرم کربوهیدرات 26.56 گرم فیبر 0.1 گرم خاکستر 0.9 گرم مواد معدنی کلسیم 5 میلی گرم آهن 0.49 میلی گرم منیزیم 40 میلی گرم فسفر 18 میلی گرم پتاس 494 میلی گرم سدیم 1 میلی گرم ویتامین ها اسید آسکوربیک 5.1 میلی گرم تیامین 0.044 میلی گرم ریبوفلاوین 0.045 میلی گرم نیاسین 0.69 میلی گرم ویتامین آ 88 (IU)

اسید های آلی موجود در موز گلیکولیک،لاکتیک،گلیسریک،پیروئیک،گلیوکسالیک،اکسالیک سوکسینیک،مالیک(فراوانترین اسید آلی موز)، سیترامالیک،سیتریک،اکسالواستیک،اکسوگلوتاریک،کی نیک،شیکی میک.(2)

توضیح در مورد نگهداری و فساد موز میوه موز از نظر تنفسی میوه ای فرازگرا است در این میوه رسیدن با افزایش سرعت تولید دی اکسید کربن و اتیلن همراه است و تنفس میوه پس از برداشت ادامه دارد و سرعت می گیرد.در این میوه تنفس همزمان با رسیدن میوه شدت می گیرد وبا پیری رو به افول می گذارد.موز در تقسیم بندی دیگری جزءمیوه های خیلی آسیب پذیر تلقی می شود.به طوری که موز زرد یا سبز(نرسیده)هر دودر دمای 10 درجه بیشتر از یک تا دوهفته سالم باقی نمی مانند.

در مورد میوه های گرمسیری وحساس دمای انبار باید بالای 10 درجه باشد تا هم اینکه عمر انبارداری بیشتر شود وهم اینکه میوه ها دچار سرمازدگی نشوند.در این مورد موز در دمای 13-11 درجه به مدت سه هفته سالم باقی می ماند.از جمله تغییرهای دیگری که در طی رسیدن موز صورت می گیرد؛کاهش اکسیژن داخلی میوه،افزایش سرعت تنفس ودی اکسید کربن داخل میوه،کاهش نشاسته و همی سلولز،کاهش ماده خشک،افزایش قند،کاهش کلروفیل وافزایش جزئی مقدار کاروتن و گزانتوفیل است.(2 با دخل وتصرف)

توضیح روش کار پژوهش ما در این آزمایش می خواهیم اثر سه پارامتر زمان،پوشش ودما رادر فساد موز بررسی کنیم.که بر این اساس 12 تیمار در نظر گرفتیم که هر تیمار سه تکرار دارد. در واقع هر سه تیمار که در یک محیط بود(یخچال،فریزر و...)به صورت جداگانه بررسی شد.وهر تیمار دارای سه تکرار است.که از این 9 تکرار هر محیط (3تکرار.3تیمار)با فاصله زمانی مختلف عکس گرفته شد.که این عکس ها همراه با شرحشان در ادامه آمده است.(لازم به توضیح است که آن عکس هایی که موجود نیستند،یا تهیه نشده اند و یا از دست رفته اند.)

بررسی اثر پوشش و زمان پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش روز اول روز دوم روز سوم

پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش روز چهارم روز پنجم روز ششم

پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش روز هفتم روز هشتم روز نهم

پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش روز یازدهم روز سیزدهم روز پانزدهم

پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش روز شانزدهم با مشاهده عکس ها دیده می شود که موزها در تیمار کاغذ بعد از 7 روز دیگر قابل استفاده نبودند ولی در آن دو تیمار دیگر موز ها تا یازده روز بعد نیز قابل استفاده بودند.از این بخش از پژوهش می توان این نتیجه را گرفت که در دمای اتاق موزها در حالت بدون پوشش و داخل نایلون بهتر از پوشش کاغذ می مانند و در این میان بین تیمار نایلون و بدون پوشش ، پوشش نایلون به مقدار کمی بهتر بود.البته لازم به ذکر است که بخشی از سیاه شدگی ها در شکل در اثر حمله قارچ ها بوده است.

بررسی اثر پوشش و زمان در فریزر در این مورد موزها در فریزر با دمای 18- بررسی شدند. عکس های اولیه موزها در پایین نمایش داده شده است. پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش

تغییرها پس از 24 ساعت تغییرهای موزها به این صورت بود:موزها به سرعت آب خود را از دست دادند که در موز با پوشش نایلون کم،در موز با پوشش کاغذ بیشترو در موز بدون پوشش بیشترین آب از دست رفت و پوست آنها چروکیده شد. پوشش نایلون بدون پوشش

تغییرها پس از یک هفته دومین مشاهده یک هفته بعد صورت گرفت.موزها به خارج از فریزر منتقل شدند بعد از نیم ساعت در فضای آزاد حالت سفتی آنها از بین رفت و نرم شدند.در این حالت موزها فاسد و بوی نامطبوعی از آنها استشمام میشد. در موز بدون پوشش این مسئله شدیدتر بود سپس موز با پوشش کاغذ قرار داشت و در کل خسارت موز داخل نایلون از دو تای دیگر کمتر بود.هیچکدام از موزها قابل مصرف نبودند.و رنگ پوست آنها به رنگ قهوه ای خیلی کمرنگ درآمد.شکل ها در صفحه بعد آمده است.

پوشش نایلون پوشش کاغذ

مشاهده عکس های فریزر به صورت مقایسه ایپوشش نایلونپوشش کاغذ بدون پوشش عکسهای اولیه 24 ساعت بعد یک هفته بعد

بررسی اثر پوشش و زمان در یخچال در این مورد موزها در یخچال با دمای 10 درجه بررسی شدند.عکس های اولیه در پایین مشاهده میشود. پوشش نایلون بدون پوشش

مشاهده موزها 24 ساعت بعد روی موزهای بدون پوشش کمی لکه های سیاه پدیدار شد،در موزهای با پوشش کاغذ لکه ها کمتر بود ولی در موزهای با پوشش نایلون هیچ تغییر قابل مشاهده انجام نشد. پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش

مشاهده موزها 48 ساعت بعد لکه های سیاه در موزهای بدون پوشش بیشتر شد.در موزهای با کاغذ لکه های سیاه بیشتری نسبت به 24 ساعت پیش پدیدار شد و در موزهای با پوشش نایلون تغییر چندانی نسبت به دوموز دیگرمشاهده نشد. پوشش کاغذ بدون پوشش

تغییر ها در روز سوم موزهای بدون پوشش آب خود را از دست دادند وچروکیده شدند پیشرفت لکه های سیاه دیده شدولی هیچ بوی نامطبوعی از آنها استنشاق نمی شد.موزهای با پوشش کاغذ در این دوره زمانی کمی پیشرفت فساد داشتند ولی نه به اندازه موزهای بدون پوشش و کمی چروکیده شده بودند.موزها با پوشش نایلون تغییر چندانی نکردند و شروع سیاه شدن محسوس در این دوره زمانی مشاهده شد.در هر سه موز هیچگونه بوی بد و فساد درونی مشاهده نشد.(عکس ها در صفحه بعد)

بدون پوشش پوشش کاغذ

تغییرها در روز چهارم موزهای بدون پوشش به طور کامل فاسد شدند.و غیر قابل مصرف شدند و پوست آنها سیاه شد و همچنین چروکیده شدند.موزهای داخل کاغذ بیشترین تغییر را در این زمان نشان دادندسیاه شدن پوست آنها نسبت به 24 ساعت پیش بیشتر شد ولی به اندازه موزهای بدون پوشش نبود.در موزهای با پوشش پلاستیک تغییرها کمی بیشتر شد ولی فاسد نشد و هنوز قابل مصرف بودند ولی در پوست آنها پیشرفت سیاه شدن کمی بیشتر شد.از هیچ کدام از تیمارها بوی بدی استنشاق نشد.

عکسهای روز چهارم بدون پوشش پوشش کاغذ پوشش نایلون

تغییرها در روز پنجم موزهای بدون پوشش به طور کامل سیاه و فاسد شدند و به طور کامل چروکیده شدند.موزهای داخل کاغذ هم سیاه شده و بازارپسندی خود را از دست دادند ولی میوه قابل مصرف بود.موزهای داخل نایلون همچنان کمترین تغییرها را داشتند و پیشرفت سیاه شدن در پوست آنها دیده شد و میوه ها قابل مصرف هستند.(عکسها در صفحه بعد)

بدون پوشش پوشش کاغذ پوشش نایلون

تغییرها در روز ششم موزهای با پوشش کاغذ سیاه شده بودند و به طور کامل آب از دست داده بودند.که با لمس پوست آنها خشکی پوستشان محسوس بود.پیشرفت سیاه شدگی در موزهای با پوشش نایلون بیشتر شد ولی موزها هنوز قابل مصرف هستند ولی بازار پسندی خود را از دست داده بودند.موزهای داخل نایلون 10 روز بعد به طور کامل سیاه شدند و پوست آنها چروکیده شد.(عکسها در صفحه بعد)

بدون پوشش پوشش کاغذ پوشش نایلون

بررسی عکسهای یخچال به صورت یکجاپوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوشش عکسهای اولیه یک روز بعد دو روز بعد

پوشش نایلون پوشش کاغذ بدون پوششروز سوم روز چهارم روز پنجم روز ششم

بررسی اثر پوشش و زمان در یخ دان در این مورد موزها در داخل نایلون فریزر،در پوشش کاغذ و حالت بدون پوشش مورد بررسی قرار گرفتند.در پایین عکسهای اولیه را مشاهده می کنیم. پوشش نایلون

یک هفته بعد پس از یک هفته موزها به وضعی که در شکل پایین آمده است در آمدند.همانطور که دیده می شود موزها به طور کامل سیاه شدند.(بازار پسندی خود را از دست دادند.) پوشش نایلون

بررسی اثر دما در فساد موز با توجه به آگاهی های بدست آمده از قسمت های پیش می توان گفت که در بین تیمارهای مورد بررسی تیمار فضای آزاد با دمای حدودی 25 درجه با اختلاف نه زیاد از تیمار یخچال(10 درجه) بهتر بود و آن دو تیمار دیگر یعنی یخ دان و فریزر 18- که در هیچ صورت مناسب نبودند.(جهت نگهداری موز)

نتیجه گیری جزء به جزء 1-نتیجه گیری در مورد اثر پوشش:نتیجه اینکه پوشش نایلون از حالت بدون پوشش و پوشش کاغذ بهتر است. 2-نتیجه گیری در مورد اثر دما:بهترین بازه دمایی برای نگهداری موز بین 25-10 درجه است. 3-نتیجه گیری در مورد اثر زمان:بسته به دما مدت زمان نگهداری موز متفاوت است ولی در بازه دمایی بالا مدت 10 روز برای نگهداری موز مناسب است.

نتیجه گیری کلی بهتر است موز در پوشش نایلون در بازه ی دمایی 25-10 درجه و به مدت 10 روز نگهداری شود.

منابع 1-کتاب کشت موز در گلخانه و فضای آزاد/ترجمه و تالیف:مهندس علی محبوب خمامی 2-کتاب فیزیولوژی پس از برداشت/نوشته دکتر جواد میدانی،دکتر سید ابوالحسن هاشمی دزفولی

www.hortilover.net

به نام خدا