KAZANIMLAR

1. KAZANIMLAR 3. Türk ve İslam devletlerinde yetişen bilginlerin bilimsel gelişme sürecine katkılarını değerlendirir.

2. Türk İslam bilim adamlarından bildiklerinizin isimlerini sayar mısınız? Bunlar bilime hangi katkıyı sağlamış?

3. Bilim, evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgiye bilim denir. Bilim insanı herhangi bir sorun karşısında çözüm bulmak için harekete geçen kişidir. Kendimize neden, nasıl ve ne zaman sorularını sormaya başladığımız zaman bilim insanı olma yolunda önemli bir adım atmış oluruz Bilim adamı, bize evreni anlamamız için yol gösteren kılavuzlardır Bilim insanı olmanın koşulları nelermiş?

4. Müslümanlar fethettikleri yerlerdeki kültürlere sahip çıkarak öğrendikleri bilgileri geliştirmişler ve insanlığın yararına sunmuşlardır İslamiyet'in ilk yıllarında Yunanca, Süryanice ve Farsçadan çeşitli çeviriler yapılmış, devrin önemli bilim adamları saraylarda ağırlanarak uygun çalışma ortamları oluşturulmuştur. Bu durum hakkında neler söyleyebilirsini?

5. Çok güzel. Böyle büyük bir alim teklifimi kabul etti. Sadece ilmiyle değil ahlakı ve mertliğiyle de medresede yetişecek öğrencilere örnek olacak bir kişi Senin gibi değerli bir alimin Osmanlıya hizmet etmesini, medreselerimizde müderris olmasını isterim. Hünkarım önce izin verirlerse Tebriz’e döneyim Burada bulunuşumun sebebi Akkoyunlu hükümdarının elçisi olmaktır. Gerektir ki hünkarımın lütufkar davetini kabul etmeden önce vazifemi iyi bir şekilde bitireyim. Ben Türk İslam dünyasındaki önemli Matematikçilerden Ali Kuşçu’yum. Akkoyunlu devletinin elçisi olarak Fatih ile görüşme yapmıştım. Gelin şimdi o günlere geri dönelim Fatih, Ali Kuşçu’yu hangi özelliklerinden dolayı sevmiştir? Fatih’in önemli bir bilim adamı olan Ali Kuşçu’yu kendi ülkesine getirtmesi hangi özelliğini gösterir? Ali Kuşçu sözünde durarak iki sene sonra İstanbul’a gelmiş ve medreselerde görev almıştır

6. Gazneli Mahmud’un “Sarayımdaki en büyük hazine” dediği, matematik, eczacılık, astronomi gibi bir çok alanda çalışmalar yapıp yüzün üzerinde kitap yazan Türk İslam bilim adamıdır. Gazneli Mahmud ile Hindistan’a giden Biruni, Hint dilini ve bilimini de öğrenmiş, Doğu kültürü ile Batı kültürünün karşılaştırması olan El-Hind adlı eserini yazmıştır Gazneli Mahmud neden en büyük hazine olarak Biruni’yi göstermiş olabilir?

7. Kitab-üs-Saydala: Tıp ve eczacılık konusunda yazdığı ansiklopedik mahiyette bir eserdir. Eserde ilaçların ve otların isimleri; Arapça, Farsça, Yunanca, Süryanice, Sanskritçe, Hintçe ve Türkçe olarak kaydedilmiş özellikleri açıklanmıştır. Biruni hangi dilleri de biliyormuş? Farklı dillerde yazmasının gerekçesi neler olabilir?

8. Unesco dünya bilim mirasına katkıda bulunan insanların anısını yaşatmak için çeşitli etkinlikler yapmaktadır 973’de Harezm’de doğan Biruni için Unesco ,1973 yılını Dünya Biruni yılı olarak seçmiş ve onun adına bir çok devlette pullar basılmıştır. Unesco’nun Biruni için kutlamalar yapması ve anması hakkında neler söyleyebilirsiniz?

9. Eğer öyle olsaydı batıya doğru uçan bir kuşun, tekrar yuvasına dönmesi imkansızdı. Biruni neyi ispatlamaya çalışmaktadır? Bu bilgiye göre Biruni hangi bilim ile ilgilenmiştir?

10. Avrupa’nın Avicenna olarak bildiği tıp alanında önde gelen alimimiz kim olabilir?

11. Avrupalılar ne kadar Avicenna dese de, beni Türk İslam dünyası İbn-i Sina olarak tanır. Yazmış olduğum El Kanun adlı kitabım Latinceye çevrilmiş ve yıllarca Avrupa’da Tıp öğretiminde kullanılmıştır

12. Tarih şeridine göre hangi yıllarda bilim adamlar daha fazladır? Bu dönemde neden Türk-İslam dünyasında bilim adamları daha fazla yer almış olabilir 6. Sınıfta bu bilim adamlarından hangilerini görmüştünüz ve eserleri nelerdi?

13. Gökyüzünün yıldızların ve uzayın merak edilmesi Gök cisimlerini onların kökenlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan bilime Astronomi (Gök Bilim) denir İslam dinindeki önemli günlerin ve kıblenin belirlenmesi İbadet zamanının belirlenmesi İslam dünyasındaki bu ihtiyaçlardan dolayı hangi bilim gelişmiştir?

14. Bilimsel çalışmalara önem verdiklerini Abbasi Halifesi Me’mun Beytül Hikmet adı verilen bilim akademilerinde, Müslüman, hristiyan ve musevi bilim adamlarına çeşitli çeviriler ve yeni araştırmalar yaptırmış ve Şam ile Bağdat’ta bilim tarihinin ilk gözlemevlerini inşa ettirmiştir. Din ve ırk ayrımı yapılmadan bilimsel çalıma yapıldığını Farklı medeniyetlerden etkilenildiğini İslam medeniyetini geliştirmeye çalıştıklarını Bu yapılanlar İslam dünyasının hangi özelliklerini ortaya koyar?

15. Astronomi ile uğraşan bu kişilerden hangileri İslam dünyasında yer almaktadır? 16. yüzyıldan itibaren Batı dünyasında astronominin gelişmesinin sebebi ne olabilir?

16. 16. Yüzyılda Osmanlıdaki rasathane yani gözlem evi minyatüründen bir görüntü Buna göre rasathanelerde hangi bilimsel çalışma yapılmaktadır?

17. Padişah III. Murat’ın gök cisimlerine ilgi duyması sonucu Takiyüddin ilk çalışmalarını Galata Kulesinde yapmış, ancak buranın yeterli olmaması üzerine Tophanede yeni bir gözlemevi inşa edilmiş ve 1575-1580 yılları arasında 15 kişilik bir kadro ile faaliyet sürdürmüştür. Takiyüddin tarafından 1577’de İstanbul semalarında görüntülenen Kuruklu yıldız Takiyüddin el-Rasıd tarafından kurulan İstanbul Rasathanesi

18. Bilim adamlarımızdan hangilerini eserleriyle birlikte biliyorsunuz?

19. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Bilim adamları karşılaşılan sorunlara, neden, nasıl, ne zaman gibi sorularla cevap arar. İslam alimleri kendinden önceki bilgileri yok sayarak kendileri yeni bir şey bulmaya çalışmışlardır Hükümdarların bilim adamlarını desteklemesi bilime verdikleri önemi gösterir Ortaçağda İslam dünyasında bilim, altın çağını yaşamaktaydı Merak ve ihtiyaçların insanları bilimsel çalışmalara iten sebeplerdendir

20. Abbasi halifelerinden Me’mun bir grup bilgini dünya haritası çizdirmek ve coğrafya kitabı yazdırmak için görevlendirdi. Bilginler Marinos’un haritasından ve Batlamyus’un kitabından yararlandılar ve bu kaynaklardaki bir çok yanlışı da düzelttiler. Bu bilgiye bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? • İslam dünyasında Sosyal Bilimler de çalışmalar yapılmıştır • Halife bilimsel çalışmaları desteklemektedir • İslam bilginleri yabancıların kaynaklarından yararlanmıştır • Coğrafya bilgisinde Avrupalılar İslam dünyasından daha ileridedir

21. İslam dünyasının en büyük düşünürlerinden biri “ibni Sina”dır.(980–1037) Orta çağ batı dünyasında avicenne adı ile tanınmıştır. İbni Sina birçok konuda eser yazmış felsefe tıp fizik ve matematik konularında yazdığı eserler başvuru kitabı olarak Avrupa üniversitelerinde okutulmuştur. Verilen bilgilerden İbn-i Sina ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin cevabına ulaşılamaz? • İbni Sina kimdir? • Orta çağ Batı dünyasında nasıl tanınmaktadır? • Hangi alanda eserler yazmıştır? • Onu örnek alan bilim adamları kimlerdir

22. Fatih, Akkoyonlu elçi heyeti içinde Ali Kuşçu'nun bulunduğunu öğrenince, törenle karşıladı ve padişahın hiçbir elçiye göstermediği sevgi ve saygıyı kendisine gösterdi. Bu ilginin sebebini padişahtan öğrenmek isteyenlere Fatih, "Ali Kuşçu, Uzun Hasan'ın elçisi değil, bilginin güneşidir." demişti Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? • Fatih Akkoyunlularla dost ilişki kurmak için elçilere iyi davrandı • Fatih bu elçi heyetinin Uzun Hasan tarafından gönderilmediğini düşünüyordu • Elçi karşılamaları hep törenle olmaktadır • Fatih bilime ve bilim adamlarına önem vermektedir