Deze presentatie

Mismatch op de Vlaamse arbeidsmarktProf. dr. Marijke VerbruggenFaculteit EB – KULeuvenNaamsestraat 69 – 3000 Leuven Marijke.Verbruggen@kuleuven.be

Dezepresentatie • Mismatch op de Vlaamsearbeidmarkt: stand van zaken • Enkeleoorzaken op eenrij • Hoe mismatch aanpakken? • Bijwerklozen • In organisaties

1/4 Mismatch op de vlaamse arbeidsmarkt?

Normalerelatietussenaantalwerklozen en aantalvacatures • In normaleomstandigheden: eennegatieverelatie (Beveridge Curve) • Hoe meervacatures, hoe makkelijkervoorwerklozenom job tevinden=> lagerewerkloosheidsgraad • Hoe hoger de werkloosheids-graad, hoe makkelijker om vacatures op tevullen=> lagere job vacancy graad

Relatiewerklozen en vacatures in Vlaanderen? (1) Ondankstoenemendaantalvacatures, is het nietmakkelijkervoorwerklozen om job tevinden + Ondanksstijgendewerkloosheid is het nietmakkelijker om vacatures op tevullen =MISMATCH! Bron: Steunpunt WSE

Relatiewerklozen en vacatures in Vlaanderen? (2) • Normaal: • Laagconjunctuur = hogespanningsratio • Hoogconjunctuur = lagespanningsratio • Laatstejaren: • Ondanks crisis, lagespanningsratio => bedrijvenhebbenmoeite om vacatures op tevullen MATCHING WORDT MOEILIJKER Spanningsratio = verhoudingwerklozen per openstaandevacature Bron: Steunpunt WSE

2/4 Oorzaken Mismatch

MismatchOorzaken • Verschillen in kenmerkenwerklozenpopulatie en openstaande jobs op vlak van: • onderwijsniveausof studierichtingen (educational mismatches) • beroepen en sectoren (occupational & sectorial mismatches) • regio’s(regional mismatches) • …

Educatieve mismatchStudieniveau Aandeelwerklozenvolgensopleidingsniveau Aandeelopenstaandevacaturesvolgensopleidingsniveau Bron: Steunpunt WSE

Educatieve mismatchStudierichting Bron: VDAB, 2008

Beroepenmismatch • Aangegevenoorzaken • 66%: teweinigkandidaten • 20%: teweiniggeschiktekandidaten • 14%: kandidatenhakenafwegensarbeidsomstandig-heden Bron: Steunpunt WSE Aandeel knelpuntvacatures per beroepsgroep = vacature die langer dan 90 kalenderdagen openstond of werd geannuleerd wegens geen geschikte kandidaat

Regionale mismatch • Cluster 1: Krappearbeidsmarkt (lagespanningsratio), veelknelpuntvacatures • vooralkleinegemeentenin Limburg en Oost-Vlaanderen; weiniginkomendependel • Cluster 2: Krappearbeidsmarkt (lagespanningsratio), minder knelpuntvacatures • VooralVlaams-Brabant en Antwerpen, veelinkomendependel • Cluster 3: Ontspannenarbeidsmarkt (hogespanningsratio), minder knelpuntvacatures • Grote Vlaamsesteden (Antwerpen, Gent, Brugge) en centrumsteden(bv. Genk, Oostende, Aalst) Bron: Herremans, Braes, Sels & Vanderbiesen (2011); cijfers 2008

MismatchOorzaken • Verschillen in kenmerkenwerklozenpopulatie en openstaande jobs op vlak van: • onderwijsniveaus of studierichtingen (educational mismatches) • beroepen en sectoren (occupational & sectorial mismatches) • regio’s (regional mismatches) • … • Zoekgedragwerklozen • Aanwerfgedragorganisaties

Matching wordtmoeilijker1. Vergrijzing Tegen 2015: 500.000 vervangingsvacatures Bron: Herremans, Sels, Sourbron & Nuyts (2011)

Matching wordtmoeilijker2. Evolutiesmbtopleiding • Arbeidsvraag (EU27) Bron: Cedefop (2010) • Aanbodaanhooggeschooldenzalvermoedelijksterkergroeiendanvraagnaarhooggeschoolden • Risico op toenemendeondertewerkstelling Arbeidsaanbod (EU27)

3/4 Hoe Mismatch aanpakken?Focus op werklozen

Initiatievengericht op werklozen • Kwaliteit van arbeidsaanbodvergroten • Opleidingen die voorbereiden op knelpuntberoepstimuleren • Aanbod van arbeid “heroriënteren” • “Wet van de passendedienstbetrekking” • Werklozenzijnverplicht om jobs teaanvaarden die “passend” zijn, incl. Jobs die • Afwijken van vroegerewerkervaring en/of opleiding • Minder betalendanvoorgaande job • Tot 4 uurpendeltijd per dag vereisen

Wet van de passendedienstbetrekkinggeëvalueerd (1) T2 T3 T1 3 maanden 3 maanden N=1.750 N=1.159 N=996 • Data • Werklozen die maximum 4 maandwerklooszijn • Kenmerkenrespons • 59% vrouwen • Gemiddeldeleeftijd: 38 jaar • Leeftijdsgroepen • 42%: tussen 18 en 34 jaar • 39% tussen 35 en 49 jaar • 19% is 50 of ouder • 21% kortgeschoold

Wet van de passendedienstbetrekkinggeëvalueerd(2) Slechts 0,3% van de respondenten is bereid tot 4 uur per dag tependelen • Inhoudsflexibiliteit • E.g. Ikzoekooknaar jobs waarvan de inhoudniet in lijnligt van mijnvroegerewerkervaring • Loon- en jobniveauflexibiliteit • E.g. Ikzoekooknaar jobs die minder betalendanmijnvroeger job • Pendeltijdflexibiliteit • E.g. Ikzoekooknaar jobs waarvooriklangermoetpendelen (1: helemaalnietakkoord; 5: helemaalakkoord)

Wet van de passendedienstbetrekkinggeëvalueerd(3) – Kans op werk Loon/ jobniveauflexibiliteit ns -.09* ns Inhoud flexibiliteit # job interviews # job aanbiedingen Her-tewerk-stelling Zoek- intensiteit Exp(ᵦ) = 2,27** +.26** +.27** +.13** +.07+ +.07+ Pendeltijd flexibiliteit -.08* Bron: Vansteenkiste, Verbruggen & Sels, 2013

Wet van de passende dienstbetrekking geëvalueerd (4) – Kwaliteit nieuwe job Inhoud-flexibilteit Ondertewerk-stelling mbt skills +** -** Loon/ jobniveau flexibiliteit +** Ondertewerk-stelling mbt loon/ jobniveau -** Ervaren jobkwaliteit -* Pendeltijd flexibiliteit +** Ondertewerk-stelling mbt pendeltijd Bron: Vansteenkiste, Verbruggen & Sels, 2012

4/4 Hoe mismatch aanpakken?Rol van organisaties

Verantwoordelijkheidorganisaties • Werving en Selectie • “Breder” aanwerven • Bv. Competentiegerichtmatchen => COMPETENT • Opleidingen loopbaanontwikkeling • Voordelen? • Initiële of gegroeide mismatch aanpakken • Meer flexibel inzetbare werknemers • Personeelsplanning • Gemotiveerde werknemers • Prisoner’s dilemma!

Opleiding en loopbaanontwikkeling Verhoogd risico op verloop? Interne inzetbaarheid Opleiding & loopbaan-ontwikkeling Job tevredenheid Verloop- intentie Externeinzetbaarheid Bron: De Coen, Forrier & Sels; N=886

Loopbaanmanagement – De cijfersWatdoenorganisaties? Bron: Talent-survey, 2009 (KULeuven, Vacature & Acerta); N=5.749

Corrigerende rol overheid • Sociale gelijkheid waarborgen • Bepaalde werknemers hebben minder kans op opleiding en loopbaansteun dan andere • Neutraliteit waarborgen • Belang werkgever en werknemer/maatschappij niet steeds gelijk => Opleidingscheques & educatief verlof => Recht op loopbaanbegeleiding

Vlaamsrecht op loopbaanbegeleiding • Sinds 1/1/2005 • Doel: zelfsturing & transities stimuleren, werkbaarheid vergroten • Elke werkende om de 6 jaar recht op 2 loopbaancheques (kostprijs: 40 euro per check) indien • Op eigen initiatief • Geen LBB 6 jaar voorafgaand, gesubsidieerd door VR. • Werkend op moment van aanvraag • Werkervaring van 12 maanden in de loop van de 24 maanden voorafgaand aan de aanvraag • Begeleiding hoofdzakelijk individueel • Resultaat is POP

Werkt loopbaanbegeleiding?Reactieniveau Men is erg tevreden met de gekregenbegeleiding!

Werktloopbaanbegeleiding?Leerniveau (1) Zelfkennis Ik ken mijn sterke en zwakke punten Ik weet wat ik belangrijk vind in mijn loopbaan en leven

Werktloopbaanbegeleiding?Leerniveau (2) Aanpasbaarheid In welke mate bent u in staat om u aan te passen aan veranderingen in uw loopbaan? In welke mate kijkt u ernaar uit om te werken met nieuwe en verschillende mensen?

Werktloopbaanbegeleiding?Gedragsniveauen welzijn • Transities • Welzijn

ALGEMENE CONCLUSIE Dank u voor uw aandacht! Marijke.Verbruggen@kuleuven.be Matching wordt moeilijker Dit heeft gevolgen voor individu, organisaties en maatschappij Aanpak vereist dan ook inspanningen van werklozen (/werknemers), werkgevers en overheid

Deze presentatie