TRAGEDIA W SMOLEŃSKU

1. TRAGEDIAW SMOLEŃSKU Opracowanie: Agata Sicińska i Ola Węgrzyn

2. S p i s t r e ś c i: • Wstrząsające fakty • Tupolev 154 • Ofiary katastrofy • Sylwetki zmarłych • Tragedia w Smoleńsku a Katyń • Prasa o katastrofie • Szansa na pojednanie? • Pożegnania i uroczystości żałobne • Komentarze, opinie i wspomnienia • Dopuszczalne przyczyny wypadku • Bibliografia • Zakończenie prezentacji

3. TO WSTRZĄSNĘŁO CAŁYM ŚWIATEM • Kiedy rano w sobotę media podały informacje o tragicznym wypadku prezydenckiego samolotu, nikt nie chciał i nie mógł w jej prawdziwość uwierzyć. Kiedy jednak informacje potwierdziły się, wszyscy Polacy czekali na informacje o uratowanych. Niestety, nie doczekaliśmy się – wszyscy pasażerowie zginęli na miejscu.

4. TUPOLEV 154 • Prezydent wraz z załogą leciał samolotem Tupolev 154 U, który liczył sobie ponad 20 lat i kilka razy był modernizowany.

5. OFIARY KATASTROFY • Na pokładzie był prezydent Lech Kaczyński z małżonką Marią oraz najważniejsze osoby w państwie.Wśród pasażerów prezydenckiego samolotu, który rozbił się przy próbie lądowania na lotnisku w Smoleńsku, znajdował się pochodzący z Białegostoku ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz Krzysztof Putra, wicemarszałek Sejmu i szef podlaskiego PiS. Samolotem leciał również prawosławny ordynariusz wojska polskiego arcybiskup Miron Chodakowski i biskup polowy Wojska Polskiego Tadeusz Płoski. Wśród ofiar są także między innymi: rzecznik praw obywatelskich, prezesi NBP, IPN, funkcjonariusze BOR i posłowie na Sejm RP.Łącznie z załogą na pokładzie znajdowało się 96 osób.

6. SYLWETKI POLEGŁYCH • Lech Kaczyński – były prezydent Warszawy, członek Prawa i Sprawiedliwości; w czasie działań Solidarności wraz z bratem Jarosławem współpracował z Lechem Wałęsą. Prezydenturę polską objął w 2005r. • Maria Kaczyńska – pierwsza dama, żona prezydenta Kaczyńskiego. Znana była z dobroci, życzliwości i chęci niesienia pomocy oraz wszechobecnego uśmiechu.

7. Ryszard Kaczorowski – ostatni prezydent Polski na uchodźstwie, przeżył 10 lat w nieludzkich warunkach w łagrach. • Sławomir Skrzypek – polski inżynier i ekonomista, od 2007r. Prezes Narodowego Banku Polskiego. • Krzysztof Putra – wicemarszałek Sejmu VI kadencji, członek Prawa i Sprawiedliwości. Osierocił 8 dzieci. • Janusz Marek Kurtyka – dr habilitowany nauk historycznych, prezes Instytutu Pamięci Narodowej. • Krystyna Bochenek – wicemarszałek Senatu RP.

8. Gen. Franciszek Gągor – szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. • Czesław Cywiński – Przewodniczący Światowego Związku AK. • Andrzej Kremer – podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. • Stefan Melak – prezes Komitetu Katyńskiego. • Aleksander Szczygło – szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. • Paweł Wypych – sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta.

9. W katastrofie lotniczej zginęli także posłowie, senatorowie oraz przedstawiciele duchowieństwa, między innymi: • Gen. broni biskup polowy Wojska Polskiego Tadeusz Płoski oraz jego sekretarz, ksiądz pułkownik Jan Osiński z Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego.

10. W tragicznym wypadku prezydenckiego Tupoleva zginęli również funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu oraz załoga. Najmłodsze ofiary wypadku to trzy stewardesy – Barbara Maciejczyk (29 lat), Natalia Januszko (23 lata) i Justyna Moniuszko (24 lata).

11. 70 LAT TEMU • Tragicznie zmarli w katastrofie lotniczej lecieli do Katynia, by złożyć hołd zamordowanym 70 lat temu w lesie katyńskim Polakom. • Nikt nie przeżył wypadku. Zachował się jednak wieniec, który miał być złożony na grobach pomordowanych. On jedyny ocalał.

12. Katyń jest to wieś, położona w Rosji w okolicy Smoleńska. To właśnie tam w 1940r. NKWD na rozkaz Stalina dokonało masowych mordów polskich oficerów. W lesie katyńskim zginęło ponad 20 tysięcy niewinnych Polaków. Rosja długo nie chciała przyznać się do dokonania przez Stalina tego ludobójstwa. Po katastrofie prezydenckiego Tupoleva, stosunki polsko – rosyjskie uległy polepszeniu. To przecież zmarli członkowie polskiej delegacji lecieli do Katynia, by złożyć hołd pomordowanym. W Rosji po raz pierwszy dopuszczono do projekcji filmu Andrzeja Wajdy „Katyń” w najbardziej obleganym czasie antenowym. Teraz o Katyniu dowiedział się cały świat.

13. W smoleńskiej katastrofie każda partia straciła swoich przedstawicieli. Teraz nieważne są przekonania polityczne, wszystkich Polaków połączyła niespodziewana śmierć bliskich. Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, obecnie wykonujący obowiązki prezydenta RP, ogłosił tygodniową żałobę narodową. Kondolencje płyną ze wszystkich stron świata. Tragedia o tak wielkim wymiarze nie dotknęła jeszcze żadnego państwa. I miejmy nadzieję, że już nigdy nie dotknie.

14. PRASA O KATASTROFIE • Mimo tak późnej godziny pod Pałacem Prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie wciąż w kolejce stoją tłumy. Ludzie wchodzą do Pałacu, żeby wpisać się do księgi kondolencyjnej. Przed wejściem leżą setki zniczy i kwiatów, które zablokowały chodnik. • Naród polski jest w naszych myślach i modlitwach" - napisał w liście do ambasadora RP w Stanach Zjednoczonych prezydent Barack Obama. Katastrofę nazwał "straszną tragedią". Dodał, że naród amerykański stoi przy Polsce, która jest "bliskim przyjacielem, sojusznikiem" Ameryki. • Poniedziałek był dniem żałoby w całej Unii Europejskiej. We wszystkich unijnych instytucjach opuszczone zostały do połowy flagi, a wszystkie spotkania poprzedzone były dwiema minutami ciszy.

15. SZANSA NA POJEDNANIE? • To też nasza tragedia - oświadczył premier Rosji Władimir Putin w przesłaniu do Polaków. - To nie tylko tragedia Polski, narodu polskiego, ale to też nasza tragedia. Odczuwamy wielki ból razem z wami i przeżywamy to tak samo jak wy - podkreślił rosyjski premier. Jednocześnie w imieniu rządu rosyjskiego złożył "szczere wyrazy współczucia całej Polsce i wszystkim Polakom". • Moskwa przygotowała się do przyjęcia rodzin, które przybyły do Rosji, aby zidentyfikować swoich bliskich. Załatwione zostały miejsca w hotelach, zapewniono przejazdy, wyżywienie, opiekę medyczną i psychologiczną. Rosja z całą pewnością zdała egzamin.

16. BOLESNE POŻEGNANIA • Pomimo tego, iż żałoba narodowa dobiegła końca, rodziny i bliscy zmarłych swoją własną żałobę przeżywać będą jeszcze długo. • W tym tygodniu nastąpiły i nadal trwają uroczystości żałobne. Zapoczątkował je pogrzeb pary prezydenckiej, który odbył się w niedzielę na Wawelu. Uczestniczyli w nim najwyżsi przedstawiciele duchowieństwa, rządu oraz zagraniczni goście, a wśród nich prezydent Rosji, Niemiec, Czech, Ukrainy, Gruzji. Uroczystości zakończone zostały uroczystym przeniesieniem trumien Marii i Lecha Kaczyńskich do jednej z krypt na Wawelu.

17. W ciągu mijającego tygodnia przeżyliśmy wiele pożegnań, między innymi prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego, gen. Jacka Gągora, gen. Tadeusza Buka, biskupa polowego Tadeusza Płoskiego, księdza płk Jana Osińskiego, Jerzego Szmajdzińskiego, Sebastiana Karpiniuka, Krzysztofa Putry, Izabeli Jarugi - Nowackiej, Pawła Wypycha. W tym tygodniu do Ojczyzny mają wrócić wszystkie ciała zmarłych. Przed nami jeszcze wiele bolesnych pożegnań.

18. WSPOMNIENIA • Chciałabym bardzo wpisać się teraz do tej wirtualnej Księgi Kondolencyjnej. Jako Polka muszę powiedzieć, że mój naród poniósł straszną stratę, straciliśmy tylu wielkich, niewinnych Polaków, którzy mogliby w swoim życiu jeszcze wiele dla Polski, świata i siebie uczynić............[*] • Nigdy nie miałem okazji poznać bliżej Pana Prezydenta, czego bardzo żałuję... • Najserdeczniejsze wyrazy współczucia dla rodzin ofiar tej katastrofy - nie jesteście sami w bólu. • W sobotę 10 kwietnia 2010 r. rano Polska poniosła ogromną stratę. Mając w pamięci wszystkie ofiary katastrofy, my wspominamy jedną z nich. STANISŁAWA KOMOROWSKIEGO, wspaniałego, promiennego, cudownego człowieka, kolegę, przyjaciela, z którym los dał nam szczęście wiele razy spędzać czas i dzielić myśli. Staś był człowiekiem zajętym. Były ambasador w Hadze i Londynie, wiceminister spraw zagranicznych, a ostatnio wiceminister obrony narodowej, starał się jednak wolnym czasem obdzielać rodzinę, przyjaciół i znajomych.

19. PRZEMYSŁAW GOSIEWSKI był moim przyjacielem w czasach studenckiej opozycji na Uniwersytecie Gdańskim. Potem w maju 1988 r. wraz z Przemkiem znaleźliśmy się w Komitecie Strajkowym na Uniwersytecie Gdańskim. Nasze drogi rozeszły się po tym strajku. Myślałem czasami, by do niego zadzwonić, pogadać, ale czas płynął i nie udało się. W sobotę projektowałem gazetę informującą o tragicznej śmierci Wielkich Polaków. Na liście ofiar był Przemek. Do zobaczenia, przyjacielu. • Spotkanie z panią Marią Kaczyńską było dla nas ogromnym wydarzeniem i przeżyciem. Czułyśmy się wyróżnione i bardzo zaszczycone - wspominają uczennice VIII LO w Rzeszowie. Dla nas najważniejszym punktem spotkania był moment podejścia do Pani Prezydentowej i dzięki Jej uprzejmości zrobiłyśmy zdjęcie i uzyskałyśmy jeszcze podpis. • Prezydenta Kaczorowskiego zakwaterowano w budynku, w którym i ja mieszkałem. Spotykaliśmy się na wspólnych posiłkach, w końcu zebrałem się na odwagę i poprosiłem o rozmowę. Dławiło mnie z emocji, serce miałem w gardle - opowiada. - Przecież to legenda, a kiedy usiedliśmy w jego pokoju, to okazało się, że rozmawiam z ciepłym, serdecznym człowiekiem. Właściwie to on mówił, bardzo spokojnie i delikatnie, a ja tylko słuchałem, bo słowa nie mogłem z siebie wydusić. Prezydent Kaczorowski słynął z gościnności, bezpośredniości i niezwykłego poczucia humoru. Jak wspomina jedna dziennikarka, po udanym spotkaniu i skończeniu wywiadu, prezydent Kaczorowski, gdy chciała już pójść zatrzymał ją, dziwiąc się, że nie wiedziała, że zaprasza ją na rodzinny obiad. „Nie mogłam odmówić”, wspomina.

20. DLACZEGO? • Chyba każdy zadaje sobie to pytanie, tak proste, ale też i niezwykle trudno uzyskać na nie odpowiedź. Wszystkiego dowiemy się, gdy opinii publicznej ujawnione zostaną informacje zawarte w „czarnych skrzynkach”, które rejestrowały rozmowy w kabinie pilotów. Wiemy tylko, że Tupolev 154 nie powinien lądować na lotnisku w Smoleńsku, także z powodu gęstej mgły. Póki co uczcijmy pamięć zmarłych i otoczmy opieką ich bliskich.

21. BIBLIOGRAFIA: • Tygodnik „Polityka” wydanie z dn. 21.04.2010r. • Portal internetowy gazeta.pl • Encyklopedia Powszechna PWN • Wolna internetowa encyklopedia Wikipedia • Grafika Google

22. NIE ZAPOMNIMY Smoleńsk, 10 kwietnia 2010