ZAWROTY GŁOWY I ZABURZENIA RÓWNOWAGI

1. Magdalena Józefowicz-Korczyńska ZAWROTY GŁOWY I ZABURZENIA RÓWNOWAGI Katedra Otolaryngologii UM w Łodzi

2. Zawrót głowy jest to iluzja ruchu, najczęściej o charakterze wirowym, otoczenia lub osoby VERTIGO

3. Mniej specyficzne dolegliwości:bujanie, popychanie, ściąganie,falowanie,zaburzenia orientacji, wrażenie ruchuw głowie, oszołomienie, niestabilność DIZZINESS

4. Objawy uszkodzeniaukładu równowagi • ZAWROTY GŁOWYobjaw subiektywny • OCZOPLĄSodruch przedsionkowo-okoruchowy • ZABURZENIA RÓWNOWAGIodruch przedsionkowo-rdzeniowy (objawy obiektywne)

5. Ośrodkowa część układu przedsionkowego integruje informacje o położeniu ciała w przestrzeni dzięki bodźcom z • narządu wzroku • narządu przedsionkowego • proprioceptorów mięśni i stawów

6. Zawroty głowy to jedna z najczęściej zgłaszanych dolegliwości W praktyce lekarzy rodzinnych są powodem 5-10% wizyt 10-20% powodem konsultacji laryngologicznej lub neurologicznej najczęstsze przyczyny • zaburzenia naczyniowe 15% • procesy zapalne ucha 12% • urazy głowy 15% • nie można ustalić rozpoznania 24% zapalenie neuronu przedsionkowego 3% choroba Meniere’a 3,3% guzy kata mostowo-móżdżkowego 1,5%

7. Uszkodzenia obwodowe • Ucho zewnętrzne • woszczyna, • ciało obce uciskające błonę bębenkową. • złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego,

8. Uszkodzenia obwodowe • Ucho środkowe: • nieżyt trąbki słuchowej • ostre zapalenie ucha środkowego: wirusowe, bakteryjne • przewlekłe zapalenie ucha środkowego z perlakiem powodujące przetokę na kanale półkolistym poziomym.

9. Ucho wewnętrzne • Ostre zapalenie błędnika: swoiste, nieswoiste • Urazy błędnika: uszkodzenie w następstwie złamania piramidy kości skroniowej, uszkodzenie jatrogenne błędnika zabiegi operacyjne, uraz akustyczny uraz okołoporodowy piramidy kości skroniowej

10. Ucho wewnętrzne • Choroba Meniere’a • Zaburzenia mikrokrążenia w uchu wewnętrznym - krwotok do błędnika, skurcz lub zakrzep tętnicy doprowadzającej. • Zawroty położeniowe • Otoskleroza (postać błędnikowa)

11. Ucho wewnętrzne • Zatrucia (tlenek węgla, rozpuszczalniki) • Nowotwory ucha wewnętrznego • Zmiany wrodzone, niedorozwój ucha wewnętrznego • Łagodne położeniowe zawroty głowy typu łagodnego • Zapalenie neuronu przedsionkowego

12. Uszkodzenia ośrodkowe • Zaburzenia krążenia krwi w OUN i niewydolność w układzie tętniczym kręgowo-podstawnym niewydolność tętnic móżdżkowych: dolnej przedniej lub dolnej tylnej uogólniona miażdżyca naczyń mózgowych

13. Uszkodzenia ośrodkowe • Urazy z lub bez złamania podstawy czaszki (pourazowe zawroty głowy trwają miesiącami) • wstrząśnienie mózgu • stłuczenie mózgu • Stany zapalne OUN i opon mózgowych • - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych • ropień mózgu

14. Uszkodzenia ośrodkowe • Choroby demielizacyjne (stwardnienie rozsiane) i zwyrodnieniowe • Guzy nadnamiotowe i podnamiotowe: móżdżku, pnia mózgu, kąta mostowo-móżdżkowego • Migrena • Padaczka

15. Ogólnoustrojowe przyczyny zawrotów głowy • Alergia: zazwyczaj pokarmowa • Anemia • Miażdżyca naczyń obwodowych i centralnych • Awitaminoza • Choroby serca: zaburzenia rytmu serca • Zatrucie lekami: alkohol, nikotyna, streptomycyna, gantamycyna, barbiturany, opioidy.

16. Ogólnoustrojowe przyczyny zawrotów głowy • Niedociśnienie • Nadciśnienie • Choroby metaboliczne: cukrzyca, niewydolność nerek i endokrynologiczne (niedoczynność tarczycy, menopauza, krwawienie miesięczne) • Choroby krwi • Zawroty psychogenne • Zawroty związane ze zmianami w stawie skroniowo-żuchwowym.

17. Inne przyczyny • Oczne Zaburzenia refrakcji Zaburzenia czynności mięśni gałkoruchowych Jaskra • Zawroty psychogenne • Zawroty związane ze zmianami w stawie skroniowo-żuchwowym

18. Badanie pacjentów z zawrotami głowy • Wywiad – często wystarcza do postawienia rozpoznania Charakter zawrotu głowy • zawroty układowe “vertigo” - halucynacja ruchu wirowego • zawroty nieukładowe “dizziness” • uczucie niestabilności, chwiania się, padania w jedną stronę, popychania, unoszenia, zapadania się, jakby upojania , dezorientacja w przestrzeni, niepokój, napady paniki itp. • zmiany niedokrwienne często • mroczki przed oczyma, zatarcie konturów przedmiotów, uczucie ciężaru w głowie, podwójne widzenie, ograniczenie pola widzenia

19. Zawroty głowy - diagnostyka Różnicowanie zespół obwodowy - ośrodkowy

20. Zawroty głowy - diagnostyka Różnicowanie zespół obwodowy - ośrodkowy

21. Choroba Menier’a Triada objawów • zawroty głowy 95% • niedosłuch o charakterze fluktuacyjnym 96% • szumy uszne 84% + uczucie ciśnienia w uchu 33%

22. Etiologia choroby Menier’a • Nieznana –wodniak błędnika • Prawdopodobne przyczyny - czynniki • genetyczne • alergiczne • naczyniowe • infekcje • immunologiczne

23. Choroba Menier’a • Zachorowalność • 4.3/100 000 w Finlandii • 27.0/100 000 we Włoszech • Kobiety/mężczyźni 1/1 • Kobiety wiek 30-40 lat mężczyźni 40-50 lat • Częściej jednostronnie (obu 15-20%) • Im dłużej trwa choroba tym częściej zajęte drugie ucho

24. Zapalenie neuronu przedsionkowego • Nagłe, silne zawroty głowy z oczopląsem, silne dolegliwości wegetatywne • Brak upośledzenia słuchu • Brak dolegliwości neurologicznych

25. Zapalenie neuronu przedsionkowego • Nagłe uszkodzenie błędnika • Etiologia niepotwierdzona – wirusowa? • Głównie u młodych ludzi • Kobiety/mężczyźni 1/1