Έρευνα Αγοράς για τα Τουριστικά Λεωφορεία 18 Δεκεμβρίου 2006

1. Έρευνα Αγοράς για τα Τουριστικά Λεωφορεία 18 Δεκεμβρίου 2006 Χορηγοί Μελέτης

2. Περιεχόμενα • Πώς Μετακινούνται οι Ευρωπαίοι; • Ποιοτικά Χαρακτηριστικάτων Τουριστικών Λεωφορείων • Πόσο έχει απελευθερωθεί η Αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση; • Η Ελληνική Αγορά • Συμπεράσματα & Προτάσειςγια την Αγορά Τουριστικών Λεωφορείων

3. Πώς Μετακινούνται οι Ευρωπαίοι;Μερίδια αγοράς Λεωφορείων και άλλων μέσων

4. EΕ25 Μετακινήσεις επιβατών ανά μέσο -εκ. Χιλιομετρικοί Επιβάτες

5. Κατανομή χερσαίων μετακινήσεωνανά μέσο και χώρα στην Ευρώπη ΕΕ251995 - 2003 Ανά χώρα, 2003

6. Χρήση μέσων μεταφοράς ανά χώρα Χιλιομετρικοί επιβάτες %στις κατηγορίες Λεωφορείων κα Τουριστικών Πούλμαν για το 2003 Πηγή: Eurostat

7. Μερίδιο αγοράς μαζικών μετακινήσεων 1970 2003 Χιλιομετρικοί Επιβάτες

8. Αυτοκίνητα Ι.Χ. Στην ΕΕ Κάτοχοι ανά 1.000 κατοίκους Αύξηση % 1995 - 2003 Πηγή: Eurostat

9. Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν Εκ. Χιλιομετρικοί Επιβάτες .

10. Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν 1995- 2003 Αύξηση χιλιομετρικών επιβατών για Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν Πηγή: Eurostat

11. Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν Απόθεμα οχημάτων • 1,4 εκατ εργαζόμενοι σε 245.000 επιχειρήσεις • Τα οχήματα (λεωφορεία και τουριστικά πούλμαν) του ευρωπαϊκού στόλου ανέρχονται στις 723.700 (στοιχεία 2002)

12. Το λεωφορείο είναι το πιο ασφαλές μέσο Επιπλέον, ατυχήματα λεωφορείων στην Ελλάδα, για το 2004: ΙΧ: 12 Αστικό ΔΧ: 259 Τουριστικό: 39 Υπεραστικό ΔΧ: 78 Σχολικό: 17 ΚΥ, ΕΛΑΣ, Δημ. Οργ.: 16

13. Ποιοτικά Χαρακτηριστικά των Τουριστικών Λεωφορείων

14. Τάσεις τουρισμού διεθνώς • Υψηλή ταχύτητα μεταφοράς • Προϋπολογισμός διακοπών σημαντικότερος από απόσταση • Τρομοκρατία - Πόλεμος - Ασθένειες : επιδρούν Προσωρινά & Τοπικά • Internet & Low Cost Carriers : περιορισμός group traveling => ζήτηση για mini bus ή / και ταξί • Πιο συχνά, μικρότερης διάρκειας και πιο μακρινοί προορισμοί =>ζήτηση μεταφορικών μέσων • Μεταφορά: αύξηση χιλιομέτρων που ταξιδεύουν οι τουρίστες - Εναλλαγή αυτοκινήτου και αεροπλάνου • ΙΧ: σύμβολο status, πόρτα - πόρτα, πολύ προσιτά • Αεροπλάνο: low cost carriers, ‘επιδοτούμενο’ καύσιμο • Τρένα υψηλής ταχύτητας: καινούρια, γρήγορα καιπροσιτός τρόπος επίγειας μεταφοράς • Απελευθέρωση αγοράς Λεωφορείων και Πούλμαν: • άρση του πλαφόν, η κατάργηση των αρχών και άλλων περιορισμών πολλών διεθνών υπεραστικών υπηρεσιών και απελευθέρωση του cabotage. • Αύξηση ανταγωνισμού μεταξύ λεωφορείων και των coach operators

15. Πλεονεκτήματα λεωφορείων - πούλμαν • Χρησιμοποιούν εθνικό δίκτυο – δεν χρειάζονται ιδιαίτερη υποδομή • Συμπληρώνουν τις άλλες μορφές μεταφοράς αεροπλάνο, τρένο • Πόρτα – Πόρτα • ‘Κοινωνικό’: επικοινωνία με τον οδηγό, guide, άλλους επιβάτες • Ευελιξία: διαφορετικά επίπεδα ποιότητας, ανάλογα με πελάτη • Μπορούν να εξοπλισθούν πλήρως με οπτικοακουστικά μέσα, που να μετατρέπουν την παραδοσιακή περιήγηση σε εμπειρία πολυμέσων • Φιλικό προς το περιβάλλον και με καλύτερη απόδοση από το ΙΧ και αεροπλάνο • Ασφαλέστερη μορφή μεταφοράς

16. Χαρακτηριστικά κλάδου • Έως 2% ΑΕΠ ευρωπαϊκών οικονομιών • 160.000 άτομα απασχολούνται άμεσα από ευρωπαϊκές εταιρίες τουριστικών λεωφορείων. Έμμεσα: άλλοι 480.000 (tour operators, ξεναγοί, ειδικευμένοι ταξιδιωτικοί πράκτορες) • Οι επιχειρήσεις τουριστικών λεωφορείων είναι γενικά μικρού και μεσαίου μεγέθους • Το λεωφορείο βοηθά στην ανακούφιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης: ένα λεωφορείο μπορεί να αντικαταστήσει 40 αυτοκίνητα Ι.Χ. • Η μέση απόσταση ενός ταξιδιού με λεωφορείο είναι μεταξύ 100 και 500 χλμ, χαρακτηριστικά μεγαλύτερη από το μέσο όρο ενός ταξιδιού με τρένο, συνήθως μικρότερο από τις αεροπορικές αποστάσεις • Το 68% των επιβατών τουριστών λεωφορείων μένει σε ξενοδοχείο

17. Χρήστες τουριστικών λεωφορείων • Συνήθως νέοι και συνταξιούχοι • Διακοπές με λεωφορείο και ημερήσιες εξορμήσεις: κυρίως για ηλικιωμένους • Σημαντικό ρόλο , ανεξαρτήτως ηλικίας επιβατών, στις μεταφορές (διακοπές) από και προς το αεροδρόμιο και τα ξενοδοχεία • Η ηλικία επίσης δεν παίζει μεγάλο ρόλο για τα λεωφορεία που μισθώνονται από ομάδες • Το εισιτήριο του λεωφορείου με κανονικές υπηρεσίες είναι γενικά πολύ ανταγωνιστικό σε σύγκριση με τα άλλα μέσα μεταφοράς. • Μπορούν να προσελκύσουν άτομα με μικρό προϋπολογισμό ... • ... δεν μπορούν όμως να ανταγωνιστούν τους low cost carriers

18. Niche: Υπερήλικες & άτομα με ειδικές ανάγκες • Δημογραφική μεταβολή: το 2001 στην ΕΕ των 15περιέλαβε 62 εκατ ανθρώπους άνω των 65 (1960: 34 εκατ). Μέχρι το 2010 αυτό θα φτάσει το 21% (81 εκ.) και μέχρι το 2020 30% (115 εκ.). • Στην ΕΕ των15 περίπου 45 εκατ είναι άτομα με ειδικές ανάγκες • Περίπου το 20% των ενηλίκων έχουν κάποια μορφή αναπηρίας όπως • 70% έχει δυσκολία στο περπάτημα και / ή ανέβασμα σκάλας • 41% έχει χάσει την ακοή του • 24% έχει χάσει την όρασή του Ένα στα τέσσερα (25%) νοικοκυριά έχουν ένα μέλος με ειδικές ανάγκες • Χωρίς ‘διπλομέτρημα’, περίπου 35% (135 εκ.) του πληθυσμού της Ευρώπης το 2020 θα είναι είτε άτομα με ειδικές ανάγκες είτε υπερήλικοι είτε και τα δύο

19. Προσβασιμότητα

20. Το concept Πόρτα - Πόρτα • Η μεταφορά πόρτα – πόρτα έχει παραδοσιακά δοθεί μόνο στα άτομα με ειδικές ανάγκες • Δεν υπάρχει κανένας λόγος, χρησιμοποιώντας συνδυασμό mini bus ή ταξί και λεωφορείων, να μην μπορεί να δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως υπηρεσίες τροφοδοσίαςcould not be used as feeder services to scheduled or touring coach services. • Αυτό θα ενίσχυε πολύ την ελκυστικότητα των λεωφορείων για τα ηλικιωμένα και άτομα με ειδικές ανάγκες.

21. City Tourism (Τουρισμός Πόλης) • Τα λεωφορεία παίζουν σημαντικό ρόλο • Στη Βιέννη το 15% των τουριστών φτάνει με λεωφορείο δαπανώντας € 145 – 218 / ημέρα, συνεισφέροντας περισσότερο από 15% στην τουριστική βιομηχανία της Βιέννης • Η πόλη του Λονδίνου δέχεται ετησίως 2,8 εκ. επισκέπτες με λεωφορείο και συνεισφέρει στην κρατική οικονομία περίπου UKP 300 εκ • Τα λεωφορεία προκαλούν διάφορα προβλήματα στην πλειοψηφία των πόλεων (για παράδειγμαστην Βιέννη 250 τουριστικά λεωφορεία την ημέρα και σε ημέρες αιχμής 400): • Καταγγελίες κατοίκων • Οι συχνές στάσεις των λεωφορείων έχουν ως συνέπεια τη δημιουργία κυκλοφοριακής συμφόρησης και θορύβου, καυσαέριο • Θέματα για την καλή λειτουργία των λεωφορείων στην πόλη: • Δρομολόγια λεωφορείων • Στάσεις αποβίβασης / επιβίβασης • Στάθμευση μικρής διάρκειας • Στάθμευση όλη τη νύχτα • Συγκεκριμένες ρυθμίσεις για Ιδιαίτερα Γεγονότα

22. Εξερχόμενοι τουρίστες, ανά μεταφορικό μέσο 2003 Πηγή: Eurostat

23. Αστεροποίηση • Ξεπερασμένο σύστημα της IRU • Ποιός επιβαρύνεται το κόστος ταξινόμησης: ο κατασκευαστής ή οοργανισμός που ελέγχει το σύστημα; • Στη Γερμανία ισχύει το Gutegemeinschaft Buscomfort, το οποίο προσδιορίζει την ταξινόμηση των αστεριών, αλλά μόνο το 5% του γερμανικού στόλου έχει ταξινόμηση • Στην Ολλανδία ο εσωτερικός χώρος των λεωφορείων αλλάζει ανάλογα με την εποχή:σχολικές εκδρομές με πολλά καθίσματα, ταξίδια αναψυχής με λιγότερα καθίσματα, έτσι how to rate; • Στο Βέλγιο σκέφτονται να καταργήσουν την αστεροποίηση • Πλεονέκτημα κυρίως για τους πελάτες: σαφήνεια στο επίπεδο άνεσης, τιμολόγηση.

24. Πόσο έχει απελευθερωθεί η Αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

25. Βασικές Στρατηγικές Δομής Αγοράς • Κλειστές αγορέςΠροστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων που δεν υπόκεινται σε ανταγωνισμό • Ελεγχόμενος ανταγωνισμός Αποκλειστικά δικαιώματα για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους μετά από ανταγωνιστική διαδικασία • ΑπελευθέρωσηΔεν υπάρχουν αποκλειστικά δικαιώματα, η αγορά λειτουργεί ελεύθερα

26. Αγορές ανοικτές στον ανταγωνισμό (2003)

27. Λεωφορεία – Η απελευθέρωση με μια ματιά Κλειστή Σε Μετάβαση Ελεγχόμενος Ανταγωνισμός Απελευθέρωση - Αυστρία - Βέλγιο - Ελλάδα - Λουξεμβούργο - Γερμανία - Ολλανδία - Πορτογαλία - Ιρλανδία - Δανία - Φινλανδία - Γαλλία - Ιταλία - Ισπανία - Σουηδία - Μεγ. Βρετανία

28. Πηγές εσόδων των Μέσων Μεταφοράς

29. Νέο σχέδιο Κανονισμού ΕΕ για ώρες εργασίας οδηγών • Μείωση της μέγιστης ώρας οδήγησης των επαγγελματιών οδηγών από 74 ώρες την εβδομάδα σε 56, πλέον του κανονισμού ότι οι επαγγελματίες οδηγοί περιορίζονται σε 48 ώρες την εβδομάδα για 4 μήνες • Υποχρεωτική ελάχιστη ημερήσια ξεκούραση 11 ώρες (από 8) • Υποχρεωτική ανάπαυλα 45 συνεχόμενες ώρες κάθε δύο εβδομάδες (από 24 ώρες κάθε έξι μέρες) • Αυτό αίρει τον κανόνα δώδεκα ημερών, όπου οι οδηγοί μπορούν να πάρουν το ρεπό τους στην αρχή μιας εβδομάδας και στο τέλος της επόμενης εβδομάδας, που τους δίνει μέχρι 12 διαδοχικές ημέρες στο δρόμο • Κατά συνέπεια οι οδηγοί μπορούν να πάρουν τις περιόδους ανάπαυσής τους στο σπίτι: εργασία 12 ημέρες και επιστροφή σπίτι. Τώρα ξεκουράζονται ενώ ταξιδεύουν • Κατά συνέπεια: θα μπορούσε να βλάψει τους εργαζομένους, και να αυξήσει το κόστος, λόγω μείωσης ευελιξίας και επιπλέον λογιστικών προβλημάτων • Ιδιαίτερα οξύ το πρόβλημα για την Ελλάδα λόγω του σπαστού ωραρίου τουριστικών περιοχών

30. Η Ελληνική Αγορά

31. Τα τουριστικά λεωφορεία Αγορά Λεωφορείων Τουριστικά Λεωφορείων - Πούλμαν Υπεραστικά Λεωφορεία (KTEΛ) Αστικά Λεωφορεία (OAΣA, κτλ.)

32. 2005 Συνολικός αριθμός τουριστικών λεωφορείων: 5.453 Με μέση αξία λεωφορείου€ 150.000 (κόστος + άδεια), η αξία του στόλου είναι ~ € 825.000.000

33. Τουριστικά λεωφορεία και αφίξεις Τα στοιχεία για τα λεωφορεία για τα έτη 1995 – 2004 αντιπροσωπεύουν την τάσηλόγω έλλειψης στοιχείων

34. Αναλογία αφίξεων / τουριστικών λεωφορείων

35. Ταξίδια Ελλήνων τουριστών ανά μέσο μεταφοράς

36. Λεωφορεία – Εκ. Χιλιομετρικοί Επιβάτες

37. Ανάλυση κατά περιοχή Οι αφίξεις αφορούν αφίξεις σε ξενοδοχεία, 2004 Τα τουριστικά λεωφορεία είναι τα στοιχεία του 2005

38. Καταχωρήσεις λεωφορείων – ηλικία στόλου Καταχωρήσεις τουριστικών λεωφορείων Βάσει των Καινούργιων: Καθώς η ηλικία των μεταχειρισμένων λεωφορείων είναι άγνωστη, ο κλάδος εκτιμά οτι υπάρχουν συνολικά 3.500 λεωφορεία άνω των 10 ετών 2000 – 2006: 1.094 καινούργια λεωφορεία Πηγή: ΣΕΑΑ

39. Ανάλυση ερωτηματολογίου – εταιρικό προφίλ Σύνολο Λεωφορείων: 204 => Μέσο έτος ίδρυσης 1976

40. Ανάλυση ερωτηματολογίου – τα λεωφορεία Το 48% είναι με leasing

41. Ανάλυση ερωτηματολογίου –προσωπικό

42. Ανάλυση ερωτηματολογίου– market mix

43. Ανάλυση ερωτηματολογίου – market mix

44. Ανάλυση ερωτηματολογίου – οικονομικά στοιχεία => με μέση μίσθωση/είσπραξη € 250 - 350 / ημέρα : 336 - 240 ημέρες => Έσοδα: - Γερμανία: € 100.000 - Ιρλανδία: € 64.000 => Σταθμισμένος Μ.Ο. Κόστους Κτήσης: € 133.000 (χωρίς την άδεια)

45. Τουριστικά γραφεία / τουριστικά λεωφορεία Τουριστικά γραφεία ανάτύπο εταιρίας (2002): - AE: 9,8% - EΠE: 18,1%- OE: 13,0%- EE: 3,3%- Ατομική: 54,8%- Άλλη: 1,0%

46. Country benchmarks

47. Διάφορα Θέματα του Κλάδου • Επίπεδο υπηρεσιών • Χρήση παλαιών λεωφορείων; • Ελλιπής μόρφωση οδηγών • Απεριποίητα γραφεία, έλλειψη επαγγελματισμού από το προσωπικό • Χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών της αλυσίδας των τουριστικών εταιριών • Εποχικότητα – ακολουθεί τον υπόλοιπο τουρισμό στην Ελλάδα • Αυξημένα λειτουργικά έξοδα, κυρίως λόγω αύξησης τιμής καυσίμων • Παράνομες / παράτυπες πρακτικές: • Χαμηλοί μισθοί οδηγών • Λεωφορεία χωρίς άδεια • Παράνομα καύσιμα (από πλοία, θέρμανσης κλπ) • KTEO • Περίπου 1.700 επιχειρήσεις Ελλάδα κατέχουν 5.500 τουριστικά λεωφορεία, δηλαδή περίπου 3,2λεωφορεία ανά επιχείρηση • Προβλήματα στάθμευσης, κυρίως στην Αττική

48. Διάφορα Θέματα του Κλάδου– 2 • Ελάχιστη έως καμία συνεργασία μεταξύ των μελών του κλάδου: • δεν υπάρχεισυνεταιρισμός αγορών για μείωση κόστους • δεν υπάρχει forum του κλάδου για συνεργασία • Δεν υπάρχει δυνατότητα επιβίβασης / αποβίβασης στα ξενοδοχεία • Με το υπάρχον σύστημα αδειών, οι άδειες λειτουργούν ως συνταξιοδοτικό ταμείο • Έλλειψη marketing (μικρά τουριστικά γραφεία) • Έλλειψη ενιαίας «φωνής» εκπροσώπησης • Συνεπώς δεν υπάρχει ενιαία παρουσία προς Υπουργεία / ΟΤΑ • Πού είμαστε σήμερα: σαφής εικόνα του κλάδου • Πού θέλουμε να πάμε:διατύπωση στρατηγικής με σκοπούς και στόχους • Πώς φθάνουμε εκεί:προτάσεις, σχέδιο εφαρμογής • Η επιχορήγηση ανανέωσε ένα μέρος του στόλου των τουριστικών λεωφορείων αναβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα της – πιθανώς όμως δημιουργώντας πρόβλημα σεμικρότερες επιχειρήσεις που δεν άδραξαν την ευκαιρία και παρέμειναν με παλιά λεωφορεία.

49. Θέματα ΚΤΕΛ • Τα KTEΛ, όπως και τα λεωφορεία πολλών δήμων,αναλαμβάνουν κάποιες εργασίες των τουριστικών λεωφορείων, πχ εκδρομές στην θάλασσα, σχολικές εξορμήσεις, δημόσια σχολεία και συνέδρια • Ωστόσο,σύμφωνα με το νόμο 2446 το KTEΛεπιτρέπεται να κάνει τα παραπάνω ταξίδια με τους παρακάτω όρους: • Εκδρομές στη θάλασσα εφόσον αυτό γινόταν πριν από το νέο νόμο • Σχολικές εκδρομές χωρίς διανυκτέρευση • Μεταφορά μαθητών δημοσίων σχολείων • Συνέδρια εφόσον δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από τα τουριστικά γραφεία και μετά από έγκριση 3μερούς επιτροπής (ΕΟΤ, Υπουργείο, Εκπρόσωπος Κλάδου) • Επίσης τα ΚΤΕΛ μπορούν να ιδρύσουν γραφεία τουρισμού και μέσω αυτών να έχουν τουριστικά λεωφορεία που συχνά χρησιμοποιεί και ο ιδιωτικός τομέας των τουριστικών λεωφορείων τις περιόδους αιχμής – συνεργασία του κλάδου θα κράταγε τις δουλειές εντός του κλάδου • Αθέμιτος ανταγωνισμός από OAΣA με την γραμμή 400

50. Θέματα με τη λειτουργία του Κράτους • Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα ακριβή στατιστικά στοιχεία • Απαγορεύεται η στάση / στάθμευση μπροστά σε σημαντικά αξιοθέατα • Κακές συνθήκες χώρου άφιξης στο λιμάνι του Πειραιά (ειδικά για επιβάτες κρουαζιέρας) • Κανένα ερέθισμα για τα τουριστικά λεωφορεία να γίνουν: • Πιο καθαρά, φιλικότερα προς το περιβάλλον • Πιο προσβάσιμα (αναβατήρας για αναπηρικό καρότσι κτλ.) • Αν ένα λεωφορείο επιδοτηθεί ως αναπηρικό (με 32% αντί για 25%) δεν μπορεί να μετατραπεί σε ‘κανονικό’ – αποτρέπεται η ευελιξία