Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Servisi

1. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Servisi Olgu Sunumu 19 Mart 2014 Çarşamba Ar. Gör. Dr. Nur Ece Öztaş

2. SERVİS VAKA SUNUMU19.03.2014Dr. Nur Ece Öztaş

3. 4 ay 18 günlük • Kız hasta • Şikayeti: Ateş

4. Öyküsü: Opere meningomyelosel, hidrosefali nedeniyle VP şantı olan, nörojen mesane nedeniyle takipli hastanın bir gün önce 39,5 derece ateşi olması üzerine acil servise başvurmuş. • Hiç şant enfeksiyonu geçirmemiş. • Günde 4 kez TAK yapmakta olan hastanın idrarında kötü koku, bulanıklık yokmuş. Bulantı, kusma olmamış. Largopen profilaksisi almaktaymış.

5. Özgeçmiş Prenatal: Annenin 2.gebeliği. Gebeliği boyunca düzenli doktor kontrolü ve ultrasonografi kontrolü var. Ultrasonografi kontrollerinde gebeliğin 5. ayında hidrosefali, meningomyelosel başlanmış. Natal: C/S ile, 37+4 GH, Apgar 5/7 ile doğmuş. Postnatal:1. gün VP Şant operasyonu olmuş. Aşılar : Aşıları tam. Geçirdiği hastalıklar:YDYBÜ’de yatış Alerji: Özellik yok. Parazit, PICA : Özellik yok.

6. Soygeçmiş • Anne:23 yaş, Ev hanımı, sağ-sağlıklı • Baba:28 yaş, işçi, Hepatit B taşıyıcısı • Akrabalık: yok • 1. Çocuk:3,5 yaş, Erkek, sağ-sağlıklı • 2. Çocuk: Hastamız • Ailede sürekli hastalık: yok

7. Fizik muayene Ateş: 38.1 °C Boy: 59 cm (10 p) Nabız: 150/dk Kilo:7 kg (75 p) SS: 44/dk Baş çevresi: 40,5 cm(25-50 p) TA: 80/50 mm/Hg SPO2 : % 98 BCG skarı: +

8. Fizik Muayene • Genel durum:iyi • Cilt: Turgor, tonus doğal. Ödem, siyanoz, sarılık yok.Döküntü yok. • Baş-Boyun: Saç ve saçlı deri doğal, kafa yapısı simetrik, boyunda kitle, LAP yok. Ön fontanel 2x1 cm , normal bombelikte. • KBB: Burun akıntısı mevcut.Orofarenks hiperemik, tonsiller doğal. • Gözler: Bilateral ışık rekleksi doğal, pupiller izokorik. Gzöler hareketli. • SS: Her iki hemitoraks solunuma eşit katılıyor. Toraks deformitesi yok. Ral ve ronküs yok. Ekspryum uzunluğu yok. • KVS: S1(+), S2(+) doğal S3 yok. Üfürüm yok. AFN +/+ • GİS: Batın rahat, defans-rebound yok, hepatosplenomegali yok, traube açık • GÜS: Haricen kız. Anomali yok • NMS:Bilinç açık. Çevreyle ilgili. Ense sertliği yok. Patolojik bulgu yok. • Ekstremiteler: Kas kitlesi ve tonus doğal.Deformite yok. .

9. Laboratuvar • WBC: 29800 /mm³ • ANS: 17200/mm³ • HGB: 11.1 g/dl • PLT: 394000 /mm³ • MCV: 69,9 fl • CRP:5,27 mg/dl • Glukoz: 104 mg/dl • Kreatinin: 0,44 mg/dl • AST: 21 U/L • ALT: 7 U/L • Na: 132 mEq/L • K:4,64 mEq/L • Ca: 9.7 mg/dl • Albümin: 3,87 g/dl

10. Tetkik • Periferik Yayma: • %62 Nötrofil • %36 Lenfosit • %2 Eozinofil

11. Tam İdrar Tetkiki Ph: 6.0 Dansite:1015 Kan :negatif Lökosit: ++ Glukoz : negatif Protein: negatif Bilüribin: negatif Keton: negatif Ürobilinojen: normal İdrar Sedimenti: Bol lökosit, lökosit kümeleri mevcut.

12. ÖN TANILAR?

13. Klinik İzlem • Hastada ön tanı olarak şant enfeksiyonu/ idrar yolu enfeksiyonu düşünüldü. • Şant enfeksiyonunu ekarte etmek amacıyla beyin cerrahisine danışılarak LP yapılmış. Çok az miktarda BOS örneği geldiği için sadece kültüre gönderilebilmiş.

14. Hastada şant enfeksiyonu ekarte edilemediği için Ç.Enfeksiyon Hastalıkları’na danışılarak Vankomisin+ Seftazidim tedavisi başlanmış. • Hasta servise yatırılarak izleme alındı.

15. Vankomisin+ Seftazidim tedavisinin 3. gününde BOS kültüründe üreme sinyali olmadığı öğrenildi. • İdrar kültüründe 100 000 cfu/ml ESBL+ E.Coli üremesi oldu. • Hasta idrar yolu enfeksiyonu tanısıyla Vankomisin+ Seftazidim tedavisi kesildi. • İdrar kültürü alınarak duyarlı olduğu Meropenem+ Gentamisin tedavisi başlandı.

16. İdrar Yolu Enfeksiyonu • Çocukluk çağında en sık görülen enfeksiyonlardan biridir • Erkeklerin %1’inde , kızların %3-5 ‘inde görülür. • Kızlarda ilk İYE genelde ilk 5 yaşta ortaya çıkar,süt çocukluğu döneminde ve tuvalet eğitimine denk gelen dönemde pik yapar. • İlk İYE’den sonra kızların %0-80’inde 1 ay içinde ikinci İYE ortaya çıkar. • Erkeklerde İYE ilk 1 yaşta görülür. • <1 yaş: E/K: 2,8-5,4/1 >1 yaş: E/K: 1/10

17. Erken tanı, yeterli tedavi, düzenli izlem önemli • 2 yaşına kadar açıklanamayan ateşi olan tüm çocuklarda İYE düşünülmelidir. • Skar riski!

18. Etkenler • İYE etkeni %60-80 E.coli • Proteus, Klebsiella • Anotomik bozukluklar,tekrarlayan ilaç kullanımı, cerrahi gişimler • S Auerus, • Pseudomonas, • Enterokok, • S.epidermitis, • Grup b streptokok, • H. influenza

19. Risk Faktörleri • Kız çocuk • Sünnetsiz erkek • Anatomik bozukluklar • Nörojen mesane • VUR • Tuvalet eğitimi • İşeme disfonksiyonu • Obstruktif Üropati • Makattan öne doğru temizlik • Sıkı iç çamaşır • Konstipasyon

20. Klinik Sınıflama • Piyelonefrit Karın ya da yan ağrısı, ateş, halsizlik, bulantı, kusma, ishal, sarılık, huzursuzluk, tartı kaybı Skarla sonuçlanabilir! Risk 3 yaşından önce en fazladır! • Sistit Dizüri, sıkışma, sık idrara gitme suprapubik ağrı, inkontinans, kötü kokulu idrar Ateşe ve skara yol açmaz. • Asemptomatik Bakteriüri Çoğunlukla kızlarda, enfeksiyon bulgusu olmasızın idrar kültürü pozitif olması

21. Klinik Bulgular • Yenidoğan -Ateş -Solukluk -Emmeme -Kusma -Huzursuzluk • 2 ay-2 yaş -Emmeme -Ateş -Kusma -Kötü kokulu idrar -Karın ağrısı -Huzursuzluk • 2-6 yaş -Kusma -Karın ağrısı -Ateş -Kötü kokulu idrar yapma -İdrar kaçırma -Dizüri, sık idrar yapma, idrara sıkışma • 6 yaş- Adolesan - Ateş - Kusma, karın ağrısı - Yan ağrısı - Kötü kokulu idrar - Dizüri, idrara sıkışma, sık idrar yapma - Enürezis - Konstipasyon

22. TANI • Tanı idrar kültürü ile konur! İdrar toplama yöntemleri: • Suprapubik aspirasyon • Kateterizasyon • Orta akım • Bağlama Bağlama yöntemi ile alınan kültürle İYE tanısı konmaz!

23. İdrar örneğinin beklemeden ekimi önemlidir,çünkü oda sıcaklığında 60 dakikadan fazla durursa ,idrar enfekte olmadığı halde minör kontaminantların çoğalması hatalı olarak İYE’yi düşündürebilir.Kültür ekilene dek idrar bzdolabında bekletilmelidir.

24. Tam İdrar Tetkiki • Piyüri (Olmayabilir!) • Mikroskopik hematüri (Sistitte sık) • Nitrit: Diyetteki nitratın gram negatif bakteriler tarafından parçalanması ile oluşur. Pozitifliği İYE için büyük oranda tanısaldır. Ancak duyarlılığı düşük olup tanıyı ekarte ettirmez. • Lökosit Esteraz: İYE için oldukça duyarlıdır.

25. Piyüri Nedenleri En sık: • İYE • Gastroenterit • Dehidratasyon • Ateş • Taş

26. İdrar Mikroskopisi • Taze, asidik idrar örneği olmalı • Kültür sonucu çıkana dek ön tanı koymamızı sağlar! • Bakteri ve lökositi göstermede %99 duyarlı

27. Laboratuvar • Lökositoz • Nötrofili • Eritrosit Sedimentasyon Hızı ve CRP yüksekliği • Pyelonefritte sepsis sık görüldüğünden özellikle süt çocuklarında kan kültürü alınmalıdır.

28. Görüntüleme Amaç: Enfeksiyona eğilim oluşturan anatomik faktörlerin belirlenmesi • USG : Hidronefroz, abse, skar, böbrek boyutları, anomaliler, pyobefroz • VCUG : VUR • DMSA: Akut pyelonefrit, skar • BT

29. Ampirik Tedavi • <2 ay Parenteral: -Sefotaksim (150 mg/kg/g) + Ampisilin (100 mg/kg/g) ,iv/im -Seftriakson (75 mg/kg/g) ,iv/im -Ampisilin (100 mg/kg/g) +Gentamisin (3.5-5 mg/kg/doz <7 gün, 5-7.5 mg/kg/doz >7 gün) ,iv/im

30. 2 ay-18 yaş Ağızdan: -Nitrofurantoin (5-7 mg/kg), 3-10 Gün -TMP-SMX (5-10 mg/kg/g), 3-10 gün -Amoksisilin Klavulanat (20-40 mg/kg), 3-10 gün -Sefaleksin (25-50 mg/kg/g), 10 gün Parenteral: -Seftriakson (50-75 mg/kg/g) -Ampisilin (100 mg/kg/g) -Sefotaksim (150 m/kg/g) +Ampisilin (100 mg/kg/g) -Ampisilin (100 mg/kg/g)+ Gentamisin (5-7.5 mg/kg/doz)

31. Etkene göre tedavi • Kültür sonuçlandıktan sonra antibiyograma göre tedavi düzenlenir.

32. Komplikasyonlar • Tekrarlayan İdrar yolu Enfeksiyonu • VUR • Skar • Son dönem böbrek hastalığı • Hipertansiyon

33. TEŞEKKÜRLER..