Perspektywa finansowa 2014-2020 – założenia wsparcia JST

1. Perspektywa finansowa 2014-2020 – założenia wsparcia JST Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Forum Sekretarzy Samorządów Polski Południowej Kraków, 3 grudnia 2013 r.

2. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 Model rozwoju Małopolski w perspektywie do 2030 r. bazować będzie na równoległym wspieraniu obszarów i ośrodków zapewniających wzrost gospodarczy oraz tworzeniu warunków dla poprawy szans na rozwój w pozostałych częściach województwa. Oznacza to odejście od polityki wyrównawczej na rzecz wykorzystania potencjału regionalnych biegunów wzrostu. W tym celu dążyć będziemy m. in. do koncentracji działań i środków dla wykorzystania przewagi konkurencyjnej oraz specjalizacji regionalnej w ujęciu branżowym i terytorialnym.

3. W horyzoncie najbliższych 10 lat chcemy skoncentrować aktywność samorządu województwa wokół: 7obszarów strategicznej interwencjidla rozwoju Małopolski

4. 3 PRIORYTETY + 5 CELÓW = EUROPA 2020 3% PKB UE na badania i rozwój 10% przedwcześnie kończących naukę (z 15%) -20 mln zagrożonych ubóstwem 75% zatrudnienie osób 20-64 (z 69%) 20/20/20% w zakresie klimatu i energii

5. CELE TEMATYCZNE FUNDUSZY SPÓJNOŚCI 2014-2020 Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu

6. Realizacja celów Strategii Europa 2020 • Wzmocnienie partnerstwa i zarządzania • Koncentracja na celach i efektach • Nagradzanie za wydajność i efektywność • Wspieranie zintegrowanego programowania • Wzmacnianie spójności terytorialnej • Ulepszenie monitoringu postępów w realizacji celów • Usprawnienie i uproszczenie systemu wydatkowania środków CELE STAWIANE PRZED OKRESEM 2014-2020

7. Budżet 2014 - 2020 • Zgodnie z przyjętym porozumieniem z 7-8 lutego br. , łącznie z budżetu UE środki dla Polski wyniosłyby 105,8 mld euro (441,0 mld zł) , w tym na: • politykę spójności - 72,9 mld euro (303,6 mld zł), • Wspólną Politykę Rolną - 28,5 mld euro (118,8 mld zł).

8. WYKAZ PROGRAMÓW OPERACYJNYCH W LATACH 2014-2020

9. PORÓWNANIE ALOKACJI NA RPO W PERSPEKTYWACH 2007-2013 I 2014-2020

10. 3. AKTYWNA GOSPODARCZO MAŁOPOLSKA • 5. OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO • 7. NOWOCZESNA INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA DLA ROZWOJU SPOŁ.-GOSP. • 9. REGION SPÓJNY SPOŁECZNIE • EFS+EFRR • 12. POMOC TECHNICZNA • EFS • 8. OTWARTY RYNEK PRACY • EFS • 6. DZIEDZICTWO REGIONALNE • 4. REGIONALNA POLITYKA ENERGETYCZNA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU • 10. WIEDZA I KOMPETENCJE MIESZKAŃCÓW • EFS Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020 • 1. Warunki dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy • 2. CYFROWA MAŁOPOLSKA • 11. REWITALIZACJA PRZESTRZENI REGIONALNEJ • EFRR+EFS OŚ PRIORYTETOWA 1-FUNDUSZOWA EFRR LUB EFS OŚ PRIORYTETOWA Z UDZIAŁEM EFRR i EFS

11. DWUFUNDUSZOWY MRPO 2014-2020

12. Różnice pomiędzy perspektywami - EFS • Zakres wsparcia EFS jest zbliżony do obecnego, choć zauważalne jest wzmocnienie następujących aspektów: • promocja równości płci i niedyskryminacji • szczególne wsparcie dla osób niepełnosprawnych • transnarodowa mobilność pracowników • wzmocnienie roli partnerów społecznych w tym NGO (budowa ich potencjału oraz włączenie w działania wspierane przez EFS) • Nowością w EFS są: • Z jednej strony rozdrobnienie – aż 18 priorytetów inwestycyjnych ,z drugiej zaś koncentracja tematyczna -> 60% środków na 4 z nich. • walka z ubóstwem (20% środków), pomoc żywnościowa dla osób najbardziej potrzebujących • Niektóre priorytety np. „równość mężczyzn i kobiet oraz godzenie życia zawodowego i prywatnego”, „zwalczanie dyskryminacji (…)” mają charakter horyzontalny • wprowadzenie uproszczonych opcji kosztowych dla projektów do 50/100 tys. EUR

13. Różnice pomiędzy perspektywami - EFRR • w obszarach: • instytucje/infrastruktura kultury • dziedzictwo kulturowe • turystyka • wskazują, iż zostały one zmarginalizowane w porównaniu do uregulowań dotyczących EFRR dla obecnej perspektywy finansowej. Co więcej rodzą one pytania i wątpliwości. • W świetle zaproponowanych zapisów rozporządzenia: • potencjalnie możliwe założenie, że sektor turystyki wspierany będzie w ramach dotacji dla MŚP • wsparcie dziedzictwa kulturowegoprzewidziane jest wprost w rozporządzeniu - priorytet dot. ochrony środowiska, problematyczna pozostaje jednak kwestia jego właściwej definicji.

14. Różnice pomiędzy perspektywami - EFRR • Propozycje dotyczące zakresu interwencji EFRR w obszarze: • transportu • wskazują, iż akcent zostaje położny na aspekt zrównoważonego rozwoju – transport zorganizowany oraz wzrost przepustowości najważniejszej infrastruktury sieciowej. • W świetle zaproponowanych zapisów rozporządzenia: • jest to perspektywa dedykowana transportowi kolejowemu oraz systemom transportu miejskiego • priorytetemstają się inwestycje w sieć TEN-T • dopuszczono inwestycje mające na celu łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T– nie dookreślając ww. pojęć, co rodzi pytania o zakres dopuszczalnego wsparcia, np. w odniesieniu do infrastruktury drogowej.

15. WARUNKI BRZEGOWE NA LATA 2014-2020 1. Dofinansowanie z UE maksymalnie do 85% wartości wydatków kwalifikowalnych; 2. Wydatki stanowiące podatek od wartości dodanej (VAT) są kwalifikowalne, jeśli nie istnieje możliwość ich odzyskania na mocy prawodawstwa krajowego dot. VAT. (analogicznie do obecnych zapisów MRPO); 3. Zakup gruntów nie może przekraczać 10% łącznych wydatków kwalifikowalnych dla danej operacji (analogicznie do zapisów obecnego MRPO); 4. W przypadku wystąpienie pomocy publicznej – przewidywane zmniejszenie intensywnościi wsparcia (w przypadku Regionalnej pomocy Inwestycyjnej dla Małopolski do 35%); 5. Brak wkładu krajowego na poziomie Programu Operacyjnego; 6. Większe wykorzystanie instrumentów zwrotnych, bądź mieszanych zwrotno-dotacyjnych (instrumenty finansowe kosztem bezzwrotnych dotacji) 7. Brak możliwości refundowania kosztów inwestycji zakończonych przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

16. WYZWANIA DLAJST • Jeszcze większy strumień finansowy na realizację zarówno projektów infrastrukturalnych, jak i miękkich; • Bardziej zintegrowane podejście – nowa infrastruktura powinna uzupełniać realizację celów społecznych; • JST będą nadal głównym beneficjentem wsparcia w ramach Programu Regionalnego. • Zapewnienie środków na wkład własny– w szczególności w przypadku projektów z pomocą publiczną w większym wymiarze niż obecnie; • Konieczność zwrotu całości bądź części wsparcia w przypadku instrumentów finansowych; • Konieczność podejścia bardziej zintegrowanego; • Skupienie się nie tylko na realizacji projektu, ale na jego dalszym utrzymaniu

17. WYZWANIA - PERSPEKTYWAWŁADZ REGIONALNYCH Z punktu widzenia samorządów województw – nie tylko jako wspólnot, ale również jako instytucji mających znaczący udział w zarządzaniu środkami UE na lata 2007-2013 oraz 2014-2020 – kolosalne znaczenie ma kwestia dalszej możliwości rozwoju JST i zapewnienie środków na wkład własny do projektów współfinansowanych z UE. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących finansowania projektów inwestycyjnych z udziałem funduszy Unii Europejskiej szczególną uwagę należy zwrócić na badanie zdolności do obsługi zadłużenia poszczególnych jednostek samorządu oraz określenie warunków utrzymania ich płynności finansowej. Badania przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, wyraźnie potwierdzają, iż kluczowe jest zapewnienie stabilnej bazy dochodów własnych JST. Ponadto, bardzo ważnym aspektem jest zastosowanie począwszy od 2014 r. nowej formuły liczenia wskaźnika zadłużenia, które może dla wielu jednostek samorządu terytorialnego stanowić poważne ograniczenie możliwości zaciągania nowego długu wspierającego udział własny w finasowaniu projektów unijnych.

18. ZAPEWNIENIE WKŁADU WŁASNEGO - DOCHODYJST Za raportem W. Misiąga przygotowanego dla MRR: Analiza dochodów, wydatków i zobowiązań JST w latach 2008–2011 i ich prognozy na lata 2012–2020, w kontekście (…) zapewnienia wkładu własnego do projektów UE; Warzsawa, Rzeszów 2012 • Od 2010 r. obserwujemy obniżenie tempa wzrostu dochodów JST. • Wyższe dochody JST to efekt zwiększonych transferów, przede wszystkim z budżetu państwa, w tym transferów środków unijnych. Dochody własne, liczone w cenach stałych, zmniejszyły się pomiędzy 2008 a 2011 rokiem o 2,3%. • W dochodach podatkowych widać wyraźny spadek realnych wpływów w niemal wszystkich rodzajach JST. • PIT jest źródłem największych dochodów własnych JST. W latach 2008–2011 do budżetów JST wpłynęły dochody z PIT w łącznej wysokości 112 mld zł, co stanowi ponad 35% dochodów własnych. Realne wpływy sektora z PIT zmniejszyły się badanym okresie o 7%.

19. ZAPEWNIENIE WKŁADU WŁASNEGO - DOCHODYJST Źródło: Analiza dochodów, wydatków i zobowiązań JST w latach 2008–2011 i ich prognozy na lata 2012–2020, w kontekście (…) zapewnienia wkładu własnego do projektów UE; Warzsawa, Rzeszów 2012

20. SUBREGIONYW POLITYCE ROZWOJU MAŁOPOLSKI

21. SUBREGIONALNY PROGRAM ROZWOJU zmiany w stosunku do v.1 • Zmiany w zakresie interwencji: • Uzupełnienie obszarów wsparcia o gospodarkę wodno-ściekową • Aktualna alokacja MRPO v2 dla SPR:667 mln euro

22. AKTUALNA ALOKACJA NA SPR

23. AKTUALNA ALOKACJA NA SPR

24. ZADANIA I KOMPETENCJE FORÓW SUBREGIONALNYCH (1) • Realizacja zasady partnerstwa w ramach regionalnej polityki rozwoju • Charakter opiniodawczo-doradczy wobec działań Zarządu Województwa Małopolskiego (ZWM) w zakresie polityki wspierania rozwoju subregionów: • wyrażanie stanowisk w sprawach istotnych z punktu widzenia rozwoju danego subregionu, • formułowanie wniosków, opinii oraz postulatów w pracach nad Subregionalnym Programem Rozwoju (SPR), • prowadzenie debaty strategicznej i opracowanie listy rankingowej w odniesieniu do propozycji przedsięwzięć subregionalnych,

25. ZADANIA I KOMPETENCJE FORÓW SUBREGIONALNYCH (2) • negocjowanie i uzgadnianie wykazu przedsięwzięć subregionalnych, • dokonywanie okresowych przeglądów stanu realizacji SPR, • w uzasadnionych przypadkach, rekomendowanie ZWM potrzeby dokonania aktualizacji SPR, w tym: • rozszerzanie wykazu o nowe przedsięwzięcia • usunięcie z wykazu przedsięwzięć nie realizowanych i nie rokujących na realizację.

26. ZAKRES WSPARCIA SUBREGIONALNEGO PROGRAMU ROZWOJU (1) • Infrastruktura rozwoju gospodarczego • kompleksowe uzbrojenie / dozbrojenie stref aktywności gospodarczej, tworzenia na ich terenie wewnętrznych układów komunikacyjnych oraz wyposażenia ich w niezbędne dla ich funkcjonowania budynki i budowle • tworzenie i rozwój infrastruktury inkubatorów przedsiębiorczości • Rozbudowa i modernizacja systemów ciepłowniczych i grzewczych • rozbudowa i modernizacja systemów ciepłowniczych i grzewczych w szczególności w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych ze źródeł lokalnych przy wykorzystywaniu paliwa stałego) do centralnego źródła ciepła wraz z podłączeniem obiektu do sieci; • realizacja gminnych programów niskiej emisji

27. ZAKRES WSPARCIA SUBREGIONALNEGO PROGRAMU ROZWOJU (2) • Zrównoważony transport miejski • zakup środków transportu na potrzeby obsługi miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie – tabor autobusowy • modernizacja taboru transportu zbiorowego pod kątem ograniczeń emisji substancji szkodliwych • przedsięwzięcia z zakresu wspomagania zarządzania systemami miejskiego transportu zbiorowego • integracja różnych środków transportu, jak np. węzły (centra) przesiadkowe, systemy Park & Ride, systemy wspólnych opłat za przewozy, organizacja i koordynacja rozkładów jazdy • inwestycje w urządzenia / rozwiązania z zakresu telematycznych systemów zarządzania ruchem i obsługi podróżnych • rozwiązania z zakresu organizacji ruchu, ułatwiające sprawne poruszanie się pojazdów komunikacji zbiorowej

28. ZAKRES WSPARCIA SUBREGIONALNEGO PROGRAMU ROZWOJU (3) • Inwestycje w gospodarce wodno-ściekowej • budowa sieci kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków • inwestycje w zakresie instalacji służących do odwadniania osadów ściekowych • utrzymanie i rozbudowa systemów zaopatrzenia w wodę i optymalizacja zużycia wody • Ochrona, udostępnianie i promocja dziedzictwa naturalnego • rozwój i promocja szlaków turystycznych i rekreacyjnych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą • zagospodarowanie na cele turystyczne obszarów w otoczeniu zbiorników i cieków wodnych • podnoszenie standardu parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody oraz tworzenie centrów ochrony różnorodności biologicznej na obszarach miejskich i pozamiejskich

29. ZAKRES WSPARCIA SUBREGIONALNEGO PROGRAMU ROZWOJU (4) • Drogi o znaczeniu subregionalnym • inwestycje z zakresu budowy, przebudowy oraz modernizacji dróg o znaczeniu subregionalnym • budowa, przebudowa oraz modernizacja obiektów mostowych, wiaduktów estakad i innych obiektów inżynieryjnych zlokalizowanych w ciągach dróg o znaczeniu subregionalnym • budowa obwodnic miast i miejscowości obciążonych dużą uciążliwością ruchu tranzytowego zlokalizowanych w ciągach dróg o znaczeniu subregionalnym • Drogi o znaczeniu subregionalnym - drogi zbiorcze niższej kategorii niż droga wojewódzka, stanowiące drugo lub trzeciorzędne połączenie do sieci TEN-T lub prowadzące do drugo- lub trzeciorzędnych węzłów TEN-T poprzez subregionalne węzły transportowe

30. ZAKRES WSPARCIA SUBREGIONALNEGO PROGRAMU ROZWOJU (5) • Upowszechnienie usług opiekuńczych • tworzenie miejsc pobytu czasowego dla osób starszych i niepełnosprawnych • tworzenie centrów wsparcia opiekunów nieformalnych osób starszych • Rozwój sieci wsparcia ekonomii społecznej • działania animacyjne na rzecz podejmowania działalności w sektorze ekonomii społecznej • wsparcie szkoleniowo-doradcze oraz usługi biznesowe dla podmiotów ekonomii społecznej (PES) • poszukiwanie i testowanie długookresowych źródeł finansowania działalności PES • Infrastruktura społeczna i ochrony zdrowia o znaczeniu subregionalnym

31. ZAKRES WSPARCIA SUBREGIONALNEGO PROGRAMU ROZWOJU (6) • Rozwój szkolnictwa zawodowego • m.in.: • wsparcie kształcenia zawodowego w tym programy współpracy szkolnictwa zawodowego z przedsiębiorcami – m.in. staże dla uczniów i uczennic • uzupełniająco – rozwój kompetencji zawodowych i społecznych kadr wspieranych placówek • inwestycje w infrastrukturę szkolnictwa zawodowe go w ramach cross-financing • Rewitalizacja fizyczna i społeczna zdegradowanych obszarów miejskich • rewitalizacja fizyczna przestrzeni publicznych, obiektów użyteczności publicznej, zabudowy mieszkaniowej (części wspólne budynków), lokalnej infrastruktury społecznej • realizacja działań mających na celu ożywienie społeczne zdegradowanych obszarów miejskich

32. REGIONALNE PROJEKTY FLAGOWE – wsparcie w ramach pomocy technicznej MRPO 2007-2013

33. DIAMENT PLUS Podniesienie efektywności wsparcia dla rozwoju talentów i uzdolnień uzdolnionych uczniów szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich z Małopolski. MAŁOPOLSKA CHMURA EDUKACYJNA Celem projektu jest stworzenie ram współpracy szkół wyższych z szkołami ponadgimnazjalnymi dla rozbudzania zainteresowań młodzieży kierunkami kształcenia zgodnymi z inteligentną specjalizacją regionu REGIONALNE PROJEKTY FLAGOWE – Programy Strategiczne CENTRUM ZAPEWNIANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W MAŁOPOLSCE Poprawa jakości szkoleń oferowanych dla Małopolan w różnych formach oraz zwiększenie motywacji do korzystania ze szkoleń osób dorosłych i pracodawców. Wprowadzenie mechanizmu bonu szkoleniowego - wprowadzenie bonu szkoleniowego jako podmiotowego instrumentu finansowania kształcenia. • SZYBKA KOLEJ AGLOMERACYJNA • Przedsięwzięcia: • Zakup taboru • Węzły przesiadkowe z parkingami „parkuj i jedź” • Integracja transportu szynowego i kołowego, w tym integracja z transportem miejskim (wspólny bilet - bilet elektroniczny, integracja taryfowa) • System informacji dla pasażerów • Wspieranie budowy łącznicy kolejowej Kraków Zabłocie – Kraków Krzemionki

34. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ