H álskirtlataka - Ábendingar

1. Hálskirtlataka- Ábendingar Kristján Óli Jónsson

2. Hálskirtlar Lateraltí oropharynx HlutiafWaldeyer’shringnum Vaxagjarnanniðuríhypopharynx Getalíkavaxiðuppínasopharynx

3. Hálskirtlar Einungis efferent sogæðar Dreneratilsuperior deep cervical/jugular hálseitla 10-30 djúparcryptur Taka sýniúrkoki Antigen processing squamous epithelium Undirliggjandi B-og T-frumur

4. Hálskirtlar • Hypertrophy íkjölfarsýkinga • Stasis ícryptum: Cryptitis • Getavaldiðstíflu • Kæfisvefn • Nefmælgi • Klassískur pathogen • Group A Streptococcus • Mýmargiraðrir • Vandamálsem vex afmanni

5. Hálskirtlataka • Afar algengaðgerð • 500.000 áárií BNA • Ferfækkandi • Ábendingarhafaveriðtalsvertdeilumál • Skorturá evidence • Áhrifáónæmiskerfi • IgG, IgM & IgA virðastlækkalítillega • Virðistekkihafa clinically significant áhrifásýkingarhættu

6. AAO-HNS guidelines 2000 • Ekkigerðurgreinarmunurábörnumogfullorðnum • Hálskirtlatakaefeittafeftirfarandi: • Þrjáreðafleirihálsbólgurááriþráttfyrirlyfjameðferð • Tonsillar hypertrophy semveldurvaxtartruflunímunni/andliti • Tonsillar hypertrophy semveldurefriloftvegastíflu/slæmridysphagiu/ kæfisvefn/ hjartafylgikvillum • Peritonsillar abscess semsvararekkilyfjameðferð/dreneringu • Viðvarandivontbragðímunni/halitosis vegnakrónísks tonsillitis semsvararekkilyfjagjöf • Krónískur/endurtekinn tonsillitis tengdurberaástandiá streptococcus semsvararekkilyfjameðferð • Asymmetrísk hypertrophy álitinveraillkynjasjúkdómur

7. Stíflaíöndunarvegi • Algengastaábendingíbörnum • Algjörábendingfyriraðgerð: • Kæfisvefnskv. sögu/skoðuneðapolysomnography • Corpulmonale • Aðrarábendingarvafasamar • MetaanalýsaeftirBrietzke et al. • 355 börnmeð: • >110 apneuráklst. • <90% SO2 • 82,9% áranguríaðnormalisera PSG

8. Endurteknarhálsbólgur • Algengastaábendingífullorðnum • Cochrane meta-analýsa • Hálskirtlatakafækkardögumafhálsbólguhjábörnum • Áhrifinerumeirihjáþeimbörnumsemþjástafverriköstum • Ísjúklingmeðmeðalslæmansjúkdómskiptá 22 dögumfyrir 17 afhálsverkjum • Kosturaðskiptaeinufyrirsjánleguverkjakastifyrirófyrirsjáanleg • Samtmörgbörnsemskánaafsjálfusér

9. Endurteknarhálsbólgur • Ábendingarfyriraðgerð: • Hálsbólgavegna tonsillitis • Heftandihálsbólga • - 7 köstá 1 ári • - 5 köstá 2 árum • - 3 köstá 3 árum • Scottish Intercollegiate Guidelines Network, apríl2010

10. Vafaábendingar • Krónískhálskirtlabólga • Lítill evidence • Geturáttréttásérefönnurmeðferðskilarengu • Beta-lactamasaþolinsýklalyf • Peritonsillar abscess • Lítill evidence • Spectrum frástökuatvikiíunglingyfiríendurtekiðvandamálíyngribörnum • Taka efþarfhvorteðeraðsvæfa?

11. Vafaábendingar • Halitosis • Lítillevidence • Dysphagia • Stækkaðirkirtlargetahindraðlokunámjúkgóm • Geturáttréttásér, sérstaklegaefvanþrif • Streptococcaberar • 5-40% fólksberar • Fjarlægjakirtlaefekkitekstaðupprætaog saga um rheumatic fever/gauklabólgurífjölskyldu? • Takmarkaður evidence

12. Vafaábendingar • Blæðingarfráhálskirtlum • Venjulegaunntaðbrennafyrir • Taka efekkigenguraðbrenna? • Periodic fever with aphthous stomatitis, pharyngitis and adenitis (PFAPA syndrome) • Arfgengursjálfsofnæmissjúkdómur • Köstafhitaí 3-6 daga, apthous ulcer ogadenopathy/pharyngitis • Benign sjúkdómur • Evidence fyrirminnkuðumköstum

13. Vafaábendingar • IgA nephropathy • Hálskirtlatakaminnkar IgA ísermi • Takmarkaður evidence en virðistgetahægtásjúkdómsgangtillengritíma • Guttate psoriasis • Streptococcal superantigen kenning ímeinmyndun • Evidence lítillfyrirsýklalyfjagjöf • Evidence enginnfyrirhálskirtlatöku(cochrane)

14. Niðurstaða? Ífjarveru absolute ábendingaergjarnanmæltmeðpersónulegrinálgunfyrirhvernsjúkling

15. TAKK FYRIR