1 / 47

Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

RASYONEL FARMAKOTERAPİ (RFT) EĞİTİMİ, GRONİNGEN MODELİ ve RFT İLKELERİ. Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. Sağlık Harcamalarının Artışı. Sağlık harcamaları son yıllarda dramatik bir artış göstermektedir. Örneğin:

veronica-whitehead
Download Presentation

Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. RASYONEL FARMAKOTERAPİ (RFT) EĞİTİMİ, GRONİNGEN MODELİ ve RFT İLKELERİ Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

  2. Sağlık Harcamalarının Artışı • Sağlık harcamaları son yıllarda dramatik bir artış göstermektedir. Örneğin: • 2002'de Türkiye'nin toplam ilaç harcaması 4 milyar lira iken • 2009 sonunda 16 milyar lira oldu.

  3. 2002-2010 • Sağlık Bakanlığı'nın bütçesi 3 milyar TL den, 18 milyar TL’ye çıkmıştır. • Türkiye'nin milli gelirinin 3 kat artmasına rağmen sağlığa ayrılan bütçe 6 kat arttı. • 2002’de bir kişinin yılda, doktora başvurma sayısı ortalama 2.7 iken bugün bu sayı 7’dir…

  4. SON ÜÇ YILDA SGK ÖDEMELERİ (MİLYAR TL)

  5. Kamu ilaç harcamaları milyon TL (1999-2006)

  6. Türkiye İlaç Pazarı – Askersiz İşgal? Dr. Salih Mollahaliloğlu’ndan Alınmıştır. 22-23 Aralık-2006 AİK Çalıştayı-Ankara

  7. İLAÇ TÜKETİMİ NİÇİN ARTIYOR? • Nüfusumuz ikiye-üçe katlanmadığına, dövizde hiçbir artış olmadığına, çok ilaç kullanmak daha sağlıklı olmak mânasına gelmediğine göre; • İlaç tüketimindeki bu inanılmaz artışı ilaç israfı olarak tanımlamak doğru olacaktır.

  8. HASTALIK TİCARETİ • Olmayan hastalıklar yaratmak, • Kendiliğinden geçecek tedavi edilmesi gerekmeyen, önemi olmayan bazı şikayetleri hastalık haline getirmek, • Hayatın âdet görme, hamilelik, yaşlanma, menopoz… gibi tabii dönemlerini ilaç kullanılması gereken hastalıklar hâline dönüştürmek…

  9. Mümessillerle ilaç tanıtımı • Amerika’ da ilaç firmalarının ilaç tanıtımı için bir senede harcadıkları 15.7 milyar doların 4.8 milyarının propagandistlerin doktorlarla bire-bir görüşmelerine sarf edildiği bildiriliyor. • İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası (İEİS) açıklaması: Türkiye’de ilaç tanıtımında görev alan 15 bin kişi mevcuttur.

  10. Tüm alerjiler için tek aşıyla çözüm • İsviçreli bir biyoteknoloji firması tüm alerjileri, hatta astım ve egzamayı bile önleyebilecek bir aşı geliştirdi. Henüz test aşamasında olan ve 4 yıl içinde piyasaya sürülmesi beklenen aşının milyonlarca insanın hayatını kolaylaştıracağı belirtiliyor.

  11. İLAÇLI STENT BEDELLERİ Danıştay 10. Dairesi: • Hasta tarafından bedeli mukabilinde piyasadan temin edilen tıbbi malzemenin (stentin) bedelinin ödenmeyerek “hastanın sağlık hizmetine erişim hakkının engellenmesi veya ağır bir maddi yük altında bırakılmasının” • "sağlıklı yaşam hakkı ve sosyal devlet ilkesi ile bağdaşmadığı" ifade edilen kararda, tedavi giderlerinin tamamının (stent bedelinin) hasta ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler üzerinde bırakılmasının hukuka aykırı olduğu kaydedildi.

  12. PERFORMANS UYGULAMASI • Performans uygulaması çıkmadan önce 2003 yılında 253 bin 992 olan ameliyat sayısı performans uygulamasından sonra 2008 yılında 1 milyon 34 bin 589’a ulaşmış durumda. • Küçük cerrahi müdahaleler 4, orta cerrahi müdahaleler ise 2 kat artmış görünüyor.

  13. Yeşil Kart'ta Suistimal • Türkiye genelinde oran yüzde 13 iken, 310 bin Yeşil Kart’lı bulunan Ağrı’da bu oranyüzde 57.7’yi buldu. • Yüzde 50’nin üzerinde Yeşil Kart’ı bulunan diğer iller ise Van ve Bitlis. • 603 bin kişiyle Şanlıurfa en çok Yeşil Kart’lı bulunan şehir. Öte yandan yüzde 40’ın üzerinde Yeşil Kart’ı bulunan il sayısı 11.

  14. DAHA FAZLA İLAÇ SATIŞI, DAHA FAZLA KÂR • Uluslararası ilaç tekellerinin esas amaçları hastalıkların ortadan kalkması, • İnsanların en ucuz tedavi ile en kısa zamanda sağlıklarına kavuşmaları değil, ‘daha fazla ilaç satmak ve daha fazla kâr etmek’ tir. • Amaç, sağlıklı da olsa her yaştan insanın ilaç kullanmasını sağlamak, daha çok ilaç satmak.

  15. 10 Büyük ilaç firması, satışları ve 2005’e göre büyüme yüzdeleri • Firma 2006 Satış (milyar$) % Büyüme • 1. J & J (U.S.) 53.3 +6 • 2. Pfizer (U.S.) 48.4 +2 • 3. GlaxoSmithKline (U.K.) 42.8 +7 • 4. Novartis (Switzerland) 37.0 +15 • 5. Sanofi-Aventis (France) 35.6 +4 • 6. Roche (Switzerland) 33.5 +18 • 7. AstraZeneca (U.K.) 26.5 +10 • 8. Merck (U.S.) 22.6 +3 • 9. Abbott Labs (U.S.) 22.5 +1 • 10. Wyeth (U.S.) 20.4 +9

  16. BORSA DEĞERİ OLARAK-2006 • PFIZER ABD 270 Milyar Dolar • İMKB TÜM HİSSELER 100 Milyar Dolar • T.C. GSMH-2006 400 Milyar Dolar

  17. Yunanistan'da bütçe açığını kapatmak ve borç yükünü azaltmak için Sağlık sektöründe de tasarrufa gitti. • Hastanelere ilaç ve tıbbi malzeme sağlayan firmaların büyük bir kâr payıyla çalıştıkları ve devleti zarara uğrattıkları ortaya çıkınca, hükümet ödemeleri kesti. Ancak bu kez hastanelerde ilaç ve tıbbi malzeme sıkıntısı baş gösterdi.

  18. RESMİ SORUN • GÜNÜMÜZDE İLAÇLARIN AKILCI KULLANILMAMALARI (İRRASYONEL İLAÇ KULLANIMI), ÖZELLİKLE GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN ÖNEMLİ BİR SORUNDUR.

  19. DÜNYADA DURUM • DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO), İLAÇ VE TEDAVİ MALİYETLERİNDEKİ DEVAMLI ARTIŞ SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ İÇİN, • 1984 YILINDAN BERİ RASYONEL İLAÇ KULLANIMI EĞİTİMİ VERİLEN GRONİNGEN ÜNİVERSİTESİ (HOLLANDA) İLE İŞBİRLİĞİNE GİRMİŞ. • 1995 YILINDA FARMAKOTERAPİ EĞİTİMİ İŞBİRLİĞİ MERKEZİ'Nİ KURMUŞTUR • WHO, GRONİNGEN ÜNİVERSİTESİ’NDEKİ BU EĞİTİM MODELİNİ ÖNERMEKTEDİR.

  20. DÜNYADA DURUM • BU MODELİNİN TEMELİ, RASYONEL İLAÇ KULLANIMINA VE SEÇİMİNE DAYALIDIR. • ÖĞRENCİYE TIBBİ PROBLEM ÇÖZME VE TEDAVİ KARARLARINI ANALİZ ETME BECERİLERİNİ KAZANDIRAN, OLGULARLA PRATİK UYGULAMALAR YAPILABİLEN, FARMAKOTERAPİNİN TEMEL PRENSİPLERİNİN KAZANDIRILDIĞI BİR EĞİTİM MODELİDİR. • BU EĞİTİM MODELİ ÖĞRENCİ MERKEZLİ, PROBLEME DAYALI, HASTAYA/KLİNİĞE YÖNELİK VE EN ÖNEMLİSİ BULUNDUĞU TOPLUMA YÖNELİK OLARAK EĞİTİM VE ÖĞRETİM VERMEKTEDİR.

  21. T.C. SGK NE YAPTI? Reçete Kontrol Sisteminin çalışması Doktor otokopili karneye reçeteyi yazar Kurum bilgisayarı Kişi karne ile eczaneye gider Eczacı otokopili karnedeki İlaçları yazılımdan girer. internet ç ilaçlar verilir Eczane Girilen bilgiler teyit edilir

  22. ÇÖZÜME KATKI İÇİN BİZ NE YAPABİLİRDİK? • 2007-2008 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILINDAN İTİBAREN KOÜ TIP FAKÜLTESİ 5. SINIF  ÖĞRENCİLERİNE, BİR HAFTALIK STAJ KAPSAMINDA RASYONEL FARMAKOTERAPİ EĞİTİMİ VERİLMEYE BAŞLANMIŞTIR.

  23. Akılcı ilaç kullanımı (WHO Guide to Good Prescribing’den) 1. Basamak: Hastanın sorununu sapta 2. Basamak : Terapötik hedefleri belirle 3. Basamak : Hastaya-özel tedavi (p-treatment)’nin uygunluğunu sorgula 4. Basamak : Tedaviye başla 5. Basamak : Hastaya gerekli bilgi ve uyarıları ver 6. Basamak : Tedaviyi izle (bitir)

  24. HASTAMIZ: AYŞE ŞAŞKIN 42 yaşında lise öğretmeni. Dün eczanede tansiyonunu ölçtürmüş, yüksek çıkınca şaşırmış. Daha önce ciddi bir hastalığı olmamış, herhangi bir ilaç kullanmıyor. Sigara içmeyi üç yıl önce bırakmış. 155/110 mmHg (sol kol, oturur) 155/105 mmHg (sol kol, ayakta)

  25. 1. Adım: Hastanın Sorunu • Endikasyon: Komplikasyonsuz esansiyel hipertansiyon • Tedavi amacı: “Kan basıncını normal düzeylere çekmek”

  26. Örnek 1 • “Kan basıncını normal düzeylere çekmek” SORUN: muğlak ifade • Organ hasarını önlemek ve yaşam süresini uzatmak için, bir ay içindediyastolik kan basıncını 90 mmHg’nın altına indirmek ve orada tutmak.

  27. 2. Adım: Tedavi amaç ve hedefleri • Muğlak ifadeler sorun yaratıyor.. • Tedavi hedefleri istenen etkinin miktarı, ortaya çıkma süresi, tedavinin süresi gibi ölçülebilir değişkenlerin tanımlanabileceği şekilde belirlenmelidir.

  28. 3. Adım: K-İlaç Seçimi

  29. Kamera, Otomobil vs. alırken nasıl seçim yapıyoruz?

  30. Seçim nasıl yapılabilir?

  31. Otomobil Alacaksak:Hangi amaç için kullanacağım? • Şehir içi? • Şehirlerarası yolculuk? • Nakliye? • İmaj? • Genel müdür makam aracı? • Formula 1?

  32. Oto’da Etkililik: • Motor hacmi? • Motor gücü? • Maximum hız? • 0-100 km/sa ulaşma hızı? • Silindir sayısı?

  33. GÜVENLİLİK: • ABS? • ESC? • ASC? • Ön/arka disk fren? • Airbag? Kaç tane? • Çelik konstrüksiyon? • Yokuş sensörü? • Park sensörü?

  34. UYGUNLUK: • CD player/changer? • Direksiyondan kumandalı müzik sistemi? • Yağmur sensörü? Flash sensörü? • Elektrikli ayarlanır aynalar? • Sunroof? Moonroof? Cabriolet? Panoramik cam tavan? • Katlanabilir koltuklar? • Buzdolabı? • Telefon araç kiti? • İkinci el? • Servis? Bakım? • İmaj?

  35. MALİYET: • Fiyat? • Ödeme şartları? • Kredi faiz yüzdesi? • Kasko primi? • Vergi?

  36. İLAÇ SEÇERKEN NE YAPALIM?

  37. ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET İLAÇ 1 İLAÇ 2 İLAÇ 3 İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi I

  38. ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET (a) (b) (c) (d) İLAÇ 1 hhhh hhhh hhhh hhhhh İLAÇ 2 hhhhh hhh hhhh hhh İLAÇ 3 hhhh hhh hhhh hhh İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi II

  39. Nasıl Puanlarız? • Tümü % 25’er olabilir.. Akut ağır durumların tedavisi için etkililik güvenlilik, uygunluk, maliyetten önce gelmelidir. • Etkililik 0.4, diğerleri 0.2’şer olabilir.. • Etkililik 0.7, diğerleri 0.1 de olabilir! • Toplam 1 olmalıdır

  40. Etkililik, güvenlilik, vb.. üzerine • Etkililik için örnek • 100 hastada ilacı versek kaçında tedavi amacımıza ulaşırız? Eğer ilaçla ilgili olarak %58 gibi bir literatür değeri bulabiliyorsak, 3 notu verebiliriz. • Güvenlilik • Ciddi ancak az görünen yan etkiler • Sık ama tehlikesiz yan etkiler

  41. Etkililik, güvenlilik, vb.. üzerine • Uygunluk kriteri: • Burada hasta uyuncunun tedavi üzerine etkisi vurgulanmalıdır ( Günde1, 2X1, 4X1, supp formu, aerosol kullanamama vb.) • Kontrendikasyonlar ( hamilelik, çocuk, diğer hastalığın olması vb.) burada değerlendirilir.

  42. Etkililik, güvenlilik, vb.. üzerine • Maliyet kriteri: • Burada sadece ilacın kutu fiyatı değil, • Toplam tedavi maliyeti (injeksiyonsa, injektör, iğneci parası vb…) dikkate alınmalıdır.

  43. ÖZETLE • K-ilaç nitelemesinde “K” hastayı değil, doktoru simgelemektedir! • K-ilaç listesinde ilaç grubu değil dozu, kullanım şekli, tedavi süresi belli, NET, reçetelenmeye hazır ilaçlar bulunmalıdır.

  44. Örnek Olarak, 2007 de Günlük ve Aylık Reçete İşlem Sayısı Günlük Aylık Adet Tutar Adet Tutar Emekli Sandığı 90.692 5.947.150,74 2.038.307 89.741.463,85 SSK 523.110 21.353.529,33 11.785.430 312.295.110,75 Bağ-Kur 158.106 7.979.726,57 3.530.171 117.835.268,66 TOPLAM 771. 908 35.280.406,64 17.353.908 519.871.843,26 Yeşil Kart 151. 688 4.614.733,58 3.468.389 70.141.887,39

  45. BAZI SLAYTLAR İÇİN TEŞEKKÜR Doç. Dr. Yunus Emre KOCABAŞOĞLU’na Groningen Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Prof.Dr.Oğuz GÜÇ ve Prof.Dr.Hakan ORER’e Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Prof.Dr. M. Zafer Gören’e Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İletişim için e-mail: faruk.erden@isbank.net.tr berden@kocaeli.edu.tr

More Related