หลักการ โปรแกรม 1

1. หลักการโปรแกรม 1 Lecture 2: การวิเคราะห์ปัญหา, ตัวแปรอย่างง่าย, การรับข้อมูลเข้า, การคำนวณและแสดงผลลัพธ์

2. ภาษาคอมพิวเตอร์และการพัฒนาโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์และการพัฒนาโปรแกรม • กำหนดและวิเคราะห์ปัญหา (Problem Definition and Problem Analysis) • เขียนผังงานและซูโดโค้ด (Pseudocoding) • เขียนโปรแกรม (Programming) • ทดสอบและแก้ไขโปรแกรม (Program Testing and Debugging) • ทำเอกสารและบำรุงรักษาโปรแกรม (Program Documentation and Maintenance)

3. การกำหนดและวิเคราะห์ปัญหาการกำหนดและวิเคราะห์ปัญหา • กำหนดขอบเขตของปัญหา • กำหนดลักษณะของข้อมูลเข้าและออกจากระบบ (Input/Output Specification) • กำหนดวิธีการประมวลผล (Process Specification)

4. ตัวอย่าง ถ้าหากต้องการออกแบบโปรแกรมให้คอมพิวเตอร์รับค่าข้อมูล 3 ค่า และแสดงค่าเฉลี่ยทางจอภาพ เราอาจกำหนดและวิเคราะห์ปัญหาได้ดังนี้ 1. รับข้อมูลจากคีย์บอร์ด • รับข้อมูลเฉพาะที่เป็นตัวเลขมาเก็บในตัวแปร • ถ้าข้อมูลเท่ากับ 0 ให้รับใหม่

5. ตัวอย่าง (ต่อ) 2. หาค่าเฉลี่ย • รวมค่าทุกค่าที่รับมาเข้าด้วยกัน • นำค่าผลรวมที่ได้หารด้วย 3 • นำค่าผลลัพธ์ไปเก็บในตัวแปร 3. แสดงผลลัพธ์ทางจอภาพ • แสดงคำว่าค่าเฉลี่ยเท่ากับ • แสดงผลลัพธ์โดยมีทศนิยมสองตำแหน่ง

6. ขั้นตอนการทำงาน ข้อมูลเข้า การประมวลผล ข้อมูลออก (input) (process) (output) รับข้อมูลตัวที่ 1 รับข้อมูลตัวที่ 2 รับข้อมูลตัวที่ 3 หาผลรวมของเลขทั้ง 3 จำนวน นำผลรวมหารด้วย 3 แสดงค่าเฉลี่ยเป็นทศนิยม 2 ตำแหน่ง

7. การเขียนผังงานและซูโดโค้ดการเขียนผังงานและซูโดโค้ด หลังจากที่ได้วิเคราะห์ปัญหาแล้ว ขั้นตอนต่อไปจะใช้เครื่องมือช่วยในการออกแบบโปรแกรม โดยเขียนเป็นลำดับขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมที่เรียกว่าอัลกอริทึม (Algorithm) โดยจะเขียนแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา ด้วยประโยคที่ชัดเจนไม่คลุมเครือ และมีรายละเอียดการทำงานพอสมควรเพียงพอที่จะนำไปเขียนเป็นโปรแกรมให้ทำงานจริง โดยอัลกอริทึมนั้นอาจเขียนให้อยู่ในรูปของรหัสจำลองหรือซูโดโค้ด (Pseudo-code) หรือเขียนเป็นผังงาน (Flowchart) ก็ได้

8. START sum = 1 print sum sum = sum + 1 T sum <= 5 F STOP ซูโดโคด หมายถึงการแทนขั้นตอนวิธีการทำงานโดยใช้คำในภาษาอังกฤษ มาเรียงต่อกันเพื่ออธิบายวิธีการทำงานแล้วได้ความหมายเป็นขั้นตอนการทำงานที่ต้องการ ผังงาน หมายถึงการแทนขั้นตอนวิธีการทำงานโดยใช้สัญลักษณ์แทนความหมายของการทำงานบางอย่าง และมีเส้นลูกศรแสดงลำดับ หรือทิศทางการทำงาน Procedure PRTone2five sum =1 do print sum sum = sum + 1 while sum <= 5 end

9. กระบวนการแก้ปัญหาด้วยคอมพิวเตอร์กระบวนการแก้ปัญหาด้วยคอมพิวเตอร์ วิเคราะห์ปัญหา • ต้องการอะไร • ต้องการเอาต์พุตอย่างไร • ข้อมูลเข้าเป็นอย่างไร • ตัวแปรที่ใช้ • วิธีการประมวลผลเป็นอย่างไร

10. การเขียนผังงาน ผังงานเป็นแผนภาพที่แสดงลำดับขั้นตอนในการทำงานของโปรแกรม โดยมีการลงรายละเอียด ใส่วิธีการ และจัดลำดับขั้นตอนของโปรแกรม ตั้งแต่เริ่มต้นจากการรับข้อมูล การประมวลผล ไปจนถึงการแสดงผลลัพธ์การทำงาน

11. สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงานสัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน

12. สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงานสัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน

13. ตัวอย่างการเขียนผังงานตัวอย่างการเขียนผังงาน สัญลักษณ์ของการรับค่า สัญลักษณ์ของการคำนวณ

14. F F T T condition condition stmt T stmt F ผังงานแบบทางเลือก เป็นการทำงานที่ต้องมีการตัดสินใจ เพื่อเลือกการทำงาน โดยใช้สัญลักษณ์การเปรียบเทียบ

15. Pretest เพราะ ทดสอบก่อนทำงาน ภายในลูป F condition T stmt R1 stmt R2 ผังงานแบบวนซ้ำ (while-do)

16. stmt R1 Posttest เพราะทำงานก่อน แล้วจึงทดสอบ stmt R2 F condition T ผังงานแบบวนซ้ำ (do-while)

17. ตัวอย่าง ตัวอย่าง จงเขียนผังงานเพื่อกำหนดค่าให้กับตัวแปร a และ b แล้วเปรียบเทียบเพื่อแสดงผล ถ้าตัวแปร a มีค่ามากกว่าตัวแปร b ให้พิมพ์ค่าตัวแปร a ออกมาแสดงบนจอภาพ ถ้าไม่ใช่ ให้พิมพ์ค่าตัวแปร b ออกมาแสดงบนจอภาพ

18. a = 10 b = 5 F T a > b print “B = “, b print “A = “, a STOP START

19. ตัวอย่าง จงเขียนผังงานในการจับไม้สั้นไม้ยาวสามครั้ง ถ้าได้ไม้ยาวให้ได้เงิน 100 บาท ถ้าได้ไม้สั้นให้เสียเงิน 100 บาท

21. ซูโดโค้ด ซูโดโค้ดเป็นคำอธิบายขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมโดยใช้ถ้อยคำผสมระหว่างภาษาอังกฤษและภาษาการเขียนโปรแกรมแบบโครงสร้างที่เข้าใจง่ายมาแสดงลำดับการทำงานของโปรแกรม หรืออาจใช้ภาษาไทยก็ได้ โดยให้ผู้เขียนโปรแกรมสามารถพัฒนาขั้นตอนต่าง ๆ ให้เป็นโปรแกรมได้ง่ายขึ้น

22. ตัวอย่างเช่นในการเขียนซูโดโค้ดสำหรับให้คอมพิวเตอร์หาค่าเฉลี่ยจากข้อมูลที่รับเข้าทางแป้นพิมพ์อาจเขียนได้ดังนี้ตัวอย่างเช่นในการเขียนซูโดโค้ดสำหรับให้คอมพิวเตอร์หาค่าเฉลี่ยจากข้อมูลที่รับเข้าทางแป้นพิมพ์อาจเขียนได้ดังนี้

23. การวิเคราะห์ปัญหา ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนแนวทางการแก้ปัญหาด้วยคอมพิวเตอร์ สำหรับให้คอมพิวเตอร์คำนวณหาค่าจ้างพนักงานเป็นรายชั่วโมง จากนั้นแสดงค่าจ้างที่คำนวณได้

24. ตัวอย่างการวิเคราะห์ วิธีทำ ต้องการอะไร ต้องการทราบค่าจ้างของพนักงานแต่ละคน ต้องการเอาต์พุตอย่างไร ต้องการเอาต์พุตเป็นค่าจ้างสุทธิของพนักงานทางจอภาพ

25. ตัวอย่างการวิเคราะห์ ข้อมูลเข้า • รหัสพนักงาน • ชื่อพนักงาน • จำนวนชั่วโมงทำงานเก็บในตัวแปรชื่อ Hours • ค่าจ้างรายชั่วโมงเก็บในตัวแปรชื่อ PayRate

26. ตัวอย่างการวิเคราะห์ กำหนดวิธีการคำนวณ ค่าจ้างสุทธิ = จำนวนชั่วโมง x อัตราต่อชั่วโมง ขั้นตอนการประมวลผล 1. เริ่มต้น 2. รับรหัสพนักงาน, ชื่อพนักงาน, จำนวนชั่วโมงทำงาน, ค่าจ้างรายชั่วโมง 3. คำนวณ ค่าจ้างสุทธิ = Hours x PayRate 4. แสดงผลลัพธ์ เป็นรหัสพนักงาน ชื่อ และค่าจ้างสุทธิ 5. จบการทำงาน

27. ตัวอย่างที่ 2 จงเขียนแนวทางการแก้ปัญหาด้วยคอมพิวเตอร์ในการหาปริมาตรทรงกระบอก และแสดงค่าปริมาตรที่คำนวณได้ ต้องการอะไร ต้องการคำนวณปริมาตรของรูปทรงกระบอก ต้องการเอาต์พุตอย่างไร ค่าปริมาตรทรงกระบอกเป็นรูปแบบเลขทศนิยมทางจอภาพ

28. การวิเคราะห์ปัญหา ข้อมูลเข้า ความสูงของทรงกระบอก (h) และรัศมีของทรงกระบอก(r) เป็นรูปแบบเลขทศนิยม วิธีการคำนวณ ปริมาตรทรงกระบอก =  x รัศมี2 x ความสูง ขั้นตอนการประมวลผล 1. เริ่มต้น 2. รับค่าความสูงและค่ารัศมีของทรงกระบอก 3. คำนวณค่าปริมาตร จาก ปริมาตร =  x r2 x h 4. แสดงค่าปริมาตรทรงกระบอกทางจอภาพ 5. จบการทำงาน

29. การเขียนโปรแกรม เปลี่ยนขั้นตอนการทำงานให้อยู่ในรูปรหัสภาษาคอมพิวเตอร์ การเขียนโปรแกรมจะต้องเขียนตามภาษาที่คอมพิวเตอร์เข้าใจโดยอาจใช้ภาษาระดับสูง หรือระดับต่ำซึ่งสามารถเลือกได้หลายภาษา การเขียนโปรแกรมแต่ละภาษาจะต้องทำตามหลักไวยากรณ์ (syntax) ที่กำหนดไว้ในภาษานั้น

30. โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอกโปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { getch(); } ?

31. โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอกโปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { intHeight,Radius; floatArea; getch(); } กำหนดตัวแปร ความสูงของทรงกระบอก (h) และรัศมีของทรงกระบอก (r) เป็น ผลลัพธ์ รูปแบบเลขทศนิยม

32. โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอกโปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก รับค่า ความสูงของทรงกระบอก (h) และรัศมีของทรงกระบอก (r) เป็นรูปแบบเลขจำนวนเต็ม #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { intHeight,Radius; floatArea; printf("Please Enter Height :"); scanf("%d",&Height); printf("Please Enter Radius :"); scanf("%d",&Radius); getch(); }

33. คำสั่ง scanf() ใช้ในการรับค่าจากผู้ใช้มาเก็บไว้ที่ตัวแปร Heightและ Radiusตามลำดับโดยที่ผู้ใช้ต้องป้อนค่าแรก แล้ว enter จากนั้นป้อนค่าที่สอง 2 แล้วกด enter อีกครั้งหนึ่ง โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { intHeight,Radius; float Area; printf("Please Enter Height :"); scanf("%d",&Height); printf("Please Enter Radius :"); scanf("%d",&Radius); getch(); }

34. โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอกโปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { intHeight,Radius; float Area; printf("Please Enter Height :"); scanf("%d",&Height); printf("Please Enter Radius :"); scanf("%d",&Radius); Area=3.14*(Radius*Radius)*Height; getch(); } วิธีการคำนวณ ปริมาตรทรงกระบอก =  x รัศมี2 x ความสูง

35. โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอกโปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { intHeight,Radius; float Area; printf("Please Enter Height :"); scanf("%d",&Height); printf("Please Enter Radius :"); scanf("%d",&Radius); Area=3.14*(Radius*Radius)*Height; printf("Area = %f",Area); getch(); } แสดงผลลัพธ์ออกทางหน้าจอ

36. โปรแกรมหาปริมาตรทรงกระบอก (แสดงผลเป็นทศนิยม 2 ตำแหน่ง) #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { intHeight,Radius; float Area; printf("Please Enter Height :"); scanf("%d",&Height); printf("Please Enter Radius :"); scanf("%d",&Radius); Area=3.14*(Radius*Radius)*Height; printf("Area = %.2f",Area); getch(); } กำหนดรูปแบบการแสดงผลลัพธ์เป็นทศนิยม 2 ตำแหน่งออกทางหน้าจอ

37. โปรแกรมพิมพ์ข้อมูลนักเรียนโปรแกรมพิมพ์ข้อมูลนักเรียน #include <iostream> using namespace std; int main() { getch(); } ให้เขียนโปรแกรมเพื่อรับชื่อและกลุ่มวิชาโปรแกรมมิ่งของนักเรียน จากนั้นให้แสดงข้อความดังตัวอย่างต่อไปนี้ Hello, Susan (3401) (จากตัวอย่าง Susan คือชื่อนักเรียน และ 3401 คือกลุ่ม)

38. โปรแกรมพิมพ์ข้อมูลนักเรียนโปรแกรมพิมพ์ข้อมูลนักเรียน #include <iostream> using namespace std; int main() { string name; int group; cin >> name; cin >> group; return 0; } รับชื่อและกลุ่มวิชาโปรแกรมมิ่ง

39. โปรแกรมพิมพ์ข้อมูลนักเรียนโปรแกรมพิมพ์ข้อมูลนักเรียน #include <iostream> using namespace std; int main() { string name; int group; cin >> name; cin >> group; cout << “Hello, ” << name << “ (” << group << “)” << endl; return 0; } แสดงผลลัพธ์ออกทางหน้าจอ

40. แบบฝึกหัด

41. ลองเขียนโปรแกรมต่อไปนี้ลองเขียนโปรแกรมต่อไปนี้ • โปรแกรมสำหรับคำนวณพื้นที่สามเหลี่ยม • โปรแกรมสำหรับคำนวณความยาวรอบรูปของวงกลม • โปรแกรมสำหรับเปลี่ยนหน่วยเมตรเป็นเซนติเมตร • www.krurock.com