Về Bố Cục Cổ Điển Một Tấm Ảnh

1. Về Bố Cục Cổ Điển Một Tấm Ảnh Kính thưa quí bạn, hôm nay tôi viết mấy hàng nầy để giúp quí bằng hữu i-tờ về nhiếp ảnh. Những bằng hữu “không trẻ nhưng nhất định chưa già” cả đời vật lộn với cuộc sống để nuôi con cái, nay về hưu mới có thời gian cầm tới cái máy ảnh. Quí bạn đã chơi ảnh lâu năm, hay các bạn nhà nghề đừng có đọc làm chi, tôi chưa bước chân vào lớp học nào hết chỉ học chụp hình qua kinh nghiệm mà thôi. Thưa quí bạn, chụp hình cũng có vài “nguyên tắc” chung chung giúp chúng ta chụp được tấm ảnh dễ coi. Nó cũng tựa như hội hoạ, là ngành mà tôi hoàn toàn dốt, có nhiều trường phái lắm. Tôi thì theo trường phái bình dân xài máy rẻ tiền tức là trường phái “bà con tay ngang nhìn ảnh cho là đẹp”. Tôi nói câu nầy vì một số lớn chúng ta, không đi học nhiếp ảnh hay hội hoạ, xem tấm ảnh hay bức tranh không thấy đẹp chút nào hết, mà người có đi học lại khen nức nở. Cũng có người cho những tấm ảnh khó chụp là ảnh đẹp. Ảnh khó chụp khác, mà ảnh đẹp khác. Cũng vậy, chơi máy ảnh khác, mà chơi chụp ảnh khác. “Tây” dạy rằng không nên nói chuyện nghệ thuật nơi đám đông. HCD tôi cả gan dám nói vì thích bài thơ ở cuối slide show nầy. Làm thế nào chụp được tấm ảnh mà đa số “người bình dân” nhìn vào thấy đẹp. Đây là chủ đề của loạt slide show nói về “nhiếp ảnh của tôi xưa nay”. Một lần nữa tôi viết cho các bằng hữu còn i-tờ hơn tôi, do vậy dân amateur đọc rồi cười bể bụng mà chết tôi không chịu trách nhiệm đây nghe. Huỳnh Chiếu Đẳng 02-Nov-08

2. Thưa quí bạn cái lỗi thường gặp nhất là khi chúng ta chụp một người hay một nhóm người chúng ta đặt cái mặt ngay giữa tấm ảnh. Tấm ảnh nầy dư phần chân và ngộp thở “thiếu thoáng khí”. Tấm ảnh nầy tạm xem có bố cục đúng kiểu cổ điển, tức là bố cục 1/3. Tấm ảnh nầy mặt đặt ngay giữ khung, dư phần trời xanh, nếu có mây đẹp thì coi tạm được. Thưa quí bạn tôi đưa ba tấm ảnh nầy để các bạn thấy nếu chúng ta để ý chút xíu khi lấy khung thì sẽ có tấm ảnh coi được.

3. Thường thường khuynh hướnng của chúng ta khi chụp ảnh là để vật chính nằm ngay giữa khung, cho nên chụp ảnh một người, mặt người đó luôn luôn nằm ngay chính giữa tấm ảnh. Đọc tới đây sao tôi nghi HCD nói càng quá, làm gì có cái luật quái gở tên 1/3? Thưa quí bạn, luật 1/3 (mà tiếng Anh gọi “the rule of thirds”) được đa số chấp nhận như bố cục căn bản. Đó là không bao giờ để vật chính nằm ngay giữa khung ảnh. Các bạn có nhớ tôi thường nói không cần phải có máy ảnh “xịn” mới chụp được ảnh đẹp phải không. Như tấm ảnh bên cạnh nầy máy ảnh nào cũng chụp được cả. Óc mỹ thuật do thiên phú, trường lớp chỉ dạy được điều căn bản về kỹ thuật và những luật chung chung như luật 1/3 tôi sắp nói. Tấm ảnh nầy chụp theo luật 1/3 đó. Tức là vật chính không để “chình ình” ngay giữa khung ảnh. Nếu chúng ta chụp, thì chắc là đôi uyên ương sẽ nằm ngay giữa khung hình và zoom cho to ra rồi. Đố các bạn trong hình nầy có thể coi như có mấy vật chính?

4. Các bạn có cần máy ảnh mắc tiền mới chụp được tấm ảnh nầy không? Thưa không, máy ảnh nào cũng chụp được cả. Chúng ta không chụp được như tác giả vì chúng ta thiếu năng khiếu thôi. Thưa tấm ảnh nầy cũng theo đúng luật cổ điển 1/3. Các bạn cũng lưu ý ảnh chụp theo luật 1/3 không phải lúc nào cũng đẹp, nhưng nếu không theo thì tấm ảnh thu được coi kỳ lắm. Các bạn nhìn tấm ảnh thấy nó kỳ kỳ liền dù xưa nay các bạn chưa nghe nói tới qui luật bố cục cổ điển nầy.

5. Tấm ảnh nầy chụp khó “vàng mây xanh”, máy digital camera rẻ tiền của các bạn và tôi đang có gần như vô phương chụp được. Ở đây theo bố cục chéo, không theo bố cục cổ điển. Bố cục chéo cũng là một qui luật nên theo. Các bạn thấy nó đẹp không? Nhiều vị cho ảnh khó chụp là ảnh đẹp. Đụng chạm nữa rồi chỗ đông người khó ăn khó nói quá chừng chừng. Thôi tự các bạn trả lời đi. So với hai tấm vừa rồi các bạn thấy tấm nào đẹp hơn. Tấm nào gởi gấm được được tâm tình của người ảnh đến người xem.

6. Với tấm bên mặt chúng ta nhìn thấy mối tình chung thuỷ trong mọi hoàn cảnh trong mọi bất trắc của đường đời. Cũng có thể người xem có cảm nghĩ khác. Nó tuỳ tâm tình tuỳ hoàn cảnh, tuỳ tuổi tác người xem. Nhưng chắc chắn là tấm ảnh có nói với người xem một cái gì đó phải không. Còn tấm bên dưới đây thì sao? Chắc tôi đã nghe được câu các bạn trả lời rồi. Tôi không có khen chê gì hết đó nghe, những ảnh nầy lấy tình cờ trong Internet không nhớ tên tác giả (không phải người Việt Nam mình đâu) .

7. Thưa quí bạn, theo tôi thì tấm ảnh nói lên được sự cô đơn của vật chính. Vật chính là hòn đá cô đơn mong “Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau” cũng không được toại nguyện. Đố các bạn tại sao tấm ảnh nầy đẹp, bắt mắt? Thưa đó là nhờ ánh sáng. Để các bạn thấy tầm quan trong của ánh sáng thì mời xem thử những ảnh sau. Cả hai đều có góc nhìn như nhau, nhưng ánh sáng khác nhau. Hai tấm ảnh hoa hồng đều đẹp, nhưng một tấm có ánh sáng không hay, tác giả lại xịt nước lấm tấm vào nữa, trông càng “yếu”. Tấm kia ánh sáng đẹp hơn. Chuyện ánh sáng lạc đề, mời tìm xem ở slide show khác.

8. Thấy HCD nói dong dài chớ có nói bố cục chi đâu, có khi chuyện bố cục cổ điển là chuyện đặc điều? Thưa chuyện bố cục nầy quá ngắn, nói vào đề ngay thì đâu có gì mà viết. Hầu hết digital camera mấy năm sau nầy đều có lằn vạch chia khung ảnh ra làm chín phần. Các bạn cứ nhấn nút display (trên vài nhãn hiệu như Canon, Panasonic, Olympus) sẽ thấy như hình sau đây: Nhà chế tạo muốn giúp người chụp dễ theo luật 1/3. Vật chánh nên đặt vào 4 vị trí giao điểm. Thông thường khi chúng ta chụp phong cảnh chúng ta đặt đường chân trời phân đôi tấm ảnh. Cái nầy thì kị với luật 1/3. Có khi ảnh cũng đẹp, nhưng theo kinh nghiệm đa số, thì tay ngang như chúng ta nên theo luật 1/3 thì dễ có ảnh xem được.

9. Tấm ảnh nầy có đường chân trời ngay chính giữa, vật chánh nằm ở điểm yếu trông được nhờ ánh sáng, nhưng nếu bố cục theo 1/3 thì có lẻ hay hơn nhiều. ---------------------------------------------------------- Tấm ảnh bên mặt bố cục theo 1/3 vật chính nằm gần điểm mạnh. Nếu có thêm tiền cảnh thì hay hơn. Xin tìm bài nói về tiền cảnh ở slide show khác. Thưa quí bạn tôi bàn cho vui thôi, chớ chưa bao giờ tôi chụp được ảnh đẹp thế nầy. ---------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------

10. ----------------------------------------------------------- ----------------------------------------------- --------------------------------------- --------------------------------------- Bố cục chẳng giống ai, trông tấm ảnh nhạt phèo ------------------------------------------------------------------------ Tóm lại hãng làm máy ảnh cũng chấp nhận luật 1/3 nên LCD mới có 4 lằn kẻ. Nhấn nút display vài lần sẽ thấy.

11. Gợi ý các bạn i-tờ cho vui, xin tạm dừng nơi đây, đồng thời cũng mượn cái PPS nầy “biện hộ” cho những vị dùng password để không cho edit slide show của mình. Slide show của tôi không có password, nhưng vài bạn khác có pw. Quí bạn biết tại sao không. Thưa rằng: 1. Chị Thu Hoa một bằng hữu đã bị người nào đó lấy nguyên cái slide show của chị rồi đề tên họ vào. Nếu chỉ vậy thôi thì cũng chẳng nói chi, có khi họ viết bậy vào những câu “bê bối” làm chị Thu Hoa mang tiếng. 2. Chuyện nầy đã xãy ra rồi. HCD tôi chỉ có một cái DVD duy nhất là Ảnh và Nhạc thôi. Thế mà có kẻ nào đó làm thêm cái DVD “hình bậy bạ” ghi tên HCD vào rồi copy cho người khác không biết để làm gì. Mấy cái slide show của HCD rồi đây cũng có khi bị viết xàm trong đó. 3. Có ai “ngu” tới độ làm DVD hình bậy bạ rồi ghi tên mình vào? Các bạn trả lời đi. Có khi nào các bạn nhận được qua email hình bậy bạ không? Các bạn có delete không? Tại sao? Tại vì nếu computer trục trặc các bạn nhờ con cái nó sửa giúp, nó trông thấy những ảnh nầy thì các bạn có ngại không. Những người dùng pw trong slide show vẫn có cái lý do của họ xin chớ vội trách. Trước khi dứt lời xin được gởi đến các bạn bài thơ của Bác Sĩ Đổ Hồng Ngọc sau đây.

12. Trong Một Nhà Giữ Lão Ở Montreal Họ ngồi đó Hói đầu Bạc trắng Móm xọm Nhăn nheo Mới hôm qua thôi Nào vương Nào tướng Nào tài tử Nào giai nhân Ngựa xe Võng lọng Mới hôm qua thôi Nào lọc lừa Nào thủ đoạn Khoác lác Huêng hoang Mới hôm qua thôi Nào galant Nào quý phái Nói nói Cười cười Ghen tuông Hờn giận Họ ngồi đó Không nói năng Không nghe ngóng Gục đầu Ngửa cổ Móm sọm Nhăn nheo Bác Sĩ Đổ Hồng Ngọc Họ ngồi đó Bên nhau Đàn ông Đàn bà Không nhìn Không nói Họ ngồi đó Gục đầu Nín lặng Ngửa cổ Giật nhẹ tay chân Có người Trên chiếc xe lăn Chạy vòng vòng Có người Trên chiếc xe lăn Bất động Nếu tôi đánh vào đây có sai chút nào xin tác giả thứ lỗi

13. Kính thưa quí bạn, tôi nhìn thấy trong đám người: “Họ ngồi đó…” có một vài người từng tự hào rằng mình chụp ảnh giỏi, một vài người từng tự hào rằng mình giỏi về computer, giỏi làm thơ, giỏi viết văn, giỏi ca, giỏi hát… Mới hôm qua thôi Nào lọc lừa Nào thủ đoạn Khoác lác Huêng hoang