Biobased G reen Deals Janneke Timmerman Rosa van der Linden Ministerie van Economische Zaken

1. Biobased Green DealsJanneke TimmermanRosa van der LindenMinisterie van Economische Zaken

2. Inhoud presentatie 2 Context Groene Groei Green Deal Aanpak Voorbeelden van (Biobased) Green Deals Green Deal initiatief voorleggen Contact -> op welke onderwerpen focussen?

3. Kabinet ondersteunt groene groei 3 Ambitie: economie neemt in omvang toe, zonder nadelen voor klimaat, water, bodem, grondstoffen en biodiversiteit Samenleving ontwikkelt zelf duurzame plannen en neemt initiatieven Groene Groei in praktijk: 162 Green Deals Beleidsverankering: - Biobased - Kamerbrief Groene Groei - SER-traject Nationaal Energieakkoord

4. Green Deal Aanpak 4 • Duurzame initiatieven uit markt en samenleving verder brengen • Opschaling, ervaringen deals verder brengen, bredere toepassing • Thema's energie, water, mobiliteit, klimaat, biodiversiteit, biobased economy , grondstoffen, voedsel en bouw

5. Wat is een Green Deal? 5 Overeenkomst tussen partijen uit maatschappelijke geledingen (bv. bedrijven, maatschappelijke organisaties en lagere overheden) en de Rijksoverheid Rijksoverheid helpt bij realiseren duurzame initiatieven uit markt en samenleving door het wegnemen van barrières en het geven van een duwtje in de rug Interactieve manier van samenwerken: wederkerigheid Sluit aan bij de energieke samenleving

6. Wat doen initiatiefnemers en wat doet het Rijk? 6 Rollen initiatiefnemers: maken een concreet plan en zoeken partners brengen de initiatieven zelf tot uitvoering dragen bij aan opschaling Vier mogelijke rollen van de Rijksoverheid: wegnemen knelpunten in wet- en regelgeving ondersteunen markt versterken netwerken verbeteren toegang tot kapitaalmarkt

7. In 2011 en 2012 gestarte deals per thema 7

8. Deals van belang voor de Topsectoren 8

9. Type deelnemende partijen 9

10. Audit en voortgangsrapportage - 2013 10

11. Conclusies audit en voortgangsrapportage 11 Green Deal-aanpak een succes: groeiende behoefte in samenleving om zelf kansen te realiseren & laagdrempelige, faciliterende Rijksoverheid Dealpartijen positief over de aanpak: toegankelijkheid overheid verbeterd Eerste resultaten van de aanpak zichtbaar: voorbeelden opschaling van succesvolle deals

12. Biobased Green Deals (excl. Bio-energie)

13. Initiatief Maximaal verwaarden biomassastromen. Ontwikkelen en aanjagen nieuwe businesscases rondom nieuwe biobased producten op snijvlak sectoren agro/papier/chemie. Initiatiefnemers Stichting Dutch Biorefinery Cluster, Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Resultaten 1 januari 2014 zes businesscases voor commerciële initiatieven Inmiddels worden twee businesscases in PPS verder opgepakt (o.a. itaconzuurproductie suikerbiet; suikers uit oud papier) Inzet Rijksoverheid Inhoudelijke en procesondersteuning vanuit RVO Green Deal Biomassastromen

14. Initiatief Verduurzaming luchtvaartindustrie door toenemend gebruik van duurzame biobrandstoffen en door omzetten restafval tot energie Initiatiefnemers KLM en Rijksoverheid Resultaten 1e vlucht biokerosine naar Rio de J. 2012; 200 vluchten Amsterdam- Parijs; Energie- en CO2 winst; Inmiddels opschaling met een bredere coalitie (LOI Bioport Holland – IE 2013) Inzet Rijksoverheid Inzet aanpassing wet- en regelgeving (administratieve beperkingen tav bijmenging in EU-ETS); biokerosine meetellen voor EU-RED) Green Deal KLM

15. Initiatief Uit gras eiwitten voor diervoeders, bio-LNG voor vrachtwagens en bio-turf voor tuinbouw maken. Nieuwe businesscase. Initiatiefnemers HarvestaGG Resultaten Sluitende businesscase. Potentieel opschaling naar 20 locaties in Nederland Inzet Rijksoverheid Proef binnen EU-RED verlenen dubbeltelling biobrandstoffen voor periode 5 jaar. Advies Cie Corbey over dubbeltellingregeling voor betere biobrandstoffen. Green Deal HarvestaGG Grasraffinage

16. Initiatief Verwerken plantenresten uit kassen tot biobased gevelbekledingsplaten voor nieuwbouw/renovatiebouw. Initiatiefnemer Nova Lignum B.V. Resultaten Rendabele businesscase; hoogwaardig biobased bouwmateriaal; Start productiefaciliteit eind 2014 Inzet Rijksoverheid Verbindingen leggen met partners uit netwerk biobased economy Belemmeringen in wet- en regelgeving wegnemen. Green Deal Nova Lignum 16

17. Initiatief Ontwikkeling en invoering van Groen Certificaten voor (polymeer)chemische producten die bestaan uit hernieuwbare grondstoffen. Hierdoor wordt gebruik hernieuwbare grondstoffen gestimuleerd. Initiatiefnemers NRK, SABIC, Plastics Europe Resultaten Eind 2014 Vrijwillige standaard voor biobased kunststoffen Inzet Rijksoverheid Faciliteren samenwerking bedrijven en kennisinstellingen, bevorderen neutrale kennisverspreiding Green Deal Groen Certificaten 17

18. Initiatief Bevorderen gebruik biobased materialen, producten en concepten in de bouw Initiatiefnemers 22 biobased bouwbedrijven (o.a. Stichting Agrodome, RDM Campus en ICDuBo) Resultaten Beschikbaar stellen data biobased bouwmaterialen tbv voldoen bouw- en milieuregelgeving; kennisuitwisseling over toepasbaarheid biobased bouwmaterialen; ontwikkelen marktstrategie Inzet Rijksoverheid Kennis over beleid en interpretatie Bouwbesluit, belemmeringen in wet- en regelgeving wegnemen. Green Deal Biobased Bouwen 18

19. Punten ter afweging van Green Deal initiatieven Het initiatief: • heeft een heldere doelstelling voor verduurzaming • is rendabel of moet dat kunnen worden • heeft een aantoonbare impact op groene groei • is inspirerend en heeft potentieel voor opschaling/verbreding • ondervindt belemmeringen • de Rijksoverheid kan een rol spelen bij het wegnemen hiervan • leidt binnen 3 jaar tot resultaat • heeft toegevoegde waarde t.o.v. eerdere vergelijkbare deals • wordt door de initiatiefnemer zelf actief tot uitvoering gebracht • is technisch te realiseren

20. Waarom initiatieven geen Green Deal worden • Geen belemmeringen waar de Rijksoverheid bij kan helpen • Bevoorrechting van één partij • Vraag gaat alleen om financiering of subsidie • Gevraagde oplossingen niet realiseerbaar • Er wordt alleen actie gevraagd aan Rijksoverheid • Overlap met bestaande Green Deal

21. Hoe verder? 21 Proces totstandkoming Green Deal: na aanmelden via portal binnen 6 weken antwoord uitnodiging voor gesprek met Rijksoverheid of uitleg waarom het rijk het gesprek niet aangaat maatwerk; elke deal heeft unieke ondersteuning als tot sluiten deal wordt overgegaan: - opstellen intentieverklaring - ondertekening en publiciteit Lopende green deal: samen aan de slag;volgen voortgang publiciteit resultaten opschaling / kennisdeling /verbreding toepassing

22. Meer weten 22 Algemene informatie en aanmelden nieuwe Green Deal www.rijksoverheid.nl/greendeal Overzicht deals en ontwikkelingen Green Deal www.ondernemendgroen.nl Aanmelden nieuwsbrief Green Deal www.rijksoverheid.nl/greendeal Helpdesk Green Deal Telefoon: 088 602 90 00 Of via contactformulier op www.rvo.nl/greendeal

23. Wegnemen knelpunten in wet- en regelgeving Versnellen vergunningproces, experimenteerruimte, aanpassen regels, wetten en/of richtlijnen, EU lobby. Voorbeelden: Onderzoek naar verkorten vergunning procedure mestvergisting en opstellen handreiking voor vergunningverlening. (GD Biogas en kleinschalige vergisting) Inkoopexperiment om te kijken hoe op prestatie (bijv. lichturen i.p.v lampen) kan worden ingekocht en zo grondstoffen te besparen. Onderzoek hoe om te gaan met o.a. wetgeving aanbesteding en eigendomsrechten. (GD Turn Too) Biokerosine toestaan als brandstof voor vliegtuigen. Lobby om Europese regels aan te passen. (GD KLM)

24. Ondersteunen markt Verbeteren infrastructuur, optreden als “Launching customer”, labeling, certificering, ondersteunen business cases Voorbeelden: Bekijken mogelijkheden voor laadpunten Elektrisch Vervoer op semipublieke plaatsen. (GD New Motion) Bekijken mogelijkheden opnemen Biobased producten in Duurzaam Inkopen programma van de overheid en mogelijkheden certificering. (GD Groen certificaten) Ondersteuning Landelijk Kosten Simulatie Model voor investeringsbeslissingen bij Zero Emissie busvervoer. (GD Zero-emissie busvervoer)

25. Versterken netwerken Als onafhankelijke partij optreden bij samenwerking in keten, partijen bij elkaar brengen, ontwikkelen gezamenlijke visie en gedeelde aanpak Voorbeelden: Ondersteuning in Ketenaanpak Beton. (GD Verduurzaming betonketen) Bevorderen samenwerking opdrachtgevers en opdrachtnemers, stimuleren en hanteren gemeenschappelijke duurzame aanpak bij Grond- Weg en Waterbouw. (GD Duurzaam GWW)

26. Verbeteren toegang tot kapitaalmarkt Ontwikkelen aantrekkelijke constructies voor financiers Voorbeeld: Bevorderen financiering duurzame energie(besparings)projecten (GD Expertisecentrum financiering duurzame projecten)