Dane INFORMACYJNE :

2. Dane INFORMACYJNE : • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi i Specjalnymi Nr 2 w Poznaniu • ID grupy: 98/14_mf_g2 • Opiekun: Elżbieta Fietz • Kompetencja: • Matematyczno-fizyczna • Temat projektowy: • Czy ciała mają budowę cząsteczkową? • Semestr/rok szkolny: Semestr I / 2010/2011 • …………………………………………………….

3. SPIS Treści • 1.Własności ciał stałych, cieczy i gazów. • 2.Cząsteczkowa budowa materii. • 3.Doświadczenia i pokazy ilustrujące cząsteczkową budowę ciał. • 4.Historia poglądów na budowę materii i prezentacja ich twórców.

4. I. Własności ciał stałych, cieczy i gazów 1.Własności ciał stałych. • Sprężystość – fizyczna właściwość ciał materialnych odzyskiwania pierwotnego kształtu i wymiarów po usunięciu sił zewnętrznych wywołujących zniekształcenie

5. kruchość —cecha fizyczna ciał stałych (materiałów) polegająca na jego pękaniu i kruszeniu się pod wpływem działającej na nie siły. Kruche materiały absorbują stosunkowo mało energii przed złamaniem, nawet te o dużej wytrzymałości. Łamaniu towarzyszy zwykle głośny dźwięk, trzask. Do typowych materiałów kruchych należą m .in: beton, ceramika, szkło, żeliwo, skały. Typowe materiały sprężyste takie jak np. stal, również stają się kruche po przekroczeniu pewnego progu naprężenia. Z kolei substancje uważane za kruche pozostają sprężyste przy niewielkich odkształceniach. Kryterium podziału substancji na kruche i sprężyste nie jest ostre. Właściwość tę wykorzystuje się np. pisząc kredą po innych materiałach. Kreda pocierana o coś kruszy się, a część tych małych okruchów zostaje na danym materiale.

6. plastyczność - pojęcie z zakresu badań materiałowych i fizyki ciała stałego, oznaczające zdolność materiałów do ulegania nieodwracalnym odkształceniom pod wpływem zewnętrznych sił działających na ten materiał. Nieodwracalne odkształcenia powstają na skutek działania na ciała stałe naprężeń mechanicznych, przekraczających zakres, w którym jest ono zdolne do odkształceń sprężystych i jednocześnie na tyle małe, że nie powodują zniszczenia ciągłości jego struktury. Naprężenie przy którym rozpoczyna się proces plastyczny nazywane jest granicą plastyczności. Plastyczność wykazują w pewnych zakresach temperatury i naprężenia teoretycznie wszystkie znane materiały, choć w przypadku wielu z nich zakres plastyczności jest bardzo wąski. Zwykle za materiały plastyczne uważa się te, które posiadają dość szeroki, łatwo zauważalny zakres plastyczności. Na ogół są to materiały posiadające złożoną mikrostrukturę, składającą się z mieszaniny domen krystalicznych i amorficznych. Na ogół plastyczność materiałów rośnie ze spadkiem ich krystaliczności. Pewien, minimalny zakres plastyczności wykazują jednak nawet materiały monokrystaliczne. Do najbardziej znanych materiałów plastycznych zalicza się niektóre rodzaje metali - plastyczność metali jest często nazywana ich kowalnością - do metali kowalnych zalicza się m.in. niektóre gatunki stali, ołów, cyna, miedź, wiele stopów metali kolorowych wiele tworzyw sztucznych takich jak np. polietylen

7. Właściwości ciał stałych. • Sprężystość • Kruchość • Plastyczność

8. 2.ciecze Ciecze, które się najczęściej spotyka to woda, mleko, olej i soki. Denaturat, benzyna i nafta to także ciecze. Substancje te różnią się od siebie wieloma cechami. Mają charakterystyczne właściwości pozwalające je odróżniać. Na przykład benzyna jest łatwopalna, natomiast woda gasi ogień. Olej ma żółty kolor, mleko biały, a woda jest bezbarwna. Niektóre ciecze pije się z przyjemnością, inne nie nadają się w ogóle do spożycia. Poza tym ciecze nas otaczają i zawsze mamy z nimi kontakt.

9. Właściwości cieczy - trudno zmienić ich objętość, - łatwo zmienić kształt, - przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje, ale w przeciwieństwie do gazów nie rozszerza się, aby wypełnić je całe, - ich istnienie ogranicza od strony niskich temperatur temperatura krzepnięcia, a od wysokich temperatura topnienia, - niektóre ciecze są przezroczyste, - niektóre łatwopalne, - niektóre przewodzą prąd elektryczny, - ciecze zazwyczaj są złymi przewodnikami ciepła, - charakteryzuje je duża rozszerzalność temperaturowa, tzn. że ciecze pod wpływem temperatury zmieniają swoją objętość.

10. a) Własności cieczy wynikają z zachowania się jej cząsteczek: • -podobnie jak w gazie, mają one pełną swobodę przemieszczania się w objętości zajmowanej przez ciecz • -występują między nimi oddziaływania międzycząsteczkowe, które się jednak w obrębie objętości cieczy znoszą nawzajem. • -oddziaływania międzycząsteczkowe nie znoszą się na granicy cieczy z inną fazą na skutek czego występuje zjawisko zwane napięciem powierzchniowym.

11. b) Ciecz jest substancją będącą w stanie pośrednim między ciałem stałym a gazem. Charakteryzuje się tym, że trudno zmienia objętość, za to nadzwyczaj łatwo kształt. Dzięki tej własności, ciecz przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje, ale w odróżnieniu od gazu, nie rozszerza się by wypełnić je całe. Na właściwości cieczy wpływa temperatura. Gdy zbliża się ona do wartości, w których ciecz krzepnie (zmienia stan skupienia na stały), substancja może upodabniać się do ciał krystalicznych, natomiast wyższych temperaturach- do substancji gazowych.

12. Cechą różniącą ciecz i gaz są jej międzycząsteczkowe oddziaływania Van der Waalsa, co owocuje napięciem powierzchniowym cieczy (zjawisko polegające na oddziaływaniach międzycząsteczkowych nie znoszących się na granicy cieczy z inną fazą). Z racji uporządkowania na małych obszarach cząstek/atomów cieczy, można doszukiwać się jej podobieństwa do kryształów stałych. Według rosyjskiego uczonego, J.I. Frenkla, atomy cieczy drgają wokół położenia równowagi, jednak z dużo większą łatwością niż ma to miejsce w kryształach przechodzą z jednego położenia równowagi do drugiego.

13. Można jednak wyodrębnić tzw. ciekłe kryształy o właściwościach anizotropowych. Jest to forma pośrednia pomiędzy stanem ciekłym a stałym. Gdy temperatura jest odpowiednio niska, zaczyna się proces krzepnięcia, skutkiem czego ciecz przechodzi w ciało stałe na drodze krystalizacji. Cechą każdej cieczy, jest lepkość, czyli inaczej tarcie wewnętrzne powodujące opór przeciwko płynięciu. Wynika ona ze zdolności płynu do przekazywania pędu pomiędzy warstwami o różnych prędkościach. Lepkość rośnie, kiedy temperatura maleje.

14. W przypadku niektórych cieczy, zależność ta jest bardzo gwałtowna, do tego stopnia że uniemożliwia krystalizację. Takie substancje (szkło, lak) stają się bezpostaciowymi ciałami stałymi. W miarę podwyższania temperatury, lepkość jest coraz mniejsza, czemu towarzyszy wzrost intensywności parowania cieczy. W przypadku, gdy substancja zawiera śladowe ilości gazu, po osiągnięciu pewnej temperatury rozpoczyna się proces wrzenia

15. 3.Gazy Gazy, czyli substancje w stanie lotnym spotykamy na co dzień. Najważniejszym gazem dla wszystkich zwierząt i ludzi jest tlen, dla roślin zaś dwutlenek węgla. Poza tym jest jeszcze mieszanina gazów: powietrze złożone głównie z azotu (78%), tlenu (21%), a także z gazów szlachetnych (około 1%) - dwutlenku węgla i innych gazów.

16. Właściwości gazów - łatwo zmieniają kształt, - zajmują całą dostępną im przestrzeń, - cały czas się przemieszczają i nigdy nie zatrzymują się w jednym miejscu, - podobnie jak ciecze dostosowują się do kształtu naczynia, w którym się znajdują, - łatwo zmieniają objętość, tzn. są ściśliwe i rozprężliwe, - są złymi przewodnikami ciepła i prądu elektrycznego, - wywierają nacisk na ciała, które się w nich znajdują, - cechuje je rozszerzalność temperaturowa, - niektóre z nich są łatwopalne

17. WŁasnoŚci gazów • a) Założenia teorii kinetyczno - mechanicznej gazów: • - gaz jako zbiór cząsteczek, nazywanych molekułami, o mikroskopijnych rozmiarach. • - molekuły te znajdują się w nieustannym ruchu.

18. b) Właściwości gazu według teorii kinetyczno - mechanicznej: • - gaz podlega zjawisku dyfuzji • - gaz szczelnie wypełnia naczynie, które go ogranicza, nie posiadają własnego kształtu • - nie posiadają własnej objętości • - objętość gazu jest to objętość naczynia w którym gaz się znajduje. • - łatwo jest zmienić objętość gazu, mają dużą ściśliwość i rozprężliwość

19. DYfuzja • Dyfuzja - proces samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek lub energii w danym ośrodku (np. w gazie, cieczy lub ciele stałym), będący konsekwencją chaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobą lub z cząsteczkami otaczającego ją ośrodka. Ze względu na skalę zjawiska, rozpatruje się dwa podstawowe rodzaje dyfuzji:dyfuzja śledzona to proces mikroskopowy polegający na chaotycznym ruchu pojedynczej ("śledzonej") cząsteczki (przykład: ruchy Browna). dyfuzja chemiczna to proces makroskopowy obejmujący makroskopowe ilości materii (lub energii), zwykle opisywany równaniem dyfuzji i prowadzący do wyrównywania stężenia (lub temperatury) każde z dyfundujących substancji w całym układzie.

20. ii. Budowa cząsteczkowa ciał • Siły spójności -siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy.

21. Siły przylegania • Siły przylegania - siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy i cząsteczkami naczynia.

22. Menisk wklęsły i wypukły • Powierzchnia swobodna cieczy znajdującej się w naczyniu może przyjmować kształt wklęsły lub wypukły. Zjawisko to nazywamy meniskiem.Menisk wklęsły tworzy się dla cieczy zwilżających ściany naczynia.Siły spójności są mniejsze od sił przylegania.Menisk wypukły tworzy się dla cieczy nie zwilżających ścian naczynia.Siły spójności są większe od sił przylegania.

23. Napięcie powierzchniowe • Napięcie powierzchniowe – zjawisko fizyczne występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazowym lub inną cieczą. Zjawisko to polega na powstawaniu dodatkowych sił działających na powierzchnię cieczy w sposób kurczący ją tak, że zachowuje się ona jak sprężysta błona. Napięciem powierzchniowym nazywa się również wielkość fizyczną ujmującą to zjawisko ilościowo. Zjawisko to ma swoje źródło w siłach przyciągania pomiędzy molekułami cieczy. Występuje ono zawsze na granicy faz termodynamicznych, dlatego zwane jest też napięciem międzyfazowym.

24. Efektem napięcia powierzchniowego jest np. utrudnione zanurzanie w cieczy ciał niepodatnych na zwilżanie tą cieczą (znika ono w momencie całkowitego zanurzenia takiego ciała). Innym zjawiskiem związanym z napięciem powierzchniowym jest podnoszenie się (np. woda) lub opadanie (np. rtęć) cieczy w wąskich rurkach, tzw. kapilarach – zjawisko to należy do zjawisk kapilarnych. • Wysokie napięcie powierzchniowe na granicy faz A i B oznacza, że siły spójności (kohezji) wewnątrz faz A-A i B-B są większe niż siły przylegania (adhezji) na granicy faz A-B.

25. Surfaktanty • Substancjami zmniejszającymi napięcie powierzchniowe są tzw. surfaktanty czyli związki powierzchniowo czynnenp. emulgatory oraz mydła i detergenty. Podobne do siebie charakterem ciecze z reguły mieszają się (reguła „podobne w podobnym”), natomiast nie chcą się mieszać ciecze polarne z niepolarnymi (zobacz mieszalność cieczy). Surfaktantami są najczęściej cząsteczki posiadające polarną głowę (np. spolaryzowane grupy funkcyjne ulegające w roztworze jonizacji) oraz apolarny (niepolarny) ogon (np. łańcuch alifatyczny). Ich działanie najczęściej polega na adsorpcji cząsteczek na granicy dwu faz w ten sposób, że część polarna jest skierowana do fazy bardziej polarnej, co umożliwia utworzenie emulsji (roztworu koloidalnego).

26. emulsja • Przykładem emulsji może być majonez – połączenie oleju i wody jest możliwe dzięki emulgatorowi – lecytynie pochodzącej z żółtka jaja kurzego. Wykorzystanie mydła i detergentów to przykład tzw. solubilizacji, gdzie cząsteczki surfaktantu otaczają niepolarną cząstkę „brudu” adsorbując się na niej niepolarnymi ogonami a pozostawiając polarne głowy w kontakcie z polarną fazą wodną (polarny zespół „brudu” z surfaktantem rozpuszcza się w wodzie).

27. Napięcie powierzchniowe •  Między cząsteczkami cieczy istnieją siły przyciągające, dzięki którym posiada ona pewna spójność, pozwalającą na zachowanie stałej objętości. Cząsteczka znajdująca się przy powierzchni cieczy otoczona jest innymi cząsteczkami tylko z jednej strony, wskutek czego są wciągane do wnętrza cieczy. Ta dodatkowa siła nosi nazwę napięcia powierzchniowego. Jest ono zależne od rodzaju substancji oraz od innych czynników.

28. Napięcie powierzchniowe - zdjęcia

29. Włoskowatość • Siły istniejące między cząsteczkami cieczy i ściankami naczynia powodują powstawanie menisków w cienkich rurkach (kapilarach). Jeśli siły te są przyciągające, to ciecz zwilża ściankę i w rezultacie powstaje zakrzywienie jej powierzchni tak, jak na rysunku A (menisk wklęsły). Gdy między cieczą a ścianką występuje odpychanie, ciecz nie zwilża tej ściany i powierzchnia cieczy uwypukla się ku górze (rysunek B).

30. Naczynia włoskowate • Cząsteczki cieczy przyciągają się wzajemnie. Jest to przejaw oddziaływania elektromagnetycznego. Siły te nazywamy siłami spójności. Siły działające na cząsteczki wewnątrz cieczy się równoważą, natomiast na cząsteczki leżące na powierzchni działa siła wypadkowa do środka cieczy (cząsteczki są wciągane do wnętrza cieczy). Siłę tą nazywamy siłą napięcia powierzchniowego.Aby wydobyć cząsteczkę z głębi cieczy na jej powierzchnię, należy działać na nią siłą przeciwną do siły wypadkowej, więc należy przy tym wykonać pracę. Wykonana praca jest równa zmianie energii potencjalnej cząsteczki. Oznacza to, że cząsteczki przy powierzchni cieczy mają większą energię niż cząsteczki znajdujące się w głębi cieczy.

31. Bańki mydlane • Zgodnie z ogólnym prawem przyrody każdy układ kuleczki rtęci na szybie cząsteczek dąży do znalezienia się w stanie o minimalnej energii. Skoro energia cząsteczek przy powierzchni jest duża to w nieobecności sił zewnętrznych ciecz dąży do przybrania takiego kształtu, dla którego przy określonej objętości powierzchnia jest jak najmniejsza. Z geometrii wiadomo, że taki kształt ma kula. Dlatego krople deszczu mają kształt kulisty i w stanie nieważkości każda ciecz przyjmuje kształt kuli. Dążenie cieczy do zmniejszenia swojej powierzchni prowadzi do tego, że na granicy pomiędzy warstwą powierzchniową i ciałem stałym powstają siły napięcia powierzchniowego. Można się o tym przekonać kładąc płasko żyletkę na powierzchni wody (wtedy pływa ona na powierzchni). Napięcie powierzchniowe odpowiedzialne jest również za tworzenie się baniek mydlanych.

32. Skala Celsjusza • Skala Celsjusza to jedna z jednostek pomiaru temperatury (od nazwiska szwedzkiego uczonego Andersa Celsiusa, który zaproponował ją w roku 1742).Anders Celsius zbudował termometr rtęciowy i przyjął że woda wrze w temperaturze 0 stopni a krzepnie w temperaturze 100 stopni, założył też liniowość wskazań zbudowanego termometru. Wiele osób, między innymi Elvius ze Szwecji (1710), Christian of Lyons (1743) i Carolus Linnaeus (1740), zwracało uwagę na odwrotność wielu zjawisk do zaproponowanego układu temperatur i dokonano zamiany punktów wzorcowych temperatury.Obecnie przyjmuje się że, stopień skali Celsjusza zdefiniowany jest jako jedna setna różnicy temperatur topnienia i wrzenia wody przy ciśnieniu normalnym jednej atmosfery fizycznej. Zero na skali Celsjusza przyporządkowano temperaturze topnienia wody. Temperaturze wrzenia odpowiada 100 stopniom Celsjusza.

33. Skala kelvina • Kelvina skala temperatury, termodynamiczna skala temperatury, bezwzględna skala temperatury, opracowana w 1848, na podstawie II zasady termodynamiki, przez lorda Kelvina, w której 0 odpowiada najniższej możliwej temperaturze (stan bezruchu cieplnego molekuł), tj. -273,15°C, natomiast różnica temperatury o jeden stopień Kelvina (kelwin) jest równa różnicy o jeden stopień Celsjusza. • Zamiana: • T_{Kelwin} = 273,15 + T_{Celsiusz}T_{Celsiusz} = T_{Kelwin} - 273,15

34. iii. Doświadczenia i pokazy ilustrujące cząsteczkową budowę ciał.Dyfuzja w życiu codziennym • Materiały: szklanka, herbata, woda, cukier, łyżeczka • Czynności: • - Zaparzyć herbatę • - Wsypać 2 łyżeczki cukru, nie mieszać • - Sprawdzić smak • - Sprawdzać smak co 5 minut. Wynik: Herbata na początku jest gorzka. Z upływem czasu można wyczuć słodki smak. Wniosek: cukier rozpuszcza się i rozprzestrzenia w roztworze bez mieszania Wytłumaczenie: Cukier rozpuszcza się w wodzie. Następuje samorzutne mieszanie się substancji. Dzieje się to jednak dość wolno.

35. Czy dyfuzja zachodzi w powietrzu? • Materiały: kawałek waty, perfumy • Czynności: • - Nasączyć kawałek waty perfumami • - Testować z jakiej odległości wyczuwalny jest zapach. • - Testować czy zapach może rozprzestrzeniać się coraz dalej wraz z upływem czasu. Wynik: Zapach czuć jest w pewnej odległości od wacika. Po pewnym czasie odległość ta się zwiększa, ale zapach staje się słabszy. Wniosek:Zapach może wędrować w powietrzu. Wytłumaczenie: Zapach to cząsteczki, które wyczuwamy nosem. Cząsteczki zapachowe przemieszczają się samorzutnie pomiędzy cząsteczkami powietrza dzięki temu, że dyfuzja zachodzi nie tylko w wodzie (płynach), ale także w powietrzu.

36. Co się dzieje z dymem trociczki (kadzidełka) w powietrzu? • Materiały: kadzidełko, zapałki, połowa ziemniaka • Czynności: • -Wbić kadzidełko w połówkę ziemniaka • - Zapalić kadzidełko • - Obserwować co się dzieje z dymem kadzidełka • - Testować czy zapach rozprzestrzenia się wraz z upływem czasu coraz dalej. Wynik: Zapach czuć jest z pewnej odległości od kadzidełka. Dym unosi się w powietrzu. Im dalej od trociczki tym trudniej go zobaczyć. Wniosek: Zapach może wędrować w powietrzu. Dym „rozpuszcza” się w powietrzu. Wytłumaczenie: Dym kadzidełka składa się z cząsteczek, które w dużej ilości i zagęszczeniu są widoczne. Cząsteczki te przenikają pomiędzy cząsteczki powietrza i rozprzestrzeniają się, przez co stopniowo jest ich coraz mniej w danej objętości powietrza. Dlatego przestają być widoczne gołym okiem. Dyfuzja jest możliwa w powietrzu.

37. Czy temperatura wody ma wpływ na mieszanie się substancji? • Materiał: 2 szklanki, atrament, woda zimna i gorąca, zakraplacz lub pipetka • Czynności: • - Do jednej szklanki wlać gorącą wodę, do drugiej – zimną • - Do każdej szklanki nakropić niewielką ilość atramentu. • - Obserwować co się dzieje Wynik: Kolorowa plama atramentu zaczyna się przemieszczać, rozszerzać. W szklance z gorącą wodą dzieje się to szybciej. Plama staje się coraz jaśniejsza. Wniosek: Temperatura wody ma wpływ tempo rozprzestrzeniania się jednej substancji w drugiej. W gorącej wodzie proces ten zachodzi szybciej. Wytłumaczenie: Dyfuzja zachodzi dzięki temu, że materia zbudowana jest z cząsteczek oraz dzięki temu, że cząsteczki te drgają. W wyższej temperaturze drgania cząsteczek są szybsze i mają większy zasięg. Dlatego proces mieszania dwóch substancji zachodzi szybciej.

38. Czy temperatura wody ma wpływ na parzenie herbaty? • Materiał: 2 szklanki, 2 torebki herbaty, woda zimna i gorąca • Czynności: • - Do jednej szklanki wlać gorącą wodę, do drugiej – zimną • - Do każdej szklanki włożyć torebkę herbaty. • - Obserwować co się dzieje Wynik: W obu szklankach woda wokół torebek zaczyna się zabarwiać na brązowo. W szklance z gorącą wodą dzieje się to szybciej Wniosek: Temperatura wody ma wpływ na parzenie herbaty. W gorącej wodzie proces ten zachodzi szybciej. Wytłumaczenie: Parzenie herbaty to codzienna czynność oparta na zjawisku dyfuzji. Dyfuzja zachodzi dzięki temu, że materia zbudowana jest z cząsteczek oraz dzięki temu, że cząsteczki te drgają. W wyższej temperaturze drgania cząsteczek są szybsze i mają większy zasięg. Dlatego proces mieszania dwóch substancji zachodzi szybciej.

39. Czy możliwe jest mieszanie się substancji o różnym stanie skupienia? Kreda i atrament • Materiały: pałeczka kredy to tablicy, szklanka lub słoik, atrament • Czynności: • - Nalać do słoika niewielką ilość atramentu (tak, żeby pałeczka kredy włożona pionowo • do słoika znacznie wystawała nad powierzchnię) • - Włożyć pionowo (lub ukośnie opierając o ściankę naczynia) pałeczkę kredy. • - Co się dzieje? Wynik: Kreda zaczyna się zabarwiać – plama atramentu wędruje w górę. Wniosek: Płyn może wnikać do ciała stałego. Wytłumaczenie: Mimo, że kreda wydaje się substancją jednolitą, jej budowa umożliwia ruchliwym cząsteczkom płynu (atramentu) przenikać do jej wnętrza. To tak że proces dyfuzji. Zachodzi on znacznie wolniej niż w przypadku płynów czy gazów.

40. Badanie przenikania substancji w ziemniaku – produkcie żywego organizmu. • Materiały: Surowy ziemniak, nóż, nadmanganian potasu, łyżeczka • Czynności: • - Przekroić ziemniak na pół • - Na środek jednej z połówek nasypać odrobinę nadmanganianu potasu • - Złożyć ze sobą obie połówki • - Zajrzeć do środka ziemniaka po upływie 5 minut i 10 minut Wynik: W obu połówkach ziemniaka pojawiają się plamy o promienistym kształcie. Z czasem plamy robią się coraz większe Wniosek: We fragmentach roślin jest możliwe przenikanie się substancji. Wytłumaczenie: W ziemniaku jest dużo wody. Nadmanganian potasu rozpuszcza się w ziemniaczanej wodzie barwiąc ją, kolorowy płyn przenika do wnętrza ziemniaka dzięki dyfuzji. Dyfuzja jest podstawą wielu procesów zachodzących w żywych organizmach.

41. iv. Historia poglądów na budowę materii i prezentacja ich twórców.Co było na początku? IV-V w. p. n. e. • Arystoteles • Materia składa się z czterech podstawowych elementów: wody, ognia, ziemi i powietrza. • Demokryt i Epikur • Materia składa się z małych, twardych, niepodzielnych cząstek - Atomizm: pogląd najbliższy prawdy • Jako , że Arystoteles był w tamtych czasach człowiekiem bardziej poważanym i szanowanym, to słuchano jego opinii. Opinia ta utrzymywała się przez setki lat.

42. Robert Boyle – 1661 r. n. e. • Fizyk i alchemik Robert Boyle twierdzi, że zakładając istnienie małych cząstek można lepiej wytłumaczyć reakcje chemiczne niż opierając się na czterech elementach Arystotelesa. Podaje on pierwszą współczesną definicję pierwiastka jako małej cząstki, której nie można podzielić bez utraty jej właściwości chemicznych.

43. John Dalton – 1808 r. n. e. • W rozprawie New System of Chemical Philosophy angielski fizyk i chemik John Dalton sformułował współczesną koncepcję związków chemicznych, jako cząstek zbudowanych z atomów, natomiast atomy składają się z pierwiastków, czyli niepodzielnych cząstek o różnych masach i właściwościach chemicznych.

44. Dmitrij Iwanowicz Mendelejew – 1869 r. • Dmitrij Mendelejew (rosyjski chemik) odkrywa prawo okresowości pierwiastków i zestawia znane mu pierwiastki w układ okresowy według ich masy oraz właściwości chemicznych (wartościowość)

45. Joseph John Thomson – 1897 r. • Fizyk angielski J. J. Thomson odkrywa istnienie elektronów co wskazuje na to, iż atomy nie są niepodzielnymi cząstkami materii.

46. Ernest Rutherford • 1911 • Ernest Rutherford (brytyjski fizyk) odkrywa jądro atomowe i przedstawia teorię, według której atom złożony jest z jądra i obiegających je dookoła elektronów. • 1919 • Fizyk odkrywa proton, czyli cząstkę elementarną obdarzoną dodatnim ładunkiem elementarnym i znajdującą się w jądrze atomowym. Ilość protonów i elektronów w atomie jest równa, co zapewnia mu elektryczna obojętność.

47. XX wiek • Odkrywanie dalszych cząstek elementarnych np. kwarków, gluonów. • Chemia nieorganiczna i organiczna syntetyzuje wiele nowych materiałów, np. nylon, plastik. • 1942 r. - budowa pierwszego reaktora atomowego na uniwersytecie w Chicago. • 1945 r. - Wykorzystanie rozszczepienia termojądrowego do przeprowadzenia niekontrolowanej reakcji jądrowej i użycie jej do celów wojskowych - bomba atomowa zrzucona na Hiroszimę i Nagasaki. • Dalszy rozwój chemii i fizyki, synteza leków i nowych materiałów. • Stworzenie bomby termojądrowej oraz rozwój energetyki atomowej.

48. Tak prezentuje się historia poglądów na budowę materii przez wieki. Naukowcy do dziś jeszcze nie zrozumieli do końca budowy wszechświata…

49. KONIEC • Dziękujemy za obejrzenie naszej prezentacji