Kształtowanie się rozwoju mowy u dziecka – niepokojące symptomy Sesja logopedyczna 21.03.2014 r.

1. Kształtowanie się rozwoju mowy u dziecka – niepokojące symptomySesja logopedyczna 21.03.2014 r. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gorlicach

2. BEZWZGLĘDNE WSKAZANIA KONSULTACJI U LOGOPEDY Niepokojące symptomy rozwoju mowy u małego dziecka: • Występujące u dziecka wady rozwojowe ( np. Zespół Downa, Mózgowe Porażenie Dziecięce lub inne choroby przewlekłe opóźniające ogólny rozwój psychoruchowy dziecka). • Nieprawidłowości w budowie narządów mowy dziecka widoczne bez specjalistycznego badania ( np. rozszczepy podniebienia). • Trudności z żuciem, połykaniem, nieprawidłowy sposób oddychania ( dziecko oddycha ustami)

3. Niepokojące symptomy rozwoju mowy u małego dziecka: • Brak reakcji na odgłosy płynące z otoczenia. • Zaburzenia rozumienia mowy oraz brak rozumienia prostych poleceń słownych. • Brak kontaktu wzrokowego, dziecko nie zwraca uwagi na ludzi, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego. • Brak mowy czynnej do drugiego roku życia oraz brak zainteresowania mową ( dziecko nie przejawia chęci powtarzania , czy też naśladowania dźwięków mowy).

4. Niepokojące symptomy rozwoju mowy u małego dziecka: • Powtarzanie bez zrozumienia wyrazów, wyrażeń lub zdań wypowiadanych przez inną osobę ( tzw. echolalie). Odpowiadanie pytaniem na pytanie. • Niepłynność mowy występujące u dziecka nagle np. po urazach psychicznych czy fizycznych. • Nagłe wycofywanie się z kontaktów werbalnych.

5. BEZWZGLĘDNE WSKAZANIA KONSULTACJI U LOGOPEDY Niepokojące symptomy rozwoju mowy u małego dziecka: • Międzyzębowa artykulacja głosek [s,z,c,dz] • (przy wymowie tych głosek język wchodzi miedzy zęby , brzmienie głosek jest zdeformowane). • Ubezdźwięczniane tj. zamiana głosek dźwięcznych na bezdźwięczne u dziecka powyżej trzeciego roku życia. Dziecko wymawia zamiast: • domek - tomek • woda – fota • buda – puta • zupa – supa

6. Niepokojące symptomy rozwoju mowy u małego dziecka: • Dziecko w wieku czterech, pięciu lat nieprawidłowo wymawia wiele głosek co powoduje, że mowa jest niezrozumiała dla otoczenia. • Dziecko w wieku pięciu, sześciu lat zastępuje głoski [sz,ż,cz,dż] głoskami s,z,c,dz lub[ś,ź,ć,dź] . • Dziecko w wieku sześciu lat nie wymawia prawidłowo głoski [r] . Powyższe etapy rozwoju mowy opracowano w oparciu o następującą bibliografię: * Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna , Kraków 2008, Wydawnictwo Edukacyjne * Demel G. , Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa , 1998 WSiP, * Emiluta –Rozya D. ,Wspomaganie rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. CMPPP Warszawa 2006, * Moje dziecko nie słyszy. Praca zbiorowa pod red. J. Kobosko, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Warszawa 1999,

7. Kształtowanie rozwoju mowy dziecka od urodzenia do 6 roku życia- niepokojące symptomy. Kształtowanie się umiejętności językowych u dziecka jest jednym z największych fenomenów w rozwoju jednostki ludzkiej. Prawidłowy rozwój mowy dziecka stanowi podstawę kształtowania się osobowości w ogóle. Dzięki rozumieniu mowy poznaje ono otaczający go świat. Dzięki umiejętności mówienia jest w stanie wyrażać swoje uczucia i spostrzeżenia oraz komunikować swoje doznania i potrzeby. Mowa słusznie nazywana jest „ narzędziem myślenia” bo w słowach krystalizuje się myśl ludzka. Mowa wywiera wpływ na kształtowanie się takich umiejętności umysłowych jak: spostrzeganie, wyobrażenie, porównywanie i wnioskowanie.

8. Umiejętność nabywania języka Umiejętność nabywania języka uwarunkowana jest zarówno biologicznie (genetycznie) jak i środowiskowo. Dziecko przychodząc na świat posiada pewne określone predyspozycje, które pozwalają mu pod wpływem czynników środowiskowych nabyć i przyswoić określone struktury językowe.

9. Rozwój języka rozpoczyna się z chwilą narodzin, a nawet wcześniej, jeżeli weźmiemy pod uwagę konieczne uwarunkowania genetyczne oraz pierwsze doświadczenia słuchowe i czuciowe płodu (pierwsze zjawiska jakie odbiera płód i rejestruje w swojej pamięci to zjawiska rytmiczne: chód matki, bicie jej serca także jej głos). Od pierwszych prób ssania oraz pierwszego dźwięku wydanego przez dziecko w postaci krzyku rozpoczyna się długa i skomplikowana droga prowadząca do zdobycia narzędzia pozwalającego poznawać otaczającą rzeczywistość oraz wchodzić w relacje z innymi ludźmi.

10. Jak ważne jest to narzędzie pokazują przykłady osób dla których naturalna droga rozwijania mowy została z różnych przyczyn zamknięta np. z powodu dużych uszkodzeń określonych funkcji (np. słuchowych) lub z powodu zaniedbań czy błędów edukacyjnych i wymagali oni działań celowych, aby osiągnąć sprawność komunikacyjną.

11. Warto zatem poznać etapy rozwoju systemu językowego zdrowego dziecka, gdyż ich pojawianie się następuje w określonej kolejności zgodnie z poglądami Jakobsona od struktur prymarnych do sekundarnych. Znajomość tych etapów pozwala na podjęcie wczesnej stymulacji rozwoju mowy w i uniknięcie nieprawidłowości rozwojowych nie tylko w sferze językowej ale również w poznawczej, społecznej i emocjonalnej.

12. Etapy rozwoju mowy dziecka od urodzenia do szóstego roku życia

23. Opracowanie: Edyta Romaszko Dziękuję za uwagę