Làm việc với ngoại quốc: Những điều cần biết

1. khkt Làm việc với ngoại quốc: Những điều cần biết Phạm Ngọc Thúy Kỹ sư kinh tế Kỹ sư công nghiệp biến chế thực phẩm Chuyên viên vi tính Công hoà Liên bang Đức

2. khkt Dàn bài • Mục đích • Khác biệt về văn hóa nói chung • Khác biệt về văn hóa Á-Âu, Việt-Đức • Ảnh hưởng của sự khác biệt về văn hóa trong môi trường làm việc - Phương cách đối phó - Kỹ năng hổ tương văn hoá 4.1. Môi trường học tập, trao đổi kiến thức 4.2. Làm việc trong đồ án 4.3. Quan hệ chủ và nhân viên 4.4. Quan hệ trong kinh doanh • Kết luận • Tài liệu sưu tầm Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

3. khkt 1. Mục đích • Nêu lên ảnh hưởng của sự khác biệt về văn hóa vào việc làm • Đề nghị phương cách giải quyết. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

4. khkt 2. Khác biệt về văn hóa 1) Văn hóa là gì? “Văn hóa là tổng thể bao gồm kiến thức, niềm tin, nghệ thuật, đạo đức, luật lệ, tập quán, phong tục và tất cả những khả năng, thói quen mà con người hấp thụ từ xã hội.“ ( Dülfer). 2) Khác biệt về văn hóa: Mỗi dân tộc, mỗi nền văn hóa đều chịu ảnh hưởng của địa lý, thiên nhiên, lịch sử, truyền thống, tôn giáo, học thuyết v.v…Những yếu tốnày tạo nên sự khác biệt giữa các dân tộc và các nền văn hóa, thí dụ như Âu-Á. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

5. khkt 3. Khác biệt về văn hóa Âu-Á Lý thuyết về nhu cầu của con người (Hofstede) Sĩ diện, hoà thuận, trách nhiệm Hoài bảo cá nhân Đựơc kính trọng, thừa nhận Đựơc kính trọng, thừa nhân An ninh Xã hội Xã hội An ninh Sinh lý Sinh lý Á châu ? Âu châu (theo Maslow) Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

6. khkt Các đặc tính văn hoá Á-Âu / Việt-Đức Bảng so sánh các đặc tính văn hoá giữa Á-Âu / Việt-Đức (Hofstede) (* theo kinh nghiệm của một trainer Đức làm việc ở Việt Nam ) Đất nước MDI IDV MAS UVI KDI Trung quốc 118 Hồng công 68 25 57 29 96 Nam hàn 60 18 39 85 75 Nhật 54 46 95 92 80 Thái Lan 64 20 34 64 56 Việt Nam* 55 20 30 50 95 Đức 35 67 66 65 31 Pháp 68 71 43 86 Anh 35 89 65 35 25 Mỹ 40 91 62 46 29 Úc 36 90 61 51 31 MDI: Khoảng cách quyền lực KDI: Tương đối, dung hoà hay tuyệt đối, triệt để IDV: Cá nhân hay cộng đồng MAS: Nam hay nữ tính UVI: Tránh hoaì nghi, do dự Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

7. khkt 4. Ảnh hưởng của sự khác biệt về văn hóa trong môi trường làm việc – Phương cách đối phó Khác biệt về văn hóa Hiểu lầm trong đối xử, hành động Ảnh hưởng tiêu cực vào công việc và đời sống Trao dồi kỹ năng hổ tương văn hoá Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

8. khkt Kỹ năng hổ tương văn hoá Kỹ nănghổ tương văn hoá • bao gồm những cá tính và sự khéo léo rất thuận lợi khi tiếp xúc với nền văn hoá lạ: Từ kỹ năng giao tiếp đến khả năng có thể hoà hợp vào các mô hình văn hoá lạ để có những phản ứng và hành động thích nghi (Fröhlich). • là khả năng hành động theo sự cảm nhận và thông hiểu văn hoá lạ. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

9. khkt Phương cách đối phó 1) Nhận thức rằng có sự khác biệt về văn hóa có ảnh hưởng đến thái độ làm việc của con nguời. 2) Tự phản xạ những ảnh hưởng văn hoá nào chi phối hành động của chính mình 3) Tìm hiểu những khác biệt nào về văn hóa đưa đến hiện tượng nào khi làm việc 4) Chấp nhận những sự khác biệt này mà không lên án, khinh miệt, chỉ trích hoặc tìm cách sữa đổi. 5) Khi đụng chạm trong công việc dựa những yếu tố trên tìm cách hiểu được thái độ của người đối diện, nhờ đó tránh được hiểu lầm có ảnh hưởng xấu cho công việc và cho cả cá nhân 6) Dựa vào những yếu tố trên tìm phương cách giải quyết tốt đẹp cho đôi bên theo tinh thần cầu tiến, tách rời phê phán công việc khỏi phê phán cá nhân. 7) Tạo dựng và giữ vững lập trường rõ rệt cho bản thân mình để không bị chi phối làm mất phương hướng và ý thức hệ có thể đưa đến ‚kích xúc văn hoá‘. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

10. khkt Các bước thực hiện Nhận thức  tìm hiểu  chấp nhận  dung hoà -> hành động --------------- giữ vững lập trường, cầu tiến --------------- Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

11. khkt 4.1. Môi trường học tập, trao đổi kiến thức Tây phương • Học viên trao đổi thẳng thắn trong nhóm được xem là việc ngẩu nhiên và tất yếu. - Học viên trao đổi bình đẳng với giáo viên, giảng viên. Ý kiến độc lập, phê bình nghiêm chỉnh được tôn trọng và khuyến khích. • Khả năng phát biểu, thuyết trình trước đám đông được rèn luyện tích cực trong trường, lớp • Thường khi vì kiêu hảnh nên ít liên hệ đến những người ngoại quốc Phương cách giải quyết: - Tôn trọng, không xem thường văn hoá khác • Tạo tin tưởng lẫn nhau qua sự cởi mở, khiêm nhường trong giao tiếp và sẵn lòng giúp đở lẫn nhau • Tế nhị trong cư xử. • Tập cách nói chuyện khéo léo để khi trao đổi không vô tình xúc phạm ngưòi đối diện. Chỉ phê bình công việc chứ không phê bình cá nhân. Việt Nam • Học viên Ít trao đổi trong nhóm vì thiếu bạo dạn, sợ mất mặt nếu nói sai (thí dụ: Khi học ngoại ngữ vì vậy mà yếu về nói và nghe). • Đối với giáo viên, giảng viên hay người lớn tuổi vì kính nể là bậc trên nên học viên không nói lên ý kiến, nhất là nếu ý này không theo ý thầy hoặc là ý mới. • Thiếu khả năng phát biểu, thuyết trình trước đám đông. Phương cách giải quyết: • Vì cầu tiến cố gắng bạo dạn trao đổi bỏ đi tính rụt rè • Tách cá nhân ra khỏi công việc để không bị vấn đề mất mặt (ta không phải là người xấu nếu ta làm lối khi học nói tiếng anh). • Tuỳ đối tượng mà xử sự khi trao đổi với thầy hay người lớn tuổi. Mạnh dạn trao đổi về chuyên môn nhưng vẫn giữ lễ phép và kính trọng. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

12. khkt 4.2. Làm việc trong đồ án Việt Nam • Công việc và cá nhân là một. • Chỉ trao đổi thẳng thắn khi các nhóm viên có quan hệ mật thiết với nhau. • Phê bình tự phê bình về công việc trong nhóm đưa đến vấn đề mất mặt vì cá nhân bị xúc phạm. Việc làm trong nhóm bị ảnh hưởng xấu. • Vấn đề tổ chức đồ án có cấu trúc theo hệ thống và giờ giấc không được đặt trọng tâm. Phương cách giải quyết: • Cố gắng tách rời cá nhân và công việc • Trao dồi khả năng về lam viec trong Team • Trao dồi khả năng thực hiện đồ án (Projectmanagement). Tây phương • Phân biệt rõ ràng giữa công việc và cá nhân. - Trao đổi thẳng thắn trong nhóm về công việc rất được khuyến khích và phổ biến. • Phê bình, tự phê bình nhắm vào công việc chứ không nhắm vào cá nhân. Việc làm trong nhóm vì thế có tiến bộ, mỗi nhóm viên được học tập thêm. • Vấn đề tổ chức đồ án có cấu trúc theo hệ thống và giờ giấc được đặt trọng tâm hàng đầu (Projectmanagament). Phương cách giải quyết • Tạo tin tưởng lẫn nhau qua sự cởi mở, khiêm nhường trong giao tiếp và sẵn lòng giúp đở lẫn nhau • Phê bình gián tiếp, tránh nói thẳng • Tìm giải pháp dung hoà nếu công việc cho phép Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

13. khkt 4.3. Quan hệ giữa chủ và nhân viên Việt Nam • Quan hệ cá nhân rất quan trọng để tạo tin tưởng cần thiết cho công việc và sự trung tín với chủ. • Phê bình và biện pháp chỉ có tác dụng tốt khi có tin tưỡng. Phương cách giải quyết: • Tách việc làm ra khỏi cá nhân (phê bình công việc chứ không phê bình cá nhân) • Vì câù tiến mà tiếp nhận phê bình đúng để sửa đổi - Mạnh dạn trao đổi về chuyên môn nhưng vẫn lễ phép và kính trọng chủ. Tây phương • Kết quả công việc đựơc đặt hàng đầu. Liên hệ cá nhân không quan trọng lắm. • Phê bình và biện pháp thẳng thắn nếu công việc không tiến triển tốt. Việc này giúp người bị phê bình sữa lỗi trong công việc để tiến lên. Phuương cách giải quyết • Tạo tin tưởng qua sự khiêm nhường, tôn trọng và giúp đở nhân viên thật lòng • Phê bình gián tiếp, tránh nói thẳng. • Tìm giải pháp dung hoà nếu công việc cho phép Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

14. khkt 4.4. Quan hệ trong kinh doanh Tây phương • Quan hệ được căn cứ nhiều váo sự cần thiết của công việc. • Luật lệ, giấy tờ, hợp đồng có vai trò cơ bản. Phương cách giải quyết: • Tìm đúng người có thẩm quyền để tạo liên hệ và tin tưởng • Bớt luật lệ giấy tờ nếu không cần thiết Việt Nam • Quan hệ được giử chặc chẻ theo cấp bậc. • Vấn đề tin tưởng, quan hệ cá nhân nhiều khi quan trọng hơn luật lệ giấy tờ, hợp đồng. Phương cách giải quyết: • Tạo giao tiếp rộng rãi, trực tiếp để đạt kết quả thiết thực - Trao dồi kiến thức về luật lệ thế giới và áp dụng nghiêm chỉnh vào thực tế Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

15. khkt 5. Kết luận Nếu ta làm việc thành công với người ngoại quốc vì hiểu đựơc họ và tìm được phương cách đối phó thì chẳng những ta đạt được thành công trong công việc mà ta lại có thể trau dồi cho mình khả năng liên hệ tốt đẹp với con người của nhiều xứ sở, văn hóa khác nhau, góp phần xây dựng hoà bình thế giới. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

16. khkt Biết người biết ta trăm trận trăm thắng ! Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết

17. khkt Tài liệu sưu tầm • Phạm Ngọc Thuý Interkulturelle Aspekte bei der Vorbereitung von Mitarbeiter/Innen auf Auslandstätigkeiten (Các khía cạnh hổ tương văn hoá trong việc chuẩn bị cho nhân viên làm việc ở ngoại quốc) Diplomarbeit zum Aufbaustudium Wirtschaftsingenieur an der TFH Berlin 2001. (Dự án tốt nghiệp kỹ sư kinh tế trường cao đẳng kỹ thuật Bá Linh 2001) • Hofstede, G. Lokales Denken, globales Handeln Kulturen, Zusammenarbeit und Management (Suy nghĩ trong nước sở tại, hành động toàn cầu Văn hoá, việc làm chung và điều hành) Beck-Wirtschaftsberater im dtv (Deutscher Taschenbuch Verlag) 1997 • Fröhlich, W. International Success Arbeitsplatz Ausland und globales Projektmanagement Praxisberichte und Erfolgsprojekte (Thành công trên thế giới Làm việc ở ngoaị quốc và điều hành đồ án toàn cầu Các tường thuật từ thực tế và đồ án thành công) Datakontext-Fachverlag, 2000 • Dülfer, E. Internationales Management in unterschiedlichen Kulturbereichen (Điều hành trên thế giới trong nhiêù lãnh vực văn hoá) Oldenbourg-Verlag, München 1997 Tất cả tài liệu đều xử dụng sinh ngữ Đức. Làm việc với ngoại quốc Những điều cần biết