Ráð við höfuðverk barna og unglinga

1. Ráð við höfuðverk barna og unglinga

2. Yfirlit • Mígreni • Spennuhöfuðverkur • Meðhöndlun

3. Mígreni • Helstu einkenni mígrenis hjá börnum? • Orsakir mígrenis • Mígreni hjá börnum er öðruvísi en hjá fullorðnum • Sérstakar birtingar mígrenis hjá börnum • Hvað kemur mígrenikasti af stað? • Streita – Sultur – Svefntruflanir - Sætindi

4. Hvað kemur mígrenikasti af stað? • Streita (andleg og líkamleg) • Sultur – Óreglulegir matmálstímar og/eða föstur • Svefn

5. Hvað kemur mígrenikasti af stað? • Sælgæti – ýmsar matvörur og aukaefni • Nítrít (t.d. í reyktum fiski, beikoni og pylsum) • Glútamat (oft kallað þriðja kryddið) • Tyramín (t.d. í osti, ákv. fisktegundum, kaffi, bjór og Chianti-vínum) • Phenyletylamín (er í ýmsum súkkulaðitegundum)

6. Hvað kemur mígrenikasti af stað? • Áhrif hormóna • Aðrir umhverfisþættir • Sársauki • Líkamleg áreynsla • Ofnæmi • Reykingar • Lyf

7. Spennuhöfuðverkur • Lýst eins og járnband eða belti sé strengt um höfuðið. • Sjaldgæfur hjá börnum undir skólaaldri • 50% barna á skólaaldri hafa fundið endurtekin einkenni • 10% þeirra finna fyrir spennuhöfuðverk oftar en einu sinni í mánuði.

8. Aðstæður líklegar til að koma spennuhöfuðverk af stað • Streita s.s. • kvíði, hræðsla, þunglyndi • Röng líkamsstaða eða líkamsbeiting • Rangt tannbit og/eða gnístran tanna • Aðrir verkir, sérstaklega í baki eða hálsi

9. Hvernig er sjúkdómsgreiningu háttað? • Byggir á sjúkrasögu barnsins • Læknisskoðun. • Þroski taugakerfis barnsins • Vöðvafesti á hrygg, hálsi og kjálkum • Mældur blóðþrýstingur • Taugaviðbrögð

10. Helstu einkenni mígrenis • Verkurinn finnst í enni og/eða báðum gagnaugum • Dunkandi, hamrandi líkt og borað sé í höfuðið • Miðlungs slæmur eða slæmur • Versnar við hreyfingu • Áður en verkurinn gerir vart við sig • Lystarleysi, ógleði, uppköst • Sjúklingur þolir illa ljós og hávaða • Stendur í 1 – 6 klukkustundir

11. Helstu einkenni spennuhöfuðverks • Beggja vegna í höfðinu • Eins og þrýstingur sé á höfðinu eða strengt band utan um höfuðið og þrengt að • Breytist ekki við hreyfingu, skánar jafnvel • Yfirleitt ekki vart neinna einkenna áður en höfuðverkurinn gerir vart við sig. • Stendur í ½ klukkustund upp í viku

12. Meðhöndlun mígrenis án lyfja • Í höfuðverkjakastinu • Fyrirbyggjandi aðgerðir • Sofa reglulega • Neyta reglulegra máltíða • Forðast hvetjandi þætti • Stunda reglulega hreyfingu • Gera slökunaræfingar • Forðast líkamlega og andlega streitu

13. Meðhöndlun spennuhöfuðverkjar án lyfja • Í höfuðverkjakastinu • Fyrirbyggjandi mestu leyti sama og með mígreni

14. Mígreni barna meðhöndlað með lyfjum • Án lyfseðils • venjuleg verkjastillandi lyf • lyf gegn ógleði notuð samhliða • Lyfseðilsskyld • Sérstök mígrenilyf, jafnvel í sprautuformi • Fyrirbyggjandi lyfjameðferð

15. Spennuhöfðuðverkur og lyf • Meðhöndlun í höfuðverkjarkasti • Fyrst og fremst við sárari köstum til að koma í veg fyrir kvíða • Fyrirbyggjandi meðferð • Aukaverkanir lyfjanna • Full ástæða fyrir hendi • Skammur í samræmi við aldur og þyngd • Verkjastillandi lyf einungis tekin í kasti

16. Til athugunar fyrir foreldra • Barnið hafi fengið svör við spurningum... • Hvað veldur sársaukanum? • Er hann hættulegur? • Hvað er hægt að gera? • Hve lengi þarf ég að þjást af höfuðverk?