İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİNDE YENİ DÖNEM

1. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİNDE YENİ DÖNEM • Kanun Tasarısının Genel Değerlendirmesi. • “Risk Değerlendirmesi” kavramının ve işverenlerin risk değerlendirmesinde karşılaşacağı zorlukların değerlendirilmesi. • İşveren Yükümlülüklerinin İncelenmesi. • İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısının İnşaat Sektörüne ve İnşaat Sektörü İşverenlerine Getireceklerinin Değerlendirilmesi

2. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ GÖRÜNÜMÜ İŞ KAZALARININ %11’İ, MESLEK HASTALIKLARININ %6’SI İNŞAAT SEKTÖRÜNDE GERÇEKLEŞMEKTEDİR. SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİNE HAK KAZANANLARIN %16’SI İNŞAAT SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARDAN OLUŞMAKTADIR. YİNE İŞ KAZASI SONUCU MEYDANA GELENLERİN ÖLÜMLERİN %33’Ü İNŞAAT SEKTÖRÜNDE GERÇEKLEŞMEKTEDİR. BU ANLAMDA İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ İŞ KAZALARININ ÖLÜMCÜL OLDUĞU VE ÖNLEME AŞAMASININ OLDUKÇA ÖNEMLİ OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR.

3. Kanun Tasarısının Genel Değerlendirmesi Ülkemiz, dünya sıralamasında 16. büyük ekonomi ve en hızlı büyüyen ülkesi olarak dünya kamuoyunun, endüstrisinin ve yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Ülkemiz çalışma hayatında, işverenlerimizin uluslararası pazarda rekabet gücünü artırmada çalışanların sağlığı ve güvenliğinin payı sosyo-ekonomik çevrelerce malumdur. Bu anlamda müstakil “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” çalışma hayatında mevcut en önemli eksikliğimiz olarak uluslararası platformlarda karşımıza çıkmaktadır.

4. Kanun Tasarısının Genel Değerlendirmesi

5. Kanun Tasarısının Genel Değerlendirmesi

6. KAPSAM Tasarının 2. maddesine göre; “Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır”

7. KAPSAM Çalışan; “kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişi” • 4857 sK’na tabi çalışanlar • Borçlar Kanununa tabi çalışanlar • Basın İş Kanununa tabi çalışanlar • Deniz İş Kanununa tabi çalışanlar • Kamu görevlileri (memurlar, sözleşmeli personel) • Tüm bağımlı çalışanları kapsamına almıştır.

8. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Tasarıya göre, işveren; mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetini sunmak için • çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde (A) sınıfı, • tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde en az (B) sınıfı, • az tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde en az (C) sınıfı • belgeye sahip iş güvenliği uzmanı GÖREVLENDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.

9. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ • İşveren ayrıca, • bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde • işyeri hekimi ve • diğer sağlık personeli • GÖREVLENDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.

10. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ • Hemen görüleceği üzere, bu yükümlülüğün kapsamına girmesi için işverenlerin belirli sayıda işçi çalıştırıyor olmaları gerekmemektedir. • Aynı şekilde iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü bakımından halen uygulanmakta olan hükümlere göre “işyerinde sanayiden sayılan bir işin yapılması” koşulu da kaldırılmaktadır. • Bu durumda bir ya da daha fazla işçinin çalıştığı, -sanayi ya da ticari işlerin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın- TÜM İŞYERLERİ BU HÜKMÜN KAPSAMINA GİRECEKTİR.

11. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Bünyesinde bu vasıflara sahip personel bulunmayan işyerleri, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilecektir. Eğer çalışma süreleri işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının tam süreli olarak görevlendirilmesini gerektiriyorsa işveren işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurmakla yükümlüdür.

12. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Ortak sağlık ve güvenlik birimi: işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere gerekli donanım ve personele sahip Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile TTK’na göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan birimi ifade etmektedir. Şirket grupları ve holdinglerde olduğu gibi birden çok işverenin bir araya gelerek bir ortak sağlık birimi kurma imkanı bulunmamaktadır.

13. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ 50’den az işçi çalıştıran işyerlerine işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü getirilmesi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü bakımından 50’den az işçi çalıştırma ve sanayiden sayılma koşullarının kaldırılması, bu hizmetin dışarıdan hizmet alımı suretiyle temini halinde dahi işverenler için önemli bir yük oluşturacaktır.

14. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Tasarıda bu konuda bir geçiş maddesine yer verilmiştir. • Buna göre, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma yükümlülüğü, 1 ila 9 çalışanı bulunan işyerlerinden; • Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yayımı tarihinden itibaren İKİ YIL SONRA, • Tehlikeli veya az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yayımı tarihinden itibaren ÜÇ YIL SONRA yürürlüğe girer. • 10 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri için ise geçiş hükmü öngörülmemiştir. • Ancak 1 -9 işçi arasında çalışan istihdam eden “çok tehlikeli sınıfta” yer alan işletmeler için kamu desteği de getirilmektedir.

15. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Gerektiğinde bu destek 10’dan az çalışanı bulunan işyerlerinden az tehlikeli sınıfta yer alanlara da yaygınlaştırılabilecektir. Finansman SGK tarafından iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılarak gerçekleştirilecektir.

16. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Destek önemli olmakla birlikte, uygulanabilirliğin sağlanması güç görünmektedir. Öte yandan öncelikle çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri bakımından getirilmesi karşısında diğer sınıflar bakımından 50 işçi, sanayiden sayılma koşulunun kaldırılması ciddi bir yük oluşturacaktır. Dolayısıyla düzenlemenin gözden geçirilmesi isabetli olacaktır.

17. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ • Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, • Bakanlıkça verilen işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı sertifikası veya belgesi ile • Türk Tabipleri Birliği tarafından verilen işyeri hekimliği sertifikası sahiplerinden belgeleri geçersiz sayılanlar, • mevcut belge veya sertifikalarını • bu Kanunun yayımından itibaren BİR YIL İÇİNDE, • BAKANLIKÇA DÜZENLENECEK BELGE İLE DEĞİŞTİRMELERİ ŞARTIYLA • bu Kanunla verilen bütün hak ve yetkileri kullanabilirler.

18. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ • Aynı tarihten önce eğitim kurumlarınca verilen işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitimlerini tamamlayanlardan • EĞİTİMLERİ GEÇERSİZ SAYILANLAR • ilgili mevzuata göre sınava girmeye hak kazanırlar. • Hak sahipliğinin tespitinde Bakanlık kayıtları esas alınır. • Böylece geçmiş dönemde bu belgeleri Tabipleri Birliği’nden aldıkları için bu belgeleri Bakanlık tarafından geçerli sayılmayanlarla, Danıştay kararları sonucu Bakanlıktan alınan belgeleri geçersiz sayılanlara bir olanak tanınmış olmaktadır. • Tasarının bu şekliyle kanunlaşması halinde zaten çok sayıda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanına ihtiyaç olacağı için hüküm isabetli olmuştur.

19. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ • İşyerinde işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı görevlendirmeyen işveren veya işveren vekiline, • görevlendirmediği her kişi için beşbin Türk Lirası, • diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işveren veya işveren vekiline ikibin beşyüz Türk Lirası • idari para cezası verilir. • Aykırılığın devamı halinde; görevlendirmediği her kişi ve takip eden her ay için aynı miktar idari para cezası uygulanır.

20. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Tasarıda ayrıca kavram olarak; Sağlık ve güvenlik destek elemanı ve iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisine yer verilmiştir. Sağlık ve güvenlik destek elemanı: asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme,koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi ifade etmektedir.

21. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi: sağlık ve güvenlikle ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkilidir. İşveren en az iki işçi çalıştırdığı işyerinde çalışan sayısına bağlı olarak en fazla 6 olmak üzere seçim veya atama yoluyla görevlendirir.

22. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. İşyerinde yetkili sendika bulunması halinde işyeri sendika temsilcileri iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi olarak görev yapabilir.

23. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ Tasarı md.9 uyarınca; işveren acil durum planları hazırlamakla yükümlüdür. Bu durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak, önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak, eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

24. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ İş sağlığı ve güvenliği sistemi katılımı gerektirmekle birlikte, çok sayıda kişinin aynı alanda görevlendirilmesi yetki karmaşasına neden olabilecektir. Tasarının 6/4. maddesine göre; işyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürüten kişiler işbirliği ve koordinasyon içinde çalışırlar. Koordinasyon işveren veya işveren vekili tarafından sağlanır.

25. İŞYERİ ÖRGÜTLENMESİ İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu: Tasarı md. 19 uyarınca; işveren 50 (elli) veya daha fazla çalışanın bulunduğu, 6 (altı) aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurmak ve kurul tarafından iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak alınan kararları uygulamakla yükümlüdür.

26. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ İşveren; -Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla, -risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbiri almakla, -işyerinde önlemlere uyulup uyulmadığını izlemek ve denetlemekle yükümlüdür.

27. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ • Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak • Çalışanları bilgilendirmek ve eğitim vermek • İş sağlığı ve güvenliğinin koordinasyonunu sağlamak.

28. RİSK DEĞERLENDİRMESİ • Tasarı md.4’e göre risk değerlendirmesi; “İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları” ifade eder.

29. RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risk değerlendirmesi; İşçi sayısı, işyerinin tehlike sınıf ve derecesi, sektör vb. hususlar konusunda ayrım yapılmaksızın tüm işyerleri bakımından zorunlu kılınmıştır. Yasa yürürlüğe girmeden yönetmeliğin kabulü isabetli olmayacaktır. Yasa tasarısı ile yönetmelik taslağı arasında kavramlar bakımından farklılıklar mevcut olup, bunlar özdeş hale getirilmelidir. Yönetmelik taslağının amacı; • Risk değerlendirmesinin yapılması, • Alınacak tedbirlere karar verilmesi, • Tedbirlerin uygulanması, • Gerekli belge ve kayıtların hazırlanması, • Risk değerlendirmesi yapacak kişi ve kuruluşların nitelikleri ile usul ve esasların düzenlenmesi

30. RİSK DEĞERLENDİRMESİ • Taslakta risk değerlendirmesinin; -işyerinin kuruluşu aşamasından başlaması -tehlikeleri tanımlama -riskleri analiz etme ve kontrol altına alma -yapılan çalışmaları gözden geçirme aşamalarına uygun olarak yapılacağı öngörülmektedir.

31. RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risk Değerlendirmesi Kim Tarafından Yapılacak ? • Değerlendirmeyi yapacak kişi ya da kuruluşun eğitim alması öngörülmüş; • eğitim 30 saatten az olmamak üzere Bakanlıkça düzenlenen eğitim programına katılarak yetki belgesi almış, teknik meslek yüksek okulu, iş sağlığı ve güvenliği meslek okulu mezunları, bu alanda doktora yapmış olanlar, mühendis, mimar ve teknik elemanlar • işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları tarafından yapılacak.

32. RİSK DEĞERLENDİRMESİ • İşverenin bizzat risk değerlendirmesi yapabilmesi için iş sağlığı ve güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü olmayan bir işyeri olması ve işverenin kendisinin bizzat gerekli yetki belgesine sahip bulunması zorunludur.

33. RİSK DEĞERLENDİRMESİ • Yasa tasarısında, çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı işyerleri veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda işin durdurulacağı öngörülmüştür.

34. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ İSGB KURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ Çıkarılacak yönetmelikle belirlenen çalışma sürelerinin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesini gerektirdiği durumlarda işveren, İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ KURMAKLA YÜKÜMLÜDÜR. Tam sürenin hesabında çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır.

35. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ İşbirliği ve koordinasyonu sağlama yükümlülüğü İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürüten kişilerin işbirliği ve koordinasyon içinde çalışmaları gerekmekte olup, bu koordinasyonun sağlanmasından işveren sorumludur. Hatta bu yükümlülüğe uymamanın idari para cezası bulunmaktadır.

36. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ Araç, gereç, zaman ve eğitim sağlama yükümlülüğü: İşveren, bu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilen kişi, kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân, EĞİTİM ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla da yükümlüdür. Görüldüğü gibi maddede işverene sadece gerekli araç ve gereci, onlara bu görevlerini yerine getirmeleri için gerekli zamanı sağlama yükümlü yüklenmemiş, işveren aynı zamanda eğitimlerden de sorumlu kılınmıştır. Maddede yer alan “eğitim sağlama” yükümlülüğünden neyin anlaşılması gerektiği ise çok açık değildir.

37. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ Fakat normal olarak tüm işçilere zaten sağlanması gereken eğitimden söz edilmediği açıktır. Burada kast edilen herhalde örn. işyeri hekiminin tekrar eğitime tabi tutulması gibi zorunluluklar söz konusu olduğunda bu eğitim işverence sağlanacaktır. Buna karşılık kanaatimizce işyeri hekiminin kendisini geliştirmek için almak istediği tüm eğitimler bu kapsamda değerlendirilmemelidir. Belirtelim ki bu konudaki yükümlülüğe uymamanın da idari para cezası bulunmaktadır. Bu nedenle bu konunun da daha açık düzenlenmesi yararlı olacaktır.

38. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ Tedbirleri yerine getirme yükümlülüğü: Tasarıda yer verilen bir başka düzenleme de, işverenin işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanları tarafından alınan tedbirlere uyma yükümlülüğüdür. Gerçekten Tasarıya göre, işveren, görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı kuruluşlar tarafından, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak beyan edilen, tedbirleri yerine getirmekle yükümlüdür. İşveren yerine getirmediği her bir tedbir için idari para cezası ile karşı karşıya kalabilecektir.

39. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ Bilgilendirilme yükümlülüğü: İşveren iş sağlığı ve güvenliği konusunda görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı kuruluşların, çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında bilgilendirilmesini sağlar. Bu bilgilendirme başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanlar ile bunların işverenlerini de kapsar.

40. İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN İNCELENMESİ Çalışanların Eğitilmesi Yükümlülüğü: Eğitim özellikle işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilecektir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır. Halen mevcut düzenlemede gerektiğinde periyodik olarak tekrarlanması öngörülmüştür.

41. Kanun Tasarısının Genel Değerlendirmesi • Tüm Çalışanlar kapsama alınmıştır. • İşyerlerinin 1 ay içinde Bölge Müdürlüğü’ne bildirim zorunluluğu getirilmiştir. • Ulusal İSG Konseyi’nin işleyişi belirgin hale getirilmiştir. • Risk Değerlendirmesi, işin özelliğine göre alınması gerekli önlemler tanımlanmıştır. • Özellikle alt işverenlik işlerinde sorun olan, işverenler arasında koordinasyon konusu kanuna dahil edilmiştir. • İlkyardım ve acil durumlarda yapılması gerekenler tanımlanmıştır. • İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının 3 işgünü içinde Bölge Müdürlüğü’ne bildirim zorunluluğu getirilmiştir.

42. Kanun Tasarısının Genel Değerlendirmesi • Çalışanların eğitimi, bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması konusu sistematik hale getirilmiştir. • İşverenlerin, çalışanların ve kendi adına çalışanların yükümlülükleri sıralanmıştır. • En az 10 çalışanın olduğu yerlerde İSG Çalışan Temsilcisi zorunluluğu getirilmiştir. • Belli süreyle bir alt sınıftan İş Güvenliği Uzmanı istihdam etme imkanı getirilmektedir. • Belgeleri geçersiz sayılan İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimlerinin belgeleri ihya edilmektedir.

43. ELEŞTİRİLER • Tüm çalışanların kapsama alınması nitelikleri farklı olan (işçi – memur) çalışanların bir arada değerlendirilmesine yol açacaktır. • İşverenlere bu alanda aşırı yük getirilmektedir. • İş Güvenliği Uzmanı • İşyeri Hekimi • Risk Değerlendirmesi • 50 çalışan sayısının kaldırılması isabetli değildir. • İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Teşvik ve Rehberlik Mekanizmalarına yer verilmemektedir • Çalışan Temsilciliği konusunda işyerlerinde kargaşa yaşanabilecektir.

44. ELEŞTİRİLER • İş Güvenliği Uzmanlığı hakkının tanındığı meslek grupları genişletilmelidir. • Tüm Çalışanları Kapsayan Bir Kanunu uygulayacak organizasyon yetersizdir. • İdari Para Cezalarında Yönetmelik Hükümlerine yapılan atıflar suç ve cezalara ilişkin genel esaslara aykırıdır. • Yönetmeliklerle düzenlenecek konuların sınırlandırılması uygun olacaktır. • İşveren kesimi gibi, işçi ve memur sendikalarına da bazı zorunluluklar getirilmesi uygun olacaktır.

45. ÖNERİLER • Bizce iş sağlığı ve güvenliği oldukça önemli bir mesele olup bu konunun işçi, işveren, devlet eliyle, işbirliği içinde çözümlenmesi gerekir. • Ülkemizdeki iş kazalarının sayısı ve sıklığı da bu konuda önemli ve radikal kararların alınmasını gerekli kılmaktadır. • Bu nedenle Tasarıda olduğu gibi tüm işyerlerinin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü kapsamına alınması, esas itibariyle oldukça önemli ve yararlıdır. • Fakat bunun mümkün olup olmadığının çok iyi değerlendirilmesi de şarttır.

46. ÖNERİLER • Ülkemizdeki işyeri sayısı ile mevcut işyeri hekimi (hatta genel olarak hekim sayısı) ve iş güvenliği uzmanı sayısı düşünüldüğünde böyle bir düzenlemenin 3 yıl sonra dahi olsa uygulanabilirliği bize çok mümkün görünmemektedir. • Öte yandan en azından çok küçük işyerleri bakımından bu düzenlemenin istihdamı azaltıcı etkisinin de göz ardı edilmemesi gerekir.

47. ÖNERİLER • Öncelikle Tasarıda, 1-9 arasında çalışanı olan işyerlerinden çok tehlikeli olanlarına SGK tarafından destek verileceği belirtilmektedir. • Diğer 1-9 arası çalışanı olan işyerleri -en azından şimdilik- bu anlamda destek kapsamında değildir, kuşkusuz bu nitelikte çok sayıda işyeri vardır. • Ayrıca bir işyeri hekiminin veya iş güvenliği uzmanının çok kısa süre için işyerine gelse dahi, -ki temel gözetim için herhalde yine de belirli saatlerle işyerine gelmesi gerekecektir, bu açıdan işyerinde çalışan sayısının önemi olmayacaktır- sözü edilen ücretlerle hizmet verilebilmesi bize çok zor görünmektedir.

48. ÖNERİLER • Kasabalardaki işyerlerinde istihdam edilecek işyeri hekimi ya da iş güvenliği uzmanı bulmak zaten çok zor olacak, bu durumda da şehirlerde kurulan OSGB’lerden hizmet satın alınması gündeme gelecektir. • Şehirden kasabalara geliş saatleri de düşünüldüğünde yine bu maliyetlerin tutturulması söz konusu olamayacaktır. • Ya da aynı kasabadan hizmet alan tüm işyerlerinin temel gözetimleri ya da diğer işlemleri aynı güne sıkıştırılmaya çalışılacaktır ki, bu durumda da Kanundan beklenen amaç gerçekleşemeyecek sadece kağıt üstünde iyi bir sistem var görünecektir. • Oysa kağıt üstünde iyi görünen bir sistem yerine, -gerekli insan donanımı ve diğer ihtiyaçlar tam anlamıyla sağlanıncaya kadar- ayakları sağlam yere basan bir sistemin daha isabetli olacağı kanaatindeyiz.

49. ÖNERİLER • Bu nedenle bizce bu konuda, • Çok tehlikeli işyerlerinde 20, • Tehlikeli işyerlerinde 30, • Tehlikesiz işyerlerinde şimdi olduğu gibi 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma yükümlülüğü kapsamına alınmalıdır.

50. ÖNERİLER • Kanunda belirlenen miktarda işçi çalıştırmamakla birlikte iş kazası sıklığı ya da meslek hastalığı görülme oranının belirlenecek bir oranın üzerinde olması halinde o işyerinin de kapsama alınması düşünülebilir. • Ayrıca iş sağlığı ve güvenliğine Devletin doğrudan katkısı olarak, küçük işyerlerine Devletin rehberlik hizmet vermesi bizce isabetli olacaktır. • Ülkemizdeki işyerlerinin çok önemli bir bölümü oldukça küçük olduğu için bu konuda da eleman sıkıntısı yaşanacağı bir gerçektir, fakat bir plan dahilinde bu hizmet sağlanmalıdır.