Download
1 / 16
160 likes | 319 Views
بسم الله الرحمن الرحیم. نقطه آغاز برای هر تغییری ،ایجاد تحول درخود شخص میباشد. (مونتسکیو) موضوع: مدیریت دانش در زنجیره تامین نویسنده و محقق: جناب آقای دکتر محسن شفیعی نیک آبادی پاور پوینت: رضاکریمی- علیرضا محمدزکی پائیز 91.
E N D
نقطه آغاز برای هر تغییری ،ایجاد تحول درخود شخص میباشد. (مونتسکیو) موضوع: مدیریت دانش در زنجیره تامین نویسنده و محقق: جناب آقای دکتر محسن شفیعی نیک آبادی پاور پوینت: رضاکریمی- علیرضا محمدزکی پائیز 91
مدیریت دانش، یکی از مهمترین منابع رقابتی براي هرسازمان محسوب میشود، بسیاري معتقدند که شرکت هایی که بتوانند هرچه سریعتر دانش راکسب و به مرحله کاربردي برسانند در یک بازار رقابتی، موفقتر خواهند بود . ازطرفی دیگر، رقابت بین شرکتی اهمیت خود را از دست داده است و رقابت بینزنجیره هاي تامین جهت ارائه حداکثر ارزش به مشتري، مورد تاکید قرار گرفتهاست. در چارچوب معرفی شده براي مدیریت دانش در زنجیره تامین، چهار فرآیند اصلی و یک فرآیند مکمل تعریف شده است . سپس از طریق تکنیک تحلیل عاملی،فرآیندها و شاخص هاي موجود در چارچوب، مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها نشان داد که وجود تمامی این فرآیندها براي زنجیره تامین الزامی است و از نظراهمیت به ترتیب عبارتند از: 1) کسب، خلق و تولید دانش (2سازماندهی، نگهداري و انبار 3)انتقال، اشتراك و توزیع 4) استفاده، کاربرد و بهره برداري 5) ارزیابی و بازخور.
از اواخر قرن گذشته میلادي تا زمان حال، بحث مدیریت دارایی هاي نامشهود سازمان به عنوان بخشی از منابع حیاتی سازمان بسیار مورد توجه واقع شده است. از بین این دارایی ها، دانش بیشترین توجه را به خود معطوف ساخته و به عنوان مهمترین دارایی نامشهود سازمان مورد تاکید قرار گرفته است. اکنون بحث مدیریت دانش به یکی از موضوعات اصلی در تحقیقات مدیریت در سراسر دنیا و به عنوان ابزاري کلیدي براي مدیریت تبدیل شده است و راهی موثر براي مدیریت کردن اطلاعات و ابزاري استراتژیک براي مدیریت می دانند. در عصر حاضر، شتاب تغییرات در علوم و فناوري هاي پیشرفته، به قدري فزونی یافته است که شتاب در نوآوريِ محصولات تولید شده با تکنولوژي و ایجاد دانش و توسعه آن، از سرعت یادگیري بشر فراتر رفته وهمچنین شرکت هاي موفق امروزي شرکت هایی هستند که به طور پیوسته براي حل مسائل جدید و ناآشنا، دانش جدید را کشف و یا خلق کرده و این دانش رابه صورتی هدفمند و نظام یافته و متناسب با اهداف تخصصیِ راهبردي در تمامی لایه ها و بخشهاي مختلف سازمان توسعه داده و به دنبال تبدیل آن به فناوري و محصولات جدید باشند.
از طرفی دیگر، در اقتصاد امروز، رقابت دیگر شرکت در برابر شرکت نیست، بلکه این زنجیره هاي تامین هستند که به رقابت با هم می پردازند است که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در تحقق نیازهاي مشتري مشارکت دارندو شامل طیفی از مشتریان نهایی تا تامین کنندگان اولیه خواهد بود. در این زنجیره سه جریان عمده اطلاعاتی، فیزیکی و پولی در حرکت است وهدف اصلی این زنجیره را می توان دستیابی به حداکثر ارزش براي مشتري دانست . بنابراین با توجه به توضیحات فوق، بررسی مدیریت دانش در زنجیره تامین امري ضروري می باشد، چرا که هر دو موضوع، به دنبال رسیدن به مزیتی رقابتی جهت ارائه حداکثر ارزش به مشتري نهایی هستند. • وجود رویکردي فرآیند محور به مدیریت دانش باعث یکپارچگی هرچه بهتر فرآیندهاي کسب وکار خواهد شد • مدیریت دانش فعالیت ها و ابتکاراتی هستند که ارتباط، خلق، اشتراك و کاربرد دانش را براي اثربخشی هرچه بیشتر سازمان تسهیل می کنند. پس درك کامل از گردش کار و تعیین مراحل فرآیندهایی که مدیریت دانش را تسهیل می کنند، امري ضروري است.
فرآیند، به معناي یک سري از رویه هاي به هم متصل و بهم وابسته می باشد که در همه مراحل ازمجموعه منابعی همچون کارمندان، زمان، انرژي، ماشین آلات و پول براي تبدیل داده هایی همچون مواد خام و قطعات به خروجی هایی استفاده می کنند که این خروجی ها نیز به عنوان ورودي موثري براي مرحله بعد لحاظ می شوند تا درنهایت با دریافت خروجی آخرین مرحله، هدف اصلی کسب شود بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدیریت دانش شامل مجموعه اي از فرآیندها است، که قادر است با استفاده از مجموعه خروجی هاي بدست آمده ازهر فرآیند، به هدف اصلی خود که ایجاد یک سلاح رقابتی دانش محور در سازمان ها است، برسد.همچنین رویکرد فرآیند محور به مدیریت دانش، می تواند نشاندهنده این امر باشد که دانشِ سازمانی منبعی براي کسب مزیت رقابتی خواهد بود. • در جدول زیر برخی از مهمترین طبقه بندي هاي مختلف براي فرآیندهاي مدیریت دانش بیان شده است.
با ملاحظه دقیق تر به جدول بالا، می توان پنج فرآیند براي مدیریت دانش تعیین کرد. در این تحقیق، طی مطالعه فرآیندهاي موجود، چهار فرآیند اصلی و یک فرآیند مکمل تعریف شده است که به صورت شکل 1 مشخص شده اند. بدنه چارچوب، شامل چهار فرآیند اصلی و کلیدي مدیریت دانش و یک فرآیند مکمل می باشد که نقش اصلاحی و تکمیلی براي دیگر فرآیندها را ایفا میکند
کسب، خلق و تولید دانش • خلق و تولید دانش، اشاره به میزان توسعه و یا ایجاد منابع دانش توسط سازمان ها در طول مرزبنديهاي عملیاتی و وظیفه اي سازمان ها دارد و نیازمند نیرویی براي تولید کاربردهایی جدید از دانش موجود و بهره برداري از مهارت هايِ جدید بالقوه ي کشف نشده است. براي خلق دانش در لجستیک، شاخص هاي نظرخواهی از مشتریان ، مشاهده سایت هاي مشتریان جهت درك بهتر نیازهایشان، مشارکت در فعالیت هاي فروش، کمک به مشتریان جهت حل مسائل آنها، مشارکت با کارمندان واحد ارائه خدمات جهت آشنایی باچگونگی کار آنها، مشاهده تجهیزات و تسهیلات رهبران موجود در آن صنعت، مشاهده تامین کنندگان جهت یادگیري در مورد جنبه هاي مختلف کاریشان، حضو در مجامع ایجاد کننده شبکه مانند دانشکده هاي مدیریت و اقتصاد، گروه هاي تحقیقاتی، اتحادیه هاي صنعتی و...)، مطالعه گزارشات دولتی و گروه هاي قانونی را معرفی کرده اند.
شاخص هاي فرآیند کسب، خلق و تولید دانش در زنجیره تامین • مشارکت مستمر با تمامی مشتریان داخلی و بین المللی در جهت نیازسنجی آنان • مشارکت مستمر با شرکت هاي همکار در جهت ارزیابی مستمرتغییرات و تحولات در میان اعضاي زنجیره • حساسیت به تغییرات بازار و ارزیابی مستمر تحولات انجام شده درمیان رقباي موجود در صنعت • حضور در مجامع صنعتی، علمی – تحقیقاتی و مطالعه مستمر نتایج تحقیقات علمی مرتبط با صنعت جهت شناسایی بهترین استانداردها و الگوها • وجودگروه هاي مختلف بحث و گفتگو جهت ارائه ایده با هدف ایجاد نوآوري در محصول و فرآیند تولید • ایجاد فرصت هاي تصمیم گیري توسط سیستم هاي آموزشی جهت ارتقا و به روز رسانی مهارت هاي افرا د • جذب و حفظ کارمندان دانش محور و متخصص در هر حوزه
سازماندهی، نگهداري و انبار حفظ دانش، شامل جاسازي دانش در یک مخزن دانشی است به طوریکه نشان دهنده نوعی ماندگاري در گذر زمان است. این مخزن دانشی می تواند یک فرد و یا یک سیستم اطلاعاتی باشد دانشِ حفظ شده، از طریق مشاهدات، تجارب و اقدامات افراد حاصل می شوداین مرحله به دنبال شناسایی دانشِ مهم و حیاتی براي گذشته و آینده سازمان و ذخیره آن به شکلی معقول و قابل دسترس براي کارمندان سازمان است. براي سیستمِ ذخیره دانش، بایستی عواملی همچون وجود ساختارهایی براي ارائه سریع و صحیح اطلاعات، طبقه بندي اطلاعات مبتنی بر نیازهاي یادگیري، توانایی ارائه اطلاعات به صورتی دقیق وشفاف و با محتوایی به موقع، دقیق و در دسترس فرایندهایی برای جایگزینی دانش هاي قدیمی، بررسی و تحلیل خطاها و شکست ها در سازمان مورد نیاز است. برخی از محققین به ارائه یک مدل چهار فرآیندي براي حفظ و نگهداري دانش پرداخته اند و به ترتیب این فرآیندها را 1،اجتماعی کردن 2، کدگذاري 3، ساخت دانش 4، بازیابی دانش معرفی کرده اند. همچنین آنها براي مدل خود، چهار سطح بلوغ در نظرگرفتند که سطح اول اشاره به میزان تسهیم و اشتراك دانش در سازمان داشته و سطح دوم، سوم و چهارم به ترتیب به میزان دانش اشتراك گذاشته شده مستند شده، اثربخشی انبار دانشِ مستند شده و میزان راحتی و سادگی در دسترسی به دانش و بازیابی آن، می پردازند.
شاخص هاي فرآیند سازماندهی، نگهداري و انبار در زنجیره تامین توانایی دسترسی تمامی افراد به منابع دانش و نتایج پروژه هاي انجام شده ثبت، به روز رسانی و بازنگري مستمر تجارب افراد طبقه بندي اطلاعات مبتنی بر نیازهاي یادگیري تعداد پیامها و یا اسناد ذخیره شده در سیستم مدیریت دانش سازمان وجود پایگاههاي داده اي منسجم براي ذخیره اطلاعات وجود کارمندان مسئول براي به روز کردن و ویراستاري اطلاعات موجود درسیستم مدیریت دانش • برخی از محققین این شاخصها را نیز به موارد فوق افزوده اند : کیفیت دانش ذخیره شده، ارزشیابی خبرگان براي تایید و تصدیق کیفیت داده هاي ذخیره شده، تعدادبه روزکنندگان و یا ویراستاران سیستم،سطح به روز رسانی دانش در سیستم و دریافت بازخور از کاربران شاخص هایی از جمله بازنگري مستمر تجارب افراد، میزان ثبت تجارب فردي کارمندان، شناسایی شکاف هاي اطلاعاتی موجود، سازماندهی و طبقه بندي دانش شخصی کارمندان و توانایی دسترسی افراد به منابع دانش
انتقال، اشتراك و توزیع • اشتراك دانش، شامل تسهیم اطلاعات، ایده ها، پیشنهادات و تخصص ها میان افراد می باشدکانال هاي توزیع دانش می توانند رسمی و یا غیر رسمی باشندبه طوریکه کانال هاي غیر رسمی، می توانند فرآیند اجتماعی کردندانش را تسریع کرده و این نوع کانال ها براي سازمان هاي کوچک بسیار مناسب است اشتراك اطلاعات، نه تنها موجب تسهیل تعاملات میان وظیفه اي شده، بلکه موجب تسهیم مخازن دانشی در میان مشارکت کنندگان در فرآیندهاي سازمانیخواهد شد و همین امر، موجب مشارکت و درك عمیق از یک فرآیند به صورت جامع می شوددر حالیکهتوزیع دانش از طریق کانال هاي رسمی مانند آموزش ها، توزیع گسترده تري از دانش را تضمین میکنند و براي دانش هاي مفهوم محور و تخصصی محور در سازمان هاي بزرگ، مناسب تر هستنداین فرآیند را می توان از طریق شاخص هایی همچون ایجاد ارتباط بین تسهیم دانش و استراتژي کسب و کار، نقش فعال شبکه هاي انسانی، نقش فعال رهبران ومدیران در تسهیم دانش، تناسب تسهیم دانش با فرهنگ سازمان، ایجاد ارتباط منسجم میان تسهیمو طرح دانش و امور کاري روزانه و نهادینه کردن اصول یادگیري وجود جلسات بین واحدي ، ایده ها و پیشنهادات جدید از طرف کارمندان تسهیل نمود.
استفاده، کاربرد و بهره برداري بهره برداري و کاربرد دانش، اشاره به میزان به کارگیري دانشِ به اشتراك گذاشته شده در سازمان دارد این فرآیند، اشاره به کاربرد دانش براي شرایط جدیدي دارد کهکاربران می توانند در آن شرایط، امري را آموخته و دانشی جدید را ایجاد نماینداز طرفی، نکته کلیدي در مدیریت دانش، استفاده بهره ور از دانش معرفی شده در سازمان است و شامل حمایت از تصمیم گیري ها و حل مسئله خواهد بود. بنابراین میتوان این مرحله را به عنوان استفاده موثر از دانش معرفی کرد همچنین بسیاري معتقدند که مزیت رقابتی در دانش موجود در داخل سازمان نیست، بلکه درکاربرد آن دانش است که می تواند این مزیت را براي سازمان ایجاد نماید. به نظر برخی از محققین این مرحله از مدیریت دانش، بیشترین تاثیر را بر چرخه عمر سیستم هاي سازمانی و موفقیت آنها در یک کسب و کار داردآنچه که در این مرحله مهم است، اینست که دانش انتقالی به سازمان و بین افراد، بایستی باکالاها، خدمات و فرآیندهاي سازمانی یکپارچه شده و براي دریافت کننده و منتقل کننده دانش، یک مفهوم مشترك ایجاد نماید. شاخص هایی همچون تشویق، کارمندان براي کاربرد دانش، علاقه شخصی افراد براي کاربرد دانش در فعالیت هاي کاري خود،تعداد ابزارهایی که کارمندان در طول دوره هاي آموزشی فرا می گیرند، وجود فرهنگ قويِ کاربرد دانش، وجود فرآیندهاي نظام یافته براي استفاده از دانش فردي در سازمان ها، میزان دخالت دانش در تولید کالاها و خدمات، علاقه کارمندان به انجام فعالیت هاي دانش محور، میزان استفاده از مجموعه تجارب حاصله از پروژه هاي کاري قبلی نیز براي این فرایند لحاظ شده است.
فرآیند ارزیابی و بازخور براي ارزیابی فرآیندهاي مدیریت دانش جهت دریافت بازخور، رویکردهاي متفاوتی از جمله اندازه گیري اثرات مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی، رویکرد کارت امتیازبندي متوازن، ارزیابی بر اساس نرخ باگشت سرمایه، ارزیابی بر اساس چرخه عمر (بلوغ) مدیریت دانش و پیمایش کارمندان وجود داردبرخی از محققین اعتقاد دارند که براي ارزیابی سیستم مدیریت دانش رویکردهاي متفاوتی وجود دارد. رویکرد کیفی، شامل مواردي مانند استفاده از پرسشنامه ها، مصاحبه با خبرگان و عوامل کلیدي موفقیت بوده و تحلیل هاي کمی نیز به شاخص هاي مالی همچون نرخ بازگشت سرمایه و ارزش جاري خالص و شاخص هاي غیر مالی همچون دارایی هاي دانشیِ فرآیندها و افراداشاره دارد. آنها همچنین معتقدند که این ارزیابی هم می تواند رویکردي داخلی (استفاده از کارت امتیاز بندي متوازن و ارزشیابی فعالیت محور داشته باشد و هم رویکردي خارجی . براي ارزیابی اثربخشی مدیریت دانش جهت دریافت بازخور از این سیستم، سه بعد کلیدي رشد دانش، گستردگی و یکپارچگی دانش را مطرح نموده انددر بعد اول، به شاخص هایی همچون میزان پیشرفت دانش در یک دوره زمانی خاص،سرعت رشد دانش در یک دوره خاص و سرعت کسب عمق دانش مربوط به رقبا و در بعد دوم به شاخص هایی همچون درصد تعداد سازمان ها یا صنایعی که یک دانش خاص و حیاتی را دربردارند و میزان اندازه اي که سازمان ها، نوعی دانش خاص را با هم به اشتراك می گذارند و در بعد سوم نیز شاخص هایی همچون توانایی یکپارچه سازي منابع دانشی مختلف، توانایی ترکیب تکنولوژي هاي متنوع برای توسعه محصول جدید و ظرفیت مشارکت در منشا و مبداهاي مختلف دانش را ذکر نموده اند.
شاخص هایی همچون پایین آمدن میانگین زمان حل مسئله، میزان سطح یادگیري فردي، میزان سطح یادگیري سازمانی، بهبود توانمندي هاي کارمندان، بهبود کیفیت استراتژي سازمان، بهبود ارتباطات با مشتري، بهبود ارتباطات با تامین کنندگان، کاهش زمان چرخه عمر محصول،دستیابی به محصولات و خدمات جدید، بهبود زمان ورود به بازار و بهبود فرآیندهاي کسب و کاري را نام برد. • البته برخی دیگر از اندیشمندان در این رشته موارد ذیل را هم به این شاخصها افزوده اند: افزایش نواوري ها،مشارکت ها و همکاري هاي بهتر و سریعتر، ارتقاي کیفیت تصمیم گیري ها و افزایش دارایی هاي ،بهبود ارتباطات اعضاي زنجیره، بهبود توانمندي هاي کارکنان، بهبود میانگین زمان حل مسئله، میزان همراهی دانش موجود با تغییرات محیط کسب و کار، میزان صحت و دقت دانش موجود در سیستم مدیریت دانش. والسلام
