Psychologisch onderzoek

1. psychologisch onderzoek van onderzoeksverslag naar onderwijspraktijk Mieke van Waaijenburg NVO Orthopedagoog-Generalist Etten-Leur, 11-02-2009

2. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Inhoud Tijdens deze workshop zal ingegaan worden op twee intelligentietests die in Nederland frequent gebruikt worden: WISC-III: Wechsler Intelligence Scale for Children SON-R: Snijders-Oomen Niet-verbale intelligentietest U krijgt inzicht in de opbouw van de intelligentietests en in dat wat ze meten. Ook wordt er een vertaalslag gemaakt naar de praktijk: welke gegevens uit het intelligentieonderzoek hebben een relatie met de leerprestaties en het gedrag van een kind? hoe kan in het onderwijs zo goed mogelijk worden aangesloten bij de cognitieve capaciteiten van een leerling?

3. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Wat is intelligentie? Intelligentie is het vermogen van het individu om: informatie te leren en te onthouden; concepten en hun onderlinge relaties te herkennen; deze informatie te gebruiken bij het plannen van toekomstig gedrag. Een intelligentietest is bedoeld om het algemeen cognitief functioneren te meten.

4. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Het gebruik van intelligentietests Mogelijke redenen om een test af te nemen zijn: Achterblijvende schoolvorderingen; Prestaties die niet overeenkomen met de indruk die het kind maakt; Inzicht verkrijgen in de sterke en zwakke kanten van het kind; Noodzakelijk voor verwijzing of begeleiding.

5. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Kritische noten De afname is altijd een momentopname. De test is gemaakt voor een bepaald doel. Een test beantwoordt aan bepaalde culturele normen. Ook de niet-talige onderdelen doen deels een beroep op het taalvermogen. Flynn effect: uit onderzoek blijkt dat de IQ-score met ongeveer 3 punten per 10 jaar toeneemt. De oorzaak hiervan is onbekend.

6. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Verschil WISC-III verbaal SON-R non-verbaal

7. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland De WISC-III De Wechsler Intelligence Scale for Children Is een intelligentietest voor kinderen van 6 tot 17 jaar; Wordt individueel afgenomen; Geeft aanwijzingen over de leermogelijkheden van het kind; Geeft een indruk van de taakaanpak en werkhouding van het kind.

8. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Begrippen WISC-III Ruwe scores worden omgezet in normscores met een bereik van 1 tot en met 19, waarbij het gemiddelde tussen 8 en 12 ligt. Totaal IQ (TIQ). Gemiddeld tussen 90-110. voorbeeld: een IQ-score van 94 is gemiddeld, terwijl een IQ-score van 88 benedengemiddeld is. Een IQ-score van 114 is bovengemiddeld. Betrouwbaarheidsinterval Harmonisch – dysharmonisch intelligentieprofiel Verbaal IQ (VIQ) - performaal IQ (PIQ)

9. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Opbouw van de WISC-III Verbaal Informatie Overeenkomsten Rekenen Woordkennis Begrijpen Cijferreeksen Performaal Onvolledige tekeningen Substitutie Plaatjes ordenen Blokpatronen Figuur leggen Symbolen vergelijken Doolhoven

10. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Vervolg WISC-III: 3 factoren 1. Verbale begripsfactor Informatie Overeenkomsten Woordkennis Begrijpen 2. Perceptuele organisatiefactor Onvolledige Tekeningen Plaatjes Ordenen Blokpatronen Figuur Leggen 3. Verwerkingssnelheid Substitutie Symbolen Vergelijken

11. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Profiel WISC-III

12. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Significant verschil: VIQ>PIQ Talige capaciteiten zijn beter ontwikkeld dan de meer handelings-gerichte capaciteiten. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn: Een tekort in de visuele waarneming; Problemen met de oog-hand coördinatie; Zwak probleemoplossend vermogen; Moeite met praktische taken; Moeite met werken in een vlot tempo of werken onder tijdsdruk; Beperkingen in het plannen van en overzicht houden over het werk. Let op: risico op overschatting en overvraging.

13. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Significant verschil: PIQ>VIQ Talige capaciteiten zijn minder goed ontwikkeld dan de meer handelingsgerichte capaciteiten. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn: Auditief tekort; Taalproblematiek; Invloed van sociaal-economische status; Zwak kennisaanbod; Moeite met het werken zonder tijdsdruk van buitenaf. Let op: risico op frustratie door onvermogen om gedachten en gevoelens te kunnen benoemen.

14. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland SON-R De Snijders-Oomen Niet-verbale Intelligentietest Twee versies: Leeftijd 2 ½ - 7 en leeftijd 5 ½ - 17 De SON-R tests zijn algemeen toepasbare intelligentie- tests waarbij het gebruik van gesproken of geschreven taal niet noodzakelijk is, en daarom in het bijzonder geschikt voor kinderen met handicaps in de verbale communicatie en met taalproblemen. Observatie met betrekking tot taakaanpak en werkhouding.

15. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Begrippen bij de SON-R Ruwe scores worden omgezet in normscores met een bereik van 1 tot en met 19, waarbij het gemiddelde tussen de 8 en 12 ligt. SON-IQ: gemiddeld tussen 90-110. voorbeeld: een IQ-score van 109 is gemiddeld, terwijl een IQ-score van 89 benedengemiddeld is. Een IQ-score van 111 is bovengemiddeld. Redeneerschaal is verbaal. Perceptuele schaal is performaal.

16. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Opbouw SON-R SON-R 2½ -7 jaar Redeneer Categorieën Analogieën Situaties Perceptueel Mozaïeken Puzzels Patronen SON-R 5½-17 jaar Redeneer Categorieën Analogieën Situaties Stripverhalen Perceptueel Mozaïeken Patronen Zoekplaten

17. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Profiel van SON-R

18. Dienst Ambulante Begeleiding Midden Nederland Tot slot Op basis van een intelligentietest kan niet worden vastgesteld of iemand PDD-NOS, ADHD, dyslexie of een andere ontwikkelings-, gedrags- of leerstoornis heeft. Deze testmiddelen maken echter vaak wel deel uit van een breder diagnostisch onderzoek.