Kennisplatform Pensioenen 30 september 2013

1. Kennisplatform Pensioenen 30 september 2013

2. Dagprogramma 10.00 – 10.30 uur Inloop met koffie/thee10.30 – 10:35 uur Opening10:35 – 11:30 uur ‘Pensioen aan de hand van life-events’ - Frank Jansen (Beleids- en Projectmedewerker pensioenen FNV Horeca & FNV Catering)11.30 – 11.45 uur Korte pauze11.45 – 12.30 uur Vervolg ‘Pensioen aan de hand van life-events’ - (Frank Jansen, Beleids- en Projectmedewerker pensioenen FNV Horeca & FNV Catering)12.30 – 13.30 uur Lunch13.30 – 14.00 uur Sven van der Hoorn (OR voorzitter Compass-Group/Voorzitter verantwoordingsorgaan Pensioenfonds Horeca & Catering)14.00 – 14.30 uur Joris van Basten Batenburg (pensioenconsulent FNV Bouw)14.30 – 14.45 uur Korte pauze14.45 – 15.15 uur Kristine Noordergraaf (Blue Sky Group): ervaringen bij het op weg helpen van collega’s op de werkvloer van het Pensioen Informatie Team van KLM Pensioenfonds Cabinepersoneel15.15 – 15.45 uur Simon Sturop en Fred de Jong (Mijn pensioenoverzicht.nl): de mogelijkheden van www.mijnpensioenoverzicht.nl, de website waar je alles vindt over jouw pensioen15.45 – 16.30 uur Discussie aan de hand van diverse stellingen en ruimte voor vragen16.30 – 17.30 uur Borrel

3. Agenda - Pensioen aan de hand van life-events’ • Pensioenpijlers • Verhoudingen wg, wn en pensioenuitvoerder • Indiensttreding • Trouwen/samenwonen/kinderen • Onbetaald verlof • Uitdiensttreding • Ziekte en arbeidsgeschiktheid • Echtscheiding • Pensionering

4. Pensioenpijlers € 3e pijler zelf regelen Huis Lijfrente via werkgever (Pensioenfonds Horeca & Catering) 2e pijler Pensioen overheid 1e pijler AOW, ANW, WIA

5. Pensioenpijler: 1e pijler AOW • Algemene ouderdomswet vanaf 1 januari 2013 • Als je in Nederland woont of werkt heb je recht op AOW • Keert uit vanaf 65-jarige leeftijd plus één maand • Recht op AOW wordt opgebouwd vanaf 15-jarige leeftijd plus één maand • “Opbouw” 2% per jaar • Uitkering gerelateerd aan het minimumloon • Vanaf 1 april 2015 hebben nieuwe AOW-ers geen recht op de partnertoeslag

6. Pensioenpijler: 1e pijler AOW

7. Pensioenpijler: 1e pijler AOW Algemene ouderdomswet vanaf 1 januari 2013 • In 2019 is de AOW-leeftijd is 66 jaar => opbouw vanaf 16 jaar • In 2023 is de AOW-leeftijd is 67 jaar => opbouw vanaf 17 jaar • In het regeerakkoord van PVDA-VVD gaat de AOW sneller omhoog. In 2018 is de AOW-leeftijd 66 jaar en in 2021 67 jaar. Dit is nog geen wet

8. Pensioenpijler: 1e pijler AOW • Hoogte AOW • Niveau AOW-uitkering (bruto p/mnd) juli 2013* • Alleenstaande EUR 1.086,52 (EUR 69,73) • Met partner EUR 750,93 (EUR 49,81 VT) • Partnertoeslag vervalt vanaf 2015 • Uitvoering door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) • * Bron: http://www.svb.nl/int/nl/aow/hoogte_aow/bedragen/index.jsp

9. Pensioenpijler: 2e pijler Pensioen • Pensioen is een arbeidsvoorwaarde en wordt via de werkgever geregeld • Op pensioen is de omkeerregel van toepassing • Pensioen is tijdens de opbouwfase niet belast is • De premies zijn aftrekbaar van de belasting. De werkgever doet dit door de bijdrage van de werknemer op het bruto salaris in te houden • De uitkering is ter zijner tijd belast • Werkgever kan in principe de pensioentoezegging niet eenzijdig wijzigen!

10. Pensioenpijler: 3e pijler “Vermogen” • Vermogen • Al hetgeen je aan waarde opbouwt en voor later (oude dag) kan gebruiken. Hierbij moet je denken aan huis, waarde beleggingen, gespaard geld, etc. • Dit vermogen wordt belast in box 3 • Lijfrente/banksparen • Is een oudedaguitkering die je zelf opbouwt • De premie is aftrekbaar van de belastingen. Dit loopt via de inkomstenbelasting. Je moet dus zelf aangifte doen • De uitkering is belast

11. Pensioenwet(vanaf 2007/2008) Verhoudingen wg, wn en pensioenuitvoerder werkgever pensioenovereenkomst uitvoeringsovereenkomst pensioenfonds/ verzekeraar werknemer startbrief/ reglement

12. Indiensttreding • Werknemers bouwen vanaf 21 jaar ouderdomspensioen op • Jaarlijks 1,5% van de pensioengrondslag • Maximum pensioengevend jaarsalaris € 34.282 (2013) • Franchise € 10.940 (2013) • Opbouw in principe tot de 1e van de maand waarin je 65 jaar wordt (= richtpensioendatum) • De keuzemogelijkheid om in de periode richtpensioendatum - AOW-leeftijd ouderdomspensioen op te bouwen • Pensioenpremie is 16,8% van de pensioengrondslag • Werkgever en werknemer betalen beide de helft • Deel van de premie wordt gebruikt om opgebouwde pensioen te verhogen.

13. Indiensttreding Voorbeeld fulltime jaarsalaris € 20.940, 25 jaar en deeltijd 60% Pensioengevend jaarsalaris € 20.940 Franchise € 10.940 Pensioengrondslag € 10.000 Fulltimer OP p/j 1,5% * € 10.000 * 100% = € 150 Te verwachten OP = 40 * € 150 = € 6.000 Parttimer OP p/j = 1,5% * € 10.000 * 60% = € 90 Te verwachten OP = 40 * € 90 = € 3.600

14. Indiensttreding PG 10000 OP13 ev : 40 * 1,5% * 10.000 = 6.000 1-1-2013 25 jaar 1-1-2053 65 jaar

15. Indiensttreding PG 1 * 1,5% * 10.000 = 150 10.200 10.000 OP14 ev : 39 * 1,5% * 10.200 = 5.967 OP13 : 150 1-1-2013 25 jaar 1-1-2014 26 jaar 1-1-2053 65 jaar

16. Indiensttreding PG 1 * 1,5% * 10.200 = 153 10.400 10.200 OP15 ev : 38 * 1,50% * 10.400 = 5.928 10.000 OP14 : 153 OP13 : 150 1-1-2013 25 jaar 1-1-2014 26 jaar 1-1-2015 27 jaar 1-1-2053 65 jaar

17. Indiensttreding – extra ouderdomspensioen • Werknemers hebben de mogelijkheid om extra ouderdomspensioen op te bouwen: • Extra opbouw 0,55% tot het maximum pensioengevend jaarsalaris • Boven het maximum pensioengevend jaarsalaris 2,05% • Werkgevers kunnen extra ouderdomspensioen voor alle werknemers regelen

18. Indiensttreding - nabestaanden • Nabestaanden = partner en/of kinderen van de werknemer • De eerste zes maanden is standaard een partnerpensioen van 10% van het salaris verzekerd • Wil een werknemer daarna een partner- en wezenpensioen, dan dient een werknemer binnen zes maanden na indiensttreding dit aan te geven • Partnerpensioen: is het pensioen dat de partner krijgt als een werknemer komt te overlijden • Wezenpensioen: het pensioen dat een kind (wees) krijgt na het overlijden van een werknemer. Na overlijden van beide ouders wordt het wezenpensioen verdubbeld. De uitkering loopt tot 18 jaar. Als een wees studeert tot 27 jaar

19. Indiensttreding - nabestaanden • Partnerpensioen bedraagt 10%, 20% of 30% van het salaris • De hoogte van het wezenpensioen is gekoppeld aan het partnerpensioen en bedraagt 2%, 4% of 6% van het jaarsalaris • Nabestaandenpensioenverzekering is een soort “brand”verzekering • Werkgevers kunnen een nabestaandenpensioenverzekering voor alle werknemers regelen • Nabestaandenpensioenverzekering = partnerpensioen + wezenpensioen!

20. Trouwen / samenwonen / kinderen • Na indiensttreding kan een nabestaandenpensioenverzekering worden afgesloten => “natuurlijke” momenten • Trouwen • Geregistreerd partnerschap • Samenwonen (notariële akte) + wonend op hetzelfde adres (GBA) • Geboorte/adoptie van een kind • Na drie maanden niet te hebben gewerkt in de horeca en/of catering • a t/m d binnen zes maanden na gebeurtenis verzoek indienen • e binnen twee loontijdvakken verzoek indienen

21. Trouwen / samenwonen / kinderen Stoppen van nabestaandenpensioenverzekering kan na: • Overlijden van de partner • Beëindiging huwelijk door echtscheiding / scheiding van tafel en bed • Beëindiging geregistreerd partnerschap • Beëindiging gezamenlijke huishouding (GBA) • Overlijden van een kind Schriftelijk binnen een half jaar na de betreffende gebeurtenis Extra optie: Per 1 januari van het toekomstige kalenderjaar

22. Onbetaald verlof Ouderschapsverlof Werknemer die gebruikt maakt van ouderschapsverlof blijft deelnemer Kort zorgverlof Werknemer die gebruikt maakt van kort zorgverlof blijft deelnemer Voor beide mogelijkheden geldt dat de werkgever verplicht is om de relevante gegevens aan het pensioenfonds te verstrekken!

23. Uitdienst Bij uitdiensttreding zijn verschillende situaties te onderscheiden • Direct aansluitend een baan in de horeca en/of catering • Werken in een andere sector • Nieuwe werkgever heeft pensioenregeling • Nieuwe werkgever heeft geen pensioenregeling • Werkloos

24. Uitdienst – aansluitend baan in horeca/catering • De opbouw van ouderdomspensioen loopt bij het pensioenfonds door • Afsluiten / voortzetten extra ouderdomspensioen en/of nabestaandenpensioenverzekering is afhankelijk wat vorige en nieuwe werkgever hebben geregeld: • Werknemer: vraagt bij nieuwe werkgever na wat er is geregeld en neemt contact op met pensioenfonds • Nieuwe werkgever: vraagt bij werknemer na of de werknemer bij de vorige werkgever extra dekking(en) had

25. Uitdienst – baan in andere sector Nieuwe werkgever heeft pensioenregeling • Deelnemers hebben de mogelijkheid om hun ouderdoms- en partnerpensioen over te dragen naar de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever (= waardeoverdracht) • De mogelijkheid van waardeoverdracht is een wettelijk recht en herleeft bij elk nieuw dienstverband • Geldt alleen voor dienstverbanden die na 8 juli 1994 zijn beëindigd

26. Uitdienst – baan in andere sector Geen gebruik van waardeoverdracht • Deelnemer heeft de mogelijkheid om een deel van het ouderdomspensioen om te zetten in partnerpensioen en wezenpensioen • Op pensioendatum kan een deelnemer het partnerpensioen weer omzetten naar ouderdomspensioen • Mocht een persoon na uitdiensttreding een partner krijgen dan moet hij contact opnemen met het pensioenfonds

27. Uitdienst – baan in andere sector Nieuwe werkgever heeft geen pensioenregeling Vrijwillige voortzetting van de pensioenregeling • Ten minste drie jaar deelnemer in de pensioenregeling • Binnen drie maanden een werknemer verzoek indienen • Maximaal drie jaar voortzetten • Binnen drie jaar voor de pensioendatum alleen mogelijk als het dienstverband om medische redenen is geëindigd Je betaalt dan wel de volledige pensioenpremie (werknemers-+ werkgeversbijdrage)!!!

28. Uitdienst – werkloos • De opbouw van het ouderdomspensioen stopt • Deelnemer heeft de mogelijkheid om een deel van het ouderdomspensioen om te zetten in partnerpensioen en wezenpensioen • Op pensioendatum kan een deelnemer het partnerpensioen weer omzetten naar ouderdomspensioen • Als een nabestaandenpensioenverzekering voor uitdiensttreding was geregeld, dan heeft de partner als een deelnemer binnen 18 maanden overlijdt, recht op een partnerpensioen

29. Ziekte en arbeidsgeschiktheid Eerste twee jaar ziekte • Tijdens ziekte betaalt de werkgever zolang het dienstverband doorloopt loon • Percentage staat in de cao (maximaal in twee jaar 170%) • Werknemer en werkgever zijn verplicht om samen er voor te zorgen dat werknemer weer zo snel mogelijk aan de slag gaat (re-integratietraject) • Tijdens ziekte loopt de pensioenopbouw door

30. Ziekte en arbeidsgeschiktheid Na twee jaar arbeids(on)geschiktheid • Gedeeltelijk en niet duurzaam arbeidsongeschikt => gedeeltelijk werken en WIA-uitkering van UWV • Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt => IVA-uitkering van UWV • Werkgever kan werknemer onder voorwaarden na 2 jaar ziekte ontslaan

31. Ziekte en arbeidsgeschiktheid Premievrijstelling bij arbeidsongeschikt • Alleen als een werknemer volledig en duurzaam arbeidsgeschikt is (IVA-uitkering) • De pensioengrondslag die wordt vrijgesteld bedraagt 75% die gold in het kalenderjaar voorafgaand aan de wachttijd van de WIA. Grondslag wordt verhoogd met de jaarlijkse verhoging (= toeslag) per 1 januari • Werkgever en werknemer betalen beide geen premie meer

32. Echtscheiding / beëindiging partnerschap • Ex-partner heeft recht op de helft van het opgebouwde ouderdomspensioen tijdens het huwelijk / geregistreerd partnerschap (= verevening) • Ex-partner heeft recht op het opgebouwde partnerpensioen (= bijzonder partnerpensioen) • Partner mogen afwijkende afspraken over verdeling maken • Binnen twee jaar formulier mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen indienen

33. Echtscheiding / beëindiging partnerschap

34. Pensionering • De richtpensioendatum is de 1e van de maand waarin een deelnemer 65 jaar wordt • De keuzemogelijkheid om in de periode richtpensioendatum - AOW-leeftijd ouderdomspensioen op te bouwen • De deelnemer heeft diverse flexibele keuzemogelijkheden • Mogelijkheid om ingang te vervroegen • Mogelijkheid om ingang uit te stellen • Uitruil van een deel van het ouderdomspensioen in partner- en wezenpensioen • Omzetten partnerpensioen in ouderdomspensioen • Hoogte pensioen variëren (100 : 75)

35. Pensionering Vroegpensioen • De opgebouwde aanspraken vroegpensioen zijn meestal omgezet in extra ouderdomspensioen. Dit is niet gebeurd voor deelnemers die mogelijk in aanmerking komen voor de Vut Vut • Horeca: Sohor is gesloten • Catering: oudere werknemers kunnen mogelijk nog gebruik maken van Sucon. Hiervoor kunnen zijn contact opnemen met Stichtingen Contractcatering

36. Handige websites Mijn pensioenoverzicht: www.mijnpensioenoverzicht.nl Weten hoe het zit: www.wetenhoehetzit.nl Sociale verzekeringsbank: www.svb.nl Pensioenkijker: www.pensioenkijker.nl Wijzer in geldzaken: www.wijzeringeldzaken.nl Ombudsman Pensioenen: www.ombudsmanpensioenen.nl AFM: www.afm.nl UWV: www.uwv.nl Pf. Horeca & Catering: www.phenc.nl Sucon I & II: www.stichtingencontractcatering.nl

37. Vragen