MENADŽMENT SPORTSKIH OBJEKATA I DOGAĐAJA Doc. Dr Mirko Tufegdžija mirko.t@apeiron-uni.eu

1. MENADŽMENT SPORTSKIH OBJEKATA I DOGAĐAJADoc. Dr Mirko Tufegdžijamirko.t@apeiron-uni.eu

2. I DIOMENADŽMENT SPORTSKIH OBJEKATA

3. Osnovi uslov za sprovođenje aktivnosti iz oblasti sporta, fizičkog vaspitanja i rekreacije je postojanje dovoljnog broja sportskih objekata. Rad sportske organizacije nemoguće je organizovati i sprovesti bez adekvatnog sportskog objekta kao neizostavnog resursa. Tek sadejstvo ljudskog faktora i odgovarajućeg objekta (ili prostora) omogućava realizaciju sportskog potencijala, odnosno omogućava stvaranja sportskog rezultata, kao primarnog cilja u sportu. Nije, međutim, važan samo njihov dovoljan broj, već i da ti objekti zadovoljavaju propisane uslove (u pogledu dimenzija i bezbjednosti, sanitarno-higijenske, protivpožarne, instalaciono-tehničke i dr.) kako bi se u njima mogle obavljati sportske aktivnosti. Bez objekta je nemoguće bilo šta raditi u sportu.

4. Nepostojanje adekvatnih sportskih objekata umanjuje mogućnost za bavljenje sportom djece i omladine, kao i mogućnost za razvoj vrhunskog sporta, a istovremeno destimuliše građane da se bave rekreativnim sportom. Bez odgovarajućih sportskih objekata nema mogućnosti razvoja sporta. Obezbjeđenje ovog uslova zahtjevaizdvajanje velikih materijalnih sredstava koja, po pravilu, ne mogu da obezbjede sami korisnici (sportski klubovi, organizacije, pojedinci). Uzme li se u obzir neophodnost sportskih objekata, jasno je da rješavanje ovog infrastrukturnog problema pored stručnosti traži i velika budžetska izdvajanja.

5. MENADŽMENT SPORTSKIH OBJEKATA Sportski objekti predstavljaju mjesto neposredne realizacije takmičarskih aktivnosti sportista odnosno mjesta gdje se neposredno odvijaju sportski događaji. Govoriti o sportskom događaju se može samo ukoliko se imaju u vidu svi raspoloživi resursi sporta. Sportski objekat obuhvata sve prostore na kojima se mogu izvoditi različite vrste sportskih aktivnosti. Resursi u sportu podrazumjevaju sve materijalne uslove koji obezbjeđuju ali istovremeno i ograničavaju realizaciju osnovnog trenažno-takmičarskog procesa u sportskom sistemu.

6. Resursi u sportu se mogu posmatrati kao funkcionalni resursi (oni koji su odgovorni u obezbjeđivanju neophodnih uslova za nesmetano odvijanje osnovnih funkcija sportskog sistema) i logistički resursi (imaju za zadatak da uobliče poslovnu cjelinu u sportskom sistemu, zajedno sa funkcionalnim resursima i da budu aktivna podrška za efikasno funkcionisanje sportske organizacije u cjelini). Javni sportski tereni predstavljaju posebnu vrstu građevina namjenjenih slobodnom korišćenju od strane građana i posebno uređenih za upražnjavanje određenih sportskih aktivnosti.Tupodrazumjevamouređenepovršinenamenjenezaodređenesportskeaktivnosti (trim staze, planinarskestaze, skijaškiobjekti, biciklističkestaze, plažei sl.), dostupnegrađanima pod jednakimuslovima.

7. VRSTE SPORTSKIH OBJEKATA Osnovna podjela sportskih objekata: Objekti namjenjeni sportovima na otvorenom prostoru; Objekti namjenjeni sportovima u zatvorenom prostoru. Zatvoreni sportski objekti su objekti koji predstavljaju fizičku, funkcionalnu i tehničko-tehnološku cjelinu sa svim instalacijama, postrojenjima i opremom namjenjeni za obavljanje određenih sportskih aktivnosti (hale, bazeni, balon sale i sl.). Otvoreni sportski tereni jesu posebno uređene površine namjenjene za obavljanje određenih sportskih aktivnosti (trim staze, skijališta, planinarske staze, biciklističke staze, plaže i sl.).

8. U odnosu na sadržajnu strukturu odnosno sportske aktivnosti: Univalentni sportski objekti namjenjeni za odvijanje samo jedne vrste sportske aktivnosti i Polivalentni sportski objekti na kojima je moguće odvijanje više različitih sadržaja sportskih aktivnosti. Sportsko-rekreativni centri predstavljaju multifunkcionalni i polivalentni sportski objekat. Oni pružaju široke mogućnosti za istovremeno odvijanje raznovrsnih programa sportskih i rekreativnih aktivnosti većeg broja korisnika različitog uzrasta.

9. Sportski centri namjenskog tipa su izgrađeni i koncipirani u skladu sa zahtjevima određene sportske discipline ili grane. Sportsko-poslovni centri imaju gotovo istu namjenu kao i sportsko-rekreativni centri s tim što je kod njih jasnije definisana i istaknuta sadržajna komponenta poslovnih komunikacija. Zatvorenog su prostornog obuhvata sa velikom propusnom moći sa sadržajnim kapacitetima koji omogućavaju odvijanje različitih sportskih, rekreativnih, kulturnih, poslovnih, sajamskih i drugih aktivnosti.

10. KATEGORIJE SPORTSKIH OBJEKATA Pod kategorijom sportskih objekata podrazumjeva se razvrstavanje ovih objekata u grupe koje izražavaju usklađenost sa normativima urbanističko-građevinskih kriterijuma u određenoj sredini. Postoji nekoliko vrsta generalnih planskih dokumenata po kojima je vršena kategorizacija sportskih objekata-objekata fizičke kulture. Prema “Metodologiji planiranja mreže objekata fizičke kulture” kategorizacija je izvršena prema kriterijumu namjenske komponente: Objekti u sklopu kojih je moguće organizovati međunarodna takmičenja i takmičenja saveznog razreda;

11. Objekti u sklopu kojih je moguće organizovati takmičenja međunarodnog, republičkog i regionalnog značaja; Objekti u sklopu kojih se mogu organizovati takmičenja opštinskog i lokalnog značaja; Objekti za trening i sportsko-rekreativne aktivnosti; Objekti za sportsko-rekreativne aktivnosti a koji mogu poslužiti i kao pomoćni objekti za trening; Vankategorijalni objekti u sklopu kojih se organizuju vrhunske međunarodne priredbe u sportu kao npr. olimpijade

12. Principi i kriterijumi za kategorizaciju prostora za fizičku kulturu se temelje na funkcionalnoj usmjerenosti prostora, kvaliteti opremljenosti, stepenu opremljenosti prostora i potrebama korisnika. Na osnovu ovih principa prostori za fizičku kulturu se kategorišu: I Kategorija Prostori koji odgovaraju geografsko-klimatskim uslovima i tradiciji naselja sa okruženjem(improvizovana kupališta, trim staze, privremeno uređena kupališta na rijeci, sankališta); II Kategorija Otvoreni tereni za specifične sadržaje pojedinih grana sportova (objekti između stambenih blokova, školske sale za fizičko obrazovanje, prostori za rekreaciju); III Kategorija Otvoreni tereni sa minimumom standarda za ostvarivanje trenažnog procesa i takmičenja regionalnog karaktera (tereni za fudbal i druge sportske grane kod klubova koji se takmiče u rangovima nižim od regionalnog);

13. IV Kategorija Pokriveni objekti fizičke kulture sa standardom koji obezbjeđuje uslove za ostvarivanje programa nastave fizičkog vaspitanja (sale za fizičko vaspitanje pri osnovnim školama); V Kategorija Manji sportsko-rekreativni cenri i ostali prostori kompleksnog karaktera za potrebe trenažnog procesa ili rekreacije (otvoreni bazeni, otvorena vještačka klizališta, trim kabineti, kuglane, uređeni tereni za sportove na snijegu); VI Kategorija Pokriveni i otvoreni kompleksi terena čiji normativi standarda zadovoljavaju kriterijume predviđene uslovima za održavanje takmičenja saveznog ranga ili užeg međunarodnog značaja (kompleksni sportsko.rekreativni centri sa visokim nivoom standarda za konkretnu granu sporta:hale bazeni, klizališta, strelišta, fudbalski stadioni); VII Kategorija Objekti čiji nivo opremljenosti ispunjava uslove za održavanje međunarodnih takmičenja visokog ranga (svjetska prvenstva, evropska prvenstva, univerzijade).

14. Bez obzira na kategorijske pristupe, kod sportskih objekata može se govoriti o nekoliko osnovnih tipova: Dvorane – za sportske aktivnosti tzv. dvoranskih sportova (gimnastika, borilački sportovi), za dopunske aktivnosti drugih sportova kao prostori za odvijanje nastave fizičkog vaspitanja, sportsko-rekreativne aktivnosti; Bazeni (otvoreni i zatvoreni) – koji se koriste za obuku neplivača, nastavu plivanja u obrazovnim institucijama, sportskim aktivnostima plivačkog i vaterpolo sporta, programe podvodnih aktivnosti; Streljane (vazdušne i ostale) – se koriste za obuku u rukovanju vazdušnim, sportskim, malokalibarskim, vojničkim i drugim oružjem, takmičenja streljačkog sporta kao i za nastavni proces; Kuglane – otvorene i zatvorene i koriste se za sport i rekreaciju; Klizališta – otvorena i pokrivena, sa vještačkim ledom, uređene otvorene površine sa prirodnim ledom, a koriste se za aktivnosti klizačkog sporta i za rekreativne programe;

15. Atletska borilišta – koja se koriste za proces pripreme sportista i takmičenja atletskog sporta i opštu obuku i nastavu fizičkog vaspitanja te slobodne aktivnosti; Fudbalska igrališta – za tening i sportska takmičenja fudbalskih klubova a mogu se koristiti i za nastavu fudbalskih škola; Igrališta za male sportove – se mogu koristiti za nastavni proces i za rekreativne sadržaje (odbojka, košarka, rukomet); Teniska igrališta – su namjenjena teniskom sportu; Skijališta – skijaške staze za alpsko i nordijsko skijanje te skijaške skokove; Površine za slobodnu rekreaciju – sve ostale površine nakojima se mogu provoditi rekreativne aktivnosti u prirodi kao trčanje, kodanje, vožnja bicikla a nalaze se u okviru površina parkova, šetališta, park-šuma, Ostali zatvoreni objekti – svi zatvoreni sportski objekti koji se koriste u zimskom periodu.

16. Sportska organizacija može obavljati djelatnost ako ima: Obezbjeđen odgovarajući sportski prostor odnosno objekat Dvije poslovne prostorije minimalne površine 15m2 sa odgovarajućim sanitarnim aneksom. Opšti uslovi koje u pogledu sadržajne strukture koje sportski objekat mora da ispunjava odnose se na: Osnovne prostorije; Prateće prostorije i Instalaciono-tehničke uređaje.

17. Osnovneprostorije moraju posjedovati: Dimenzijekojeomogućavajuda se nanjimanesmetanoodvijanajmanjejednasportska djelatnost Podloguodmaterijalapropisanogsportskimpravilima Pokrivenprostorza vježbanjenajmanje 4x4m, visine 2,60m, iliotvorenprostor 10x20m, zaobavljanjedjelatnostiobučavanja u fizičkom vježbanju, razvojafizičkihsposobnosti, sticanjasportskihnavikairekreativnogsporta, osim djelatnostifitnescentra, bodibildingisličnihorganizacija

18. Prateće prostorije moraju zadovoljavati sledećekriterijume: Garderobe veličine od najmanje 1m2 po jednom korisniku, s tim da su ženske garderobe odvojene od muških Umivaonike, sa jednim uređajem za pranje ruku na petnaest korisnika prostora za vježbanje Prostoriju za sportsku opremu (sprave i rekvizite) odgovarajuće veličine Kupatilo sa jednim tušem na svaka četiri korisnika prostora za  vježbanje, s tim da su kupatila određena za žene odvojena od kupatila za muškarce Toalet sa jednim mjestom, sa pretprostorom i wc kabinom, na svakih dvadeset korisnika istog pola Gledališni prostor sa najmanje 100 mjesta za sjedenje.

19. Instalaciono-tehnički uređaji podrazumjevaju: Priključke za vodu, kanalizacionu i električnu mrežu Instalacije koje omogućavaju da se temperatura u sali sa pratećim prostorima prilagodi potrebama obavljanja djelatnosti; Instalacije rashladnog uređaja u objektima klizališta Instalacije filterskog postrojenja u objektima bazena i instalacije za zagrijavanje vode Ventilacione uređaje Protivpožarne uređaje Razglasne uređaje Instalacije za ravnomjerno osvjetljavanje zatvorenih dijelova Kompletan pribor i sredstva za pružanje prve pomoći

20. Sportski objekti pored opštih uslova moraju svojom strukturom odgovarati i specifičnostima sportskih aktivnosti koje se na njima odvijaju. S toga se uslovi koje Pravilnik utvrđuje odnose i na površine u sportskom objektu koje moraju zadovoljavati kriterijume koji su propisani pravilima određene sportske grane posebno u pogledu dimenzija (npr.kod atletike staza za trčanje mora da bude najmanje dužine 40m, širine 7,32m sa obilježenim spoljnim i unutrašnjim ivicama, obilježenim startom i ciljem).

21. ZNAČAJ PLANIRANJA I IZGRADNJE SPORTSKIH OBJEKATA Sportski objekti nisu samo neophodan resurs sportskim organizacijama i sportistima već predstavljaju i društveni kapital koji ima izraženu socio-ekonomsku ulogu. Kada se govori o utvrđivanju potreba za izgradnju sportskih objekata u prvom redu se mora naglašavati svrsishodnost i ekonomičnost njihove buduće egzistencije što upućuje na značaj planiranja.

22. Kod planske aktivnosti mora se poći od najmanje dva faktora: Analize potrebe svih kategorija stanovništva na određenom području za fizičkim vježbanjem u skladu sa društvenim interesom koji je i u funkciji njihovog zadovoljenja i Stručnih dokumenata koji se odnose na urbanističke i druge planove gdje mora biti definisana i potreba određivanja adekvatnih parametara za izgradnju sportskih objekata.

23. Polazne osnove odnosno definisanje mreže objekata obuhvata dva bitna elementa: Vrstu, broj i lokaciju već izgrađenih objekata Objekte koje je potrebno izgraditi na određenom području gdje se mora izvršiti analiza sledećih faktora: Programa fizičkog vaspitanja djece i omladine odnosno potrebe vaspitno-obrazovnih institucija; Potrebe društvenih i drugih organizacija u oblasti fizičke kulture (sportskih organizacija, ustanova i društava vrhunskog i amaterskog sporta, organizacija rekreativnog sporta) kao i ukupnih potreba stanovništva u ovoj oblasti; Broj stanovnika i veličinu određenog naselja, grada ili opštine; Geografske i druge karakteristike područja značajne za realizaciju izgradnje ovih objekata ili uređenja prostora

24. Planiranje izgradnje sportkih objekata treba da se oslanja na analizu vrste aktivnosti koja će se odvijati na određenom objektu odnosno u određenom okruženju. Školski sport zahtjeva omogućavanje svakodnevnog fizičkog vježbanja svih uzrasta učenika i studenata. Rekreativni sport je područje fizičke kulture koje u osnovi ima zadatak da što široj populaciji stanovništva omogući svakodnevno bavljenje fizičkim vježbanjem odnosno omogući fizičku aktivnost u skladu sa potrebama i mogućnostima pojedinca. Vrhunski sport karakteriše prisustvo talentovanih pojedinaca što zahtjeva optimalne uslove na najvišem nivou opremljenosti.

25. Drugi bitan elemenat kod analize potreba za planiranje izgradnje sportskih objekata odnosi se na mogućnost korišćenja što zavisi od: Uticaja vremena – atmosferskih prilika; Lokacije objekta; Tehnoloških mogućnosti i Sezone korišćenja. U planiranju izgradnje sportskih objekata kao neophodnog resursa za egzistenciju sportske djelatnosti, potrebno je primjenjivati princip maksimalne realnosti. Adekvatno planirana aktivnost izgradnje kao i kasnija realizacija plana, odnosno izgrađeni objekat u skladu sa optimalnim potrebama i mogućnostima određene sredine, predstavlja osnovu za njegovo efikasno i racionalno korišćenje.

26. STRUKTURA MENADŽMENTA SPORTSKIH OBJEKATA Kvalitet egzistencije sportskih objekata koji je direktno odgovoran za njihov opstanak i razvoj, uslovljen je postojanjem kvalitetnog menadžmenta čiji značaj raste uporedo sa složenošću djelatnosti koje objekti opserviraju. Menadžment sportskih objekata je proces usmjeravanja života i rada sportskog objekta u cilju zadovoljenja potreba korisnika i šire društvene zajednice. Sve više izražen lični interes za učestvovanjem u sportskim aktivnostima kao i širi društveni interesi zahtjevaju da se problem upravljanja sportskim objektima naučno istraži, da se identifikuju faktori opšteg interesa i potreba građana koji determinišu racionalno upravljanje kapitalnim sportskim objektima.

27. Menadžmentsportskihobjekatapredstavlja primjenjenunaučnudisciplinučiji je predmetefikasnoiracionalnofunkcionisanjesportskihobjekatailisportskihcentara, kao mjestaobavljanjasportskihaktivnosti, a naosnovujasnoidentifikovanihpotrebakorisnikaidruštvenezajednice. Sportski objekti se planiraju, grade, organizuju i funkcionišu da bi na najbolji način odgovorili potrebama društva, ali i građana kao korisnika njihovih usluga. Javne potrebe su definisane kao opšti interes, a pojedinačne potrebe kao potrebe građana u smislu osvarivanja prava na bavljenje sportom i fizičkim aktivnostima.

28. Menadžeri sportskih objekata su nosioci funkcije upravljanja sportskim objektima i odgovorni su za rad i poslovanje sportskog objekta kao poslovnog sistema. Menadžment sportskih objekata predstavlja proces određen fazama procesa menadžmenta: Predviđanja potreba društva i korisnika u smislu izgradnje sportskog objekta ili profilisanja novih vidova ponude; Planiranja izgradnje i uređenja sportskog objekta i/ili kreiranja ponude na osnovu analize sportske tražnje i ciljeva društva;

29. Organizovanja postojećih službi i optimizacija svih kapaciteta u postupku definisanja programskihsadržaja, a u cilju efikasnog poslovanja i racionalnog odgovora na želje i potrebe korisnika i društva; Rukovođenja sportskim objektom kao poslovnim sistemom koji svoje ciljeve realizuje na tržištu i Kontrole i utvrđivanja standarda u funkcionisanju sportskog objekta

30. Predviđanje je proces utvrđivanja mogućnosti da se na što racionalniji način zadovolje potrebe korisnika koji gravitiraju određenom objektu, kao i anticipacija želja, motiva i potreba ljudi u smislu postojeće ali i nove potražnje. Planiranje predstavlja proces utvrđivanja ciljeva, procedura i tehnika za njihovo ostvarivanje. Osnovni cilj planiranja je zadovoljenje potreba korisnika usluga sportskog objekta određenog gravitacionog područja. Organizovanje predstavlja proces obezbjeđenja ljudskih i materijalnih resursa u cilju efikasnog funkcionisanja sportskog objekta. Organizaciono struktuiranje se odnosi na poslove definisanja uloga i zadataka, kompetencija i ovlašćenja, pravila i normi ponašanja i kontrole resursa kako bi sportski objekat funkcionisao u skladu sa poslovnom politikom i utvrđenim ciljevima.

31. Rukovođenje sportskim objektom predstavlja proces uticanja na zaposlene da sa entuzijazmom izvršavaju postavljene zadatke u funkciji zadovoljenje zahtjeva korisnika i društva. Menadžer sportskog objekta mora da vlada i sportskim i poslovnim znanjima i veštinamaimora da poseduje osobine savremenog lidera. Kontrola u sportskim objektima je prvenstveno orijentisana na utvrđivanju standarda koji sportski objekti moraju da zadovolje da bi bili u stanju da na najkvalitetniji način odgovore zahtjevima korisnika. Standardi se prije svega, odnose na zakonske i sportske norme, pravila određena sistemima takmičenja i standardima međunarodnih sportskih organizacija.

32. U zavisnosti od forme vlasništva nad sportskim objektima kao i nivoa potreba koje bi oni trebalo da zadovolje, možemo razlikovati: Državni menadžment; Privatni menadžment i Mješoviti oblik menadžmenta. Državni menadžment se odnosi na one sportske objekte koji su u vlasništvu države, odnosno republike, pokrajine ili jedinica lokalne samouprave. To su objekti od državnog, regionalnog ili lokalnog značaja. Menadžment sportskog objekta (organe upravljanja) postavlja državni organ koji je vlasnik.

33. Privatnimenadžmentse odnosinasve one sportskeobjektekojisu u privatnomvlasništvu. Privatnimenadžment se javljatamogdje postojeprofitniinteresiulagačaipopravilu, predstavljaefikasniji model upravljanja. Mješovitimenadžmentse odnosinarazličiteformepartnerskihvlasničkihodnosa. Svečešće se javljajunovividovijavno-privatnogpartnerstva, odnosnozajedničkihulaganjadržavnogiprivatnogkapitala u sportskuinfrastrukturu. Ovakvimnačinominvestiranja se postiže visoknivozadovoljenjaopšteg ijavnoginteresa, aliiprofitnihinteresaulagača.

34. Partneri u poslu (ovo se odnosi na izgradnju novih sportskih objekata) svoje međusobne odnose definišu ugovaranjem. Kod nas, još uvek, nije zaživio ovakav vid ulaganja u sportsku infrastrukturu, ali je već odavno u primjeni u razvijenim zemljama, kao i u zemljama u okruženju. Efikasnost poslovanja i usaglašeni javni i privatni interes su osnovna obilježja mješovitog menadžmenta sportskih objekata.

35. DIREKTOR SAVJETNIK DIREKTORA Pomoćnik direktora za SPORT I MARKETING Pomoćnik direktora za OPŠTE I ZAJEDNIČKE POSLOVE Pomoćnik direktora za TEHNIČKE POSLOVE Pomoćnik direktora za FINANSIJE I KOMERCIJALU SLUŽBA FINANSIJA I KNJIGOVODSTVA SLUŽBA SPORTA SLUŽBA POSLOVNOG PROSTORA Mašinska služba SLUŽBA KOMERCIJALE SLUŽBA MARKETINGA Elektro služba MODEL ORGANIZACIONE STRUKTURE SPORTSKO POSLOVNOG CENTRA SLUŽBA UGOSTITELJSTVA SLUŽBA PRAVNIH POSLOVA Građevinsko zanatska služba Odjeljenje dizajna SLUŽBA KULTURE Služba higijene Odjeljenje stadiona i otvorenih terena Odjeljenje finansija Odjeljenje komandnog centra Odjeljenje računovodstva Velika, mala, ledena dvorana i trim kabinet Odjeljenje garaže Odjeljenje plana i analize Bazeni Odjeljenje nabavke Borilačke dvorane i kuglana Odjeljenje magacina Odjeljenje pripreme prostora

36. Iz prethodne tabele vidimo da model organizacione strukture obuhvata sledeće organizacione cjeline: Rukovodstvo; Sport i marketing; Opšti i zajednički poslovi; Tehnički poslovi; Komercijala i finansije; Služba obezbjeđenja. Rukovodstvo čini centralnu menadžmentsku strukturu i obuhvata sledeće funkcije: Direktor; Savjetnik direktora; Pomoćnici direktora za sport, marketing, opšte i zajedničke poslove, tehničke poslove, finansije i komercijalu; Rukovodioci službi bezbjednosti, sporta i marketinga.

37. Organizacionom cjelinom za sport i marketing rukovodi pomoćnik direktora za sport i marketing. Služba sporta je organizovana po principu odjeljenja a služba marketinga predstavlja centralnu službu u kojoj se prikupljaju sve informacije o događanjima u objektu. Organizaciona cjelina za opšte i zajedničke poslove obuhvata službu poslovnog prostora gdje se vodi evidencija o poslovnim prostorima koji se izdaju u zakup, vrši naplatu te obavlja ostale poslove po nalogu svog rukovodioca odnosno pomoćnika direktora za opšte i zajedničke poslove, te pravnu službu koja vodi evidenciju o radnicima. Kod ove organizacione cjeline prisutno je i odjeljenje garaže koje vodi računa o vozilima objekta.

38. Organizaciona cjelina za finansije i komercijalu ima svog rukovodioca odnosno pomoćnika direktora za finansije i komercijalu a obuhvata službu finansija i knjigovodstva, komercijale, ugostiteljstva i kulture. Organaziciona cjelina za tehničke poslove predstavlja veoma bitan organizacioni dio kojim rukovodi pomoćnik direktora za tehničke poslove. Obuhvata mašinsku službu, elektro službu, građevinsko zanatsku službu, službu higijen i komandni centar.

39. PLANIRANJE RADA SPORTSKOG OBJEKTA Planiranje rada sportskih objekata je u nadležnosti menadžmenta sportskog objekta čiji je primarni zadatak da obezbjedi svim klijentima prostornog sadržaja odgovarajući program korištenja. Planiranje rada u sportskim objektima predstavlja složen proces izrade i realizacije različitih programa kojima se postiže maksimalno korištenje raspoloživih resursa, prije svega prostora i površina u samom objektu, radne snage, finansijskih sredstava i slično. Menadžment je najviše usmjeren na proces programiranja koji predstavlja kontinuirani proces koji uokviruje aktivnost izrade planova realizacije programskih sadržaja u objektima čije se komponente odnose na osnovne namjere sportskog objekta, tržišnu procjenu, postavljanje ciljeva, izbor strategije odnosno sprovođenje i vrijednovanje planiranih akcija. Mehanizam programiranja obuhvata planiranje, izradu vremenskih rasporeda i sprovođenje aktivnosti uz korišćenje resursa u cilju zadovoljenja potreba društvene zajednice.

40. Program sportskog objekta obuhvata tri osnovna elementa: Sadržajni obuhvat – odnosi se na aktivnosti koje je moguće realizovati u raspoloživim prostornim kapacitetima; Objekte i prostore – kojima raspolaže sportski objekat u cjelini a mogu da se odnose na otvorene i zatvorene građevine uključujući i adekvatnu opremu i rekvizite te prirodne prostore uređene za sportske i rekreativne aktivnosti kao što su plaže, trim staze; Usluge – koje obuhvataju sve potrebne aktivnosti, metode i sredstva kojima se iskorištavaju raspoloživi resursi sportskog objekta u funkciji postizanja određenih sportsko-takmičarskih rezultata, efekata rekreacije, pratećih usluga kao što su ugostiteljstvo, iznajmljivanje opreme, transport, informisanje.

41. SPORTSKA OPREMA I REKVIZITI Kao i druga vrsta opreme različitog namjenskog obuhvata, sportska oprema i rekviziti moraju biti predmet stalne aktivnosti menadžmenta sportske organizacije u pravcu njenog adekvatnog i permanentnog obezbjeđivanja, održavanja, efikasne i pravilne upotrebe kao i neophodnog periodičnog obnavljanja u skladu sa upotrebnim karakteristikama. Karakteristika svake sportske grane ili sportske, rekreativne i druge aktivnosti uslovljava nivo i obim angažovane opreme, rekvizita, pomagala i drugih resursa ovog tipa. Određeni kontigenti sprava, rekvizita i opreme su neophodni za svakodnevnu upotrebu u radu sportista, te se mogu smatrati obaveznim resursima koje je neophodno posjedovati u radu sportskih organizacija.

42. Oni su u principu povezani i sa karakterom sportskih objekata na kojima se aktivnost odvija, te određeni kontigent opreme, sprava i rekvizita egzistiraju u okviru sadržajnog dijela takvih objekata i dostupni su korisnicima za svakodnevnu upotrebu. Sportskiobjekat može biti vlasništvo sportske organizacije sa svim svojim kapacitetima, uređajima i opremom. Bez obzira da li se resursi nalaze u vlasničkom posjedu sportske organizacije ili sportskog objekta karakteristike pojedinih sportskih aktivnosti uslovljavaju specifičnu opremu koja se odnosi na minimalni kontigent opremljenosti ua jednu sportsku organizaciju.

43. ATLETIKA TRČANJE I HODANJE 8 kompleta startnih blokova; 80 prepona promjenjive visine u skladu sa pravilima atletskih takmičenja; 8 štafetnih palica dužine 280mm, obima 120mm i najmanje težine 50gr; SKOKOVI SKOK U VIS 2 stalka za letvicu 0,1m iznad najveće moguće visine skoka; 2 držača letvice; 2 letvice dužine3,98m, prečnika 29mm, težine 2kg, sa jednom ravnom pljosnatom površinom; Oprema za mjerenje visine;

44. SKOK MOTKOM Kutija za ubod motke 600x150x200mm; 2 stalka za letvicu sa držačima letvice visine 0,5m iznad najveće moguće visine skoka; 2 letvice dužine 4,48m i težine 2,25kg; 5 motki za skok proizvoljne dužine; Oprema za mjerenje visine; SKOK U DALJ, TROSKOK Odskočna daska s plastelinom; Oprema za mjerenje: metalna pantljika, vizir, markacije; Ravnača za pijesak;

45. BACANJA BACANJE KUGLE Kružni segment sa unutrašnjom ivicom dužine 1,21m, širine 122mm, visine 98mm; Po 5 gvozdenih kugli; Oprema za mjerenje: metalna pantljika dužime 25m, markacije; BACANJE KLADIVA 5 kladiva sastavljenih iz 3 dijela dužine 1,175m i težine 7,260kg; Zaštitna mreža u obliku slova “U” od neprobojnog elastičnog materijala širine 5,5m sa dvije pomoćne ploče; Oprema za mjerenje: metalna pantljika dužine 100m, markacije;

46. BACANJE DISKA Po 5 diskova oivčenih metalnim prstenom okruglih ivica; Zaštitna mreža u obliku slova “U” od neprobojnog elastičnog materijala širine 6m i visine 4m; Oprema za mjerenje: metalna pantljika dužine 100m, markacije; BACANJE KOPLJA Po 5 kopalja za bacanje; Oprema za mjerenje: metalna pantljika dužine 100m, markacije; VIŠEBOJ Uslovi za atletske discipline koje višeboj obuhvata;

47. BICIKLIZAM 5 trkačkih bicikala; Pokriveni prostor za bicikle; Priručni servis za održavanje i opravku opreme; Prevozno sredstvo za transport opreme i pružanje pomoći. BODI BILDING Olimpijska garnitura tegova od 200kg; Podijum od drveta 2x2m i visine 10cm Jedan ili više kombinovanih ili samostalnih trenažera za razvoj snage gdje u jednom momentu može vježbati 6 sportista; 2 kose klupe sa stolicama; Jedna mašina za ravno vučenje tegova; Jedna stolica za polučučnjeve; Jedne zidne ljestve;

48. 5 stalaka za tegove sa mogućnošću odlaganja šipke sa tegovima na različitim visinama; Jedno gimnastičko vratilo; 2 zidna ogledala 2x2m; 40 jednoručnih tegova “bučica”; 10 manjih garnitura tegova od 100kg; Ploče raznih veličina ukupne težine 500kg; 5 pari “ježeva” za odlaganje ploča BOKS, TAJLANDSKI BOKS, KIK BOKS Ring omeđen sa svih strana sa 3 reda konopaca prečnika 5cm; 2 stolice na uglovima ringa; Pet pari rukavica od 10 unci težine 310gr; 5 zaštitnih kaciga.

49. DIZANJE TEGOVA 2 olimpijske garniture tegova od 200kg; Jedan podijum dimenzija 3x3m i visine 10cm; 3 kose klupe sa stolicama; 2 kose klupe sa stolicama; Jedna mašina za ravno vučenje tegova; Jedna stolica za polučučnjeve; Jedne zidne ljestve; 5 stalaka za tegove sa mogućnošću odlaganja šipke sa tegovima na različitim visinama; Jedno gimnastičko vratilo; 2 zidna ogledala 2x2m; 40 jednoručnih tegova “bučica”; 10 manjih garnitura tegova od 100kg; Ploče raznih veličina ukupne težine 500kg; 5 pari “ježeva” za odlaganje ploča

50. DŽUDO, KUNG FU, KENDO Tatami stručanje za prekrivanje prostora 14x14m; Jedan crveni i jeda bijeli pojas; Signalizacija po 2 zastavice, jedno zvono; GIMNASTIČKI SPORT Zavisno od vrste gimnastičke discipline oprema i rekviziti predviđeni međunarodnim pravilima gimnastičkog sporta. Gimnastički sport podrazumjeva mušku i žensku sportsku gimnastiku, sportsku akrobatiku, sportski aerobik, sportovi na elastičnom stolu