FIZYCY

1. FIZYCY Niemieccy Włoscy Chińscy Węgierscy Amerykańscy Duńscy Polscy Francuscy Holenderscy Brytyjscy Irlandzcy

2. Guglielmo Marconi (ur. 25 kwietnia 1874 w Bolonii, Włochy, zm. 20 lipca 1937 w Rzymie, Włochy) – włoski fizyk i konstruktor, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1909 za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej. W roku 1909 otrzymał wraz z prof. Braunem nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za rozwój telegrafii bez drutu. W okresie 1902-1914 otrzymał liczne najwyższe ordery i medale: angielskie, amerykańskie, rosyjskie, włoskie i inne, otrzymał godność honorowego obywatela Rzymu(1903), został senatorem (1914) i markizem (1929). Został doktorem honoris causa wielu uniwersytetów i członkiem honorowym wielu towarzystw naukowych, m.in. SRP (1922) i SEP (1931).

3. Galileusz (ur. 15 lutego 1564, zm. 8 stycznia 1642) – włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki. udoskonalił tzw. "kompas geometryczny i wojskowy" Jego bardzo ważnym odkryciem było odkrycie zjawiska bezwładności Pozostawił po sobie także wiele projektów wynalazków, których nie zrealizował jak np. połączoną świecę z lustrem do odbijania światła wewnątrz budynku, urządzenie do zbioru owoców i przyrząd do pisania przypominający długopis oraz wiele innych. menu

4. Huang Kun ( ur. we wrześniu 1919 w Pekinie, zm. 6 lipca 2005 w Pekinie), fizyk chiński. Ukończył wydział fizyczny uniwersytetu Yenching w Pekinie, W pracy naukowej specjalizował się w fizyce ciała stałego i półprzewodników. Był pionierem chińskich badań w tych dziedzinach. W pracach nad teorią sieci krystalicznej współpracował z Maxem Bornem. Został wyróżniony wieloma prestiżowymi nagrodami naukowymi w ChRL, m.in. Najwyższą Narodową Nagrodą Naukową i Technologiczną (2002).

5. Zhang Peilin (ur. w grudniu 1917 w Pingding, prowincja Shanxi, zm. 15 września 2005 w Pekinie), fizyk chiński, metalurg, członek Chińskiej Akademii Nauk. W badaniach naukowych zajmował się m.in. energią i paliwem jądrowym. Jego prace przyczyniły się do rozwoju chińskiej fizyki jądrowej, były również wykorzystywane w przemyśle obronnym. menu

6. Albert Einstein - (ur. 14 marca 1879 w Ulm w II Rzeszy Niemieckiej, zm. 18 kwietnia 1955 w Princeton w USA) – jeden z największych fizyków-teoretyków naszych czasów, twórca szczególnej i ogólnej teorii względności, współtwórca korpuskularno-falowej teorii światła. Laureat Nagrody Nobla za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego. Einstein wniósł też swój wkład do rozwoju filozofii nauki.

7. Franz Ernst Neumann, niemiecki fizyk, matematyk i krystalograf ( ur. 11 września 1798 w Sankt-Joachimsthal (obecnie Jachymów, Czechy), zm. 23 maja 1895 w Królewcu (obecnie Kaliningrad). Od 1828 profesor fizyki w Królewcu, zajmował się zagadnieniami optyki, m.in. także polaryzacją światła w kryształach . Główne jego dzieła dotyczą elektrodynamiki teoretycznej. Ogłosił swe prace z dziedziny matematyki, krystalografii, optyki, elektryczności i magnetyzmu. W swej rozprawie "De lege zonarum" (1826), związał ze sobą prawo pasów i prawo wymiernych stosunków odcinków, tzw. krystolograficzne prawa. Zastosował geometrię analityczną do rozwiązywania zagadnień krystolograficznych. W pracach z matematyki zajmował się teorią potencjału i funkcji kulistych. W roku 1845 sformułował pierwsze matematyczne prawo indukcji wzajemnej. Stworzył tzw. Funkcje Neumanna. menu

8. Richard Phillips Feynman (ur. 11 maja 1918 w Nowym Jorku, zm. 15 lutego 1988 w Los Angeles) – fizyk teoretyk amerykański, jeden z głównych twórców elektrodynamiki kwantowej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1965 za niezależne stworzenie relatywistycznej elektrodynamiki kwantowej . Richard Feynman nie stronił od uprawiania sztuki, grał na bębnach, malował. Z opowieści osób znających go osobiście wyłania się obraz niezwykle barwnej i wszechstronnej osobowości. O ile do przyszłej kariery naukowca zainspirował go częściowo ojciec, o tyle poczucie humoru zawdzięczał matce. Wyrazem ekscentryczności Feynmana było m.in. prowadzenie wykładów w rytm bębenków bongo.

9. Joseph Henry (ur. 17 grudnia 1797 w Albany, stan Nowy Jork, zm. 13 maja 1878 w Waszyngtonie), fizyk amerykański. Był profesorem w Princeton. Niezależnie od Faradaya odkrył zjawisko indukcji elektromagnetycznej i samoindukcji, jednak w publikacji wyników został przez Faradaya uprzedzony. W latach 1846 - 1878 był Sekretarzem Smithsonian Institution. Od jego nazwiska jednostkę indukcyjności nazwano henr. menu

10. John von Neumann (ur. 28 grudnia 1903 w Budapeszcie, zm. 8 lutego 1957 w Waszyngtonie), inżynier chemik, fizyk, matematyk i informatyk. Wniósł znaczący wkład do wielu dziedzin matematyki, szczególnie teorii gier i uporządkował formalizm matematyczny mechaniki kwantowej. Uczestniczył w projekcie Manhattan. Przyczynił się do rozwoju numerycznych prognoz pogody. menu

11. Pierre Curie (ur. 15 maja 1859 w Paryżu, zm. 19 kwietnia 1906 w Paryżu) – francuski fizyk. Zajmował się badaniem kryształów i promieniotwórczości. W roku 1880 odkrył zjawisko piezoelektryczności. Wraz z żoną Marią Skłodowską-Curie w roku 1898 odkrył pierwiastki rad i polon. Gdy zaczęto stosować rad do walki z rakiem, Pierre Curie przeprowadził na sobie pierwsze doświadczenia. W roku 1903 otrzymał wraz z żoną Nagrodę Nobla z fizyki. Zginął śmiercią tragiczną, przejechany przez konny wóz ciężarowy, w czasie gdy usiłował przebiec przez ulicę Dauphine w Paryżu. Jego głowa została zmiażdżona przez koło.

12. Antoine Laurent de Lavoisier (ur. 26 sierpnia 1743 w Paryżu, zm. 8 maja 1794 stracony na gilotynie w wyniku wyroku Trybunału Rewolucyjnego Republiki Francuskiej) – francuski fizyk i chemik. Sformułował pierwszą wersję prawa zachowania materii, odkrył, że tlen jest niezbędny przy spalaniu oraz w procesie produkcji kwasów (1778, stąd nazwa kwasoród), udowodnił nieprawdziwość teorii flogistonu i przyczynił się do zreformowania nomenklatury chemicznej. Lavoisier jest często nazywany ojcem nowoczesnej chemii. menu

13. Hans Christian Ørsted (ur. 14 sierpnia 1777 w Rudkøbing, zm. 9 marca 1851 w Kopenhadze) - fizyk i chemik duński, odkrywca zjawiska elektromagnetyzmu za pomocą bardzo prostego eksperymentu. Pokazał, że igła kompasu odchyla się pod wpływem przewodu z przepływającym prądem. W 1825 roku jako pierwszy wyprodukował aluminium. Na jego cześć jednostkę natężenia pola magnetycznego nazwano ersted.

14. Benjamin Mottelson, Ben Roy Mottelson (ur. 9 lipca 1926 w Chicago, Illinois), fizyk duński pochodzenia amerykańskiego, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w 1975 (wraz z Aage Bohrem, obok Jamesa Rainwatera) za badania struktury jądra atomowego, w szczególności jąder silnie zdeformowanych. menu

15. Hendrik Antoon Lorentz (ur. 18 lipca 1853 w Arnhem, zm. 4 lutego 1928 w Haarlemie) – fizyk holenderski. Zapoczątkował teorię elektronową budowy materii, prowadził prace nad połączeniem w jedną całość zjawisk elektromagnetycznych i optycznych. Do najbardziej znanych osiągnięć należą transformacja Lorentza, teoria wyjaśniająca zjawisko dyspersji i przewodnictwa elektrycznego, wzór na skrócenie ciała sztywnego w ruchu (kontrakcja Lorentza-Fitzgeralda). Wyjaśnił teoretycznie zjawiska rozszczepienia linii widmowych w polu magnetycznym (zjawisko Zeemana). W 1902 otrzymał nagrodę Nobla z fizyki razem z Pieterem Zeemanem (swoim dawnym studentem). Oprócz fizyki teoretycznej, zajmował się też praktyką: w 1919 został wybrany przewodniczącym zespołu uczonych i inżynierów pracujących przy przegrodzeniu tamą zatoki Zuiderzee. Lorenz był uznawany za jednego z najwybitniejszych fizyków swojego okresu. Zmarł 4 lutego 1928 w Haarlem. menu

16. Paul Charles William Davies (ur. 22 kwietnia 1946) - brytyjski fizyk i publicysta, profesor filozofii przyrody w autralijskim Centrum Astrobiologii przy uniwersytecie w Sydney. Wcześniej zatrudniony był na uniwersytetach w Cambridge, Londynie, Newcastle upon Tyne i Adelajdzie. Davies zajmuje się przede wszystkim kosmologią, kwantową teorią pola i astrobiologią. Jest zwolennikiem podróży w jedną stronę na Marsa. Od 2005 pracuje w projekcie SETI.

17. Sir John Douglas Cockcroft (ur. 27 maja 1897 w Todmorden, zm. 18 września 1967 w Cambridge) - brytyjski fizyk, wspólnie z Ernestem Waltonem laureat Nagrody Nobla za ich pionierskie prace związane z przekształceniem jąder atomowych za pomocą sztucznie przyspieszanych cząstek. W 1928 wraz z Ernestem Waltonem rozpoczął serię eksperymntów które w 1932 doprowadziły do zaobserwowanie pierwszej reakcji jądrowej wywowałnej sztucznie przyspieszonymi cząstkami – protonami. Poddali oni bombardowaniu protonami lit który w wyniku eksperymentu przekształcił się w hel i inne elementy. menu

18. John Stewart Bell (ur. 28 czerwca 1928 w Belfaście - zm. 1 października 1990 tamże) — północnoirlandzki fizyk teoretyk. Znany z wielu prac dotyczących mechaniki kwantowej. W 1948 roku ukończył studia w zakresie fizyki eksperymentalnej na Queen's University Belfast. Stopień doktora zdobył w Birmingham, gdzie specjalizował się w fizyce nuklearnej i kwantowej teorii pola. Po kilku latach podjął pracę w CERN w Genewie, pracował tam do 1963. Rok później, w 1964 roku opublikował pracę, dotyczącą paradoksu EPR (patrz twierdzenie Bella) wykazującą sprzeczność pomiędzy mechaniką kwantową, a jakąkolwiek teorią klasyczną zgodną z teorią względności. Jest to, obok zasady nieoznaczoności Heisenberga, najbardziej podstawowe odkrycie dotyczące interpretacji mechaniki kwantowej. Stanowi ono obecnie jeden z fundamentów kwantowej teorii informacji.

19. Ernest Thomas Sinton Walton (ur. 6 października 1903 w Dungarvan, Waterford, zm. 25 czerwca 1995 w Belfaście) - irlandzki fizyk, w 1951 wspólnie z Johnem Cockcroftem został laureatem Nagrody Nobla z fizyki za pionierskie prace związane z przekształceniem jąder atomowych za pomocą sztucznie przyspieszanych cząstek. W latach 1946-1974 profesor fizyki na uniwersytecie w Dublinie. W okresie 1927-1934 jako uczeń E. Rutherforda w Laboratorium Cavendisha w Cambridge prowadził badania w zakresie reakcji jądrowych. W 1932 wraz z J.D. Cockcroftem zbudował akcelerator, w którym przeprowadzili pierwszą reakcję jądrową wywołaną sztucznie przyspieszonymi (w specjalnie zbudowanym akceleratorze) cząstkami – protonami. menu

20. Ochęduszko Stanisław (1899-1969), termodynamik polski. Profesor Politechniki Lwowskiej (1937-1939) i Śląskiej (po 1946, w latach 1956-1958 rektor), członek PAN (od 1961). Autor prac z dziedziny teorii spalania i teorii maszyn cieplnych.

21. Piekara Arkadiusz Henryk (1904-1989), polski fizyk, profesor Politechniki Gdańskiej, UAM i UW, członek PAN od 1962. Autor prac z dziedziny fizyki ciała stałego i optyki nieliniowej, autor czterotomowego podręcznika akademickiego fizyki.

22. Pniewski Jerzy (1913-1989), wybitny fizyk, profesor UW (od 1954), długoletni dyrektor Instytutu Fizyki Doświadczalnej UW, członek PAN (od 1964). Autor prac z zakresu fizyki jądrowej i fizyki cząstek elementarnych, odkrywca (wraz z M. Danyszem) hiperjąder.

23. Rayski Jerzy (1917-1993), wybitny fizyk teoretyk, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i UJ (od 1958), współpracownik W. Pauliego (razem opracowali metodę tzw. regularyzacji pól kwantowych).

24. Sosnowski Leonard (1911-1986), polski fizyk. Od 1948 profesor Uniwersyteu Warszawskiego. 1954-1966 dyrektor Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk.Od 1960 członek PAN. Specjalista w dziedzinie fizyki półprzewodników - 1947 sformułował teorię złącza p-n. Ponadto autor prac z zakresu teorii transportu elektronowego w półprzewodnikach i teorii zjawisk fotoelektryczych.

25. Wertenstein Ludwik (1887-1945), fizyk. Jako asystent M. Skłodowskiej-Curie kierował w jej zastępstwie Pracownią Radiologiczną Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Od 1915 profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. 1919 współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Prowadził badania odskoku promieniotwórczego, które znalazły zastosowanie w procesie rozszczepienia, oraz techniki próżni.

26. Zakrzewski Konstanty (1876-1948), fizyk, profesor UJ (1911-1913 i od 1917) i uniwersytetu we Lwowie (1913-1917). Członek PAU (od 1920). Inicjator badań promieniowania kosmicznego w Polsce (1947, powstanie Komisji Stacji Badań Promieniowania Kosmicznego PAU). Autor prac z zakresu optyki i fizyki ciała stałego.

27. Prezentacje przygotowała: Ewelina Tur